Tolóna mbuma oyo ete komipekisa
’’Mbuma na elimo ezali bolingo, esengo, kimya, motema molai, bobóto, malamu, kondima, bopɔlɔ mpe komipekisa. Liboso na makambo oyo, mibeko mizali te.”—BAGALATIA 5:22, 23, MN.
1. Banani basili kopesa ndakisa eleki malamu ya komikanga motema to komipekisa, mpe mikapo nini ya Makomami mimonisi yango?
Ezali Jéhovah Nzambe mpe Yesu Klisto nde bazali bandakisa eleki kitoko na komipekisa. Jéhovah azali komonisa ezaleli wana uta moto azangaki botósi kati na elanga ya Edene, “(Tala Yisaya 42:14.) Tozali kotanga mbala libwa kati na Makomami na Liebele ete “akookaka nkanda noki te.” (Exode 34:6, MN) Yango esɛngi kokanga motema Mwana na Nzambe, ye amonisaki ezaleli monene ya komipekisa, mpamba te “atukamaki nde azongisaki kotuka te.” (1 Petelo 2:23) Nzokande, Yesu akokaki kosɛnga na Tata na ye na likoló ete apesa ye “koleka mampinga zomi na mibale na baanzelu.”—Matai 26:53.
2. Makomami mazali kopesa biso bandakisa kitoko nini ya komipekisa oyo emonisami na bato baning kokoka?
2 Makomami mazali mpe kopesa biso bandakisa kitoko ya komipekisa oyo emonisami na bato bazangi kokoka Na yango, Yozefe, mwana na Yakobo tata ya mabota, amonisaki ezaleli yango na boumeli na lisoló moko eyebani mingi ya bomoi na ye. Amonisaki komipekisa monene na ntango mwasi ya Potifala amekaki kolengola ye. (Genese 39:7-9) Bobele bongo, bilenge Baebele minei bamonisaki ezaleli ya komipekisa wana baboyaki kolya bilei kitoko bipesamelaki bango na mokonzi ya Babilone, kotósáká bongo bipekiseli bizwami kati na Mibeko na Moize.—Danyele 1:8-17.
3. Libota nini liyebani mpo na etamboli na yango kitoko, mpe matatoli nini tozali na yango?
3 Na eleko na biso, ba Témoins de Jéhovah lokola lisangá bazali ndakisa malamu ya komipekisa. Babongi na longonya oyo lopesameli bango na mokanda Nouvelle Encyclopédie catholique (angl.). Totangi kati na mokanda yango ete bazali “moko na mabota na mokili oyo mazali na etamboli malamu.” Moto moko ya mboka Philippines, atangi na université, alobaki ete “ba Témoins batosaka mpenza makambo oyo bayekolaka kati na Makomami.” Mpo na assemblée ya ba Témoins de Jéhovah oyo esalemaki na mboka Varsovie na 1989, mopanzi nsango moko ya mboka Pologne akomaki ete: “Bato 55 000 wana bamelaki ata likaya moko te na boumeli ya mikolo misato! . . . Komipekisa wana bamonisaki na koleka oyo bato bakoki kosala yango, epusaki ngai na kosepela na bango mpe na kopesa bango limemya mingi.”
Tobanga Nzambe mpe toyina mabe
4. Nini ezali kosalisa biso mingi mpo na komipekisa?
4 Kobanga Nzambe, kobanga ya peto mpo na kopɛngola ete ozanga te kosepelisa Tata na biso na bolingo, oyo azali na likoló, ezali kosalisa biso mingi na kolona ezaleli ya komipekisa. Mbala mingi oyo Makomami malobeli kobanga wana na limemya epai na Nzambe, ezali komonisa biso motuya oyo tosengeli kopesa na yango. Nzambe alobaki na Abalayama oyo alingaki kopesa mwana na ye lokola mbeka, ete: “Sembola lobɔkɔ na yo te epai na mwana mpe kosala ye eloko moko te, mpamba te nayebi sikawa ete ozali kobanga Nzambe, mpo ete oboyeli ngai mwana na yo te, mwana na yo bobele moko.” (Genese 22:12, MN) Na ntango wana ya mayoki makasi, Abalayama asengelaki mpenza komikanga motema mpo na kokokisa etinda na Nzambe kino kotómbola mbeli ete aboma Yisaka, mwana na ye molingami Ɛɛ, kobanga Nzambe ezali kosalisa biso na komikanga motema.
