Ruranëkipaq decidinqëkitaqa rurëta puëdinkim

1. ¿Imatan llapantsikpaqpis sasa o aja ruranan?

¿DIOSNINTSIKTA maslla sirwinëkipaq imakunata ruranëkipaq kaqta decidishqa këkarpis manaku lograrqunki?b Tsëqa manam qamllatatsu pasashunki. Philip jutiyoq wawqim Diosnintsikman mas seguïdu y mas shumaq mañakuyta munaq, peru manam tiemputa tareqtsu. Ërikanam Diospita yachatsikuyänampaq reunionman tempränu chëta munaq, peru manam tempränu chëta puëdeqtsu. Y Tomasnam entëru Bibliata leyita procurarqan, peru manam puëdirqantsu. Kënömi nin: “Bibliata leyirqa, manam kushishqatsu sientikoq kä. Y kima kutipam procurarqä entëru Bibliata leyita, peru Levïticu libruman chärirqa dejareqmi kä”.

2. Ruranëkipaq decidishqa karpis rurëta mana puëdirqa, ¿imanirtan qelanäkurinkimantsu?

² Diosnintsikta sirwinqëkichö imakunata ruranëkipaq kaqta decidishqa karpis rurëta mana puëdirqa, ama qelanäkuritsu. Imatapis ruranantsikpaqqa, tiemputaran wanantsik y alliran kallpachakunantsik. Kallpachakur rurëkanqëkiqa Jehoväta kuyanqëkita y kushitsita munanqëkitam rikätsikun. Tsëtam Jehoväqa rikan, y manam shuyarantsu mana puëdinqëkita ruranëkitaqa (Sal. 103:14; Miq. 6:8). Tsëmi rurëta puëdinëkipaq kaqkunallata ruranëki. Y decidinqëkikunata rurëta puëdinqëkita pensarqa, ¿imatataq rurankiman cumplinëkipaq? Rikärishun.

GÄNAS GÄNASLLA RURANQANTSIKMI YANAPAMÄSHUN

3. ¿Imanötan yanapamantsik gänas gänaslla imatapis ruranqantsikqa?

³ Diosnintsikta sirwinqantsikchö rurëta munanqantsikkunata cumplinapaqqa, gänas gänaslla ruranqantsikmi yanapamäshun. Imatapis gänas gänaslla rurarqa, rurëta munanqantsikkunataqa rurarishunmi. Gänas gänaslla ruranqantsikqa yanapamantsik, ëwëkanqan sitiuman chänampaq tolduyoq bötita yanapaq vientunömi. Mas fuertilla vientu kaptinqa, bötiqa mas rasllam o sasllam chärinqa ëwëkanqan sitiuman. Tsënöllam gänas gänaswan ruranqantsikpis rurëta decidinqantsikkunata ruranapaq yanapamäshun. El Salvador nacionpita David jutiyoq wawqim kënö nin: “Gänas gänaslla imatapis rurarqa, masllam rurarinki. Y ruranëkipaq kaqkunataqa mas rasllam rurarinki”. Tsëqa, ¿imatan yanapamäshun gänas gänaslla ruranapaq?

4. ¿Imatataq Jehoväta mañakushwan? (Filipensis 2:13; rikäri dibüjuta).

⁴ Imatapis gänas gänaslla ruranëkipaq Jehoväman mañakuy. Jehoväqa poderninwanmi yanapashunki rurëta decidinqëkikunata gänas gänaslla ruranëkipaq (leyi Filipensis 2:13). Höraqa ruranantsik kaptinllam imata ruranapaqpis decidintsik. Tsënö ruranqantsik alli kaptimpis, shonquntsikchö rurëta mana munarqa manam rurëta puëdishuntsu. Tsëmi pasarqan Uganda nacionpita Norina jutiyoq panintsikta. Pëqa nunakunata Bibliapita estudiatsinampaqmi decidirqan, peru mana alli yachatsikoq kanqanta pensarmi mana munëkarlla rurarqan. ¿Imatan yanaparqan? Kikinmi kënö nin: “Jehovämanmi llapan junaqkuna mañakurqä pillatapis Bibliapita estudiatsinäpaq gänasnï kanampaq. Y manam tsëllatatsu rurarqä, kikïpis kallpachakurqämi mas alli yachatsikoq kanäpaq. Y killakuna pasariptinnam, cuentata qokurirqä nunakunata Bibliapita estudiatsinäpaq mas gänasyoq këkanqäta. Y tsë watallam ishkaqta Bibliapita estudiatsir qallëkurqä”.

