NGECHE
1 Ngeche mag Solomon+ wuod Daudi,+ ruodh Israel:+
2 Ma miyo ng’ato yudo rieko+ kod puonj;*
Owinjo tiend weche mag rieko;
3 Oyudo puonj*+ ma kelo rieko,
Tim makare,+ ng’ado bura kare,+ kod tim matir;
4 Omiyo ng’at ma ng’eyone tin obed mariek;+
Omiyo wuoyi obed gi ng’eyo kod nyalo mar paro.+
5 Ng’at mariek winjo kendo omedo puonjore;+
Ng’at ma winjo tiend wach bedo molony e chiko yorene+
6 Mondo owinj tiend ngeche kod weche ma korgi tek,
Weche mag jo mariek kod ngechegi.+
7 Luoro Jehova e chakruok mar ng’eyo.+
Jo mofuwo e ma chayo rieko kod puonj.*+
10 Wuoda, ka joricho temo yondhi, kik iyie.+
11 Ka giwacho niya: “Bi wadhi.
Wadhi wabut ne ng’ato mondo wachuer remo.
Wamonj kayiem nono jo ma onge ketho.
12 Wabiro muonyogi ka gingima mana kaka Liel* timoga,
Wamuonygi ngili mana kaka jo ma lor e bur.
13 Wakaw mwandugi duto mabeyo;
Wapong’ utewa gi gik moyaki.
14 Riwri kodwa e wachni,
Kendo wabiro pogore maromre gik ma wakwalo.”
15 Wuoda, kik iluwgi.
17 En gima nono chiko obadho ka winyo neno.
18 Mano e momiyo gibuto mondo gichuer remo;
Gipondo mondo gitiek ngima jowetegi.
19 Mago e yore mag jo ma ohero yudo ohala e yor mibadhi,
Ohalano e ma biro tieko ngimagi.+
20 Rieko madier+ kok matek e nderni.+
Osiko koting’o dwonde malo kuonde ma ji chokoree.+
21 Oluongo matek e nderni ka ma ji ng’enyie.
Owacho kama e dho rangeye mag dala:+
22 “Un jo ma riekogi tin, riekou nobed matin nyaka karang’o?
Un jo ma jaro ji, ubiro jaro ji nyaka karang’o?
To un jo mofuwo, ubiro sin gi ng’eyo nyaka karang’o?+
23 Lokreuru ka akwerou.+
Eka abiro olonu rohona;
Abiro miyo ung’e wechena.+
24 Nikech ne aluongou, to ne usiko utamoru,
Ne arieyonu lweta, to onge ng’at ma ne dewo,+
25 Ne udagi luwo rieko duto ma ne ang’adonu
Kendo ne utamoru winja ka ne akwerou,
26 An bende abiro nyiero ka masira oyudou;
Abiro jarou sa ma gima uluoro obironu,+
27 Sa ma gima uluoro obiro kuomu ka yamb ahiti,
Kendo ka masira ochoponu mana ka yamo mager,
Sa ma chandruok gi masira obironu.
28 E kindeno gibiro luonga pile, to ok abi dwokogi;
Gibiro manya gi kinda, to ok giniyuda,+
29 Nikech ne gisin gi ng’eyo,+
Kendo ne ok giyiero luoro Jehova.+
30 Ne gitamore luwo rieko ma ne ang’adonegi;
Ne gichayo siem maga duto.
31 Kuom mano, giniyud gima owinjore gi yoregi,+
Kendo chenrogi maricho e ma biro yieng’ogi.
32 Nimar yore mobam mag jo ma riekogi tin biro negogi,
Kendo jo mofuwo biro lal nono nikech ok gidew gimoro amora.
2 Wuoda, ka iyie rwako wechena
Kendo kano chikena,+
2 Ka ichiko iti ne rieko+
Kendo keto chunyi mondo ing’e pogo weche kare;+
3 E wi mano, ka ikwayo matek mondo weche odonjni+
Kendo ting’o dwondi malo mondo ing’e pogo weche kare;+
4 Ka isiko imanye kaka imanyo fedha,+
Kendo manye gi kinda mana ka mwandu mopandi;+
Kendo iniyud rieko ming’eyogo Nyasaye.+
7 Oiko rieko ne jo ma timgi tir;
En okumba ne jo ma wuotho e tim makare.+
8 Orito yore mag adiera,
Kendo enorit yor joge momakore kode.+
9 Eka ining’e tiend gima kare, gima owinjore, kendo madier,
Ee, yore duto mabeyo.+
10 Ka rieko odonjo e chunyi+
Kendo ng’eyo omiyo chunyi mor,+
11 Nyalo mar paro biro riti,+
Kendo winjo tiend wach nobedni ka okumba,
12 Mondo ogoli e yor kethruok,
Kuom ng’at ma wacho weche mochido,+
13 Kuom jo ma weyo yore mochikore tir
Mondo giwuoth e yore mag mudho,+
14 Kuom jo mamor gi timo richo,
Moil gi timbe maricho.
15 Jogo ma yoregi obam
Kendo ma miriambo opong’o yoregi duto.
16 Obiro resi kuom dhako ma timbene richo,
Kendo kuom weche ma mamit mag dhako ma jachode,+
17 Kuom dhako moseweyo chwore ma ne okende ka pod en nyako+
Kendo ma wiye osewil gi singruok ma ne otimo gi Nyasache;
18 Nimar ode nimo e tho,
Kendo yorene tero ji kar jo motho ma tekogi orumo.+
19 Ng’ato ang’ata ma odhi ire ok noduogi,
Kata duogo e yo mar ngima.+
20 Kuom mano, wuoth e yor jo mabeyo
Kendo isik e yore jo makare,+
21 Nimar jo matir kende e ma biro dak e piny,
Kendo jo ma onge ketho biro dong’ e iye.+
3 Wuoda, kik wiyi wil kod puonjna,*
Mad chunyi rit chikena,
2 Nikech ginimedni ndalo mang’eny
Gi higni mang’eny kod kuwe.+
3 Kik iwe hera kod adiera oweyi.+
Tuegi e ng’uti;
Ndikgi e kite mopamore manie chunyi;+
4 Kamano iniyud ng’wono kod nying maber
E nyim Nyasaye kod dhano.+
7 Kik ibed mariek e wang’i iwuon.+
Luor Jehova kendo a e richo.
8 Mano nobedni ka yath ma chango dendi
Kendo ma miyo chokeni teko.
9 Mi Jehova duong’ gi mwanduni mabeyo,+
Kendo gi chambi mabeyo moloyo* mikayo e puothi;+
10 Eka uteni mag keno nopong’ thich,+
Kendo kuonde mibiyoe divai nopong’ gi divai manyien.
13 Ng’at mamor en ng’at ma yudo rieko+
Kendo en ng’at ma ong’eyo pogo weche kare;
14 Nimar yude ber moloyo yudo fedha,
Kendo bedo kode nigi ohala moloyo bedo gi dhahabu.+
15 Ober moloyo kidi ma nyinge korol;
Kuom gik moko duto ma igombo, onge ma inyalo pim kode.
16 Dak aming’a nie lwete korachwich;
Mwandu kod duong’ nie lwete koracham.
17 Yorege kelo mor,
Kendo yorege duto nigi kuwe.+
18 En yadh ngima ne jogo momake,
Kendo jogo momake motegno ibiro luong ni jo mamor.+
19 Rieko e ma Jehova nochueyogo piny.+
Lony e ma ne oketogo polo kare.+
20 Kuom ng’eyo mare nembe matut ne obarore
Kendo tho ne oton koa e boche polo.+
Rit rieko makare kod nyaloni mar paro;
22 Ginimiyi ngima
Kendo ginibedni ka tigo maber e ng’uti;
23 Eka iniwuoth e yori gi kuwe,
Kendo ok inichwany tiendi.+
24 Ka inindo, ok inibed maluor;+
Ibiro nindo, kendo nindoni nobed mayom.+
28 Kik iwach ne nyawadu niya: “Dhi adhiya; inyalo duogo bang’e! Abiro miyigo kiny,”
To in gi gino sano.
29 Kik ichan timo gima rach ne nyawadu+
Ka udak kode gi kuwe.
31 Kik nyiego maki gi ng’at mohero mahundu+
Kendo kik iluw yorene,
32 Nimar chuny Jehova osin gi ng’at ma wuondore,+
To obedo osiep ng’at ma yorene tir.+
35 Jo mariek noyud duong’ kaka pokgi,
To jo mofuwo pako gik ma kelo wich-kuot.+
4 Yawuota, winjuru puonj mag wuoro;+
Chikuru itu mondo uwinj tiend weche,
2 Nimar abiro miyou puonj mabeyo;
4 Wuora nopuonja kendo wachona niya: “Mak matek wechena gi chunyi duto.+
Rit chikena mondo ibed mangima.+
5 Many rieko, many tiend wach.+
Kik wiyi wil kod wechena, kata weyogi.
6 Kik ijwang’e, to enobedni rageng’.
Here, to obiro riti.
7 Rieko e gima duong’ moloyo duto,+ omiyo, many rieko,
Kendo kuom gik moko duto ma imanyo, many tiend wach.+
8 Miye duong’, to enoting’i malo.+
Obiro miyi duong’ nikech irwake.+
9 Obiro rwakoni kondo ma jaber e wiyi;
Obiro sidhoni osimbo mar ber.”
10 Wuoda, winji, kendo iyie gi gima awachoni,
Eka hiki nobed mang’eny.+
12 Onge gima biro geng’i kiwuotho;
Kendo onge gima biro chwanyi kiringo.
13 Mak puonj motegno; kik iwe olalni.+
Rite, nikech en e ngimani.+
14 Kik iluw yor joricho,
Kendo kik iwuoth e yor jo maricho.+
16 Nimar ok ginyal nindo ka pok gitimo gima rach.
Nindo ok tergi ka pok gigoyo ng’ato piny.
17 Timbe maricho e chiemo ma gichamo,
Kendo mahundu e divai ma gimadho.
