25. ARTIKJEL FA DAUT STUDIUM
LEET 96 Gott sien Buak es een wieetvolla Schauz
Waut wie von eene Profezeiunk oppem Stoawensbad lieren kjennen – 2. Poat
“[Hee jeef] eenen jiedren sienen besondren Säajen” (1. MO. 49:28)
OM WAUT DAUT JEIT
Waut wie von Jakob siene latste Wieed lieren kjennen, waut hee oppem Stoawensbad to acht von siene Säns säd.
1. Waut woa wie en disen Artikjel seenen?
JAKOB siene Säns sent rom am un horchen oppmoakjsom too, aus äa elra Voda jieda eenen von dee säajent. Soo aus wie en dän väajen Artikjel sagen, wia daut, waut Jakob to Ruben, Simeon, Levi un Juda säd, veleicht aundasch, aus see jedocht hauden. Doawäajen wundren dee secha, waut Jakob to siene aundre acht Säns sajen woat. Well wie mol seenen, waut wie von daut lieren kjennen, waut Jakob to Sebulon, Isachar, Dan, Gad, Asser, Naftali, Josef un Benjamin säd.a
SEBULON
2. Waut säd Jakob verut äwa Sebulon; un woo erfeld sikj daut? (1. Mose 49:13). (See uk daut Hock.)
2 Läs 1. Mose 49:13. Jakob säd, daut Sebulon siene Nokomen wudden biem Mäa wonen nom Nuaden han von daut Vesproakne Launt. Äwa 200 Joa lota kjrieech de Staum Sebulon äa Launt. Daut wia tweschen de Galiläische Likj un daut Meddelmäa. Wan daut uk nich gaunz aum Mäa wia, wia daut doawäajen dicht bie de Mäakaunt. Moses säd verut: “Frei die, Sebulon, opp diene Reisen” (5. Mo. 33:18). Doamet wia veleicht jemeent, daut de Staum Sebulon wudd leicht kjennen no de Kaunt Mäa un no de Kaunt Likj reisen, om doa Jeschaften to driewen. Endoont waut doamet jemeent wia, Sebulon siene Nokomen hauden Uasoak, schaftich to sennen.
3. Waut kaun ons halpen, tofräd to sennen?
3 Waut es de Lia? Wie haben jenuach Uasoak, schaftich to sennen, krakjt endoont wua wie läwen ooda waut vonne Omstend wie haben. Toom schaftich bliewen, mott wie met daut tofräd sennen, waut wie haben (Psa. 24:5; 1. Tim. 6:8). Eenjemol es daut leichta, no daut to kjikjen, waut eena nich haft, aus no daut Goode, waut eena haft. Proow aulsoo, no daut Goode en diene Omstend to kjikjen (Gal. 6:4).
ISACHAR
4. Waut säd Jakob äwa Isachar verut; un woo erfeld sikj daut? (1. Mose 49:14-15). (See uk daut Hock.)
4 Läs 1. Mose 49:14-15. Jakob lowd Isachar, wiels dee schwoa schaufen deed, un vejlikjt am met eenen stoakjen Äsel – een Tia, waut schwoare Loden droagen kaun. Jakob säd uk, daut Isachar eene feine Städ haben wudd. Krakjt soo aus Jakob verutsäd, kjrieejen Isachar siene Nokomen een fruchtboaret Biet Launt dicht bie dän Jordan-Riefa (Jos. 19:22). Secha schauften dee schwoa, om äa Launt to beoabeiden, oba dee strenjden sikj uk aun, aundre to halpen (1. Kjen. 4:7, 17). Biejlikj wia de Staum Isachar reed mettohalpen, jäajen aundre Velkja Kjrich to fieren. Soo wia daut biejlikj to de Tiet von dän Rechta Barak un de Profeetin Debora (Rech. 5:15).
5. Woo kjenn wie Isachar siene Nokomen nodoonen; un wuarom?
5 Waut es de Lia? Krakjt soo aus Jehowa de schwoare Oabeit von dän Staum Isachar väl räakjend, krakjt soo räakjent hee daut uk väl, wan wie ons en sienen Deenst aunstrenjen (Liera 2:24). Räd wie biejlikj mol von de Breeda, waut schwoa schaufen toom sikj om de Vesaumlunk kjemren (1. Tim. 3:1). Dise Breeda gonen nich em Kjrich, oba dee motten sikj doawäajen sea aunstrenjen, Gott siene Deena em Jeisteljen to beschitzen (1. Kor. 5:1, 5; Jud. 17-23). Un dee schaufen uk schwoa, om Räden reedtomoaken un väatobrinjen, waut de Vesaumlungen Moot jäwen un stoakjen (1. Tim. 5:17).
