ကျမ်းစာကို မှန်းဆချက်များနှင့် ရောယှက်ခဲ့သော အလက်ဇန္ဒြီးယားမြို့သား ဖီလို

မဟာအလက်ဇန္ဒြားသည် ဘီ.စီ.အီး. ၃၃၂ ခုနှစ်တွင် အီဂျစ်နိုင်ငံသို့ စစ်ချီတက်ခဲ့သည်။ သူသည် ကမ္ဘာကိုအောင်ပွဲခံသည့် လမ်းကြောင်းဖြစ်သော အရှေ့ဘက်သို့ မချီတက်မီ အလက်ဇန္ဒြီးယားဟု သူအမည်ပေးထားသော မြို့တစ်မြို့ကို တည်ခဲ့သည်။ ထိုမြို့သည် ဂရိယဉ်ကျေးမှု၏ အချက်အချာဖြစ်လာသည်။ ဘီ.စီ.အီး. ၂၀ ပြည့်နှစ်ခန့်က ထိုမြို့တွင် အောင်နိုင်သူနောက်တစ်ဦး ဖွားမြင်ခဲ့ရာ ထိုသူအသုံးပြုသောလက်နက်မှာ ဓား၊ လှံတို့မဟုတ်ဘဲ ဒဿနိကအတွေးအခေါ်များဖြစ်၏။ သူ့ကို အလက်ဇန္ဒြီးယားမြို့သား ဖီလိုဟူ၍လည်းကောင်း၊ ဂျူးနောက်ခံရှိခြင်းကြောင့် ဖီလိုဂျူးဒီးယပ်စ်ဟူ၍လည်းကောင်း လူသိများသည်။

ဘီ.စီ.အီး. ၆၀၇ တွင် ယေရုရှလင်မြို့ပျက်စီးပြီးနောက် ကွဲလွင့်ခြင်းခေါ် ဒိုင်အာစပေါရာဖြစ်ပေါ်လာရာ အီဂျစ်နိုင်ငံတွင် ဂျူးများစွာ အခြေချနေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ အလက်ဇန္ဒြီးယားမြို့တွင် ထောင်နှင့်ချီသူတို့ နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ သို့သော် ဂျူးများနှင့် ဂရိများကြားတွင် ပြဿနာပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။ ဂျူးများက ဂရိဘုရားများကို မကိုးကွယ်လိုကြသကဲ့သို့ ဂရိများကလည်း ဟေဗြဲကျမ်းစောင်များကို လှောင်ပြောင်သရော်ခဲ့ကြသည်။ ဖီလိုသည် ဂရိပညာရေးကို ဆည်းပူးထားသော ဂျူးလူမျိုးအဖြစ် ကြီးပြင်းလာရာ ထိုပဋိပက္ခကို ကောင်းစွာသိထားသည်။ ဂျူးဘာသာသည် စစ်မှန်သောဘာသာဖြစ်သည်ဟု သူယုံကြည်၏။ သို့သော် ဖီလိုသည် အများနှင့်မတူဘဲ တစ်ပါးအမျိုးသားတို့ကို ဘုရားသခင်ထံ ရွှေပြည်အေးတရားဖြင့် လမ်းညွှန်ပေးရန် ရှာကြံခဲ့သည်။ ဂျူးဘာသာကို ဂရိတို့ နှစ်သက်လက်ခံနိုင်ဖွယ် ဖြစ်စေလိုခဲ့သည်။

ရှေးဟောင်းစာပေများအတွက် အနက်သစ်

အလက်ဇန္ဒြီးယားမြို့ရှိ ဂျူးအများနည်းတူ ဖီလို၏မိခင်ဘာသာစကားသည် ဂရိဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ဟေဗြဲကျမ်းစာ၏ ဂရိစက်ပ်ထွားဂျင့်ဘာသာပြန်ကျမ်းကို သူအဓိကထား လေ့လာခဲ့သည်။ စက်ပ်ထွားဂျင့်ကျမ်းကို သူဆန်းစစ်လေ့လာစဉ် ထိုကျမ်းတွင် ဒဿနိကအခြေခံသဘောတရားများ ပါဝင်ကြောင်း၊ မောရှေသည် “ဒဿနိကစွမ်းရည်” ပိုင်ဆိုင်ထားကြောင်း သူလက်ခံယုံကြည်လာခဲ့သည်။