18 To yor jo makare chalo gi ler mokinyi
Ma medore ameda nyaka wang’ chieng’ wuog maler.+
19 Yor jo maricho chalo gi mudho;
Gikia gima chwanyogi.
20 Wuoda, chik iti ne wechena;
Chik iti malong’o ne gik ma awacho.
21 Kik iwe gilal e wang’i;
Kan-gi e i chunyi,+
22 Nimar gimiyo jo ma yudogi ngima+
Kod del maber ma onge tuoche.
24 Gol weche maricho oa kuomi,+
Kendo bed mabor gi weche mag miriambo.
25 Wengeni onego ong’i nyime tir,
Ee, chom wang’i nyime tir.+
27 Kik ibar korachwich kata koracham.+
Rit tiendi mondo kik idonj e richo.
5 Wuoda, chik iti ne wechena mag rieko.
Chik iti malong’o mondo apuonji pogo weche,+
2 Mondo irit nyaloni mar paro
Kendo dhogi orit ng’eyo makare.+
5 Tiendene tere e tho.
Ondamo mogoyo tere mana e Liel.*
6 Ok odew kata matin yor ngima.
Yorene ogondore, ok ong’eyo ka ma odhiyoe.
7 Koro yawuota, winjauru
Kendo kik uwe luwo gima awachonu.
8 Beduru mabor gi dhakono;
Kik usud but dhoode,+
9 Mondo kik jomoko nono yud duong’ ma un-go+
Kata uka higni mopong’ gi lit;+
10 Mondo kik jomoko nono ocham mwandu magu+
Kendo gik ma usetiyonegi matek odhi e od ng’at machielo.
11 Nono to e giko mar ngimau ubiro chur achura
Kendo dendu biro rumo aruma+
12 Mi unuywagru niya: “Yawa, mano kaka ne wadagi rwako puonj!
Mano kaka chunywa ne ochayo siem!
13 Ne ok wawinjo dwond jo ma ne tiegowa
Kata chiko itwa ne jopuonjwa.
14 Wachiegni lal nono nikech kethruokwa
E dier chokruok mangima.”+
15 Modh pi moa e soko mari iwuon
Mana pi mamol koa e sokoni iwuon.+
16 Be ber ka pi soko magi omol oko,
Kendo ka aoche magi omol kuonde ma ji chokoree?+
17 Ne ni gibedo magi iwuon.
Kendo kik iriwgi gi jomamoko.+
Thundene mondo oromi kinde duto.
Mad herane olombi pile.+
20 Wuoda, ere kaka dhako ma timbene richo dilomb wang’i
Kata ere kaka dikwak kor dhako ma jachode?+
21 Nimar Jehova neno yore duto mag dhano;
Onono yorene duto.+
22 Richo mag jaricho e ma biro bedone obadho,
Kendo tonde mag richone e ma biro gaje.+
23 Obiro tho nikech ne odagi puonj
Kendo obiro lal nikech fupe ng’eny.
6 Wuoda, ka po ni isingori ni ibiro chulo ne nyawadu gowi,+
Kata ka imoso* ng’at ma ok ing’eyo,+
2 Ka po ni singruokni oduodi,
Mi weche ma ne dhogi owacho omaki,+
3 Wuoda, koro tim kama mondo igonyri,
Nikech isepodho e lwet nyawadu:
Dhi ire mapiyo, ibolrine kendo ihombe.+
4 Kik iwe nindo oteri,
Kendo kik inur.
5 Resri ka mwanda e lwet jadwar.
Kendo ka winyo e lwet jachik winy.
6 In jasamuoyo, dhi ir ochunglo;+
Inon yoregi mondo ibed mariek.
7 Kata obedo ni gionge jatelo, jaloch, kata ruoth,
8 Gikano chiembgi e ndalo oro,+
Kendo gichoko chiembgi e ndalo keyo.
9 In jasamuoyo, ibiro nindo aninda kanyo nyaka karang’o?
Ibiro chiewo karang’o mondo ia e nindo?
10 Inindie matin, ayula wang’ okwanyie matin,
Idol lweti matin mondo iyue,+
11 Dhier biro monji ka jakuo,
Kendo chandruok ka ng’at momanore gi gik lweny.+
12 Jaricho ma timo nono, wuotho awuotha kowacho weche mobam;+
13 Oning’o wang’e,+ otimo ranyisi gi tiende, kod lwetene.
15 Omiyo, masira nobine apoya;
Obiro rumo mapiyo nono ma onge ng’at ma dichange.+
16 Nitie gik moko auchiel ma Jehova osin-go;
Ee, abiriyo ma chunye ojokgo:
17 Wang’ mopong’ gi sunga,+ lep mariambo,+ kod lwedo machuero remb jo ma onge ketho,+
18 Chuny ma chano gik maricho,+ kod tielo ma ringo ng’wech mondo otim richo,
19 Janeno mar miriambo, ma riambo seche te,+
Kod ng’at ma thuwo owete.+
21 Tuegi e chunyi kinde duto;
Tuegi e ng’uti.
22 Sa ma iwuotho, gibiro chiki;
Sa ma inindo, gibiro riti;
Kendo sa ma ichiewo, gibiro wuoyo kodi.*
25 Kik ber mare owuond chunyi+
Kata weyo mondo wengene olombi,
To dhako ma terore tieko ngima ng’ato.
27 Be ng’ato diket chuk mach e kore ma ok owang’o lawe?+
28 Be ng’ato diwuoth e maka maliet ma ok owang’o tiende?
29 Kamano e kaka ng’at ma terore gi chi ng’ato chalo;
Ng’ato ang’ata ma mulo dhakono nyaka yud kum.+
30 Ji ok cha jakuo
Kokwalo chiemo sa ma odenyo.
31 To ka oyude to obiro chulo nyadibiriyo;
Obiro chiwo gik moko duto manie ode.+
32 Ng’ato ang’ata ma terore gi chi ng’ato oonge rieko;
Ng’at ma timo kamano ketho ngimane owuon.+
34 Nikech nyiego miyo dichwo bedo gi mirima mager;
Ok obi nyiso ng’wono sa ma ochulo kuor.+
35 Ok obi yie gi chudo moro amora;
Chunye ok bi kuwe kata kimiye mich maduong’ manade.
7 Wuoda, rit wechena,
Kan chikena e chunyi.+
3 Tuegi e lith lweteni;
Ndikgi e kite mopamore manie chunyi.+
4 Nyis rieko ni, “In nyaminwa,”
Kendo iluong ng’eyo tiend wach ni, “watna,”
6 Ka ne an e dirisa mar oda,
Ne ang’iyo oko gie dirisa kanyo,
7 Kendo ka ne ang’iyo jo ma riekogi tin,
Ne afwenyo wuoyi moro ma ne onge rieko e kind rowere.+
8 Ne owuotho e yo ma kadho but od dhako moro,
Mi noluwo yo madhi e ode
9 E seche mag odhiambo, ka piny osechako yuso,+
Ka mudho donjo.
10 Eka naneno dhako moro ka dhi romone,
Ne orwakore ka ochot,+ kendo chunye ne opong’ gi wuond.
11 Olelo kendo wang’e tek.+
Osiko owuotho awuotha, ok obed e ode.
12 Sa matin inene oko, sa matin inene e laru ka ma ji chokoree,
Oyudore kuonde duto.+
13 Dhakono mako wuoyino kae to onyodhe;
Onyise e wang’e tir niya:
14 “Asechiwo misengni mag kuwe.+
Kawuono ne achopo singruok maga.
15 Mano e gimomiyo abiro romoni,
Abiro manyi, to koro aseyudi!
16 Asepedho otandana gi lewni mabeyo,
Lewni mokiko okiko moa Misri.+
17 Asekiro manemane, aloe, kod dalasini e otandana.+
18 Koro bi wamadh okombe mar hera nyaka piny ru;
We mondo wahore gi hera,
19 Nimar chwora onge dala;
Ne odhi wuoth mabor.
20 Ne odhi gi ofuko mopong’ gi pesa,
Kendo ok obi duogo dala nyaka dwe manyien wuogi.”
21 Owuonde gi weche mamit.+
Oyondhe gi weche mayom.
22 Mapiyo nono, wuoyino luwe mana ka ruath ma dhi kar yeng’o,
Mana ka ng’at mofuwo mitueyo e lodi mondo ochwadi,+
23 Mana ka winyo ma rikni donjo e obadho, wuoyino kia ni wachno biro tieko ngimane;
Nyaka chop asere ochuo chunye.+
24 To koro yawuota, winjauru;
Chikuru itu malong’o ne wechena.
25 Kik iwe chunyi oluw yore dhakono.
27 Ode tero ji e Liel;*
Nyaka e udi ma iye mag tho.
8 Donge rieko kok matek, koso?
Donge rieko mar pogo weche ting’o dwonde malo, koso?+
2 Ochung’ kuonde moting’ore malo+ e bath yo,
Mana ka ma yore okagoree.
4 “Yaye aluongou;
Ating’o dwonda malo mondo ji duto owinja.
5 Un jo ma ng’eyogi tin, manyuru rieko;+
Un jo mofuwo, beduru gi chuny ma winjo tiend wach.
6 Winjauru, nimar gima awachonu duong’,
Dhoga wacho weche makare;
7 Dhoga wacho adiera gi dwol mapiny,
Dhoga osin gi weche maricho.
8 Weche duto ma dhoga wacho ni kare.
Onge kata achiel kuomgi mobam.
9 Giriere ne jo ma ong’eyo pogo weche
Kendo gin kare ne jo ma nigi ng’eyo.
Onge gimoro amora maber ma dipimego.
12 An rieko, adak kanyachiel gi lony;
Asenwang’o ng’eyo kod nyalo mar paro.+
13 Luoro Jehova en sin gi richo.+
Asin gi sunga, ng’ayi,+ timbe maricho, kod weche mochido.+
15 Akonyo ruodhi locho,
Kendo akonyo jotelo loso chike makare.+
16 Akonyo jotelo locho,
Kendo akonyo joloch mondo ong’ad bura kare.
