Akaari Anga i te Tu Ngateitei No ta Tatou Au Akaputuputu Anga Tapu
“Ko ratou rai oki taku e arataki ki toku maunga tapu ra, e akarekareka au ia ratou i roto i toku are pure anga.”—ISAIA 56:7.
1. Eaa te au tumu anga Tuatua Tapu i rauka mai ia tatou no te akaari anga i te akangateitei anga tau no ta tatou au uipaanga?
KUA akaputuputu mai a Iehova i tona au tangata, te au Kerititiano akatainuia e to ratou au oa, kia akamori iaia ki tona “maunga tapu ra.” E e akarekareka ana aia ia ratou i roto i tona “are pure anga,” tona iero pae vaerua, koia oki “te are pure anga no te tangata ravarai.” (Isaia 56:7; Mareko 11:17) Te akakite maira teia au tupuanga e e mea tapu, e tu ma, e te teitei ta Iehova akamorianga. Na te akaari anga i te akangateitei anga tau no ta tatou au uipaanga no te apiianga e te akamorianga, te akapapu ra tatou e te akono ra tatou i to Iehova manako no te au mea tapu.
2. Eaa te akaari maira e te mou ra a Iehova i te ngai tana i iki no tana akamorianga ei mea tapu, e akapeea a Iesu i te akaari anga mai e te rave katoa ra aia i te reira?
2 I Iseraela i taito, kua riro mai te ngai ta Iehova i iki no tana akamorianga ei mea tapu. Ka akatainuia e ka akatapuia te tapenakara e tona au apinga akamanea e te au mea katoa ‘kia tapu roa ïa te reira.’ (Exodo 30:26-29) Te nga paruru e rua o te ngai tapu ra kua karangaia e “te pae Are ïa” e “te ngai-tapu rava ra.” (Ebera 9:2, 3) Kua monoia te tapenakara i muri mai ki te iero i Ierusalema. Ei ngai akamorianga ia Iehova, kua karangaia a Ierusalema e ko “te oire tapu.” (Nehemia 11:1; Mataio 27:53) I roto i tana angaanga orometua i te enua nei, kua akaari mai a Iesu i te tu ngateitei no te iero. Kua riri tikai aia i te au tangata no te tu akangateitei kore i te taangaanga anga ratou i te ngai o te iero no te au akakoroanga okooko e ei ngai tikoti anga na te katoatoa.—Mareko 11:15, 16.
3. Eaa te akatutu maira i te tu tapu o te au akaputuputuanga o Iseraela?
3 Kua akaputuputu mai te ngati Iseraela i te akamori ia Iehova e kua akarongo atu ki te tatau anga i tana Ture. Kua karangaia tetai au ra o ta ratou au oroa e ei au uruoaanga tapu me kare e au akaputuputuanga tapu, i te akakite anga mai i te tu tapu o teia au akaputuputu anga. (Levitiku 23:2, 3, 36, 37) I te akaputuputuanga na te katoatoa i te tuatau o Ezera raua ko Nehemia, te “akakite [ra te ngati Levi] ki te tangata i te ariteanga o taua ture.” No te mea “kua aue oki te tangata ravarai i te kite anga i te au tuatua a te ture ra,” “kua muteki iora te tangata katoa i te au ngati Levi, na ko atura, Auraka e tuatua, e rā tapu oki teia.” Kua akono iora te ngati Iseraela i te Oroa Patia Anga Puakapa e itu ra ma te ‘rekareka maata rava.’ Pera katoa, kua “tatau iora aia i taua buka ture a te Atua ra i tera rā i tera rā, mei te rā mua mai e tae ua atura ki te rā openga ra. Kua akono atura oki ratou i taua oroa ra e po itu akera; e tae akera ki te rā varu ra, ei uruoaanga tapu ïa, i tei tuatuaia maira.” (Nehemia 8:7-11, 17, 18) E au atianga tapu tikai teia te umuumuia ra te manako akangateitei anga i te tua o te aronga tei tae mai.
E Au Akaputuputu Anga Tapu ta Tatou Au Uipaanga
4, 5. Eaa te au tu o ta tatou au uipaanga te akapapu maira e e au akaputuputu anga tapu te reira?
