Te Au Mapu, te Patu ra Kotou No te Tuatau ki Mua?
“Kua kite oki au i te au akakoro anga taku i akakoro ia kotou nei, . . . e akakoro anga au ïa, kare to te kino, kia oronga atu au ia kotou i [‘tetai tuatau ki mua e tetai manakonakoanga,” NW] ra.”—IEREMIA 29:11.
1, 2. I roto i teea nga mataara tuke kia manakoia te au mataiti o te mapu anga?
TE MANAKO ra te maata anga o te au tangata mamaata i te tuatau mapu ei tuatau umere no te oraanga. Te maara ra ia ratou te maroiroi e te tu oraora tei rauka ia ratou i to ratou ou anga. Te oki ra ratou i te akamaara meitaki i te tuatau e iti ua ta ratou au apainga, e tuatau e maata tikai to ratou mataora e te vai ra te oraanga katoa no te au tuatau ki mua ia ratou.
2 Ko kotou na e te aronga ou penei kua tuke te akara anga i te au mea. Penei e au manamanata toou i te akonoanga i te au taui anga i te pae manako e te pae kopapa o te mapu. I te apii, penei ka aro atu koe i te taomi anga pakari. Penei ka rave koe i tetai tauta anga pakari i te patoi atu i te apinga akakona, te kai kava, e te tu akono tau kore. E manganui ia kotou te aro katoa atura i te maro anga no te tu neutara me kare i tetai au maro anga te kapiti atura ki to kotou akarongo. Ae, ka riro te tuatau mapu ei tuatau ngata. Noatu rai, e taime ia no te tuatau. Ko te uianga ra, Akapeea koe me taangaanga i taua au tuatau ra?
Kia Rekareka i Toou Mapu Anga
3. Eaa te ako anga e eaa te akamatakite anga ta Solomona i oronga mai ki te au mapu?
3 Ka akakite atu te au tangata pakarikari kia koe e kare te tuatau mapu e roa ana, e e tika ta ratou. I roto i tetai manga mataiti, kare koe e noo ua ei mapu. No reira kia rekareka i te reira koi rauka ai ia koe te reira! Ko ta te Ariki ko Solomona ako angaia, tei tata mai e: “Ka rekareka, e tenana tangata ou, i toou na ou anga, e kia rekareka oki to ngakau i te au rā o toou na ou anga; e aere ua koe na te au arataa na toou uaorai ngakau, e aruaru oki i ta to mata e inangaro ra.” Inara, kua akamatakite mai a Solomona ki te au mapu e: “E akataka ke atu i te mea e pekapekaʼi to ngakau, e akataka ke atu oki i te mea e kino ei to kopapa.” Pera katoa, kua tuatua aia e: “Te mapu anga ra oki e te pakari anga, e mea puapinga kore ïa.”—Koheleta 11:9, 10.
4, 5. Eaa ra ei mea pakari no te aronga ou kia akapapa no te tuatau ki mua? E akatutu mai.
4 Marama ainei ia koe e eaa ta Solomona e tuatua ra? Ei akatutu anga, e akamanako ana i tetai tangata mapu tei rauka mai tetai apinga aroa maata, penei ake ko tetai moni. Eaa tana ka rave ki te reira? Ka kaimoumou katoatoa aia i te reira i te tamataora anga iaia uaorai—mei te tamaiti kaimoumou rai o ta Iesu parapore. (Luka 15:11-23) Inara eaa te ka tupu mai me pou te moni? Papu e ka mii aia no tona manako kore! I tetai tua, penei kua taangaanga aia i te apinga aroa ei patu anga no te tuatau ki mua, penei ake te iniveti meitaki anga i te maata anga o te reira. I te openga iora, iaia e puapingaia ra mei tana iniveti anga, i toou manako e ka mii ainei aia e kare aia i kaimoumou katoatoa ana i tana moni i te tamataora iaia uaorai i tona mapu anga? Kare rava!
5 E akamanako ana i toou au mataiti mapu anga ei apinga aroa no ko mai i te Atua, no te mea e apinga aroa ia. Akapeea koe me taangaanga i te reira? Ka kaimoumou katoatoa koe i taua maroiroi e te tu oraora ki runga i toou uaorai inangaro, i te aere ua anga mei tetai tuatau meitaki ki tetai ma te kore e manako atu i te tuatau ki mua. Inara, me rave koe i te reira, i roto i toou turanga te “mapu anga ra oki e te pakari anga” ka riro tikai ia ei “mea puapinga kore.” Mei teaa atura te meitaki kia rave i te tuatau o toou mapu anga kia akateateamamao no te tuatau ki mua!
