NKHANI YOPFUNZITA 27
Ndawa chani tichadekana kugopa Yahova?
‘Ushamwali wolimba na Yahova unawale omwe amugopa.’ —SAL. 25:14.
NYIMBO NA. 8 Yehova Ndiye Pothawirapo Pathu
VOMWE TIPFUNZIREa
1-2. Mobverana na Salimo 25:14, ko tichadekana kuchita chiyani peno tinkufuna kukhala paushamwali wolimba na Yahova?
KO MUNKUWONA kuti nimakhalidwe yaponi yomwe munthu achadekana kukhala nayo kuti akhale paushamwali na mwanzake? Panango imwepo mungadawire kuti azishamwali chaiwoiwo achadekana kumbakondana komasoti kuthandizana. Vingachitike kuti imwepo mungakumbukirelini va mantha kukhala khalidwe yabwino kuti munthu akhale paushamwali na mwanzake. Koma ninge lemba yatakula msolo wa nkhani ino inkunenera, wale omwe ankufuna kukhala naye paushamwali Yahova ‘ankufunika kumbamugopa.’—Lewengani Salimo 25:14.
2 Viribe basa nthawe yomwe takhala tinkutumikira Yahova, tose tichadekana kumbamugopa nthawe zose. Ko kugopa Mulungu kuchatathauza chiyani? Ko tingapfunzire tani kugopa Yahova? Nchiyani chomwe tingapfunzire pa nkhani yogopa Mulungu kwa Obadiya mtumiki wonyang’anira nyumba, wa ntsembe Yehoyada na mpfumu Yehoasi?
KO KUGOPA MULUNGU KUCHATANTHAUZA CHIYANI?
3. Fotokozani vinthu vomwe vingatichitise kuti tibve mantha na ndawa yake vimwevi vingatikhudze.
3 Tingakhale na mantha tikakhala tadziwa kuti tigumane namabvuto yanango. Mantha yakhaindi mweyi yangakhale yabwino ndawa yakuti yangatithandize kuchita vinthu mwanzeru. Mantha yakuti tingagwe yangatichitise kuti tileke kufamba mphepete mwachidindi chonoka. Mantha yakuti tingapwetekeke yangatichitise kuti tipewe kuchita vinthu vomwe vingatichititse ngozi. Mantha yakuti tingadzonge ushamwali wathu na munthu yatichitisa kuti tileke kuyakhula chilichose panango kuchita chilichose chomwe ni choipa.
4. Nimantha yaponi yomwe Satana ambafuna kuti tikhale nayo kwa Yahova?
4 Satana afuna kuti wanthu abvenaye mantha maninge Yahova. Iye alimbikisa maganizo ya Elifazi yemwe adati Yahova ni Mulungu waukali, abwezera choipa ndipo nivoshupa kumukondweresa. (Yobu 4:18, 19) Satana afuna kuti tikhale na mantha maninge na Yahova mpaka tisiye kumutumikira. Kuti tipewe nsampha moyu tichadekana kukhala na mantha yachikatikati kwa Mulungu.
5. Ko kugopa Mulungu kuchatanthauza chiyani?
5 Munthu yemwe achamukondadi Mulungu, afunalini kuchita chilichose chomwe chingadzonge ushamwali wake na iye. Yesu ‘ambamugopambo tene Mulungu.’ (Aheb. 5:7) Sikuti iye ambagopa Yahova ninge chilombo neye. (Yes. 11:2, 3) M’malo mwake iye ambamukonda maninge ndipomwapa ambafunisisa kumubvera. (Yoh. 14:21, 31) Ninge Yesu tichamulemekeza maninge Yahova ndipo tichadabwa na makhalidwe yake ninge chikondi, nzeru, chilungamo komasoti mphanvu. Tidziwa kuti Yahova atikonda maninge ndipo vikhudza momwe isepano tichatewedzelera malangizo yake. Ndipomwapa tingachitise Yahova kukhala wokondwa nase panango kumukalipisa.—Sal. 78:41; Miy. 27:11.