17 Ahero jo ma ohera,
Kendo jo ma manya biro yuda.+
18 Mwandu kod duong’ gin maga,
Ee, mwandu mosiko kod tim makare.
19 Gik ma anyago beyo moloyo dhahabu, ee, dhahabu maler,
Kendo gik ma anyago beyo moloyo fedha maber.+
20 Awuotho e yor tim makare,
E dier yore mag adiera;
21 Amiyo jo ma ohera pok maber,
Kendo apong’o utegi mag keno.
24 Ne onyuola ka pok ochue nembe,+
Kata ka ne sokni ma bubni gi pi pod onge.
25 Ne onyuola ka ne gode madongo pok obetie,
Ka ne pok olos gode matindo,
26 Ka ne pok ochueyo piny kod pewene
Kata mana lowo mar piny.
27 Ne oyudo antie ka ne oloso polo;+
Kendo ka ne oketo tong’ mar nam,+
28 Ka ne oketo boche e polo,
Ka ne oketo sokni mag nembe matut,
29 Ka ne oketo ne nam chik
Ni kik pige kal tong’ moketo,+
Ka ne oguro mise mar piny,
An e ma nohera ahinya+ odiechieng’ kodiechieng’;
Ne amor e nyime pile;+
31 Ne amor gi pinye ma ji ne nyalo dakie,
Kendo ne amor ahinya gi yawuot dhano.
32 To koro yawuota, winjauru;
Jo mamor gin jo ma rito yorena.
33 Winjuru puonj+ mondo ubed mariek,
Kendo kik ujwang’e.
34 Ng’at mamor en ng’at ma winja,
Ng’at ma mondo e dhooda pile ka pile,
Ng’at ma rita e but sirni mag dhooda;
35 Nimar ng’at ma oyuda, noyud ngima,+
Kendo Jehova oyie kode.
36 To ng’at ma ok winja hinyore owuon,
Kendo jo mosin koda ohero tho.”+
9 Rieko madier osegero ode;
Osepayo sirnige abiriyo.
2 Oseloso ringe maber;
Oseruwo divaine;
Osechano mesane bende.
3 Oseoro jotichne ma nyiri
Mondo giluong ji ka gin kuonde moting’ore malo e mier:+
4 “Ng’ato ang’ata ma ng’eyone tin mondo obi ka.”
Owacho ne ng’at ma onge rieko:
5 “Bi, icham makatena
Kendo imadh divai ma aseruwo.
7 Ng’at ma rieyo ja ajara kelo wich-kuot kuome owuon,+
Kendo ng’at ma siemo jaricho biro hinyore owuon.
8 Kik ikwer ja ajara, nono to obiro sin kodi.+
Kwer ng’at mariek, to obiro heri.+
9 Puonj ng’at mariek, to riekone biro medore.+
Puonj ng’at makare, mi enomed puonjore.
11 Nimar kokalo kuoma, ndaloni nobed mang’eny,+
Kendo ibiro medi higni e ngimani.
12 Ka iriek, riekoni nokonyi in iwuon.
To ka ihero ajara, ibiro hinyori iwuon.
13 Dhako mofuwo ohero koko.+
Riekone tin kendo ok ong’eyo gimoro amora.
14 Obet e dhoode
E kom man ka moting’ore malo e dala,+
15 Ka oluongo jo ma kadho,
Jo ma wuotho tir e yorgi:
16 “Ng’ato ang’ata ma ng’eyone tin mondo obi ka.”
Owacho ne jo ma onge rieko+ niya:
17 “Pi mokwal mit,
Kendo chiemo michamo apanda nigi ndhadhu.”+
10 Ngeche mag Solomon.+
Wuoyi mariek miyo wuon-gi mor,+
To wuoyi mofuwo miyo min-gi chuny lit.
2 Mwandu moyud e yo marach onge gi ohala,
To tim makare e ma reso ng’ato e tho.+
3 Jehova ok bi weyo ng’at makare ori kech,+
To otuono jaricho gima chunye gombo.
5 Wuoyi mariek choko cham ka piny ochako chiek,
To wuoyi ma nindo kinde keyo kelo wich-kuot.+
6 Gueth ni e wi ng’at makare,+
To dho joricho opando mahundu.
12 Sigu kelo miero,
To hera umo richo duto.+
15 Mwandu mar jamoko en dalane mochiel motegno.
To dhier e kethruok mar jochan.+
16 Tij ng’at makare kelo ngima;
To ohala mar ng’at marach kelo richo.+
17 Ng’at ma winjo weche mirieyego, mano e yor ngima,*
To ng’at ma ok yie kikwere wito jomoko.
18 Ng’at ma pando sigu manie chunye wacho miriambo,+
To ng’at ma keyo miriambo ofuwo.
19 Ka weche ng’eny, richo nyaka bedie,+
To ng’at ma rito lewe riek.+
20 Lew ng’at makare chalo gi fedha mopwodhi,+
To chuny ng’at marach onge ohala.
23 Ng’at mofuwo neno timbe ma kelo wich-kuot ka tugo,
To ng’at ma weche donjone riek.+
24 Gima ng’at marach oluoro, nobine;
To gima ng’at makare dwaro, nomiye.+
26 Mana kaka awayo nego lak, kendo yiro lungo wang’,
E kaka jasamuoyo chalo ne ng’at ma oore.
31 Dho ng’at makare golo weche mag rieko,
To lep ma wacho weche maricho ibiro ng’ad oko.
32 Lew ng’at makare ong’eyo gima owinjore owachi,
To dho jaricho ohero weche maricho.
11 Jehova osin gi ratil mag miriambo,
To omor gi rapim makare.+
5 Tim makare mar ng’at ma onge ketho e ma loso yorene,
To ng’at marach nopodh nikech richone.+
7 Ka ng’at marach otho genone lal nono;
Kendo gik ma ne ogeno kuom tekone bende lal nono.+
8 Ng’at makare ireso e chandruok,
Kendo ng’at marach kawo kare.+
10 Ber mar jo makare kelo ne dala mor,
To ka jaricho otho, dala bedo mamor.+
12 Ng’at ma onge rieko ochayo nyawadgi,
To ng’at ma pogo weche kare ling’ thi.+
13 Jaketh nying ji elo weche ma ling’ ling’,+
To ng’at migeno kano wach ma ling’ ling’.
14 Ka onge ng’at ma tayo ji gi rieko, oganda podho,
To weche dhi maber ka nitie jong’ad rieko mang’eny.+
15 Ng’at ma singore ni obiro chulo ne ng’at ma okiya gowi nyaka hinyre,+
To ng’at ma dagi riwo singruogno lwedo,* nobed gi kuwe.
16 Dhako ma chunye ng’won yudo duong’,+
To chwo makwiny yako mana mwandu.
19 Ng’at ma chung’ motegno ne tim makare nie yor ngima,+
To ng’at ma lawo richo nie yor tho.
21 Ng’e wachni maler: Ok nowe ng’at marach ma ok okume,+
To nyithind ng’at makare biro tony.
22 Dhako ma jaber ma tamore rieko
Chalo gi tere mar dhahabu e um anguro.
23 Gombo mag jo makare kelo ber,+
To geno mar jo maricho kelo mana mirima.
24 Ng’at achiel chiwo kendo oyudo gik mang’eny;+
Ng’at machielo tuono ji gima owinjore giyudi, to pod dhier yude.+
26 Ji biro kuong’o ng’at ma pando cham,
To gibiro guedho ng’at ma uso cham.
27 Ng’at ma timo gima ber gi kinda yudo ng’wono,+
To ng’at ma manyo gima rach, mano e ma nobi kuome.+
29 Ng’at ma kelo chandruok ne ode owuon, yamo nobed pokne,+
Kendo ng’at mofuwo nobed jatij ng’at mariek.
31 Ka ng’at makare yudo pokne,
To joricho kod joketho diyud mang’eny marom nade!+
2 Jehova mor gi ng’at maber,
To okwedo ng’at ma chano timo richo.+
3 Richo ok nyal miyo ng’ato odag gi kuwe,+
To ng’at makare ok nopudh ngang’.
5 Paro mag ng’at makare ni kare,
To rieko ma joricho ng’ado wuondo ji.
7 Ka olo joricho to gilal nono,
To od ng’at makare biro siko kogurore motegno.+
9 Ber bedo dhano adhana to in-gi jatich
Moloyo ting’ori malo to ionge chiemo.+
10 Ng’at makare rito jambe maber,+
To ng’wono mar jaricho en mana gero.
12 Jaricho gombo gik ma joricho wetene omako,
To jo makare chalo gi tiend yath ma nyago olemo.
13 Weche jaricho make en owuon,+
To ng’at makare tony e chandruok.
14 Olemo ma dho ng’ato nyago miye gik mabeyo,+
Kendo tich lwetene biro kelone ber.
17 Janeno ma jadiera wacho adiera,
To janeno ma riambo hango wach.
19 Dhok ma wacho adiera biro siko nyaka chieng’,+
To lep ma riambo biro bedo mana kuom kinde machuok.+
20 Wuond nie chuny jogo ma chano timo gima rach,
To jo ma ohero kuwe nigi mor.+
22 Jehova osin gi dhok mohero miriambo,+
To omor gi jo adiera.
23 Ng’at mariek pando gima ong’eyo,
To chuny ng’at mofuwo golo mana fupe.+
26 Ng’at makare manyo ka ma dokwaye jambe,
To yor joricho miyo girwenyo.
27 Jasamuoyo ok nyal lawo le kodhi dwar,+
To kinda en mwandu maduong’ ma ng’ato dibedgo.
28 Yor tim makare tero ng’ato e ngima;+
Kendo yorno onge tho.
2 Olemo ma dho ng’ato nyago miye gima ber monyalo chamo,+
To jo andhoga gombo mana timbe gero.
5 Ng’at makare osin gi miriambo,+
To timbe joricho kelonegi wich-kuot kod achaya.
6 Tim makare rito ng’at ma yorene ni kare,+
To richo e ma goyo ng’at marach piny.