5. ¿Imaman pensanqantsikraq yanapamäshun ruranapaq decidinqantsikkunata gänas gänaslla ruranapaq?

⁵ Kuyashurniki qampaq imakunata Jehovä ruramunqanman pensë (Sal. 143:5). Apostol Pablupis pëpaq imakunata Jehovä ruranqanmanmi pensarqan, tsëmi yanaparqan llapan shonqunwan sirwinampaq (1 Cor. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14). Tsënöllam, imakunata qampaq Jehovä ruramunqanman pensaptikiqa yanapashunki ruranëkipaq decidinqëkikunata gänas gänaslla ruranëkipaq (Sal. 116:12). Hondüras nacionpita juk precursöra panintsikta ima yanapanqanta rikärishun. Pëmi kënö nin: “Jehovä kuyamanqanman, sirweqnin kanäpaq chaskimanqanman, imanö cuidamanqanman y mana allikunapita tsapamanqanmanmi pensar qallëkurqä. Tsëkunaman pensarmi, Jehoväta mas kuyarqä y precursöra tikrarirmi gänas gänaslla yachatsikur qallëkurqä”.

6. ¿Imakunata ruranqantsiktan yanapamäshun decidinqantsikkunata gänas gänaslla ruranapaq?

⁶ Rurëta decidinqëkita ushanqëkiqa yanapashunkim. Punta kaq pärrafuchö parlanqantsik panintsik Ërikata hörachö chänampaq ima yanapanqanta rikärishun. Kikinmi kënö nin: “Diospita yachatsikuyänäpaq reunionman höranchö mana charninqa, manam tsë reunionta allillaqa provechëkarqätsu. Tardi charninmi turi nanakunata saludëta ni pëkunawan parlakurita puëdeqnatsu kä. Tsënöllam imanö yachatsikunäpaq niyämunqankunatapis wiyaqnatsu kä”. Tsëmi Ërikaqa tiempunchö chaptin imanö yanapanampaq kaqman pensar maslla kallpachakurqan. Y qamqa, ¿imanö yanapashunëkipaq kaqmantan yarpachakunkiman? Bibliata leyinëkipaq o Diosnintsikman maslla mañakunëkipaq decidishqa karqa, tsëta ruranqëki Jehoväwan mas amïgu kanëkipaq yanapashunëkipaq kaqman pensë (Sal. 145:18, 19). Y mas alli cristiänu këta munarqa, wakinkunawan mas alli kawakunëkipaq kaqman pensë (Col. 3:14). Y tsëpaqqa, imatapis ruranqëki imanö yanapashunëkipaq kaqta apuntë y tsë apuntanqëkita seguïdu rikë. Qallanan pärrafuchö parlanqantsik Tomasmi kënö nin: “Rurëta decidinqäta rurar ushariptï, imanö yanapamänampaq kaqta musyanqämi yanapaman decidinqäta rurëta mana dejarinäpaq”.

7. ¿Imatataq Juliuwan warmin rurayarqan rurëta decidiyanqanta lograyänampaq?

⁷ Animayäshoqniki amïgukunawan juntakë (Prov. 13:20). Juliuwan warminmi Diospita yachatsikoqkunata mas necesitäyanqan markakunachö yachatsikuyta munayarqan. Julium kënö willakun: “Rurëta decidiyanqäkunachö yanapayämaq amïgukunatam ashiyarqä. Wakinkunaqa rurëta decidiyanqäkunata lograshqanam kayarqan, tsëmi consejayämanqanqa alläpa yanapayämaq. Y seguïdum tapuyämaq alistakuykäyanqäta o mana alistakuykäyanqäta, y necesitäyanqä hörakunam animayämaq”.

QELANARNINQA, ¿IMATATAQ RURASHWAN?

8. ¿Gänasnintsik kanqan höralla rurëta decidinqantsikkunata rurarqa avanzashwantsuraq? (Rikäri dibüjuta).