ယင်းမတိုင်မီ ရာစုနှစ်များစွာက ဂရိဉာဏ်ကြီးရှင်များသည် ၎င်းတို့၏ရှေးဂရိဒဏ္ဍာရီမှ လူ့ဘီလူးများ၊ နတ်ဆိုးများဖြစ်သော ဘုရား/ဘုရားမတို့၏ ပုံပြင်များကို လက်ခံရခက်ကြသည်။ သို့နှင့် သူတို့သည် ထိုရှေးဟောင်းပုံပြင်များကို စတင်၍ ပြန်လည်အနက်ဖွင့်ခဲ့ကြသည်။ ဂန္ထဝင်ပညာရှင် ဂျိမ်းစ် ဒရာမွန်က သူတို့၏နည်းစနစ်အကြောင်း ဤသို့ဆိုသည်– “အတွေးအခေါ်ပညာရှင်သည် ဒဏ္ဍာရီပုံပြင်များ၏ မသိသာမထင်ရှားသော အဓိပ္ပာယ်များကို စတင်ရှာဖွေလေ့ရှိသည်၊ ထို့နောက် စာရေးဆရာများက ၎င်းတို့၏ရုန့်ရင်းကြမ်းတမ်းမှုနှင့် ယုတ္တိမတန်မှုတို့ဖြင့် နက်နဲသိမ်မွေ့သော သို့မဟုတ် အသိဉာဏ်မြှင့်တင်ပေးသော အမှန်တရားကို ပုံဆောင်စကားဖြင့်ဖော်ပြရန် ရည်ရွယ်ကြောင်း ကောက်ချက်ချကြသည်။” ဤသို့ပြုခြင်းကို ပုံဆောင်အနက်ပြန်ခြင်းဟုခေါ်ကြ၏၊ ဤနည်းကို ဖီလိုအသုံးပြုကာ သမ္မာကျမ်းစာကို ကြိုးစားရှင်းပြခဲ့၏။

ဥပမာ၊ ဘာ့ဂ်စတား၏ စက်ပ်ထွားဂျင့်ဘာသာပြန်ကျမ်းမှ ကမ္ဘာဦး ၃:၂၁ ၃:၂၂ ကိုသုံးသပ်ကြည့်ပါ၊ ထိုတွင် ဤသို့ဖော်ပြထားသည်– “ဘုရားသခင်သည် အာဒံနှင့် သူ၏ဇနီးအဖို့ သားရေဝတ်လုံများကိုလုပ်၍ ဝတ်ခြုံစေတော်မူ၏။”

ဝတ်လုံများလုပ်ခြင်းသည် အမြင့်မြတ်ဆုံးဘုရားသခင်၏ဂုဏ်တော်ကို နိမ့်ကျစေသည်ဟု ဂရိတို့ယူဆကြ၏။ ထို့ကြောင့် ဖီလိုက ထိုအခန်းငယ်၌ ပုံဆောင်ချက်ကိုမြင်ကာ ဤသို့ဆိုခဲ့၏– “သားရေဝတ်လုံဟူသည် ပကတိသားရေကို ပုံဆောင်ဖော်ပြခြင်းဖြစ်ပြီး ကျွန်ုပ်တို့၏ခန္ဓာကိုယ်ကို ဆိုလိုသည်၊ အကြောင်းမှာ ဘုရားသခင်သည် ဦးဆုံး အသိဉာဏ်ကိုဖန်ဆင်းကာ ၎င်းကို အာဒံဟုခေါ်ခဲ့၏၊ ထို့နောက် အပြင်ဘက်အာရုံကို ဖန်ဆင်းကာ အသက်ဟု အမည်ပေးလေသည်။ နောက်ဆုံးတွင် ကိုယ်တော်သည် ခန္ဓာကိုယ်တစ်ခုကို မလွဲသာပြုလုပ်ခဲ့ရပြီး ယင်းကို ပုံဆောင်စကားဖြင့် သားရေဝတ်လုံဟုခေါ်ခဲ့သည်။” သို့နှင့် အာဒံနှင့်ဧဝတို့အား ဘုရားသခင် အဝတ်ဝတ်ခြုံပေးခဲ့ခြင်းကို ဖီလိုက စေ့စေ့တွေးတောစရာ လူ့အတွေးအခေါ်တစ်ရပ်ဖြစ်အောင် ကြိုးစားပြုလုပ်ခဲ့သည်။

