Eaa ta Iehova e Tapapa Maira Mei ia Tatou?
“Eaa ta Iehova inangaro ia koe ra, mari ra ko te rave i te tuatua-tau, e kia inangaro i te [“takinga meitaki,” NW] e te aerenga akamako tikai i te Atua ra?”—MIKA 6:8.
1, 2. Eaa ra ka akamaroiroi koreia ei etai au tavini o Iehova, inara eaa te ka riro ei mea tauturu?
E KERITITIANO tiratiratu a Vera e e 75 ona mataiti ma te oraanga kopapa kare e meitaki ana. “I tetai taime,” i nana ei, “e akara ana au ki vao i te maramarama e kua kite atu i toku au taeake tane e te vaine Kerititiano e tutu aere ra mei tera are ki tera are. Kua ki toku mata i te roimata no te mea e inangaro toku i te piri atu kia ratou, inara kua kotinga te maki i taku angaanga kia Iehova.”
2 Kua manako ana ainei koe mei te reira rai? Ae, ko te katoatoa e inangaro ra ia Iehova te anoano ra i te aaere i tona ingoa e te rave i tana au umuumuanga. Inara, ka akapeea me e tu oraanga kopapa paruparu to tatou, te ruaine atura, me kore kua rauka te au apainga no te ngutuare? Penei ka akamaroiroi koreia tatou no te mea penei ka arai taua au turanga ia tatou mei te rave anga ma te ki katoa i ta to tatou ngakau e inangaro ra i te rave i roto i ta te Atua angaanga. Me ko teia to tatou turanga, papu e ka riro te akamanakoanga ia Mika pene 6 e te 7 ei akamaroiroianga. Te akaari mai nei teia nga pene e e tau ua e pera katoa ka rauka ua ta Iehova au umuumuanga.
Akapeea te Atua i te Akono Anga i Tona Iti Tangata
3. Akapeea a Iehova i te akono anga i te au tangata Iseraela meameaau?
3 Ka akara ana tatou na mua ia Mika 6:3-5, NW, e akara e akapeea a Iehova i te akono anga i tona iti tangata. E akamaara i to Mika tuatau e aronga meameaau te iti tangata Iseraela. Noatu rai, kua tuatua tangi aroa atu a Iehova kia ratou ma teia au tuatua, “E taku au tangata e.” Kua pati akatenga atu aia: “E taku aronga tangata e, ka akamaara ana, ine.” Kare i akaapa kino ia ratou, kua tauta aia i te itae i to ratou ngakau na te ui anga, “Kua akapeea atu au ia koe?” Kua akamaroiroi katoa atu aia ia ratou kia “akakite mai” kiaia.
4. Akapeea to te Atua akaraanga o te tangi aroa i te akakeu anga kia tatou?
4 Mei teaa te tau o te akaraanga ta te Atua i akanoo mai no tatou katoatoa! Kua kapiki tangi aroa aia i te au tangata meameaau o Iseraela e Iuda i to Mika tuatau ko “taku au tangata” e kua tuatua atu kia ratou ma te tuatua “ine.” Papu, i reira, ka tau tatou kia akaari i te tangi aroa e te takinga meitaki i roto i ta tatou akono anga i te au tangata e tuanga ia o te putuputuanga. E tika, penei kare e ngoie ana i te akamatau meitaki i tetai ke, me kore te paruparu ra ratou i te pae vaerua. Inara, me inangaro ratou ia Iehova, ka inangaro tatou i te tauturu ia ratou e te akaari i te tangi aroa kia ratou.
5. Eaa te tumu manako i akakiteia mai ia Mika 6:6, 7?
5 Aru mai, ka akara ana tatou ia Mika 6:6, 7. Kua ui a Mika i tetai au uianga, i te na ko anga: “E aere atu au ki mua i te aroaro o Iehova ma te aa, ka tupou ei iaku uaorai ki raro ki mua i te aroaro o te Atua teitei? e aere ainei au ki mua iaia ma te atinga karakaratio? ma te puakatoro mataiti okotai ra? E mareka ainei a Iehova i te au mamoe toa e kia tausani? e kia ngauru te tausani i te kauvai mori ra? e oronga ainei au i taku tama mua no taku nei ara, te ua o toku kopapa no te ara o toku vaerua?” Kare, kare e rauka i te akamareka ia Iehova ma “te au mamoe toa e kia tausani? e kia ngauru te tausani i te kauvai mori ra.” Inara te vaira tetai apinga te ka akamareka iaia. Eaa oki te reira?