5. Koyina mabe ezali na mosala nini mpo na komipekisa?
5 Kobanga Jéhovah ekangani mpenza na koyina mabe. Totangi na Masese 8:13 (MN) ete: “Kobanga Jéhovah elimboli koyina mabe.” Koyina mabe ezali mpe kosalisa biso na komipekisa. Mbala na mbala, Makomami mazali kosɛnga biso ete toyina, tooka mpii mpo na mabe. (Nzembo 97:10; Amosa 5:14, 15; Baloma 12:9) Mbala mingi mabe emonanaka malamu mpe ekobendaka likebi na motindo boye ete, mpo na kozwa makasi ya kotɛmɛla yango, tosengeli mpenza koyina yango. Koyina mabe ezali kolendisa ekateli na biso ya komipekisa; ezali bongo libateli mpo na biso.
Komipekisa ezali nzela na mayele
6. Mpo na nini ezali likambo ya mayele na kopekisa makanisi ya moimi na komonisaka ezaleli ye komipekisa?
6 Soki tososoli ete ezali likambo na mayele na omipekisa, ekozala na biso mpasi te mpo na komonisa ezaleli yango. Ya solo, ezali mpo na bolamu na biso nde Jéhovah azali kosɛnga biso ete tomipekisa. (Tala Yisaya 48:17, 18.) Liloba na ye lizali na batoli mingi oyo emonisi ete ezali likambo na mayele na kopekisa makanisi na biso ya moimi na komikanga motema. Tokoki te kotɛmɛla mibeko ya seko ya Nzambe. Liloba na ye elobi ete: “Soko moto akokóna nini, akobuka bobele yango; mpamba te ye oyo akokona mpo na nzoto, akobuka libebi kati na nzoto; nde ye oyo akokona mpo na elimo, akobuka bomoi ya seko na nzela na elimo.” (Bagalatia 6:7, 8) Kolya mpe komela ezali ndakisa kati na likambo yango. Bato oyo balyaka mingi mpe bamelaka mingi bazwaka maladi mingi. Ye oyo akomipesa na moimi azali bobele kobungisa limemya na ye moko te, kasi azali mpe kobebisa boyokani na ye elongo na bato mosusu. Mpo na kosukisa, mpe likambo na ntina mpenza, ezali ete kozanga komipekisa ekobebisa boyokani na biso elongo na Tata na biso ya likolo.
7. Wapi moko na mitó na makambo minene ya mokanda ya Masese, mpe mikapo nini mizali komonisa yango?
7 Na yango, tosengeli kondimisama na likambo oyo ete moimi ezali kotɛmɛla mokano oyo tozali koluka. Moko na mitó ya makambo minene na mokanda ya Masese, oyo ezali komonisa ntina ya komipekisa, ezali ete moimi ekopesaka litomba moko malamu te, nzokande mayele esɛngi komipekisa to komikanga motema. (Masese 14:29; 16:32) Soko totali malamu, komipekisa esuki te bobele na kopekisa biso ete tosala mabe te. Ezali mpe kosalisa biso na kobundisa makanisi na biso ya masumu mpo ete tosala makambo na sembo.
8. Likambo nini lisili kosalema limonisi ete komipekisa ezali nzela na mayele?
8 Mpo na komonisa boni komipekisa ezali likambo na mayele, totanga ndakisa ya Témoin de Jéhovah moko atelemaki na molongó oyo bato basalaki mpo na kokɔta na banke nde moto moko alekanaki liboso kozwa esika na ye. Likambo wana lipesaki ye mwa nkanda, kasi Témoin amipekisaki. Mokolo wana, asengelaki kokutana na ingénieur moko mpo ete atyela ye mabɔkɔ na plan mpo na kotonga Salle du Royaume. Nzokande, moto oyo alekaki liboso kozwa esika na ye mpo na kokɔta na banke, ezalaki nde ingénieur wana! lngénieur yango azalaki na boboto epai na ye, mpe akitiselaki ye ntalo ete afuta mbongo moke na nsé na ndambo na zomi ya ntalo oyo asengelaki kofuta. Témoin wana asepelaki mingi mpenza mpo ete amonisaki ezaleli oyo ete komipekisa.
