Vika tu Lilongesa ku Viuma via Lingile Yesu Ntsimbu Kanda aye Muilu?

1-2. Vandongesi va Yesu vavali mu va ile ku Emau, vika via solokele?

LIA 16 YA NISANE mu muaka 33 T.K.N, vandongesi va Yesu va vuile vusiua vua kama na liova. Vavali ha kati kavo va fumine ku Yelusalema na kuya ku Emau, kaha vendele vikilometro 11. Ava vamala va vuile vusiua vua kama muomu Yesu u va kele na ku kava, va mu tsihile. Va lavelele nguavo Mesiya ue ku lingilile vaYundeya viuma via cili. Vunoni kua solokele viuma ka va lavelelele.

² Umo yala ua liuanene navo mu njila na kuenda navo. Kaha va mu lekele viuma via ku vihia via solokelele Yesu. Yala uaco ua putukile ku va leka mizimbu yaluluile muono uavo. Ua va lomboluele omo lia vika Mesiya ua yandele na kutsa, “Ku sangumuka na Mosesa na ku vapolofeto vose.”. Vose vatatu mu va hetele ku Emau, vandongesi va nongonuene nguavo yala uaco, ua puile Yesu u va sanguile kuli Njambi. Aci singaniekenu ndzolela i va vuile vandongesi mu va tantekeyele nguavo Mesiya na sanguka!—Luka 24:​13-35.

3-4. Vika via solokelele vandongesi va Yesu, kaha vika tu lilongesa mu cilongesa cino? (Vilinga 1:3)

³ Yesu ua solokelele vandongesi vendi mu vintsimbu via vingi mu kua lisupile matangua 40 tele kanda aye muilu. (Tandenu Vilinga 1:3.) Yesu ua kaniamesele vandongesi vendi mu va kele mu vusiua na liova. Ngeci va vuile ndzolela kaha va simpile mu kuambulula na ku longesa muzimbu ua cili ua Vuangana.a

⁴ Tu hasa ku uana vukuasi mu ku lilongesa via lingile Yesu mu ntsimbu yaco. Mu cilongesa cino, tu lilongesa vati Yesu ua pangesele ntsimbu yendi (1) mu ku kaniamesa vandongesi vendi, (2) ku kuasa vandongesi vendi va tantekeye vuino Visoneka, kaha (3) ku va longesa vipanga vi ve ku lingile ku lutue. Tu mona naua vati tu hasa ku tambuluisa lungano lua Yesu.

KANIAMESENU VAKUENU

5. Omo lia vika vandongesi va Yesu va tondekele ku va kaniamesa?

⁵ Vandongesi va Yesu va tondekele ku va kaniamesa. Omo lia vika? Muomu vamo va sezele vindzivo, vavusoko na vipanga viavo linga va kave Yesu. (Mat. 19:27) Kaha vamo va va yandesele omo lia kupua vandongesi vendi. (Yoa. 9:22) Cikuavo naua, vandongesi va Yesu va lihanene na ku yanda, muomu va kele na vusunga nguavo Yesu ikeye Mesiya i va va kulahesele. (Mat. 16:16) Ngeci Yesu mu va mu tsihile, vandongesi vendi va kele mu vusiua vua kama, muomu ka va tantekeyele vie ku solokele.

6. Vika ua lingile Yesu munima ya ku sanguka?

⁶ Yesu uevuisisile vandongesi vendi mu va kele mu vusiua omo lia kutsa cendi. Kaha ua tantekeyele nguendi vusiua vu va vuile kati omo lia ku hona lutsilielo. Ngeci mukemuo, ha litangua lia sangukile ua kaniamesele vavusamba vendi. Ca ku muenako, ua solokele kuli Maliya Mandalena mua kele na ku lila ku mbumbo yendi. (Yoa. 20:​11, 16) Munima yaco, ua solokelele vandongesi vendi vavali va kele na kuya ku Emau. Kaha naua, ua solokele kuli kapostolo Petulu. (Luka 24:34) Vika tu lilongesa ku lungano lua Yesu? Tu talenu vika via lingikile mua solokele kuli Maliya Mandalena.

7. Kuliya na Yoano 20:​11-16, vika Yesu ua muene Maliya a linga lia 16 ya Nisane kaha vika ua lingile? (Talenu naua cikupulo.)

