OMWATSI W’ERIGHA 40
OLWIMBO 30 Tata waghe, Mungu waghe, mwira waghe
Yehova “akalamaya ababunikire omo mutima”
“Akalamaya ababunikire omo mutima, akasenga-senga ebironda byabo.”—ESY. 147:3.
ENZUMWA NGULU:
Yehova atsomene kutsibu abawite ebirondo omo mutima. Omwatsi ono akenditukangania ngoko Yehova akatukiranaya omughulu tunemuhangya-hangya, kandi ngoko akatuwatikaya erikirania abandi.
1. Yehova akayowa ati busana n’abaghombe biwe?
YEHOVA akabya inyanemulangira ebyosi ebyo baghombe biwe banemulabamo. Akaminya omughulu tuli omo butseme, n’omughulu tuli omo bulighe. (Esy. 37:18) Omughulu akalangira tukamukolera ngoko twangatoka nomo tunemuhangya-hangya omo mutima, ekyo kikamutsemesaya! Kandi anzire kutsibu erituwatikya n’eritukirania.
2. Yehova akakoleraki abakaghalawa omo mutima, kandi twangakolaki tutoke eribana obuwatikya bwiwe?
2 Esyonyimbo 147:3 sikabugha oko Yehova siti, ‘akasenga-senga ebironda’ ebya babunikire omo mutima. Erisako eri rikakanganaya ngoko Yehova akawatikaya abakayowa muhanda omo mutima. Neryo litolere itwakolaki tutoke eribana obuwatikya bwa Yehova? Tuteke eky’erileberyako. Omunganga oyuwene anganawatikya kutsibu erilamya omundu oyulwere. Aliwe, omundu oyulwere oyo atolere inyakwama ndeke ebighenderwako by’omunganga atoke erilama. Omo mwatsi ono, tukendilangira ebyo Yehova akabugha omo Kinywa kiwe oko bandu abanemughalibwa omo mutima, kandi tukendilangira ngoko twangakolesya amahano wiwe ayo aw’olwanzo.
YEHOVA AKATWIBUKAYA NGOKO TULI B’OBUGHULI BUNENE OKW’IYE
3. Busanaki abandu balebe bakayowa nga sibawite mughaso?
3 Eky’obulighe, munabwire abandu bangyi sibanzire abandi. N’ekyo kikaleka ibabya bakakolera abandi bo muhanda, n’erikanganiabo ngoko ni bandu bule. Mwali wetu oyukahulawa mo Helena akabugha ati: “Baba waghe ini mutsibu. Kandi obuli kiro inyakanibwira ati nili mundu bule omo meso wiwe.” Nga Helen, kwamuhwa naghu, kangyi-kangyi omundu mulebe inyakakukolera muhanda, inyakakutsumanga ebiro byosi, kutse inyakakukanganaya ngoko sighuwite mughaso. Byamabya bitya, ikyanganakukalako kutsibu eriligha ngoko hane omundu mulebe oyo akwanzire kutsibu.
4. Ngoko kiri omo Esyonyimbo 34:18, Yehova akayowa ati oko bandu abakaghalawa omo mutima, kandi akalagha erikoleraboki?
4 Nomo abandu balebe banganabya imobakukolera muhanda, litolere iwikirirya kundu ngoko Yehova akwanzire kandi akakulangira mo w’omughaso munene. EBiblia yikabugha yiti Yehova “ali hakuhi nʼabʼemitima ibunangikire.” (Soma Esyonyimbo 34:18.) Wamabya ighukayowa ‘ng’abatawite amaha,’ wibuke ngoko Yehova akalangira ebyuwene omo mutima waghu, kandi n’iye yowakuleta okw’iye. (Yoh. 6:44) Mughulu wosi, anayiteghekire erikuwatikya kundi akwanzire kutsibu.