PFUNZIRANI KUGOPA MULUNGU
6. Ko njira ibodzi yomwe tingapfunzilire kugopa Mulungu niiponi? (Salimo 34:11)
6 Tiribe kubadwa tinkugopa kale Yahova, koma tichadekana kupfunzira. (Lewengani Salimo 34:11.) Njira ibodzi yochitira vimwevi nikuona chilengedwe. Tikambaona nzeru za Mulungu, mphanvu yake, na chikondi chake chomwe iye adachionesa ‘pavomwe adasika,’ vimwevi vidzachitise kuti timbamulemekeze maninge nakumukonda. (Aro. 1:20) Mulongo munango dzina yake Adrienne adati: “Nzeru za Yahova zomwe nichaziona muchilengedwe zinidabwisa maninge, ndipo zinithandiza kudziwa kuti iye adziwa vinthu vomwe nivabwino kwaine.” Ndawa yavinthu vomwe adaganizira adafika pakulewa kuti: “Ndawa chani inepano ningafike pakuchita chinthu choipa chomwe chingasokoneze ushamwali wangu na Yahova yemwe nimunichiro wa moyo wangu?” Tani imwepo sondo ino kuganizirako vinthu vomwe Yahova adasika? Vimwevi vidzaingizire ulemu wanu komasoti chikondi chanu kwa Yahova.—Sal. 111:2, 3.
7. Ko pemphero ingathandize tani kuti timbagope Yahova moyenera?
7 Njira ibodzi yomwe tingaonesere kuti tinkugopa Mulungu ni kupemphera nthawe zose. Tikambapemphera nthawe zose Yahova akhala chaiye kwa isepano. Nthawe zose timukumbira mphanvu kuti atithandize kupirira pachiyeso, ndawa ya vimwevi tikumbusiwa va mphanvu zake zodabwisa. Tikambamutembeja ndawa ya mphaso ya mwana wake, tikumbukira vachikondi cha Yahova kwa isepano. Pomwe tinkugwigwilira Yahova kuti atithandize kukonza bvuto inango, vichitisa kuti tione mu ntima mwathu momwe iye aliri wanzeru. Mapemphero yakhaindi mweyi yathandiza kuti timbamulemekeze maninge Yahova. Ndipo vichitisa kuti timbakhale otsimikiza kuleka kuchita chilichose chomwe chingadzonge ushamwali wathu na iye.
8. Nchani chomwe tingachite kuti tipitirize kugopa Mulungu?
8 Tingapitirize kugopa Mulungu tikambapfunzira Baibolo na chakulinga chakupfunzira vitsanzo vabwino, komasoti voipa vomwe virimo. Naboni tikambirane va atumiki okhulupirika awiri wa Yahova omwe ni Obadiya mtumiki wonyang’anira nyumba ya Mpfumu Ahabu, na nkulu wa ntsembe Yehoyada. Tiwonepomwe vomwe tingapfunzire kwa Mpfumu Yehoasi ya ku Yuda, yemwe adayambabwino koma patsogolo pake adasiya Yahova.
NINGE OBADIYA, GOPANI MULUNGU KHALANI OLIMBA MOYO
9. Ko kugopa Yahova kudakhudza tani Obadiya? (1 Mafumu 18:3, 12)
9 Baibolo ifotokoza va Obadiya pakunena kutib ‘Obadiya ambagopa maninge Yahova.’ (Lewengani 1 Mafumu 18:3, 12.) Ko kugopa Mulungu kwa khaindi mweyi kudakhudzatani Obadiya? Ndawa yakugopa Mulungu kudachitisa kuti akhale munthu wachilungamo ndipo mpfumu idamuikha kuti ambanyang’anire vinthu vose va munyumba yake. (Linganizani na Nehemiya 7:2.) Kugopa Mulungu kwa Obadiya kudamuchitisa kuti akhale nakhalidwe ya kulimba moyo yomwe yenze yofunikira kwa iye. Iye adakhala mu nthawe yomwe kwenze Mpfumu yoipa Ahabu, ‘yomwe m’maso mwa Yahova wenze woipa kuposha mafumu yanango yakumbuyo kwake.’ (1 Maf. 16:30) Kuingizira pamwapa Yezebeli nkazi wa Ahabu yemwe ambatumikira Baala, ambazonda maninge Yahova. Ndipo adayesesa kuti amalise kutumikira chaiko mu ufumu wa ku Norte. Mpakana iye adafika pa kupha aneneri azinji wa Mulungu. (1 Maf. 18:4) Mosakaika, Obadiya adatumikira Yahova mu nthawe yomwe yenze yoshupa maninge.
