“Sirbishi Sagrado Cu Boso Facultad di Razona”
“Presentá boso curpa como un sacrificio bibu, santu, aceptabel pa Dios, un sirbishi sagrado cu boso facultad di razoná.”—ROMANONAN 12:1.
1, 2. Den ki sentido siña aplicá principionan bíblico ta mescos cu siña dominá un idioma nobo?
BO A yega di purba siña un idioma nobo? Si ta asina, sin duda lo bo ta di acuerdo cu esei ta difícil. Al fin i al cabo, mas ta enbolbí cu simplemente siña palabranan nobo. Uso ábil di un idioma ta rekerí tambe dominá su gramática. Bo mester capta con palabranan ta relacioná cu otro i con nan ta combiná pa forma pensamentunan completo.
2 Ta mescos cu nos ganamentu di conocimentu dje Palabra di Dios. Mas ta enbolbí cu simplemente siña textonan di Bijbel isolá. Nos mester siña tambe e gramática di Bijbel, na moda di papia. Nos mester capta con textonan ta relacioná cu otro i con nan ta sirbi como principio cu por ser aplicá den bida diario. Asina nos por bira “plenamente competente, completamente ekipá pa tur bon obra.”—2 Timoteo 3:17.
3. Pa loke ta sirbishi na Dios, ki cambio a tuma lugá na 33 E.C.?
3 Bou dje areglo dje código dje Ley di Moises, fieldad por a ser demostrá, na un gran midí, dor di pegamentu estricto na reglanan claramente describí. Sin embargo, na 33 E.C. Jehova a abolí e Ley, en efecto “clabando e n’e staca di tormento” na cua su Yu a ser matá. (Colosensenan 2:13, 14) Despues di esei, e pueblo di Dios no a haña un lista extenso di sacrificionan pa ofrecé i reglanan pa sigui. Mas bien, nan a ser bisá: “Presentá boso curpa como un sacrificio bibu, santu, aceptabel pa Dios, un sirbishi sagrado cu boso facultad di razoná.” (Romanonan 12:1) Sí, cristiannan mester duna di nan mes, di tur nan curason, alma, mente i forsa den e sirbishi di Dios. (Marco 12:30; compará cu Salmo 110:3.) Pero kico ta nificá ofrecé “sirbishi sagrado cu bo facultad di razoná”?
4, 5. Kico ta enbolbí den sirbi Jehova cu nos facultad di razoná?
4 E frase “facultad di razoná” ta traducí for dje palabra griego lo·gi·kosʹ, cu ta nificá “racional” of “inteligente.” Ta ser rekerí dje sirbidornan di Dios pa usa nan concenshi entrená bíblicamente. En bes di basa nan decisionnan riba un cantidad di regla predefiní, cristiannan mester evaluá principionan bíblico cuidadosamente. Nan mester comprendé e “gramática” dje Bijbel, esta con su vários principionan ta relacioná un cu otro. Dje manera ei, nan por tuma decisionnan balansá cu nan facultad di razoná.
5 Esaki ta nificá cu cristiannan no tin ley? Siguramente cu no. E Scritura Griego Cristian claramente ta prohibí idolatria, inmoralidad sexual, asesinato, gañamentu, spiritismo, maluso di sanger i vários otro picá mas. (Echonan 15:28, 29; 1 Corintionan 6:9, 10; Revelacion 21:8) Sin embargo, na un grado muchu mas grandi cu loke tabata rekerí dje israelitanan, nos mester usa nos facultad di razoná pa siña i aplicá principionan di Bijbel. Hopi parecido na capta un idioma nobo, esaki ta exigí tempu i esfuerso. Con nos facultad di razoná por ser cultivá?
Cultivando Bo Facultad di Razoná
6. Kico studiamentu dje Bijbel ta enbolbé?
6 Na promé lugá nos mester ta studiantenan celoso dje Bijbel. E Palabra inspirá di Dios ta “beneficioso pa siña, pa reprendé, pa rectificá cosnan, pa disipliná den husticia.” (2 Timoteo 3:16) Nos no mester spera semper cu un contesta pa un problema ta ser describí den un solo versículo di Bijbel. Mas bien, nos lo tin cu razoná riba vários texto cu ta tira lus riba un situacion of problema specífico. Nos lo tin cu haci un investigacion diligente pa haña Dios su punto di bista riba e asuntu. (Proverbionan 2:3-5) Tambe nos mester di comprendimentu, pasobra “un homber di comprendimentu ta esun cu ta adkerí guia sabí.” (Proverbionan 1:5) Un persona di comprendimentu por separá e factornan individual di un asuntu i despues capta nan relacion cu otro. Manera un ‘puzzel,’ e ta pone e pidanan huntu di manera cu e por mira henter e cuadro.