⁷ Tandenu Yoano 20:​11-16. Lia 16 ya Nisane ku cimene, vamo vampuevo va ile ku mbumbo ya Yesu. (Luka 24:​1, 10) Hano honi, tu tualenu mana ku muzimbu ua Maliya Mandalena. Mua hetele ku mbumbo ya Yesu, ka mu uanenemo. Ngeci ua ka lekeleko Petulu na Yoano, kaha va ile hamo lika ku mbumbo. Kaha Petulu na Yoano mu va limuenene nguavo mu mbumbo mua ngoco, va hilukile kuimbo, vunoni Maliya ua salele na ku lila. Vutuhu ka tantekeyele, vunoni Yesu ua mu muene. Ngeci ua lisololuele kuli Maliya na ku mu kaniamesa cikuma. Kaha ua mu lekele a tuale muzimbu ua ku sanguka cendi kuli vamuanaye.—Yoa. 20:​17, 18.

8. Vati tu hasa ku tambuluisa Yesu?

⁸ Vati tu hasa ku tambuluisa Yesu? Tu hasa ku tambuluisa Yesu mu ku kaniamesa vamuanetu linga va tualeleleho ku pangela Yehova. Ngeci mua Yesu, tua pande ku tuala mana ku visoti via vamuanetu na ku lihaka mu cihela cavo mu ku va kuasa. Tu hilulenu muzimbu ua ndumbuetu Jocelyn ua tsisile ntsongo yendi ku mponde. Ivene nguendi: “Nja kele mu vusiua vua kama mu vingonde via vingi.” Umo muanetu na mpueyendi va mu laniene ku ndzivo yavo kaha va mu halakanene na ngozi. Cikuavo naua, va mu lekele nguavo, ua kala na seho ya kama kuli Yehova. Ndumbuetu Jocelyn nguendi: “Nja livuile ngue intsi mu muziva, vunoni Yehova ua pangesele vamuanetu mu ku njovola. Va nji kuasele kuivua naua ndzolela ya ku tualelelaho ku pangela Yehova.” Netu tu hasa ku kuasa vakuetu nga tu va tavesa va tu leke visoti viavo na ku va halakana na ngozi. Nga tu lingamo, tu ka hasa ku va lembezieka na ku va kuasa ku tualelelaho ku pangela Yehova.—Loma 12:15.

KUASENU VAKUENU VEVUISISE LIZI LIA NJAMBI

9. Visoti vika va luile navio vandongesi va Yesu, kaha vati ua va kuasele?

⁹ Vandongesi va Yesu va tavele Lizi lia Njambi na ku lihakela kapandi ka kuononoka Yehova. (Yoa. 17:6) Vunoni ka vevuisisile omo lia vika Yesu va mu tsihile ngue mbanditu. Yesu ua tantekeyele nguendi, vandongesi vendi va kele na lutsilielo kaha va lemene Yehova, vunoni va tondekele vevuisise vuino Visoneka. (Luka 9:​44, 45; Yoa. 20:9) Ngeci Yesu ua va kuasele ku hilula na kuivuisisa Visoneka. Tu talenu vati ua lingilemo mua liuanene na vandongesi vendi vavali va kele na kuya ku Emau.

10. Vati Yesu ua kuasele vandongesi vendi va mu nongonone nguavo ua puile Mesiya? (Luka 24:​18-27)

¹⁰ Tandenu Luka 24:​18-27. Yesu ka litumbuile mu vuasi-vuasi ku vandongesi vendi, vunoni ua va lingile vihula. Omo lia vika? Halumo ua lingilemo muomu ua tondele va mu leke vi va kele na ku singanieka na viuma via kele ku mutima uavo. Kaha va lingilemo vene! Va mu lekele nguavo, va lavelelele nguavo Yesu ue ku puile Muangana ua Isaleli na ku va patula ku vakua Loma. Munima ya ku handeka viose vi va lavelelele, Yesu ua pangesele Visoneka mu ku kuasa vandongesi vendi vevuisise nguavo, vupolofeto vua vuingi vua lipuisilemo. Munima yaco, Yesu ua liuanene na vandongesi vakuavo kaha ua va lomboluele vupolofeto vuaco. (Luka 24:​33-48) Vika tu lilongesa ku muzimbu uaco?

11-12. (a) Vika tu lilongesa ku cifua ca longeselemo Yesu vusunga vua mu Mbimbiliya? (Talenu naua vikupulo.) (b) Vati muanetu Nortey va mu kuasele kuli mulongisi uendi?