Kia Rave Tatou i te Tuatua Tau
6. Eaa nga umuumu anga tu-Atua e toru tei akanooia mai ia Mika 6:8?
6 Ia Mika 6:8, kua kite mai tatou i ta Iehova e tapapa maira mei ia tatou. Kua ui a Mika: “Eaa ta Iehova inangaro ia koe ra, mari ra ko te rave i te tuatua-tau, e kia inangaro i te [“takinga meitaki,” NW], e te aerenga akamako tikai i to Atua ra?” Te o maira ki roto i teia au umuumuanga to tatou manako ngakau, te manakonako, e te rave angaanga. Kia manako ngakau tatou i te akaari i teia au tu, te manakonako e ka akapeea me akaari ia ratou, e te rave angaanga no te akaari ia ratou. Ka akamanako taki tai ana tatou i teia nga umuumuanga e toru.
7, 8. (a) Eaa te aiteanga kia “rave i te tuatua-tau”? (e) Eaa te au tuatua tau kore tei tupu matauia i to Mika tuatau?
7 Kia “rave i te tuatua-tau” te aiteanga kia akono i tei tika. Te rave anga i te au mea i ta te Atua tu ko te turanga ia o te tuatua tau. Inara, kare to Mika au taeake i rave ana i te tuatua tau mari ra ko te tuatua tau kore. Na teea au tu? Akamanako ana ia Mika 6:10. I te openga o taua irava, kua akatakaia mai te aronga okooko e te taangaanga ra i tetai “epha meangiti,” koia oki, tetai e mea iti roa. Te na ko maira te irava 11 e kua taangaanga ratou i te “pute toka pikikaa.” E i roto i te irava 12, “e arero pikikaa oki tei to ratou vaa.” No reira, kua matauia te epa pikikaa, te pute toka pikikaa, e te arero pikikaa i roto i te ao okooko o to Mika tuatau.
8 Kare te au angaanga tuatua tau kore i kotinga uaia i te ngai makete. Te matau katoaia ra te reira i te aua akavaanga. Te akakite maira a Mika 7:3 e “kua pati te ariki, e te akava katoa, i te oko.” Kua orongaia te tutaki ki te au akava e rauka ei ia ratou i te tuku i te au utunga tuatua tau kore ki rungao i te au tangata kino kore. Kua kapiti atu “te tangata nui,” me kore tetai tangata puapinga, ki roto i te au angaanga aati i te ture. Ko te tika, te karanga ra a Mika e te “tavaitai ra” me kore te taokotai ra te tamaiti ariki, te akava, e te tangata maata i ta ratou au angaanga kikino.
9. Akapeea a Iuda raua ko Iseraela i te akakino angaia e te tuatua tau kore tei raveia e te aronga kino?
9 Ko te au tuatua tau kore tei raveia e te au arataki kino te akakino ra i te katoatoa i roto ia Iuda e Iseraela. Te akakite maira a Mika 7:5 e ko te kore anga o te tuatua tau kua arataki atu ki te kore anga o te irinaki i rotopu i te au taeake, te au oa muna, e pera te au tokorua akaipoipo. Te akakite maira te irava 6 e kua taki atu teia ki tetai turanga i roto i te au kopu kua akavaavaa tetai i tetai te au tamaiti i te au metua, te au tamaine i te au metua vaine.