7. Con mayornan por razoná riba principionan bíblico relacioná cu disiplina?
7 Tuma, por ehempel, e asuntu di ser mayor. Proverbionan 13:24 ta bisa cu e tata cu ta stima su yu “di berdad ta busk’é cu disiplina.” Si nos considerá djis e texto aki so, e por ser aplicá incorectamente pa hustificá castigu severo i implacabel. Sin embargo, Colosensenan 3:21 ta duna spiertamentu cu ta trece un balansa: “Boso, tatanan, no iritá boso yunan pa nan no bira desanimá.” Mayornan cu ta usa nan facultad di razoná i ta armonisá e principionan aki cu otro lo no recurí na disiplina cu por ser yamá “maltrato.” Nan lo trata nan yunan cu cariño, comprendimentu i dignidad. (Efesionan 6:4) Pues, den ehercé nos tarea como mayor of den cualkier otro asuntu cu ta enbolbé principionan bíblico, nos por desaroyá nos facultad di razoná dor di considerá tur e factornan cu tin relacion. Den e manera aki, nos por capta e “gramática” di principionan bíblico, loke e intencion di Dios tabata i con pa cumpli cu esei.
8. Con nos por evitá di adoptá un punto di bista rígido i dogmático ora ta trata di entretenimentu?
8 Un di dos manera den cua nos por cultivá nos facultad di razoná ta di evitá di adoptá puntonan di bista rígido i dogmático. Un opinion inflexibel ta stroba e crecementu di nos facultad di razoná. Considerá e asuntu di entretenimentu. Bijbel ta bisa: “E mundu henter ta drumí den poder dje malbado.” (1 Juan 5:19) Esaki ta nificá cu tur buki, película, of programa di television cu e mundu aki ta producí ta corupto i satánico? Un punto di bista asina lo no ta masha razonabel. Naturalmente, algun hende lo por scoge pa keda leu for di television, cine of literatura seglar. Esei ta nan derecho, i no mester criticá nan pa esei. Pero tampoco nan mag purba influenciá otronan pa tuma un posicion mésun rígido. E Sociedad a publicá artículonan cu ta describí principionan bíblico cu mester capacitá nos pa ser sabiamente selectivo den nos recreo of entretenimentu. Bayendo mas ayá cu e guianan aki i exponiendo nos mes n’e pensamentu inmoral, violencia grosero of spiritismo cu ta presente den hopi dje entretenimentu dje mundu aki, ta sumamente imprudente. Realmente, un scogementu sabí di entretenimentu ta rekerí pa nos usa nos facultad di razoná pa aplicá principionan bíblico di manera cu nos por tin un concenshi limpi dilanti Dios i hende.—1 Corintionan 10:31-33.
9. Kico “pleno dicernimentu” ta nificá?
9 Hopi dje entretenimentu djawe ta claramente inapropiado pa cristiannan.a P’esei, nos mester entrená nos curason pa “odia loke ta malu” pa nos no bira manera algun den e promé siglo “cu a bai mas ayá cu tur sentido moral.” (Salmo 97:10; Efesionan 4:17-19) Pa razoná riba asuntunan asina, nos mester tin “conocimentu exacto i pleno dicernimentu.” (Filipensenan 1:9) E palabra griego traducí como “dicernimentu” ta indicá “percepcion moral sensitivo.” E palabra ta referí n’e sentidonan humano literal, manera bista. Ora ta toca entretenimentu of cualkier otro asuntu cu ta rekerí un decision personal, nos mester usa nos sentido moral plenamente pa nos por capta no solamente cosnan cu ta sea blancu of pretu, of ta claramente definí, sino tambe esnan cu ta shinishi of dudoso. Na mésun tempu, nos mester evitá di aplicá principionan bíblico na extremonan irazonabel i insistí pa tur nos rumannan haci mescos.—Filipensenan 4:5.
10. Con nos por yega na comprendé Jehova su personalidad manera Salmo 15 ta mustra?
10 Un di tres manera pa cultivá nos facultad di razoná ta pa ser conciente di Jehova su manera di pensa i inculk’é profundamente den nos curason. Den su Palabra, Jehova ta revelá su personalidad i su normanan. Den Salmo 15, por ehempel, nos ta lesa tocante e clase di persona cu Jehova ta invitá pa ta un huésped den su tent. Un persona asina ta practicá husticia, ta papia e berdad den su curason, ta fiel na su promesanan, i no ta saca probecho egoista di otronan. Lesando e salmo aki, puntra bo mes, ‘E cualidadnan aki ta describí ami? Jehova lo invitá mi pa ta un huésped den su tent?’ Nos facultad di razoná ta ser fortificá segun cu nos ta armonisá cu Jehova su camindanan i punto di bista.—Proverbionan 3:5, 6; Hebreonan 5:14.