¹¹ Vati tu hasa ku tambuluisa Yesu? Nga mu longesa vandongesi venu, va lingenu vihula vi va kuasa ku handeka visinganieka na viuma vili ku mitima yavo. (Visi. 20:5) Munima ya kuivuisisa visinganieka viavo, va muesenu vati va hasa ku uana mikanda ya mu Mbimbiliya i hasa ku va kuasa. Kaha ka mua pandele ku va leka vi va pande ku linga, vunoni va kuasenu va hilule Visoneka, na ku nongonona vati va hasa ku pangesa vitume via mu Mbimbiliya. Tu hilulenu muzimbu ua muanetu Nortey ua kala mu cifuti ca Gana.

¹² Muanetu Nortey ua putukile ku lilongesa Mbimbiliya na miaka 16. Vunoni, vavusoko vendi va kele na ku mu luisa. Vika via mu kuasele ku tualelelaho ku lilongesa Mbimbiliya? Mulongisi uendi ua Mbimbiliya, ua simutuilile nendi ku tuala ha mukanda ua Mateo kapitulu 10, na ku mu lomboluela nguendi Vakua Kilistu va vusunga va ka va luisa. Muanetu Nortey nguendi: “Mu va putukile ku nji luisa, nja nongonuene nguange nja uana vusunga.” Mulongisi uendi ua mu kuasele a hilule mukanda ua Mateo 10:​16, ua handeka nguauo, tua pande kupua vakua mangana. Cikuavo naua, va simutuilile vati vinimbu viaco vi hasa ku kuasa muanetu Nortey, ku lomboluela vavusoko vendi viuma via tsiliela na kasingimiko. Kaha munima ya mbatizimu, muanetu Nortey ua tondele kupua pioneiro, vunoni visemi vendi va lavelelele aye ku sikola ya kama. Muanetu Nortey, mulongisi uendi ka mu lekele via pandele ku linga. Vunoni ua mu lingile vihula mu ku mu kuasa ku hilula vitume via mu Mbimbiliya na ku linga vihangula via cili. Vika viezilemo? Muanetu Nortey ua kovelele mu cipanga ca vupioneiro vua ntsimbu yose. Ngeci mukemuo, vaise va mu sekuile ha ndzivo. Vati muanetu Nortey ua livuile? Ivene nguendi: “Njili na vusunga nguange nja lingile cihangula ca cili.” Mua vusunga, nga tu kuasa vakuetu va hilule Visoneka, tu ka va kuasa ku kaniamesa lutsilielo luavo.—Efe. 3:​16-19.

KUASENU VAMUANOKO VAPUE “VUANA KULI VANTU”

13. Vika Yesu ua lingile mangana cipanga ca Ise ci tualeleleho? (Efeso 4:8)

¹³ Yesu mua kele ha mavu, ua puisilemo cipanga ca mu kundikile Ise. (Yoa. 17:4) Vunoni ka singaniekele nguendi, ikeye lika ua pandele ku linga via tondele Yehova. Mu miaka itatu ya kuambulula cendi, Yesu ua longesele vakuavo ku puisamo vuino vipanga. Yesu ntsimbu kanda aye muilu, ua kulahelele vandongesi vendi. Ngeci ua va kundikile cipanga ca seho ya kama ca kuambulula na ku longesa muzimbu ua cili, kaha na ku niunga vampanga va Yehova. Ha kati ka vandongesi, vamo mu va va kundikile cipanga caco, va kele muintsi lia miaka 30. (Tandenu Efeso 4:8.) Vati Yesu ua kuasele vandongesi vendi vakua ku fuitangana vapue “vuana kuli vantu”?

14. Yesu ntsimbu kanda aye muilu, vati ua kuasele vandongesi vendi va hie mu lutsilielo? (Talenu naua cikupulo.)

¹⁴ Yesu ua hele vandongesi vendi vimamuna vi va tondekele, vunoni ua lingilemo na ngozi. Ca ku muenako, Yesu ua nongonuene nguendi vamo va kele na vimpata, ngeci ua va mamuine. (Luka 24:​25-27; Yoa. 20:27) Ua va lekele va tuale mana ku ku niunga vangamba va Yehova ku hiana vipanga viavo. (Yoa. 21:15) Cikuavo naua, ua va mamuine kati va lisetekese na vakuavo omo va pangela Yehova. (Yoa. 21:​20-22) Kaha ua va kuasele ku sungamesa visinganieka viavo via ku henga ku tuala ha Vuangana, na ku va kuasa va tuale mana ku kuambulula muzimbu ua cili. (Vili. 1:​6-8) Vika vakuluntu va hasa ku lilongesa kuli Yesu?

