Watchtower SƐB VAEESG ZĨIGA
Watchtower
SƐB VAEESG ZĨIGA
Moore
  • BIIBLE
  • SƐBA
  • TIGISSÃ
  • nwt Mark 1:1-16:8
  • Mark sebre

Video pa be zĩ-kãngã ye.

Video wã pa tõog n yi ye.

  • Mark sebre
  • Gʋls-sõamyã, Dũni-paalgã lebgre
Gʋls-sõamyã, Dũni-paalgã lebgre
Mark sebre

A MARK SEBRE

1 Ad koe-noog ning sẽn gomd a Zeezi Kirist sẽn yaa Wẽnnaam Bi-riblã yellã sɩngre: 2 Yaa wa b sẽn da gʋls no-rɛɛs a Ezayi sebrã pʋgẽ wã: “(Kelg-y-yã! Mam na n tʋma m koe-taasdã t’a reng fo taoore.* A na n segla fo sorã.)+ 3 Ned n zẽkd a koɛɛg we-raoogẽ wã n yetẽ: ‘Maneg-y-yã a Zeova* sorã! Rems-y-yã a soayã tɩ yɩ tɩrse.’”+ 4 A Zãmbatiis* ra bee we-raoogẽ wã n moond n yet nebã tɩ b reeg lisg n wilg tɩ b teka yam sẽn na yɩl n paam b yel-wẽnã sugri.+ 5 La Zide soolmã nebã fãa n paas Zerizalɛm nebã fãa ra yitame n kẽnd yẽ nengẽ, t’a ra lisd* bãmb Zʋrdẽ kʋɩlgẽ wã. B ra vẽnegda b yel-wẽnã n togsdẽ.+ 6 A Zã ra yera fuug sẽn wʋg ne yʋgemd kõbdo, n sẽbg a sɛɛg ne gãongo.+ A ra wãbda sʋy la a rɩt weoogẽ sɩɩdo.+ 7 A ra moondame n yetẽ: “Ned tõog sẽn yɩɩd maam n wat mam poorẽ. Mam pa zems tɩ sulg n logs a neooda wã loets ye.+ 8 Mam lisda yãmb koomẽ, la yẽ na n lisa yãmb ne vʋʋsem sõngo.”+

9 Wakat kãnga, a Zeezi yii Galile Nazarɛtã n wa, t’a Zã lis-a Zʋrdẽ kʋɩlgẽ wã.+ 10 La a sẽn wa n yit koomẽ wã bala, a yãa saasã sẽn pak tɩ vʋʋsem sõngã sigd a zugu,+ n wõnd marwalle. 11 La koɛɛg n yi saasẽ n yeele: “Fo yaa mam Bi-ribla, mam sẽn nong a soabã. Fo taa mam yam.”+

12 Rẽ poor bala, vʋʋsem sõngã kɩtame t’a Zeezi kẽng we-raoogẽ wã. 13 Dẽ, a paa we-raoogẽ wã rasem pis-naase, t’a Sʋɩtãan makd-a.+ A ra bee be ne we-rũmsã, la malɛgsã ra geta a yelle.+

14 La a Zã yõkrã poore, a Zeezi kẽnga Galile+ n tɩ moond Wẽnnaam koe-noogã+ 15 n yetẽ: “Wakat ning b sẽn yãkã taame, la Wẽnnaam Rĩungã kolgame. Bɩ y tek yam+ la y tẽ koe-noogã.”

16 A sẽn wa n kẽnd Galile mogrã noore, a yãa a Sɩmo ne a Sɩmo ba-biig a Ãndere+ tɩ b lobd b zĩm-gãmba mogrã pʋgẽ,+ bala b ra yaa zĩm-yõgdba.+ 17 Dẽ, a Zeezi yeela bãmba: “Wa n tũ-y maam, tɩ mam na n kɩtame tɩ y yõgd ninsaalba, wa y sẽn yõgd zĩmã.”+ 18 La zĩig pʋgẽ, b basa b zĩm-gãmba wã n pʋg-a.+ 19 A sẽn kẽng taoor bilfu, a yãa a Zebede kom-dibli a Zak ne a Zã tɩ b be b koom-koglgã pʋgẽ n manegd b zĩm-gãmba,+ 20 la tao-tao bala, a bool-b lame. Dẽ, b basa b ba a Zebede ne neb nins a sẽn da rɩk tʋʋmã koom-koglgã pʋgẽ, la b pʋg-a. 21 La bãmb kẽnga Kapɛrnawum.

Vʋʋsg daarã sẽn ta wã bala, a Zeezi kẽnga tigsg roogẽ wã n tɩ sɩng nebã zãmsgo.+ 22 La a sẽn da zãmsd nebã to-to wã ling-b-la wʋsgo, bala a ra pa zãmsd-b wa gʋlsdbã ye.+ A ra gomda ne tõogo. 23 La wakat kãng tɩ rao n da be b tigsg roogẽ wã tɩ zĩn* tar-a n namsdẽ. A zẽka a koɛɛg n yeele: 24 “Nazarɛt rao a Zeezi, bõe la yãmb dat ne tõndo?+ Yãmb waame n na n sãam tõnd la? Mam mii yãmb sẽn yaa ned ningã vẽenega. Yãmb yaa Wẽnnaam Sõng soabã!”+ 25 La a Zeezi tãs-a lame n yeele: “Sĩndi, la f yi n bas-a!” 26 La zĩnã* kɩtame tɩ raoã virs ne pãnga. Rẽ poore, a kelma ne a pãngã fãa la a yi n bas-a. 27 Nebã yɛɛsa wʋsgo, la b sɩng goam ne taab n yetẽ yaa: “Yaa bõe la wã? A sẽn zãmsd nebã to-to wã yaa toor fasɩ! A lengda baa zĩn-dãmbã,* la b sakd-a lame.” 28 Dẽ, yẽ kibarã saaga tao-tao Galile soolmã fãa pʋgẽ.

29 B sẽn yi tigsg roogẽ wã, a Zeezi ne a Zak la a Zã tũu a Sɩmo ne a Ãndere n kuil b yirã.+ 30 La a Sɩmo pagã ma+ ra gãeeme t’a yĩnsã wɩnge. B yɩɩ tao-tao n gom a yell ne a Zeezi. 31 A kẽnga a sẽn beẽ wã n gãd a nugã n tak-a t’a yiki. A yĩnsã sẽn da wɩngã sigame, t’a sɩng b yell gesgo.

32 La zaabre, wĩndgã kõom poore, nebã ra tara neb nins fãa sẽn bẽede, la zĩn-dãmb sẽn tar b rãmbã n wat a nengẽ.+ 33 Tẽngã gill ra tigma rignoorẽ wã. 34 Dẽ, a sãooga neb wʋsg sẽn da tar bãas toor-toore,+ la a rig zĩn-dãmb wʋsgo. La a ra pa basd zĩn-dãmbã tɩ b gom ye. Bala b ra miime tɩ yẽ la Kiristã.*

35 Yibeoogã pĩnda, zĩigã sẽn wa n ket n yaa libsgu, a Zeezi yikame n yi n kẽng zĩig neb sẽn ka beẽ. A sẽn ta be, a sɩnga pʋʋsgo.+ 36 La a Sɩmo ne neb nins sẽn da be ne-a wã gẽes-a-la zĩig fãa. 37 B sẽn wa yã-a wã, b yeel-a lame yaa: “Nebã fãa gẽesda yãmba.” 38 La a yeel-b lame: “Bɩ d kẽng zĩig a to tɩ m tɩ moon tẽn-yagsã pʋsẽ me. Bala yaa bõn-kãng yĩng la mam wa-yã.”+ 39 A Zeezi saaga Galile soolmã fãa, n moond tigsg rotẽ wã, la a rigd zĩn-dãmbã.+

40 Wãoor me n wa a nengẽ, n kos-a hal n yĩgimd tẽng n yeel-a yaa: “Yãmb sã n dat bala, y tõe n kɩtame tɩ m lebg yɩlemde.”+ 41 Dẽ, a nimbãaneg yõk-a lame, t’a tẽeg a nug n sɩɩs-a la a yeele: “M datame! Bɩ f lebg yɩlemde.”+ 42 Zĩig pʋgẽ, wãoodã menema a yĩngẽ wã t’a lebg yɩlemde. 43 La nand t’a Zeezi bas raoã t’a looge, a keoog-a lame 44 n yeel-a yaa: “Ra saag n togs ned bũmb ye. La bɩ f kẽng n tɩ wilg f meng maan-kʋʋdã, la f kõ bũmb ning a Moyiiz sẽn wilgã f yɩlgrã yĩng+ tɩ yɩ kaset bãmb yĩnga.”+ 45 La raoã loogame n tɩ gomd rẽ yell wʋsg n yelgd kibarã zĩig zãnga, hal t’a Zeezi ra pa le tõe n kẽ tẽng tɩ pa yɩ ne soosg ye. A paa we-keemsẽ, zĩis nins neb sẽn ka beẽ wã. Baasgo, nebã ra ket n yita zĩig fãa n wat a nengẽ.+

2 La rasem a wãn loogr poore, a lebg n kẽnga Kapɛrnawum, la kibarã saagame tɩ nebã bãng t’a bee yiri.+ 2 Rẽ n so tɩ neb wʋsg tigim taab hal tɩ vɩʋʋg kae baa rignoorẽ wã ye. A Zeezi sɩng-b-la koɛɛgã taasgo.+ 3 B talla ned sẽn ki bogr n wa a nengẽ. Rap a naas n tall-a n wa.+ 4 La kʋʋngã yĩnga, b ra pa tõe n tall-a n ta a Zeezi nengẽ ye. Rẽ n so tɩ b rʋ roogã, n leb a Zeezi sẽn beẽ wã n kɩbg võor n sik pãndar ning zug ki-bogrã sẽn gãe wã. 5 A Zeezi sẽn yã tɩ b tara tẽebã,+ a yeela ki-bogrã yaa: “M biiga, fo paama f yel-wẽnã sugri.”+ 6 La gʋlsdb kẽer n da be be. B ra zĩime n tagsd b sũyẽ yaa:+ 7 “Bõe yĩng tɩ ra-kãngã gomd woto? A paoogda Wẽnnaam. Ãnd n tõe n kõ yel-wẽnã sugr tɩ sã n pa Wẽnnaam bala?”+ 8 La zĩig pʋgẽ, a Zeezi bãnga a yamẽ wã tɩ b tagsda woto. Rẽ n so t’a sok-b yaa: “Bõe yĩng tɩ yãmb tagsd woto y sũyẽ wã?+ 9 Bʋg n yaa nana n yɩɩda? Yaa yeel ki-bogrã: ‘Fo paama f yel-wẽnã sugr bɩ,’ bɩ ‘yik n dɩk f pãndarã n kẽne’? 10 La sẽn na yɩl tɩ y bãng tɩ Ninsaal biigã+ tara noor tɩ kõ yel-wẽnã sugr tẽngã zugu . . .”+ A yeela ki-bogrã yaa: 11 “Mam yeta foom: Yik n dɩk f pãndarã n kuil f yiri.” 12 Dẽ, a yikame n dɩk a pãndarã tao-tao n kẽn b fãa taoor n yi. Rẽ linga b fãa wʋsgo, tɩ b ra pẽgd Wẽnnaam n yetẽ: “Tõnd zɩ n yã bõn-kãngã buud ye.”+

13 A le yiime n kẽng mogrã noore, la kʋʋngã fãa ra ket n wata a nengẽ, t’a sɩng b zãmsgo. 14 A sẽn wa n loogdẽ, a yãa a Alfe biig a Levi t’a zĩ yõor-yaood reegr zĩigẽ. La a yeela yẽ yaa: “Wa tũ maam.” Zĩig pʋgẽ, yẽ yikame n pʋg-a.+ 15 Rẽ poore, a Zeezi sẽn wa n zĩ a Levi roogẽ wã n dɩtẽ, yõor-yaood dɛɛgdb la yel-wẽn-maandb wʋsg n naag yẽ ne a karen-biisã n dɩtẽ, bala b wʋsg ra pʋgd-a lame.+ 16 La Fariziyẽ-rãmbã gʋlsdb sẽn yã a sẽn dɩt ne yel-wẽn-maandbã la yõor-yaood dɛɛgdbã, b sɩngame n sokd a karen-biisã yaa: “Yẽ rɩta ne yõor-yaood dɛɛgdbã la yel-wẽn-maandbã la?” 17 A Zeezi sẽn wʋm dẽ, a yeel-b lame: “Pa nin-kɛgemsã n baood tɩp ye. Yaa bãad-rãmb n baood tɩpa. Mam pa wa n na n bool nin-tɩrs ye. M waame n na n bool yel-wẽn-maandba.”+

18 La a Zã karen-biisã ne Fariziyẽ-rãmbã ra minim n loeta noore. Rẽ n so tɩ b kolg n sok a Zeezi yaa: “Bõe yĩng t’a Zã karen-biisã ne Fariziyẽ-rãmbã karen-biisã minim n loet noore, tɩ yãmb karen-biisã yaool n pa loet noore?”+ 19 La a Zeezi leoka bãmb n yeele: “Pʋg-paal sɩd+ sã n ket n be ne a zo-rãmba, bʋʋm beeme tɩ b na n loe noor sɩda? Pʋg-paal sɩdã sã n be ne-b fãa, b pa tõe n loe noor ye. 20 La wakat n wat tɩ b na n yiis pʋg-paalã sɩd b sʋka.+ Dẽ, b na yaool n loe noore. 21 Ned pa be sẽn na n wãag peen-paall n lisg fu-kʋdr ye. A sã n maan woto, peen-paallã na n yõbgame n kɩt tɩ fu-kʋdrã kẽeg n yɩɩg pĩndã.+ 22 Sẽn paase, ned pa na n sui divẽ-paalg wao-kʋd pʋsẽ ye. A sã n maan dẽ, divẽ wã na n kɩtame tɩ waoosã pusi, tɩ divẽ wã ne waoosã fãa yɩ bõne. La nebã suiida divẽ-paalg wao-paal pʋsẽ.”

23 A Zeezi wa n pasgda pʋt Vʋʋsg daare, la a karen-biisã sɩngame n fãrd ka-zutã la b kẽnda.+ 24 Rẽ la Fariziyẽ-rãmbã yeel a Zeezi yaa: “Ges-y-yã! Bõe yĩng tɩ b maand bũmb sẽn pa segd n maan Vʋʋsg daare?” 25 La a yeel-b lame: “Yãmb zɩ n karem bũmb ning a Davɩɩd sẽn maane, rɩɩb sẽn wa n paoog-a tɩ kom tar yẽ ne rap nins sẽn da be ne-a wã la?+ 26 Yãmb pa karem maan-kʋʋdb taoor soab a Abiyataar+ kibarã pʋgẽ, a Davɩɩd sẽn yɩ wãn n kẽ Wẽnnaam doogẽ wã, la a sẽn wãb burã b sẽn dɩk n kõ Wẽnnaamã,* la a yãk n kõ rap nins sẽn da be ne yẽ wã, bũmb sẽn yaa maan-kʋʋdbã bal n tar sor n na n wãbe,+ tɩ ned baa a ye pa segd n wãbã la?” 27 Rẽ poore, a Zeezi yeel-b lame: “Vʋʋsg daarã sẽn be wã yaa ninsaal yĩnga,+ la ninsaal sẽn be wã pa Vʋʋsg daarã yĩng ye. 28 Dẽnd Ninsaal biigã yaa Vʋʋsg daarã meng Zu-soaba.”+

3 A Zeezi leb n tɩ kẽe tigsg roog a ye pʋgẽ, la rao nug sẽn ki* n da be be.+ 2 La Fariziyẽ-rãmbã ra gũusdame n get a sã n na n sãooga raoã Vʋʋsg daarã, tɩ bãmb paam n ning-a taale. 3 A Zeezi yeela rao ning nug sẽn ki* wã yaa: “Yik n wa tẽn-sʋka.” 4 Rẽ poore, a sok-b lame: “Zemsame tɩ b maan bõn-sõng Vʋʋsg daar bɩ, bɩ n maan bõn-wẽnga, tɩ fãag ned* bɩ, bɩ n kʋ neda?”+ La b sĩndame n pa leok ye. 5 A Zeezi gesa nin-kãensã sẽn karg n gũbg-a wã ne sũ-yikri, bala a sũurã sãama wʋsg ne-ba, b sũyã sẽn diglmã yĩnga.+ Rẽ poore, a yeela raoã yaa: “Tẽeg f nugã.” Raoã tẽega a nugã, la a nugã vʋʋgame. 6 Rẽ la Fariziyẽ-rãmbã yi-yã, n kell n sɩng yẽsg ne a Erood poorẽ dãmbã+ sẽn na yɩl n paam a Zeezi n kʋ.

