Akiristu Achinyamata, Kodi Munapange Avi Ira Mukale Olimba Mwauzimu?

1. Kodi mulombwana Wachikiristu unafuneya panga n’ni ira vyongo vimuendelenga pama?

MWENE Davide oomulangiza Solomo ira: “Upange vyongo mwakopolo ndipo ukale olimba murima.” (1 Mam. 2:1-3) Abali etene malambwano, kanokoza panga pama arela malangizo anala. Ira kakwakwani-e panga vyevi, kanafuneya funjeda vwela malamulo a Mulungu koma teto arela makundo a m’Baibulo va vyopanga viwa vyetene. (Luka 2:52) Chifukwa n’ni Akiristu achinyamata kanafuneya esaesa ira kaulukule mwauzimu?

2-3. Chifukwa n’ni wachinyamata unafuneya esaesa ira akale olimba mwauzimu?

² Mulombwana wa Chikiristu unokalecha na maudindo ofuneya vinjinji m’banja koma teto mupingo. Mookaikela, nyo Akiristu achinyamata mwina mooganizelavo vya maudindo anayo munaze nyo muwakaena usogolo. Mwina mukaana yolinga yoi mupange utumiki wathawi detene, kala mtumiki otandiza ndipo vanduli viwa muze mukale ndimuwa mupingo. Mwina teto munofuna za thela koma teto za kala na a-ima. (Aife. 6:4; 1 Tim. 3:1) Ira vyevi viwandeye koma teto vyongo viuendelengani pama, munafuneya ulukula mwauzimu.b

³ Kodi chin’ni inautandizeni ira muulukule mwauzimu? Vikala maluso amo-iwa ofuneya anayo munafuneya nyo kaana. Ndiye munapange n’ni panopa ira mukozeele maudindo anayo munaze nyo mukaena usogolo?

VYEVYO MUNAPANGE NYO IRA MUULUKULE MWAUZIMU

4. Kodi munafwanye wani athu apama woi muwasazi-edenga? (Onani teto ithuzithuzi.)

⁴ Musakulenga athu apama woi muwasazi-edenga. M’Baibulo mukala visazo vyapama vinjinji vyevyo achinyamata kanavisazi-edeathu. Athu awale anala koomukonda Mulungu ndipo kookaana maudindo o-iyana-iyana vosamalela athwae. Munokoza teto fwanya visazo vyapama vya Akiristu olimba mwauzimu mubanja linyu koma teto mupingo. (Aheb. 13:7) Koma teto mukaana isazo yangwilo ya Yesu Kiristu. (1 Pe. 2:21) Mwafunjedanga mosamala vya athu anala, muganizelenga teto makalelo anayo kan’naathu. (Aheb. 12:1, 2) Vanduli viwa muonenga vyevyo munapange nyo ira muwasazi-ede.

5. Kodi chin’ni inautandizeni ira mukale oganiza pama, nanga chifukwa n’ni vyevi vili vyofuneya? (Salimo 119:9)

⁵ Mukalenga ‘oganiza pama.’ (Miya. 3:21) Muthu oganiza pama unoganizela kaye a-anasakule vyoira. Eno esaesani ira mukaena luso leli. Chifukwa n’ni ninaonga eno? Muilambwela, mukala azombwe anjinji anayo kanakedecha endela zelu diwa kapena anayo kanakedecha panga vyongo molandeya maganizo. (Miya. 7:7; 29:11) Koma teto vyongo ngati TV, mafilimu na intaneti vinokoza sokoneza maganizo na vyopanga vinyu. Ndiye kodi munapange avi ira mukale oganiza pama? Yowambeela, munafuneya funjeda makundo a m’Baibulo koma teto ganizelanga upamiwa. Ndiye mu-indi-edenga chito makundo anayo vosakula panga vyongo vyevyo vinamusangalase Yehova. (Welengani Salimo 119:9.) Kaana luso leli, unoza uutandizeni vinjinji ira muulukule mwauzimu. (Miya. 2:11, 12; Aheb. 5:14) Tiyemoni nikambilane mwemo ganiza pama unautandizeniathu vakhani mbin’lidi: (1) vopanga vyongo na arongola ndipo (2) vosakula vyowara koma teto mwemo munafuneyanyo ooneela.