15-16. (a) Vati vakuluntu mu cikungulukilo va hasa ku tambuluisa Yesu? Lombololenu. (b) Vati cimamuna ca tambuile muanetu Patrick ca mu kuasele?

¹⁵ Vati vakuluntu mu cikungulukilo va hasa ku tambuluisa Yesu? Va hasa ku lingamo mu ku longesa vamuanetu, ambe vaze va ci li vakuendze linga va hase ku puisamo vipanga via vingi mu cikungulukilo.b Vakuluntu ka ve ku lavelela vutantuluke ku vamuanetu va ve ku longesa. Ngeci ve ku va hana vimamuna na ku longesa vamuanetu va vakuendze vamone seho ya ku muesa cilemo, ku likehesa, kuononoka kaha na ku kuasa vakuavo.—1 Tim. 3:1; 2 Tim. 2:2; 1 Pet. 5:5.

¹⁶ Tu talenu vukuasi vua uanene muanetu Patrick ku cimamuna ca tambuile. Mua puile mukuendze, ua puile ua mukalu mu ku simutuila kaha ka kele na ku muesa kasingimiko ku vakuavo, ambe vene ku vandumbuetu. Kaha umo mukuluntu mu cikungulukilo mua muene vuzeye vua muanetu Patrick, ua mu hele cimamuna ca ku hona ku muongoloka. Muanetu Patrick nguendi: “Nje ku santsela omo lia ku nji leka haka nja pandele ku pangela. Nja kele na kuivua vusiua mu nja muene vakuetu va tambula viteli vi nja tondele. Vunoni cimamuna ci va nji hele ca nji kuasele kupua ua ku likehesa na ku muesa cilemo ku vamuanetu na vandumbuetu, ca ku hona ku tuala mana ku viteli vi nje ku tambuile mu cikungulukilo.” Vika viezilemo? Muanetu Patrick va mu hanguile kupua mukuluntu mu cikungulukilo tele ali na miaka 23.—Visi. 27:9.

17. Vati Yesu ua muesele nguendi ua kulahelele vandongesi vendi?

¹⁷ Yesu ua kundikile vandongesi vendi cipanga ca kuambulula na ku longesa. Vandongesi halumo va kele na ku singanieka nguavo, ka va hasa ku ci puisamo. Vunoni Yesu ua kele na vusunga nguendi, ve ku hasele ku puisamo cipanga ca va kundikile. Kaha ua va hele vusunga vuaco na ku muesa ngecize ua va kulahelele mu ku va leka nguendi: “Ngue Tata na nji tumu ange, ngecize vene nji mi tuma enu.”—Yoa. 20:21.

18. Vati vakuluntu mu cikungulukilo va hasa ku tambuluisa Yesu?

¹⁸ Vati vakuluntu mu cikungulukilo va hasa ku tambuluisa Yesu? Vakuluntu vakua vutongue ve ku longesa vakuavo na ku va kundika viteli. (Filp. 2:​19-22) Ca ku muenako, vakuluntu mu cikungulukilo va hasa ku vundila vakuendze linga va ka kuase ku lelesa na ku linga vipanga vikuavo mu Ndzivo ya Vuangana. Kaha munima yaco, vakuluntu va hasa naua ku hana vipanga ku vamuanetu na ku va longesa vati va hasa ku vi puisamo, kaha na ku va kulahela. Muanetu Matthew uapua mukuluntu mu cikungulukilo ua muha ue ku santsela cikuma vakuluntu vakua vutongue mu ku mu longesa vipanga via vingi mu cikungulukilo na ku mu kulahela. Ivene nguendi: “Vutuhu nja kele na ku sevuka, vunoni vakuluntu va nji kuasele ku mona vati nji hasa ku pangelaho na ku puisamo vuino cipanga cange.”c

19. Kapandi ka ka tua pande ku lihakela?

¹⁹ Yesu ntsimbu kanda aye muilu, ua kaniamesele vakuavo, ku va longesa na ku va kuasa. Ngeci mukemuo, tua pande ku lihakela kapandi ka ku tambuluisa lungano luendi. (1 Pet. 2:21) Muomu ua tu kulahesa nguendi: ‘Yange nji li nenu matangua ose, na ha ku-kotoka ca mavu.’—Mat. 28:20.