ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 26
YAA 123 Ná kundiku̱nyó ña̱ káʼa̱n Jehová
Ná ndakuniyó ña̱ʼa ña̱ kǒo kúnda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱
“Va̱ása kúnda̱a̱-iniyó xíʼin ndiʼi ña̱ xíni ta̱ kúúmií ndiʼi ndee̱” (JOB 37:23).
ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱
Yóʼo kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ sava ña̱ʼa ña̱ kǒo xíni̱yó xa̱ʼa̱, soo tá vitá íyo iniyó nda̱saa ña̱ xíni̱ kuitíyó kundi̱ʼi̱-iniyó xa̱ʼa̱ ta kandíxayó Jehová.
1. ¿Ndáa ki̱ʼva i̱xava̱ʼa Jehová miíyó ta nda̱chun?
JEHOVÁ ke̱ʼéra miíyó ña̱ ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ sákuaʼayó ta keʼéyó ña̱ sákuaʼayó. ¿Nda̱chun i̱xava̱ʼara miíyó saá? Saáchi kúni̱ra ña̱ ná sakúaʼayó xa̱ʼa̱ra ta ná kuniñúʼu viíyó ña̱ ndákanixi̱níyó ña̱ va̱ʼa koo ña̱ ndaka̱xinyó keʼéyó ta kachíñuyó nu̱úra (Prov. 2:1-5; Rom. 12:1).
2. a) ¿Ndáaña xíniñúʼu ndakuniyó? (Job 37:23, 24; koto na̱ʼná). b) ¿Nda̱chun iin ña̱ va̱ʼaní kúú ña̱ vitá koo-iniyó ta ndakuniyó ña̱ kǒo xíni̱yó xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ʼa?
2 Jehová i̱xava̱ʼara miíyó ña̱ sakúaʼayó ku̱a̱ʼání ña̱ʼa. Soo va̱ása xíni̱yó xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ʼa (kaʼvi Job 37:23, 24). Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ta̱ Job, Jehová ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra ku̱a̱ʼání ña̱ʼa miíra soo ta̱kán kǒo níxi̱xinira xa̱ʼa̱ ku̱a̱ʼání ña̱ʼa. Ña̱yóʼo chi̱ndeétáʼanña xíʼinra ña̱ xi̱niñúʼu nasamara ña̱ ndákanixi̱níra ta xi̱niñúʼu vitá koo-inira (Job 42:3-6). Iin ña̱ va̱ʼava kúú ña̱ ndakuniyó ña̱ kǒo xíni̱yó xa̱ʼa̱ ku̱a̱ʼá ña̱ʼa, ta ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ vitáka koo-iniyó ta kandíxakayó Jehová ña̱ na̱ʼa̱ra nu̱úyó ndáaña ndixa xíniñúʼuyó ña̱ va̱ʼa vií koo ña̱ ndaka̱xinyó keʼéyó (Prov. 2:6).
Nda̱a̱ táki̱ʼva keʼé ta̱ Job iin ña̱ va̱ʼa kúú ña̱ ndakuniyó ña̱ kǒo xíniyó xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ʼa (Koto párrafo 2).
3. ¿Ndáaña ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú artículo yóʼo?
3 Nu̱ú artículo yóʼo ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ sava ña̱ʼa ña̱ kǒo xíni̱yó xa̱ʼa̱ ta nda̱chun kivi ixayo̱ʼvi̱ ña̱yóʼo xíʼinyó. Ta saátu kunda̱a̱-iniyó nda̱chun iin ña̱ va̱ʼa kúú ña̱ kǒo xíni̱yó xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ʼa. Ña̱ sákuaʼayó chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kandíxakayó Jehová “ta̱ xíni̱ xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ʼa” ta na̱ʼa̱ra nu̱úyó ndáaña kúú ña̱ xíniñúʼu kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ (Job 37:16).