9. Tokosala nini soko bafingi biso na mosala ya kosakola?
9 Na ntango tozali kosakola nsango malamu na Bokonzi ndako na ndako to kati na balabala, mbala mingi bato balingaka biso. Wapi nzela na mayele? Elakisameli biso na toli oyo tozali kokuta ná Masese 15:1 (MN) ete: “Eyano malamu ekosilisaka nkanda.” Na elobeli mosusu, tosengeli komipekisa. Ba Témoins de Jéhovah bazali bobele bango moko te oyo basili komona bolamu na ezaleli yango.Minganga bayebi malamu mpenza lolenge oyo komipekisa ekosalisaka bato na maladi.
Bolingo ya solo ekopesaka litomba
10, 11. Mpo na nini tokoki koloba ete bolingo ezali mpenza kosalisa biso na komipekisa?
10 Motindo oyo Paulo alakisi bolingo na 1 Bakolinti 13:4-8 emonisi ete nguya na yango ekoki kosalisa biso na komipekisa. “Bolingo ezali na motema molai.” Mpo na kozala na motema molai, esengeli kokanga motema. “Bolingo ezali na zuwa te, akomikumisaka te, mpe ezali na lolendo te.” Bolingo ezali kosalisa biso na kopekisa makanisi na biso mpe mayoki na bato, ezali kosalisa biso na kotɛmɛla makanisi na zuwa, na komikumisa to na lolendo. Bolingo ezali kopusa biso ete totambola na motindo mokeseni. Ezali kokómisa biso bato na elimo na komikitisa lokola ezalaki bongo mpo na Yesu.—Matai 11:28-30.
11 Paulo akóbi na koloba ete bolingo “ekomitambwisaka na nsɔni te.” Wana mpe, tosengeli komipekisa mpo na kosala na nsoni te. Bolingo ezali kobatela biso na lokoso mpe na bolukiluki bobele “matomba” na biso. Bolingo “ekosilikaka te.” Ezali pɛtɛɛ mpo na kosilika na maloba to na misala ya moto mosusu! Kasi bolingo ezali kosalisa biso na komipekisa mpe na koboya koloba to kosala makambo oyo makookisa biso mawa na nsima Bolingo “ekobómbaka mabe na motema te.” Motindo na moto ezalaka na mposa ya kobomba nkanda, na kobomba mabe na motema. Kasi bolingo ezali kosalisa biso na kobengana makanisi yango na elimo na biso. Bolingo “ekosepelaka te na makambo mazangi sembo.” Esengeli komipekisa mpo ete osepela te na makambo mazangi sembo, lokola mikanda mikolakisaka bolumbu ya basi mpe mibali to mpe bafilime ya nsoni. Bolingo “ekokangaka motema na nyonso” mpe “ekoyikaka mpiko na nyonso.” Tosengeli komipekisa mpo na kokanga motema na makambo mosusu, mpo na koyika mpiko na mimekamo mpe ete tolɛmba te liboso na mikakatano, soko kozongisa mabe na mabe te, mpe totika te mosala na biso oyo tozali kosalela Jéhovah.
12. Lolenge nini tokoki komonisa botɔndi epai na Jéhovah zambe mpe Yesu Klisto na ntina na nyonso oyo basili kosala mpo na biso?
12 Soki tolingi mpenza Tata na biso ya likoló, soki tosepeli mpenza na bizaleli na ye kitoko, mpe soki tozali na botɔndi epai na ye mpo na nyonso asili kosala mpo na biso, tokosepelisa ye na komonisáká ezaleli ya komipekisa kati na mabaku nyonso. Bobele bongo, soko tolingi mpenza Nkolo na biso mpe Molakisi na biso, Yesu Klisto, mpe soki tozali na botɔndi na nyonso oyo osili kosala mpo na biso, tokotosa etinda na ye: ‘tokomema nzete na biso na mpasi mpe tokolanda ye libela.’ (Malako 8:34, MN) Na ntembe te, yango esɛngi komipekisa. Lisusu, bolingo na biso mpo na bandeko na biso baklisto basi mpe mibali, ekopekisa biso ete tozokisa bango te na komonisáká ezaleli ya moimi epai na bango.