ထို့ပြင် ဧဒင်ဥယျာဉ်တွင် ရေထွက်သော မြစ်လေးသွယ်ရှိကြောင်းဖော်ပြသည့် ကမ္ဘာဦး ၂:၁၀-၁၄ ကိုလည်း သုံးသပ်ကြည့်ပါ။ ဖီလိုသည် ပကတိမြင်ကွင်းထက်မက ထိုစကားလုံးများကို ထိုးထွင်းသိမြင်ဖို့ ကြိုးစားခဲ့၏။ ထိုနယ်မြေဒေသအကြောင်း ဖော်ပြပြီးနောက် သူဤသို့ဆိုခဲ့၏– “ဤစာပိုဒ်တွင်လည်း ပုံဆောင်အဓိပ္ပာယ် ရှိကောင်းရှိနိုင်သည်၊ အကြောင်းမှာ မြစ်လေးသွယ်သည် ကောင်းခြင်းလေးဖြာ၏ လက္ခဏာများဖြစ်၍တည်း။” ဖိရှုန်မြစ်မှာ ပညာသတိရှိခြင်းကိုပုံဆောင်သည်၊ ဂိဟုန်မြစ်မှာ ဣန္ဒြေရှိခြင်း၏သင်္ကေတဖြစ်သည်၊ တိုက်ဂရစ္စ [ဟိဒကေလ] မြစ်မှာ ရဲစွမ်းသတ္တိကိုသရုပ်ဖော်ပြီး ဥဖရတ်မြစ်မှာ တရားမျှတခြင်းဟူ၍ အဓိပ္ပာယ်ရှိကြောင်း သူမှန်းဆခဲ့သည်။ သို့ဖြင့် ပထဝီကို ပုံဆောင်စကားဖြင့် အစားထိုးခဲ့သည်။

ဖီလိုသည် ဖန်ဆင်းခြင်းမှတ်တမ်း၊ အာဗေလကို ကာဣနသတ်ခဲ့ခြင်းမှတ်တမ်း၊ နောဧခေတ်ရေလွှမ်းမိုးခြင်း၊ ဘေဘဲလ်တွင် ဘာသာစကားရှုပ်ထွေးခြင်းနှင့် မောရှေပညတ်၏မူများစွာတို့ကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာလေ့လာရာတွင် ပုံဆောင်သဘောဖြင့် အနက်ဖွင့်ဆိုခဲ့သည်။ အစောပိုင်းစာပိုဒ်တွင် ဖော်ပြထားသော နမူနာကဲ့သို့ပင် သူသည် ကျမ်းချက်တစ်ချက်၏ ပကတိဆိုလိုရင်းကို အသိအမှတ်ပြုလေ့ရှိသည်၊ ထို့နောက် ဤစကားများဖြင့် သူနားလည်သော ပုံဆောင်ချက်ကို ဖော်ပြလေ့ရှိ၏– “ဤအရာများကို ပုံဆောင်သဘောဖြင့် ကျွန်ုပ်တို့ သုံးသပ်ကြည့်သင့်ပေသည်။” ဖီလို၏စာပေများတွင် တင်စားချက်များသည် ပေါ်ပေါ်ထင်ထင်ရှိလှသော်လည်း သမ္မာကျမ်းစာ၏ထင်ရှားသောအဓိပ္ပာယ် မှေးမှိန်နေရာ ဝမ်းနည်းစရာပင်။

ဘုရားသခင်ကား မည်သူနည်း

ဖီလိုသည် ဘုရားသခင်တည်ရှိခြင်းကို ထိမိပိုင်နိုင်သော ဥပမာတစ်ခုဖြင့် ထောက်ခံပြောဆိုခဲ့သည်။ နယ်မြေ၊ မြစ်ချောင်း၊ ဂြိုဟ်များနှင့် ကြယ်တို့ကို ဖော်ပြပြီးနောက် သူဤသို့ကောက်ချက်ချခဲ့သည်– “ဤကမ္ဘာသည် ဖန်ဆင်းရာအားလုံးတို့အနက် လက်စွမ်းလက်စအရှိဆုံး၊ လက်ရာအပြောင်မြောက်ဆုံးဖြစ်၏၊ ယင်းသည် အလုံးစုံကို အောင်မြင်ပြီးမြောက်နိုင်သော အသိဉာဏ်အကြွယ်ဝဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ဦးက စီစဉ်ဖန်တီးထားဘိသကဲ့သို့ဖြစ်သည်။ ဤနည်းဖြင့် ဘုရားသခင်တည်ရှိသည်ဟူသော အယူအဆကို ကျွန်ုပ်တို့လက်ခံကြသည်။” ယင်းသည် ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်မှုကောင်းဖြစ်ပါသည်။—ရောမ ၁:၂၀။