6. Kodi ganiza pama unamutandize avi wachinyamata ira alemekezenga arongola?

⁶ Ganiza pama unoza uutandizeni ira mulemekezenga a-iyana. Kavali yolakweya ngati m’bali wachinyamata unafuna iziwana pama na murongola m’mo-iwa. Komave wachinyamata oganiza pama kanaonge, lemba kapena panga iliyetene ineyo inamukope msikana, bola ngati unafuna za telana naye. (1 Tim. 5:1, 2) Ndipo ngati wachinyamata uli vaimwendi na murongola, unokoza teteza mbili ya murongoloyo vopewa kala athu ambi’li o-okalavo owaveleela.— 1 Akor. 6:18.

7. Kodi ganiza pama unamutandize avi wachinyamata ira asakulenga pama vakhani ya vyowara novirii-eda?

⁷ Ndila imo-iwa ineyo wachinyamata unatonyi-edele liye ira ngoganiza pama, pivyevyo unasakula liye vakhani ya vyowara novirii-eda. Thawi dinjinji mafashoni kanopangiwa kapena limbikisiwa na athu anayo katinalemekeza Yehova kapena a makalelo otakala. Mafashoni anayo kanapangaathu, kanakalecha a vyowara vyotina kapena vyopangi-a alombwana oneyanga ngati a-iyana. Koma Mkiristu unoyo unaulukula mwauzimu unosakula vyowara vo-arela makundo a m’Baibulo koma teto isazo ya athu amupingo. Liye unokoza vifuka ira: ‘Kodi vyowara vyanga vinotonyi-eda ira ndili oganiza pama koma teto oganizela athu amo-iwa? Kodi mawarelwanga kanotandiza athu zindikila mo-orucha ira ndoovipeleka ira nditumikelenga Mulungu?’ (1 Akor. 10:31-33; Tito 2:6) Wachinyamata oganiza pama unokalecha olemekezeya vamaso va abali na arongola koma teto Mulungu.

8. Kodi wachinyamata unapange avi ira akale ororomeleya?

⁸ Mukalenga ororomeleya. Wachinyamata ororomeleya, unokwakwaneli-eda maudindwae mororomeleya. (Luka 16:10) Yesu oopeleka isazo yapama vinjinji vakhani inela. Liye kaapanga vyongo mo-osamala kapena moo-elelavo murima. M’malomwiwa oopanga vyongo vyetene vyevyo Yehova amurumile liye, ngakale vevo panga vyevi waliathu orucha. Yesu oowakonda athu makamaka ofunjedae, ndipo mofunechecha oopeleka moywae chifukwa ya aliwa. (Yoh. 13:1) Vomusazi-eda Yesu, mu-indenga mwatindi chito iliyetene ineyo muva-iwe nyo. Ngati kamunaiziwa mwemo munapangelenyo vyongo vimo-iviwa, munafuneya kala ovievi-a novepanga abali olimba mwauzimu ira kautandizeni. Kamukutirenga nokeda panga vyongo vyoyeva vyoka. (Arom. 12:11) M’malomwiwa, mumari-enga chito yetene ineyo muva-iwe nyo ngati “munamupangela Yehova, o-okala athu.” (Akol. 3:23) Komave, muumbuwelenga ira kamuli angwilo eno muiziwenga malilinyu nosomedelanga vyongo vyevyo mulakwi-ile nyo.— Miya. 11:2.

MUFUNJEDENGA MALUSO ANAYO KANAUTANDIZENI VAMOYWINYU

9. Chifukwa n’ni wachinyamata unafuneya funjeda maluso anayo kanamutandize?

⁹ Ira mukale Mkiristu olimba mwauzimu munafuneya funjeda maluso anayo kanautandizeni. Maluso anala kanokoza utandizani ira mukwakwaneli-ede pama maudindwinyu mupingo, mufwanye chito ira mufwanyenga vyongo vyofuneya vamoywinyu kapena wa banja linyu koma teto ira mugwilizanenga na athu amo-iwa. Tiyemoni nikambilane amo-iwa mwa maluso anala.

10-11. Kodi wachinyamata unoyo ufunjedile welenga nolemba unapindule avi, nanga unatandize avi pingo? (Salimo 1: 1-3) (Onani teto ithuzithuzi.)

¹⁰ Mufunjedenga welenga nolemba pama. Baibulo linoonga ira muthu unoyo unawelenga Mawu a Mulungu dambo na dambo nowaganizela modii-a, unokala osangalala ndipo vyongo vinomuendela pama. (Welengani Salimo 1:1-3.) Muthu awelenganga Baibulo dambo lililetene, unoiziwa maganizo a Yehova ndipo vyevi vinomutandiza ira aganizenga pama koma teto a-arelenga makundo a m’Malemba. (Miya. 1:3, 4) Mupingo munafuneya athu ngati anala.Chifukwa n’ni ninaonga eno?