7 La a Zeezi loogame n kẽng mogrã noor ne a karen-biisã, la neb kʋʋn-kʋʋng sẽn yit Galile ne Zide n pʋg-a.+ 8 Neb kʋʋn-kʋʋng n yi hal baa Zerizalɛm, Idume, Zʋrdẽ kʋɩlgã rʋʋndẽ, Tɩɩr la Sɩdõ meng n wa a nengẽ, b sẽn wʋm bũmb wʋsgã a sẽn da maandã yĩnga. 9 A yeela a karen-biisã tɩ b bao koom-kogl-bil n pẽneg yambẽ, tɩ kʋʋngã ra wa dɩdg-a ye. 10 A sẽn sãoog neb wʋsgã yĩnga, sẽn da bẽed-b bã-kɛgemsã fãa ra wẽdgda taab n dat n sɩɩs-a.+ 11 Baa zĩn-dãmbã*+ sã n da yã-a, b wõgemdeda a taoor n kelem n yeele: “Yãmb yaa Wẽnnaam Biiga.”+ 12 La naoor wʋsgo, a yeel-b lame tɩ b ra saag tɩ nebã bãng yẽ sẽn yaa a soabã ye.+

13 A rʋʋ tãng n bool neb nins a sẽn datã,+ tɩ b wa a nengẽ.+ 14 A yãka rap piig la a yiibu, la a bool sul-kãng nebã tɩ tẽn-tʋmdba. Yaa sẽn na yɩl tɩ b yãagd-a, la a tʋmd-b tɩ b moondẽ, 15 la sẽn na yɩl tɩ b paam tõog n tõe n dig zĩn-dãmba.+

16 Neb piig la a yiibã sullã+ a sẽn yãkã yɩɩ a Sɩmo a sẽn pʋd a soab yʋʋr me t’a Pɩyɛɛrã,+ 17 a Zebede kom-dibli a Zak ne a Zã (a Zeezi pʋda nin-kãens yʋʋr me tɩ Bowanergɛs, sẽn dat n togs tɩ “Sa-tãs kom-dibli,”)+ 18 a Ãndere, a Filipi, a Bartelemi, a Matiye, a Toma, a Alfe biig a Zake, a Taade, a Sɩmo b sẽn boond tɩ Yẽesem soabã, 19 la a Zida Iskariot sẽn yaa ned ning sẽn wa n zãmb-a wã.

Rẽ poore, a tɩ kẽe roogẽ, 20 la kʋʋngã leb n tigma taaba, hal tɩ b ra pa tõe n paam n dɩ rɩɩb meng ye. 21 La a roagdbã sẽn wʋm dẽ, b waame n na n yõk-a, bala b ra yetame: “A zugã lebgame.”+ 22 Sẽn paase, gʋlsdbã sẽn yi Zerizalɛm n wa wã ra yetame: “A Beelzebuub* n be ne-a. A rigda zĩn-dãmbã ne zĩn-dãmbã naab maasem.”+ 23 Dẽ, a Zeezi sẽn bool-b tɩ b wa a nengẽ poore, a wẽe yel-bũn n gom ne bãmb n yeele: “A Sʋɩtãan na n yɩɩ wãn n dig a Sʋɩtãana? 24 Soolem neb sã n wẽneg n zabd taaba, soolem-kãng pa tõe n kaoos ye.+ 25 La zak neb sã n wẽneg n zabd taaba, zag-kãng pa na n tõog n kaoos ye. 26 Woto me, a Sʋɩtãan sã n wẽneg n zabd ne a menga, t’a sẽn so b rãmbã welg taaba, a pa tõe n kaoos ye. A na n sãamame. 27 Sɩd-sɩda, ned kae sẽn tõe n kẽ pãng soab roogẽ, n wʋk a paoongã t’a pa reng n yõk pãng soabã n sẽb ye. Yaa rẽ poor bal la a tõe n wʋk a roogã teedo. 28 Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ ninsaalbã na n paama sugr yel-wẽn fãa la tʋy fãa yĩnga. 29 La ned ning fãa sẽn tʋʋs vʋʋsem sõngã pa na n paam sugr a bada.+ Yel-wẽnd sẽn ka sɛt taal n be a soab zugu.”+ 30 A Zeezi yeela woto, b sẽn yet tɩ zĩn* n tar-a wã yĩnga.+

31 La a ma wã ne a ma-biisã+ waame n yas yɩnga. B tʋma ned t’a bool-a.+ 32 La kʋʋngã sẽn da zĩ n gũbg-a wã yĩnga, b yeel-a lame: “Ade! Yãmb ma wã ne y ma-biisã bee yɩng n dat yãmba.”+ 33 La a Zeezi leok-b lame yaa: “Ãnda la mam ma, la ãnd dãmb la mam ma-biisi?” 34 La a gesa sẽn da zĩ-b n gũbg-a wã n yeele: “Ad mam ma, la m ma-biisi!+ 35 Ned ning sẽn maand Wẽnnaam daabo, yẽ n yaa mam ma-bi-raoogo, m ma-bi-poaka, la m ma.”+

4 A Zeezi le wa n sɩnga nebã zãmsg mogrã noore, la kʋʋn-kãseng n tigim taab a nengẽ. Rẽ kɩtame t’a kẽ koom-koglg a ye pʋgẽ n zĩndi, n zãag bilf ne mogrã noor tɩ kʋʋngã fãa be mogrã noore.+ 2 La a sɩnga yel-bũn wẽebo,+ n zãmsd nebã bũmb wʋsgo. A sẽn wa n zãmsd nebã, a yeel-b lame:+ 3 “Kelg-y-yã! Ka-koaad n yi n na n fẽrg bõn-buudu.+ 4 A sẽn wa n fẽrgdẽ wã, bõn-buud kẽer lʋɩɩ sorã noore, tɩ liuuli wã wa rɩ. 5 Sãnda lʋɩɩ kug zĩigẽ, tom sẽn pa waoogẽ. La b yii tao-tao, tomã sẽn pa waoogã yĩnga.+ 6 La wĩntoogã sẽn zẽke, a tʋʋlmã kɩtame tɩ b zelg n ki, b sẽn pa tar yẽgã yĩnga. 7 Kẽer lʋɩɩ gõos sʋka, tɩ gõosã yik n wulumd-b tɩ b pa wom biis ye.+ 8 La sãnda lʋɩɩ zĩ-sõngẽ n bul n yi n bɩtẽ, n wa sɩng biis wombo. Yãoã woma pis-tã, t’a to wom pis-yoobe, t’a to me wom koabga.”+ 9 A paasame: “Sẽn tar-a tʋb n na n kelge, bɩ a kelge.”+

10 La a sẽn wa n yaa a yembre, karen-biis kẽer n paas tẽn-tʋmdb piig la a yiibã kolgame, n sok-a sogsg yel-bũnã wɛɛngẽ.+ 11 A yeel-b lame: “Wẽnnaam sõnga yãmb tɩ y wʋm Rĩungã yel-soalgdgã+ sẽn yaa sõngã võore, la sã n yaa ne yɩng rãmbã, bũmb fãa yaa ne yel-bũna,+ 12 sẽn na yɩl tɩ baa b sẽn getã, b getẽ la b ket n pa neẽ, la baa b sẽn kelgdã, b kelgdẽ la b ket n pa wʋmd a võore, n pa na n tol n lebg n wa mam nengẽ n paam sugr me ye.”+ 13 Sẽn paase, a yeel-b lame: “Yãmb sẽn pa wʋmd yel-bũn-kãngã võorã, yãmb na n yɩɩ wãn n wʋm yel-bũn a taabã võore?

14 “Ka-koaadã fẽrgda Wẽnnaam goamã.+ 15 La ad b rãmb nins sẽn be sorã noore, zĩig ning Wẽnnaam goamã sẽn lʋɩ wã. B sẽn wʋmã, pa yã n kaoos la a Sʋɩtãan wa+ yiis goamã sẽn lʋɩ b sũyẽ wã ye.+ 16 Woto me, ad b rãmb nins sẽn lʋɩ kug zĩigẽ wã. B sẽn kelg Wẽnnaam goamã, b reeg-b-la zĩig pʋgẽ ne sũ-noogo.+ 17 La b sẽn pa tar b toorẽ yẽgã yĩnga, b kaoosda wakat bilfu. B sã n wa paam toog wall namsg Wẽnnaam goamã yĩnga, b lakd n lʋɩɩ zĩig pʋgẽ. 18 La kẽer me n lʋɩ gõos sʋka. Bãmb yaa neb nins sẽn wʋm Wẽnnaam goamã,+ 19 tɩ yɩɩr+ ne dũni-kãngã* yɛlã, arzɛkã pãng sẽn tõe n belg nedã,+ n paas bũmb a taab ratem+ kẽ n wulumd goamã, n kɩt tɩ b pa wom biis ye. 20 Sẽn na n baase, sẽn lʋɩ-b zĩ-sõngẽ wã yaa sẽn kelgd-b Wẽnnaam goamã n deegd-b neere, la b womd biisã. Yãoã woma pis-tã, t’a to wom pis-yoobe, t’a to me wom koabga.”+

21 A leb n yeel-b lame: “B pa rɩkd fɩtl n ning peoog* tẽngr wall gãag tẽngr ye. Bɩ bõe? B pa rɩkd-a n dogl fɩtl-doagendg zug sɩda?+ 22 Bala bũmb pa be sẽn solg sẽn pa na n vẽnege, la bũmb pa be sẽn lud sõma sẽn pa na n puk ye.+ 23 Sẽn tar-a tʋb n na n kelge, bɩ a kelge.”+

24 Sẽn paase, a yeel-b lame: “Kelg-y bũmb nins yãmb sẽn wʋmdã neere.+ Yaa ne makdg ning yãmb sẽn tar n makdẽ wã la b na n mak n lebs yãmba. Sɩd-sɩda, b na n kõo yãmb n paase. 25 Bala ned ning sẽn tare, b na n kõ-a lame n paase.+ La ned ning sẽn pa tare, baa a sẽn tarã menga, b na n deeg n bas-a lame.”+

26 Dẽ, a le yeelame: “Wẽnnaam Rĩungã yaa wa rao sẽn fẽrg bõn-buud tẽnga. 27 A gõee yʋng n yikd yibeoogo, tɩ bõn-buudã bund n yit n bɩtẽ, la a pa mi rẽ sẽn maand to-to ye. 28 Bilf-bilfu, pʋʋgã womda biis a toore. Pipi, bõn-buudã yitame, n wa ning pʋga, n wa baas ne zug sẽn tar biis sẽn kog sõma. 29 La biisã sã n wa bɩ, a wʋrda ne goeoogo, bala tigsgã wakat taame.”

30 A Zeezi le yeelame: “D tõe n dɩka Wẽnnaam Rĩungã n mak ne bõe, wall yaa ne yel-bũn-bʋg la d tõe n bilg a võore? 31 A yaa wa mutard bila.* A bʋdbã wakate, a yaa bilf n yɩɩd bõn-buud a taabã fãa sẽn be tẽng zugã.+ 32 La b sã n bʋd-a, a yitame n lebg kãseng n yɩɩd bũmb nins b sẽn kood zẽed zĩisẽ wã fãa, n tãood wil-bɛd hal tɩ liuuli wã sẽn yɩgd yĩngrã tõe n wa soond a maasmẽ wã.”

33 A wẽe yel-bũn-kãensã buud wʋsg+ n taas-b koɛɛgã, tɩ zems b sẽn tõe n wʋm bũmb ning võorã. 34 Sɩd me, a ra pa gomd ne-b tɩ pa naag ne yel-bũn ye. La neb a taab sẽn wat n ka be ne-b wakate, a bilgda a karen-biisã bũmbã fãa võore.+

35 Daar-n-kãng wĩndgã sẽn wa n kẽ, a yeela a karen-biisã yaa: “Bɩ d pasg n kẽng mogrã rʋʋnde.”+ 36 B sẽn kuils kʋʋngã poor bala, b rɩka a Zeezi ne koom-koglgã n looge, la koom-kogend a taab n pʋg koom-koglg ning pʋgẽ a Zeezi sẽn da be wã.+ 37 La sob-kãseng n yiki, tɩ ko-pɛmã zẽkd n kẽed koglgã, hal t’a rat n pidi.+ 38 La a Zeezi ra bee koom-koglgã poorẽ, n kʋgl zu-kʋk n gõe. Dẽ, b nek-a lame n yeele: “Karen-saamba, tõnd sẽn na n ki wã pa pak yãmb la?” 39 A yikame n tãs sobgã la a yeel mogrã: “Sĩndi! Bas bʋʋre!”+ La sobgã yõkame, tɩ zĩigã lebg sɩddd. 40 Dẽ, a sok-b lame: “Bõe yĩng tɩ yãmb yɛɛsd* woto? Yãmb ket n pa tar tẽeb baa bilf la?” 41 La b yɛɛsa wʋsgo, n yet taaba: “Nin-kãngã yaa bõe ned menga? Baa sobgã ne mogrã sakd-a lame.”+

5 Rẽ poore, b taa mogrã rʋʋnde, Gerasa nebã soolmẽ.+ 2 La a Zeezi sẽn yi koom-koglgã pʋgẽ bala, rao zĩn* sẽn tar n yi yaadẽ wã n seg-a. 3 A ra bee yaadã sʋka, la hal sẽn ta wakat kãnga, ned baa a ye pa tõog n sẽb-a sõma, baa ne bãens meng ye. 4 Naoor wʋsgo, b sẽba a naoã ne a nusã ne bãense, la a kaoo bãensã. Ned baa a ye ra pa tar pãng sẽn sek na tõog-a ye. 5 Wakat fãa, a ra kaasda yaadã sʋk la tãensã zut wĩndg la yʋngo, la a rɩgsd kugã n bõot a yĩngã. 6 La a sẽn yã a Zeezi t’a ket n be yɩɩga, a zoeeme n wa yĩgimd a taoore.+ 7 A zẽka a koɛɛg n kelem n yeele: “Zeezi, Wẽnnaam Sẽn-ka-to Biiga, bõe la yãmb dat ne maam? Mam kota yãmb tɩ y wẽen ne Wẽnd tɩ y pa na n nams maam ye.”+ 8 Bala a Zeezi ra yet-a lame yaa: “Zĩna,* yi n bas raoã.”+ 9 La a Zeezi sok-a lame: “Fo yʋʋr la a bõe?” T’a leok yaa: “Mam yʋʋr la a Kʋʋngo, bala tõnd waoogame.” 10 La a bõosa a Zeezi naoor wʋsgo, n yeel t’a ra rig zĩn-dãmbã n yiis tẽngã ye.+

11 La kurkuy wʋsg+ n da be tãngã sɛɛg n dɩtẽ.+ 12 Rẽ n so tɩ zĩn-dãmbã bõos-a n yeele: “Bɩ y bas tɩ d kẽ kurkuyã.” 13 T’a Zeezi kõ-b sore. Dẽ, zĩn-dãmbã* yiime n tɩ kẽ kurkuyã, la kurkuyã na maan tus a yi wã fãa zoeeme n ta mogrã noore, n yi sigdgẽ* wã n lʋɩ mogrã pʋg tɩ koomã rɩ-ba. 14 La kurkuyã gũudbã zoeeme n tɩ togs kibarã tẽngã pʋgẽ, la tẽn-kɩremsẽ wã. La nebã yiime n na n ges bũmb ning sẽn maanã.+ 15 Rẽ n so tɩ b wa a Zeezi nengẽ, n yã raoã zĩn-dãmb kʋʋngã sẽn da tarã, t’a ning fut n zĩẽ, n mi a nenga. La bãmb yɛɛsa wʋsgo. 16 Sẽn paase, neb nins sẽn yã yɛlã sẽn yɩ to-to wã togs-b-la bũmb ning sẽn paam rao ning zĩn-dãmbã sẽn da tarã, la kurkuyã. 17 Dẽ, nebã kosa a Zeezi t’a yi bãmb soolmẽ wã.+

18 A sẽn wa n kẽed koom-koglgẽ wã, rao ning zĩn-dãmbã sẽn da tarã kosame n na n tũ-a.+ 19 La a pa sak ye. A yeel-a lame: “Leb yir f roagdbã nengẽ, n tɩ togs-b bũmb nins fãa a Zeova* sẽn maan n kõ foomã, la a sẽn zoe fo nimbãaneg to-to wã.” 20 Ra-kãng kẽngame n tɩ moon Dekapoll* soolmã tõre, n togs bũmb nins fãa a Zeezi sẽn maan n kõ yẽ wã. La linga nebã fãa wʋsgo.

21 A Zeezi sẽn le pasg mogrã ne koom-koglgã n ta mogrã rʋʋndã, neb kʋʋng n tigim taab a nengẽ. A ra bee mogrã noore.+ 22 Tigsg roog taoor soab a yembr yʋʋr sẽn boond t’a Zayirus waame, la a sẽn yã-a wã, a yĩgimda a taoore.+ 23 A kos-a-la naoor wʋsg n yeele: “Mam bi-puglã rat n kiime.* M kotame tɩ y wa sɩɩs-a ne y nus+ t’a paam laafɩ n kell n vɩɩmde.” 24 Dẽ, a Zeezi tũ-a lame, la neb kʋʋng n da pʋgd-a, n dɩdgd-a.

25 La pag a ye n da bẽed bãag hal yʋʋm piig la a yiib+ t’a zɩɩm yita.+ 26 A namsa wʋsg* tɩpdb wʋsg nusẽ, n kẽes a paoongã fãa tɩbsgã pʋgẽ t’a yĩnsã pa sãoog ye. A bãagã ra pʋd n tara kengre. 27 A sẽn wʋm a Zeezi kibarã, a wẽdga kʋʋngã a poorẽ wã n wa sɩɩs a zugẽ fuugã.+ 28 Bala a ra yetame yaa: “Mam sã n sɩɩs a zugẽ futã bala, mam na n paama laafɩ.”+ 29 La zĩig pʋgẽ, a zɩɩmã sẽn da yitã yõkame, t’a bãng t’a bã-kɛgengã sãoogame.

