Kala Omunongo Momuvo Wombembwa

1. Onalupi tyipondola okutupuiya okufenda Siovaa?

KU OVE, onalupi tyipuiya okufenda Siovaa? Omo muvo wovitateka ine omo muvo ukahi nawa? Tala okuti, tyina omunthu ena ovitateka utyivila vali okuyumba onthumbi mu Siovaa, tyipona tyina ehena ovitateka. Omokonda yatyi tupopila ngotyo? Tupopia ngotyo mokonda tyina omunthu ehena ovitateka upondola ukutalukwa movilinga vya Siovaa. Otyo Siovaa alondolele ova Isilayeli vahatalukwe tyina vamehiki momuvo wombembwa. — Deut. 6:10-12.

2. Oityi tupondola okulilongesila kongeleka yo Hamba Asa?

² Ohamba Asa, wakalele omunongo momuvo wombembwa etyi ayumba onthumbi mu Siovaa. Kaovolele vala Siovaa momuvo wovitateka, mahi tupu wetyilingile momuvo wombembwa. “Asa wali nomutima omukuatyili ku Siovaa momuenyo wae auho.” (1 Reis 15:14) Onkhalelo imwe Asa alekesile okuti omukuatyili ku Siovaa, o puetyi ahanya efendelo liomatutu mo Sundaa. Ombimbiliya ipopia okuti: “[Asa] wahanya omitala vyo nohuku mbovilongo viokondye noupunda wakolela, ateye-po onomphandyi mbukola.” (2 Crô. 14:3, 5) Tupu, atee umwe Asa wapolele kotyipundi ina-mukulukai ankho utiwa Maaka, onkhai-hamba yo Sundaa. Omokonda yatyi? Omokonda ankho ulunda ovanthu okufenda onohuku mbomatutu. — 1 Reis 15:11-13.

3. Oityi matulilongesa monthele ei?

³ Asa kahanyeneko vala ovilolo. Mahi tupu wasukukisile efendelo liotyotyili, akuatesako onohamba mbo Sundaa okukondoka ku Siovaa. Siovaa emuyambe, ova Isilayeli avakala momuvo wombembwa.b Momanima ekwii Asa atumina, ova Isilayeli kavakalele novitateka. (2 Crô. 14:1, 4, 6) Monthele ei, matulilongesa etyi Asa alingile momuvo wombembwa. Tupu matulilongesa onongeleka mbo Vakilisitau vo tete vakalele ovanongo momuvo wombembwa, nga Asa. Konyima atukumbulula epulo eli liati: Ine motyilongo tyenyi kamuailikilwe okufenda Siovaa oñgeni mokala omunongo momuvo wombembwa?

ASA WALI OMUNONGO MOMUVO WOMBEMBWA

4. Ngetyi tyipopia 2 Crônicas 14:2, 6, 7, oityi Asa alingile pomuvo wombembwa?

⁴ Tanga 2 Crônicas 14:2, 6, 7. Asa wapopilile ovanthu okuti Siovaa “oe meveavela ombembwa.” Tupu pomuvo oo wombembwa, Asa kaovolele okupululukua-po, mahi wakalele omunongo, atungu Omapunda-umbo, noviholamo, nonombundi. Asa wapopilile ovanthu vo Sundaa okuti: “otyilongo nkhele tyili pomavoko etu.” Etyi Asa apopia tyilekesa-tyi? Tyilekesa okuti ovanthu ankho veli mombembwa mo otyilongo vapewa na Huku, avatungu ovimato viavo pehena ou uvetyika. Otyo Asa avelele ondundo ovanthu opo vakale ovanongo momuvo wombembwa.

5. Omokonda yatyi Asa afuikilile omafualali ae?

⁵ Tupu, momuvo oo wombembwa Asa wafuikile omafualali ae, opo vakale ovanongo. (2 Crô. 14:8) Okuti otyo tyilekesa okuti Asa kayumbile onthumbi mu Siovaa? Au. Ankho una umwe onthumbi mu Siovaa. Mahi Asa wafuikile omafualali ae movitateka mavimoneka komutwe wandyila mokonda ankho oe uli nokutumina, iya ankho utyii okuti otyilinga tyokufuika omafualali otyae. Tupu, Asa ankho utyii okuti omuvo oo wombembwa maupu.

OVAKILISITAU VO TETE VAKALELE OVANONGO MOMUVO WOMBEMBWA

6. Oityi Ovakilisitau votete valingile pomuvo wombembwa?

⁶ Namphila Ovakilisitau votete ankho vahataikiswa, mahi pena omuvo umwe vakalele nombembwa. Okuti momuvo oo wombembwa vakalele ovanongo? Enga. Tupopia ngotyo mokonda Ovakilisitau ovo ovakuatyili, vaivisile nombili onondaka onongwa. Omukanda Ovilinga upopia okuti mokonda ankho “vena onthilo na Siovaa,” avatualako okuivisa onondaka ongwa iya ewaneno alitualako ‘okuliyawisa.’ Siovaa eveyambe etyi vaundapa nounongo momuvo oo wombembwa. — Ovil. 9:26-31.