KǑO XÍNI̱YÓ AMA NDIʼI-XA̱ʼA̱ ÑUYǏVÍ
4. Nda̱a̱ táki̱ʼva káʼa̱n Mateo 24:36, ¿ndáaña kǒo xíni̱yó xa̱ʼa̱?
4 (Kaʼvi Mateo 24:36). Kǒo xíni̱yó ama ndiʼi-xa̱ʼa̱ ñuyǐví yóʼo. Nda̱a̱ ta̱ Jesús tá ni̱xi̱yora nu̱ú ñuʼú yóʼo kǒo níxi̱xini̱ra ama ndiʼi-xa̱ʼa̱ña.a Ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ apóstolra ña̱ iinlá mií Jehová kúú ta̱ xíni̱ ama kixaa̱ tiempo yóʼo, ta saátu miíra kúú ta̱ xíni̱ ama kuu iin tá iin ña̱ʼa (Hech. 1:6, 7). Jehová xa̱a̱ kúnda̱a̱va-inira ndáa ki̱vi̱ kúú ña̱ ndiʼi-xa̱ʼa̱ ñuyǐví yóʼo ta miíyó kǒo kívi kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ ki̱vi̱ yóʼo.
5. ¿Ndáaña kundoʼoyó xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo xíni̱yó ama ndiʼi-xa̱ʼa̱ ñuyǐví?
5 Ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús táxiña kúnda̱a̱-iniyó ña̱ va̱ása xíni̱yó nda̱saa tiempo kúma̱ní ña̱ kixaa̱ ña̱ ndiʼi-xa̱ʼa̱ ñuyǐví yóʼo. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kivi ndi̱ʼi-iniyó á nda̱a̱ ndakava-iniyó ta kivi kundoʼoyó ña̱yóʼo xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼání tiempo ndásakáʼnuyó Jehová. Ta kivi ixayo̱ʼvi̱kaña xíʼinyó kundeé-iniyó tá kúsi̱kindaa na̱ veʼeyó miíyó á inka na̱ yiví chi ta̱ʼán ndiʼi-xa̱ʼa̱ ñuyǐví yóʼo (2 Ped. 3:3, 4). Sana kivi ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “Tá ná kunda̱a̱-inii̱ ama ndiʼi-xa̱ʼa̱ ñuyǐví va̱ása ixayo̱ʼvi̱ña xíʼi̱n ña̱ kúee koo-inii̱ ta kundeé-inii̱ xa̱ʼa̱ ña̱ kúsi̱kindaana yi̱ʼi̱”.
6. ¿Nda̱chun iin ña̱ va̱ʼa kúú ña̱ kǒo kúnda̱a̱-iniyó ama kúú ña̱ ndiʼi-xa̱ʼa̱ ñuyǐví yóʼo?
6 Xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo káʼa̱n Jehová xíʼinyó ama kúú ña̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱ra ñuyǐví yóʼo, táxira ña̱ ná ndasakáʼnuyóra xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyóra ta saátu kándíxayóra. Kúni̱yó ndasakáʼnuyó Jehová ndiʼi tiempo ta su̱ví kuití loʼo ki̱vi̱. Nu̱úka ña̱ ndakaniníxi̱níyó ama kixaa̱ ki̱vi̱ Jehová va̱ʼaka ná ndakanixi̱níyó ndáaña va̱ʼa kuu tá ná kixaa̱ ki̱vi̱ kán. Tá ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ keʼé Ndióxi̱ ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kuyatinkayó nu̱úra ta keʼéyó ndiʼi ña̱ sákusi̱í-inira (2 Ped. 3:11, 12).
7. ¿Ndáaña xíni̱yó xa̱ʼa̱?
7 Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ xíni̱yó. ¿Ta ndáaña kúú ña̱ xíni̱yó? Nda̱a̱ tá ku̱i̱ya̱ 1914 ndóoyó tiempo so̱ndíʼi. Nu̱ú Biblia, Jehová náʼa̱ra profecía yóʼo nu̱úyó ta saátu káʼa̱nra xíʼinyó ndáaña kuu tiempo so̱ndíʼi. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kúnda̱a̱ káxi-iniyó ña̱ ki̱vi̱ káʼnu Jehová xa̱a̱ yatin kixaa̱ña (Sof. 1:14). Ta saátu kúnda̱a̱-iniyó Jehová kúni̱ra ña̱ ná natúʼunyó tu̱ʼun va̱ʼa xa̱ʼa̱ Reino Ndióxi̱ xíʼin ku̱a̱ʼá na̱ yiví (Mat. 24:14). Ki̱ʼva 240 país xíʼin ñuu válí nátúʼunyó xíʼin na̱ yiví ta yáʼaka mil nu̱ú tu̱ʼun nátúʼunyó xíʼinna. ¿Á su̱ví ña̱ nda̱a̱ va̱ása xíniñúʼu kunda̱a̱ví-iniyó ama kixaa̱ ki̱vi̱ káʼnu Jehová ña̱ va̱ʼa kusi̱í-iniyó natúʼunyó xíʼin na̱ yiví?