6. (a) Eaa te ako anga a Solomona te oronga maira i te arataki anga no te au mapu? (e) Eaa ta Iehova e inangaro ra i te rave no te au tangata ou, e akapeea tetai tangata mapu e puapingaia ai mei teia?
6 Kua akakite mai a Solomona i tetai kaveinga te ka tauturu ia koe kia akariro i toou mapu anga ei mea meitaki. Kua karanga aia e: “E tenana e akamanako i Tei anga ia koe i to ou anga ra.” (Koheleta 12:1) Ko te reira te taviri ki te autu anga—e akarongo kia Iehova, e rave i tona anoano. Kua akakite a Iehova ki to Iseraela taito e eaa tana ka rave no ratou: “Kua kite oki au i te au akakoro anga taku i akakoro ia kotou nei, . . . e akakoro anga au ïa, kare to te kino, kia oronga atu au ia kotou i [“tetai tuatau ki mua e tetai manakonakoanga,” NW] ra.” (Ieremia 29:11) Te inangaro katoa ra a Iehova i te oronga atu kia koe i “tetai tuatau ki mua e tetai manakonakoanga.” Me maara ia koe iaia i roto i taau au angaanga, te au manako, e te au ikianga, ka riro mai taua tuatau ki mua e taua manakonakoanga ei meitaki.—Apokalupo 7:16, 17; 21:3, 4.
“Akavaitata atu ki te Atua”
7, 8. Akapeea tetai tangata mapu e akavaitata atu ei ki te Atua?
7 Kua akamaroiroi mai a Iakobo ia tatou kia maara ia Iehova i tona raurau mai anga ia tatou e: “E akavaitata atu ki te Atua, e nana e akavaitata mai kia kotou na.” (Iakobo 4:8) Ko Iehova Tei Anga mai, e Tei Ngateitei i te rangi ra, tei tau ra no te akamori anga katoatoa e te akapaapaa anga. (Apokalupo 4:11) Inara, me akavaitata atu tatou kiaia, ka akavaitata mai aia kia tatou. Kare ainei e ka akamaana taua manako anga aroa i toou ngakau?—Mataio 22:37.
8 Ka akavaitata atu tatou kia Iehova na roto i te au tu e manganui. Ei akaraanga, te karanga ra te apotetoro ko Paulo e: “E tamou marie i te pure, e akamaroiroi oki i te reira, ma te akameitaki oki.” (Kolosa 4:2) Tera te aite anga, e tatanu i te tu matauia no te pure. Auraka e merengo ua i te tuatua anga e amene i muri ake i te mono anga toou metua me kare tetai taeake Kerititiano i roto i te putuputuanga ia koe i roto i te pure. Kua akakite ana ainei koe eaa to roto i to ngakau kia Iehova e te akakite anga kiaia e eaa toou manako, eaa taau e mataku ra, e eaa te au akaaoanga taau e aro atura? Kua akakite ainei koe kiaia i te au mea te akama ra koe i te uriuri manako atu ki tetai ua atu tangata? Te au pure tika, e te ngakau tae te apai maira i tetai manako au. (Philipi 4:6, 7) Te tauturu maira te reira ia tatou kia akavaitata atu kia Iehova e kia manako e te akavaitata maira aia kia tatou.
9. Akapeea tetai mapu i te akarongo anga kia Iehova?
9 Te kite ra tatou i tetai mataara ke i te akavaitata atu kia Iehova i roto i teianei au tuatua akauruia: “E akarongo i te ako, e āriki i te apii, kia pakari koe i toou [“tuatau ki mua,” NW].” (Maseli 19:20) Ae, me akarongo koe kia Iehova e te akono iaia, te patu ra koe no te tuatau ki mua. Akapeea koe i te akaari anga e te akarongo ra koe kia Iehova? Kare ekokoanga e te aere putuputu ra koe ki te au uipaanga Kerititiano e te akarongo ra ki te au tuanga o te porokaramu. Pera katoa, te “akangateitei [ra koe] i to metua tane e to metua vaine” na te aere mai anga ki te apii Pipiria a te ngutuare. (Ephesia 6:1, 2; Ebera 10:24, 25) E meitaki te reira. Inara, kapiti katoa oki, te rave ra ainei koe i te ‘taporoporo i te tuatau’ kia akapapa no te au uipaanga, kia tatau putuputu i te Pipiria, kia rave i te kimikimi anga? Te tauta ra ainei koe i te akono i taau e tatau ra, kia rauka oki ia koe i te aaere ei ‘tangata pakari ra’? (Ephesia 5:15-17; Salamo 1:1-3) Me rave koe i te reira, te akavaitata ra koe kia Iehova.
