21 KAQ YACHACHIKUY
Textokunata imayna leenapaq
HUÑUNAKUYPI otaq maypi kaspapas Diospa munayninmanta yachachispaqa Bibliapa yachachisqanman hinam yachachina. Chaypaqqa Bibliatam allintapuni leena.
Sentimientowan leey. Textokunataqa sentimientowanmi leena. Ejemplopaq, Salmo 37:11 nisqanpim hawkayaypi kawsakuymanta willachkan, chayna kasqantam qawachinayki kusisqa leespa. Apocalipsis 21:4 nisqanpim ñakariypas wañuypas chinkananmanta rimachkan, kay textota leespaqa librawananchikpaq Diospa prometesqanmanta tukuy sonqoykiwan agradecekusqaykitam qawachinayki. Apocalipsis 18:2, 4, 5 nisqanpipas huchasapa ‘hatun Babiloniamanta’ lloqsinapaqmi kallpanchachkan, kay textota leespaqa chaylla lloqsinapaq kasqantam qawachinayki. Chayna textokunataqa sentimientowanmi leena ichaqa manam uyariwaqninchikkunata hukmanyachinapaq hinachu. Imayna sentimientowan leenaykipaqqa leesqayki textopa nisqanman hinam kanan chaynataq imapi yanapayta munasqaykiman hinam.
Entiendechinaykipaq kaq palabrakunata sutillata leey. Textota leespaykiqa yachachisqaykiwan tupaq palabrakunatam sutillata leenayki. ‘Puntata maskaychik Diospa munaychakusqanta’ nisqanmanta explicanaykipaq Mateo 6:33 nisqanta leespaqa manachá ‘allin rurayta’ otaq ‘tukuy imata’ nisqantachu sutillataqa leenki.
Diosta Servinapaq Huñunakuypi discursota qospa Mateo 28:19 nisqanta leenaykipaq tanteaspaqa, ¿mayqen palabrakunatataq sutillata leewaq? Huñunakuypi kaqkunata Bibliamanta estudiachiyta qallarinankupaq kallpanchayta munaspaqa sutillatachá leenki ‘qatiqniykunaña kanankupaq’ nisqanta. Huklaw nacionmanta hamuqkunaman otaq predicaqkuna pisilla kasqanku lawpi predicanankupaq kallpanchayta munaspaqa entiendenankupaqmi sutillata leenayki ‘llapallan nacionpi runakunamanyá willamuychik’ nisqan palabrakunata.
Imamantapas tapuwaptinchikqa Bibliapa nisqanwan contestanapaqmi kallpanchakunchik. Textokunata leespaqa imamanta yachachisqanchikwan tupaq palabrakunallatam sutillataqa leena, mana chayqa uyariwaqninchikkunam mana entiendenqakuchu.
Ejemplopaq, wakin Bibliapim Salmo 83:18 nisqanpi Diospa sutin rikurin, “altopiqa qamlla kasqaykitayá” nisqanta sutillata leeptikiqa chaytachá uyarisuqnikiqa entiendenqa; “Jehova” sutin kasqanmanta entiendenanta munaspaqa chay sutitam sutillata leenayki. Jehova Dios llapallan kamachiq kasqanta chay textowan entiendechiyta munaspaqa sutillatam leenayki “altopiqa qamlla kasqaykitayá” niq palabrakunata. Iñiyniyoq kasqanchikta ruraywan qawachinapaq kasqanta Santiago 2:24 nisqanpi leespaqa sutillatachá leenayki kanqa ‘ruraykunawan’ nisqanta manachá ‘mana huchayoqpaqña’ nisqantachu, mana chayqa wakinmi mana entiendenmankuchu.
Romanos 15:7-13 nisqantawan qawasun. Kay textokunaqa Roma llaqtapi kaq judio hinaspa mana judio iñiqmasinkunaman apostol Pablopa qellqasqanmi. Paykunaman qellqaspanmi qawachirqa ‘kuyapayakuqllaña’ Diosta alabanankupaq Cristopa predicasqan mana judio kaqkunatapas yanapasqanmanta. Tawa kutikamam Bibliapa nisqanman hina chay cartasqanpi rimarqa mana judio kaqkunapas Diospa favorecesqan kasqanmanta. ¿Imaynatataq entiendenankupaq hina chay textokunata leewaq? 9 kaq versiculopichá sutillata leenki ‘nacionkunapipas’ niqta, 10 kaqpiñataq ‘nacionkuna’ niqta, 11 kaqpiñataq ‘nacionkuna llapallaykichik Señorta alabaychik’ niqta; 12 kaqpiñataq yapatawan ‘nacionkunata’ niq palabrata. Chay palabrakunapi reparaspa sutillata leespaykiqa musyankim Pablopa nisqanqa allintapuni entiendekusqanta.
Imaynatam allinta entiendechiwaq. Qatiqnin parrafokunapim tarinki imaynata entiendechinaykipaq yanapakuykunata. Chaytaqa servichikuwaqmi leesqayki textopi imamanta nisqanman hina chaynataq imamanta yachachisqaykiman hina.
Sumaqta rimaspa. Yachachisqanchikman hinam tupaqnin palabrakunapi kallpawan otaq tumpallamanta rimana, utqayman otaq allillamanta chaynataq rakuniqmanta otaq llañuniqmantapas. Entiendechinaykipaq kaq palabrakunata allillamanta rimaptikiqa allintam entiendekunqa.
Leesqaykipi samarispa. Allinmi kanman entiendechinaykipaq kaq palabrakunata manaraq leechkaspa otaq leeruspaña samariynikiqa. Manaraq leechkaspa upallaykuynikiqa qatiqninmantapas allinta uyarinankupaqmi yanapan, leeyta tukuruspa upallaykuynikiñataqmi entiendenankupaq yanapan. Leesqaykipi sapa kutilla upallaykuynikim ichaqa entiendenankuta sasachanman.
Yapamanta leespa. Entiendechinaykipaq kaq palabrakunata sutillata leey, ichaqa allinmi kanman yapamantawan leeynikiqa.
Uyaykiwanpas yanapachikuspa. Uyaykiwanpas makikiwanpas yanapachikuspa rimaspaqa ima niy munasqaykitam allinta entiendechinki.
Voznikita cambiaspa. Wakin idiomakunapiqa llañuniqmanta otaq rakuniqmanta rimasqankum entiendechin ima niy munasqankuta. Chayna rimay allin kaptinpas allintam tanteana chaynata rimanapaq, mana chayqa asikunapaq hinam kanman.
Textota kikiki mana leenayki kaptin. Wasiyoqman Bibliata leechiptikiqa manapaschá entiendenan kaq palabrakunatachu sutillata leenqa. ¿Imatataq rurawaq chaynata leeptinqa? Allinmi kanman textopa ima niy munasqanta explicaspa yachachisqaykiwan tupaq palabrakunata entiendechiynikiqa.