Horallanpi tukuy

ALLINTAÑA yachachinanchis chaypas, hayk’a tiempopis ruwasun chayta qhawariypas ancha importanten. Huñunakuyninchiskunaqa horallanpin qallarinan tukunanpas. Chayraykun yachachiypi yanapakuqkunaqa kallpachakunku horallanpi tukunankupaq.

Jesuspa tiemponkunapiqa hukniray costumbreyoqmi kaqku, horatapas manan kunan hinachu yuparqanku aswanpas tantearispallan niqku: “Tutamanta las nueveta hina, las tres horasta hina”, nispalla (Mat. 20:3-6; 27:46). Maynillanpin ima ruwanankupaqpas huk hora k’apaqta churaqku, wakin llaqtakunapiqa chay hinataraqmi ruwashanku.

Yaqapaschá tiyasqayki llaqtapi runakuna tarde chayayman yachasqa kashanku otaq munasqankutaraq ruwanku hinaspa tardeachikunku, chhaynaña kaqtinpas ancha importanten horallanpi imatapas ruwayqa. Askha discurso qoqkuna kaqtinqa, sapankankun tiempo qokusqanman hina ruwananku. Chaypaqmi “tukuy imatapas chaninninpi ruwananchis, maychus ruwanaman hinapuni” (1 Cor. 14:40).

Tiempoq kasqanman hinalla ruway. Preparakunki chayqa tiempollanpin ruwanki. Mana allinta preparakuqkunaqa manan tiempowan aypachikunkuchu, yaqapaschá yuyaykunku allillanta ruwanankupaq otaq qhepallataña preparakunku. Discurso ruwayta ancha allinpaq qhawarinki hinaspa kallpachakunki allinta preparakunaykipaq chayqa, horallanpin tukunki.

¿Leenaykichu kashan? Chaypaqqa ñawpaqtan leenayki kay libropi 4 yachachikuymanta 7 yachachikuykama, chaykunapin qhawarinki imaynatas ch’uyata rimaspa, sama-samarispa leewaq chayta. Hinallataq allin yachachikuykunata otaq wakin simikunata kallpawan leenaykipaq. Chaymantataq kunkawan leey llapan leenaykita chay yachachikuykunaman hina. Horata churakuy. ¿Phawayllachu leena tiempowan aypachikunapaq? Chaytan ruwawaq mana nishu importante partekunapiqa, ichaqa saya-sayayuspan leenayki aswan allin yachachikuykunapiqa hukniray kunkawan ima. Yapa-yapamanta leey, ch’uyata leespaqa aypachikunkin tiempoykiwan.

¿Discursotachu qonayki kashan? Discursopi llapa rimanaykitaña qelqawaq chaypas manapaschá horallanpichu tukuwaq. 25 yachachikuyta estudiaspaqa yacharqankin hukniraymanta ruwayta. Ama qonqaychu kay phisqa yanapaykunata: 1) Yachachikuykunata maskhay, ichaqa ama nishutachu. 2) Manan umaykipichu llapanta hap’inayki aswanpas allintan chay yachachikuykunata entiendenayki. 3) Pisilla qelqasqaykipi churay hayk’a tiempopis sapanka t’aqata rimamunki chayta otaq churakuy hayk’a tiempon pasanan huk t’aqaman chayanaykipaq chayta. 4) Preparakuspayki qhawariy imakunatas manaña nimuwaqchu sichus tiempoyki tukukushanña chayqa. 5) Yapa-yapamanta discursoykita practicay.

Ancha allinpunin ensayanaykiqa. Chayta ruwaspaqa horata churakuy hayk’a tiempopi sapanka t’aqata tukunaykipaq. Askha kutita ensayay tiempollanpi ruwanaykikama. Manan askha yachachikuykunataqa churanaykichu, aswanpas tiempotan churanayki, yaqapas discursoykita qoshaspa ima yachachikuymantapas astawan rimamuwaq practicashaspayki mana rimasqaykita.

¿Imaynata tiempoykita aypachikuwaq? Sichus discurso qonaykipaq tiempo qosqasuykikuta aypachikuyta munanki chayqa, discursoq sapanka t’aqanpaqmi tiempota churakunayki. Qallarinapaq rimasqaykiqa 38 yachachikuypi nisqanman hinallan kanan. Aswan askhataqa rimanayki allin yachachikuykunaq kasqan t’aqapin. Ichaqa ama nishutañataqchu rimay mana hinaqa manan tiempoyki aypasunkichu 39 yachachikuy nisqanman hina discursoykita sumaqta tukunaykipaq.

Tiempoykita allinta qhawarinki chayqa, allin discursokuna qonaykipaqmi yanapasunki, respetoyoq kasqaykitataq rikuchinki wakin yachachiqkunaman uyariqkunamanpas.