7 Nitie ng’at ma wuondore ni en jamwandu, to oonge gimoro;+
To nitie ng’at ma wuondore ni en jachan, to en gi mwandu mathoth.
11 Mwandu moyud mayot lal piyo,+
To mwandu michoko mos mos medore ameda.
14 Puonj mar ng’at mariek en soko mar ngima+
Ma reso ng’ato e obadho mag tho.
15 Rieko makare miyo ng’ato yudo ng’wono,
To yor ja andhoga rach.
18 Ng’at ma tamore siem yudo dhier kod wich-kuot,
To ng’at ma winjo ka ikwere, nomi duong’.+
22 Ng’at maber weyo pok ne nyikwaye,
To mwandu jaricho biro dong’ ne ng’at makare.+
23 Puoth jachan nyago cham mang’eny,
To tim ma ok kare tieke te.
2 Ng’at ma wuotho tir oluoro Jehova,
To ng’at ma yorene obam ochaye.
3 Ludh sunga nie dho ng’at mofuwo,
To dho jo mariek biro ritogi.
4 Ka ma dhok ongee, kul ler,
To kuom tekre ruath, keyo bedo mang’eny.
5 Janeno madier ok riambi,
To janeno ma riambo wacho miriambo lilo.+
6 Ja ajara manyo rieko to ok oyudi,
To ng’eyo biro mayot ne ng’at ma winjo tiend wach.+
7 Bed mabor gi ng’at mofuwo,
Nimar onge ng’eyo ma ibiro yudo e dhoge.+
10 Chuny ng’ato e ma ong’eyo lit mowinjo,
Kendo ng’at machielo ok nyal ng’eyo mor ma en-go.
11 Od jaricho ibiro muki,+
To hema mar ng’at matir biro chung’ motegno.
13 Kata sa ma ng’ato nyiero, chunye nyalo bedo gi lit,
Kendo mor nyalo lokore kuyo.
14 Ng’at ma wiye tek biro yudo pok kaluwore gi yore,+
To ng’at maber yudo gueth kaluwore gi timbene.+
16 Ng’at mariek otang’ kendo owere gi richo,
To ng’at mofuwo wiye tek kendo omuomore.
17 Ng’at ma iye wang’ piyo timo gik mofuwo,+
To ng’at ma paro weche matut ji osin-go.
18 Ng’at ma riekone tin noyud fuwo kaka pokne,
To ng’at mariek isidhone osimbo mar rieko.+
19 Jo maricho biro kulore e nyim jo mabeyo,
Kendo joricho biro kulore e dho rangeye mag jo makare.
21 Ng’at ma ochayo nyawadgi timo richo,
To ng’at ma kecho jachan mor.+
22 Donge jo ma chano gik maricho lalga nono?
To jo ma paro timo gik mabeyo yudo ng’wono* gi adiera.+
23 Tiyo gi kinda e ma kelo ohala,
To wuoyo awuoya kelo dhier.+
24 Mwandu e osimbo mar jo mariek,
Timbe jo mofuwo gin mana fuwo lilo.+
25 Janeno madier reso ngima ji,
To janeno ma riambo wacho miriambo lilo.
27 Luoro Jehova e soko mar ngima,
Oresi e obadho mag tho.
28 Ruoth ma joge ng’eny e ma nigi duong’,+
To ruoth ma onge ji biro podho.
30 Chuny mokuwe miyo del bedo mangima,
To nyiego miyo choke tow.+
32 Richo e ma biro goyo jaricho piny,
To ng’at makare yudo kar buok e timne matir.+
33 Rieko yueyo mos e chuny ng’at ma winjo tiend wach,+
To ka en e kind jo mofuwo nyaka ohulre.
34 Tim makare ting’o oganda malo,+
Richo to kelo wich-kuot ne ji.
2 Lep ng’at mariek tiyo maber gi ng’eyo,+
To dho ng’at mofuwo golo mana fuwo.
6 E od ng’at makare nitie mwandu mang’eny,
To ohala mar ng’at marach kelone masira.+
11 Liel* gi kar kethruok* oelore e nyim Jehova.+
Chuny ji to koro oelore moloyo!+
12 Ja ajara ok ohero ng’at ma rieye.+
Ok odwar ni jo mariek ong’adne rieko.+
13 Chuny mamor miyo wang’ ng’ato bedo mamor,
To parruok nyoso chuny dhano.+
27 Ng’at ma yudo ohala e yor mibadhi kelo ne ode chandruok,*+
To ng’at ma osin gi asoya biro dak aming’a.+
29 Jehova ni mabor ahinya gi jo maricho,
To owinjo kwayo mag ng’at makare.+
30 Wang’ mamor miyo chuny mor;
Wach maber tego choke.+
31 Ng’at ma chiko ite kimiye siem ma kelo ngima
Bedo thuolo e kind jo mariek.+
3 Ket gimoro amora mitimo e lwet Jehova,+
To chenroni biro dhi maber.
4 Jehova osechueyo gik moko duto ne dwache,
Kata mana joricho ne chieng’ masira.+
5 Jehova osin gi ng’ato ang’ata ma nigi sunga e chunye.+
Ng’e malong’o ni ng’atno nyaka yud kum.
7 Ka Jehova mor gi yore ng’ato,
Omiyo kata wasike bedo gi kuwe kode.+
9 Dhano nyalo loso chenrone e chunye,
To Jehova e ma chiko ondamone.+
11 Ratil kod rapim makare a kuom Jehova;
Gik pimo duto manie ofuko gin tichne.+
13 Weche makare moro chuny ruodhi.
Gihero ng’at ma wacho adiera.+
15 Ka wang’ ruoth ler, nitiere ngima;
Ng’wonone chalo gi boche polo ma kelo koth ndalo chwiri.+
16 Mano kaka yudo rieko ber moloyo dhahabu!+
Winjo tiend wach ber moloyo fedha.+
17 Yor ng’at matir kwedo richo.
Ng’at ma rito yorene, reso ngimane.+
18 Sunga telo ne masira,
Kendo chuny mong’awore telo ne chwanyruok.+
19 Bedo mobolore e kind jo mamuol ber+
Moloyo pogo gik moyaki gi josunga.
20 Ng’at ma nyiso rieko e wach moro biro dhi maber,
Kendo ng’at mamor en mogeno Jehova.
21 Ng’at ma chunye riek ibiro luong ni ng’at ma winjo tiend wach,+
Kendo ng’at ma dhoge mit miyo puonjruok medore.+
22 Rieko en soko mar ngima ne jo ma ni kode,
To jo mofuwo ikumo nikech fupgi.
23 Chuny ng’at mariek puonjo dhoge+
Kendo omedo ywayo ji gi wechene.
24 Weche mamit chal gi peth kich,
Omit ne chuny kendo ochango choke.+
25 Nitie yo ma nenore ni ber e wang’ dhano,
To gikone otere e tho.+
26 Dwaro chiemo miyo jatich tiyo matek
Kendo kech jiwe mondo oti matek.+
29 Ja mahundu wuondo nyawadgi
Kendo otere e yo marach.
30 Odiyo wang’e sa ma ochano gik maricho.
Omiyo dhoge matek sa ma otimo richo.
32 Ng’at ma iye ok wang’ piyo+ ber moloyo ng’at ma ratego,
Ng’at ma tero mirimbe mos ber moloyo ng’at ma loyo dala.+
2 Jatich mariek biro bedo gi loch e wi wuoyi ma kuodo wich;
Obiro yudo pok marom gi owete wuoyino.
4 Ng’at ma timbene richo chiko ite ne weche ma chuoyo chuny,
To ja miriambo chiko ite ne kuoth maricho.+
6 Nyikwayo gin osimbo ne jomoti,
To wuone* e mor mar nyithindgi.
7 Weche matir ok nyal konyo ng’at mofuwo.+
To koro miriambo dikony ruoth nade!+
9 Ng’at ma weyo ne jomoko richo dwaro hera;+
To ng’at ma siko ka wuoyo e wi wach moro pogo osiepe moherore.+
11 Ng’at marach ohero mana piem,
Ibiro orne jaote makwiny mondo ochwade.+
12 Romo gi dubu ma olalo nyithinde ber
Moloyo romo gi ng’at mofuwo e fupe.+
13 Ka ng’ato ochulo rach kar ber,
Gik maricho ok noa e ode.+
14 Tugo dhawo chalo gi yawo ranga nam;
Ka pok dhawo omuoch, wuogi.+
15 Ng’at ma miyo jaricho loyo bura kod ng’at ma keto ketho kuom ng’at makare+
—Jehova osin gi ji ariyogo duto.
16 Ere tiende mondo ng’at mofuwo obed gi yo mar yudo rieko
To oonge gi chuny mar manyo rieko?+
18 Ng’at ma onge rieko moso nyawadgi kendo oyie
Singo gimoro e nyim nyawadgi.+
19 Ng’at ma ohero ywaruok ohero richo.+
Ng’at ma ng’awo dho rangeyene malo manyo kethruok.+
20 Ng’at ma chunye obam weche ok bi dhine maber,+
To ng’at ma wacho miriambo biro yudo masira.
21 Wuon wuoyi mofuwo nobed gi kuyo;
Kendo wuon nyathi mofuwo onge mor.+
24 Rieko nie nyim ng’at ma weche donjone,
To wenge ng’at mofuwo bayo abaya nyaka e tung’ piny.+
25 Wuoyi mofuwo kelo kuyo ne wuon-gi
Kod chuny lit ne ng’at ma ne onyuole.+
26 Ok en gima ber kumo ng’at makare,*
Kata goyo jo ma imiyo luor.
28 Kata ng’at mofuwo koling’, ikwane ka ng’at mariek,
Kendo ng’at ma rito dhoge e ma ong’eyo pogo weche kare.
18 Ng’at ma pogore gi jowetene luwo gombone owuon;
Otamore luwo rieko duto ma nyalo konye.