4 E tika rai, i teia tuatau kare o Iehova oire tapu tika tikai i runga i te enua nei, ma tetai iero takake tei akatapuia no te akamorianga iaia. Noatu rai, auraka e ngaropoina ia tatou te tikaanga e e au akaputuputuanga tapu taua au uipaanga no te akamorianga ia Iehova. E toru taime i te epetoma, e akaputu mai ana tatou i te tatau e te apiianga i te au Tuatua Tapu. Kua ‘tatau taka meitakiia’ ta Iehova Tuatua, e mei to Nehemia tuatau, “kua akakite i te ariteanga.” (Nehemia 8:8) Pouroa ta tatou au uipaanga e akamata ana e e taopenga ana ki te pure, e te maata anga, e imene ana tatou i te au imene akapaapaa anga kia Iehova. (Salamo 26:12) E tuanga tikai te au uipaanga putuputuanga no ta tatou akamorianga e te umuumuia ra tetai tu no te pure e te manako akangateitei anga na tatou.
5 Te akameitaki ra a Iehova i tona au tangata ia ratou e akaputu taokotai maira i te akamori iaia, i te apiianga i tana Tuatua, e te rekareka anga i te kapitianga Kerititiano. Me tae mai te taime no te aere atu ki tetai uipaanga, papu ia tatou e i taua uipaanga ra te “reirā Iehova te akaue anga i te meitaki.” (Salamo 133:1, 3) Ka rauka ia tatou taua akameitakianga me kua tae tatou ki reira e te akarongo anga ki te porokaramu pae vaerua. Tei runga atu, kua akakite a Iesu e: “I te ngai e putuputu ei e toko rua e toko toru i toku nei ingoa, tei rotopu katoa au ia ratou i reira.” I roto i te papaanga tuatua, te taangaangaia ra teia tuatua ki te aronga pakari Kerititiano e uipa ra kia akono i te au manamanata kino pakari i rotopu i te au tangata tataki tai, inara ko te kaveinga, te taangaanga katoaia ra ki ta tatou au uipaanga. (Mataio 18:20) Mei tei reira rai a Karaiti, na roto i te vaerua tapu, i te akaputuputu taokotai anga mai te au Kerititiano i roto i tona ingoa ra, kare ainei taua akaputuputu anga ra e akamanakoia ei mea tapu?
6. Eaa te karangaia ra no runga i te au ngai uipaanga no tatou, me e maata e me e rikiriki?
6 E tika rai e kare a Iehova e noo ana i roto i te au iero tei maaniia e te tangata. Noatu rai, e au ngai akamorianga mou no tatou te au Are Uipaanga Patireia. (Angaanga 7:48; 17:24) E akaputu mai ana tatou ki reira ei apii i te Tuatua a Iehova, kia pure kiaia, e kia imene i tana au imene akapaapaa anga. E tika katoa rai te reira no to tatou au Are Akaputuputuanga. Kua riro te au ngai mamaata tei tutakiia no ta tatou au uruoaanga—mei te au otitoriomi, te ngai akaariari anga, me kare te au ngai tarekareka anga —ei au ngai no te akamorianga e taangaangaia ra no ta tatou au akaputuputu anga tapu. E mea tau kia akangateitei tatou i teia au atianga no te akamorianga, me e maata e me e rikiriki, e kia akaataia mai te reira i roto i to tatou manako e te tu.
Au Mataara no te Akangateitei i ta Tatou Au Akaputuputu Anga
7. Na roto i teea tu kiteaia ka rauka ia tatou i te akangateitei i ta tatou au akaputuputu anga?
7 E au mataara kiteaia tetai te ka rauka ia tatou i te akangateitei i ta tatou au akaputuputu anga. Ko tetai mataara koia oki na te tae anga mai no te imene anga i te au imene Patireia. E manganui o teia au imene nei kua tataia ei au pure e no reira kia imene akangateiteiia. I te taiku anga ia Salamo 22, kua tata te apotetoro ko Paulo no Iesu e: “E akakite au i to ingoa i toku ra au taeake, e akapaapaa au ia koe i roto i te ekalesia ra.” (Ebera 2:12) No reira, e tauta tatou i te noo ki runga i to tatou au nooanga i mua ake ka akakite mai ei te tiamana i te imene e kia akamanako i te aiteanga o te au tuatua ta tatou e imene ra. Kia akaata mai ta tatou imene anga i te au manako oonu o te tata taramo tei tata e: “Ka akameitaki au ia Iehova ma te ngakau katoa, i roto i te kapitianga o te aronga tiratiratu, e te uipa anga ra.” (Salamo 111:1) Ae, te imene anga i te au akapaapaa kia Iehova ko tetai tumu meitaki tikaiia kia tae vave mai ki ta tatou au uipaanga e kia noo mai e tae ua atu ki te openga.