သို့သော် အတိုင်းအဆမဲ့တန်ခိုးရှင် ဘုရားသခင်၏သဘောသဘာဝကို ဖီလို ရှင်းလင်းဖော်ပြသည့်အခါတွင်မူ အမှန်တရားမှ ချော်ထွက်သွားခဲ့သည်။ သူက ဘုရားသခင်၌ “ထူးခြားသောဂုဏ်ရည်တော်များမရှိ၊” ဘုရားသခင်ကို “နားလည်၍မရနိုင်” ဟုအခိုင်အမာဆိုခဲ့သည်။ ဘုရားသခင်အား သိကျွမ်းလာရန် ကြိုးစားမှုများကို ဖီလိုဟန့်တား၍ “ဘုရားသခင်၏အဖြစ်အနေ သို့မဟုတ် ထူးခြားသောဂုဏ်ရည်တော်များကို စူးစမ်းရှာဖွေကာ ထိုမှတစ်ဆင့်တက်ပြီး ကြိုးစားခြင်းသည် အလွန်မိုက်မဲ၏” ဟုသူဆိုခဲ့သည်။ ယင်းအတွေးအခေါ်သည် သမ္မာကျမ်းစာမှမဟုတ်ဘဲ အယူမှားဒဿနိကပညာရှင် ပလေတိုထံမှဖြစ်သည်။

ဘုရားသခင်ကို နားလည်ရန်ခက်ခဲလှသောကြောင့် ကိုယ်တော်အား ကိုယ်ပိုင်နာမတစ်ခုဖြင့်ခေါ်ဆိုရန် မဖြစ်နိုင်ဟု ဖီလိုဆိုခဲ့သည်။ “ထို့ကြောင့် အမှန်တကယ်အသက်ရှင်တော်မူထသော ဘုရားသခင်နှင့်လျောက်ပတ်သည့် အဘယ်နာမမျိုးဖြင့်မျှ အမည်မပေးနိုင်ဟုဆိုခြင်းသည် အတော်ပင် ကျိုးကြောင်းညီညွတ်၏” ဟုဖီလိုက ဆိုသည်။ အဖြစ်မှန်နှင့် လွဲချော်လိုက်လေခြင်း!

ဘုရားသခင်၌ ကိုယ်ပိုင်နာမတော်ရှိကြောင်း သမ္မာကျမ်းစာက အတိအလင်းဖော်ပြသည်။ ဆာလံ ၈၃:၁၈ တွင် ‘[“ယေဟောဝါ၊” ကဘ] ဟူ၍ နာမတော်ရှိသော ကိုယ်တော်တစ်ပါးတည်းသာလျှင် မြေကြီးတစ်ပြင်လုံးအပေါ်မှာ အမြင့်ဆုံးသော ဘုရားသခင်ဖြစ်တော်မူကြောင်းကို သိကြပါစေ’ ဟုဆိုထား၏။ ဟေရှာယ ၄၂:၈ တွင် ‘ငါသည် ထာဝရဘုရားသခင် [“ယေဟောဝါ၊” ကဘ] ဖြစ်၏။ ထိုနာမသည် ငါ့နာမဖြစ်၏’ ဟုဆိုသည်။ ဖီလိုသည် ယင်းကျမ်းချက်များကို သိရှိထားသော ဂျူးတစ်ဦးဖြစ်လျက်နှင့် ဘုရားသခင်၌ အမည်နာမမရှိဟု အဘယ်ကြောင့် သွန်သင်ရသနည်း။ အကြောင်းမှာ သူသည် သမ္မာကျမ်းစာမှ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ပါးဖြစ်သော ဘုရားသခင်ကိုမဟုတ်ဘဲ ဂရိအတွေးအခေါ်ပညာ၏ မသိရှိနိုင်သော အမည်မဲ့ဘုရားသခင်တစ်ပါးအကြောင်း ဖော်ပြနေခြင်းဖြစ်သည်။