¹¹ Abali na arongoli-u kanafuneya tandiziwa na alombwana oiziwa funji-a koma teto peleka malangizo okumela m’Baibulo. (Tito 1:9) Ngati munawelenga koma teto lemba pama, munokoza kozeela ndemanga koma teto khani dedo dinapinduli-e athu koma teto limbi-a iroromelo iwa. Munokoza teto lemba manosi otandiza vevo munafunjeda nyo Baibulo vaekinyu, vuruwana khani da vamisonkano da pingo, da dela koma teto dachigawo. Manosi anala kanokoza utandizani limbi-a iroromelo inyu koma teto limbikisa Athu amo-iwa.

12. Chin’ni inautandizeni ira muongenga pama na athu?

¹² Mufunjedenga onga pama na athu. Mulombwana Wachikiristu unafuneya funjeda onga pama na athu. Muthu unoyo unaonga pama na athu, Unovuruwana pama ira azindikile vyevyo vili m’maganizo mwa athu koma teto aiziwe mwemo kanavwelaathu. (Miya. 20:5) Liye unowanda zindikila vyongo vimo-i chifukwa ya mwemo mawu kanavweelaathu, mwemo khove inaoneelaathu koma teto mwemo muthu munapangela liye vyongo. Koma kamunaiziwe vyongo ngati vyevi ngati kamunaaleda na athu. Ngati thawi detene munaongecha na athu vo-indi-eda chito vipangizo vyamakono monga volemba ma imelo kapena mameseji, kamunakaena luso loonga na athu vamaso na vamaso. Eno, muesaesenga fwanya thawi yowaleda na athu vamaso na vamoso. — 2 Yoh. 12.

13. Kodi wachinyamata unafuneya funjeda teto n’ni? (1 Timoteyu 5:8) (Onani teto ithuzithuzi.)

¹³ Mukwakwani-enga fwanya ndalama ndofwanyela vyofuneya vamoywinyu koma teto mukwakwani-enga visamalela ekinyu. Mulombwana olimba mwauzimu unafuneya fwanyanga vyofuneya vamoywae koma teto vamoyo wa athu a m’banja lae. (Welengani 1 Timoteyu 5:8.) Muvilambo vimo-i, achinyamata kanofunjeda chito kumela wa ababiwa kapena wa abaliwa amo-i. Koma muvilambo vimo-i, achinyamata kanofunjeda chito kapena luso limo-iliwa lene kakala usekondale. Kaya vyongo vili avi waninyuwo, munafuneya funjeda luso lelo linaukami-eni ira muze mufwanye chito. (Vyo. 18:2, 3; 20:34; Aife. 4:28) Muiziweyenga ira muli muthu watindi, unoyo kana-iya chito mpakana angaimari-ile. Mwapanganga eno, munokoza fwanya chito ndipo katinauchoseni. Makalelo koma teto maluso anayo nikambilanile iywala mbofuneya wa mulombwana Wachikiristu ira aze akwakwaneli-ede pama maudindwae usogolo. Sopano tiyemoni nikambilane amo-iwa mwa maudindo anala.

MUKOZEELENGA MAUDINDWINYU AUSOGOLO

14. Kodi wachinyamata unakozeele avi ira aze apange utumuki wathawi detene?

¹⁴ Utumiki wathawi detene. Abali anjinji olimba mwauzimu, koowambeela utumiki wathawi detene kangali achinyamata. Upainiya unotandiza wachinyamata ira awandenga inda pama chito na athu o-iyana-iyana. Unotandiza teto muthu ira apangenga bajeti yapama noi-arelanga. (Afil. 4:11-13) Upainiya otandiza pivowambeelela vapama ira muthu apange utumiki wathawi detene. Anjinji kanopanga upainiya otandiza wathawi yolapa ira kakozeele za panga upainiya ogarateya. Upainiya unomuva-a muthu mwai opanga mautumiki o-iyana-iyana a thawi detene, monga indana chito domangamanga koma teto tumikela va Beteli.

15-16. Kodi wachinyamata unapange avi ira afwanelele tumikela mupingo?