8. Eaa te akaraanga i roto i te Pipiria te akaari maira e e mea tau kia akamanako akangateiteiia taua au pure i ko i ta tatou au uipaanga?
8 Ko tetai tu te ka akamaata mai i te tu pae vaerua o ta tatou au uipaanga katoatoa ko te pure akatenga tei orongaia no te aronga katoatoa tei akaputuputu mai. I tetai atianga, kua akaputuputu mai te au Kerititiano o te anere mataiti mua ki Ierusalema e kua “akateitei anake atura to ratou reo i te Atua” i te pure akatenga anga. Tei tupu mai, “kua tuatua ua iora [ratou] i te tuatua a te Atua ma te mataku kore,” noatu te takinokino anga. (Angaanga 4:24-31) Ka rauka ainei ia tatou i te akamanako e kua tuku taua aronga tei tae mai kia aere ke atu to ratou manako i te tuatau no te pure? Kare, kua “akateitei anake ra” ratou i te pure anga. Te au pure e pureia ra i ko i ta tatou au uipaanga te akaata maira i te au manako ngakau o te katoatoa tei aere mai. Ko teia au pure nei e mea tau kia akamanako akangateiteiia e tatou.
9. Akapeea tatou i te akaari anga i to tatou tu ngateitei no te au akaputuputu anga tapu na roto i to tatou kakau e to tatou tu?
9 Pera katoa, e akaari tatou i ta tatou akangateitei anga oonu no te tu tapu o ta tatou au uipaanga na roto i te tu o to tatou kakau. Ka rauka maata i to tatou tu ma, te tu ngateitei o to tatou kakau e to tatou rauru i te tauturu i te tu tapunui no ta tatou au uipaanga. Kua ako mai te apotetoro ko Paulo e: “Ko toku ïa anoano i te au tane ra, kia pure i te au ngai katoa ra, ma te apai i te rima viivii kore ki runga, ma te riri kore, e te māro kore: E te au vaine ra oki, kia akamanea ia ratou uaorai i te kakau e tau ra, ma te akatietie kore, e te akono meitaki; auraka ma te rauru iri, e te auro, e te poe, e te kakau oko maata ra; Ma te tuatua meitaki ra, ko tei tau i te au vaine i mou i te akono i te Atua ra.” (1 Timoteo 2:8-10) Me aere tatou ki te au uruoaanga mamaata tei raveia i te ngai atea, kia tau to tatou kakau ki te au turanga o te reva e kia tapunui rai. Pera katoa, i to tatou akangateitei anga i te atianga ra ka tauturu ia tatou kia kore e kaikai me kare e kai kamu i te reira tuatau. Te akangateitei ra te kakau tau e te tu i ko i ta tatou au akaputuputu anga i te Atua ko Iehova, i tona akamorianga, e to tatou au taeake akamori.
E Tu te Tau ra no te Putuputuanga o te Atua
10. Akapeea te apotetoro ko Paulo i te akaari anga e te umuumuia ra te turanga teitei no te tu akono i ko i ta tatou au uipaanga Kerititiano?
10 I roto ia 1 Korinetia, pene 14, ka kite tatou i te ako anga pakari a te apotetoro ko Paulo e akapeea me raveia te au uipaanga Kerititiano. Kua taopenga aia na te tuatua anga e: “E rave ra te au mea ravarai ma te tika e te manea.” (1 Korinetia 14:40) E tuanga puapinga maata ta tatou au uipaanga no te angaanga a te putuputuanga Kerititiano, e te umuumu maira te reira i te tu akono te tau ra ki te putuputuanga a Iehova.
11, 12. (a) Eaa te ka tukunaia ki roto i te au manako o te tamariki te aere maira ki ta tatou au uipaanga? (e) Na roto i teea tu tau ka rauka i te tamariki i te akakite i to ratou akarongo i ko i ta tatou au uipaanga?