30 Zĩig pʋgẽ, a Zeezi bãngame tɩ pãng+ n yi a nengẽ. A wẽnemda kʋʋngã sʋk n soke: “Ãnd n sɩɩs mam zugẽ fuugã?”+ 31 La a karen-biisã yeel-a lame yaa: “Yãmb neeme tɩ kʋʋngã rɩdgda yãmba, la y sokdẽ: ‘Ãnda n sɩɩs maam?’” 32 La a Zeezi ra geta sẽn karg-b n gũbg yẽ wã n dat n bãng sẽn sɩɩs-a yẽ wã. 33 Pagã yɛɛsame n digd a sẽn mi bũmb ning sẽn paam-a wã yĩnga, n kolg n yĩgimd a taoor n togs-a sɩdã zãnga. 34 A yeela pagã yaa: “M biiga, fo tẽebã kɩtame tɩ f paam laafɩ. Kẽng ne laafɩ,+ la f paam f meng ne f bã-kɛgengã.”+

35 Yẽ sẽn wa n ket n gomdã, rap n yi tigsg roog taoor soabã zakẽ n wa yeele: “Yãmb bi-puglã kiime! Bõe yĩng tɩ y na n le nams Karen-saambã?”+ 36 La a Zeezi wʋma b goamã, n yeel tigsg roog taoor soabã yaa: “Ra maan dabeem ye.* Fo we n tall tẽebo.”+ 37 La a pa sak tɩ neb a taab tũ-a, sã n pa a Pɩyɛɛr ne a Zak n paas a Zak ba-biig a Zã bala.+

38 Woto, bãmb taa tigsg roog taoor soabã zakẽ n yã nebã sẽn maand bʋʋrã, la neb nins sẽn yãbd n wiisd wʋsgã.+ 39 A sẽn kẽ wã, a yeel-b lame: “Bõe yĩng tɩ yãmb yãbd la y maand bʋʋr wʋsg woto? Biigã pa ki ye. A gõeeme.”+ 40 Nebã sẽn wʋm dẽ wã, b sɩnga a yaalgo. La a Zeezi kɩtame tɩ b fãa yi. A peega biigã ba ne a ma n paas neb nins sẽn tũ-a wã tɩ b kẽ zĩig ning biigã sẽn da be wã. 41 Dẽ, a gãda biigã nug n yeel-a: “Talita kumi.” Rẽ rat n yeelame tɩ “bi-pugla, mam yeta foom yaa: ‘Yiki!’”+ 42 La tao-tao bala, bi-puglã yikame n sɩng kẽna. (A ra tara yʋʋm piig la a yiibu.) Zĩig pʋgẽ, sũ-noogã looga bi-puglã roagdb hal tɩ b kɩdem wʋsgo. 43 La a keoog-b lame n yɩlem tɩ b ra sak tɩ ned bãng bũmb ning sẽn maanã,+ la a paas tɩ b bao rɩɩb n kõ bi-puglã.

6 A Zeezi yii be n kẽng a meng tẽngẽ wã,+ la a karen-biisã tũ-a lame. 2 Vʋʋsg daarã sẽn ta, a sɩnga nebã zãmsg tigsg roogẽ wã. La linga neb nins sẽn da kelgd-a wã fãa la bal wʋsgo, tɩ b soke: “Yɛ la ra-kãngã zãms bõn-kãensã?+ Bõe yĩng tɩ b kõ ra-kãngã yam a woto, la bõe yĩng t’a tõe n maan yel-soalem a woto?+ 3 Pa ra-wãadã+ sẽn yaa a Maari biiga,+ t’a ma-biisã yaa a Zak+ la a Zozɛfe, n paas a Zida ne a Sɩmo+ wã la? A ma-bi-pogsã pa be ne tõnd sɩda?” Rẽ kɩtame tɩ b zãgs tɩ b kõn tẽ a Zeezi ye. 4 La a Zeezi yeel-b lame: “No-rɛɛs pa paamd paoogr tɩ sã n pa a meng tẽngẽ, a roagdb sʋka, la a meng yir ye.”+ 5 Rẽ kɩtame t’a pa tõog n maan yel-soalem beenẽ, sã n pa a sẽn tik neb a wãn bal sẽn bẽed ne a nusi, n sãoog-bã. 6 B sẽn pa tall tẽebã linga a Zeezi wʋsgo. La a gilga tẽn-bõones nins sẽn pẽ be wã n zãms nebã.+

7 A boola Piig la a yiibã, n tʋm-b yiib-yiibu,+ la a kõ-b tõog tɩ b tõe n dig zĩn-dãmba.*+ 8 Sẽn paase, a yeel-b lame tɩ b ra zã baa fʋɩ so-toakã yĩnga, sã n pa rasaar bala. B pa segd n zã buri, bɩ rɩɩb korgo, wall ligd* b sẽbdsẽ wã ye.+ 9 B ra segd n pida neooda, la b pa segd n yeelg fu-yord a yiib* ye. 10 A yeel-b lame me: “Yãmb sẽn ta zĩig ning fãa, y sã n kẽ zak pʋgẽ bɩ y pa be n tãag y sẽn na n yi zĩ-kãnga.+ 11 La zĩig ning fãa b sẽn pa reeg yãmb wall b sẽn pa kelg yãmba, y sã n wa yit zĩ-kãng bɩ y pĩms tom ning sẽn be y naoẽ wã tɩ yɩ kaset bãmb yĩnga.”+ 12 Dẽ, b loogame n tɩ moon n togs nebã tɩ b segd n teka yam n kos sugri.+ 13 B riga zĩn-dãmb wʋsgo,+ la b sõog bãad-rãmb wʋsg kaam n sãoog-ba.

14 La rĩm a Erood wʋma rẽ, bala a Zeezi yʋʋrã ra yiime, tɩ nebã yetẽ: “A Zãmbatiis* vʋʋgame n yi kũ-rãmb sʋka. Yaa rẽ yĩng la a sẽn tõe n maan yel-soalmã.”+ 15 La kẽer da yetame: “Yaa a Eli,” tɩ sãnda yetẽ: “Yaa no-rɛɛs wa pĩnd wẽndẽ no-rɛɛsdbã.”+ 16 La a Erood sẽn wʋm dẽ wã, a yeelame: “Zã ning mam sẽn fiuug a soab zugã vʋʋgame.” 17 Bala a Erood meng ra kɩtame tɩ b yõk a Zã n sẽb n sui bãens roogẽ, a Erodiyaad sẽn da yaa yẽ ba-biig a Filip pagã poorẽ, yẽ sẽn dɩk-a n maan a pagã yĩnga.+ 18 Bala a Zã ra yeta a Erood yaa: “Pa zems tɩ yãmb peeg y ba-biig pag n maan y pag ye.”+ 19 Rẽ n so t’a Erodiyaad ra tugd beem ne-a n dat n kʋ-a. La a ra pa tõe ye. 20 Bala a Erood ra zoeta a Zã, a sẽn da mi t’a yaa nin-tɩrg la Wẽnnaam nedã+ yĩnga, n da pa rat tɩ bũmb paam-a ye. A sã n da kelg a Zã goamã n sa fãa, a pa mi a sẽn na n maan-a bũmb ning ye. Baasgo, a ra ket n kelgd-a-la ne sũ-noogo.

21 La a Erood sẽn wa n segl zaabr dɩɩb a rogem daar tẽegr kibs+ yĩng n bool a tʋm-tʋmd-kãsemsã, soda-nanambsã la Galile nin-kãsemsã,+ a Erodiyaad paama segbo. 22 A Erodiyaad bi-puglã kẽeme n sao tɩ yɩ a Erood ne neb nins sẽn zĩ ne-a n dɩtẽ wã noogo. Rĩmã yeela bi-puglã yaa: “Kos maam bũmb ning fãa f sẽn dat tɩ m na n kõ-f lame.” 23 A pʋd n wẽename n yeel-a: “Fo sẽn kos maam bũmb ning fãa, m na n kõ-f lame. Baa yaa m soolmã pʋɩ-sʋka.” 24 Dẽ, a yiime n tɩ sok a ma wã yaa: “Bõe la m segd n kose?” T’a yeele: “A Zãmbatiis* zugã.” 25 A yɩɩ tao-tao n kẽng rĩmã nengẽ n tɩ kos-a n yeele: “Mam datame tɩ y sagl a Zãmbatiis zugã laag pʋgẽ n wa kõ maam mas-masã.”+ 26 Baa rẽ sẽn sãam rĩmã sũur wʋsgã, a wẽenegã yĩng n paas a sãambã yĩnga, a ra pa rat n zãgs bi-puglã kosgã ye. 27 Rẽ n so tɩ rĩmã tʋm dapoe-bil zĩig pʋgẽ, n yeel-a t’a tɩ tall a Zã zugã n wa. A yiime, n tɩ fiuug a zugã bãensã roogẽ, 28 n sagl laag pʋgẽ n wa kõ bi-puglã, tɩ bi-puglã reeg n tɩ kõ a ma wã. 29 A Zã karen-biisã sẽn wʋm dẽ, b wa n dɩka a kũumã n tɩ mumi.

30 Tẽn-tʋmdbã tigma taab a Zeezi nengẽ n togs-a bũmb nins fãa b sẽn maanã, la b sẽn zãms nebã.+ 31 La a Zeezi yeel-b lame: “Wa-y tɩ d kẽng zĩig neb sẽn ka be, tɩ y vʋʋs bilfu.”+ Bala neb wʋsg ra watame la b loogdẽ, hal tɩ b ra pa tar sẽk n na n dɩ meng ye. 32 Dẽ, b kẽe koom-koglgã n na n kẽng zĩig neb sẽn ka beẽ.+ 33 La neb n yã bãmb loogrã, tɩ wʋsg bãng rẽ. Nebã yii tẽnsã fãa pʋsẽ, n zoe ne nao n deng bãmb beenẽ. 34 A Zeezi sẽn yi koom-koglgã pʋgẽ, a yãa kʋʋng sẽn yaa kãseng tɩ b nimbãaneg yõk-a.+ Bala b ra yaa wa piis sẽn ka tar pe-kɩɩm ye.+ A sɩng-b-la bũmb wʋsg zãmsgo.+

35 La zĩigã sẽn wa n dat n sobge, a karen-biisã kolg-a lame n yeele: “Zĩ-kãngã yaa weoogo, tɩ zĩigã kolg sobgr me.+ 36 Bɩ y bas nebã tɩ b looge, sẽn na yɩl tɩ b kẽng pʋtã* la tẽn-bõones nins sẽn pẽ ka wã pʋsẽ n tɩ ra rɩɩbo.”+ 37 La a leok-b lame yaa: “Bɩ yãmb mensã bao bũmb n kõ-b tɩ b rɩ.” Rẽ la b sok a Zeezi yaa: “Tõnd segd n tɩ raa bur deniye* kobs-yi n kõ nebã tɩ b wãb bɩ?”+ 38 Yẽ yeela karen-biisã yaa: “Yãmb tara bur a wãna? Tɩ ges-y-yã!” Bãmb sẽn tɩ gese, b wa n yeelame: “Bur a nu, n paas zĩm a yiibu.”+ 39 La a Zeezi yeela nebã fãa tɩ b zĩnd sull-sull mo-maasã zugu.+ 40 Dẽ, nebã zĩnda koabg-koabga, la pis-nu-nu. 41 A rɩka bur a nu wã ne zĩm a yiibã, n nak a neng n tees yĩngr n ning barka.+ Rẽ poore, a kaoo burã n kõ a karen-biisã tɩ b reeg n kõ nebã, la a weel zĩm a yiibã nebã fãa yĩnga. 42 B fãa rɩɩme n tɩge, 43 la b tigsa burã sẽn kellã tɩ pid yaas piig la a yiibu, zĩmã sẽn pa naage.+ 44 Neb nins sẽn wãb burã yɩɩ rap tus a nu.

45 La rẽ poor bala, a kɩtame t’a karen-biisã kẽ koom-koglgã n deng yẽ taoor mogrã rʋʋnd Betsayida sẽnese, tɩ yẽ mengã yõdg n kuils kʋʋngã.+ 46 A sẽn pʋʋs nebã wẽnd-na-taas poore, a rʋʋ tãng a ye zug n na n pʋʋse.+ 47 Zĩigã sẽn wa n sobgã tɩ koom-koglgã bee mogrã sʋka, la yẽ ra yaa a ye tẽn-koɛɛngẽ wã.+ 48 La a sẽn yã tɩ karen-biisã ra maooda wʋsg ne koomã gaab sobgã sẽn da segd-bã yĩnga, sẽn wa n kolg tõd-beoogo,* a babs-b lame, n da kẽnd mogrã zugu. La a maana wa a rat n loog-b lame.* 49 Karen-biisã sẽn yã-a t’a kẽnd mogrã zugã, b kelmame n yeele: “Yaa bõe me la wã?” 50 Bala b fãa yã-a lame n yɛɛs wʋsgo. La a Zeezi yɩɩ tao-tao n gom ne-b n yeele: “Keng-y y pelse! Yaa maam. Da zoe-y rabeem ye.”+ 51 Rẽ poore, a kẽe koom-koglgã pʋgẽ n bʋʋg bãmba, la sobgã yõkame. Rẽ linga karen-biisã wʋsgo, 52 bala b ra pa wʋm yel-solemd ning a sẽn maan n pʋɩ burã võor ye. La ra ket n yaa toog ne-b tɩ b wʋm yɛlã võore.

53 B sẽn pasg mogrã, b taa Zenezarɛt n yals koom-koglgã.+ 54 La b sẽn yi koom-koglgã pʋgẽ bala, nebã bãnga a Zeezi. 55 B zoeeme n saag soolem-kãng fãa, n tall neb nins sẽn bẽedã ne pãnday n wa zĩig ning b sẽn wʋm t’a Zeezi beeme wã. 56 La a sã n kẽ tẽn-bil wall tẽn-bedr fãa, pa rẽ bɩ pʋʋg ninga, nebã ra gãnegda bãad-rãmbã raasẽ wã, la b kos-a t’a bas tɩ b sɩɩs baa yaa a zugẽ fuugã zerdo.+ La sẽn sɩɩs-b zugẽ fuugã zerdã fãa paama laafɩ.

7 Fariziyẽ-rãmbã ne gʋlsdb kẽer sẽn yi Zerizalɛm waame, n tigim taab a Zeezi nengẽ.+ 2 B yãa a karen-biis kẽer sẽn dɩt rɩɩb ne nus-rẽgdo, rat n yeel tɩ ne nus sẽn pa pegse.* 3 (Bala Fariziyẽ-rãmbã ne Zʋɩf-rãmbã fãa ra tũuda pĩnd wẽndẽ nebã mining ne b sũy fãa, n da pa rɩt tɩ b pa reng n pegs b nus n tãag b kãntɩɩs ye. 4 B sã n da yi raag n wa, b pa rɩt tɩ b pa reng n so koom ye. Minind a taab me la b ra zãms-ba, tɩ b tũud ne b sũy fãa. Wala makre, b ra lisda ko-teesã ne yubli wã n paas zũud laasã koomẽ.)+ 5 Rẽ n so tɩ Fariziyẽ-rãmbã ne gʋlsdbã sok a Zeezi yaa: “Bõe yĩng tɩ yãmb karen-biisã pa tũud pĩnd rãmbã miningã, n dɩt rɩɩbã ne nus-rẽgdo?”+ 6 A yeel-b lame: “Pʋ-lik rãmba, a Ezayi sẽn togs bãngr-gomd ning yãmb zugã sɩd zemsame. A gʋlsame: ‘Bu-kãngã nebã waoogda maam ne b no-bɩmse, la b sũyã zãra ne maam.+ 7 Bũmb nins b sẽn maand n waoogd maamã yaa zaalem, bala yaa ninsaalb tõod la b zãmsd nebã.’+ 8 Yãmb basda Wẽnnaam noyã, n tũud ninsaalb mining ne y sũy fãa.”+

9 A leb n yeel-b lame: “Yãmb maanda sɩlem n basd Wẽnnaam noyã sẽn na yɩl n sak y miningã.+ 10 Wala makre, a Moyiiz yeelame: ‘Waoog f ba la f ma,’+ la tɩ ‘ned sã n tʋʋs a ba wall a ma* bɩ b kʋ-a.’+ 11 La yãmb yetame tɩ ‘rao sã n yeel a ba bɩ a ma: “Bũmb ning fãa mam sẽn tar tɩ tõe n naf yãmbã yaa korbã (sẽn dat n yeel tɩ kũun b sẽn kõ Wẽnnaam,)”’ 12 yãmb pa le sakd tɩ yẽ maan baa fʋɩ n kõ a ba bɩ a ma ye.+ 13 Woto, yãmb miningã y sẽn wilgd neb a taabã yĩnga, y kɩtame tɩ Wẽnnaam sẽn yeelã lebg zaalem.+ La y maanda bũmb wʋsg sẽn wõnd woto.”+ 14 A leb n boola kʋʋngã n yeel-ba: “Bɩ yãmb fãa kelg maam, n wʋm m goamã võore.+ 15 Pa bũmb ning sẽn kẽed ninsaal pʋgẽ wã n tõe n dẽgm-a ye. Yaa bũmb nins sẽn yit a pʋgẽ wã.”+ 16* ——

17 La a sẽn bas kʋʋngã n tɩ kẽ roogẽ, a karen-biisã sok-a-la sogsg yel-bũndã wɛɛngẽ.+ 18 Rẽ la a yeel-b yaa: “Yãmb me yaa wa bãmb n pa wʋmd yɛlã võor la? Yãmb pa mi tɩ pa bũmb ning sẽn kẽed ninsaal pʋgẽ wã n tõe n dẽgm-a la? 19 Bala rẽ pa kẽed a sũurẽ wã ye. Kẽeda a pʋʋrẽ wã, n wa tɩ yi we-kɛɛnga.” Woto, a Zeezi wilgame tɩ rɩɩb fãa yaa yɩlemde. 20 A paasame: “Yaa bũmb ning sẽn yit ninsaal pʋgẽ wã n dẽgemd-a.+ 21 Bala yaa ninsaalbã pʋsẽ, rat n yeel tɩ b sũyẽ wã+ la tags-wẽnsã yita. Rẽ n wat ne raglem tʋʋma,* wagdem, nin-kʋʋre, 22 yoobo, rat-tɩ-looge, tʋʋm-wẽnse, zãmbo, nin-yoolem,* to bũmb tʋlgre, tʋya, tɩtaam, la yalemdo. 23 Bõn-kãensã fãa sẽn yaa wẽnsã yita ninsaal pʋgẽ. Bãmb n dẽgemd-a.”