VA̱ÁSA XÍNI̱YÓ NDÁA KI̱ʼVA CHINDEÉTÁʼAN JEHOVÁ XÍʼINYÓ
8. ¿Ndáaña kúú “ña̱ kéʼé Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱”? (Eclesiastés 11:5).
8 Su̱ví ndiʼi tiempo kúnda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ “ndiʼi ña̱ kéʼé Ndióxi̱ ta̱ nda̱a̱” (kaʼvi Eclesiastés 11:5). ¿Ta ndáaña kúú ña̱ kéʼé Ndióxi̱? Táxira ña̱ kúú sava ña̱ʼa ña̱ va̱ʼa ná xi̱nu ña̱ kúni̱ra. Va̱ása kúnda̱a̱ káxi-iniyó nda̱chun táxira kúú sava ña̱ʼa ta ni kǒo kúnda̱a̱-iniyó ndáaña keʼéra ña̱ va̱ʼa chindeétáʼanra xíʼinyó (Sal. 37:5). Ña̱ Biblia káʼa̱nña xíʼinyó ña̱ íxayo̱ʼvi̱níña xíʼinyó kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo nda̱a̱ táki̱ʼva ndóʼó na̱ científico saáchi kǒo kúnda̱a̱ káxi-inina ndáa ki̱ʼva kúú ña̱ xáʼnu iin ña̱ loʼo ti̱xin siʼíñá.
9. ¿Ndáaña kúú ña̱ kivi kundoʼoyó tá kǒo kúnda̱a̱-iniyó á chíndeétáʼan Jehová xíʼinyó?
9 Ña̱ kǒo kúnda̱a̱ káxi-iniyó ndáa ki̱ʼva chindeétáʼan Jehová xíʼinyó. Tá kúú tá kúni̱yó keʼéyó iin ña̱ʼa sana kivi kixáʼa kaka-iniyó, tá kúú ña̱ nasamayó sava ña̱ kéʼéyó ña̱ va̱ʼa natúʼunkayó xíʼin na̱ yiví á ña̱ ku̱ʼu̱nyó inka ñuu nu̱ú xíniñúʼukana na̱ natúʼun xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Ta tá va̱ása vií kána ña̱ kéʼéyó kivi ndakanixi̱níyó á kúsi̱í-ini Jehová xíʼinyó. Sana kúúmiíyó iin meta soo kǒo kúchiñuyó keʼéyóña. Á chíkaa̱níyó ndee̱ ña̱ natúʼunyó xíʼin na̱ yiví soo kǒo xíínna kuniso̱ʼona miíyó. Á sana káchíñuyó nu̱ú kúva̱ʼa veʼe nu̱ú ndásakáʼnuyó Ndióxi̱ ta yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo. Sana kivi ndakanixi̱níyó: “¿Á kǒo chíndeétáʼanva Jehová xíʼi̱n?”.
10. Xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo xíni̱yó ndáaña keʼé Jehová, ¿ndáaña kúú ña̱ xíniñúʼu na̱ʼa̱kayó?
10 Xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo kúnda̱a̱ káxi-iniyó ndáaña kúú ña̱ keʼé Jehová, ña̱yóʼo chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ vitá koo-iniyó. Ta sándakaʼánña miíyó ña̱ iinlá mií Jehová xíni̱ ndáa ki̱ʼva chindeétáʼanra xíʼinyó (Is. 55:8, 9). Saátu sákuaʼayó tá ná kandíxayó iinlá miíra viíva kana ña̱ kúni̱yó keʼéyó. Tá vií xíniso̱ʼo na̱ yiví miíyó ña̱ predicación á tá vií kána chiñu ña̱ ta̱xi na̱ ñuura ndaʼa̱yó, iinlá miíra ná ndasakáʼnuyó xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo (Sal. 127:1; 1 Cor. 3:7). Soo tá va̱ása vií kána ña̱ xi̱kuni̱yó keʼéyó, Jehová xítora ña̱yóʼo ta kíʼinra kuenta xíʼinña ta ña̱yóʼo sándi̱koña-iniyó (Is. 26:12). Kéʼéyó ña̱ kúchiñuyó keʼévayó ta̱ ña̱ kǒo kívi keʼéyó sándakooyóña ndaʼa̱ Jehová. Kǒo ndátuvíyó ña̱ keʼéra milagro ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱ra nu̱úyó ndáaña kúú ña̱ kivi keʼéyó, nda̱a̱ táki̱ʼva xi̱keʼéra tá ya̱chi̱ ta kándíxayó ña̱ miíra kuniʼi yichi̱ nu̱úyó (Hech. 16:6-10).