7-8. Oityi Paulu Novakilisitau ovakuavo valingile, momuvo wombembwa? Hangununa.

⁷ Ovakilisitau ovo vaivisile nombili onondaka onongwa etyi vakala momuvo wombembwa. Mongeleka, etyi apositolu Paulu amona okuti omapito omo Efesu aikuka pala onondaka onongwa, aivisa nombili mepunda-umbo olio, ahayeke omphitilo oyo imulambe. — 1 Kol. 16:8, 9.

⁸ Tupu, momawaneno ankho muna otyitateka tyokupita ekuendye. Otyitateka otyo atyipu menima 49. Apositolu Paulu no Vakilisitau ovakuavo avahanyane nomuvo oo wombembwa. (Ovil. 15:23-29) Etyi etokolo olio liapopilwa omawaneno, Ovakilisitau avalingi ononkhono mbokuyandyanesa “onondaka onongwa mbondaka ya Siovaa.” (Ovil. 15:30-35) Ouwa patyi watundilila-ko? Ombimbiliya yati: “omawaneno ankho atualako okupama mekolelo, otyo eliyawisa nthiki na nthiki.” — Ovil. 16:4, 5.

TUKALEI OVANONGO MOMUVO WOMBEMBWA

9. Oñgeni ovilinga vietu vikahi nokulingwa movilongo ovinyingi iya oityi tuesukisa okulipula?

⁹ Movilongo ovinyingi, hono onthue tuivisa tyihena ovitateka. Okuti motyilongo ukala okufenda Siovaa katyailikilwe? Inkha ongotyo, lipula okuti: ‘Oityi ndyina okulinga momuvo wombembwa?’ Momuvo uno wonthyulilo, eongano lya Siovaa likahi nokuonganeka ovilinga viokuivisa, nokulongesa mouye auho. (Malu. 13:10) Ngotyo, ovanthu va Siovaa vena onomphitilo ononyingi mbokuundapa movilinga viae.

10. 2 Timotiu 4:2 itulunda tulinge-tyi?

¹⁰ Oñgeni upondola okukala omunongo momuvo wombembwa? (Tanga 2 Timotiu 4:2.) Mongeleka, linga ñgaa: tala nawa ovipuka wesukisa okupilulula opo ove ine mukuenyi ukala nae aundape vali unene movilinga viokuivisa, ngetyi okukala omukokoli-ndyila. Ou hamuvo-ko wokuliovolela omalumono. Mokonda ovipuka ovio, kamatukalamba navio mononkhumbi ononene. — Pro. 11:4; Mat. 6:31-33; 1 Suau 2:15-17.

11. Oityi ovaivisi ovanyingi vekahi nokulinga opo vakuateseko ovanthu ovanyingi movilinga viokuivisa?

¹¹ Ovaivisi ovanyingi vena nokulilongesa omalaka omakuavo opo vakuateseko ovanthu movilinga viokuivisa nokulongesa. Tupu eongano lya Siovaa lina nokulinga omikanda momalaka omanyingi opo likuateseko ovaivisi ovo. Mongeleka, mo 2010, ankho omikanda viapitiyua momalaka 500. Pahe vili nokupitiyua momalaka alamba po 1.000!

12. Oñgeni ovanthu vakala tyina veiva Ondaka ya Huku melaka liavo muene? Popia ongeleka.

¹² Oñgeni ovanthu vakala tyina veiva ondaka ya Huku melaka liavo muene? Tala ongeleka yomphange umwe wakuatesilueko notyonge tyimwe tyalingilwe mepunda-umbo lyo Memphis, ko Estados Unidos. Otyonge otyo, tyalingilwe melaka lyo Quiniaruanda, lipopiwa mo Ruanda, no ko República Democrática do Congo, no ko Uganda. Etyi otyonge tyapwa, omphange oo ati: “Omanima 17 neya kovionge, kuno ko Estados Unidos, nii petupu otyonge tyinenthyike komutima ngetyi.” Otyonge otyo tyemuhika tupu komutima, omokonda tyalingwa melaka liae muene. Okuti potyilongo tyenyi, pena ovanthu vetyihole tyokupopilwa melaka liavo muene? Ine pena, upondola okulilongesa elaka liavo na uvekuatesako melaka liavo muene. Ankho ulinga ngotyo, Siovaa mayambe ononkhono mbove.

13 Oñgeni ovakuatate vetu vo ko Russia vakala ovanongo momuvo wombembwa?

¹³ Kovilongo vimwe, ovakuatate vetu kavaivisa ngetyi ankho vahanda mokonda ovatumini vailika ovilinga vietu viokuivisa. Mongeleka, ovakuatate vetu ko Russia, vakalele omanima omanyingi ovilinga vietu otyo viailikwa. Etyi tyehika mu Março yo 1991, avayekwa. Pomuvo opo, ankho kuna vala ovaivisi 16.000. Mahi etyi palamba omanima 20, ombalulo yovaivisi ailiyawisa, avalambe 160.000. Otyo tyilekesa nawa okuti ovakuatate ovo, vakalele ovanongo pomuvo oo wombembwa. Mahi omuvo wombembwa, auhatualako. Namphila omuvo oo wombembwa wapwa, no ngotyo vatualako nombili, valinga atyiho vevila opo vatualeko okuumbila Siovaa.