⁸ Rasumpa kaqchöqa, höraqa qelanashqam këkantsik. Tsëmi gänas gänaslla imatapis rurëta puëdintsiktsu. Tsënö nirqa, ¿dejarinantsik mas alli kanqantaku nikantsik? Manam. Pensarishun vientupaq y tolduyoq bötipaq parlanqantsikman. Ëwëkanqan sitiuman chänampaq bötita vientu yanapaptimpis, rasumpa kaqchöqa höra höraqa manam vientu kantsu. Tsëqa, ¿bötiqa mananaku avanzanna? Këman pensarishun: wakin bötikunaqa motoryoqmi y wakinnam rëmuyoq kayan. Tsëmi vientu mana kaptinqa, böti manejaqkunaqa motortana o rëmuntana utilizäyan. Tsënöllam noqantsikwampis pasanman. Rurëta decidinqantsikta ruranapaq gänasnintsik mana kaptinqa, manam ima rurëtapis puëdishuntsu y rurëta munanqantsikqa manam avanzakanqatsu. Tsëmi böti manejaqkuna motorta o rëmuta utilizayanqannöpis, juknöpana ruranantsik. Tsëta rurananqa manam fäciltsu kanqa. Tsëqa, ¿imanötan rurashwan? Kë tapukuyta manaraq contestar wakinkuna tapukuyanqankunataraq rikärishun.

9. Gänasnintsik mana këkaptin, ¿allitsuraq kanman Diosnintsikpaq imatapis ruranantsikpaq kallpachakunqantsikqa?

⁹ Jehoväqa munan kushishqa y llapan shonquntsikwan sirwinantsiktam (Sal. 100:2; 2 Cor. 9:7). Tsëqa, ¿gänasnintsik mana këkaptin, Diosnintsikpaq imatapis ruranantsikpaq kallpachakunqantsikqa allitsuraq kanman? Apostol Pablu ruranqanta rikärishun. Kënömi nirqan: “Diospa rikëninchö mana alli rikashqa mana kanäpaqmi, cuerpüta corregï y esclävü tikratsï” (1 Cor. 9:25-27). Pabluqa gänasnin mana kaptimpis, Jehovä mandanqankunata ruranampaqmi obligakurqan. ¿Tsënö ruranqampita Jehovä kushikurqanku? Awmi. Alli trabajanqampitam bendicirqan (2 Tim. 4:7, 8).

10. ¿Imanötan yanapamantsik gänas gänaslla rurëta mana puëdirpis ruranantsikpaq kallpachakunqantsik?

¹⁰ Gänas gänaslla rurëta mana puëdirpis, decidinqantsikkunata ruranantsikpaq kallpachakoqta rikämarnintsikqa Jehoväqa kushikunmi. Höraqa ruranantsikpaq kaqkunata rurëqa manam gustamantsiktsu, peru Jehoväta kuyarmi rurantsik. Tsënö rurashqam, Pabluta bendicinqannölla noqantsiktapis Jehovä bendicimäshun (Sal. 126:5). Y Jehovä bendicimanqantsikta rikarqa, mas kushishqam rurar qallëkushun. Polonia nacionpita Lucyna jutiyoq panintsikmi kënö nin: “Alläpa utishqa o pishipashqa karmi höraqa yachatsikoq yarquyta qelanä. Peru yachatsikoq yarqurqa alläpa kushishqam wayïman kutimü, tsëwanqa manam imapis igualantsu y Jehoväpa bendicionninmi”. Peru ¿imatataq rurashwan gänas gänaslla rurëta mana puëdirqa?

11. ¿Imanötan Jehoväqa yanapamantsik controlakoq kanapaq?