11 Ki te tamariki tikai, te anoanoia ra kia apiiia e eaa ta ratou ka rave i ko i ta tatou au uipaanga. E akamarama atu nga metua Kerititiano ki ta ratou tamariki e kare te Are Uipaanga Patireia e te ngai no te Apii Puka a te Putuputuanga e ngai kangakanga anga. E au ngai akamorianga ia Iehova te reira na tatou e te apiianga i tana Tuatua. Kua tata te ariki pakari ko Solomona e: “E matakite i to vaevae kia aere ki te are o te Atua ra; e kia rapurapu koe i te akarongo ra.” (Koheleta 5:1) Kua apii a Mose i te ngati Iseraela kia akaputuputu taokotai mai te aronga mamaata e te “au tamariki.” Kua tuatua aia: “E akaputuputu mai i te au tangata . . . kia akarongo ratou, e kia apii, e kia mataku i to kotou Atua ra ia Iehova, kia akamako, e kia rave oki i te au tuatua ravarai o teianei ture: Kia akarongo katoa ta ratou au tamariki, kare i kite ra, kia apii, e kia mataku i to kotou Atua ra ia Iehova.”—Deuteronomi 31:12, 13.
12 Pera katoa i teia tuatau, te tumu maata i aere mai ei ta tatou au tamariki ki te au uipaanga ma to ratou nga metua kia akarongo e kia apii. Me viviki ia ratou i te akarongo mai e kia marama i te au tuatua mou mama ua o te Pipiria, ka rauka katoa i te tamariki i te “aaki te tuatua” o to ratou akarongo e kia piri mai ki roto i te au tuatua tapoto ua. (Roma 10:10) Penei ka akamata tetai manga tamaiti na te tuatua anga i te au tuatua tokoiti ua i te pau anga i tetai uianga tana e marama ra. I te akamata anga, penei ka tatau mai aia i te pauanga, inara i muri ake, ka tauta aia i te paupau mai na roto i tana uaorai au tuatua. E puapinga e e mea reka tikai teia no te tamaiti, e te akarekareka ra taua au tuatua oronga uaia mai no te akarongo i te au ngakau o te aronga pakari ake tei aere mai. Tei matauia, na te nga metua e akanoo i te akaraanga na te paupau anga mai raua i te au pauanga. I te ngai ka rauka, e meitaki no te tamariki kia tu ratou i ta ratou uaorai Pipiria, te puka imene, e te kopi no te puka e apiiia ra. Kia apiiia ratou kia akangateitei tau i taua au puka. Na teia pouroa e tuku ki roto i te manako o te tamariki e e au akaputuputu anga tapu ta tatou au uipaanga.
13. Eaa ra to tatou manakonakoanga no runga i te aronga tei aere mai ki ta tatou au uipaanga ka tai nei taime?
13 E tika rai, kare tatou e inangaro i ta tatou au uipaanga kia aite atu ki te au pure raa a Kerititome. Penei e anu e e tu akatutu ua teia me kore e maniania mei te ngai imene tamataoraanga. Ka inangaro tatou i te au uipaanga i ko i to tatou au Are Uipaanga Patireia kia oaoa kia oraora inara kare e kia akaaiteia atu ki te karapu tamataoraanga. E akaputuputu mai ana tatou i te akamori ia Iehova, no reira kia tapunui ua rai ta tatou au uipaanga. Ko to tatou anoano koia oki i muri ake i te akarongo anga ki te au tumu manako tei orongaia mai e te akara anga i to tatou tu e ta tatou tamariki, e kia karanga mai te aronga tei aere mai ka tai nei taime e: “Tei rotopu tikai te Atua ia kotou.”—1 Korinetia 14:25.
E Tu Tinamou no ta Tatou Akamorianga
14, 15. (a) Akapeea tatou i te kopae anga kia kore e “akaruke i te are o to tatou Atua”? (e) Akapeea a Isaia 66:23 i te akatupu takere angaia?
14 Mei tei akakiteia mairai i runga akenei, te akaputuputu maira a Iehova i tona au tangata e te akarekareka ra ia ratou i roto i tona “are pure anga,” tona iero vaerua. (Isaia 56:7) Kua akamaara atu te tangata akarongo mou ko Nehemia ki tona au taeake ngati Iuda e e akaari ratou i te tu ngateitei tau no te iero tikai na te turu anga i te reira i te pae materia. Kua akakite aia e: “Kare oki matou e akaruke i te are o to tatou Atua.” (Nehemia 10:39) Pera katoa, auraka tatou e akaruke i ta Iehova patianga kia akamori iaia i roto i tona “are pure anga.”