24 A Zeezi yikame n yi be n kẽng Tɩɩr ne Sɩdõ+ soolmẽ wã. A sẽn ta be, a kẽe roogẽ n da pa rat tɩ ned bãng ye. La a pa tõog n solg ye. 25 A sẽn ta wã bala, pag a ye sẽn tar bi-pugl tɩ zĩn* tar-a n wʋm a kibarã, n wa yĩgimd a taoore.+ 26 Pagã ra yaa Gɛrke, n be* Fenisi, Siiri soolmẽ wã. A ra kota a Zeezi n pẽdgdẽ t’a rig zĩnã t’a yi n bas a bi-puglã. 27 La a yeel-a lame: “Bas tɩ kambã rɩ n tɩg nanda, bala pa zems tɩ b rɩk kambã rɩɩb n lob ba-bi ye.”+ 28 La pagã leok-a lame n yeele: “Zu-soaba, yaa sɩda. La ba-bi wã yaool n dɩta kom-bõonegã rɩ-zeremsã taablã tẽngre.” 29 Rẽ la a Zeezi yeel-a yaa: “Fo sẽn yeel woto wã yĩnga, bɩ f kẽng tɩ zĩnã yiime n bas f bi-puglã.”+ 30 Dẽ, a kuila a yir n tɩ mik tɩ bi-bilfã gãe gãagã zugu, tɩ zĩnã pa le tar-a ye.+

31 A Zeezi sẽn yi Tɩɩr soolmẽ wã n lebgdẽ wã, a tũu Sɩdõ n kẽng Galile mogrã sẽnese. A pasga Dekapoll* soolmã.+ 32 Be, b talla rao sẽn yaa wʋnga, la sẽn pa tõe n gom sõma+ n wa a nengẽ, n kos-a t’a tik-a ne a nugu. 33 La a Zeezi tall-a lame n yi kʋʋngã sʋka. Rẽ poore, a ninga a nug-biisã raoã tʋbẽ wã la a tʋbse, n yaool n sɩɩs a zɩlemdã.+ 34 A zẽka a neng yĩngri, n wẽ sir la a yeel-a: “Efata,” sẽn dat n yeel yaa: “Yoke.” 35 Dẽ, a tʋbã yoosame.+ A zɩlemdã lakame t’a gomd sõma masã. 36 La a Zeezi yeel-b lame tɩ b ra saag n togs ned baa a ye.+ La baa a sẽn da yet nebã tɩ b ra gomã, b ra maneg n moondame n togsd b taabã.+ 37 Sɩd me, ling-b-la hal wʋsg+ tɩ b yetẽ: “A maanda bũmb fãa sõma. A kɩtdame meng tɩ wʋms wʋmdẽ, tɩ mugs gomda.”+

8 Neb kʋʋng n le wa n tigim taab a Zeezi nengẽ, tɩ rɩɩb kae b sẽn na n dɩ ye. Dẽ, a boola karen-biisã n yeel-ba: 2 “Kʋʋngã nimbãaneg tara maam,+ bala yaa rasem a tã masã la b be ne maam, la b pa tar dɩɩb n na n dɩ ye.+ 3 Mam sã n kuils-b ne kom, b nensã na n soba sorã zugu. Sẽn paase, kẽer yita zĩ-zãrsẽ.” 4 La a karen-biisã leok-a lame yaa: “Yɛ la tõnd na n paam bur weoogẽ ka tɩ sek nin-kãensã?” 5 Dẽ, a Zeezi sok-b lame: “Bur a wãn la yãmb tara?” Tɩ b yeele: “Bãmb b yopoe.”+ 6 A yeela kʋʋngã tɩ b zĩnd tẽnga. Rẽ poore, a rɩka bur a yopoe wã n pʋʋs Wẽnnaam barka, la a kao n kõ a karen-biisã sẽn na yɩl tɩ b pʋɩ. B reegame n pʋɩ kʋʋngã.+ 7 Karen-biisã ra tara zĩm-bõoneg a wãn me. A Zeezi ninga zĩmã barka, n yeel-b tɩ b pʋɩ rẽ me. 8 Dẽ, b rɩɩme n tɩge, la b tigs gɩrsã sẽn kellã n pids ya-bɛd a yopoe.+ 9 Yɩɩ na maan rap tus a naase. Rẽ poore, a Zeezi kuils-b lame.

10 Rẽ poor bala, a kẽe koom-koglgã ne a karen-biisã n kẽng Dalmanuta soolmẽ wã.+ 11 Be, Fariziyẽ-rãmbã waa a Zeezi nengẽ n sɩng no-koeemd wẽeb ne-a. Sẽn na yɩl n mak-a, b yeel-a lame t’a maan bãnd sẽn yit saasẽ.+ 12 Rẽ sãama a Zeezi sũur wʋsg t’a wẽ sir n yeele: “Bõe yĩng tɩ zãmaan-kãngã neb rat n yã bãnde?+ Sɩd-sɩda, mam yetame tɩ zãmaan-kãngã neb pa na n yã bãnd a to ye.”+ 13 Rẽ poore, a bas-b lame n le kẽ koom-koglgã n kẽng mogrã rʋʋnde.

14 La karen-biisã yĩmame n pa zã bur ye. B ra pa tar baa fʋɩ koom-koglgã pʋgẽ n zʋʋg bur-yɛng bala.+ 15 A Zeezi keoog-b-la vẽeneg n yeele: “Puk-y y nini, la y gũus ne Fariziyẽ-rãmbã rabɩllã, la a Erood rabɩllã.”+ 16 Dẽ, bãmb sɩnga taab kɩɩsgo, bãmb ned baa a ye sẽn pa zã burã yĩnga. 17 A Zeezi sẽn bãng rẽ wã, a sok-b lame: “Bõe yĩng tɩ yãmb kɩɩsd taab y sẽn pa tar burã yĩnga? Yãmb ket n pa wʋmd võor la? Yãmb yamã ket n pa lik la? 18 ‘Baa yãmb sẽn tar ninã, y pa ne la? Baa y sẽn tar tʋbã, y pa wʋmd la?’ Yãmb pa tẽr 19 mam sẽn wa n kao bur a nu wã+ n kõ rap tus a nu wã sɩda? Yãmb wʋka gɩrsã n pids yaas a wãna?” Tɩ b leok yaa: “Piig la a yiibu.”+ 20 “Mam sẽn wa n kao bur a yopoe wã n kõ rap tus a naasã, yãmb tigsa gɩrsã n pids ya-bɛd a wãna?” Tɩ b yeele: “A yopoe.”+ 21 Rẽ la a Zeezi sok-ba: “Yãmb ket n pa wʋmd võor la?”

22 Bãmb taa Betsayida. Be, neb n tall rao sẽn yaa zoang n wa a Zeezi nengẽ, n kos-a t’a sɩɩs-a ne a nugu.+ 23 La a gãda zoangã nug n tall-a n yi tẽngã kɩrenga. A ninga kolkood a ninẽ wã,+ n tik-a ne a nusi, n yaool n sok-a: “Fo nee bũmb bɩ?” 24 Raoã gesame, n yeele: “Mam nee neba. B wõnda tɩɩse, la b kẽndame.” 25 A le sɩɩsa raoã ninã ne a nusi, la raoã yãa vẽenega. A ninã pukame, t’a ne bũmb fãa fasɩ. 26 Dẽ, a kuils-a lame n yeel-a yaa: “Da lebg n kẽ tẽngã pʋgẽ ye.”

27 A Zeezi ne a karen-biisã yii be, n dabd Filip Sezaare tẽn-bõonegẽ wã. Sorã zugu, a soka a karen-biisã yaa: “Nebã yetame tɩ mam yaa ãnda?”+ 28 Tɩ b leok-a n yeele: “A Zãmbatiisi,+ la kẽer yetame t’a Eli,+ tɩ sãnda yetẽ tɩ no-rɛɛsdbã nin-yende.” 29 La a Zeezi sok-b lame: “La yãmba, y yetame tɩ mam yaa ãnda?” T’a Pɩyɛɛr leok yaa: “Yãmb yaa Kiristã.”+ 30 Rẽ la a Zeezi yeel-b tɩ b ra saag n togs ned baa a ye yẽ sẽn yaa ned ningã ye.+ 31 Sẽn paase, a sɩngame n wilgd-b tɩ Ninsaal biigã segd n paama namsg wʋsgo, tɩ kãsem-dãmbã ne maan-kʋʋdbã taoor dãmb la gʋlsdbã na n zãgs-a lame, tɩ b na n kʋ-a lame,+ la tɩ rasem a tãab-n-soabã daare, a na n vʋʋgame.+ 32 A pʋd n goma ne-b rẽ yell vẽenega. La a Pɩyɛɛr peeg-a lame n yi kɛɛng n gom-a.+ 33 Rẽ la a Zeezi wẽneg n ges a karen-biisã, la a zab a Pɩyɛɛr n yeele: “Leb mam poorẽ, Sʋɩtãana! Bala fo tagsa wã pa Wẽnnaam tagsa ye. Yaa ninsaalb rẽnda.”+

34 A boola kʋʋngã ne a karen-biisã n yeel-ba: “Ned sã n dat n tũ maam, bɩ a kɩɩs a mengã raabo, la a rɩk a namsg ra-luk* n pʋg maam wakat fãa.+ 35 Bala ned ning sẽn dat n fãag a vɩɩm* na n bõn-a lame, la ned ning sẽn bõn a vɩɩm* mam yĩng la koe-noogã yĩnga, a na n le paam-a lame.+ 36 Sɩd-sɩda, ned sã n paam dũniyã tõr n yaool n bõn a vɩɩm,* rẽ yõod bee yɛ?+ 37 Wall bõe la ned na n dɩk n kõ tɩ led a vɩɩmã* zĩigẽ?+ 38 Bala ned sã n zoe yãnd n pa rat tɩ zãmaan-kãngã neb sẽn yaa yoaadb* la yel-wẽn-maandbã bãng tɩ yẽ yaa mam karen-biiga, la t’a tẽeda mam goamã, Ninsaal biigã me sã n wa wa ne a Ba wã ziir la ne malɛg-sõamyã wã,+ a na n zoee yãnd ne yeel t’a yaa a karen-biiga.”+

9 Sẽn paase, a Zeezi yeel-b lame: “Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ sẽn yas-b ka wã sʋka, kẽer n pa na n ki* tɩ b pa reng n yã Wẽnnaam Rĩungã sẽn zoe n wa ne pãng ye.”+ 2 Rasem a yoob poore, a Zeezi peega a Pɩyɛɛre, a Zak ne a Zã bal n dʋ tãn-lug-lug zugu. La a Zeezi tedga bãmb taoor+ 3 t’a zugẽ futã pɩnda, n lebg peels faga, hal tɩ ned kae tẽngã zug n tõe n kɩt tɩ b pelg woto ye. 4 Sẽn paase, a Eli ne a Moyiiz vẽnega b mens ne bãmb n sõsd ne a Zeezi. 5 Dẽ, a Pɩyɛɛr yeela a Zeezi yaa: “Rabi,* tõnd sẽn be ka wã yaa bõn-sõngo. Woto wã, bas-y tɩ d tilg fu-rot a tãabo, a ye yãmb yĩnga, a to a Moyiiz yĩnga, la a ye me a Eli yĩnga.” 6 Sɩd-sɩda, a ra pa mi a sẽn maandg ye. Bala b yɛɛsa wʋsgo. 7 La sawadg n puk n bui-ba, tɩ koɛɛg+ yi sawadgẽ wã n yeele: “Yãoã yaa mam Bi-ribla, mam sẽn nong a soabã.+ Kelg-y-yã-a.”+ 8 Zĩig pʋgẽ, bãmb wẽnemdame n gese, la b mikame tɩ ned baa a ye pa le be ne bãmb n zʋʋg a Zeezi ye.

9 B sẽn wa n yi tãngã zug n sigdã, a Zeezi yeel-b lame tɩ b ra saag n togs ned baa a ye bũmb ning b sẽn yã wã,+ sã n pa Ninsaal biigã wa n vʋʋgame n yi kũ-rãmb sʋka.+ 10 B reega gomdã,* la b ra sõsda ne taab n na n bãng vʋʋg n yi kũ-rãmb sʋkã sẽn dat n yɛɛlga. 11 La b soka a Zeezi yaa: “Bõe yĩng tɩ gʋlsdbã yetẽ t’a Eli+ segd n deng n waame?”+ 12 T’a leok-b yaa: “A Eli sɩd na n deng n waame n lebs n maneg bũmb fãa.+ La bõe yĩng tɩ Gʋls-sõamyã gom Ninsaal biigã yelle, n wilg t’a segd n paama namsg wʋsgo,+ la tɩ b na n yaal-a lame?+ 13 La mam yeta yãmb t’a Eli+ zoe n waame, la b maan-a-la bũmb ning fãa b sẽn date, wa Gʋls-sõamyã sẽn yeel yẽ wɛɛngẽ wã.”+

14 Bãmb sẽn wa n kolg karen-biis a taabã, b mikame tɩ neb kʋʋng n gũbg-ba, tɩ gʋlsdbã wẽed no-koeemd ne-ba.+ 15 La kʋʋngã fãa sẽn yã a Zeezi wã, ling-b-la wʋsg tɩ b zoet n wat n na n pʋʋs-a. 16 Dẽ, a Zeezi sok-b lame: “Yaa bõe poorẽ la yãmb sẽn wẽed no-koeemd ne-bã?” 17 La kʋʋngã sʋk ned a ye leok-a lame n yeele: “Karen-saamba, mam talla m bi-ribl n wa yãmb nengẽ, bala zĩn n tar-a, tɩ kɩt t’a yaa muka.+ 18 A sẽn yõk-a zĩig ning fãa, a lubd-a-la tẽng t’a tãntãmpuudã yit a noorẽ wã, t’a wãbd a yẽnã, t’a pãngã fãa me sa. Mam kosa yãmb karen-biisã tɩ b rig zĩnã, la b pa tõog ye.” 19 A leokame n yeele: “Zãmaan neb sẽn ka tẽebo,+ mam segd n paa ne yãmb n kaoos wakat a wãna? Mam segd n maana sũ-mar ne yãmb n kaoos wakat a wãna? Tall-y-yã-a n wa mam nengẽ.”+ 20 Dẽ, b talla bi-riblã n wa a nengẽ. La zĩnã sẽn yã-a wã bala, a kɩtame tɩ biigã virsdẽ. A lʋɩɩ tẽng n gãe n bilimdẽ t’a tãntãmpuudã yit a noorẽ wã. 21 La a Zeezi soka ba wã: “Yaa hal dabʋr la bõn-kãngã sɩng n tar-a?” T’a leok yaa: “Hal a yãadmẽ. 22 Zĩnã mi n lub-a-la bugmẽ, la a mi n lub-a koomẽ me n dat n kʋ-a. La yãmb sã n tõe n maan bũmbu, bɩ y zoe d nimbãaneg la y sõng-do.” 23 T’a Zeezi yeel-a: “Bõe yĩng tɩ fo yeele: ‘Yãmb sã n tõe’? Ne sẽn tar-a tẽebo, bũmb fãa tõeeme.”+ 24 Zĩig pʋgẽ, biigã ba wã zẽka a koɛɛg n yeele: “Mam tara tẽebo! Bɩ y sõng-m tɩ m tẽebã pãng paase!”+

25 A Zeezi sẽn yã tɩ kʋʋngã kaoog n wata bãmb sẽn beẽ wã, a tãsa zĩnã* n yeel-a yaa: “Foom a zĩn sẽn kɩtd tɩ ned lebg muk la wʋnga, mam yeta foom tɩ f yi n bas-a, la f ra le kẽ-a yɛs ye!”+ 26 Zĩnã kelmame la a kɩt tɩ biigã virs naoor wʋsgo, n yaool n yi n bas-a t’a gãe wa a kiime, tɩ nebã fãa la bal yetẽ: “A kiime!” 27 La a Zeezi gãda a nugã n tak-a t’a yik n yalse. 28 Rẽ poore, a tɩ kẽe roogẽ. La a karen-biisã tɩ sok-a-la bãmb ne taab sʋk yaa: “Bõe yĩng tɩ tõnd pa tõog n dig zĩnã?”+ 29 T’a leok-b n yeele: “Zĩn-kãngã buudã pa tõe n yi tɩ sã n pa tũ ne pʋʋsg ye.”