Lisalisi ya kondima mpe ya komikitisa
13. Na likambo nini kondima ekoki kosalisa biso na komipekisa?
13 Kondima epai na Nzambe mpe na bilaka na ye ezali kosalisa mpe biso na komipekisa. Kondima ezali kopesa biso elikya epai na Jéhovah mpe ezali kosalisa biso mpo na kozela ete abongisa makambo na ntango oyo akani yango. Ezali yango ntóma Paulo akomaki na Baloma 12:19 (MN), ete: “Balingami, bozongisaka mabe na mabe mpo na bino mpenza te, mpamba te ekomami ete: ‘Kobukanisa ezali likambo na ngai; ngai nakofuta. Jéhovah alobi bongo.’ ’’ Kati na likambo oyo, komikitisa ekoki mpe kozala na ntina mingi. Soki tozali bato na komikitisa, tokozokisama noki te na mabe oyo basaleli biso to oyo tokanisi ete basaleli biso yango. Tokowela kobongisa makambo biso moko te, kasi tokomipekisa mpe tokotya elikya na biso epai na Jéhovah.—Tala Nzembo 37:1, 8.
14. Lisoló nini limonisi ete ata baoyo bazangi mpenza komipekisa bokoki kolona yango?
14 Likambo likómelaki moto moko ya mobulu mpenza limonisi polele ete likoki ezali mpo na kolona ezaleli ya komipekisa. Wana moto yango aswanaki mokolo moko elongo na tata na ye, abɛtaki bapolisié misato kati na baoyo babéngamaki na esika wana, liboso ete bakanga ye. Nzokande, na nsima akutanaki na ba Témoins de Jéhovah mpe ayekolaki komipekisa moko na mbuma na elimo na Nzambe. (Bagalatia 5:22, 23) Nsima na mbula ntuku misato, moto yango azali ntango nyonso mosaleli na sembo na Jéhovah.
Komipekisa na kati na libota
15, 16. (a) Nini ekosalisa mobali ete amonisa ezaleli ya komipekisa? (b) Na ntango nini komipekisa ezali na ntina mingi, mpe likambo nini lisili kosalema oyo emonisi yango? (c) Mpo na nini mwasi asengeli komonisa ezaleli ya omipekisa?
15 Na ntembe te, komipekisa ezali na ntina mingi kati na libota. Mpo na kolinga mwasi na ye lokola ye moko, mobali asengeli komonisa komipekisa monene na makanisi na ye, na maloba na ye mpe na misala na ye. (Baefese 5:28, 29) Ɛɛ, mibali bazali na mposa ya komipekisa mpo na kosalela maloba na ntóma Petelo mazwami na 1 Petelo 3:7 (MN), ete: “Bino mibali lokola, bofanda na basi na bino na bososoli.” Soki mwasi na ye azali mondimi te, mobali moklisto asengeli mpenza komipekisa.
16 Tozwa ndakisa: Mwasi ya nkulutu moko oyo azalaki mondimi te, azalaki na ezaleli mabe mpenza. Nzokande, moklisto yango amipekisaki; mpe yango epesaki ye litomba malamu kino monganga na ye alobaki na ye mokolo mosusu ete: “John, yo obotami mpenza moto na motema molai; soko boye te, lingomba na yo ezali na nguya.” Ya solo, lingomba na biso lizali na nguya, mpamba te “Nzambe apesaki biso elimo na kobangabanga te, kasi elimo na nguya, na bolingo mpe na mayele,” oyo ezali kosalisa biso na komikanga motema. (2 Timoté 1:7, MN) Epai mosusu, mwasi asengeli komipekisa mpo ete azala na botósi, mingi mpenza soki mobali na ye azali mondimi te.—1 Petelo 3:1-4.
17. Mpo na nini komipekisa ezali na ntina mingi kati na boyokani ya baboti mpe bana na bango?
17 Komipekisa ezali mpe na ntina kati na boyokani ya baboti mpe bana na bango. Soki balingi ete bana na bango bazala malamu, baboti, bango moko basengeli kopesa ndakisa malamu. Mpe na ntango bana na bango bazali na mposa na mpamela soko mpe toli, baboti basengeli ntango nyonso kopesa yango na kimya mpe na bolingo, likambo oyo lisɛngi mpenza komipekisa (Baefese 6:4; Bakolose 3:21) Nde bana bakomonisa ete balingi mpenza baboti na bango na kotósáká bango, likambo oyo lizali mpenza kosɛnga komipekisa.—Baefese 6:1-3; tala 1 Yoane 5:3.
Tozwa litomba na lisalisi oyo Nzambe azali kopesa biso
18-20. Wapi bibongiseli misato ya elimo oyo tosengeli kozwa litomba na yango mpo na kolóna bizaleli oyo bikoki kosalisa biso na komipekisa?