¹¹ Controlakoq këta yachanapaq Jehoväta mañakushun. Controlakuyta yachaq nunaqa, imanö sientikunqantam alli tsaran y manam imatapis llutaqa rurantsu. Controlakoq këqa yanapamantsik mana allikunata mana ruranapaqmi. Tsënöllam yanapamantsik ruranantsikpaq gänasnintsik mana kaptin o ruranantsikpaq kaq sasa o aja ruranan kaptimpis allita ruranapaq. Controlakuyta yachanapaqqa santu espïritum yanapamantsik. Tsëmi controlakoq këta yanapëkamänapaq, Jehovä Diosnintsikta santu espïritunta mañakunantsik (Lüc. 11:13; Gäl. 5:22, 23). Kima kaq pärrafuchö parlanqantsik Davidmi, Bibliapita japallan mas seguïdu yachakunampaq decidirqan. Y tsëpaqqa Diosnintsikman mañakunqanmi yanaparqan. Kënömi nin: “Controlakoq këta yanapëkamänampaqmi Jehoväman mañakurqä, y pëqa yanapamarqanmi. Tsëmi Bibliapita maslla yachakunäpaq tiempüta shumaq patsätsirqä, y tsë patsätsinqänömi kananyaqpis rurëkä”.

12. ¿Imanötan Eclesiastes 11:4 ninqan yanapamantsik rurëta decidinqantsikkunata logranapaq?

¹² Decidinqëkita ruranëkipaqqa ama alli tiempu kanantaraq shuyarëtsu. Kë mana alli tiempuchöqa alli tiempuqa manam kanqatsu. Tsë tiemputaraq shuyararqa, rurëta decidinqëkikunataqa manam rurankitsu (leyi Eclesiastes 11:4). Dayniel jutiyoq wawqim kënö nin: “Imatapis ruranapaq alli tiempuqa manam kantsu. Peru rurar qallarninqa, ruranëkipaq kaqkunata rurarinkim”. Uganda nacionpita Paul jutiyoq wawqinam kënö nin: “Mana alli tiempu këkaptimpis, ruranëkipaq kaqkunata rurar qallaptikiqa Jehovämi bendicimantsik” (Mal. 3:10).

13. ¿Imanötan yanapamantsik ichikllapa ichikllapa rurar qallanqantsik?

¹³ Ruranëkipaq kaqta llapanta rurëta mana puëdirqa, ichikllapa ichikllapa rurar qallë. Ruranantsikpaq kaqta alläpa atskatanö rikarqa qelanärishunmi. Tsënö pasashuptikiqa, ruranëkipaq kaqtam atskaman rakirinkiman ichikllapa ichikllapa ruranëkipaq. Këllaman pensarishun: capazchi yachanëpaq nuna këta munankiman, tsëqa mas fäcil ruranan kaqkunallawanchi qallankiman. O capazchi llapan Bibliata leyita munankiman, tsëqa ¿imanirtan tiempuykita patsäratsinkitsu wallka wallkalla y mas seguïdu leyinëkipaq? Punta kaq pärrafuchö parlanqantsik Tomas jutiyoq wawqim juk watallachö Bibliata leyinampaq churapakarqan, peru manam puëdirqantsu. Kikinmi kënö nin: “Juk watallachö Bibliata leyita ushëqa alläpam noqapaq karqan. Tsëmi puëdinqämannölla leyinäpaq churapakarqä y yapëmi leyir qallëkurqä. Juk junaqchö juk ishkë pärrafukunallatam leyirqä y tsë leyinqämanmi alli pensaq kä. Tsënö leyinqäqa masmi gustamarqan”. Tsënö ruranqan gustariptinmi, Tomasqa Bibliata leyinampaq mas tiemputa patsätsirqan. Y entëru Bibliatam leyir usharirqan.c

MANA ALLIKUNAPA PASARQA, AMA QELANÄKURITSU

14. ¿Imakunapa pasanqantsikraq qelanäratsimashwan?

¹⁴ Ruranapaq decidinqantsikkunata llapan shonquntsikwan cumplita munarpis, mana allikunapa pasarmi qelanäkurishwan. Këllaman pensarishun: ‘Mana pensanqantsik hörakuna’ imëka problëmakunapa pasashqaqa, manam tiempu kanqatsu rurëta munanqantsikkunata ruranantsikpaq (Ecl. 9:11). O problëmakunapa pasanqantsikqa qelanäratsimashwanmi, y manam valornintsik kanqatsu ruranantsikpaq (Prov. 24:10). Tsënöllam jutsasapa karnin imëka mana allikunatapis rurarishwan, y tsëqa ruranantsikpaq kaqkunata rurëtaqa qelanärishwanmi (Rom. 7:23). O capazchi alläpa utishqa o pishipashqa karnin rurëta puëdishuntsu (Mat. 26:43). Tsëkunapa pasashqaqa, ¿imaraq yanapamäshun rurëta decidinqantsikkunata rurar sïguinapaq?