11. ¿Ndáaña ndáyáʼviní xíni̱yó xa̱ʼa̱ Jehová?
11 Ña̱ ndakaʼányó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ xíniyó chíndeétáʼanña xíʼinyó. ¿Ndáaña kúú ña̱ xíni̱yó? Kúnda̱a̱-iniyó ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínira miíyó, nda̱kú íyo ña̱ kéʼéra ta ndíchiníra, ta ña̱ kéʼéyó xa̱ʼa̱ra xíʼin xa̱ʼa̱ na̱ hermanoyó ndáyáʼviní ña̱yóʼo nu̱úra, ta ndiʼi tiempo táxira bendición ndaʼa̱ na̱ nda̱kú íyo ini xíʼinra (Heb. 11:6).
KǑO XÍNIYÓ NDÁAÑA KUU INKA KI̱VI̱
12. Nda̱a̱ táki̱ʼva káʼa̱n Santiago 4:13, 14, ¿ndáaña kǒo xíni̱yó kuu?
12 (Kaʼvi Santiago 4:13, 14). Miíyó kǒo xíni̱yó ndáaña kundoʼoyó inka ki̱vi̱. Saáchi ndiʼiyó iin sana “kíxaa̱ tu̱ndóʼo nu̱úyó” (Ecl. 9:11). Ña̱kán va̱ása kúnda̱a̱ káxi-iniyó á vií kana ña̱ kúni̱yó keʼéyó á kutakukayó ña̱ va̱ʼa keʼéyóña.
13. ¿Nda̱chun kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo xíni̱yó ndáaña kuu inka ki̱vi̱?
13 Xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo xíni̱yó ndáaña kuu inka ki̱vi̱, kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ta nda̱a̱ kivi sandákavaña iniyó. Sana kivi kundoʼoyó iin tu̱ndóʼo ña̱ kǒo níndakanixi̱níyó kuu ta ña̱yóʼo saxóʼvi̱níña miíyó. Á sana kǒo xínu iin ña̱ ndátuyó kuu saátu ña̱yóʼo kivi sandákavaña-iniyó (Prov. 13:12).
14. ¿Ndáaña kúú ña̱ ndixa sákusi̱í-iniyó? (Koto na̱ʼná).
14 Ni nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo ná ya̱ʼayó nu̱ú, náʼa̱yó ña̱ ndásakáʼnuyó Jehová xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyóra ta su̱ví xa̱ʼa̱ ña̱ ndátuyó ndakiʼinyó iin ña̱ va̱ʼa. Nu̱ú Biblia ndáni̱ʼíyó relato ña̱ náʼa̱ nu̱úyó ña̱ kǒo xíniñúʼu kundatuvíyó ña̱ ná kundaa Jehová miíyó tá yáʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo, á ña̱ ka̱ʼa̱nra ndáaña kúú ña̱ kundoʼoyó chí nu̱únínu. Jehová kúnda̱a̱-inira ña̱ kǒo xíniñúʼu kunda̱a̱ ndiʼi-iniyó ndáaña kuu chí nu̱únínu ña̱ va̱ʼa kusi̱í-iniyó, chi ña̱ sákusi̱í-iniyó kúú ña̱ níʼira yichi̱ nu̱úyó ta xíniso̱ʼoyó ndiʼi ña̱ káʼa̱nra (Jer. 10:23). Tá kándíxayó ña̱ chindeétáʼan Jehová xíʼinyó tá ndáka̱xinyó keʼéyó iin ña̱ʼa, kéʼéyó nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ Santiago tá ka̱chira: “Tá mií Jehová kúni̱ kutakuyó ta keʼéyó ña̱yóʼo á ña̱ káa” (Sant. 4:15).
Tá xíniso̱ʼoyó ña̱ káʼa̱n Jehová xíʼinyó ña̱yóʼo ndáaña miíyó. (Koto párrafo 14 xíʼin 15).b
15. ¿Ndáaña xíni̱yó kuu chí nu̱únínu?