5. Ngoko Yesu abya akakolera abandu abaghonerwe, kyanganatwighisyaki?
5 Eky’erileberyako kya Yesu kyanganatuwatikya eriminya ngoko Yehova akayowa. Omughulu abya hano oko kihugho, Yesu inyakakolera ndeke abandu ababya bakaghonerwa n’erilangirwa nga sibawite omughaso. (Mat. 9:9-12) Omughulu omukali oyo wabya ikirirye ngoko akendilama oko bukoni bwiwe obukalire atula oko lukimba lwa Yesu, Yesu mwamukirania kandi mwapipa obwikirirya bwiwe. (Mar. 5:25-34) Yesu mwakangania emibere ya Tata wiwe omo nzira eyihikahikene. (Yoh. 14:9) Kwesi, litolere iwikirirya kundu ngoko Yehova akakulangira mo w’omughaso munene kandi akalangira emibere yaghu eyuwene, obwikirirya bwaghu, n’olwanzo lwaghu okw’iye.
6. Wamabya ukayowa nga sighuli w’omughaso, litolere iwakolaki?
6 Wamabya ighukinayowa nga sighuli w’omughaso, wangakolaki? Usome n’erilengekania buli oko milondo y’omo Biblia eyikakanganaya ngoko Yehova akakulangira mo w’omughaso munene.b (Esy. 94:19) Wamabya imuwataluka erihikira omuradi waghu mulebe, kutse ighubunikire mutima kundi siwangakola bingyi ng’abandi, isiwayitsweba-tsweba. Yehova syangakusaba ebyo utewangatoka erikola. (Esy. 103:13, 14) Wamabya imuwakolerwa muhanda kera, isiwabya ukayitsweba-tsweba busana n’ebyo bakukolera. Siwabya wanzire omwatsi oyo akuhikire! Isiwibirirawa ngoko Yehova akalagha erisyatswera abakakolera abandi bo muhanda, butsira abakolerawa muhanda. (1 Pet. 3:12) Sandra, oyo wakolerawa muhanda inyakine mwana, akabugha ati: “Ingasaba Yehova yo kangyi-kangyi niti aniwatikaye eribya n’amalengekania aghuwene n’eribya ngalangira emibere eyuwene eyo akalangira omw’ingye.”
7. Ebyo twalabamo kera byanganatuwatikya biti omo mubiiri wa Yehova?
7 Isiwibirirawa n’ahake ngoko Yehova anganakukolesya eriwatikya abandi. Abirikuha olusunzo olw’erikola kughuma naye omo mubiiri w’eritulira. (1 Kor. 3:9) Busana n’emyatsi eyo wabirilabamo, kyangan’oloba okw’iwe eriyihira omo mwanya w’abakaghalawa. Wanganakola ebingyi eriwatikyabo. Helen, oyo twabirikaniako, mwawatikibwa; naye lino awite obutoki bw’eriwatikya abandi. Akabugha ati: “Kera ingayilangira mo ‘mundu bule’, aliwe Yehova abiriniwatikya erilangira ngoko ninanzibwe kandi akanikolesaya eriwatikya abandi.” Lino, Helen anemutsemera obupainia b’omughulu wosi.
YEHOVA ANZIRE ITWALIGHA OBUGHANYIRI BWIWE
8. Yehova akatubwiraki omo Isaya 1:18?
8 Abaghombe ba Yehova balebe bakinayowa muhanda busana n’emyatsi eyo bakola kera, kibye imo bakolayo embere kutse enyuma sy’eribatisibwa. Aliwe isiwibirirawa ngoko Yehova atwanzire kutsibu, kandi abiriteka embanulo amalolo wetu atoke erighanyirwa. Oko kwenene, Yehova anzire itwaligha ekihembo kiwe ekyo. Yehova akatubwira ati, tukabya twabikokotyac emyatsi kughuma naye, akatughanyira amalolo wetu olosi. (Soma Isaya 1:18.) Tukasima kutsibu kundi Tata wetu w’elubula syaryibuka amalolo wetu wa kera, kandi syalibirirawa n’ahake emyatsi eyuwene eyo twabirikola.—Esy. 103:9, 12; Ebr. 6:10.