2 Ng’at mofuwo ok dwar ng’eyo tiend weche;
Odwaro mana elo gima nie chunye.+
3 Ka ng’at marach obiro, achaya bende biro,
Kendo ka ma achaya nitie, wich-kuot bende ni kanyo.+
4 Weche manie dho ng’ato chalo gi nam matut.+
Soko mar rieko chalo gi aora ma bubni.
7 Dho ng’at mofuwo e ma kelone kethruok,+
Kendo lewe keto ngimane e obadho.
9 Ng’at ma jasamuoyo e tich
En owadgi ng’at ma ketho gik moko.+
10 Nying Jehova en ohinga motegno.+
Ng’at makare ringo kanyo kendo oyudo ritruok.+
11 Mwandu mag jamoko chalone gi dala mochiel motegno;
Oparo e chunye ni en ohinga ma doyudie ritruok.+
15 Chuny ng’at ma winjo tiend wach bedo mariek,+
Kendo it ng’at mariek manyo ng’eyo.
16 Mich ma ng’ato chiwo e ma yawone yo;+
Michno miye thuolo mar chopo ir jo ma nigi duong’.
18 Ombulu e ma tieko ywaruok e kind ji+
Kendo othego thuondi ma piem.
19 Hoyo owadu ma iye owang’ tek moloyo yako dala mochiel motegno,+
Kendo nitie ywaruok ma chalo gi lodi milorogo dho rangeye.+
20 Olemo ma dho ng’ato nyago e ma biro pong’o iye;+
Gima dhoge owacho e ma biro yieng’e.
23 Jachan ka wuoyo to ywagore,
Jamoko to dwoko gi gero.
2 Ok ber bedo ng’at ma onge gi ng’eyo,+
Kendo ng’at ma muomore, timo richo.
3 Fup ng’ato e ma ketho yorene,
Kae to chunye sin gi Jehova.
4 Mwandu kelo osiepe mang’eny,
To jachan ijwang’o kata mana gi osiepne.+
6 Ji mang’eny temo mondo giyud ng’wono mar jachiwo,
Kendo ji ohero mako osiep gi ng’at ma chiwo mich.
Kata otem sayogi, onge ng’at ma dwoke.
8 Ng’at ma yudo rieko ohero chunye.+
To ng’at mong’eyo pogo tiend wach, weche nodhine maber.+
9 Janeno ma miriambo nyaka kum,
Kendo ng’at ma wacho mana miriambo lilo biro lal nono.+
10 Ok owinjore mondo ng’at mofuwo odag maber;
To rach machal nade ka misumba locho e wi yawuot ruoth!+
12 Ka ruoth okecho ochalo gi sibuor ma ruto,+
To ka omor kodi ochalo gi tho manie lum.
14 Ot gi mwandu e pok ma wuoro weyo ne nyithinde,
To dhako mariek a kuom Jehova.+
15 Samuoyo kelo nindo matut,
To ng’at moluoro tich biro riyo kech.+
19 Ng’at ma nigi mirima mang’eny biro yudo chandruok;
To kiware, initim kamano pile.+
21 Chuny ng’ato nyalo chano gik mathoth,
To dwach Jehova e ma biro chopo.+
22 Ng’wono ma ng’ato nyiso miyo ji here;+
Kendo bedo jachan ber moloyo bedo jamiriambo.
24 Jasamuoyo luto lwete e bakul,
To tero lweteno e dhoge tame.+
25 Chwad ja ajara,+ mondo ng’at ma ng’eyone tin obed mariek,+
Kendo chiw siem ne ng’at ma winjo tiend wach, mondo ng’eyone omedre.+
26 Ng’at ma sando wuon-gi kendo ma riembo min-gi
En wuoyi ma kelo wich-kuot kod achaya.+
27 Wuoda ka iweyo chiko iti ne puonj,
Ibiro baro mabor kuom weche mag ng’eyo.
5 Paro manie chuny dhano chalo gi pi manie soko matut,
To ng’at mong’eyo pogo weche kare biro twomogi.
6 Ji mang’eny wacho ni gin gi hera madier,
Kata kamano, ng’ano ma diyud ng’at ma ja adiera?
7 Ng’at makare wuotho e timne matir.+
Nyithinde yudo gueth bang’e.+
10 Ratil mag miriambo kod rapim ma ok kare
—Giduto gisino Jehova.+
12 It ma winjo kod wang’ ma neno
—Jehova e ma ochueyogi giduto.+
13 Kik iher nindo, nono to ibiro bedo jachan.+
Yaw wang’i, to ibiro yudo chiemo moromi.+
14 Jang’iepo wacho, “Gini ok ber, gini ok ber!”
To kosedhi, osungore.+
15 Nitie dhahabu, kite mag korol bende ng’eny,
To dhok ma wacho weche mag ng’eyo nigi duong’ ahinya.+
16 Kaw law ng’at mochung’ ne ng’ato nono e gowi;+
Mak gima nosingoregono ka notimo kamano ne dhako ma wendo.+
17 Chiemo moyud e yo ma ok kare mit ne ng’ato,
To bang’e dhoge biro pong’ gi kuoyo.+
19 Jakuoth dhi koni gi koni ka elo weche ma ling’ling’;+
Kik imak osiep gi ng’at mohero kuotho.
20 Ng’at ma yanyo wuon-gi gi min-gi,
Tache ibiro sim ka mudho odonjo.+
21 Mwandu ma ng’ato yudo e yo mayot
Bang’e ok nokelne gueth.+
22 Kik iwach niya: “Anachul richo!”+
23 Ratil mag miriambo, Jehova osin-go,
Kendo rapim ma ok kare ok ber.
24 Jehova e ma chiko ondamo mag ng’ato;+
Ere kaka dhano ding’e yorene owuon?
25 En obadho ne ng’at ma rikni singore ni, “Maler!”+
To achien eka oparo singruokne.+
27 Much dhano e tach Jehova,
Omenyo chunye ma iye.
30 Adhonde kod del moriemo e ma golo richo.+
Kendo chwat e ma pwodho chuny ma iye.
21 Chuny ruoth chalo gi aoche mag pi e lwet Jehova.+
Ochike kaka odwaro.+
3 Timo gima kare kendo mowinjore
Ber e wang’ Jehova moloyo misango.+
4 Wang’ ma sungore kod chuny ma ng’awore
—Richo e taya ma chiko jo ma timbegi richo.+
7 Timbe mahundu mag joricho biro yweyogi,+
Nimar gidagi timo gima kare.
8 Yor jaricho ogondore,
To timbe mag ng’at maler oriere tir.+
9 Ber dak e kona mar tado
Moloyo dak gi dhako ma ralep.+
11 Ka ikumo ja ajara, ng’at ma riekone tin yudo rieko,
Kendo ka ng’at mariek opuonjore, omedo ng’eyone.+
12 Ng’at Makare ng’iyo od jaricho;
Otero ng’at marach e kethruok.+
14 Mich mochiw ling’ling’ kueyo mirima,+
To asoya mopand e kor, kueyo ich-wang’.
15 Ng’ado bura kare miyo ng’at makare mor,+
To obwogo jo ma timo richo.
16 Ng’at ma weyo yor rieko
Biro yueyo gi oganda mar jo motho.+
17 Ng’at mohero raha biro bedo jachan;+
Ng’at mohero divai kod mo ok nobed jamwandu.
18 Jaricho e ma iwarogo ng’at makare,
To ja andhoga ibiro kaw kar ng’at matir.+
19 Ber dak e thim
Moloyo dak gi dhako ma ralep, kendo ma iye wang’ piyo.+
22 Ng’at mariek nyalo loyo dala mar jo roteke
Kendo ketho gima ne gigeno.+
23 Ng’at ma rito dhoge gi lewe
Geng’o chandruok.+
24 Ng’at ma hedhore, ma jasunga, e nying mowinjore gi
Ng’at ma muomore kendo ma ok dew gimoro amora.+
25 Gima jasamuoyo gombo e ma nonege,
Nikech lwetene odagi tich.+
26 Odiechieng’ duto ogombo gik mathoth,
To ng’at makare chiwo gike ma ok otuono ng’ato gimoro.+
27 Misango mar jaricho ok ber.+
To mano kaka orach kochiwe gi paro marach!
28 Janeno ma jamiriambo biro tho,+
To ng’at ma chiko ite biro chiwo neno maber.
30 Onge rieko, kata pogo weche, kata paro ma ji ng’ado, ma nyalo geng’o Jehova.+
22 Ber yiero nying maber moloyo mwandu mathoth;+
Ber yudo luor moloyo bedo gi fedha gi dhahabu.
2 Wachni chalre kuom jamwandu gi jachan:
Jehova e ma ne ochueyogi giduto.+
3 Ng’at mariek neno masira ka biro kendo opondo,
Ng’at ma riekone tin to dhi adhiya kendo ohinyore.
4 Bolruok kod luoro Jehova
Kelo mwandu, duong’, kod ngima.+
5 Kuthe kod obadho e ma opong’o yor ng’at ma timbene obam.
To ng’at ma ohero ngimane bedo mabor kodgi.+
10 Riemb ng’at ma jaro ji,
To dhawo biro bedo ma onge;
Ywaruok kod ayany biro lal.
13 Jasamuoyo wacho niya: “Sibuor ni oko!
Ibiro nega e laru!”+
14 Dho dhako ma timbene richo en bur matut.+
Ng’at ma Jehova okwedo biro nyumore e iye.
17 Chik iti, kendo iwinj weche mag jo mariek,+
Mondo irwak ng’eyona e chunyi,+
18 Nimar inibed mamor ka ikanogi ei chunyi,+
Mondo giduto gibed e dhogi pile.+
19 Apuonji bedo gi ng’eyo kawuononi,
Mondo iket geno mari kuom Jehova.
20 Donge asendikoni wechegi,
Mondo ang’adni rieko kendo amiyi ng’eyo,
21 Apuonji adiera kod weche migeno,
Mondo ichiw dwoko makare ne ng’at ma ne oori?
22 Kik ima jachan nikech odhier,+
Kendo kik isand jo ma chandore e dho ranga dala,+
23 Nimar Jehova owuon biro yalo buchgi+
Kendo obiro tieko ngima jo ma mayogi.