စိုးလ်ဟူသည် အဘယ်နည်း

စိုးလ်သည် ခန္ဓာကိုယ်နှင့် တသီးတခြားစီဖြစ်သည်ဟု ဖီလိုသွန်သင်ခဲ့သည်။ လူသည် “ခန္ဓာကိုယ်နှင့် စိုးလ်တို့ ပေါင်းဖွဲ့ထားရာဖြစ်သည်” ဟုသူပြောခဲ့၏။ စိုးလ် သေနိုင်ပါသလော။ ဖီလို၏ရှင်းပြချက်ကို သတိပြုပါ– “ကျွန်ုပ်တို့အသက်ရှင်နေသည့်အခါ ကျွန်ုပ်တို့၏စိုးလ်မှာ သေနေ၍ သင်္ချိုင်းဂူတစ်ခုသဖွယ်ဖြစ်သော ခန္ဓာကိုယ်တွင် မြှုပ်နှံခံနေရသော်လည်း ကျွန်ုပ်တို့အသက်ရှင်နေကြ၏။ သို့သော် [ခန္ဓာကိုယ်သာ] သေဆုံးသွားပြီဆိုလျှင် ကျွန်ုပ်တို့၏စိုးလ်မှာ ဆိုးညစ်သော အသေကောင်၏အချုပ်အနှောင်မှ လွတ်မြောက်သွားပြီဖြစ်ရာ ယင်း၏ဘဝမှန်အတိုင်း အသက်ရှင်နေသည်။” ဖီလို၏အဆိုအရ စိုးလ်သေဆုံးခြင်းသည် တင်စားချက်ဖြစ်၏။ ယင်းသည် ဘယ်တော့မျှ တကယ်မသေနိုင်ချေ။ ယင်းသည် မသေနိုင်သောအရာဖြစ်၏။

သို့သော် သမ္မာကျမ်းစာက စိုးလ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ အဘယ်အရာသွန်သင်ထားသနည်း။ ကမ္ဘာဦး ၂:၇ တွင် ဤသို့ဆိုထား၏– “ထာဝရအရှင်ဘုရားသခင်သည် မြေမှုန့်ဖြင့် လူကိုဖန်ဆင်း၍ သူ၏နှာခေါင်းထဲသို့ ဇီဝအသက်ကိုမှုတ်တော်မူလျှင် လူသည် အသက်ရှင်သောသတ္တဝါ [“စိုးလ်၊” ကဘ] ဖြစ်လေ၏။” သမ္မာကျမ်းစာအရ လူတို့တွင် စိုးလ်များမရှိဘဲ၊ လူတို့သည် စိုးလ်များဖြစ်ကြသည်။

စိုးလ်သည် မသေနိုင်သောအရာ မဟုတ်ကြောင်းကိုလည်း သမ္မာကျမ်းစာက သွန်သင်ထားသည်။ ယေဇကျေလ ၁၈:၄ တွင် “ပြစ်မှားသောဝိညာဉ် [“စိုးလ်၊” ကဘ] သည် အသက်သေရမည်” ဟုဆို၏။ ယင်းကျမ်းချက်များအရ ကျွန်ုပ်တို့ မှန်ကန်စွာကောက်ချက်ချနိုင်သည်မှာ လူတစ်ဦးသည် စိုးလ်ဖြစ်၏။ ထို့ကြောင့် လူသေလျှင် စိုးလ်လည်း သေသည်။—ကမ္ဘာဦး ၁၉:၁၉။a

ဖီလိုကွယ်လွန်ပြီးနောက် သူ့ကို ဂျူးများက သိပ်အလေးမထားကြတော့ပေ။ သို့သော် ခရစ်ယာန်ဘောင်ကမူ သူ့ကို လက်ခံယုံကြည်ခဲ့ကြသည်။ ယူစီးဘီးယပ်စ်နှင့် အခြားချာ့ချ်ခေါင်းဆောင်များက ဖီလိုသည် ခရစ်ယာန်ဘာသာဝင်တစ်ဦးဖြစ်လာခဲ့သည်ဟု ယူဆကြ၏။ ဂျရုမ်းက ချာ့ချ်ဖခင်များ၏နာမည်စာရင်းတွင် ဖီလို၏အမည်ပါသည်ဟု ဆိုခဲ့သည်။ ဖီလို၏စာပေများကို ဂျူးများကမဟုတ်ဘဲ အယူဖောက်ပြန်သူ ခရစ်ယာန်များက ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်ခဲ့ကြသည်။