11. Con e fariseonan a “pasa por haltu di husticia i di amor di Dios”?
11 Ta net den e área particular aki e fariseonan a faya bárbaramente. E fariseonan tabata conocé e cuadro técnico dje Ley pero no por a capta su “gramática.” Nan por a recitá cantidad di detaye dje Ley, pero nan no a comprendé e personalidad di Jehova, e Autor dje Ley. Jesus a bisa nan: “Boso ta duna e décimo di yerbabuena i di wijnruit i di tur otro vegetacion, pero boso ta pasa por haltu dje husticia i dje amor di Dios!” (Lucas 11:42) Cu nan mente rígido i curason duru, e fariseonan no a usa nan facultad di razoná. Nan razonamentu inconsistente a keda manifestá ora nan a criticá Jesus su disipelnan pa a piki tapushi i come e granonan riba Sabat; tog, despues riba e mésun dia ei, nan no a sinti un remordimentu di concenshi ora nan a traha complot pa mata Jesus!—Mateo 12:1, 2, 14.
12. Con nos por bira mas armonisá cu Jehova como Persona?
12 Nos kier ta diferente for dje fariseonan. Nos conocimentu dje Palabra di Dios mester yuda nos armonisá mas cu Jehova como Persona. Con nos por haci esaki? Despues di lesa un parti di Bijbel of di literatura basá riba Bijbel, algun hende a ser yudá dor di refleccioná riba preguntanan manera esakinan, ‘Kico e informacion aki ta siñá mi tocante Jehova i su cualidadnan? Con mi por manifestá Jehova su cualidadnan den mi trato cu otro personanan?’ Meditando riba preguntanan asina ta desaroyá nos facultad di razoná i ta haci posibel pa nos bira “imitadornan di Dios.”—Efesionan 5:1.
Esclabo di Dios i di Cristo, No di Hende
13. Con e fariseonan a actua manera dictadornan moral?
13 Ancianonan mester permití esnan bou di nan cuido usa nan facultad di razoná. E miembronan dje congregacion no ta esclabo di hende. “Si ainda mi tabata agradando hende,” Pablo a skirbi, “lo mi no tabata esclabo di Cristo.” (Galationan 1:10; Colosensenan 3:23, 24) Na contraste, e fariseonan tabata kier pa hende kere cu tabata mas importante pa gana e aprobacion di hende cu esun di Dios. (Mateo 23:2-7; Juan 12:42, 43) E fariseonan a nombra nan mes como dictadornan moral cu a forma nan mes reglanan i despues a husga otronan riba con bon nan e cumpli cu e reglanan ei. Esnan cu a sigui e fariseonan a ser debilitá den e uso di nan concenshi entrená bíblicamente, en efecto birando esclabo di hende.
14, 15. (a) Con ancianonan por demostrá di ta co-trahadornan cu e tou? (b) Con ancianonan mester atendé asuntunan di concenshi?
14 Ancianonan cristian awe sa cu e tou no ta principalmente responsabel na nan. Cada cristian mester hiba su mes carga. (Romanonan 14:4; 2 Corintionan 1:24; Galationan 6:5) Ta asina mester ta. En berdad, si miembronan dje tou tabata esclabo di hende, obedeciendo simplemente pa motibu cu nan ta ser controlá, kico nan lo haci si e hendenan ei no ta presente? Pablo tabatin motibu pa alegrá riba e filipensenan: “Mescos cu boso semper a obedecé, no solamente durante mi presencia, sino awor cu muchu mas prontitud durante mi ausencia, sigui traha pa alcansá boso mes salbacion cu temor i temblamentu.” Nan berdaderamente tabata esclabonan di Cristo, i no di Pablo.—Filipensenan 2:12.
15 P’esei, den asuntunan di concenshi, ancianonan no ta tuma decision pa esnan bou di nan cuido. Nan ta splica e principionan bíblico cu ta enbolbí den un asuntu i despues ta permití e individuonan enbolbí usa nan facultad di razoná pa tuma un decision. Esaki ta un responsabilidad serio, sin embargo, e ta unu cu e individuo mes tin cu carga.