18 Mpo na kokola na ezaleli ya kobanga Nzambe na bolingo ya solo, na kondima, na koyina mabe mpe na komipekisa esengeli na biso kozwa litomba na lisalisi nyonso oyo Jehovah Nzambe azali kopesa biso! Totalela bibongiseli misato ya elimo oyo ekoki kosalisa biso na komipekisa. Yambo mpenza, ,tozali na libaku lileki kitoko ya kobondela.Tolingi kozanga ntango te mpo na kobondela. Tosengeli kozala na mposa ya ‘kobondela ntango nyonso,’ ya ‘kolendendela kati na mabondeli.’ (1 Batesaloniki 5:17; Baloma 12:12) Tosɛnga lisalisi kati na mabondeli mpo na kolona ezaleli oyo ete komipekisa. Mpe soki tozongaki komipekisa tobongola motema mpe tolɔmba Tata na biso ya likoló ete alimbisa biso.
19 Ya mibale, mpo na kolona ezaleli oyo ete komipekisa esengeli na biso komileisa Liloba na Nzambe mpe mikanda oyo mizali kosalisa biso na kososola mpe na kosalela Makomami. Ezali mpasi te mpo na kozala na bopotu na eteni wana ya mosala na biso ya bulɛɛ! Tosengeli komikanga motema mpe kokanisa ntango nyonso ete ezali na mikanda mosusu te mileki ntina mpo na kotanga, bobele Biblia mpe mikanda oyo mibimisami na “moombo na sembo”; na bongo, tosengeli kotya yango na esika ya liboso. (Matai 24:45-47) Moto akoki te kosala makambo manso kati na bomoi na ye: Esengeli bongo koyeba kopona. Tozali mpenza mibali mpe basi na elimo? Soki tozali komibanzabanza mpo na bamposa na biso ya elimo, tokomonisa ezaleli ya komipekisa, oyo ekopusa biso na kokanga televizio na biso mpo na kobongisa makita na biso to mpe kotanga Mosenzeli oyo mbala mosusu touti kozwa yango sika.
20 Ya misato, tolingi mpenza kozwa litomba na makita ya lisangá mpe na ba assemblées ndenge na ndenge. Totyaka koyangana wana nyonso na esika ya liboso mpenza? Tomibongisaka wana ezali biso koyangana na yango mpo ete topesa biyano, mpe tolobaka soki tozwi nzela ya kosala yango? Na meko oyo tozali mpenza kozwa litomba na makita na biso, na meko yango, tokokembisa ekateli na biso ya komipekisa na mabaku nyonso.
21. Mbano nini ekoki kozwama na moto oyo azali kolóna mbuma na elimo oyo ete komipekisa?
21 Mbano nini tokozwa yango soki tokosala nyonso ekoki na biso mpo na komipekisa na mabaku nyonso? Libosoliboso, tokobuka mbuma mabe te oyo euti na ezaleli ya moimi. Tokobatela limemya na biso moko mpe lisosoli malamu. Tokomibatela na mikakatano mingi mpe tokotikala na nzela na bomoi. Epai mosusu, tokoki kosala malamu mingi epai na bazalani na biso. Oyo eleki mpenza, tokomiyokanisa na oyo elobami na Masese 27:11 ete: “Mwana na ngai, zala na mayele mpe sepelisa motema na ngai ete nazongisa monoko na ye oyo akotumolaka ngai.” Wana ezali mbano monene oyo tokoki kozwa: libaku kitoko ya kosepelisa motema ya Jéhovah, Tata na biso na malamu azali na likoló!
Bozongeli
◻ Lolenge nini kobanga Nzambe ezali kosalisa biso na komipekisa?
◻ Na likambo nini bolingo ezali kosalisa biso na komipekisa?
◻ Lisalisi nini komipekisa ezali komema kati na boyokani ya libota?
◻ Bibongiseli nini tosengeli kozwa litomba na yango mpo na kolóna ezaleli oyo ete komipekisa?
[Elilingi na lokasa 15]
Wana amekamaki, Yozefe amonisaki ezaleli ya komipekisa
[Elilingi na lokasa 17]
Mpo na kopusa etumbu epai na mwana na kimya mpe na bolingo, esengeli mpenza koyeba komipekisa