9. Busanaki si kyuwene erilola embere erilengekania oko malolo agho twakola kera?
9 Wamabya ighunemuhangya-hangya busana n’emyatsi eyo wakola kera, uyikase erilengekania okw’ebyo unemukola munabwire n’ebyo ukendisyakola omo biro ebikasa. Tukanaye oko eky’erileberyako ky’omukwenda Paulo. Mwatesa kutsibu Abakristo, n’ekyo mukyamwaghalya kutsibu omo mutima; aliwe, mwaminya ngoko Yehova abirimughanyira. (1 Tim. 1:12-15) Paulo, mwanalola embere eribya akalengekania oko malolo wiwe wa kera? Ahate eritika-tika, Paulo mwatakola atya. Ngoko Paulo mwatalola embere erilengekania oko myatsi eyo akola atoke eribya Mufarisayo oyusikibwe, kutya mwatalola embere erilengekania oko malolo wiwe wa kera. (Filip. 3:4-8, 13-15) Omo mwanya w’ekyo, Paulo mwalola embere erikola n’omuhwa omubiiri w’eritulira n’erilengekania oko myatsi eyiri embere. Nga Paulo, netu sitwangatoka eribindula ebyabirilaba. Aliwe, wanganapipa Yehova n’erimutsemesya lino kandi wanganalengekania oko myatsi mibuya eyo akalagha omo biro ebikasa.
10. Wangakolaki emyatsi eyo wakola kera yamabya imuyahutalya abandu balebe?
10 Wanganabya ighunemuhangya-hangya kundi emyatsi milebe eyo wakola kera muyahutalya abandi. Neryo, ekyangakuwatikya niki? Uyikase erikokotya emyatsi omw’isaba obughanyiri erilua oko mutima oko bandu abo wahutalaya. (2 Kor. 7:11) Usabe Yehova awatikayebo. Anganakuwatikya erilola embere erimukolera n’eritasyabya n’obuholo.
11. Eky’erileberyako ky’omuminyereri Yona kyanganatwighisyaki? (Ulebaye y’oko kijalada.)
11 Wighire oko makosa waghu wa kera, kandi uleke Yehova akukolesaye ngoko anzire. Tukanaye oko ky’erileberyako ky’omuminyereri Yona. Omo mwanya w’eriya e Ninawi ngoko oMungu amusaba, Yona mwatibitira omo yindi nzira. Yehova mwakunga Yona, naye mwighira oko makosa wiwe. (Yona 1:1-4, 15-17; 2:7-10) Yehova mwatalekerania Yona. OMungu abere amuha akandi kanya ak’erisuba e Ninawi, rero Yona mwanguha. Mwataleka amakosa wiwe wa kera amukakiraye eriligha omubiiri wiwe muhya oyo. Mwaligha ebyo Yehova amusaba erikola.—Yona 3:1-3.
Omuminyereri Yona abere abisabuka oko buhanya bw’erilua omo kisamaki kinene, Yehova mwatasyamubwira ati aye e Ninawi n’eriyatula omulaghe wiwe (Ulebaye enungu 11)
YEHOVA AKATUKIRANAYA ERILABIRA EKIRIMU KIWE KIBUYIRIRE
12. Omughulu tukahikirawa n’emyatsi eyikalire kutsibu, Yehova akatuha obuholo bw’ati? (Abanya Filipi 4:6, 7)
12 Yehova akatukiranaya erilabira ekirimu kiwe kibuyirire omughulu twamahikirwa n’omwatsi owakalire kutsibu. Tulangire eky’erileberyako kya Ron na Carol. Mubatingwa! Omulwana wabo mwayita. Bakabugha bati: “Itwabirilaba omo myatsi mingyi eyikalire, aliwe eki kyabya kikalire kulenga ebyosi ebyo twabirilabamo. Itukabula ehighotseri, neryo oko ndambi eyo, itukasaba Yehova yo kutsibu, na Yehova inyakatuha obuholo bw’ekwenene obukanibweko omo Abanya Filipi 4:6, 7.” (Soma.) Wamabya ighunemwaghalibwa kutsibu omo mutima busana n’omwatsi mulebe owakuhikira, ubwire Yehova omo musabe ngoko ukayowa. Wanganamusaba kangyi-kangyi kandi mughulu muli ngoko ukendyanza. (Esy. 86:3; 88:1) Isiwaluha eribya ukasaba Yehova y’ekirimu kiwe kibuyirire. Syangabula erikuwatikya.—Luka 11:9-13.