15 I te akaari anga i te anoano kia akaputuputu taokotai mai no te akamorianga, kua totou a Isaia e: “Mei tetai marama ou oki e tae ua atu ki tetai marama ou, e mei tetai sabati e tae ua atu ki tetai sabati, ko te aere anga mai ïa o te tangata katoatoa, ka akamori ei ki mua i toku aroaro, te tuatua mairā Iehova.” (Isaia 66:23) Te tupu ra teia i teia tuatau. I te au epetoma ravarai no te au marama ravarai, e taokotai putuputu mai ana te au Kerititiano akatapuia i te akamori ia Iehova. Ka rave ratou i teia, kapiti atu ki tetai au mea ke, na te aere anga mai ki te au uipaanga Kerititiano e te o atu anga ki roto i te angaanga orometua. Ko koe ainei tetai o taua aronga tei ‘aere putuputu mai ki mua i te aroaro o Iehova’?
16. Eaa ra te aere putuputu anga ki te uipaanga ka riro mai ei ei tu tinamou no to tatou oraanga i teianei?
16 Ka taangaanga pu tikaiia e Isaia 66:23 te ora i roto i te ao ou tei taputouia mai e Iehova. I taua tuatau, i roto i tetai manako tika tikai, mei tetai epetoma ki tetai epetoma e tetai marama ki tetai marama, ka ‘aere mai te tangata katoatoa, ka akamori ei ki mua,’ ia Iehova e tuatau ua atu. I te mea e ka riro te akaputu taokotai i te akamori ia Iehova ei tu tinamou no to tatou oraanga pae vaerua i roto i te au akatereanga o te au mea ou, kare ainei tatou e aere putuputu atu ki ta tatou au akaputuputu anga tapu ei tu tinamou no to tatou oraanga i teianei?
17. Eaa ra tatou ka inangaro ei i ta tatou au uipaanga “no te mea te akara na [tatou] i taua rā ra i te vaitata anga mai”?
17 I te vaitata anga mai te openga, kia tauta maata ua atu rai tatou kia aere mai ki ta tatou au akaputuputu anga Kerititiano no te akamorianga. Ei akangateitei anga i te tu tapu o ta tatou au uipaanga, auraka tatou e tuku i te angaanga a teianei ao, te angaanga a te apii, me kare i te apii i te po kia akatau tatou i te aere putuputu anga ki te uipaanga ma to tatou au taeake irinaki. Te anoano ra tatou i te maroiroi te aere maira na roto i te kapitianga. Te oronga maira ta tatou au uipaanga no te putuputuanga i te au atianga kia tatou kia kite atu i tetai e tetai, kia oronga atu i te akamaroiroi anga, e kia akono marie tetai i tetai kia “aroa, e i te angaanga memeitaki ra.” Te anoano ra tatou i te rave i teia “no te mea te akara na [tatou] i taua rā ra i te vaitata anga mai.” (Ebera 10:24, 25) No reira, kia akaari ua rai tatou i te tu akangateitei anga tau no ta tatou au akaputuputu anga tapu na te aere putuputu anga mai, te kakau tau, e te tu akono meitaki. Na te rave anga i te reira, te akaari ra tatou e te akono ra tatou i to Iehova manako no te au mea tapu.
Na te Akamanako Akaou Anga
• Eaa te akaari maira e kia akono tapuia te au akaputuputu anga a te iti tangata o Iehova?
• Eaa te au tu o ta tatou au uipaanga te akapapu maira e e au akaputuputu anga tapu te reira?
• Akapeea te tamariki i te akaari anga e te akangateitei ra ratou i te tu tapu o ta tatou au uipaanga?
• Eaa ra tatou ka akariro ei i te aere putuputu mai anga ki te uipaanga ei tu tinamou no to tatou oraanga?
[Au Tutu i te kapi 28]
Noatu e teiea te ngai e raveia ra te reira e au akaputuputu anga tapu i te uipa mai i te akamori ia Iehova
[Tutu i te kapi 31]
Te aere maira ta tatou tamariki ki te au uipaanga kia akarongo e kia apiiia