Vuno Yehova a ka Kumbulula Vivundilo Viange Ni?

1-2. Omo lia vika tu hasa ku livua ngecize Yehova kesi na ku kumbulula vivundilo vietu?

“VIUKILILA naua muli Yehova; Kaha a ka ku hia vizango via mutima uove.” (Visa. 37:4) Cikulaheso ca ku tovala ni vati? Vuno tua pande ku kulahela ngecize Yehova a ka tu hana viose ovio vi tu mu vundila mu ntsimbu oyo vene ni? Vika honi tu na lingila eci cihula? Aci singaniekenu ha vimueso vi na hatako. Umo ndumbuetu ua muzike, a vundila ku ka hita ku Sikola ya Vakua ku Ambulula Vuangana. Vunoni mu ku hita miaka ya ingi kasi ka vesi na ku mu lania. Umo muanetu ua mukuendze, a vundila ku kanguka ku umo musongo ue ku mu hiluisila mu nima, muomu a tonda ku kuasa mua kama cikungulukilo. Vunoni mu ku hita ca ntsimbu ya kama kasi vene, kesi na ku kanguka. Visemi Vakua Kilistu va vundila ngecize munavo a tualeleho ku kala mu vusunga. Vunoni ku heta haze, muana a hangula ku seza Yehova.

² Halumo nenu mua vundilaho laza kuli Yehova, vunoni kasi ka muesi na ku vi tambula. Kaha evi vi mi lingisa ku singanieka ngecize Yehova ue ku kumbulula vimo vivundilo via vantu veka, kati vienu. Ni mu hasa ku livua ngecize kuli cimo cisevuka ci mu na lingi. Mukemuo mua livuile umo ndumbuetu ua lizina Janice.b Neni na yalieni, va kele na ku vundila mua kama ku tuala ha cizango cavo ca ku ka pangela ha Mbetele. Ndumbuetu Janice ngueni: “Nja kulahelele nguange mu ntsimbu ya indende va tu lania ha Mbetele.” Vunoni vingonde via putukile ku hita, ku heta haze miaka, kasi vene ka va valaniene. Ngeci ndumbuetu Janice ua handekele naua ngueni: “Nja vuile vusiua na cilua-lua. Nja kele na ku lihula nguange, vika naua nja vihisa kuli Yehova. Muomu nji na kala na ku vundila mua kama ku tuala ha cimpande caco, vunoni kasi vene kesi na ku kumbulula civundilo cange. Omo lia vika honi?”

3. Vika tu simutuila mu cilongesa cino?

³ Mua vusunga, vintsimbu vimo tu hasa ku lihula nga Yehova ue ku halakana ku vivundilo vietu. Kaha kati yetu lika, vunoni na vakua lutsilielo va ku laza va lisosomuene ku tuala hali evi. (Yombi 30:20; Visa. 22:2; Hav. 1:2) Vika vi hasa ku mi hana vusunga ngecize Yehova a ka kumbulula vivundilo vienu? (Visa. 65:2) Linga tu kumbulule eci cihula, ha katete tua pande ku tu hilula vihula vi na hatako: (1) Vika tu hasa ku lavelela kuli Yehova? (2) Vika Yehova ue ku lavelela kuli yetu? (3) Omo lia vika tua tondeka ku alulula vimo viuma vi tue ku vundila?

VIKA TU HASA KU LAVELELA KULI YEHOVA?

4. Kuliya na Yelemiya 29:12, vika Yehova ua kulahesa ku linga?

⁴ Yehova ua kulahesa ku halakana vivundilo vietu. (Tandenu Yelemiya 29:12.) Njambi yetu ua lema mua kama vangamba veni, ngeci mukemuo na limo litangua liahi a ka sembulula vivundilo viavo. (Visa. 10:17; 37:28) Vunoni eci, ka ca lombolokele ngecize a ka tu hana viose vi tue ku mu vundila. Vimo vivundilo vietu vi hasa ku tondeka tu lavelele mavu a aha amba tu ka tambule vikumbululo.