15 Ni va̱ása xíni̱yó ndáaña kuu inka ki̱vi̱, soo xíni̱vayó ña̱ káʼa̱n Jehová xíʼinyó ña̱ taxira kutakuyó ndiʼi tiempo nu̱ú ñuʼú á chí ndiví. Kúnda̱a̱-iniyó ña̱ va̱ása káʼa̱nra ña̱ vatá ta kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa kasi nu̱úra ña̱ sáxi̱nura ña̱ káʼa̱nra (Tito 1:2). Iinlá Jehová kivi ka̱ʼa̱n ña̱yóʼo: “Nani tá xa̱ʼa̱, káʼi̱n xa̱ʼa̱ ña̱ kuu so̱ndíʼi ta xa̱a̱ ya̱chi̱ka káʼi̱n xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ kúma̱níka kuu”. Ndiʼi ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xa̱ʼa̱ xa̱a̱ xínuvaña ta xínukavaña (Is. 46:10). Kǒo nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa kivi kasi nu̱ú Jehová ña̱ kuʼvi̱-inira kunira miíyó (Rom. 8:35-39). Taxira ña̱ ndíchi ndaʼa̱yó, sandíkora-iniyó ta saátu taxira ndee̱ ndaʼa̱yó ña̱ va̱ʼa kundeé-iniyó ya̱ʼayó nu̱ú nda̱a̱ ndáaka tu̱ndóʼo. Ta kandíxayó ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó ta taxira bendición ndaʼa̱yó (Jer. 17:7, 8).
VA̱ʼANÍ XÍNI̱ JEHOVÁ MIÍYÓ TA KǑO XÍNI̱YÓ XA̱ʼA̱ ÑA̱YÓʼO
16. ¿Ndáa ña̱ʼa kúú ña̱ xíni̱ Jehová xa̱ʼa̱yó? (Salmo 139:1-6).
16 (Kaʼvi Salmo 139:1-6). Jehová xíni̱vara ndáa ki̱ʼva íyoyó, ndáaña ndóʼoyó ta ndáaña ndákanixi̱níyó. Ndiʼi tiempo ndíʼi̱-inira xa̱ʼa̱yó. Xíni̱ra ndáaña káʼa̱nyó, ndáaña kúni̱yó ka̱ʼa̱nyó, ndáaña kéʼéyó ta nda̱chun kéʼéyóña. Ta̱ rey David ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ndiʼi tiempo íyova Jehová xíʼinyó ta kivi chindeétáʼanra xíʼinyó. Jehová ta̱ i̱xava̱ʼa ndiví xíʼin ñuʼú ta̱ kúúmií ndiʼi ndee̱ va̱ʼaní kíʼinra kuenta xíʼinyó. Ta̱ David ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo: “Xíni̱va̱ʼún ndáa ki̱ʼva íyoi̱ ndákanda̱ní-inii̱ xíʼin ña̱yóʼo ta ni va̱ása kívi kunda̱a̱-inii̱ xíʼinña” (Sal. 139:6).
17. ¿Nda̱chun kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó kandíxayó ña̱ xíni̱ va̱ʼa Jehová miíyó?
17 Sana xa̱ʼa̱ ki̱ʼva ña̱ xa̱ʼnuyó, costumbre ña̱ kúúmiíyó á xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kandíxayó tá ya̱chi̱ kivi ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ kotoyó Jehová ña̱ kúúra iin yiváyó ta ndíʼi̱ní-ini xa̱ʼa̱yó. Sana va̱ása va̱ʼa kúniyó xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéyó tá ya̱chi̱ ta ndákanixi̱níyó ña̱ kǒo kúni̱ra xínira miíyó ta túviyó ña̱ xíká íyora nu̱úyó, nda̱a̱ ta̱ David ndo̱ʼo saá (Sal. 38:18, 21). Á sana iinna chíkaa̱na ndee̱ ña̱ nasamana ña̱ kéʼéna ta xa̱a̱na keʼéna nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱ Ndióxi̱, soo kivi ndakanixi̱nína ña̱yóʼo: “¿Nda̱chun káʼa̱n Ndióxi̱ xíʼi̱n ña̱ kǒo keʼíi̱ ña̱ túvi miíi̱ va̱ʼa nu̱úi̱? ¿Á kǒo kúnda̱a̱-inira xíʼin ña̱ ndóʼi̱?”.
18. ¿Nda̱chun xíniñúʼu kandíxayó ña̱ xíni̱va̱ʼa Jehová miíyó nu̱úka miíyó? (Koto na̱ʼná).