10. Ko Obadiya adaonesa tani kuti wenze wolimba moyo maninge?
10 Ko Obadiya adaonesa tani kuti wenze wolimba ntima? Pomwe Yezebeli adayamba kufagafaga aneneri wa Mulungu kuti awaphe. Obadiya adatenga aneneri mwawa okwana 100 nkuwagawa ‘magulu ya 50, 50 ndipo adakawabisa mudindi momwe ambawapasa madzi na chakudya.’ (1 Maf. 18:13, 14) Adakakhala kuti Obadiya waphatiwa mosakaikira iye adakapheweratu. Ndipo tinkudziwa kuti Obadiya wenzembo munthu ndipo ambafunambolini kufa. Koma Obadiya ambakonda maninge Yahova na wale omwe angamutumikira kuposha momwe iye ambakondera moyo wake.
Olo kuti ankulambiza basa yathu, abale ankupereka molimba moyo chakudya chauzimu kwa Mboni zinango (Onani ndime 11)c
11. Ko atumiki wa ntsiku zino wa Yahova alingana tani na Obadiya? (Onani pomwe foto.)
11 Ntsiku zino atumiki azinji wa Yahova ankukhala m’madziko yomwe basa yathu ni yolambiziwa. Abale mwawa achabvera olamulira waboma, koma ninge Obadiya, iwo achadziwa kuti Yahova ndiye achadekana kutumikiriwa iye yekha basi. (Mat. 22:21) Iwo awonesa kuti agopa Mulungu ninge wolamulira pakumubvera kuposha wanthu. (Mac. 5:29) Achita vimwevi pakulengeza ntontholo wabwino komasoti kusonkhana mwachintsintsi. (Mat. 10:16, 28) Iwo aganizira maninge abale wawo na alongo ndipo afunisisa kuti agumane chakudya chauzimu. Onani chitsanzo cha Henri, yemwe ankukhala mu dziko inango ya ku África komwe basa yathu yenze idalambiziwa kwakanthawe. Pa nthawe yomwe enze adalambiziwa Henri, ambadzipeleka kukapereka chakudya chauzimu kwa Mboni zinango za Yahova. Iye adati: “Ndine wamanyazi mwachibadwa. Koma ninkutsimikizira kuti chenze chikondi changu chomwe ninacho kwa Yahova chomwe chidanichitisa kuti nikhale wolimba moyo pa nthawe mweyire.” Ko munkuonambo kuti ndimwe olimba moyo ninge mwawenzere Henri? Mungakwanise kumutewenzera mukakhala kuti mugopa Mulungu munjira yoyenera.
MOMWE MUNGAGOPERE MULUNGU NINGE WANTSEMBE YEHOYADA, KHALANI WOKHULUPIRIKA
12. Ko nkulu wantsembe Yehoyada na nkazi wake adawonesa tani kuti wenze wokhulupirika maninge kwa Yahova?
12 Nkulu wantsembe Yehoyada ambagopa Yahova, ndipo kugopa Yahova kumoku kudamuchitisa kuti alimbikise kutumikira chaiko. Vimwevi vidaonekera pomwe mwana wa Yezebeli nkazi Ataliya, adangena ufumu ku Yuda. Wanthu wenze nalazau kukhala na mantha na Ataliya. Iye wenze wankhanza mwakuti adayesera kupha wose wa mu m’zera wachifumu kuphataninzapo azidzukulu wake chaiwo! (2 Mbiri 22:10, 11) Koma mbodzi wa wana mwawa Yehoasi—adakhala na moyo ndawa yakuti nkazi wa Yehoyada Yehosabati adamupulumusa. Nkazi muyu namwamuna wake adabisa mwana moyu ndipo adamusamalira. Mwanjira mweyi Yehoyada pabodzi na Yehosabati adathandizira kuti pasungike m’zera wa mpfumu Davide. Yehoyada wenze namagole yoposha 100. Koma iye adakhala wokhulupirika kwa Yahova ndipo alibe kubvamantha na Ataliya.—Miy. 29:25.