OMUVO WOMBEMBWA KAUTUALAKO

14-15. Oñgeni Siovaa akuatesileko Asa?

¹⁴ Pomuvo wa Asa, omuvo wavo wombembwa, wapuile. Omafualali omanyingi-nyingi oko Etiopia, aeya okuvelwisa. Onkhalamutwe yomafualali oo, utiwa Zera, ankho usoka okuti mavatilisa ova Sunda. Mahi Ohamba Asa, ankho wayumba onthumbi mu Siovaa, ahayumbu onthumbi mombalulo yomafualali. Elikuambela ku Siovaa okuti: “Tukuateseko-vo Siovaa Huku yetu, o ku ove vala tuayumba onthumbi. Matuluisa ovanthu ava menyina liove.” — 2 Crô. 14:11.

¹⁵ Namphila omafualali oko Etiopia ankho omanyingi unene, Asa ankho wii oñgeni Siovaa akuatesako ovanthu vae. Siovaa ngatyo umwe alinga. Akuatesako Asa, omafualali oko Etiopia aehetyivili okuveluisa. — 2 Crô. 14:8-13.

16. Oñgeni tutyii okuti omuvo wombembwa upwa?

¹⁶ Onthue katutyii etyi matyimoneka no onthue komutwe wandyila. Etyi twii vala okuti, omuvo wombembwa yovanthu va Huku, upwa. Sesusi wapopile okuti kononthiki mbonthyulilo, ovalongwa vae “mavakayalwa novanthu aveho.” (Mat. 24:9) Tupu na apositolu Paulu otyo apopile ngotyo. Wati: “Aveho vahanda okufenda Huku kumwe na Kilisitu Sesusi tupu navo mavakahataikiswa.” (2 Tim. 3:12) Katupondola okusoka okuti Eliapu litupu-ale etyi malitulingi, mokonda tutyii okuti lina “onyengo onene.” — Ehol. 12:12.

17. Oñgeni ekolelo lietu lipondola okulolwa?

¹⁷ Tyina onthyulilo youye uno itualako okufuena-ko, atuho ekolelo lietu malilolwa. Apa katutu, “Makukakala ononkhumbi ononene, mbehenemoneke-ko tunde konthyimbi youye alo pahetyino.” (Mat. 24:21) Pomuvo opo, ombunga yetu ipondola okutuyala, iya ovilinga vietu vipondola okuilikwa. (Mat. 10:35, 36) Okuti molingi nga Asa, oyumbu onthumbi mu Siovaa?

18. Ngetyi tyipopia Ova Hebeleu 10:38, 39 oityi matyitukuatesako tyina omuvo wombembwa wamapu?

¹⁸ Siovaa ukahi nokutuavela etyi tuesukisa opo ekolelo lietu lipame. Ukahi nokutyilinga pokati ‘komupika omukuatyili nokualunguka,’ utuavela okulia momuvo watyo na tutyivile okutualako nekolelo liapama. (Mat. 24:45) Mahi opo tukale nekolelo liapama mu Siovaa, atuho tuesukisa okulinga ononkhono. — Tanga Ova Hebeleu 10:38, 39.

19-20. Ngetyi tyipopia 1 Crônicas 28:9, omapulo patyi tuesukisa okulipula, iya omokonda yatyi?

¹⁹ No onthue tuesukisa “okuovola Siovaa”, ngo Hamba Asa. (2 Crô. 14:4; 15:1, 2) Mahi, oñgeni matutyilingi? Oputyina tumunoñgonoka, atumbatisalwa, na tyina tutaindya onomphitilo ambuho mbokupameka oupanga wetu na Siovaa. Opo tutale ine tukahi umwe nokuovola Siovaa, otyiwa tulipule okuti: ‘Okuti ndyihole okuenda komaliongiyo aeho?’ Omaliongiyo etukuatesako okutualako okuumbila Siovaa. Tupu tuvasa-mo ovakuatate vetupameka. (Mat. 11:28) Tupondola vali okulipula okuti: ‘Okuti ndyityihole tyokulilongesa?’ Inkha una ombunga, okuti utaindya omuvo wokulinga efendelo liombunga? Inkha ukala awike, okuti utyihole tyokulilongesa Ombimbiliya? Okuti ulinga ononkhono mbokuundapa vali unene movilinga viokuivisa, nokulongesa?

²⁰ Omokonda yatyi tuesukisila okulilinga omapulo oo? Tuesukisa okulilinga omapulo oo, opo tunoñgonoke etyi tyili momutima wetu. (Tanga 1 Crônicas 28:9.) Ine tumona okuti tuna ovipuka vimwe vihekahi nawa, ngetyi ovipuka tuhanda okulinga, novituwa vietu, nomalusoko etu, tuesukisa okuita ku Siovaa etukuatesako okupiluluka liwa-liwa. Pahe, ou momuvo wokupameka ekolelo lietu pala ovitateka maviya komutwe wandyila. Tuahayekei natyike tyituyekese-po okukala ovanongo momuvo uno wombembwa.