30 Bãmb yii be n kẽng Galile, la a Zeezi ra pa rat tɩ ned baa a ye bãng ye. 31 Bala a ra zãmsda a karen-biisã n yet-b yaa: “B na n zãmba Ninsaal biigã, n ning-a nebã nusẽ, la b na n kʋ-a lame.+ La baa b sẽn na n kʋ-a wã, rasem a tãab-n-soabã daare,* a na n vʋʋgame.”+ 32 Baasgo, karen-biisã ra pa wʋmd a goamã võor ye. La b ra yɛɛsdame n pa rat n sok-a ye.

33 Bãmb waa Kapɛrnawum. La a sẽn kẽ roogẽ, a soka a karen-biisã: “Bõe poorẽ la yãmb sẽn da wẽed no-koeemd sorã zugã?”+ 34 La b pa leok tɩ bũmb ye. Bala sorã zugu, b ra wẽeda no-koeemd n dat n bãng sẽn yaa-a kãseng n yɩɩd bãmb sʋkã. 35 Dẽ, a Zeezi zĩndame n bool Piig la a yiibã n yeel-b yaa: “Ned ning sẽn dat n yɩ pipi soaba, a segd n yɩɩ nebã fãa yaoolem soaba, la b fãa tʋm-tʋmda.”+ 36 Rẽ poore, a peega bi-bilf n yals b sʋka, n dɩk a nus n mobg-a n yeele: 37 “Ned ning sẽn deegd kom-bõon-kãensã buudã+ nin-yend mam yʋʋr yĩnga, a reegda ma-me. La ned ning sẽn deegd maam, pa maam bal la a reegd ye. A reegda Soab ning sẽn tʋm maamã me.”+

38 A Zã yeel-a lame yaa: “Karen-saamba, tõnd yãa ned sẽn digd zĩn-dãmb ne yãmb yʋʋre, la tõnd bao n na n gɩdg-a lame, a sẽn pa tũud tõndã yĩnga.”+ 39 La a Zeezi yeelame: “Da bao-y n gɩdg-y-yã-a ye. Bala ned kae sẽn na n maan yel-solemd ne mam yʋʋre, la a wẽneg n gom n sãbs maam ye. 40 Bala ned sã n pa kɩɩsd tõndo, a bee tõnd poorẽ.+ 41 La ned sã n kõ yãmb koom tɩ y yũ, yãmb sẽn yaa Kirist karen-biisã yĩnga,+ mam yeta yãmb sɩd t’a pa na n kong a keoorã ye.+ 42 La ned ning sẽn na n kɩt tɩ kom-bõon-kãensã sẽn tar tẽebã nin-yend lake, sẽn são ne yẽ soabã yaa b sẽn na n loe a yublã ne neer kug nins bõensã sẽn tɛtã a yembre, n lob-a mogrã pʋgẽ.+

43 “Fo nug sã n kʋɩɩbd foom bɩ f fiuug-a. Fo sẽn na n paam vɩɩm ne nug-yɛng n são b sẽn na n lob foo Zeyɛnne,* bugum ning sẽn pa tõe n kiisã pʋgẽ ne nus a yiibu.+ 44* —— 45 La fo naoor sã n kʋɩɩbd foom, bɩ f fiuug-a. Fo sẽn na n paam vɩɩm ne nao-yɛng n são b sẽn na n lob foo Zeyɛn*+ ne nao a yiibu. 46* —— 47 La fo nifr sã n kʋɩɩbd foom, bɩ f feoog-a.+ Fo sẽn na n kẽ Wẽnnaam Rĩungã pʋgẽ ne nif-yɛng n são b sẽn na n lob foo ne nin a yiib Zeyɛnne,*+ 48 zĩig ning zũnzũyã sẽn pa kiidi, la bugmã sẽn pa kiidã.+

49 “Bala Wẽnnaam tog n yugla nin-kãens buudã bugum, wa b sẽn yugend rɩɩb yamsem.+ 50 Yamsem yaa sõma, la yamsem noosem sã n yi, bõe la y tõe n maan t’a le paam noosem?+ Bɩ y yɩ wa yamsem, la y kell n zĩnd ne taab ne laafɩ.”+

10 A Zeezi yii be n kẽng Zide soolmã toadgẽ, Zʋrdẽ kʋɩlgã rʋʋnde. La neb kʋʋng n le tigim taab a nengẽ. A le sɩnga nebã zãmsg wa a sẽn da minim n maandẽ wã.+ 2 La Fariziyẽ-rãmb n kolg-a n dat n mak-a. B sok-a lame n na n bãng sã n zemsa ne tõogã tɩ rao kao kãadem ne a paga.+ 3 A sok-b lame yaa: “No-bʋg la a Moyiiz kõ yãmba?” 4 Tɩ b yeele: “A Moyiiz kõo sor tɩ b tõe n kõ pag basg sebr n kao kãadem ne-a.”+ 5 La a Zeezi yeel-b lame: “Yaa yãmb sũyã sẽn yaa kɛgemsã yĩng+ la a Moyiiz sẽn gʋls tõ-kãng n kõ yãmbã.+ 6 La hal naanegã sɩngrẽ, ‘Wẽnnaam naana bãmb rao la paga.+ 7 Yaa rẽ n kɩt tɩ rao na n bas a ba ne a ma,+ 8 la b yiibã na n yɩɩ yĩng a yembre.’+ Dẽnd b pa le yaa yiib yɛs ye. B lebga yĩng a yembre. 9 Woto wã, bũmb nins Wẽnnaam sẽn lagem taabã, bɩ ned ra welg-b ye.”+ 10 Bãmb sẽn le wa n be roogẽ, karen-biisã sok-a-la sogsg rẽ wɛɛngẽ. 11 A yeel-b lame: “Rao sã n kao kãadem* ne a pag n tɩ rɩk pag a to, a yoodame+ n beegd pipi soabã. 12 Pag me sã n kao kãadem* ne a sɩd n tɩ rɩk rao a to, a yoodame.”+

13 La neb n tall kom-bõoneg n wa a Zeezi nengẽ n dat t’a sɩɩs-ba,* la karen-biisã zab-b lame.+ 14 A Zeezi sẽn yã rẽ, sãama a sũur t’a yeele: “Bas-y kom-bõonegã tɩ b wa mam nengẽ. Ra bao-y n gɩdg-y-b ye. Bala Wẽnnaam Rĩungã yaa sẽn yaa-b wa bãmbã rẽnda.+ 15 Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ ned sã n pa reeg Wẽnnaam Rĩungã wa bi-bilfu, a pa na n kẽ a pʋgẽ a bada.”+ 16 A mobga kambã, la a tik-b ne a nus+ n ning-b barka.

17 A Zeezi sẽn dɩk sor n loogdẽ, rao n zoe n wa yĩgimd a rũm-kur a taoor n sok-a yaa: “Karen-saam-sõngo, bõe la m segd n maan n wa paam vɩɩm sẽn ka sɛtã?”+ 18 A yeela yẽ yaa: “Bõe yĩng tɩ fo boond maam tɩ sõngo? Ned kae n yaa sõng n zʋʋg Wẽnnaam ye.+ 19 Fo mii tõodã: ‘Ra kʋ,+ ra yo,+ ra zu,+ ra kɩs kaset sẽn ka sɩda,+ ra wẽge,+ waoog f ba la f ma.’”+ 20 La raoã yeel-a lame yaa: “Karen-saamba, mam sɩng n tũuda bõn-kãensã fãa hal m yãadmẽ.” 21 A Zeezi ges-a lame n nong-a. A yeel-a lame: “Bũmb a ye n paoog foo: Kẽng n tɩ koos bũmb nins fo sẽn tarã n kõ naong rãmb tɩ rẽ la f na n paam arzɛk saasẽ, la f wa tũ maam.”+ 22 La a Zeezi leoorã sãama a sũurã t’a loog ne sũ-sãanga, bala a ra tara paoong wʋsgo.+

23 A Zeezi wẽneg n gesa sẽn karg-b n gũbg-a wã, n yeel a karen-biisã: “Ad na n yɩɩ toog ne sẽn tar-b arzɛgsã tɩ b kẽ Wẽnnaam Rĩungã pʋgẽ!”+ 24 A goamã linga karen-biisã. Rẽ la a Zeezi yeel-b yaa: “M kamba, ad Wẽnnaam Rĩungã pʋgẽ kõom yaa toogo! 25 Yaa nana tɩ yʋgemd tũ supĩim võorẽ n looge, n yɩɩd arzɛk soab sẽn na n kẽ Wẽnnaam Rĩungã pʋgẽ.”+ 26 Karen-biisã maneg n yɛɛsa wʋsgo, n sok-a:* “Ãnda n sɩd tõe n paam fãagre?”+ 27 La a Zeezi gesa bãmb pemm, n yeele: “Sã n yaa ne ninsaalbã, pa bũmb sẽn tõe ye. La pa woto ne Wẽnnaam ye. Bala ne Wẽnnaam, bũmb fãa tõeeme.”+ 28 Rẽ la a Pɩyɛɛr yeel-yã: “La tõnd basa bũmb fãa n tũ yãmba.”+ 29 T’a Zeezi yeele: “Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ ned sã n bas roog wall ba-bi-rap bɩ ba-bi-pogse, pa rẽ bɩ ba wall ma, bɩ kamb wall pʋt mam yĩnga, la koe-noogã yĩnga,+ 30 masã menga, a na n paama sẽn yɩɩd rẽ naoor koabga, (roto, ba-bi-rapa, ba-bi-pogse, ma-rãmba, kamba, la pʋto, ne namsgo,)+ la dũni* ning sẽn watã pʋgẽ, a na n paama vɩɩm sẽn ka sɛta. 31 La wʋsg sẽn yaa pipi rãmb na n lebga yaoolem dãmba, tɩ yaoolem dãmbã lebg pipi rãmba.”+

32 Masã, b rɩka sor n dabd Zerizalɛm, t’a Zeezi lʋɩ bãmb taoore. Rẽ linga karen-biisã wʋsgo, tɩ neb nins sẽn da pʋgd-a wã me yɛɛsdẽ. La a Zeezi le peega Piig la a yiibã n yi kɛɛnga, n sɩng n na n togs-b bũmb nins sẽn na n paam-a wã,+ n yeele: 33 “Ade! Tõnd dabda Zerizalɛm, la b na n yõka Ninsaal biigã n ning maan-kʋʋdbã taoor dãmb la gʋlsdbã nusẽ. B na n kaoo yẽ bʋʋd n yeel t’a toga ne kũum, n dɩk-a n ning bu-zẽmsã neb nusẽ, 34 tɩ b yaal-a, n tʋbs-a kolkoodo, n pãb-a ne kalwaas la b kʋ-a. La rasem a tãab-n-soabã daare,* a na n vʋʋgame.”+

35 A Zak ne a Zã sẽn yaa a Zebede kom-dibli wã+ kolg-a lame n yeel-a yaa: “Karen-saamba, d ratame tɩ y sak n maan bũmb ning fãa d sẽn na n kos yãmbã n kõ-do.”+ 36 T’a sok bãmba: “Bõe la yãmb dat tɩ m maan n kõ-yã?” 37 Tɩ b leok n yeele: “Kɩt-y tɩ d zĩnd ne yãmb y sã n wa paam y ziirã.+ Nin-yend yãmb nug-rɩtgo, t’a to wã yãmb nug-goabga.” 38 La a Zeezi yeel-b lame: “Yãmb pa mi yãmb sẽn kot bũmb ningã ye. Yãmb tõe n yũu bõn-yũudl ning mam sẽn yũudã, wall y reeg lisg ning b sẽn lisd maamã sɩda?”+ 39 Tɩ b leok yaa: “Tõnd tõeeme.” Rẽ la a Zeezi yeel-ba: “Yãmb na n yũu bõn-yũudl ning mam sẽn yũudã, la y reeg lisg ning b sẽn lisd maamã.+ 40 La sã n yaa ne zĩnd mam rɩtg bɩ m goabgã, pa maam n kõt rẽ ye. Zĩ-kãens yaa b sẽn segl neb nins yĩngã rẽnda.”

41 Piigã sẽn kellã sẽn wa n wʋm dẽ wã, b sũyã yika ne a Zak la a Zã.+ 42 La a Zeezi boola bãmba, n yeele: “Yãmb miime tɩ buud toɛy-toɛyã nanambs soo bãmb ne pãnga, la tɩ b nin-kãsemsã rɩta naam b zutu.+ 43 Pa segd n yɩ woto yãmb sʋk ye. La ned ning sẽn dat n yɩ kãseng yãmb sʋk segd n yɩɩ yãmb tʋm-tʋmda,+ 44 tɩ ned ning sẽn dat n yɩ pipi soab yãmb sʋk yɩ yãmb fãa yamba. 45 Bala Ninsaal biigã meng pa wa tɩ neb sõng-a ye. A waame n na n sõng nebã,+ la a kõ a vɩɩmã* tɩ yɩ yaood neb wʋsg yĩnga.”+

46 Rẽ poore, b taa Zeriko. La yẽ ne a karen-biisã la neb kʋʋngã sẽn wa n yit Zeriko wã, zoang sẽn yaa bõaas n da zĩ sorã noore,+ t’a yʋʋr boondẽ t’a Bartime (a Time bi-ribla.) 47 A sẽn wʋm tɩ yaa Nazarɛt rao a Zeezi wã, a sɩngame n zẽkd a koɛɛg n yetẽ: “Zeezi, a Davɩɩd Biiga,+ zoe-y mam nimbãanega!”+ 48 La neb wʋsg sɩnga a goama, n yetẽ t’a sĩndi. Baa ne rẽ, a maneg n zẽka a koɛɛg n yetẽ: “Davɩɩd Biiga, zoe-y mam nimbãanega!” 49 Dẽ, a Zeezi yalsame n yeele: “Bool-y-yã-a t’a wa ka.” Nebã boola zoangã, n yeel-a: “Keng f pɛlga! Yik t’a boonda foom.” 50 A loba a zugẽ fuugã, n yik tao-tao n kẽng a Zeezi nengẽ. 51 Rẽ la a Zeezi sok-a: “Bõe la fo rat tɩ m maan n kõ foo?” Tɩ zoangã leok yaa: “Rabuni,* bɩ y kɩt tɩ m ninã le puki.” 52 T’a Zeezi yeel-a: “Kẽnge. Fo tẽebã kɩtame tɩ f paam laafɩ.”+ Zĩig pʋgẽ, a ninã pukame,+ t’a sɩng a Zeezi pʋgbo.

11 B sẽn wa n kolg Zerizalɛm n ta Bɛtfaaze ne Betani+ sẽn be Oliiv tɩɩs tãngã zugã, a Zeezi tʋma a karen-biis a yiib+ 2 n yeel-ba: “Kẽng-y tẽn-bilã sẽn tondã pʋgẽ. Y sã n ta bala, y na n yãa bõn-bil b sẽn loe. Yaa bõn-bil ned sẽn zɩ n zombe. Lok-y-yã-a n wa ka. 3 La ned sã n sok yãmb tɩ ‘bõe yĩng tɩ y lokd bõn-bilã?’ y segd n yeel-a lame tɩ ‘yaa Zu-soabã n dat-a, la t’a na n kɩtame tɩ b lebg n tall-a n wa mas-masã.’” 4 Dẽ, bãmb kẽngame n tɩ yã bõn-bilã b sẽn loe zak noore, sorã kɩrenga, tɩ b lok-a.+ 5 La neb nins sẽn da yas be wã kẽer soka bãmb yaa: “Bõe yĩng tɩ yãmb lokd bõn-bilã?” 6 Karen-biisã togs-b-la bũmb ning a Zeezi sẽn yeel-bã, la b bas-b lame tɩ b looge.

7 B talla bõn-bilã+ n wa a Zeezi nengẽ, n palg b zugẽ futã a zug t’a Zeezi zombe.+ 8 Sẽn paase, neb wʋsg tʋɩɩ b zugẽ futã sorã zugu, tɩ kẽer kɛ tɩɩsã vãad pʋtẽ wã.+ 9 La sẽn da kẽnd-b yẽ taoorã ne sẽn da pʋgd-b yẽ wã ra zẽkda b koees n yetẽ: “D kotame tɩ y fãag-a!+ Bark bee ned ning sẽn wat ne a Zeova* yʋʋrã zugu!+ 10 Bark bee tõnd ba a Davɩɩd Rĩungã sẽn watã zugu!+ D kota yãmb sẽn yaa Soab ning sẽn be hal yĩngrã tɩ y fãag-a!” 11 A taa Zerizalɛm n tɩ kẽ wẽnd-doogẽ wã n gilg n ges bũmb fãa. La zĩigã sẽn da rat n sobgã yĩnga, a yiime n kẽng Betani ne Piig la a yiibã.+

12 Vẽkembeoogã, bãmb sẽn wa n yit Betani wã, kom n yõk a Zeezi.+ 13 A yãa kankang sẽn be yɩɩg n tar vãado, n bʋdg n kẽng n na n tɩ ges a sã n na n yãa bũmbu. La a sẽn ta wã, a pa yã baa fʋɩ n zʋʋg vãadã ye. Bala ra pa kankam wakat ye. 14 Dẽ, a yeela kankangã yaa: “Ned kõn le rɩ fo biis a bada.”+ La a karen-biisã ra kelgdame.