18 Xíniñúʼu ndakuniyó ña̱ xíni̱va̱ʼa Jehová miíyó ta ndáa ki̱ʼva íyoyó nu̱úka miíyó ta xítora ña̱ kúúmiíyó sava ña̱ va̱ʼa ni miíyó kǒo xítoyó ña̱yóʼo. Jehová xítora sava ña̱ va̱ása va̱ʼa kúúmiíyó ta kúnda̱a̱-inira xíʼin ña̱ ndóʼoyó, nda̱chun kéʼéyó saá ta kúʼvi̱-inira xínira miíyó (Rom. 7:15). Tá xáa̱yó kúnda̱a̱-iniyó, Jehová xíni̱ra ndáa na̱ yiví kivi xa̱a̱yó kooyó ña̱yóʼo chíkaa̱ña ndee̱ xíʼinyó ña̱ nda̱kú koo-iniyó ndasakáʼnuyóra ta xíʼin ña̱ si̱í-ini keʼéyóña.
Ni ku̱a̱ʼání ña̱ʼa kǒo xíniyó xa̱ʼa̱ vitin kúnda̱a̱va-iniyó ña̱ taxiva Jehová iin ñuyǐví xa̱á ndaʼa̱yó ña̱ kundooyó chí nu̱únínu, ta ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ ndakú koo iniyó ya̱ʼayó nu̱ú tu̱ndóʼo ña̱ kixi chí nu̱únínu. (Koto párrafo 18 xíʼin 19).c
19. ¿Ndáaña xíni̱yó xa̱ʼa̱ Jehová?
19 Xa̱a̱ kúnda̱a̱-iniyó ña̱ kúʼvi̱-ini Jehová xínira miíyó (1 Juan 4:8). Ndiʼi ña̱ káʼa̱nra xíʼinyó keʼéyó náʼa̱ña ña̱ kúʼvi̱ní-inira xínira miíyó ta kúni̱ra ña̱ si̱í ná kundooyó. Saátu kúni̱ra ña̱ ná kutakuyó ndiʼi tiempo xa̱ʼa̱ ña̱kán ta̱xira ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ se̱ʼera xa̱ʼa̱yó. Tíxa̱ʼvi ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ se̱ʼera xa̱ʼa̱yó kivi sakúsi̱íyó-inira ni kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi (Rom. 7:24, 25). Kúnda̱a̱-iniyó ña̱ “káʼnukava Ndióxi̱ nu̱ú níma̱yó ta kúnda̱a̱-inira xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ʼa” (1 Juan 3:19, 20). Jehová va̱ʼaní xíni̱ra miíyó ta kándíxara ña̱ kiviva keʼéyó ña̱ kúni̱ra.
20. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kǒo kundi̱ʼiní-iniyó?
20 Nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ sa̱kúaʼayó, Jehová táxira ndiʼi ña̱ xíniñúʼuyó ña̱ va̱ʼa kunda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ra. Ná kǒo kundi̱ʼiní-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ kǒo xíni̱yó xa̱ʼa̱, va̱ʼaka ná kundi̱ʼi-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼvi. Tá ná keʼéyó saá na̱ʼa̱yó ña̱ kándíxayó Jehová, “ta̱ xíni̱ xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ʼa” (Job 36:4). Ni íyo ku̱a̱ʼá ña̱ʼa ña̱ kǒo xíni̱yó xa̱ʼa̱ vitin, soo kúsi̱íva-iniyó ña̱ kooyó iin ñuyǐví xa̱á nu̱ú sakúaʼakayó xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ndiʼi tiempo (Ecl. 3:11).
YAA 104 Ndióxi̱ táxira ndee̱ra ndaʼa̱yó
a Ta̱ Jesús kúú ta̱ siʼna kixáʼa kanitáʼan xíʼin ñuyǐví ta̱ Ndi̱va̱ʼa. Xa̱ʼa̱ ña̱kán kivi ka̱ʼa̱nyó vitin ña̱ xa̱a̱ xíni̱ra ama kúú ña̱ kixaa̱ Armagedón ta ama sandíʼi-xa̱ʼa̱ra na̱ sáa̱-ini xíni ñaʼá (Apoc. 6:2; 19:11-16).
b ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin ta̱a xíʼin se̱ʼera íxatu̱ʼvana mochilana.
c ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin ta̱ hermano ta̱ yáʼa nu̱ú tu̱ndóʼo ndákanixi̱níra ndáa ki̱ʼva si̱í koora ñuyǐví xa̱á.