13. Pomwe Yehoasi wenze namagole 7 ko Yehoyada adawonesa tani pomwe kuti wenze wokhulupirika?
13 Pomwe Yehoasi wenze namagole 7, Yehoyada adawonesa pomwe kukhulupirika kwake kwa Yahova. Iye adakonza pulani. Pulani mweyi yidakakwanisika Yehoasi adakadzakhala mpfmu woyenera kungena mu ufumu wa Davide. Koma idakakanga Yehoyada adakaphewa. Ndipo nadaliso ya Yahova pulani mweyi idaphata basa. Yehoyada mothandiziwa na akulu-akulu komasoti alevi, adamuikha Yehoasi kukhala mpfumu ndipo iye adapha Ataliya. (2 Mbiri 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) Yehoyada adachita pangano na Yahova, mpfumu pabodzi na wanthu kuti ‘wanthu mwawo apitirize kukhala wanthu wa Yahova.’ (2 Maf. 11:17) Ndipo ‘Yehoyada adayikha magwarda pa nsuwo woyenda kunyumba ya Yahova kuti aliyese womwe ni wopsipiziwa munjira iliyose aleke kungena munyumba momu.’—2 Mbiri 23:19.
14. Ko Yehoyada adalemekezewa tani ndawa yolemekeza Yahova?
14 Yahova adaneneratu kalekale kuti: ‘Womwe adzanilemekeze nidzawalemekezembo.’ Ndipo kunena shuwa iye adadalisa Yehoyada. (1 Sam. 2:30) Mwakulinganiza, iye adanemba vinthu vabwino vankulu wa nsembe Yehoyada kuti tipfunzirepo kanthu ntsiku zino (Aro. 15:4) Pomwe Yehoyada adafa iye adalemekezewa maninge pakuikhiwa m’manda ‘mu thaundi ya Davide pabodzi na mafumu ndawa yakuti iye wenze adachita vinthu vabwino ku Izirayeli pa nkhani ya kutumikira Mulungu chaiye komasoti munyumba yake.’—2 Mbiri 24:15, 16.
Ninge nkulu wantsembe Yehoyada, tichadekana kupitiriza kugopa Mulungu kuti tithandize abale wathu wokhulupirika (Onani ndime 15)d
15. Ko tinkupfunzira chiyani pachitsanzo cha Yehoyada? (Onani pomwe foto.)
15 Chitsanzo cha Yehoyada chingatithandize tose kuyesesa kumbagopa Mulungu mu njira yoyenera. Onyang’anira mu mpingu wa Chikhrisitu angatewenzere Yehoyada pakukhala nthawe zose maso na chakulinga cha kutetezera nkhosa za Mulungu. (Mac. 20:28) Wachikulire angapfunzire kwa Yehoyada kuti akambagopa Yahova nakupitiriza kukhala wokhulupirika iye angawaphatisire basa pakukwanirisa chakulinga chake, ndipo iye awasiyalini kusaidi. Wachilumbwana agawone momwe Yahova adachitira vinthu na Yehoyada ndipo angamutewedzere pakumbachita vinthu nawachikulire munjira yaulemu, makamaka wachikulire womwe wakhala nthawe itali ankutumikira Mulungu (Miy. 16:31) Ndipo tose tingapfunzirepo vizinji kwa akulu na alevi omwe adathandiza Yehoyada. Naboni nthawe zose tiwathandize ‘mokhulupirika omwe ankutsogolera’ pakuwabvera.—Aheb. 13:17.
AYI KUKHALA NINGE YEHOASI
16. Nchiyani chinkuwonesa kuti Mpfumu Yehoasi wenze wosalimba pa kutumikira Yahova?
16 Mpfumu Yehoasi idaphindula maninge na makhalidwe yabwino ya Yehoyada. (2 Maf. 12:2) Ndipo ndawa yavimwevi mpfumu yachilumbwana mweyi imbafuna kukondweresa Yahova. Koma pomwe Yehoyada adafa iye adayamba kutetekera alangizi wampatuko. Ndipo nchani chomwe chidachitika? Iye pabodzi na atumiki wake ‘adayamba kutumikira mizati yopatulika na mafano.’ (2 Mbiri 24:4, 17, 18) Yahova vidamuwawa maninge, ndipomwapa ‘ambatumiza aneneri kuti akawatsuule . . . , koma iwo adalamba kubvera.’ Iwo alibe kumubvera Zakariya, mwana wa Yehoyada yemwe sikuti chabe wenze mneneri na wantsembe wa Yahova koma wenze m’balewake chaiye. Ndipo ndawa yoleka kutembeja ndawa yokhala na wanthu wa m’banja yake Mpfumu Yehoasi idafika pakupha Zakariya.—2 Mbiri 22:11; 24:19-22.