15 Bãmb taa Zerizalɛm, t’a Zeezi tɩ kẽ wẽnd-doogẽ wã n dig neb nins sẽn koosd la b raad teed be wã n yiisi, la a leeb ligd-tekdbã taabl-dãmb ne marwan-koaasdbã goeels n lubi.+ 16 Sẽn paase, a ra pa sakd tɩ ned zã teoog n tũ wẽnd-doogẽ wã n loog ye. 17 A ra zãmsda nebã n yetẽ: “B pa gʋls n yeel tɩ ‘b na n boola mam doogã tɩ pʋʋsg roog buud toɛy-toɛyã fãa yĩng’+ sɩda? La yãmb kɩtame t’a lebg fãadb roogo.”+ 18 La maan-kʋʋdbã taoor dãmb ne gʋlsdbã wʋma rẽ, n da baood b sẽn na n maan to-to n paam a Zeezi n kʋ.+ Bala b ra zoet-a lame, a zãmsgã sẽn da lingd kʋʋngã fãa wã yĩnga.+

19 Zĩigã sẽn wa n kolg sobgrã, b yii tẽngã. 20 La bãmb sẽn wa n lebg n tũud sorã yibeoogã pĩndã, b yãa kankangã sẽn zoe n kʋɩ n tãag a yẽgã.+ 21 A Pɩyɛɛr tẽega bũmb ning sẽn da maanã n yeele: “Rabi,* ges-y-yã! Kankang ning yãmb sẽn da kãabã kʋɩɩme.”+ 22 La a Zeezi leokame n yeel-ba: “Tall-y tẽeb ne Wẽnnaam. 23 Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ ned ning fãa sẽn na n yeel tãn-kãngã t’a ‘zẽk n tɩ lʋɩ mogrã pʋgẽ,’ la a pa maand sãmb-sãmb a sũurẽ wã, n tar tẽeb tɩ bũmb ning a sẽn yeelã na n pidsame, na n yɩɩ woto.+ 24 Rẽ n so tɩ mam yet yãmb tɩ yãmb sẽn pʋʋsd n kot bũmb ning fãa, bɩ y tẽ tɩ y paam-a lame, la y na paame.+ 25 La yãmb sã n wa yas n pʋʋsdẽ, sẽn yaa bũmb ning fãa la ned maan n beeg-y bɩ y kõ-a sugri, tɩ rẽ la yãmb Ba sẽn be saasẽ wã me na n kõ yãmb sugr y beegrã yĩnga.”+ 26* ——

27 Bãmb lebg n waa Zerizalɛm. La a Zeezi sẽn wa n kẽnd wẽnd-doogẽ wã, maan-kʋʋdbã taoor dãmb ne gʋlsdbã la kãsem-dãmbã kolgame 28 n sok-a yaa: “Yaa ne tõ-bʋg la fo maand bõn-kãensã? Wall yaa ãnda n kõ foo tõ-kãng tɩ f maand bõn-kãensã?”+ 29 T’a Zeezi yeel-ba: “M na n soka yãmb sokre. Leok-y-ma, tɩ m yaool n togs yãmb mam sẽn maand bõn-kãensã ne tõog ningã. 30 Yaa Wẽnnaam sẽn be saasẽ wã n tʋm a Zã+ t’a lis nebã bɩ, bɩ yaa ninsaalbã? Leok-y-ma.”+ 31 La b sɩnga yẽsg ne taab n yetẽ: “Tõnd sã n yeel tɩ ‘yaa Wẽnnaam sẽn be saasẽ wã,’ a na n soka tõndo: ‘Bõe yĩng masã tɩ yãmb pa tẽ-a?’ 32 La tõnd na saag n yeel tɩ ‘yaa ninsaalbã’ sɩda?” B ra yɛɛsda kʋʋngã sẽn tõe n maan-b bũmb ningã, bala kʋʋngã fãa kɩsa sɩd t’a Zã ra yaa no-rɛɛsa.+ 33 Rẽ n so tɩ b leok a Zeezi yaa: “Tõnd pa mi ye.” T’a Zeezi yeel-ba: “Ma-me pa na n togs yãmb m sẽn maand bõn-kãensã ne tõog ningã ye.”

12 Dẽ, a Zeezi sɩngame n gomd ne bãmb ne yel-bũn n yeele: “Rao n da sel viyn tɩɩs+ a pʋʋgẽ n wẽ yãgr n gũbg-a, n tuk vẽ wẽkr bok be la a me gasgo.+ Rẽ poore, a rɩka pʋʋgã n gũnug koaadba, la a kẽng tẽn-zẽnga.+ 2 Viyn wã wobr wakat sẽn wa n ta, a tʋma a tʋm-tʋmd koaadbã nengẽ, t’a tɩ reeg viyn biis nins sẽn yaa a pʋɩɩrã n wa. 3 La b yõk-a lame n pãbe, n lebs-a nug-zaala. 4 A le tʋma tʋm-tʋmd a to bãmb nengẽ, la b wẽe yẽ soabã zugã, la b yaal-a.+ 5 A tʋma a to me, la b kʋ-a lame. A leb n tʋma tʋm-tʋmdb wʋsgo, tɩ b pãb kẽere, la b kʋ sãnda. 6 Ned a to la a ra tara, tɩ yaa a bi-nongre.+ A tʋma yẽ bãmb nengẽ yaoolem, n tagsdẽ yaa: ‘B na n waooga m bi-riblã.’ 7 La koaadbã goma ne taab n yeele: ‘Yaa yãoã la rogem-pʋɩɩrã soaba.+ Wa-y tɩ d kʋ-a, n soog a rogem-pʋɩɩrã.’ 8 Dẽ, b yõk-a lame n kʋ, la b rɩk-a n yi viyn pʋʋgã pʋgẽ n lobe.+ 9 Bõe la viyn pʋʋgã soab na n maane? A na n waame, n kʋ koaadbã, la a rɩk viyn pʋʋgã n kõ neb a taaba.+ 10 Yãmb zɩ n karem Gʋls-sõamyã zĩig ning sẽn yeel tɩ ‘kugr ning metbã sẽn zãgsã n lebg roogã pãng kugrã,*+ 11 la tɩ rẽ yita a Zeova* nengẽ, la a yaa bõn-kãseng tõnd nifẽ’ wã la?”+

12 Dẽ, b ra rat n yõka a Zeezi, bala b bãngame tɩ yaa bãmb yĩng la a sẽn wẽ yel-bũndã, la b ra yɛɛsda kʋʋngã. Rẽ n so tɩ b bas a Zeezi n looge.+

13 Rẽ poore, b tʋma Fariziyẽ-rãmbã kẽer ne a Erood poorẽ dãmbã sẽn na yɩl tɩ b bẽd a Zeezi a goamẽ wã n yõke.+ 14 B sẽn ta wã, b yeela a Zeezi yaa: “Karen-saamba, tõnd miime tɩ yãmb yaa sɩd soaba, la tɩ y pa baood ninsaalb pẽgr ye. Bala y pa get ned yalẽ ye. Yãmb sẽn zãmsd nebã bũmb nins Wẽnnaam sorã wɛɛngẽ wã yaa sɩda. Bɩ y togs-d wɛ! Zemsame tɩ d yao a Sezaar yõor-yaoodã bɩ, bɩ pa zemse? 15 D segd n yaoome bɩ, bɩ d pa segd n yao?” La a Zeezi sẽn bãng b pʋ-likã, a yeel-b lame: “Bõe yĩng tɩ yãmb makd maam? Wa-y ne deniye* a ye ka tɩ m gese.” 16 B talla deniye n wa, t’a Zeezi sok-ba: “Yaa ãnda naand la a gʋlsem la woto?” Tɩ b leok yaa: “A Sezaare.” 17 Dẽ, a Zeezi yeel-b lame: “Bɩ y kõ a Sezaar bũmb nins sẽn yaa a Sezaar dẽndã,+ la y kõ Wẽnnaam bũmb nins sẽn yaa Wẽnnaam dẽndã.”+ La a Zeezi sẽn leok to-to wã ling-b-la wʋsgo.

18 Rẽ poore, Sadiseyẽ-rãmbã sẽn yet tɩ kũum vʋʋgr ka be wã+ waame, n sok-a yaa:+ 19 “Karen-saamba, a Moyiiz gʋlsame n yeel tɩ ned ba-biig sã n ki n bas paga, n yaool n pa bas biiga, a ba-biigã segd n dɩka pagã, n dog kamb n kõ kiidã.+ 20 Ba-biis a yopoe n da be. Pipi soabã rɩka paga, la a maana kaalem n pa bas biig ye. 21 La yiib-n-soabã rɩka pʋg-kõorã, la a kiime n pa bas biig ye. Yɩɩ woto me ne tãab-n-soabã. 22 Ba-biis a yopoe wã baa a ye pa bas biig ye. B fãa kũumã poore, pagã me kiime. 23 Ãnda n na n soog pagã kũum vʋʋgrã sasa? Bala a yɩɩ b yopoe wã fãa paga.” 24 A Zeezi leok-b lame n yeele: “Pa woto yĩng la yãmb sẽn be tudgr pʋgẽ wã sɩda? Bala yãmb pa mi Gʋls-sõamyã, la y pa mi Wẽnnaam pãngã me ye.+ 25 Bala b sã n wa vʋʋg n yi kũ-rãmb sʋka, rapã pa kẽed kãadem, la b pa kõt pagb sɩdb me ye. B yaa wa malɛgsã sẽn be saasẽ wã.+ 26 La sã n yaa ne kũum vʋʋgrã yelle, yãmb pa karem a Moyiiz sebrã pʋgẽ, kibar ning sẽn gomd gõos tuugã yellã pʋgẽ tɩ Wẽnnaam yeel-a lame: ‘Mam yaa a Abrahaam Wẽnnaam, a Izaak Wẽnnaam, la a Zakoob Wẽnnaamã’ la?+ 27 A pa kũ-rãmb Wẽnnaam ye. A yaa nin-vɩɩs Wẽnnaam. Yãmb tudga hal wʋsgo.”+

28 Gʋlsdbã nin-yend sẽn wa be n wʋm b no-koeemdã. La a sẽn bãng t’a Zeezi leokrã zemsame wã, a sok-a lame yaa: “Tõogã noyã fãa sʋka, bʋg n yaa pipi?”*+ 29 A Zeezi leokame yaa: “Ad pipi soabã: ‘Israyɛll neba, kelg-y-yã. Tõnd Wẽnnaam a Zeova* yaa Zeova-yɛnga.* 30 Yãmb segd n nonga a Zeova* sẽn yaa yãmb Wẽnnaamã ne y sũurã fãa, ne y sɩɩgã* fãa, ne y yamã fãa, la ne y pãngã fãa.’+ 31 Yiib-n-soabã yetame: ‘Fo segd n nonga f to wa f menga.’+ Noor a to kae n yɩɩd no-kãensã ye.” 32 Gʋlsdã yeel-a lame yaa: “Karen-saamba, yãmb goma sõma, tɩ yaa sɩd me. ‘A yaa a yembr tãa. Wẽnnaam a to kae n zʋʋg yẽ ye.’+ 33 Nong-a ne f sũurã fãa, ne f yamã fãa, ne f pãngã fãa, la f nong f to wa f meng tara yõod wʋsg n yɩɩd maand sẽn yõogd bugum, la maand a taabã hal zĩig sẽn zãre.”+ 34 Dẽ, a Zeezi sẽn bãng t’a leoka ne yamã, a yeel-a lame: “Fo pa zãr ne Wẽnnaam Rĩungã ye.” La ned baa a ye pa le paam daood n sok-a sokr ye.+

35 La a Zeezi sẽn da ket n zãmsd nebã wẽnd-doogẽ wã, a sokame: “Maana wãn tɩ gʋlsdbã yetẽ tɩ Kiristã yaa a Davɩɩd biiga?+ 36 Vʋʋsem sõngã vẽnega+ a Davɩɩd meng t’a yeele: ‘A Zeova* yeela mam Zu-soabã yaa: “Zĩnd mam nug-rɩtgo, n tãag m sẽn na n ning f bɛɛbã f naoã tẽngre.”’+ 37 A Davɩɩd meng boond-a lame tɩ Zu-soaba. Woto wã, a yɩta wãn n yɩ a Davɩɩd biiga?”+

La kʋʋngã sẽn labsã ra kelgd-a-la ne sũ-noogo. 38 Sẽn paase, a sẽn zãmsd nebã, a wa n yeelame: “Gũus-y y mens ne gʋlsdbã sẽn dat n gõod ne kasaab-wogdo, la sẽn nong nebã sẽn na n pʋʋsd bãmb raasẽ wã.+ 39 B nonga taoor zĩis* tigsg rotẽ wã, la naam zĩis tigã zĩisẽ.+ 40 B rɩta pʋg-kõapã paoongo,* la b pʋʋsd pʋʋs-wogd n dat tɩ nebã pẽg-ba. Bãmb sɩbgrã na n yɩɩ toaag n yɩɩg neb a taabã.”

41 La a Zeezi tɩ zĩndame n tees ligdã kogend sẽn beẽ wã,+ n get kʋʋngã sẽn ningd ligdã to-to kogendẽ wã. La rakãag-rãmb wʋsg ra ningda ligd-koeems wʋsgo.+ 42 La pʋg-kõor sẽn yaa naong soab n wa n ning ligd-koeems a yiib sẽn pa zem baa fʋɩ.*+ 43 Dẽ, a boola a karen-biisã, n yeel-ba: “Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ pʋg-kõ-kãngã sẽn yaa naong soabã ningame n yɩɩg neb nins fãa sẽn ning ligd kogendẽ wã.+ 44 Bala b fãa yãka b sẽn paam tɩ sek n kellã pʋgẽ n ningi, la yẽ sẽn yaa naong soabã, a ninga a sẽn tarã zãnga, a sẽn teeg bũmb ning n na n vɩɩmdã fãa.”+

13 La a Zeezi sẽn wa n yit wẽnd-doogẽ wã, a karen-biig a ye n yeel-a yaa: “Karen-saamba, ges-y-yã! Ad kugã ne rotã sɩd bee rasãnde!”+ 2 La a Zeezi yeel-a lame: “Fo nee ro-bed-kãensã? Kugr baa a ye kõn pa a to zug tɩ b pa lub-a ye.”+

3 A Zeezi sẽn wa n zĩ Oliiv tɩɩs tãngã zug n tees wẽnd-doogã, a Pɩyɛɛr ne a Zak n paas a Zã la a Ãndere sok-a-la bãmb ne taab sʋk yaa: 4 “Bɩ y togs-d wɛ! Bõn-kãensã na n zĩnda wakat bʋgo, la bõe n na n yɩ bãnd n wilg tɩ bõn-kãensã fãa taa b baasg wakate?”+ 5 Rẽ la a Zeezi yeel-b yaa: “Gũus-y tɩ ned ra wa kẽes-y moog ye.+ 6 Neb wʋsg na n waa ne mam yʋʋrã n yetẽ tɩ bãmb la Kiristã. B na n kẽesa neb wʋsg moogo. 7 Yãmb sã n wa wʋmd zab rãamd me, la y wʋmd tɩ b gomd zab yelle, bɩ y ra yɛɛs ye. Yaa tɩlɛ tɩ bõn-kãensã zĩndi. La pa saabã nand ye.+

8 “Bala buud na n yika zabr ne buud a to,+ tɩ rĩung me yik zabr ne rĩung a to. Tẽn-digimdg na n zĩnda zĩig-zĩiga. Kom me na n zĩndame.+ Bõn-kãensã yaa toodã* sɩngr bala.+

9 “La sã n yaa ne yãmba, bɩ y gũus y mense. Nebã na n yõga yãmb n kẽng bʋʋd zĩisẽ.+ B na n pãba yãmb tigsg rotẽ,+ la b tall yãmb n kẽng guvɛrneer-dãmb la rĩm-dãmb taoor mam yĩnga, tɩ yɩ kaset bãmb yĩnga.+ 10 Sẽn paase, koe-noogã segd n deng n moona buud toɛy-toɛyã fãa neba.+ 11 La b sã n wa tar yãmb n dabd bʋʋd zĩigẽ, bɩ y ra yãg n maand yɩɩr ne yãmb sẽn na n yeel bũmb ningã ye. Vʋʋsem sõngã sẽn na n wilg yãmb bũmb ning wakat kãngã, bɩ y togs rẽ. Bala pa yãmb mensã n gomd ye. Yaa vʋʋsem sõngã n gomda.+ 12 Sẽn paase, ned na n yõka a ba-biig n kɩs tɩ b kʋ, tɩ ba yõk a biig n kɩse, tɩ kamb kɩɩs b roagdb n kɩt tɩ b kʋ-ba.+ 13 Nebã fãa na n kisga yãmb mam yʋʋrã yĩnga.+ La ned ning sẽn na n tõog toog* hal n tãag saabã,+ a na n paama fãagre.+

14 “La yãmb sã n wa yã bõn-yook ning sẽn wat ne sãoongã+ t’a yas zĩig ning a sẽn pa segd n yalsã, (sẽn na yɩl n wʋm a võore, sẽn karemd-a wã tog n talla yam-vẽenem,) bɩ neb nins sẽn be Zide wã sɩng zoees n teesd tãensẽ wã.+ 15 Bɩ ned ning sẽn be roog zug ra sig n kẽ a roogẽ wã wall a rɩk bũmb n yi ye. 16 Bɩ sẽn be-a pʋʋgẽ me ra lebg n bʋʋg bũmb nins a sẽn bas poorẽ wã n tɩ rɩk a zugẽ fuug ye. 17 Toog na paam pagb nins sẽn tʋtã, la sẽn yẽsemd-b kom-peels wakat kãngã!+ 18 Pʋʋsd-y wakat fãa n kotẽ tɩ ra yɩ waood wakat ye. 19 Bala ra-kãens na n yɩɩ toog wakate.+ A buud zɩ n zĩnd bõn-naandsã Wẽnnaam sẽn naanã sɩngr n tãag wakat kãnga, la a buud kõn le zĩnd a bada.+ 20 Sɩd me, a Zeova* sã n da pa boog ra-kãens sõore, ned baa a ye kõn põs ye. La nin-tũusdsã yĩnga, a booga ra-kãens sõorã.+

21 “La ned sã n yeel yãmb yaa: ‘Ade! Kiristã bee ka,’ wall ‘ade! A bee ka sẽnẽ,’ bɩ y ra tẽ ye.+ 22 Bala zirẽ-be-kiris-rãmb la zirẽ-be-no-rɛɛsdb na n waame,+ la b na n maana yel-soalem la bõn-kãsems sẽn na yɩl tɩ sã n tõe bɩ b kẽes nin-tũusdsã moogo. 23 La sã n yaa ne yãmba, bɩ y gũusi.+ Mam pĩnd n togsa yãmb bũmb fãa.