¹⁵ Mtumiki okami-a kapena ndimuwa. Alombwana Achikiristu kanafuneya kaana yolinga yoi kafwanelele tumikela abali na arongoliwa mupingo ngati andimuwa. Baibulo linaonga ira alombwana anayo kanaesaesa ira kakaena udindo unola “kanofuna chito yapama.” (1 Tim. 3:1) M’bali a-anakale ndimuwa, unafuneya aambeele kala mtumiki otandiza. Atumiki otandiza kanowatandiza andimuwa mundila dinjinji. Andimuwa na atumiki otandiza kanotumikela abali na arongoliwa moviyevi-a koma teto kano-indana chito yolaleela mwatindi. Abali achinyamata kanokoza fwanelela kala atumiki otandiza ngakale kangan’na chaka 17 mpakana 19. Ndipo mtumiki otandiza unoyo unapanga pama, unokoza kala ndimuwa angakede kwakwani-a chaka 20.

¹⁶ Kodi munapange avi ira mufwanelele maudindo anala? Baibulo linoromola makundo oukami-ani na makalelo anayo munafuneyanyo kaana. Khani ilukulu chokonda Yehova, banja linyu koma teto pingo. (1 Tim. 3: 1-13; Tito 1:6-9; 1 Pe. 5:2, 3) Eno esaesani ira muvwecheche likundo lililetene. Muvepenga Yehova ira aukami-eni ira mufwanelele.c

17. Kodi wachinyamata unakozeele avi ira aze akale mulombwana koma teto muru wa banja wapama? (Onani teto ithuzithuzi.)

¹⁷ Mulombwana koma teto muru wa banja. Mogwilizana na mawu a Yesu, alombwana amo-iwa Achikiristu kanosakula kala o-othela. (Mat. 19:12) Koma ngati munasakule thela, munoza mukaena udindo umo-i owenjedeleya. Munoza mukale mulombwana koma teto muru wa banja. (1 Akor. 11:3) Yehova unafuna ira mulombwana amukondenga mu-iyanae koma teto amufwanyelenga vyongo vyofuneya vamoyo, akalenga fwae wavamurima koma teto amutandizenga kala vausamwali na Yehova. (Aife. 5:28, 29) Makalelo koma teto maluso anayo nikambilanile iyo mukhanila, monga ganiza pama, lemekeza a-iyana koma teto kala ororomeleya, kanokoza utandizani ira mukale mulombwana wapama. Ndipo munoza mukale okozeya kwakwaneli-eda maudindwinyu monga mulombwana koma teto muru wabanja.

18. Kodi wachinyamata unakozeele avi ira aze akale baba wapama?

¹⁸ Baba. Mwaza muthela, munokoza za kaana a-ima. Ndiye kodi munafunjede n’ni wa Yehova vokala baba wapama? Vikala vyongo vinjinji vyevyo munafunjede nyo. (Aife. 6:4) Yehova oomuwandela mwanae Yesu ira unomukonda koma teto ira unomusangalasa vinjinji. (Mat. 3: 17) Nanyen’ne mwaza mukaana a-ima, muze muawandelenga vakwikwi vakwikwi ira munowakonda. Thawi detene muze muayamikelenga kapanga yapama. Ababa anayo kanamusazi-eda Yehova, kanotandiza a-imiwa ira kaulukule mwauzimu. Munokoza kozeela udindo unola vosamalela mwachikondi athu a m’banja linyu koma teto a mupingo. Koma teto vowandela athu amo-iwa ira munowakonda koma teto munowayamikela. (Yoh. 15:9) Panga vyevi unoza uutandizeni kozeela pama udindwinyu wa usogolo monga mulombwana koma teto baba. Ndipo panopa munoza mukale muthu wa mtengo wavadimu vamaso va Yehova, m’banja linyu koma teto mupingo.

KODI MUNAFUNEYA PANGA N’NI PANOPA?

19-20. Chin’ni inaakami-e achinyamata ira kaulukule mwauzimu? (Onani ithuzithuzi yavatakuru lowambeela.)

¹⁹ Abali achinyamata, iziwani ira ulukula mwauzimu kunakeda ireya vaekiwa. Munafuneya sakula athu apama woi muwasazi-ede, kala oganiza pama, kala ororomeleya, funjeda maluso anayo kanautandizeni koma teto kozeela maudindwinyu ausogolo.

²⁰ Mwina thawi dimo-i munokoza onanga ira pivyorucha mwaganizela vyetene vyevyo munafuneyanyo panga. Koma munokoza kwakwani-a. Umbuwelani ira Yehova ngokozeya utandizani. (Yes. 41:10, 13) Naaliwene teto abali na arongolinyu mupingo, kanoza kautandizeni. Mwaza muulukula nokala M’kiristu olimba mwauzimu, moywinyu unoza ukale wapama koma teto osangalasa. Abali achinyamata nyo, ninoukonda vinjinji. Yehova audaliseni vevo munaesaesanyo ira muulukule mwauzimu.— Miya. 22:4.