10. I teia tuatau tuatua tau kore, akapeea te au Kerititiano i te akono anga ia ratou uaorai?
10 Akapeea teia tuatau? Kare ainei tatou e kite ana i taua turanga aiteite? Mei ia Mika rai, te koropiniia nei tatou e te tuatua tau kore, te tu irinaki kore, e te marikonga kore o te tu oaoa e te oraanga ngutuare. Inara, ei au tavini no te Atua e noo nei i roto i teia ao tika kore, kare tatou e tuku i te au tu akono anga o teia ao tau kore kia tomo ki roto i te putuputuanga Kerititiano. Mari ra, ka tauta tatou i te mou i te au kaveinga o te tu tika e te tu tau, te akaari anga i teia i roto i te au mea o to tatou oraanga. E tika, ka ‘akono meitaki tatou i te au mea katoa nei.’ (Ebera 13:18) Kare ainei koe e akatika ana e na te rave anga i te tuatua tau ka rekareka tatou i te au akameitakianga puapinga tei tupu mai mei tetai taokotaianga taeake te akaari ra i te irinaki tika tikai?
Akapeea te Tangata i te Rongo Anga i “te Reo o Iehova”?
11. Akapeea a Mika 7:12 i te akatupu angaia?
11 Kua totou a Mika e noatu te au turanga tau kore, ka rauka i te au tu tangata ravarai te tuatua tau. Kua totou te peroveta e ka akaputuputuia te tangata ravarai “mei tetai tai e tae rava atu ki tetai tai, e mei tetai maunga e tae rava atu ki tetai maunga” kia riro mai ei aronga akamori ia Iehova. (Mika 7:12) I teia tuatau, i te tuanga openga o te tupuanga o teia totou, kare i tetai iti tangata okotai, mari ra te au tangata tataki tai o te pa enua ravarai te puapinga ra mei ta te Atua tuatua tau papaki tai. (Isaia 42:1) Akapeea teia i te tikaanga?
12. Akapeea “te reo o Iehova” i te akarongo angaia i teia tuatau?
12 No tetai pauanga, ka akamanako ana i ta Mika au tuatua mua. Te karanga ra a Mika 6:9 e: “Te kapiki nei te reo o Iehova ki te oire, e ko tei pakari ra, e kite ïa i toou ingoa.” Akapeea te tangata o te pa enua ravarai i te rongo anga i “te reo o Iehova,” e akapeea teia i te kapiti anga atu ki ta tatou rave anga i te tuatua tau? E tika, kare te tangata i teia tuatau e akarongo tika ana i te reo o te Atua. Inara, na roto i ta tatou angaanga tutuanga i te ao katoa, te akarongoia nei te reo o Iehova e te au tangata tataki tai o te au kiri tangata ravarai e te au tu oraanga. Tei tupu mai, ko te aronga i akarongo kua ‘kite ïa i to te Atua ingoa,’ te akono anga i te tu mataku ngateitei no te reira. Papu e te angaanga nei tatou ma te tau e te aroa ua na te tavini anga ei aronga akakitekite maroiroi i te Patireia. Na te akakitekite anga i to te Atua ingoa ki te katoatoa ma te kore te papaki tai, te “rave [ra tatou] i te tuatua-tau.”
Kia Inangaro Tatou i te Takinga Meitaki
13. Eaa te tukeanga i rotopu i te aroa takinga meitaki e te aroa?
13 Aru mai, ka uriuri ana tatou i te rua o te umuumuanga tei taikuia ia Mika 6:8. Te tapapa maira a Iehova ia tatou “kia inangaro i te [“takinga meitaki,” NW].” Te tuatua Epera tei uriia no te “takinga meitaki” te uri katoaia ra e e “aroa takinga meitaki,” me kore e “aroa tiratiratu.” Te takinga meitaki te manako ra koe i tetai ke, e manako tangi aroa ia ratou. Te tuke ra te takinga meitaki mei te tu o te aroa. Akapeea ra? E maata atu te aiteanga o te aroa, tetai te ka rauka i te tuatuaia no te au apinga e no te au manako. Ei akatauanga, te karanga ra te au Tuatua Tapu no tetai tangata “tei inangaro i te wina, e te inu ra” e no tetai tangata “tei inangaro i te tuatua pakari.” (Maseli 21:17; 29:3) I tetai tua, te o maira ki roto i te akaari anga i te takinga meitaki te tangata, koia tikai te aronga e tavini ra i te Atua. No reira te karanga ra a Mika 7:20 e kua ‘oronga ia te [“takinga meitaki,” NW] kia Aberahama’—e tangata tei tavini i te Atua ko Iehova.