24 Kik imak osiep gi ng’at ma jamirima
Kata kik iriwri gi ng’at ma iye wang’ piyo,
25 Di po ka ipuonjori yorene
Ma idonjo e obadho.+
26 Kik ibed e kind jo ma mosore ka gisingore,
Kata e kind jo ma chung’ ne ji e gowi.+
27 Ka ionge gi yo ma dichul,
Ibiro mayi otandani sa ma inindo!
28 Kik ichor kiewo machon
Ma kwereu noseketo.+
29 Be iseneno ng’at molony e tije?
Obiro chung’ e nyim ruodhi;+
Ok nochung’ e nyim ji ajia.
23 Ka ibet piny mondo ichiem gi ruoth,
Non maber gima nie nyimi;
2 Ket pala e dwondi*
Ka po ni in ng’at mohero chiemo.
3 Kik igomb chiembe mamit,
Nimar en chiemo mar wuondruok.
4 Kik iwe tich bari ndasi ni mondo ibed jamwandu.+
Chung’ kendo inyis ni iriek.*
5 Kichomo wang’i kuomgi, to gilal alala,+
Nimar gibiro bedo gi buombegi ka otenga mi gifu e kor polo.+
Owachoni ni, “chiem kendo imethi,” to kara owuondi awuonda.
8 Ibiro ng’ogo matin ma isechamo
Mi wecheni mamit lal nono.
10 Kik ichor kiewo machon+
Kata donjo e puoth nyathi kich.
11 Nimar Jal ma kedonegi nigi teko;
Obiro doknegi kiyalou.+
12 Ket chunyi ne puonj
Kendo chik iti ne weche mag ng’eyo.
13 Kik iwe rieyo nyathi.+
Nimar kichwade gi kede, ok obi tho.
14 Ibiro chwade gi kede,
Mondo ires ngimane kik odhi e Liel.*
16 Chunya ma iye nobed mamor
Ka dhogi wacho gik makare.
17 Kik chunyi gomb gik ma joricho timo,+
To luor Jehova odiechieng’ duto,+
18 Eka ngimani nodhi maber+
Kendo gima igeno ok nolal nono.
19 Wuoda, chik iti mondo ibed mariek,
Kendo ta chunyi e yo makare.
20 Kik ibed e kind jo ma madho divai mang’eny,+
Kata e kind jowuoro mohero ring’o,+
21 Nimar jamer kod jawuoro nobed modhier,+
Kendo nong’no nomi ng’ato rwak lewni moyiech.
22 Winj wuonu ma nonyuoli,
Kendo kik icha minu mana nikech oseti.+
24 Wuon ng’at makare nobed mamor gadier;
Wuoro ma nigi wuoyi mariek, nomor kode.
25 Wuonu gi minu nobed mamor,
Kendo minu ma ne onyuoli noil.
26 Wuoda, miya chunyi,
Kendo wang’i obed mamor gi yorena.+
27 Nimar ochot en bur matut,
Kendo dhako ma jachode en soko madiny.+
28 Obuto ka jamecho;+
Omiyo chwo ma timo andhoga medore.
29 Ng’ano ma nigi masira? Ng’ano ma nigi lit?
Ng’ano ma dhawo pile? Ng’ano ma ng’ur?
Ng’ano ma nigi adhonde manono? Ng’ano ma nigi wang’ mapek?
30 Mana jogo ma budho ka ma nitie divai;+
Jogo ma manyo divai mokiki.
31 Kik ing’i rangi makwar mar divai
Sa ma orieny ei okombe kendo oridore mayom,
32 Nimar gikone okecho ka thuol,
Kendo ogolo sum ka thuol.
33 Wengeni biro neno gik ma yore yore,
Kendo chunyi biro wacho weche maricho.+
34 Ibiro chalo ka ng’at ma onindo e chuny nam,
Kendo ka ng’at ma nindo e wi siro mar yie.
35 Ibiro wacho niya: “Ne gigoya to ne ok awinjo lit.
Ne gichwada to ne ok ang’eyo.
Abiro chiewo sa adi?+
Adwaro dhi manye kendo.”
24 Kik nyiego maki gi joricho,
Kendo kik igomb bedo kanyachiel kodgi,+
2 Nimar chunygi paro mana mahundu,
Kendo dhogi wacho mana weche ma kelo chandruok.
5 Ng’at mariek nigi teko,+
Kendo ng’at ma nigi ng’eyo medo teko.
6 Ibiro goyo lweny maber kiluwo kaka itayi gi jo mariek,+
Kendo kokalo kuom jong’ad rieko mang’eny, ji loyo lweny.+
7 Rieko odhiero ng’at mofuwo;+
Onge gima dowach e dho ranga dala.
8 Ng’ato ang’ata ma chano richo
Noluong ni ja andhoga maduong’.+
9 Chenro mag ng’at mofuwo richo,
Kendo ji osin gi ja ajara.+
10 Ka chunyi onyosore chieng’ chandruok,
Tekoni nobed manok.
11 Res jo ma itero e tho,
Kendo igeng’ jo ma wuotho ka tangni kochomo kar yeng’o.+
12 Kiwacho ni, “Ne ok wang’eyo wachni,”
Donge Jal ma nono chuny to ong’eyo?+
Ee, Ng’at ma ng’iyi biro ng’eyo
Kendo obiro chulo ng’ato ka ng’ato kaluwore gi timbene.+
13 Wuoda, cham mor kich nikech ober;
Mor kich moa e peth kich mit.
14 Kamano bende, ng’e ni rieko ber ne chunyi.+
Kiyude, ngimani nodhi maber
Kendo gima igeno ok nolal nono.+
15 Kik ibut machiegni gi od ng’at makare mondo itimne gima rach;
Kik iketh kare moyueyoe.
16 Nimar ng’at makare nyalo lwar dibiriyo, to obiro chung’ kendo,+
Kata kamano, masira biro chwanyo jaricho.+
17 Ka jasiki opodho, kik imor,
Ka ochwanyore, kik chunyi bed moil.+
18 Nono to Jehova biro neno mano mi enosin kodi,
Kendo obiro golo mirimbe kuom jalo.+
19 Kik chunyi nyosre* nikech joricho;
Kik nyiego omaki gi joricho,
20 Nimar jaricho onge gi geno kuom ndalo ma biro;+
Taya mar ng’at marach ibiro negi.+
21 Wuoda, luor Jehova kod ruoth.+
Ng’ano mong’eyo kethruok ma ji ariyogo* biro kelo?+
23 Magi bende gin weche mag jo mariek:
Dewo wang’ ng’ato e bura ok owinjore.+
24 Ng’at ma wacho ne jaricho ni, “In kare,”+
Ji biro kuong’e kendo ogendni biro kwede.
26 Ji biro nyodho dho ng’at ma dwoko wach ratiro.*+
27 Ik tijeni ma oko, kendo iik puotheni;
Eka iger odi.
28 Kik ibed janeno ma wacho miriambo e wi nyawadu kayiem nono.+
Kik iriamb gi dhogi.+
30 Ne akadho e but puoth jasamuoyo,+
But puoth mzabibu mar ng’at ma onge rieko.
32 Ne anono wachno mi arwake e chunya;
Ne anene mi apuonjora wachni:
33 Inindie matin, ayula wang’ okwanyie matin,
Idol lweti matin mondo iyue,
34 Dhier biro monji ka jakuo,
Kendo chandruok ka ng’at momanore gi gik lweny.+
25 Magi bende gin ngeche mamoko mag Solomon,+ ma jotich Hezekia+ ruodh Juda ne ondiko ka gigologi kuonde ma ne ondikgie:
3 Mana kaka polo ni malo kendo piny tut,
E kaka tek ng’eyo gima nie chuny ruoth.
4 Gol chilo kuom fedha,
Eka enobed maler chuth.+
5 Gol ng’at marach e nyim ruoth,
Mi kom ruodhe nosik kogurore e tim makare.+
6 Kik imiri duong’ e nyim ruoth,+
Kendo kik ibed ka ma oyang ne jo ma nigi duong’.+
7 Nimar ber kowachoni ni, “Bi malo kae,”
Kar kuodo wiyi e nyim jodongo.+
8 Kik irikni tero wach e od bura,
Nimar ibiro timo ang’o bang’e ka nyawadu okeloni wich-kuot?+
9 Los wach manie kindi gi nyawadu,+
To kik iel weche ma ling’ling’ mag ng’ato,+
10 Mondo ng’at ma winji kik kuod wiyi
Kendo ike wach marach ma ok nyal choki.
12 Siem ma ng’at mariek miyo ng’at mochiko ite
Chalo gi stadi mar dhahabu, kod tigo mar dhahabu lilo.+
13 Mana kaka ng’ich mar pe e kinde mar keyo
E kaka jaote ma ja adiera chalo ne ng’at ma oore,
Nimar omoro chuny ruodhe.+
14 Ng’at ma sungore kuom mich ma pok ochiwo
Chalo mana gi boche polo kod yamo ma onge koth.+
15 Horuok mos nyalo loko chuny jatelo,
Kendo lep mamuol nyalo toyo chogo.+
16 Ka iyudo mor kich, to cham mana moromi,
Nimar kichamo mang’eny to inyalo ng’ok.+
17 Kik iter tiendi e od nyawadu pile,
Mondo kik ojog kodi, mi ochayi.
18 Ng’at ma chiwo neno ma miriambo kuom nyawadgi,
Chalo mana gi arungu, kata ligangla, kata asere mabith.+
19 Geno ng’at ma ok nyal gen* e kinde chandruok
Chalo mana gi lak motur, kata tielo mowil.
20 Ng’at ma wer ne chuny mool
Chalo gi ng’at ma lonyo law e kinde koyo
Kendo ka ng’at ma olo magadi e awayo.+
21 Ka kech kayo jasiki miye chiemo ocham;
Ka riyo oloye, miye pi omodhi,+
22 Kitimo kamano, to ibiro biwo chuk mach e wiye,+
Kendo Jehova biro guedhi.