ဖီလို၏စာပေများကြောင့် ဘာသာရေးတော်လှန်မှု ဖြစ်ပေါ်ခဲ့သည်။ သူ၏သြဇာလွှမ်းမိုးမှုကြောင့် အမည်ခံခရစ်ယာန်များသည် ကျမ်းစာနှင့်မကိုက်ညီသော မသေနိုင်သည့် ဝိညာဉ်စိုးလ်အယူဝါဒကို လက်ခံခဲ့ကြခြင်းဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် လိုဂေါ့စ် (သို့မဟုတ် နှုတ်မြွက်တော်) အကြောင်း ဖီလို၏သွန်သင်ချက်ကြောင့် အယူဖောက်ပြန်သူခရစ်ယာန်များ၏ အခြေခံအယူဝါဒဖြစ်သော ကျမ်းစာတွင်မပါသည့် သုံးပါးပေါင်းတစ်ဆူအယူ ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။

အလွဲမယူကြနှင့်

ဟေဗြဲကျမ်းစာစောင်များကို ဖီလိုလေ့လာရာတွင် သူသည် “ရိုးရှင်းသော အသုံးအနှုန်းများနောက်ကွယ် တိမ်မြုပ်ကောင်းတိမ်မြုပ်နေမည့် ပုံဆောင်ဆိုလိုရင်းမှန်သမျှကို ချန်လှပ်မထားမိရန်” ဂရုစိုက်ခဲ့သည်။ သို့သော် တရားဟောရာ ၄:၂ တွင်တွေ့ရှိရသည့်အတိုင်း ဘုရားသခင့်ပညတ်နှင့်စပ်လျဉ်း၍ မောရှေက ဤသို့ဆို၏– ‘ငါမှာထားသောစကား၌ သင်တို့သည် အသစ်မသွင်းရ၊ အလျှင်းမနုတ်မပယ်ရ။ ငါမှာထားသည်အတိုင်း ထာဝရဘုရားသခင်၏ပညတ်တော်တို့ကို စောင့်ရှောက်ရကြမည်။’ ဖီလိုသည် ရည်ရွယ်ချက်ကောင်းရှိဟန်တူသော်လည်း မြူခိုးများ ထူထပ်စွာဖုံးအုပ်ထားဘိသကဲ့သို့ ဘုရားသခင့်မှုတ်သွင်းခံစကားတော်၏ ရှင်းလင်းပြတ်သားသော သွန်သင်ချက်ကို မှန်းဆချက်အမျိုးမျိုးဖြင့် မှုန်ဝါးဝါးဖြစ်စေခဲ့သည်။

“ငါတို့သခင်ယေရှုခရစ်၏ တန်ခိုးတော်ကိုလည်းကောင်း၊ ကြွလာတော်မူခြင်းကိုလည်းကောင်း သင်တို့အား ကြားပြောသောအခါ ငါတို့သည် ပရိယာယ်နှင့်ပြင်ဆင်သော ဒဏ္ဍာရီစကားကိုမလိုက်၊ ဘုန်းအာနုဘော်တော်ကို ကိုယ်တိုင်မြင်သောသူဖြစ်ကြ၏” ဟုတမန်တော်ပေတရု ရေးသားခဲ့၏။ (၂ ပေတရု ၁:၁၆) အစောပိုင်းခရစ်ယာန်အသင်းတော်အတွက် ပေတရု၏သွန်သင်ချက်သည် ဖီလို၏စာပေများနှင့်မတူဘဲ ဖြစ်ရပ်မှန်ပေါ် အခြေပြု၏၊ အမှန်တရားသို့ ပို့ဆောင်ပေးသည့် “သမ္မာတရားနှင့်ပြည့်စုံသော ဝိညာဉ်တော်” လမ်းပြမှုပေါ် အခြေပြု၏။—ယောဟန် ၁၆:၁၃။