14, 15. Akapeea te aroa takinga meitaki i te akaari angaia, e eaa te kiteanga o te reira tei taikuia?
14 Kia tau ki ta Mika 7:18, te karanga ra te peroveta e ‘mea rekareka i te Atua te [“takinga meitaki,” NW].’ Ia Mika 6:8, kua akakiteia mai kia tatou kia kore e akaari anake i te aroa takinga meitaki kia inangaro katoa ra i taua tu. Eaa ta tatou i kite mai mei teia au irava? Te akaariia ra te aroa takinga meitaki ma te puareinga e te oronga ua no te mea te inangaro ra tatou i te akaari i te reira. Mei ia Iehova rai, te kite ra tatou i te mareka, me kore te tu rekareka, i te akaarianga i te aroa takinga meitaki ki te aronga e anoano maira i te tauturu.
15 I teia tuatau, e akairo taua aroa takinga meitaki no te iti tangata o te Atua. Akamanako i tetai akaraanga okotai. I roto ia Tiunu 2001, kua akatupu tetai uriia toropika i te vaipuke maata i Texas, Marike, te takinga kino anga e tauatini ua atu kainga, kapiti mai i te au kainga e anere ua atu o te Au Kite o Iehova. Kia tauturu i to ratou au taeake Kerititiano te anoano maira i te tauturu, kua rave puareinga e te oronga ua etai 10,000 Kite i to ratou tuatau e te maroiroi. Tere atu i te apa mataiti, kua angaanga te aronga tauturu noatu te roiroi, te akapou anga i to ratou au ra, te au po, e te openga epetoma no te patu akaou e 8 Are Uipaanga Patireia e tere atu i te 700 kainga no to ratou au taeake Kerititiano. Ko te aronga kare i rauka i te rave i taua angaanga kua tuku mai i te kai, te au apinga materia, e te moni. Eaa ra teia tauatini ua atu Au Kite i aere mai ei i te tauturu i to ratou au taeake? No te mea e “aroa takinga meitaki” to ratou. E mei teaa te pumaana i te kite e te akaariia ra taua au angaanga aroa takinga meitaki e to tatou au taeake i te ao katoa! Ae, te akono anga i te umuumuanga kia “aroa takinga meitaki” kare ia, i te apainga teiaa, mari ra e rekareka anga ia!
Kia Mako i te Aaerenga ma te Atua
16. Eaa te akatutuanga te tauturu ra i te akamaata i te anoano kia mako te aaere anga ma te Atua?
16 Te toru o te umuumuanga te kiteaia ra ia Mika 6:8 koia kia “aerenga akamako tikai i to Atua ra.” Teia te aiteanga kia kite i to tatou au kotinga e kia irinaki ki runga i te Atua. Ei akatutu anga: E akamanako ana i tetai manga tamaine e mou piri ra i te rima o tona papa ia raua e aaere ra na roto i te uriia. Kua kite meitaki te tamaine e kua kotingaia tona maroiroi, inara e irinaki maata tona i tona papa. Kia kite katoa tatou i to tatou au kotinga inara te irinaki papu ra i to tatou Metua i te rangi. Akapeea e rauka ei ia tatou i te akono tamou i teia irinaki papu? Ko tetai mataara, na te akamanakoanga i te tumu pakari no te noo vaitata ki te Atua. Te akamaara maira a Mika ia tatou i nga tumu e toru: Ko Iehova to tatou Akaora, to tatou Arataki, e to tatou Paruru.
17. Akapeea a Iehova i te akaora anga, arataki anga, e te paruru anga i tona iti tangata i te tuatau taito?
17 Kia tau kia Mika 6:4, 5, te karanga ra te Atua: “Kua arataki mei oki au ia koe mei te enua maira mei Aiphiti.” Ae, ko Iehova to Iseraela Akaora. Kua tuatua atu a Iehova: “Kua tono au ia Mose, ia Aarona, e ia Miriama, na mua ia koe.” Kua taangaangaia a Mose raua ko Aarona kia arataki i te pa enua, e kua arataki a Miriama i te au vaine o Iseraela na roto i tetai imene autuanga. (Exodo 7:1, 2; 15:1, 19-21; Deuteronomi 34:10) Kua oronga mai a Iehova i te aratakianga na roto i tona au tavini. I roto i te irava 5, kua akamaara atu a Iehova i te iti tangata Iseraela e kua paruru aia ia ratou mei ia Balaka raua ko Balaama e kua arai aia i to Iseraela i nga tuanga openga o to ratou tere mei Sitima i Moabi ki Gilagala i te Enua Taputouia.