5. Vika Yehova ue ku hilula ku tuala ha ku kumbulula vivundilo vietu? Lombololenu.

⁵ Yehova ue ku tala vati vivundilo vietu via likuata na vutumbe vueni. (Isaya 55:8, 9) Kaha vumo vua vutumbe vueni, vua pua ku sulisa mavu na vamala na vampuevo va ndzolela, vaze va ka lipandakana mu ku sika ca Vuangana vua Njambieni. Vunoni Satana ue ku handeka ngueni va hasa ku yoya vuino, nga va lisika vakevo vavene. (Njen. 3:1-5) Ngeci mukemuo, linga a muese ngecize Satana ua pua mukua makuli, Yehova ua tavesa vantu ku lisika vakevo vavene. Vunoni ku sika ca vantu, ce ku koka lika visoti. (Ekel. 8:9) Ngeci mukemuo, Yehova ka manusula visoti viose mu ntsimbu ino. Muomu nga a lingamo, vamo va hasa ku singanieka nguavo cili vene nkuma vantu va hasa ku lisika vakevo vavene na ku manusula visoti viavo.

6. Omo lia vika tua tondeka ku kala na vusunga ngecize Yehova a ka kumbulula vivundilo vietu mu cilemo na mu vuoloke?

⁶ Ambe nga vivundilo via vamo vantu vi hasa ku lifua, vunoni Yehova a hasa ku vikumbulula mu vinjila via ku liseza-seza. Ca ku muenako, omo Muangana Ezekiya ua va valele mua kama, ua lambelele Yehova linga a mu kanguise kaha Yehova ua mu kanguisile vene. (2 Vam. 20:1-6) Vunoni omo kapostolo Paulu ua lambelele Yehova a mu tundise “lumbimbo mu muvila,” citava ua puile umo musongo, Yehova ka lingilemo. (2 Kol. 12:7-9) Tu hilulenu naua mizimbu ya Tiango na Petulu. Vose va lavelele ku va tsihia kuli Muangana Helonde. Kaha cikungulukilo ca kundikile vose vavali mu vivundilo. Vunoni Tiango va mu tsihile, Petulu co va mu ohielele ku hitila mu cikomoueso. (Vili. 12:1-11) Halumo tu hasa ku lihula, ‘Omo lia vika Yehova uohielele Petulu, vunoni Tiango co kuahi? Mbimbiliya ka ya muesele vusunga vuaco.c Vunoni vusunga vu tua kala navuo ovu, “Njambi mukua vucili kaha kesi na vupi.” (Ndeu. 32:4) Kaha tu tantekeya naua ngecize Tiango na Petulu, vose va kele na ku ya Yehova ku mutima. (Ku-So. 21:14) Vintsimbu vimo, vikumbululo vietu va hasa ku vikumbulula mu vinjila ka tua lavelele. Vunoni mu ku linga tua kulahela ngecize Yehova ntsimbu yose a ka kumbulula vivundilo vietu mu njila ya cilemo na vuoloke, ka tue ku tema cifua ce ku tu ku kumbuluilamo.—Yombi 33:13.

7. Vika ka tua pandele ku linga kaha omo lia vika?

⁷ Kati tu pue na ku lisetekesa na vakuetu. Ca ku muenako, tu hasa ku vundila vimo mpundu kuli Yehova, vunoni ka tu hanavio. Kaha mu nima ya ntsimbu, tu ka nongonona ngecize mukuetu ueka ua vundilile viuma viaco kaha Yehova ua mu lingililevio. Evi vikevio via lihitile navio ndumbuetu Anna. Ua vundilile ngecize yaleni Matthew a kanguke ku canser. Ha ntsimbu yaco oyo, kua kele naua vandumbuetu vavali va tusinakazi va kele na ku pinda na canser. Kaha ndumbuetu Anna, navo ua va kundikile mu vivundilo vieni. Vunoni vakevo va kangukile, yalieni co ua tsile. Ha katete, ndumbuetu Anna ua singaniekele ngueni, citava Yehova ikeye na kuasa ava vandumbuetu ku kanguka. Amba yaliange co, vika ka mu kuasele? Vutuhu ka tu hasa ku tantekeya vika via kuasele vandumbuetu vaco ku kanguka, vunoni Yehova ua likuminia ku manusula visoti viose vi tue ku pinda navío kaha ua lavelela na cizango cose ku sangula vavusamba veni va tsa.—Yombi 14:15.   