24 “La wakat kãnga, toogã loogr poore, wĩntoogã na n sobgame. Kiuugã me pa na n kõ a vẽenem ye.+ 25 Sẽn paase, ãdsã na n yii yĩngr n dʋʋge, la bũmb nins sẽn be saasẽ wã na n digimdame. 26 La b na n yãa Ninsaal biigã+ t’a be sawatẽ wã n wat ne pãng la ziir sẽn yaa kãsenga.+ 27 Dẽ, a na n tʋma malɛgsã tɩ b tigim a nin-tũusdsã dũniyã ween-vɩɩs a naasã, saasã kɩreng a ye n tãag a to, la tẽngã kɩreng a ye n tãag a to.+

28 “Bɩ y rɩk yam yel-bũn-kãngã sẽn gomd kankang yellã pʋgẽ: A sã n wa tãood wil-poal n ningd vãad bala, yãmb miime tɩ sigrã kolgame.+ 29 Woto me, yãmb sã n wa yã tɩ bõn-kãensã maandame, bɩ y bãng tɩ ninsaal Biigã kolgame n ta rignoyẽ wã.+ 30 Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ zãmaan-kãngã pa na n loog tɩ bõn-kãensã fãa pa maan ye.+ 31 Saasã ne tẽngã na n loogame,+ la mam goamã pa na n tol n loog ye.+

32 “Sã n yaa ne daar-n-kãng wall lɛɛr-kãnga, ned baa a ye pa mi ye. Malɛgsã sẽn be saasẽ wã pa mi, Biigã me pa mi ye. Yaa Ba wã bal n mi.+ 33 Bɩ yãmb kell n gũ la y ra gũs ye.+ Bala yãmb pa mi wakat ning Wẽnnaam sẽn yãkã sẽn na n yɩ sasa ning ye.+ 34 Yaa wa rao sẽn bas a zak n na n tog sor n kẽng tẽn-zẽnga, n kõ a tʋm-tʋmdb noor tɩ b ges a zakã yelle.+ A kõo ned kam fãa ne a tʋʋmde, la a yeel zakã noor gũudã t’a gũ.+ 35 Bɩ y kell n gũ, bala yãmb pa mi zakã soab sẽn wat wakat ning ye.+ Tõe n yɩɩ zĩ-sobd bɩ yʋn-sʋka, wall sẽn deng zĩigã yẽegre,* pa rẽ bɩ yibeoog pĩnda.+ 36 Y sã n pa gũ, a sã n wa tiig n wa, a na n mikame tɩ y gõeeme.+ 37 La bũmb ning mam sẽn togsd yãmbã, mam togsd-a-la nebã fãa: Bɩ y kell n gũ.”+

14 La Pakã+ ne Bur sẽn pa ning rabɩllã tigr+ da keta rasem a yiibu.+ Maan-kʋʋdbã taoor dãmb la gʋlsdbã ra baooda b sẽn na n maan to-to n yõk a Zeezi ne sɩlem n kʋ.+ 2 Bala b ra yetame: “Pa segd n yɩ tigrã sasa ye. Sã n pa rẽ, rãmbg n tõe n zĩnd nin-buiidã sʋka.”

3 La a Zeezi sẽn wa n be wãoor a Sɩmo zakẽ wã Betani n dɩtẽ, pag n tall albatr tʋk ne kaam sẽn tar yũ-noog n yaa naar* halaale, t’a ligd yaa toog n wa. A wãaga albatr tʋkã noore, n sudg a Zeezi zugã kaamã.+ 4 Rẽ la neb kẽer sũy sãam-yã, tɩ b yet taaba: “Bõe yĩng tɩ b sãam ka-kãngã sẽn tar yũ-noogã? 5 Bala b ra tõe n koosa ka-kãngã sẽn tar yũ-noogã deniye* kobs-tã la zaka, n dɩk ligdã n kõ naong rãmba!” B sũyã yika wʋsg ne pagã.* 6 La a Zeezi yeelame: “Bas-y-yã-a sɩɩ. Bõe yĩng tɩ yãmb maand-a woto? A maana maam neere.+ 7 Bala naong rãmbã bee ne yãmb wakat fãa,+ tɩ y tõe n maan-b neer wakat ning fãa y sẽn date. La yãmb pa na n paam tɩ mam pa ne yãmb wakat fãa ye.+ 8 A maana a sẽn tõe. A pĩnd n kiiga kaam sẽn tar yũ-noog mam zug mam mumbã yĩnga.+ 9 Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ b sẽn na n moon koe-noogã dũniyã zĩig ning fãa,+ b na n togsa bũmb ning pʋg-kãngã sẽn maanã me, n tẽeg a yelle.”+

10 La a Zida Iskariot sẽn yaa Piig la a yiibã nin-yendã kẽnga maan-kʋʋdbã taoor dãmb nengẽ, n na n sõng-b tɩ b paam a Zeezi n yõke.+ 11 B sẽn wʋm dẽ wã, b sũy yɩɩ noog wʋsg tɩ b pʋlem tɩ b na n kõ-a-la wanzuri ligdi.+ Dẽ, a sɩngame n baood segb n na n sõng-b tɩ b yõk a Zeezi.

12 Bur sẽn pa ning rabɩllã tigrã pipi daarã+ sẽn yaa daar ning b sẽn minim n kʋʋd Pakã maoongã,+ a Zeezi karen-biisã sok-a lame yaa: “Yɛ la yãmb dat tɩ d kẽng n tɩ segl Pakã tɩ y rɩ?”+ 13 Dẽ, a tʋma a karen-biis a yiib n yeel-ba: “Bɩ y kẽng tẽngã pʋgẽ, tɩ rao sẽn zɩt yʋʋr ne koom n na n seg yãmba. Pʋg-y-yã-a,+ 14 la a sẽn tɩ kẽ zĩig ninga, bɩ y sok zakã soab yaa: ‘Karen-saambã yeelame: “Sãamb roog ning pʋgẽ mam sẽn tõe n dɩ Pakã ne m karen-biisã bee yɛ?”’ 15 A na n wilga yãmb yĩngr do-yaleng b sẽn manege, tɩ bũmb fãa be a pʋgẽ. Segl-y Pakã rɩɩb be tõnd yĩnga.” 16 Dẽ, karen-biisã kẽnga tẽngã pʋgẽ, n mik tɩ yɛlã yaa wa a Zeezi sẽn yeel bãmbã. La bãmb segla Pakã.

17 Zĩigã sẽn wa n sobge, a waa ne Piig la a yiibã.+ 18 La bãmb sẽn wa n zĩ taablẽ n dɩtẽ, a Zeezi yeelame: “Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ yãmb sẽn naag maam n dɩtẽ wã nin-yend n na n zãmb maam.”+ 19 Rẽ sãama b sũy wʋsgo, tɩ b ned kam fãa sok-a yaa: “We n pa maam la?” 20 La a yeel-b lame: “Yaa Piig la a yiibã nin-yende, ned ning sẽn tʋmd a nug ne maam laagẽ wã.+ 21 Bala Ninsaal biigã loogda wa b sẽn da pĩnd n gʋls n gom a yellã. La toog na paam ned ning sẽn na n yɩ sabab tɩ b yõk Ninsaal biigã!+ Nin-kãng sã n da pa rog n são.”+

22 La bãmb sẽn da ket n dɩtẽ, a Zeezi rɩka bur n ning barka, n kao n kõ-b n yeel yaa: “Bɩ y reege. Yãoã makda mam yĩngã.”+ 23 Sẽn paase, a rɩka bõn-yũudl n pʋʋs Wẽnnaam barka, n kõ-b tɩ b fãa yũ.+ 24 La a yeel-b lame: “Yãoã makda mam zɩɩmã,+ sẽn yaa ‘kaoolã zɩɩm’+ sẽn na n daag neb wʋsg yĩngã.+ 25 Sɩd-sɩda, mam yeta yãmb tɩ m pa na n tol n le yũ divẽ, hal n tãag daar ning mam sẽn na n yũ divẽ-paalg Wẽnnaam Rĩungã pʋgẽ ye.” 26 Rẽ poore, bãmb sẽn yɩɩl n pẽg Wẽnnaam* n sa, b yiime n kẽng Oliiv tɩɩs tãngã zugu.+

27 La a Zeezi yeel-b lame: “Yãmb fãa na n daaga maam n base. Bala b gʋlsame: ‘Mam na n wẽe pe-kɩɩmã,+ la piisã na n sãeegame.’+ 28 La mam vʋʋgrã poore, mam na n denga yãmb Galile.”+ 29 Rẽ la a Pɩyɛɛr yeel-a yaa: “Baa neb a taabã fãa sã n zoe n bas yãmba, mam pa na n zoe ye.”+ 30 T’a Zeezi yeel-a: “Sɩd-sɩda, mam yeta foom tɩ rũndã, yʋn-kãngã bala, nand tɩ no-raoog kelem naoor a yiibu, fo na n kɩɩsa naoor a tãab tɩ f pa mi maam ye.”+ 31 La a Pɩyɛɛr da ket n yetame: “Baa mam sã n na n naaga yãmb n ki, mam kõn tol n kɩɩs tɩ m pa mi yãmb ye.” La a taabã fãa me ra yeta woto.+

32 Dẽ, bãmb taa zĩig b sẽn boond tɩ Gɛtsemane, t’a Zeezi yeel a karen-biisã yaa: “Zĩnd-y ka tɩ m tɩ pʋʋse.”+ 33 A peega a Pɩyɛɛr ne a Zak la a Zã.+ La a Zeezi sũurã sɩnga sãoongo, hal t’a maand yɩɩr wʋsgo. 34 A yeel-b lame: “Mam* sũurã sãama wʋsgo,+ hal tɩ m dat n ki. Pa-y ka n gũ.”+ 35 La a sẽn kẽng taoor bilfu, a yĩgimda a rũm-kur n pʋʋs n kos tɩ sã n tõe bɩ yel-kãngã loog n bas-a. 36 A yeelame: “Aba,* m Ba,+ fo tõee bũmb fãa. Bɩ f kɩt tɩ bõn-yũudl-kãngã loog n bas maam. La pa mam daabã n segd n maan ye. Yaa fo raabã.”+ 37 A Zeezi lebg n waame n mik tɩ b gõeeme, t’a yeel a Pɩyɛɛr yaa: “Sɩmo, fo gõeeme la? Fo pa tõog n gũ lɛɛr a yembr la?+ 38 Bɩ y gũudẽ la y pʋʋsd wakat fãa, n da wa kẽ makr pʋgẽ ye.+ Sɩda, sũurã ratame,* la yĩngã ka pãng ye.”+ 39 A le kẽngame n tɩ pʋʋse, n kos bũmb ning a sẽn da kosã.+ 40 La a le lebg n waame, n mik tɩ b gõeeme. Bala gõeemã ra tar-b-la wʋsgo, hal tɩ b ra pa mi b sẽn na n leok-a tɩ bũmb ning ye. 41 A lebg n waa naoor a tãab-n-soab n yeel-b yaa: “Wakat a woto sasa la yãmb gõe n vʋʋsdẽ? Sekame! Wakat taame!+ Ade! B na n yõka Ninsaal biigã n ning yel-wẽn-maandbã nusẽ. 42 Yik-y tɩ d looge. Ges-y-yã! Sẽn na n zãmb-a maamã kolgame.”+

43 A sẽn wa n ket n gomdã, a Zida sẽn yaa Piig la a yiibã nin-yendã waa ne neb kʋʋng sẽn zãad sʋʋs la rasaba. Yaa maan-kʋʋdbã taoor dãmb ne gʋlsdbã, la kãsem-dãmbã n tʋm-ba.+ 44 La a Zeezi zãmbdã ra kõo kʋʋngã bãnd n yeele: “Ned ning mam sẽn na n mokã, yaa yẽnda. Yõk-y-yã-a n tall n looge, la y gũus t’a ra wa fãag ye.” 45 La yẽ teesa tɩrg n ta a Zeezi nengẽ, n yeele: “Rabi!”* La a mok-a sõma. 46 Woto, b yõka a Zeezi. 47 La neb nins sẽn da be ne a Zeezi wã nin-yend wõoga a sʋʋg n kɛ maan-kʋʋdb kãsmã yambã, n fiuug a tʋbre.+ 48 La a Zeezi yeel-b lame: “Yãmb waa ne sʋʋs la rasab n na n yõk maam wa bi-bɛɛg la?+ 49 Daar ne a to fãa, mam da bee wẽnd-doogẽ wã ne yãmb n zãmsd nebã,+ la yãmb pa yõk maam ye. La bõn-kãensã maaname sẽn na yɩl tɩ Gʋls-sõamyã sẽn yeelã pidsi.”+

50 Karen-biisã fãa bas-a lame n zoe.+ 51 La bi-bɩɩg a ye sẽn da yer kasaab sẽn wʋg ne lẽ gĩs n da pʋgd-a. A ra pa yer fuug a to ye. La b baoome n na n yõk-a, 52 t’a yeeg kasaabã n bas ne-b la a zoe beelle.

53 Rẽ poore, b talla a Zeezi n kẽng maan-kʋʋdb kãsmã nengẽ.+ La maan-kʋʋdbã taoor dãmb fãa n paas kãsem-dãmbã ne gʋlsdbã tigma taaba.+ 54 La a Pɩyɛɛr ra pʋgda yɩɩg-yɩɩga, hal n ta maan-kʋʋdb kãsmã samandẽ. La yẽ tɩ zĩnda ne zakã tʋm-tʋmdbã, n woot bugum.+ 55 Maan-kʋʋdbã taoor dãmb ne Sãnedrẽ wã neb fãa ra baooda bũmb n na n dõd a Zeezi n paam n kʋ-a, la b pa yã baa fʋɩ ye.+ 56 Sɩd me, neb wʋsg ra kõta kaset sẽn pa sɩd n dõt-a,+ la b goamã ra kɩɩsda taaba. 57 Sẽn paase, neb kẽer n yik n kõ kaset sẽn pa sɩd n dõd-a n yeele: 58 “Tõnd wʋmame t’a yetẽ: ‘Mam na n sãama wẽnd-do-kãngã sẽn yaa ninsaalb nus n me wã, la rasem a tãab pʋgẽ, m na n lebs n mee a to sẽn pa ninsaalb nus n me ye.’”+ 59 La yel-kãens wɛɛngẽ menga, b goamã ra kɩɩsda taaba.

60 Dẽ, maan-kʋʋdb kãsmã yika bãmb sʋkã, n sok a Zeezi yaa: “Fo pa leokd tɩ bũmb la? Fo pa wʋmd nin-kãensã sẽn dõt foo bũmb ningã la?”+ 61 La a Zeezi kell n sĩndame, n pa leok baa fʋɩ.+ Maan-kʋʋdb kãsmã le sok-a lame yaa: “Foo n yaa Kiristã, Wẽnnaam ning sẽn yaa Sõngã Biigã bɩ?” 62 T’a Zeezi leok n yeele: “N-ye. La yãmb na n yãa Ninsaal biigã+ sẽn zĩ Pãng soabã nug-rɩtgo,+ n zao yĩngr sawatã n watẽ.”+ 63 Dẽ, maan-kʋʋdb kãsmã kẽesa a futã n yeele: “Tõnd le baooda kaset rãmb sɩda?+ 64 Yãmb wʋma a sẽn paoog Wẽnnaamã. Sard-bʋg la yãmb dɩk-yã?”* Tɩ b fãa yeel t’a Zeezi segda ne kũum.+ 65 La kẽer sɩngame n tʋbsd-a kolkood+ la b pind a nengã, n pãbd-a ne nug-gil la b yetẽ: “Togs bãngr-gomd wɛ!” La bʋʋdã kaoob zĩigẽ tʋm-tʋmdbã laala yẽ pɛgse, la b tall-a n looge.+

66 La a Pɩyɛɛr sẽn wa n be samandẽ wã, maan-kʋʋdb kãsmã tʋm-tʋmd-poak a ye n wa.+ 67 A sẽn yã a Pɩyɛɛr sẽn woot bugmã, a ges-a-la pemm, n yeele: “Fo me ra bee ne Zeezi-kãngã sẽn yaa Nazarɛt raoã.” 68 La a kɩɩsame n yeele: “Mam pa mi-a, la m pa wʋmd fo sẽn gomd bũmb ning yellã võor me ye.” La a yiime n leb zakã noore.* 69 Be, tʋm-tʋmd-poakã yã-a lame. A le sɩngame n yet neb nins sẽn yas be wã yaa: “Yãoã yaa bãmb nin-yende.” 70 A Pɩyɛɛr le kɩɩsame. La sẽn yɩ bilfu, neb nins sẽn da yas be wã le sɩngame n yet-a yaa: “Hakɩɩka, fo yaa bãmb nin-yende. Bala fo pʋd n yaa Galile neda.” 71 La a sɩngame n kãabd a meng la a wẽend n yetẽ: “Mam pa mi ra-kãngã yãmb sẽn gomd a soab yellã ye!” 72 Zĩig pʋgẽ, no-raoog kelma naoor a yiib-n-soaba,+ la a Pɩyɛɛr tẽega a Zeezi goamã a sẽn da yeele: “Nand tɩ no-raoog kelem naoor a yiibu, fo na n kɩɩsa naoor a tãab tɩ f pa mi maam ye.”+ La yẽ sũurã sãama wʋsg t’a sɩng yãbre.