18. Akapeea te Atua i te riro anga ei Akaora, Arataki, e te Paruru no tatou i teia tuatau?
18 Ia tatou e aaere ra ma te Atua, te akaora ra aia ia tatou mei to Satani ao, te arataki ra ia tatou na roto i tana Tuatua e tana akaaerenga, e te paruru ra ia tatou ei pupu me tamakiia mai tatou e te aronga patoi. E tumu maata i reira ta tatou kia mou piri i te rima o to tatou Metua i te rangi ra ia tatou e aaere ra ma ia na roto i te tuanga openga kinokino o to tatou tere ki tetai apinga meitaki atu ko te Enua Taputouia kare mei to taito ra—to te Atua ao ou tuatua tika.
19. Na teea tu i piri atu ei te tu mako ki to tatou au kotinga?
19 Te mako i te aaereanga ma te Atua te tauturu ra ia tatou kia manako tika tikai i to tatou au turanga. Te tau nei teia no te mea te akaari anga i te tu mako te kapiti maira i te kiteanga i to tatou au kotinga. Te ruaine anga me kore te oraanga kopapa paruparu penei ka tuku mai i te au kotinga ki runga i ta tatou ka rauka i te rave i roto i ta Iehova angaanga. Inara, kare e tuku i teia ei akamaroiroi kore ia tatou, e mea meitaki i te akamaara e te ariki maira te Atua i ta tatou au angaanga e te au atinga i ‘ta te tangata i rauka ra, kare i tei kore i rauka iaia ra.’ (2 Korinetia 8:12) E tikai, te tapapa maira a Iehova ia tatou kia tavini iaia na roto i tetai tu ngakau katoa, te rave anga i tei tika i to tatou au turanga. (Kolosa 3:23) Me rave ngakau tae tatou e te maroiroi i tei rauka ia tatou i roto i tana angaanga, ka akameitaki puapinga mai a Iehova ia tatou.—Maseli 10:22.
Apai Mai Tetai Tu Tapapa Ua i te Au Akameitakianga
20. Te kiteanga i teaa ka tauturu ia tatou kia akaari i te tu tapapa ua mei ia Mika rai?
20 Te kite anga i ta Iehova akameitakianga te akakeu ra ia tatou kia aru i to Mika tu. Kua tuatua aia: “E tapapa au i te Atua o toku nei ora.” (Mika 7:7) Akapeea teia au tuatua i te pirianga ki to tatou aaere anga ma te mako ma te Atua? Te rauka anga te tu tapapa ua, me kore tamou marie, te tauturu ra ia tatou i te kopae i te manako maromaroa e kare to Iehova ra i tae mai. (Maseli 13:12) Te tika, te umuumu nei tatou no teia ao kino kia ope. Inara, i te au epetoma ravarai e tauatini ua atu tangata koi akamata ua ake rai te aaere ma te Atua. Te kiteanga i te reira te oronga maira i tetai tumu kia tatou no te akaarianga i te tu tapapa ua. Kua tuatua tetai Kite kua roa i te tavini anga no runga i teia: “Te akamaara anga e tere atu i te 55 mataiti i te rave anga i te angaanga tutuanga, te papu nei iaku e kare e apinga i ngere iaku no te tapapa anga ia Iehova. Ei tukeanga, kua akarangatiraia mai au mei te au mamae ngakau e manganui.” Kua kite ana ainei koe i taua tupuanga mei te reira?
21, 22. Akapeea a Mika 7:14 i te akatupu angaia i to tatou tuatau?