DAN
6. Waut vonne Oppgow haud de Staum Dan? (1. Mose 49:17-18). (See uk daut Hock.)
6 Läs 1. Mose 49:17-18. Jakob vejlikjt Dan met eene Schlang, dee jratre Tieren aunjript, aus see selfst es – biejlikj een Pieet un sienen Ritta. Krakjt soo wia de Staum Dan reed, Israel äare Fiend auntojriepen. Oppem Wajch no daut Vesproakne Launt jinkj de Staum Dan “aus latstet von aule Loagasch,” om daut Volkj to beschitzen (4. Mo. 10:25). Wan de Mieeschte von daut Volkj daut uk nich enworden, waut de Staum Dan aules deed, wia daut doawäajen eene wichtje Oppgow.
7. Waut sell wie em Denkj hoolen, wan wie uk waut Kjlienet fa Jehowa doonen?
7 Waut es de Lia? Hast du mol eene Oppgow jehaut, wua sikj die daut soo späad, daut kjeena daut moakjt? Veleicht holpst du met, daut Vesaumlungshus reintomoaken un to unjahoolen, du jeefst die aun toom bie de groote Joarestoopkomes methalpen ooda deetst sestwaut. Dauts sea to lowen, wan du soont jedonen hast! Hool emma em Denkj, daut Jehowa aules sitt, waut du fa am deist, un daut väl räakjent. Hee räakjent daut besonda väl, wan du waut fa am deist, wiels du am diene Leew wiesen west un nich wiels du west von aundre jeloft woaren (Mat. 6:1-4).
GAD
8. Woo erfeld sikj daut, waut Jakob äwa dän Staum Gad verutsäd? (1. Mose 49:19). (See uk daut Hock.)
8 Läs 1. Mose 49:19. Jakob säd verut, daut de Staum Gad wudd von Reiba-Baunden aunjejräpen woaren. Rom 200 Joa lota kjrieech de Staum Gad äa Launt aune oostne Sied von dän Jordan-Riefa. Äare Nobavelkja kunnen äant schlajcht lieden. Fa de Nobavelkja wudd daut sennen leicht jewast, äant auntojriepen. Oba de Staum Gad wull doa wonen, wiels doa väl Weid fa äare Tieren wia (4. Mo. 32:1, 5). De Gadita wieren äwanämende Menschen. Un waut noch wichtja wia, dee vetruden doaropp, daut Jehowa äant halpen wudd, jäajen de Reiba-Baunden to kjamfen, om daut Launt to beschitzen, waut hee äant jejäft haud. Dee wieren mau rajcht reed, fa miere Joaren äare Soldoten wajchtoschekjen, om de aundre Stam to halpen, daut äwaje Poat von daut Vesproakne Launt entonämen, waut aun de wastne Sied vom Jordan-Riefa wia (4. Mo. 32:16-19). Dee vetruden doaropp, daut Jehowa äare Frues un Kjinja beschitzen wudd en dee Tiet, wan de Mana wajch wieren. Jehowa säajend dee, wäajen dee äwanäment wieren un aundre holpen, mau rajcht wan daut schwoa wia (Jos. 22:1-4).
9. Waut woa wie doonen, wan wie opp Jehowa vetruen?
9 Waut es de Lia? Daut wie Jehowa en schwoare Loagen wieda deenen kjennen, mott wie opp am vetruen (Psa. 37:3). Väle vondoag dän Dach wiesen, daut see opp Jehowa vetruen, wiels see eenjet oppjäwen toom siene Organisazion unjastetten. Biejlikj schaufen dee biem Buwoakj, halpen doa met, wua daut aun mea Help fält, un doonen noch aundre Oppgowen. Dee doonen daut, wiels dee sikj gaunz secha sent, daut Jehowa emma fa äant sorjen woat (Psa. 23:1).
ASSER
10. (a) Woo erfeld sikj daut, waut Jakob äwa Asser verutsäd? (b) Oba waut deeden dee nich? (1. Mose 49:20). (See uk daut Hock.)