23 Yamb nyandwat kelo koth,
To lep ma kuotho kelo ich-wang’.+
24 Ber dak e kona mar tado
Moloyo dak gi dhako ma ralep.+
25 Wach maber moa e piny mabor
Chalo mana gi pi mang’ich ne chuny mool.+
26 Ng’at makare ma luwo pach jaricho
Chalo mana gi aora moduwore gi soko mokethore.
28 Ng’at ma ok nyal geng’o mirimbe,
Chalo mana gi dala ma omonji, kendo ma ohingage omukore.+
26 Mana kaka pe e ndalo oro kod koth e ndalo keyo,
E kaka duong’ ok owinjore gi ng’at mofuwo.+
2 Mana kaka winyo ma ringo kendo kaka opija ma fuyo,
E kaka kuong’ bende ok bi ma onge gimomiyo.*
4 Kik idwok ng’at mofuwo kaluwore gi fupe,
Mondo kik ibed machal kode.
5 Dwok ng’at mofuwo kaluwore gi fupe,
Mondo kik opar ni oriek.+
6 Ng’at ma oro jal mofuwo
Chalo mana gi ng’at ma turo tiendene, kendo ohinyore owuon.
7 Ngero moa e dho ng’at mofuwo,
Chalo mana gi tiend rang’ol ma owengni.+
8 Miyo ng’at mofuwo duong’,
Chalo mana gi tueyo kidi e orujre.+
9 Ngero moa e dho ng’at mofuwo,
Chalo mana ka buya motimo kuthe e lwet ng’at momer.
10 Ng’at ma ndiko ng’at mofuwo e tich kata ng’ato ang’ata moyudo e yo,
Chalo mana gi ng’at ma bayo abaya asere kohinyo ji.
11 Kaka guok dok e ng’okne,
E kaka ng’at mofuwo nwoyo fupe.+
12 Be iseneno ng’at ma paro ni oriek?+
Nitie geno ne ng’at mofuwo moloye.
13 Jasamuoyo wacho niya: “Sibuor nie ndara,
Sibuor nie laru!”+
15 Jasamuoyo luto lwete e bakul,
To ool ahinya ma ok onyal kata tero lweteno e dhoge.+
16 Jasamuoyo paro ni oriek
Moloyo ji abiriyo ma dwoko wach gi rieko.
18 Janeko ma diro aserni ma kakni, mager, kendo ma neko
19 Chalo gi ng’at ma wuondo nyawadgi kae to owacho ni, “Ne angeri angera!”+
20 Ka yien onge, to mach tho,
Ka kuoth onge, to dhawo rumo.+
21 Mana kaka maka miyo mach kakni to yien miyo mach liel,
E kaka ng’at ma kwiny kelo miero.+
23 Weche mamit ma wuok e chuny marach
Chalo gi agulu ma rieny mobuk gi fedha.+
24 Jasigu wuondo jomoko gi dhoge,
To e i chunye okano mana miriambo.
25 Kata bed ni wechene mit manade, kik igene,
Nikech nitie gik maricho abiriyo mopong’ e chunye.*
26 Kata ka opando sigune gi miriambo,
To timbene maricho ibiro el e lela.
27 Ng’at ma kunyo bur nolwar e iye,
Kendo ng’at ma ng’ielo kidi, kidino noduogne.+
28 Lep ma riambo osin gi jo ma ohinyo,
To dhok ma riambo kelo hinyruok.+
27 Kik isungri kuom gima kiny,
Nikech ok ing’eyo gima odiechieng’ biro kelo.+
2 We ng’at machielo opaki, to ok dhogi iwuon;
Jomoko nono, to ok lewi iwuon.+
3 Kidi pek, kuoyo bende pek,
To chandruok ma ng’at mofuwo okelo, pek moloyo gik moko ariyogo.+
4 Mirima kwiny, ich-wang’ bende chalo gi ohula,
To ng’ano ma nyalo chomore tir gi nyiego?+
5 Siem matir ber moloyo hera mopandi.+
7 Ng’at moyieng’ e ma tamore mor kich moa e peth kich,*
To ng’at modenyo, kata gima kech mitne.
8 Ng’at moweyo ode
Chalo gi winyo modhi mabor gi ode.
9 Osiep ma rieyi koa e chunye
Chalo gi mo kod ubani ma miyo chuny bedo mamor.+
10 Kik ijwang’ osiepni kata osiep wuonu,
Kendo kik idhi e od owadu ka iyudo chandruok;
Nyawadu man machiegni ber moloyo owadu man mabor.+
12 Ng’at mariek neno masira ka biro kendo opondo,+
Ng’at ma riekone tin to dhi adhiya kendo ohinyore.
13 Kaw law ng’at mochung’ ne ng’ato nono e gowi;
Mak gima nosingoregono ka notimo kamano ne dhako ma wendo.+
14 Ka ng’ato guedho nyawadgi gi dwol maduong’ gokinyi,
Ibiro kwan mano ka kuong’.
15 Dhako ma ralep chal gi ot ma chuer ka koth chue.+
16 Ng’at ma nyalo geng’e nyalo geng’o yamo
Kendo onyalo mako mo gi lwete ma korachwich.
19 Kaka dhano neno kit wang’e e pi,
E kaka chuny ng’ato nenore kuom chuny ng’at machielo.
21 Agulu ipwodhoe fedha, mach mager ilenyoe dhahabu,+
To ng’ato itemo gi pak moyudo.
22 Kata ka iswago ng’ato mofuwo e pany
Mana ka cham miyoko,
Fupe ok nyal a kuome.
23 Onego ing’e maber kaka kuethni chalo.
25 Lum mang’ich lal nono, lum manyien twi,
Kendo ichoko lum manie gode.
26 Nyiyimbe biro miyi lewni,
To nyuogi biro miyi pesa michulogo puodho.
27 Kendo iniyud cha diel moromi,
Mondo ipidhgo joodi, kod jotichni ma nyiri.
28 Joricho ringo kata ka onge ng’at ma lawogi,
To jo makare gin jochir mana ka sibuor.+
2 Ka richo opong’o piny, piny nobed gi jatelo achiel bang’ machielo,+
To ng’at mong’eyo pogo weche, kendo ma nigi ng’eyo e ma nomi jatelo osiki.+
3 Jachan ma mayo ng’at ma chandore+
Chalo gi koth ma ketho chiemo duto.
4 Jo ma ok rit chik pako ng’at marach,
To jo ma rito chik osin gi joricho.+
6 Jachan ma wuotho e tim makare ber
Moloyo jamoko ma yorene opong’ gi mibadhi.+
7 Wuoyi ma tiend weche donjone e ma rito chik,
To osiep ng’at ma iye lach kelo wich-kuot ne wuon-gi.+
10 Ng’at ma wuondo ng’at makare mondo otim richo, biro podho e bur mokunyo owuon,+
To ng’at ma onge ketho biro yudo pok maber.+
12 Ka jo makare locho, nitie mor maduong’,
To ka joricho okawo loch, ji pondo aponda.+
14 Ng’at mamor en ng’at ma otangʼ kinde duto,
To ng’at ma toke tek biro yudo masira.+
15 Ng’at marach motelo ne jo ma onge teko
Chalo mana gi sibuor ma ruto, kata dubu ma dwaro monjo ng’ato.+
16 Jatelo ma ok riek tiyo gi tekone marach,+
To ng’at ma ok ohero ohala miyudo e yor mibadhi nodag aming’a.+
17 Ng’at ma chunye chandore nikech en gi buch remo biro ringo aringa nyaka chieng’ odhi e liel.+
Kik ng’ato ang’ata okonye.
19 Ng’at ma puro puothe noyud chiemo mang’eny,
To ng’at modich gi gik manono nomed bedo modhier.+
20 Ng’at ma ja adiera noyud gueth mang’eny,+
To ng’at ma rikni bedo jamwandu lwete ok nodong’ ka ler.+
21 Ok en gima ber dewo wang’ ng’ato;+
To ng’ato nyalo timo richo mana ni mondo oyud gima docham.
22 Ng’at ma iye lach rikni manyo mwandu,
Ok ong’eyo ni dhier nojuke.
24 Ng’at ma mayo wuon-gi gi min-gi to wacho ni, “Onge gima rach,”+
En osiep ng’at ma kelo kethruok.+
27 Ng’at ma konyo jochan ok bi chando gimoro,+
To ng’at ma umonegi wengene noyud kuong’ mang’eny.
28 Ka joricho okawo loch, ji pondo,
To ka githo, jo makare medore.+
2 Ka jo makare ng’eny to ji bedo mamor,
To ka ng’at marach e ma locho to ji ywagore.+
4 Kuom tim makare, ruoth miyo piny chung’ motegno,+
To ng’at ma manyo asoya ketho piny.
5 Ng’at ma pako nyawadgi gi pak manono
Chiko obadho ne tiendene.+
9 Ka ng’at mariek ochako yware gi ng’at mofuwo,
Koko gi ajara e ma biro betie, to ok gibi tieko ywaruogno.+
10 Jo ma ohero chuero remo osin gi ng’ato ang’ata ma onge ketho,+
Kendo gimanyo yo mar nego jo matir.*
12 Ka jaloch chiko ite ne miriambo,
Jotije duto bedo jo maricho.+
13 Wachni chalre kuom jachan kod jasand ji:
Jehova e ma miyo wang’gi ler.*
16 Ka jo maricho omedore, to richo bende medore,
To jo makare biro neno ka jo maricho lwar.+
17 Rie nyathini to obiro miyi kuwe;
Kendo obiro miyo ibed gi mor mogundho.+
19 Jatich ok nyal rie mana gi weche kende,
Nimar obiro winjo, to ok obi timo kaka inyise.+
20 Be iseneno ng’at ma rikni gi weche?+
Nitie geno ne ng’at mofuwo moloye.+
21 Ka odhial jatich a e tinne,
Ok obi goyo erokamano bang’e.