13. Ekirimu kibuyirire kyanganatuwatikya kiti erilola embere erikolera Yehova butaleghula? (Abanya Efeso 3:16)
13 Wanabirihikirwa n’omwatsi owakalire neryo iwayowa nga sibukirimo? Ekirimu kibuyirire kyanganakuha akaghala ak’erilola embere erikolera Yehova butaleghula. (Soma Abanya Efeso 3:16.) Tulebaye ebyahikira mwali wetu oyukahulawa mo Flora. Iye n’omwira wiwe babya bamisionere, aliwe omwira wiwe mwamuleghulako, neryo bamatwa endwa. Akabugha ati: “Mwira waghe abere abinileghulako, munayowa muhanda kutsibu erihika oko kika isinangatoka erilengekania n’oko yindi myatsi. Munasaba Yehova y’ekirimu kiwe kibuyirire nitoke eriyiyinia. Yehova mwanikirania. Omo buwatikya bwiwe, munabana akaghala ak’eriyiyinia. Oko nzuko, mukyalangirika nga sikyangatokekana ingye eriyowa ndeke, aliwe, munayilangirira ngoko Yehova mwaniwatikya eritasyayiketera iye yo kundu.” Mwali wetu Flora ayiketere ngoko Yehova akendisyamuwatikya n’omo wandi maligho. Akatasyatomekako ati: “Ebinywa by’omo risako ry’ Esyonyimbo 119:32 bikakanganaya ndeke-ndeke ngoko Yehova aniwatikaya. Erisako eryo rikabugha liti: ‘Ngandikenga amahano wawe nʼomuhwa, kusangwa wasyamba [erisika omo mutima].’”
14. Twangalighira tuti ekirimu ky’oMungu kituwatikaye?
14 Wabisaba Yehova y’ekirimu kibuyirire, wanganasyakolaki? Ubye ukakola emyatsi eyangakuwatikya eribana ekirimu kibuyirire kinene. Emyatsi eyo yihiriremo eribya ukahika oko mihindano y’endeko n’eribya ukatulira. Obuli kiro, ubye ukusulya omo bwenge bwaghu mw’amalengekania w’Ekinywa ky’oMungu. (Filip. 4:8, 9) Ukasoma Ekinywa ky’oMungu, uyiteghereraye abandu abalaba omo maligho awakalire, n’erilengekania buli ngoko Yehova awatikayabo eriyiyinia. Sandra, oyo twabirikaniako, mwaghalwa kutsibu busana n’amaligho mangyi agho alabamo omo ngebe yiwe. Akabugha ati: “Omwatsi wa Yozefu mwatula oko mutima waghe ko kutsibu. Mwatalighira amaligho n’erikolerwa muhanda bitsandaye obwira bwiwe haghuma na Yehova.”—Enz. 39:21-23.
YEHOVA AKAKOLESAYA ABAGHALA N’ABALI BETU ERITUKIRANIA
15. Twangabana obukirania oko bahi, kandi bangatuwatikya bati? (Ulebaye n’epitsa.)
15 Omughulu tuli omo maligho awakalire, abaghala n’abali betu bo banganabya ibo ‘bakatukiranaya kutsibu.’ (Kol. 4:11) Oko kwenene, Yehova akatukanganaya olwanzo lwiwe erilabira abaghala n’abali betu. Abakristo balikyetu banganatukirania omw’ilabya endambi kughuma netu, kutse omw’ituhulikirira tukabakanirya ngoko tukayowa. Banganatusomera erisako ly’eBiblia elyanganatusikya mutima, kutse ibasaba kughuma netu.d (Rom. 15:4) Ndambi silebe, mughala kutse mwali wetu anganatwibukya amalengekania malebe wa Yehova, n’ekyo ikyanganatuwatikya erilola embere eriyiyinia. Kangyi-kangyi, Abakristo balikyetu banganatuwatikya omo sindi nzira, ng’erituha akalyo ako tulaghireko tutoke eriyowa ndeke.