10 Läs 1. Mose 49:20. Jakob säd verut, daut de Staum Asser wudd rikj woaren; un dauts krakjt, woo daut wia. Daut Launt, waut de Staum Asser kjrieech, wia sea fruchtboa (5. Mo. 33:24). Daut wia aum Meddelmäa un doa wia uk de Howen von Sidon met en, wua väl Jeschaften jedräwen wort. Oba de Staum Asser dreef de Kanaanita nich ut äa Launt rut (Rech. 1:31-32). Wäajen de Staum Asser rikj wia un de Kanaanita mank äant wonden, wieren dee nich mea soo doarom bekjemmat, Jehowa sienen Wellen to doonen. Biejlikj aus de Rechta Barak de Israeliten no Help fruach, om jäajen de kanaanitische Armeeen to kjamfen, wieren dee nich reed mettohalpen. Doawäajen kunnen dee nich seenen, woo Jehowa de Israeliten opp eene besondre Wajch holp, “bie daut Wota von Megiddo” to jewennen (Rech. 5:19-21). De Staum Asser mott sikj jeschämt haben, aus see Barak un Debora hieeden daut Leet sinjen, nodäm daut dee jewonnen hauden, waut doa säd: “Asser bleef aum Mäaresstraunt” (Rech. 5:17).
11. Wuarom mott wie utjejlikjt äwa daut Tietelje denkjen?
11 Waut es de Lia? Wie wellen Jehowa ons Bastet jäwen. Doatoo mott wie nich soo denkjen aus de Welt, waut een jemieteljet Läwen un väl Jelt haben fa daut wichtichste talt (Spr. 18:11). Wie strenjen ons aun, äwa daut Jelt utjejlikjt to denkjen (Liera 7:12; Heb. 13:5). Wie sträwen nich no tietelje Sachen, waut ons nich fälen un ons von Jehowa sienen Deenst aufhoolen kjennen. Enne Städ daut proow wie, Jehowa soo väl aus mäajlich von onse Tiet un Krauft to jäwen, wiels wie weeten, daut daut scheene un jemietelje Läwen mau lota komen woat (Psa. 4:9).
NAFTALI
12. Woo haft sikj daut veleicht erfelt, waut Jakob äwa Naftali verutsäd? (1. Mose 49:21). (See uk daut Hock.)
12 Läs 1. Mose 49:21, JHF.b Met “dee scheene Wieed”, wua Jakob von räd, es veleicht de Oat un Wies jemeent, woo Jesus to aundre vetald, aus hee sienen Deenst oppe Ieed derchfieed. Jesus, waut aus een gooda Liera bekaunt wia, “wond … en Kapernaum” en de Jäajent von Naftali (Mat. 4:13; 9:1; Joh. 7:46). Jesaja haud uk verutjesajcht, daut Jesus “een grootet Licht” sennen wudd fa de Menschen von Sebulon un Naftali (Jes. 8:23 – 9:1). Jesus wia “daut woare Licht, waut aule Sorten Menschen Licht jeef” derch daut, waut hee äant lieed (Joh. 1:9).
13. Woo kjenn wie ons daut secha moaken, daut Jehowa daut jefelt, soo aus wie räden?
13 Waut es de Lia? Jehowa es daut wichtich, waut wie sajen un woo wie daut sajen. Woo kjenn wie “scheene Wieed” räden, waut Jehowa jefaulen? Wan wie de Woarheit räden (Psa. 15:1-2). Wan wie aundre met daut oppbuen, waut wie sajen. Wie sellen biejlikj reed sennen, dee to lowen, un nich fuaz äwa dee grunzen ooda utholen (Efs. 4:29). Un wie kjennen ons daut väanämen, ons doarenn to vebätren, met de Menschen eene Vetal auntofangen, wuaderch wie dee veleicht prädjen kjennen.
JOSEF
14. Woo erfeld sikj daut, waut Jakob äwa Josef verutsäd? (1. Mose 49:22, 26). (See uk daut Hock.)
14 Läs 1. Mose 49:22, 26. Jakob wia secha sea brow met sienen Sän Josef, “dee oppoat jesat wia von siene Breeda.” Jakob säd, daut dee “een fruchtboara Aust” wia. Jakob selfst wia de Boom un Josef wia een Aust von disen Boom. Josef wia de ieeschtjebuarna Sän von Jakob siene leewe Fru Rahel. Jakob säd, daut Josef daut dobbelde Poat kjrieen wudd, waut Ruben sest trafen wudd, dee Lea äa ieeschta Sän wia (1. Mo. 48:5-6; 1. Chr. 5:1-2). Woo erfeld sikj dise Profezeiunk? Josef siene twee Säns Efraim un Manasse worden beid een Staum von daut Volkj Israel un jieda eena kjrieech sien ieejnet Biet Launt (1. Mo. 49:25; Jos. 14:4).