24 Osiep jakuo osin gi ngimane owuon.
Onyalo winjo ka idwaro ni ng’ato ochiw neno, to oling’ aling’a.+
30 Magi e weche matut mag Agur wuod Jake, ma ne owacho ne Ithiel, ee, ne Ithiel kod Ukal.
2 Afuwo moloyo ng’ato ang’ata,+
Kendo aonge ng’eyo ma dhano onego obedgo.
3 Pok ayudo rieko,
Kendo aonge ng’eyo ma Ng’at Maler Moloyo nigo.
4 Ng’ano mosedhi e polo moduogo e piny?+
Ng’ano mosechoko yamo gi lwetene ariyo?
Ng’ano moseboyo pige nembe e nangane?+
Ng’ano moseketo tung’ piny duto?+
Nyinge ng’a, to wuode iluongo ni ng’a? Wach ane king’eyo.
5 Weche duto mag Nyasaye gin mopwodhi.+
En okumba ne jo ma ogeno kuome.+
7 Akwayi gik moko ariyo.
Yie imiyagi ka pok atho.
8 Gol kuoma miriambo kod weche ma ok adier.+
Kik imiya dhier kata mwandu mang’eny.
Kata kik abed modhier, mi akwel kendo aketh nying Nyasacha.
10 Kik iketh nying jatich e nyim ruodhe,
Nono to obiro kuong’i kendo bura biro loyi.+
11 Nitiere tieng’ ma yanyo wuonegi
Kendo ok giguedh minegi.+
12 Nitiere tieng’ moro ma paro ni giler+
To pok olwokgi mogol chilo kuomgi.
13 Nitiere tieng’ moro ma wengegi opong’ gi sunga
Kendo ma neno gi achaya!+
14 Nitiere tieng’ moro ma lekegi chalo gi ligangla
Kendo ma dhogi chalo gi pelni mag yeng’o;
Gitieko jochan manie piny
Kod jo modhier manie kindgi.+
15 Chwe nigi nyiri ariyo ma ywak ni, “Miya! Miya!”
Nitie gik moko adek ma ok yieng’ ngang’,
Ee, gik moko ang’wen ma ok wach ni, “Oromo!”
17 Wang’ ma jaro wuoro kendo ma chayo miyo+
—Agege mag hoho biro gole oko,
Kendo nyithi otenga biro chame.+
18 Nitiere gik moko adek modhiera ng’eyo,
Ee, gik moko ang’wen ma ok ang’eyo korgi:
19 Yor otenga e polo,
Yor thuol e lwanda,
Yor meli e nam,
Kod yor wuoyi gi nyako.
20 Ma e yor dhako ma jachode:
Ochiemo, oyweyo dhoge;
Kae to owacho ni, “Pok atimo gima rach.”+
21 Nitiere gik moko adek ma miyo piny tetni
Ee, gik moko ang’wen ma piny ok nyal yiego:
22 Ka misumba obedo ruoth,+
Ka ng’at mofuwo ochiemo mokalo tong’,
23 Ka okend dhako ma ji osin-go,
Kendo ka jatich ma nyako omayo dhako mondike dichwo.+
29 Nitiere gik moko adek maber ng’iyo ka wuotho,
Ee, gik moko ang’wen ma wuotho e yo miwuoro:
30 Sibuor, le ma ratego moloyo duto,
Le ma ok oluoro gimoro amora;+
31 Guok ma idhigo dwar; nyuok;
Kod ruoth man kod jolweny mage.
31 Weche mag Ruoth Lemuel, weche matut ma min-gi nopuonje:+
4 Yaye Lemuel, ok en gima owinjore ne ruodhi,
Ee, ok en gima owinjore ne ruodhi madho divai
Ok owinjore mondo jotelo owach ni, “Ere divaina?”+
5 Mondo kik gimeth ma wigi wil kod chik
Kendo giketh ratiro mag jochan.
7 We gimeth mondo wigi owil gi dhier margi;
We wigi owil gi chandruogegi.
8 Wuo e lo jo ma ok nyal wuoyo;
Ked ne ratiro mag jo ma chiegni tho.+
9 Wuo e logi kendo ing’ad bura e yo makare;
Ked ne ratiro mag jochan kod jodhier.+
א [Aleph]
10 Ng’ano ma nyalo yudo dhako malong’o?+
Nengone duong’ ahinya moloyo kite mag korol.
ב [Beth]
11 Chwore ogene gi chunye duto,
Onge gima ber ma chwore oremo.
ג [Gimel]
12 E ngimane duto,
Otimone chwore mana gik mabeyo, to ok maricho.
ד [Daleth]
13 Omanyo yie rombe kod kitani;
Ohero tiyo gi lwetene.+
ה [He]
14 Ochalo gi meli mag ohala,+
Okelo chiembe koa mabor.
ו [Waw]
15 Ochiewo kogwen ka piny pod mudho,
Mondo omi joode chiemo
Kendo omi jotichne ma nyiri chiembgi.*+
ז [Zayin]
16 Omanyo puodho gi kinda, kendo ong’iewe;
Opidho puoth mzabibu gi luche.
ח [Heth]
17 Oikore ne tich matek,+
Kendo otego bedene.
ט [Teth]
18 Otimo kinda mondo ohande okelne yuto;
Tache ok sim gotieno.
י [Yod]
19 Gir chuecho nie lwete,
Ee, omako gir chwecho e lwete.+
כ [Kaph]
20 Orieyo lwete ne jachan,
Kendo oyawo lwetene ne jo ma odhier.+
ל [Lamed]
21 Oonge parruok sa ma piny ng’ich,
Nikech joode duto orwakore gi lewni mag koyo.
מ [Mem]
22 Oloso ongedene owuon.
Lepe gin mag kitani kod usi ma rajamna.
נ [Nun]
ס [Samekh]
24 Oloso lep kitani kendo ousogi
Ouso ne jo ohala misibe.
ע [Ayin]
25 Orwakore gi teko kod duong’,
Kendo ok oluoro kinde mabiro.
פ [Pe]
26 Owuoyo gi rieko;+
Chik mar ng’wono nie lewe.
צ [Tsade]
27 Orango maber weche mag ode,
Kendo ok ocham chiemb samuoyo.+
ק [Qoph]
28 Nyithinde a malo kendo wacho ni en ng’at moguedhi;
Chwore chung’ kendo pake.
ר [Resh]
29 Nitiere mon mang’eny ma kitgi long’o,
To in iloyogi giduto.
ש [Shin]
ת [Taw]
Kata, “tiegruok; riech.”
Kata, “tiegruok; riech.”
Kata, “tiegruok; riech.”
Kata, “chike.”
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Kata, “chikna.”
Kata, “nyak mokwongo.”
Nenore ni iwuoyo kuom kido mabeyo ma Nyasaye nigo mosewuoye e kwan matindo mokalo.
Kata, “puonjna.”
Kata nyalo bedo, “Non matut.”
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Tiende ni, singruok mitimo gi ng’ato sa ma iholo gimoro.
Kata, “chike.”
Kata, “puonji.”
Kata, “miyo ibed matin ka nengo makate.”
Kata, “chikna.”
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Kata nyalo bedo, “wuotho e yor ngima.”
Kata, “parruok, chandruok.”
Kata, “muol.”
Kata, “ma ok oyie kuom.”
Kata, “moso nyawadgi e singo.”
Kata, “chuny.”
Kata, “chieng’no.”
Kata, “jo ma winjo king’adonegi rieko nobed mariek.”
Kata, “chik.”
Kata, “chang.”
Kata nyalo bedo, “rieye mapiyo.”
Kata nyalo bedo, “To jo mofuwo wuondo jomoko gi fupgi.”
Kata, “Jo mofuwo jero kar tieko ywaruok.”
Kata, “hera mosiko.”
Kata, “Wach ma hoyo chuny; Wach maber.”
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Kata, “Abadon.”
Kata, “luwo.”
Kata, “timo nyasi pile.”
Kata, “chochni.”
Kata, “Ka ma ji ok wach weche ma ling’ ling’.”
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Kata, “wich-kuot.”
Kata, “puonj.”
Kata, “dwoko makare.”
Kata, “chuny.”
Kata, “geng’e.”
Kata, “ber.”
Hibrania, “misengni.”
Kata, “jonyuol.”
Kata, “tuoyo choke.”
Kata, “e law manie kore.”
Kata, “goyo ng’at makare fain.”
Kata, “othonje mamit.”
Kata, “guedhe.”
Kata nyalo bedo, “Omiyo, e kinde keyo omenyo to ok oyud gimoro.”
Kata nyalo bedo, “en obadho ne jo ma manyo tho.”
Kata, “Ng’at ma wang’e ber.”
Kata, “rito ng’eyo.”
Kata, “Dimbri.”
Kata nyalo bedo, “We luwo riekoni.”
Kata, “chiemb ng’at ma nigi wang’ marach.”
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Kata, “Kik mirima maki.”
Tiende ni, Jehova gi ruoth.
Kata nyalo bedo, “Dwoko wach ratiro chalo gi nyodho ng’ato.”
Kata, “Abiro chulo kuor.”
Kata nyalo bedo, “Geno ja andhoga.”
Kata nyalo bedo, “E kaka kuong’ ma kayiem nono kadho akadha.”
Kata, “pata.”
Kata nyalo bedo, “donjore e.”
Kata, “othonje mamit.”
Kata, “Nikech chunye okethore chuth.”
Kata nyalo bedo, “opong’ gi wuond; ichuno.”
Kata, “e ma nyono mor kich moa e peth kich.”
Kata, “Sheol kod Abadon.”
Kata, “Ket chunyi kuom rombeni; Ket pachi kuom rombeni.”
Kata nyalo bedo, “Ng’at ma wiye tek.”
Kata nyalo bedo, “To ng’at matir manyo kaka dores ngimane.”
Tiende ni, omiyogi ngima.
Kata nyalo bedo, “manyo ng’wono kuom jaloch.”
Hibrania, “Sheol.” Som Tiend Weche.
Kata, “oganda.”
Kata, “oganda.”
Kata, “tich.”