8. (a) Kuliya na Isaya 43:2, vati Yehova ue ku tu kuasa? (b) Vati ku vundila ci hasa ku tu kuasa nga tu hita mu visoti? (Talenu video Vivundilo vie ku tu Kuasa ku Kolesa.)

⁸ Yehova a ka tu kuasa ntsimbu yose. Tatetu ua cilemo, ke ku tonda ku tu mona tu hita mu visoti. (Isaya 63:9) Vutuhu ngoco, ke ku vindika naua visoti ku tu solokela kaha vimo visoti via pua ngue vandonga ni milengi ya tuhia. (Tandenu Isaya 43:2.) Vunoni ua tu kulahesa ngecize a ka tu kuasa ku vi “pulakana.” Kaha ka ka ecelela visoti vi tu yandese ku miaka yose. Cikuavo naua, ue ku tu hana ngolo yeni sipilitu santu, mu ku tu kuasa ku kolesa. (Luka 11:13; Filp. 4:13) Ngeci mukemuo, tu kalenu na vusunga ngecize kasi tu ka kala na viose vi tua tondeka linga tu hase ku kolesa na ku tualelelaho ku pua vakua vuoloke kuli ikeye.d

VIKA YEHOVA UA LAVELELA KULI YETU

9. Kuliya na Tiango 1:6, 7, omo lia vika tua tondeka ku kulahela ngecize Yehova a ka tu kuasa?

⁹ Yehova ua tonda tu mu kulahele. (VaHe. 11:6) Vintsimbu vimo, visoti vietu vi hasa ku soloka ngue ka citava ku vivula. Halumo tu hasa ku takania nga Yehova a ka tu kuasa vene ni kuahi. Vunoni Mbimbiliya ya tu kulahesa ngecize na ngolo yeni, tu hasa ku “tumbuka citungu.” (Visa. 18:29) Ngeci mukemuo, mu cihela ca ku takania nga Yehova a ka kumbulula vivundilo vietu ni kuahi, tua pande ku mu vundila na lutsilielo.—Tandenu Tiango 1:6, 7.

10. Vati tu hasa ku panga muaya vivundilo vietu? Hanenu cimueso.

¹⁰ Yehova ua lavelela tu linge viuma kuliya na vivundilo vietu. Ca ku muenako, umo muanetu a hasa ku vundila Yehova linga a mu kuase ku pinga amo matangua ku vipanga, linga a ka hase ku kunguluka ku ciuano ca muhato. Vati Yehova a hasa ku kumbulula civundilo caco? Halumo a hasa ku mu hana ku simpa ca tondeka linga a ka handeke na shefe yeni ku vipanga. Vunoni muanetu, noho a lingeko mutamba ueni mu kuya mpundu kuli shefi. Kaha halumo naua, ci hasa ku tondeka ku hilukila na ku hilukilako ni vene ku seteka ku handeka na umo mukuavo linga va lisintse matangua. Cikuavo naua, a hasa vene ku leka shefe yeni ngueni matangua aco kati va ka mu fuete.