15 La yibeoogã pĩnd bala, maan-kʋʋdbã taoor dãmb n paas kãsem-dãmbã ne gʋlsdbã, rat n yeel tɩ Sãnedrẽ wã tõr yẽsa ne taaba, n sẽb a Zeezi n tall-a n tɩ ning a Pɩlat nugẽ.+ 2 Dẽ, a Pɩlat sok-a lame yaa: “Foo la Zʋɩf-rãmbã Rĩmã bɩ?”+ T’a Zeezi leok n yeele: “Yaa wa yãmb sẽn yeelã.”+ 3 La maan-kʋʋdbã taoor dãmb da rõt-a-la ne bũmb wʋsgo. 4 A Pɩlat le sɩng-a-la sogsgo, n yeele: “Fo pa leokd tɩ bũmb la?+ Ges b sẽn dõt foo ne bũmb wʋsg to-to wã.”+ 5 La a Zeezi pa le leoke, hal tɩ ling a Pɩlate.+

6 La tigr fãa, a Pɩlat ra minim n yiisda bãensã roogẽ ned ning nin-buiidã sẽn kose.+ 7 Wakat kãng tɩ rao ning yʋʋr sẽn boond t’a Barabaasã n da be bãens roogẽ ne tẽn-dãmbdb a taaba. B yãka ned yõor b tẽn-dãmbgã sasa. 8 Rẽ la kʋʋngã kolg a Pɩlate, n sɩng-a kosg t’a maan bũmb ning a sẽn minim n maandẽ wã. 9 A Pɩlat leoka bãmb yaa: “Yãmb datame tɩ m yiis Zʋɩf-rãmbã Rĩmã bɩ?”+ 10 Bala a Pɩlat ra miime tɩ yaa sũ-kiir n kɩt tɩ maan-kʋʋdbã taoor dãmb yõk a Zeezi n ning yẽ nugẽ.+ 11 La maan-kʋʋdbã taoor dãmb tõga kʋʋngã tɩ b kos t’a bas a Barabaase.+ 12 La a Pɩlat le sok-b lame: “Woto wã, bõe la m segd n maan ne yãmb sẽn boond a soab tɩ Zʋɩf-rãmbã Rĩmã?”+ 13 B le zẽka b koees n yeele: “Ka-y-yã-a ra-luk zugu!”*+ 14 T’a Pɩlat le sok-b yɛsa: “Bõe yĩnga? Bõe la a maan tɩ yaa wẽnga?” La bãmb maneg n zẽka b koeesã n paase, n yetẽ: “Ka-y-yã-a ra-luk zugu!”*+ 15 La a Pɩlat sẽn dat n noog kʋʋngã sũurã, a yiisa a Barabaas bãensã roogẽ. A kɩtame tɩ b pãb a Zeezi,+ la a rɩk-a n kõ tɩ b na n tɩ kʋ ra-luk zugu.+

16 Sodaasã talla a Zeezi n yi samandẽ wã, rat n yeel tɩ guvɛrneerã zakẽ, la b tigim soda-sullã tõre.+ 17 B rɩka fuug sẽn yaa miuug-miuug n yeelg-a, la b kal gõos n maan maanf n fõgen a zugã. 18 B ra yet-a lame yaa: “Tõnd pʋʋsda yãmba, Zʋɩf-rãmbã Rĩma!”+ 19 Sẽn paase, b ra pãbda a Zeezi zugã ne tãnwĩiga, n tʋbsd-a kolkoodo, la b yĩgimded n wõgemded a taoore. 20 Sẽn na n baase, b sẽn wa n yaal-a n sa, b yeega fu-miuug-miuugã, n lebs n ning-a a zugẽ futã, la b tall-a n loog n na n tɩ ka ra-luk zugu.+ 21 B sega rao a ye sẽn yaa Sirɛn ned t’a yʋʋr boondẽ t’a Sɩmo sẽn da yi weoogẽ n watẽ. Yaa a Alɛgsãndr ne a Rufus baaba. B modg-a lame t’a tʋk a Zeezi namsg ra-lukã.*+

22 Dẽ, b tall-a lame n kẽng zĩig b sẽn boond tɩ Golgota, sẽn dat n yeel tɩ “Zu-wang zĩiga.”+ 23 Be, b makame n na n kõ a Zeezi divẽ sẽn kalem ne miiri,*+ t’a zãgs t’a kõn yũ ye. 24 B ka-a-la ra-lukã zugu, la b pʋɩ a zugẽ futã, n maan bãnd n na n bãng sodaag fãa sẽn segd n paame.+ 25 Yɩɩ yibeoog wakat a wɛ wã sẽnes* la b ka a Zeezi ra-lukã zugu. 26 B ra gʋlsa b sẽn dõd-a bũmb ningã. Gʋlsmã ra yetame: “Zʋɩf-rãmbã Rĩmã.”+ 27 Sẽn paase, b kaa bi-bees a yiib ra-lugs zut n yɛgl-a, a yembr a rɩtgo, a to wã a goabga.+ 28* —— 29 La so-loaadbã ra yaand-a lame, la b gird b zut+ n yetẽ: “N-faa! Fo sẽn da rat n tus wẽnd-doogã n lub la f lebs n me-a rasem a tãab pʋgẽ wã,+ 30 fãag f menga, n sig namsg ra-lukã* zugu.” 31 Maan-kʋʋdbã taoor dãmb la gʋlsdbã me ra gomda ne taab n yaand-a n yetẽ: “A fãaga neb a taaba, la a pa tõe n fãag a meng ye!+ 32 Bɩ Kiristã sẽn yaa Israyɛll Rĩmã sig namsg ra-lukã* zugu, tɩ d yã la d tẽ.”+ Baa neb nins b sẽn ka ra-lugs zut n yɛgl-a wã me ra yaand-a lame.+

33 Wĩntoog wakat piig la a yiibã sẽnese,* lik n zĩnd soolmã tõre, hal n tãag zaabr wakat a tãabã sẽnese.*+ 34 Zaabr wakat a tãabã sẽnese, a Zeezi zẽka a koɛɛg n tãs ne pãng n yeele: “Eli, Eli, lama sabaktani?” Rat n yeel tɩ “mam Wẽnnaam, mam Wẽnnaam, bõe yĩng tɩ yãmb bas maam?”+ 35 La sẽn da yas-b be wã kẽer sẽn wʋm dẽ, b yeelame: “Kelg-y-yã! A boonda a Eli.” 36 Dẽ, ned n wudg n dɩk bũmb sẽn fõogd koom n los divẽ sẽn yaa miisg pʋgẽ, n sẽb tãnwĩig n kõ-a sẽn na yɩl t’a yũ,+ la a yeele: “Bas-y-yã-a tɩ d ges a Eli sã n na n wa sik-a lame.” 37 La a Zeezi zẽka a koɛɛg n kelem ne pãnga, la a ki.+ 38 Wẽnnaam doogã fu-lilldgã+ pãrga a yiibu, sẽn sɩng yĩngr n tãag tẽngre.+ 39 Sodaas koabg naabã sẽn da yas n tees a Zeezi wã sẽn yã bũmb nins sẽn maan a kũumã sasa wã, a yeelame: “Sɩd-sɩda, ra-kãngã yaa Wẽnnaam Biiga.”+

40 La pagb me n da yas yɩɩg n getẽ. A Maari sẽn yit Magdala wã, a Zak-bil ne a Zozɛs* ma a Maari, n paas a Salome ra bee bãmb sʋka.+ 41 B ra minim n yãagda a Zeezi n get a yell+ a sẽn wa n be Galile wã. Sẽn paase, pagb a taab sẽn da tũ-a n wa Zerizalɛm me n da be be.

42 La wĩndgã sẽn da kolg kõom tɩ leb n da yaa Seglg daare, rat n yeel tɩ Vʋʋsg daar ket tɩ beoogã, 43 a Zozɛf sẽn yit Arimate n yaa Sãnedrẽ wã ned b sẽn nandã waame. Yẽ me ra gũuda Wẽnnaam Rĩungã. A talla raoodo, n kẽng a Pɩlat nengẽ n tɩ kos a Zeezi kũumã.+ 44 La a Pɩlat ra maanda sãmbs ne a Zeezi sã n zoe n kiime. A boola sodaas koabg naabã, n sok-a a Zeezi sã n zoe n kiime. 45 A sẽn sok sodaas koabg naabã n bãng tɩ sɩd yaa woto wã poore, a yeelame tɩ b kõ a Zozɛf kũumã. 46 A Zozɛf daa lẽ gĩs-bãanes peende, n sik a Zeezi n vil ne lẽ gĩs-bãanes peendã, n mum-a yaoog+ sẽn tu tãng pendẽ. Rẽ poore, a bilma kug-bedr n pag yaoogã noore.+ 47 La Maari ning sẽn yit Magdala wã, n paas a Zozɛs* ma a Maari ra geta b sẽn mum-a zĩig ningã.+

16 Dẽ, Vʋʋsg daarã+ sẽn wa n loogã, a Maari sẽn yit Magdala wã ne a Zak ma a Maari+ n paas a Salome raa kaam toor-toor sẽn tar yũ-noogo, n na n tɩ ning a Zeezi kũumã.+ 2 La semennã pipi daarã* yibeoog pĩnda, wĩntoogã sẽn wa n pukdẽ wã, b kẽnga yaoogẽ wã.+ 3 B ra yeta taab yaa: “Ãnda n na n bilim kugrã n lak n bas yaoogã noor n kõ tõndo?” 4 La b sẽn zẽk b nens n gese, b yãame tɩ kugrã bilmame n lak n bas yaoogã noore, baa ne kugrã sẽn da yaa bedr wʋsgã.+ 5 B sẽn kẽ yaoogã pʋgẽ, b yãa bi-bɩɩg sẽn yer kasaab-pɛɛlg n zĩ rɩtgã. La b yɛɛsa wʋsgo. 6 A yeel-b lame: “Ra zoe-y rabeem ye.+ Yãmb gẽesda Nazarɛt rao a Zeezi b sẽn kʋ ra-lukã zugã. B vʋʋg-a lame.+ A pa be ka ye. Ges-y-yã! Ad zĩig ning b sẽn da gãneg-a wã.+ 7 La bɩ y kẽng n tɩ togs a karen-biisã ne a Pɩyɛɛr yaa: ‘A renga yãmb taoor n dabd Galile.+ Yãmb na n yã-a-la beenẽ wa a sẽn da togs yãmbã.’”+ 8 Dẽ, b sẽn yi yaoogẽ wã, b zoee ne rabeem, hal n da rigda. La b sẽn da yɛɛsdã yĩnga, b pa yeel ned baa a ye bũmb ye.*+

Gɛrk, “fo nengã taoore.”

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.

Bɩ, “A Zã ning sẽn da lisd nebã.”

Bɩ, “ra bõrd.”

Bɩ, “malɛg-wẽng.”

Bɩ, “malɛg-wẽngã.”

Bɩ, “malɛg-wẽnsã.”

Pa rẽ bɩ, “b ra mii a sẽn yaa a soabã.”

Bɩ, “bur b sẽn wilgã.”

Gɛrk, “sẽn kʋɩ.”

Gɛrk, “sẽn kʋɩ.”

Bɩ, “sɩɩg.”

Bɩ, “malɛg-wẽnsã.”

A Sʋɩtãan yʋʋr a to.

Bɩ, “malɛg-wẽng.”

Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.

Bɩ, “peoog sẽn tar n makdẽ.”

Mutard bil wõnda siin-bila, la b sã n bʋd-a, a yitame n lebg tɩɩg woglem sẽn tõe n ta metr a naase.

Bɩ, “pɛleng yɩk.”

Bɩ, “malɛg-wẽng.”

Bɩ, “Malɛg-wẽnga.”

Bɩ, “malɛg-wẽnsã.”

Bɩ, “ko-koakã sẽn yaa sellẽ.”

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.

Bɩ, “Tẽns piigã.”

Bɩ, “bẽeda bã-kɛgenga.”

Bɩ, “A paama toog wʋsg.”

Bɩ, “Ra le yɛɛs ye.”

Bɩ, “malɛg-wẽnse.”

Gɛrk, “zũud.”

Bɩ, “fu-yorg a to.”

Bɩ, “A Zã ning sẽn da lisd nebã.”

Bɩ, “A Zã ning sẽn da lisd nebã.”

Yaa zĩis b sẽn kood la b gʋʋndẽ.

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.

Rat n yeel tɩ yibeoog wakat a 3 n tãag wĩndgã pukri, wakat a 6 sẽnese.

Bɩ, “na n loog-b lame.”

Rat n yeel tɩ sẽn pa tũ minundã n pegse.

Bɩ, “kãab a ba wall a ma wẽng.”

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A3.

Gɛrk, porneya. Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.

Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.

Bɩ, “malɛg-wẽng.”

Bɩ, “sẽn dog.”

Bɩ, “Tẽns piigã.”

Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.

Bɩ, “sɩɩg.”

Bɩ, “sɩɩg.”

Bɩ, “sɩɩga.”

Bɩ, “sɩɩgã.”

Bɩ, “neb sẽn pa maand sɩd.”

Gɛrk, “lemb kũum.”

Bɩ, “Karen-saamba.”

Pa rẽ bɩ, “B talla kibarã bãmb sʋk bala.”

Bɩ, “malɛg-wẽngã.”

Gɛrk, “rasem a tãab poore.”

Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A3.

Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A3.

Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.

Rat n yeel tɩ rao sẽn kao a kãadem tɩ pa yoob yĩnga.

Rat n yeel tɩ pag sẽn kao a kãadem tɩ pa yoob yĩnga.

Bɩ, “t’a ning-b barka.”

Pa rẽ bɩ, “n sok taaba.”

Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.

Gɛrk, “rasem a tãab poore.”

Bɩ, “sɩɩgã.”

Rat n yeel tɩ “Karen-saamba.”

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.

Bɩ, “Karen-saamba.”

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A3.

Gɛrk, “gõdrã zugu.”

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.

Bɩ, “n tar yõod n yɩɩda.”

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.

Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.

Bɩ, “zĩis sẽn yaa sõma n yɩɩd.”

Gɛrk, “roto.”

Gɛrk, “lɛpta a yiibu, rat n yeel tɩ koadrã a ye.” Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.

To-kãng wõnda toog ning sẽn tar pag a sẽn wat n dat n doge.

Bɩ, “sẽn tõogd toog.”

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A5.

Gɛrk, “no-kɛleng wakate.”

Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa B14.

Bɩ, “B ra gomda ne pagã ne sũ-yikri. B zab-a lame.”

Bɩ, “yɩɩl yɩɩn-sõamyã.”

Bɩ, “M sɩɩgã.”

Yaa Ebre wall Arameyẽ gom-bil sẽn dat n yeel tɩ “m Baaba!”

Gɛrk, “yẽesame.”

Bɩ, “Karen-saamba.”

Bɩ, “Yãmb tagsda bõe?”

Bɩ, “zãongẽ wã.”

Bɩ, “Kʋ-y-yã-a ra-luk zugu!”

Bɩ, “Kʋ-y-yã-a ra-luk zugu!”

Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.

Yaa tɩɩm buud sẽn boogd zabdem, la sẽn wat ne gõeem.

Gɛrk, “wakat a tãab-n-soabã.”

Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A3.

Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.

Ges-y gom-biis võor bilgrã zĩigẽ.

Gɛrk, “Wakat a yoob-n-soabã”

Gɛrk, “wakat a wɛ soabã.”

Pa rẽ bɩ, “a Zozɛf.”

Pa rẽ bɩ, “a Zozɛf.”

Ges-y tẽngr vẽnegr ning sẽn be Matiye 28:1 wã.

Biiblã seb-kʋd nins sẽn gʋls ne nusã kẽer pʋsẽ, a Mark Evãnzillã tekda ne goam nins sẽn be vɛrse a 8 soabã pʋgẽ wã. Ges-y vẽnegr ning sẽn yaa A3.

    Moorã Sɛba (1991-2025)
    Pag-y
    Pak-y
    • Moore
    • Toole
    • Y sẽn date
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Y sẽn segd n sake
    • Noy d sẽn tũudi
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Pak-y
    Toole