15. Waut deed Josef, aus am ojjerajcht behaundelt wort?
15 Jakob räd uk von soone, dee ut Oaja metem Flitzboagen no Josef schooten (1. Mo. 49:23). Dit wieren Josef siene Breeda, waut am aufjenstich wieren un fa een deel von daut Schwoare veauntwuatlich wieren, waut hee beläwd. Oba Josef wort doawäajen nich vebettat äwa siene Breeda ooda äwa Jehowa. Soo aus Jakob säd: “[Josef] sien Boagen jeef nich no, un siene Oarms bleewen stoakj” (1. Mo. 49:24). Bie dise Proowen veleet Josef sikj opp Jehowa un hee vejeef siene Breeda un behaundeld dee uk leeftolich (1. Mo. 47:11-12). Josef leet too, daut dise Proowen am holpen, een bätra Mensch to woaren (Psa. 105:17-18; 105:19, JHF). Doawäajen brukt Jehowa dän toom butajeweenelje Sachen doonen.
16. Woo kjenn wie Josef nodoonen, wan wie derch Proowen gonen?
16 Waut es de Lia? Well wie kjeenmol tooloten, daut de Proowen ons von Jehowa ooda von onse Gloowesbreeda aufbrinjen. Hool em Denkj, daut Jehowa veleicht toolat, daut ons Gloowen aufjeprooft woat aus Poat von onse Trajchtwiesunk (Heb. 12:7, Fn.). Dise Trajchtwiesunk kaun ons halpen, christelje Ieejenschoften to kjrieen ooda ons en dee to vebätren – biejlikj Metleet un Vejäwunk (Heb. 12:11). Krakjt soo aus Jehowa Josef beloond, krakjt soo woat hee daut uk bie ons doonen, wan wie staunthauft bliewen.
BENJAMIN
17. Woo erfeld sikj daut, waut Jakob äwa Benjamin verutsäd? (1. Mose 49:27). (See uk daut Hock.)
17 Läs 1. Mose 49:27. Jakob säd verut, daut Benjamin siene Nokomen feine Kjrieja sennen wudden soo aus een rietenda Wulf (Rech. 20:15-16; 1. Chr. 12:2). Waut passieed “em Morjen”, aulsoo aum Aunfank von daut Kjennichrikj Israel? De ieeschta Kjennich Saul kjeem ut dän Staum Benjamin un hee fieed äwanäment Kjrich jäajen de Filista (1. Sam. 9:15-17, 21). Un waut passieed “em Owent”, aulsoo en dee Tiet, aus daut en Israel kjeenen Kjennich mea jeef? De Kjennijin Ester un Mordechai, waut beid von dän Staum Benjamin wieren, raden de Israeliten vom Doot (Est. 2:5-7; 8:3; 10:3).
18. Woo kjenn wie soo tru sennen, aus de Staum Benjamin wia?
18 Waut es de Lia? De Benjaminita wieren secha brow doamet, daut Saul, eena von äaren Staum, Kjennich wort. Oba lota muak Jehowa David, waut von dän Staum Juda wia, en Saul siene Städ toom Kjennich; un doch unjastetten de Benjaminita David met de Tiet (2. Sam. 3:17-18; 3:19, JHF). Väle Joaren lota stalden tieen Stam sikj jäajen dän Staum Juda, oba de Benjaminita bleewen tru aun Juda äare Kaunt un unjastetten dän Kjennich, waut Jehowa enjesat haud (1. Kjen. 11:31-32; 12:19, 21). Well wie uk deejanje tru unjastetten, waut Jehowa en onse Tiet aunjestalt haft, mank siene Deena de Leidunk to nämen (1. Tes. 5:12).
19. Woo kjemt ons de Profezeiunk togood, waut Jakob opp sien Stoawensbad säd?
19 De Profezeiunk, waut Jakob opp sien Stoawensbad säd, kjemt ons togood. Wan wie ons daut unjastonen, woo dee sikj erfeld, stoakjt daut onsen Gloowen aun de aundre Profezeiungen, waut en Jehowa sien Wuat sent. Un wan wie doano kjikjen, wuarom Jakob siene Säns jesäajent worden, halpt ons daut, bäta to vestonen, woo wie Jehowa jefaulen kjennen.
LEET 128 Bat aum Enj uthoolen
a Aus Jakob siene ieeschte Säns säajnen deed, deed hee daut vom Elsten nom Jinjsten. Oba aus hee de aundre acht Säns säajnen deed, deed hee daut nich soo.
b 1. Mose 49:21 (JHF): “Naftali es eene loosjelotne Herschkoo; hee, dee scheene Wieed moakt.”