သမ္မာကျမ်းစာဖော်ပြသော ဘုရားသခင်ကို အသင်ကိုးကွယ်လိုပါက လူ့အတွေးအခေါ်ကိုအခြေခံသည့် အနက်ပြန်ဆိုချက်များကိုမဟုတ်ဘဲ စစ်မှန်သောလမ်းပြမှုကို သင်လိုအပ်ပေသည်။ ယေဟောဝါနှင့် ကိုယ်တော်၏အလိုတော်အကြောင်း တိကျမှန်ကန်စွာ သိထားဖို့လိုသည်၊ စိတ်ရိုးမှန်သော သင်သားတစ်ဦးဖြစ်ရန် နှိမ့်ချမှုရှိဖို့လည်းလိုသည်။ ထိုအကျိုးပြုသဘောထားမျိုးဖြင့် သမ္မာကျမ်းစာကို သင်လေ့လာမည်ဆိုလျှင် ‘ယေရှုခရစ်ကို ယုံကြည်ခြင်းအားဖြင့် ကယ်တင်ခြင်းရဖို့အလိုငှာ ပညာကိုပေးနိုင်သော သမ္မာကျမ်းစာ’ ကိုသိရှိလာပေမည်။ ဘုရားသခင်၏နှုတ်မြွက်တော်သည် သင့်အား “ကောင်းသောအမှုအမျိုးမျိုးတို့ကို ပြုစုခြင်းအလိုငှာ ပြင်ဆင်” ပေးနိုင်ကြောင်း သိမြင်လာပါလိမ့်မည်။—၂ တိမောသေ ၃:၁၅-၁၇။

[အောက်ခြေမှတ်ချက်]

[စာမျက်နှာ ၁၀ ပါ လေးထောင့်ကွက်/ ရုပ်ပုံ]

ဖီလို၏မြို့တော်

ဖီလိုသည် အီဂျစ်နိုင်ငံရှိ အလက်ဇန္ဒြီးယားမြို့တွင်နေထိုင်ကာ အလုပ်လုပ်ခဲ့သည်။ ထိုမြို့သည် ရာစုနှစ်များစွာ စာအုပ်၊ စာပေဆွေးနွေးနှီးနှောရာ ကမ္ဘာ့မြို့တော်ဖြစ်ခဲ့သည်။

ကျောင်းသူ/သားများသည် ထိုမြို့ရှိကျောင်းများတွင် စာသင်သော နာမည်ကျော်ပညာရှင်များထံတွင် ပညာဆည်းပူးခဲ့ကြသည်။ အလက်ဇန္ဒြီးယားစာကြည့်တိုက်သည် ကမ္ဘာကျော်ဖြစ်လာ၏။ စာကြည့်တိုက်မှူးများက ရေးသားထားသမျှ စာအုပ်စာပေရှိသမျှကို ရှာဖွေစုဆောင်းကြသောကြောင့် စာအုပ်စာပေသောင်းနှင့်ချီ၍ ရှိလာသည်။

နောက်ပိုင်းတွင် အလက်ဇန္ဒြီးယားမြို့နှင့် ယင်း၏ဗဟုသုတဘဏ္ဍာတိုက်အပေါ် ကမ္ဘာ၏အထင်ကြီးမှု တဖြည်းဖြည်းမှေးမှိန်သွားခဲ့၏။ ရောမဧကရာဇ်တို့က မိမိတို့၏မြို့များကို ထင်ပေါ်ကျော်ကြားစေလိုကြပြီး ယဉ်ကျေးမှုအချက်အချာကို ဥရောပဆီသို့ ပြောင်းရွှေ့လိုက်ကြသည်။ စီ.အီး. ခုနစ်ရာစုတွင် အလက်ဇန္ဒြီးယားမြို့ကို ကျူးကျော်သူများ သိမ်းပိုက်လိုက်ရာ ထိုမြို့ လုံးဝကျဆုံးသွားလေတော့သည်။ သမိုင်းပညာရှင်များသည် ထိုနာမည်ကျော်စာကြည့်တိုက်ကို ဆုံးရှုံးလိုက်ရ၍ ယနေ့တိုင် နှမြောတသဖြစ်နေကြ၍ ယဉ်ကျေးမှုအဆင့်အတန်းမှာ အနှစ် ၁,၀၀၀ ခန့်နောက်ကျသွားသည်ဟု ဆိုကြသည်။