Abira abuwene n’ab’eriyiketerwa abanzire Yehova, banganatuwatikya kutsibu n’eritukirania (Ulebaye enungu 15)
16. Twangakolaki tutoke eribana obuwatikya bw’abandi?
16 Ndambi silebe, kikatolera erisaba obuwatikya bw’abandi. Abaghala n’abali betu batwanzire kandi banzire erituwatikya. (Misyo 17:17) Aliwe, banganabya isibasi ngoko tukayowa, n’ebyo tulaghireko. (Misyo 14:10) Wamabya ighunemughalibwa omo mutima, wanganakania n’abira baghu n’eribabwira ngoko ukayowa. Ubabwire nga bangakuwatikya bati. Wanganasombola eribwira ebyosi ebiri oko mutima waghu omusyakulu mughuma kutse babiri abo ubeghereko. Bali betu balebe bakalangira ikyuwene erikanirya oghundi mwali wetu oyukulire ebyosi ebiri oko mutima wabo.
17. Ni byahi ebyangatukakirya eritendibana obukirania, kandi twangakindabyo tuti?
17 Ubye ukalabya endambi haghuma n’abaghala n’abali betu. Hanganabya endambi iwayowa muhanda kutsibu, neryo iwatanza eribya n’abandi. Ndambi silebe, abaghala n’abali betu banganakowa muhanda kutse kandi ibakubwira ebinywa ebikakuhutalaya. (Yak. 3:2) Aliwe, ngambe isiwayihighula oko baghala n’abali betu. Yehova anganakolesyabo erikukirania. Omusyakulu w’endeko oyukahulawa mo Gavin, oyo wabya akaghalwa kutsibu busana n’erihangya-hangya, akabugha ati: “Kangyi-kangyi isiniryanza erikania kutse erilabya endambi kughuma n’abanywani baghe.” Aliwe, Gavin mwayikasa kutsibu eribya akabya n’abaghala n’abali betu, n’ekyo mukyaleka inyabya akayowa ndeke. Mwali wetu oyukahulawa mo Amy akabugha ati: “Busana n’ebyo nalabamo, ikikanikalako kutsibu eriyiketera abandi. Aliwe, nga Yehova munigha eriyiketera abaghala n’abali betu. Ininasi ngoko ekyo kikatsemesaya Yehova, naghe kutya.”
EBYO YEHOVA ABIRITULAGHA OMO BIRO EBIKASA BYANGANATUKIRANIA
18. Tukalindiriraki omo biro ebikasa, kandi twangakolaki lino?
18 Hano ho sesene, Yehova akendilusyaho olosi obuli mwatsi owakaleka itwahangya-hangya, n’obuli mwatsi owakatwaghalaya kinya-mubiri n’omo mutima. (Erib. 21:3, 4) Oko mughulu oyo, emyatsi yosi eyikaleka itwahangya-hangya siyendisyahika “oko mutima.” (Isa. 65:17) Aliwe na lino, Yehova anemutuwatikya omughulu tukaghalawa. Abirihiraho emyatsi mingyi eritukirania, neryo ngambe itwaligha obuwatikya bwiwe. Yehova ‘akutsomene,’ isiwatika-tikira ekyo n’ahake.—1 Pet. 5:7.
OLWIMBO 7 Yehova, akaghala ketu
a Amena malebe mwakabindulawa.
b Ulebaye akasanduku “Yehova akakulangira iwe, mo w’obughuli.”
c Erikokotya emyatsi haghuma na Yehova, litolere itwakangania ngoko twabiriyisubako omw’imusaba obughanyiri n’eribindula emighendere yetu. Kandi twamabitoghera omo rilolo erikalire, litolere itwasaba obuwatikya bw’abasyakulu b’endeko.—Yak. 5:14, 15.
d Ng’eky’erileberyako, banganakolesya omwatsi “Erihangya-hangya” n’omwatsi “Erikirania” eyikabanika omo kitabu Amasako w’erikolesya omo ngebe y’Ekikristo.