11. Omo lia vika tua pande ku vundila ku hilukila na ku hilukila ku tuala ha visoti vietu?

¹¹ Yehova ua lavelela ngecize tu mu vundile ku hilukila na ku hilukila. (1 Tes. 5:17) Yesu ua muesele ngecize vimo vivundilo vietu ka va ka vikumbulula mu ntsimbu oyo vene. (Luka 11:9) Ngeci mukemuo, ka tua pandele ku hilukila mu nima. Vunoni tua tondeka ku vundila na mutima uose kaha naua ku hilukila na ku hilukila. (Luka 18:1-7) Ku vundila ku-sua kumo ku tuala ha cimo cipande, ce ku muesa kuli Yehova ngecize vize vi tu na mu vundila, ka via puile lika cizango ca litangua lia ngongo. Vunoni vikevio mpundu vi tu tonda vene kaha naua tue ku muesa ngecize tua kulahela mu vuhasi vueni vua ku tu kuasa.

OMO LIA VIKA TUA PANDE KU ALULULA VIMO VIUMA VI TUE KU VUNDILA?

12. (a) Tumbulenu cimo cihula ci tu hasa ku lilinga ku tuala ha vivundilo vietu kaha omo lia vika? (b) Vati tu hasa ku lingisa vivundilo vietu vi muese kasingimiko kuli Yehova? (Talenu cikasa “Vuno Vivundilo Viange vie ku Muesa Kasingimiko kuli Yehova Ni?”)

¹² Nga Yehova ka kumbuluile vimo vivundilo vietu, tua pande ku lihula nguetu: Vuno njili na ku vundila mpundu viuma vi nji na fuila ku tambula ni? Vintsimbu via vingi, tue ku livua ngue tu tantekeya mpundu viuma via cili vi na tu pande. Vunoni vimo viuma vi tue ku vundila, halumo ka vi ka tu kuasa. Nga tuli na ku vundila ku tuala ha cimo citanga, halumo kuli imo njila yeka ya ku manusuilamo citanga caco, ku hiana ize i tuli na ku vundilamo. Kaha vimo vi tue ku vundila, halumo ka vie ku litombola na cizango ca Yehova. (1 Yoa. 5:14) Ca ku muenako, tu hilulenu naua lungano lua visemi va tu na tumbuile laza. Va vundilile linga munavo kati a tunde mu vusunga. Civundilo cavo, ca solokele ngue cikeco mpundu ca va pande. Vunoni Yehova ke ku tu kakatela ku mu pangela. Ua tonda tu vose, hamo lika na vana vetu, tu lihanguile etu vavene ku mu pangela. (Ndeu. 10:12, 13; 30:19, 20) Ngeci mukemuo, halumo visemi vaco tele nga va pandele ku vundila Yehova a va kuase ku heta ku mutima ua muanavo linga ivene a kale na cizango ca ku lema Yehova na ku pua ka vusamba Keni.—Visi. 22:6; Efe. 6:4.

13. Kuliya na VaHevelu 4:16, ntsimbu ika Yehova a ka tu kuasa? Lombololenu.

¹³ Cihula ca mu civali ci tu hasa ku lilinga etu vavene eci, ‘Vuno ino ntsimbu i nji na vundila ikeyo vene ya cili ku meso a Yehova ni?’ Tu hasa ku livua ngecize tu tonda Yehova a tu kumbulule mu vuasi-vuasi. Vunoni Yehova ikeye a tantekeya ntsimbu ya cili ya ku tu kuasa. (Tandenu VaHevelu 4:16.) Nga cimo cikumbululo cetu ka ci kumbuluile ha ntsimbu i tu tonda, halumo tu hasa ku livua ngecize Yehova na ci viana. Vunoni halumo Yehova ngueni, ‘Aci laveleko.’ Ca ku muenako, tu hilulenu naua hali uze muanetu ua mukuendze ua vundilile ku kanguka ku musongo ueni. Nga Yehova ua mu kanguisile haze vene, Satana halumo ua handekele ngueni, ali na ku tualelelaho ku ku pangela muomu u na mu kanguisa vuasi. (Yombi 1:9-11; 2:4) Cikuavo naua, Yehova ua hangula laza ntsimbu ya ku manusula mavezi ose. (Isaya 33:24; Ku-So. 21:3, 4) Omo ntsimbu yaco kanda i ci hete, ka tua pandele ku lavelela ku tu kanguisa ku hitila mu vikomoueso. Ngeci mukemuo, halumo muanetu tele nga ue ku vundile Yehova a mu hane ndzili na ciyulo ca mu visingaieka linga a hasele ku kolesa mu cisoti ceni ca cihindu na ku tualelelaho ku mu pangela.—Visa. 29:11.