16. Ki sistema a existí den Israel pa resolvé problemanan?
16 Considerá e periodo ora Jehova a usa huesnan pa guia Israel. Bijbel ta bisa nos: “Den e dianan ei no tabatin rey den Israel. Loke tabata corecto den su mes bista tabata loke cada un tabatin custumber di haci.” (Huesnan 21:25) Sin embargo, Jehova a suministrá medionan pa su pueblo obtené guia. Cada stad tabatin ancianonan cu por a duna yudansa maduro pa cu pregunta i problemanan dje pueblo. Ademas di esei, e sacerdotenan levítico a hunga un papel importante den educá e hendenan den e leynan di Dios. Ora asuntunan sumamente difícil a presentá, e sumo sacerdote por a consultá Dios mediante e Urim i Tumim. Perspicacia para comprender las Escrituras ta comentá: “E individuo cu tabata probechá dje provisionnan aki, cu tabata gana conocimentu dje ley di Dios i tabata aplik’é, tabatin un guia sano pa su concenshi. Si el a haci “loke tabata corecto den su mes bista,” den tal caso esei lo no a resultá den malu. Jehova a permití e hendenan mustra si nan actitud i proceder tabata bon of malu.”—Volúmen 2, página 813 [na ingles, Volúmen 2, página 162-3].b
17. Con ancianonan por mustra cu nan ta consehá conforme cu e normanan di Dios en bes esnan di nan mes?
17 Mescos cu e hues i sacerdotenan israelita, ancianonan di congregacion ta duna yudansa maduro pa cu problemanan i ta duna conseho balioso. Tin biaha, nan ta asta “reprendé, corigí, exhortá, cu tur gran pacenshi i arte di siña.” (2 Timoteo 4:2) Nan ta haci esei conforme cu e normanan di Dios, no di nan mes. Ki eficas esaki ta ora ancianonan ta pone un ehempel i ta haci esfuerso pa alcansá curason!
18. Pakico ta specialmente eficas pa ancianonan alcansá curason?
18 E curason ta e “motor” di nos actividad cristian. P’esei Bijbel ta bisa: “Procedente di dje ta e fuentenan di bida.” (Proverbionan 4:23) Ancianonan cu ta stimulá curason lo haña cu esnan den e congregacion ta ser motivá dje manera ei pa haci tur loke nan por den sirbishi di Dios. Nan lo ta ‘self-starter’ (hende cu tin iniciativa propio), no semper den necesidad di empuhe dor di otronan. Jehova no kier obedencia forsá. E ta busca obedencia cu ta bini for di un curason yen di amor. Ancianonan por animá un sirbishi asina motivá di curason dor di yuda esnan den e tou desaroyá nan facultad di razoná.
Cultivando “e Mente di Cristo”
19, 20. Pakico ta importante pa nos cultivá e mente di Cristo?
19 Manera a ser splicá, no ta suficiente pa simplemente conocé e leynan di Dios. “Hací mi comprendé,” e salmista a implorá, “pa mi por observá bo ley i pa mi por ward’é cu tur mi curason.” (Salmo 119:34) Jehova a revelá den su Palabra “e mente di Cristo.” (1 Corintionan 2:16) Como unu cu a sirbi Jehova cu su facultad di razoná, Jesus a laga un modelo perfecto pa nos. El a comprendé Dios su ley i principionan, i el a aplicá nan perfectamente. Dor di studia su ehempel, nos lo “ta henteramente capas pa capta mentalmente . . . loke ta e hanchura i largura i haltura i profundidad, i pa conocé e amor di Cristo cu ta surpasá conocimentu.” (Efesionan 3:17-19) Sí, loke nos ta siña for di Bijbel tocante Jesus ta bai hopi mas ayá cu solamente conocé un cantidad di echonan; e ta duna nos un bista claro di loke Jehova mes ta.—Juan 14:9, 10.
20 Pues, segun cu nos ta studia e Palabra di Dios, nos por dicerní Jehova su punto di bista riba asuntunan i yega na decisionnan balansá. Esaki lo exigí esfuerso. Nos mester bira studiantenan celoso dje Palabra di Dios, haciendo nos mes sensitivo pa Jehova su personalidad i normanan. Nos ta siñando un gramática nobo na moda di papia. Sin embargo, esnan cu ta haci esei lo ta siguiendo Pablo su spiertamentu pa “presentá [nan] curpa como un sacrificio bibu, santu, aceptabel pa Dios, un sirbishi sagrado cu [nan] facultad di razoná.”—Romanonan 12:1.
[Notanan]
a Esaki lo excluí entretenimentu cu tin contenido demoniaco, pornográfico of sadístico, i tambe e asina yamá entretenimentu di famia cu ta promové ideanan promiscuo of permisivo cu cristiannan no por aprobá di dje.
b Publicá dor di Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.
Kico Bo A Siña?
◻ Ki cambio relacioná cu sirbishi na Dios a tuma lugá na 33 E.C.?
◻ Con nos por cultivá nos facultad di razoná?
◻ Con ancianonan por yuda esnan den e tou pa ta esclabonan di Dios i di Cristo?
◻ Pakico nos mester cultivá “e mente di Cristo”?
[Plachi na página 23]
Ancianonan ta yuda otronan usa nan facultad di razoná