21 Kare e ekokoanga e te aaere anga ma Iehova te akapuapinga ra ia tatou. Me tatau tatou ia Mika 7:14, kua akaaite a Mika i to te Atua iti tangata ki te au mamoe e noo tinamou ra ma to ratou tiaki mamoe. Te tupuanga maata o teia totou i teia tuatau, te toenga o te Iseraela vaerua e pera katoa te “mamoe ke atu” te kite ra i te tu tinamou ma to ratou Tiaki Mamoe irinakiia, ko Iehova. Te noo ra ratou “ki roto i te vaorakau ra, i rotopu tikai i Karamela,” i te pae vaerua kua akatakakeia mei teia ao kino e te manamanata maata.—Ioane 10:16; Deuteronomi 33:28; Ieremia 49:31; Galatia 6:16.
22 Te rekareka ra te iti tangata o Iehova i te au mea puapinga, mei ta Mika 7:14 rai i totou katoa. No runga i ta te Atua mamoe, me kore iti tangata, te karanga ra a Mika: “Ei Basana, e ei Gileada, ratou kaikai ei.” Mei te au mamoe i Basana e Gileada e kai ra i te matie tupu ruperupe e te meitaki, pera katoa rai te iti tangata o te Atua i teia tuatau te rekareka i te au mea puapinga i te pae vaerua—ko tetai atu akameitakianga no te aronga e aaere ra ma te tu mako ma te Atua.—Numero 32:1; Deuteronomi 32:14.
23. Eaa te apiianga ka kite mai tatou mei te akamanakoanga ia Mika 7:18, 19?
23 Ia Mika 7:18, 19, te akakite maira te peroveta i to Iehova anoano no te akakore i te ara a te aronga tei tataraara. Te karanga ra te irava 18 e te “akakore anga i te tuatua kino” e te “tutaki kore anga i te ara.” Kia tau ki te irava 19, ka “titiri [aia] i ta ratou au ara ravarai ki raro roa i te au ngai oonu o te moana.” Eaa tetai apiianga ka kite mai tatou mei teia? Penei ka ui tatou kia tatou uaorai me te aru ra tatou ia Iehova na teia mataara. Te akakore ra ainei tatou i te ara a tetai ka rave kia tatou? Me e tu tataraara to te reira aronga e te tauta ra i te akaau, papu tikai ka inangaro tatou i te akaata i to Iehova tu puareinga no te akakore pu tikai i te ara e te tamou tikai.
24. Akapeea koe i te puapinga anga mei ta Mika totou?
24 I akapeea tatou i te puapinga anga mei te akamanakoanga i ta Mika totou? Kua akamaara mai te reira ia tatou e te oronga maira a Iehova i te manakonakoanga mou no te aronga te akavaitata atura kiaia. (Mika 2:1-13) Kua akamaroiroiia tatou kia rave pouroa i te ka rauka no te akatere anga i te akamorianga mou ki mua kia rauka ei i te aaere ma te mutu kore ma to te Atua ingoa. (Mika 4:1-5) E kua akapapuia mai kia tatou e noatu to tatou au turanga, ka rauka ia tatou i te akono atu i ta Iehova au umuumuanga. Ae, te akamaroiroi tikai maira ta Mika totou ia tatou kia aaere ma to Iehova ingoa.
Akapeea Koe me Pau?
• Kia tau kia Mika 6:8, eaa ta Iehova e umuumu maira ia tatou?
• Eaa te anoanoia ra me ka “rave [tatou] i te tuatua-tau”?
• Akapeea tatou i te akaari anga e te “inangaro [ra tatou] i te aroa [“takinga meitaki,” NW]?
• Eaa te o maira i roto i te “aerenga akamako tikai i to Atua ra”?
[Au Tutu i te kapi 21]
Noatu te au tu kino o tona tuatau, kua akono ua atu a Mika i ta Iehova au umuumuanga. Ka rauka rai ia koe
[Tutu i te kapi 23]
Rave i te tuatua tau na te akakite aere anga ki te au tu tangata ravarai
[Au Tutu i te kapi 23]
Akaari e te inangaro ra koe i te takinga meitaki na te akono anga i tei umuumuia e tetai ke
[Tutu i te kapi 23]
E rave i tei rauka ia koe ma te kiteanga i toou au kotinga ma te mako