15. ¿Imanirtan mana allikunapa pasarnimpis Jehoväpaq rurëta decidinqantsikkunata rurëta dejarintsiktsu? (Salmus 145:14).

¹⁵ Decidinqëkikunata juk ishkë kutikunachö rurëta mana puëdirqa, ama pensëtsu rurëta manana puëdinëkipaq kaqta. Bibliachömi nimantsik imëka problëmakunapa pasanapaq kaqta. Peru Jehovämi yanapamäshun decidinqantsikkunata rurarnin sïguinapaq (leyi Salmus 145:14). Punta kaq pärrafuchö parlanqantsik wawqi Philipmi kënö nin: “Noqapaqqa mas precisan manam ëka kuti ishkinqantsiktsu, sinöqa sharkurnin rurar sïguinqantsikmi”. Wawqi Davidnam kënö nin: “Mana allikunapa pasarnin Jehoväpaq rurëta mana puëdirqa, manam rurëta manana puëdinäpaq kaqtanötsu pensä. Tsëpa rantinqa, tsë tiemputaqa rikä Jehoväta kuyanqäta rikätsinäpaq alli tiemputanömi”. Tsënömi, imëka mana allikunapa pasarpis decidinqantsikkunata rurar sïguirqa, Jehoväta kushitsintsik. Pensari: ¡imanöraq Jehoväqa kushikun pëta sirwirnin decidinqantsikkunata ruranantsikpaq kallpachakushqa!

16. Problëmakunapa pasar rurëta decidinqëkita rurëta mana puëdinqëkipitaqa, ¿imatataq yachakunkiman?

¹⁶ Mana allikunapa pasar rurëta mana puëdinqëkikunapita yachakuy. Imapa pasëkanqëkita alli rikë y kënö tapukuy: “Rurëta decidinqäta mana dejarinäpaq, ¿imatataq cambiäman?” (Prov. 27:12). Y ¿imatataq rurankiman rurëta decidinqëkita logranëkipaq kallpachakuykarpis mana puëdirqa? Capazchi rurëta decidinqëkita cambiarinkiman. Peru tsëpaqqa, allim rikänëki tsë rurëta decidinqëkiqa puëdinëkipaqnö o mana puëdinëkipaqnö kashqa kanqanta.d Rurëta decidinqëkita dejarir juktana ruranqëkipitaqa, manam Jehoväqa mana allipa rikäshunkitsu (2 Cor. 8:12).

17. ¿Imanirtan ruranqantsikkunata yarpänantsik?

¹⁷ Imakunata ruranqëkikunata yarpë. Bibliachömi kënö nin: “Teyta Diosqa manam mana allita ruraqtsu, y manam rurayanqëkita [...] qonqantsu” (Heb. 6:10). Pëpis mana qonqëkaptinqa, qampis manam ruranqëkikunata qonqanëkitsu. Capazchi Jehoväpa mas amïgun këta, pëpita yachatsikuyta y bautizakuyta lograrqunki. Tsë ruranqëkikunam rikätsikun, maskunata rurëta decidirpis logrëta puëdinëkipaq kaqta (Filip. 3:16).

18. Decidinqëkikunata rurarninqa, ¿imatataq yarpänëki? (Rikäri dibüjuta).

¹⁸ Jehovä yanapashuptikim, ruranëkipaq decidinqëkikunataqa rurar ushanki. Böti manejaqkunaqa viajëkarpis kushishqam viajayan y ëwëkäyanqan sitiuman chärirpis alläpa kushikuyan. Tsënöllam qampis Jehovä yanapashuptikiqa decidinqëkikunata kushishqa ruranki, y rurar usharirqa alläpam kushikunki (2 Cor. 4:7). Yarpë, ruranëkipaq decidinqëkikunata qelanärir mana dejarirqa, mëtsika bendiciontam chaskinki (Gäl. 6:9).