[Credit Line]

L. Chapons/Illustrirte Familien-Bibel nach der deutschen Uebersetzung Dr. Martin Luthers

[စာမျက်နှာ ၁၂ ပါ လေးထောင့်ကွက်]

ယနေ့ ပုံဆောင်အနက်ဆိုပြန်ခြင်း

ပုံခိုင်းရေးဖွဲ့ မှုဟူသည် အများအားဖြင့် “လူတို့တည်ရှိမှုအကြောင်းကို ဥပစာစကားများ၊ အဖြစ်မှန်များ သို့မဟုတ် ခြုံငုံ၍ကောက်ချက်ချမှုများဖြင့် ဖော်ပြခြင်းဖြစ်၏။” ပုံခိုင်းရေးဖွဲ့ မှုကို အသုံးပြုသော မှတ်တမ်းများသည် ကွယ်ဝှက်နေသော ပိုမိုအရေးကြီးသောအရာများ၏ တင်စားချက်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ခေတ်သစ်ဘာသာရေးသွန်သင်သူတချို့သည် အလက်ဇန္ဒြီးယားမြို့သား ဖီလိုကဲ့သို့ပင် သမ္မာကျမ်းစာကိုရှင်းပြရန် ပုံဆောင်ချက်များသုံး၍ အနက်ဖွင့်ကြသည်။

ဖန်ဆင်းခြင်းမှသည် ဘေဘဲလ်ရဲတိုက်တွင် လူများပြန့်ကျဲသွားချိန်အထိ လူ့သမိုင်းကို မှတ်တမ်းတင်ထားသော ကမ္ဘာဦးအခန်းကြီး ၁-၁၁ ကိုသုံးသပ်ကြည့်ပါ။ ကက်သလစ်ဘာသာပြန် အမေရိကန်ကျမ်းစာသစ်က ကျမ်းစာ၏ထိုအပိုင်းကို ဤသို့ဆိုသည်– “ဤအခန်းကြီးများတွင်ပါရှိသော အမှန်တရားကိုထိန်းသိမ်းရမည့် ဣသရေလလူများ နားလည်နိုင်ရန် ယင်းတို့ကို ထိုအချိန်က လူတို့ကြားတွင် ခေတ်စားသောအတွေးအခေါ်များဖြင့် ဖော်ပြဖို့လိုသည်။ ယင်းကြောင့် အမှန်တရားကို ယင်း၏စာပေအသွင်မှ အတိအလင်းခွဲခြားဖော်ပြဖို့ လိုပေမည်။” ဆိုလိုသည်မှာ ကမ္ဘာဦးကျမ်းအခန်းကြီး ၁-၁၁ ကို စာသားအတိုင်းယူဆရန် မဟုတ်ဟူ၍ဖြစ်သည်။ ယင်းအစား ခန္ဓာကိုယ်ကို အဝတ်နှင့်လွှမ်းလိုက်သကဲ့သို့ စကားလုံးများက နက်နဲသောအဓိပ္ပာယ်ကို ဖုံးအုပ်ထားသည်ဟု ယူဆကြသည်။

သို့ရာတွင် ယေရှုက ကမ္ဘာဦးကျမ်း၏ အစပိုင်းအခန်းကြီးများမှ စကားများသည် စာသားအတိုင်းပင်ဖြစ်ကြောင်း သွန်သင်ခဲ့သည်။ (မဿဲ ၁၉:၄-၆; ၂၄:၃၇-၃၉) တမန်တော်ပေါလုနှင့် ပေတရုတို့လည်း အလားတူသွန်သင်ခဲ့ကြသည်။ (တမန်တော် ၁၇:၂၄-၂၆; ၂ ပေတရု ၂:၅; ၃:၆၊ ၇) စိတ်ရိုးမှန်ဖြင့် ကျမ်းစာလေ့လာသူများသည် ဘုရားသခင့်နှုတ်မြွက်စကားတော်နှင့် မကိုက်ညီသော ရှင်းပြချက်များကို ငြင်းပယ်ကြသည်။

[စာမျက်နှာ ၉ ပါ ရုပ်ပုံ]

အလက်ဇန္ဒြီးယားမြို့၏မဟာမီးပြတိုက်

[Credit Line]

Archives Charmet/ Bridgeman Art Library