14. Vika tu lilongesa ku muzimbu ua Janice?

¹⁴ Mu vuluka naua muzimbu ua ndumbuetu Janice uze ua vundilile ku ka pangela ku Mbetele ni? Mua hitile miaka itanu amba a hase ku ivuisisa vati Yehova ua kumbuluile civundilo ceni. Ivene ngueni: “Yehova ua pangesele ntsimbu yaco, mu ku nji longesa na ku nji kuasa ku pangela ha vimo vifua. Lukulahelo luange muli ikeye lua tondekele ku kola. Nja tondekele ku tumbika vuino ntsimbu ya ku lilongesa mu vulika. Nja tondekele ku kala na ndzolela ya mu mutima ize ka ya hitukilile ha viuma via tu zengeleka.” Mu nima ya ntsimbu, ndumbuetu Janice na yalieni va va laniene ku ka pua tuniungi va ku zinguluka. Ndumbuetu Janice ngueni: “Mu nje ku tala ku nima, nje ku nongonona ngecize Yehova ua kumbuluile vivundilo viange, vunoni mu njila ka nja lavelele. Ca ambatele ntsimbu linga nji hase ku nongonona vucili vua cikumbululo ceni. Vunoni nje ku santsela mua kama ku cilemo na ngozi ye ku nji muesa.”

15. Vika ca puila ca cili ku vundila mu vukama? (Talenu naua cikupulo.)

¹⁵ Cihula ca mu citatu ci hasa ku pua, ‘Vuno nja pande ku vundila vimo vieka ni?’ Vutuhu ca pua ca cili ku tumbula vimo viuma vi tu tonda ha mazina, vunoni ca pua naua ca cili kati ku tumbula viose ha mazina linga tu hase ku nongonona vika mpundu Yehova a tonda ku tu lingila. Tu hilulenu naua muzimbu ua uze ndumbuetu ua tondele ku ka hita ku Sikola ya Vakua ku Ambulula Vuangana. Ua tondele ku ka hita ku sikola yaco, muomu ua tondele ku ka pangela kuze ku tondeka vukuasi. Ngeci mukemuo, ha ntsimbu ya kele na ku vundila ku ka hita ku sikola yaco, nga ue ku vundile naua Yehova a mu kuase ku nongonona mavukovelelo a kuavo a ku vuezelelamo cipanga ceni ca ku ambulula. (Vili. 16:9, 10) Kaha a hasa ku panga muaya civundilo ceni, mu ku handeka na kaniungi ua ku zinguluka linga a mu leke nga kuli cimo cikungulukilo ca ha hiehi ku tondeka vapioneiru. Ni a hasa ku sonekela ku Mbetele mu ku ihula ku vihela vika ku tondeka vukuasi vua vakua ku ambulula.e

16. Vusunga vuka tu hasa ku kala navuo?

¹⁶ Ngue mu tu na lilongesa, tu kalenu na vusunga ngecize Yehova a ka kumbulula vivundilo vietu mu njila ya vuoloke kaha ya cilemo. (Visa. 4:3; Isaya 30:18) Vintsimbu vimo, Yehova a hasa ku kumbulula vivundilo vietu mu njila ka tua lavelele. Vunoni na limo litangua liahi, a ka sembulula vivundilo vietu muomu ua tu lema mua kama. Kaha na limo litangua naua a ka tu mbila kuti. (Visa. 9:10) Ngeci mukemuo, “mu tsilielienu ntsimbu yose” na ku mu leka viose vili ku mutima uenu.— Visa. 62:8.