17. Ko vinthu vidakhala tani kwa Yehoasi?
17 Yehoasi alibe kupitiriza kugopa Yahova ndipo vinthu vilimbe kumufambira bwino. Yahova wenze adanena kale kuti: ‘Womwe aninyoza adzanyozewembo.’ (1 Sam. 2:30) Patsogolo pake gulu ing’ono yankhondo ya Asiriya, idagonjesa gulu ikulu maninge ya Yehoasi ndipo iye adapwetekeka. Pomwe Asiriya adabwelera Yehoasi adaphewa na mtumiki wake chaiye ndawa yakuti wenze adapha Zakariya. Mpfumu yoyipa mweyi ilibe kukhalako namwayi woikhiwa m’manda ‘yomwe yambaikhiwa mafumu.’—2 Mbiri 24:23-25.
18. Mobverana na Yeremiya 17:7, 8, ko tingapewe tani kuchita vinthu ninge Yehoasi?
18 Ko tinkupfunzira chiyani pachitsanzo cha Yehoasi? Iye wenze ninge muti womwe ulidjikiliriwe na munzake yemwe wenze Yehoyada, pomwe muti wodjikilira udagwa yemwe ni Yehoyada mphepo idabwera womwe ni wanthu wampatuko muti wodjikiriwa udagwa yemwe ni Yehoasi. Chitsanzo chimwechi chinkuwoneseratu kuti kugopa kwathu Yahova osati kumbathembe Akhrisitu anzathu olo wanthu wa m’banja mwathu. Kuti tipitirize kukhala wolimba mwauzimu, tichadekana kupitiriza kuyesesa kudzipereka kwa Mulungu nakumugopa. Tingachite vimwevi pakupfunzira ntsiku iliyose, kusikhasikha na kupemphera.—Lewengani Yeremiya 17:7, 8; Akol. 2:6, 7.
19. Ko Yahova ankutikumbira chiyani?
19 Yahova atikumbiralini vinthu vomwe isepano tingakwaniselini kuvichita. Vomwe iye ankufuna vifotokozewa mwachigwato pa Mlaliki 12:13, yomwe ichati: ‘Gopa Mulungu nakusunga malamulo yake, ndawa vimwevi ndivo vomwe munthu afunika kuchita.’ Tikambagopa Mulungu, tidzakwanise kupirira viyeso nakukhala wolimba ninge Obadiya komasoti Yehoyada. Palibe chirichose chomwe chidzasokoneze ushamwali wathu na Yahova.
NYIMBO NA. 3 Ndinu Mphamvu Zathu, Chiyembekezo Chathu Komanso Timakudalirani
a M’malemba mawu yakuti ‘mantha’ yatathauza vinthu vizinji. Mawu mwaya yangatanthauze ulemu, kudabwa panango mantha. Nkhani ino itithandize kukhala na mantha yomwe yangatithandize kukhala olimba moyo, komasoti kukhala okhulupirika pa basa za ababa wathu wakudzulu.
b Obadiya moyu niulelini yemwe wenze mneneri, yemwe patsogolo pake adanemba bukhu ya m’Baibolo yomwe idziwika na dzina yake.
c MAWU YOFOTOKOZERA MAFOTO: M’bale ankupereka chakudya chauzimu podiya kuti kuchita vimwevi nikolambiziwa.
d MAWU YOFOTOKOZERA MAFOTO: Mulongo wachilumbwana ankupfunzira na mulongo wachikulire momwe angalalikilire pa foni. M’bale wachikulire akupereka chitsanzo momwe angalalikilire molimba moyo. M’bale munango wodziwa vinthu ankupfunzisa momwe angasamalilire Nyumba ya Ufumu.