10, 11. Eaa te au akameitaki anga ka rauka i te au mapu ou me akarongo ratou kia Iehova?
10 I roto i te au tuatua akamata anga o te puka o Maseli, kua akataka mai te tangata tata akauruia i te akakoroanga no taua puka Pipiria. Koia oki, i karanga ai aia e, “kia kite i te pakari, e te ako; ei akakite i te au tuatua kite; Kia ārikiia ta te pakari i apii mai, te tuatua-tika, e te tuatua-tau, e te apa kore; E o atu i te pakari ki te kamakura; te kite, e te akono meitaki, ki te tangata ou.” (Maseli 1:1-4) No reira, ia koe e tatau ra e te akono anga i te au tuatua o Maseli—e pera katoa te toenga o te Pipiria—ka tatanu koe i te tuatua tika e te apa kore, e ka mataora mai a Iehova kia akavaitata mai koe kiaia. (Salamo 15:1-5) Te maata atu taau tatanu anga i te tuatua tau, te pakari, te kite, e te akono meitaki, ka meitaki rava atu taau au ikianga.
11 E tau kore ainei i te tapapa atu e ka akono pakari tetai tangata mapu i roto i teia tu nei? Kare, no te mea e manganui te au Kerititiano mapu te rave ra i te reira. Tei tupu, te akangateitei ra etai ia ratou e ‘auraka rava e akavaavaa i to ratou ou anga.’ (1 Timoteo 4:12) Kua mareka tikai to ratou nga metua ia ratou, e te karanga ra a Iehova e te akarekareka ra ratou i tona ngakau. (Maseli 27:11) Noatu e e aronga ou ratou, ka rauka ia ratou te irinaki anga e ko teia au tuatua akauruia te tau ra kia ratou: “E akairo ana i te apa kore, ka akara oki i te tiratiratu; e au oki te openga o te reira tangata.”—Salamo 37:37.
E Rave i te Au Ikianga Meitaki
12. Eaa tetai o te au ikianga puapinga maata ta te au mapu ou ka rave, e eaa ra te iki anga i riro ei ei au tupu anga roa?
12 E tuatau te mapu anga no te rave anga i te au ikianga, ko etai e au tupuanga mutu kore. Ko etai au ikianga taau ka rave i teianei ka akakeu ia koe no te au mataiti te aere maira. Te oronga maira te au ikianga pakari ki tetai oraanga mataora e te puapinga. Ka akakino te au ikianga pakari kore i te oraanga katoa. E akamanako ana i te tika anga o nga ikianga e rua taau ka rave. Te mea mua: Koai taau ka iki kia kapiti atu? Eaa ra te reira i puapinga maata ai? I na, te karanga ra te materi akauruia e: “Ko tei kapiti katoa i tona aerenga ki to te aronga pakari ra, ka pakari katoa ïa: ko tei kapiti ra ki te aronga neneva ra, e mate ïa.” (Maseli 13:20) Tera te aite anga, ko te openga iora ka riro mai tatou mei te aronga ta tatou e kapiti atura—me e pakari me kare e neneva. Ko teea taau ka inangaro?
13, 14. (a) I te pae mai i te aravei anga i te tangata ra, eaa ta te kapitianga e kapiti maira? (e) Eaa te tarevake ta te aronga ou ka kopae?
13 Me akamanako koe i te kapitianga, penei te manako ra koe i te kapiti atu anga ki te tangata. E tika te reira, inara e maata atu te ka o mai. Me akarakara koe i tetai porokaramu tivi, te akarongo anga i te akatangi imene, te tatau anga i tetai puka, te aere anga ki tetai teata, me kare i te taangaanga anga i tetai au apinga i runga i te Internet, te rave ra koe i te kapitianga. Me te akamerengo ra taua kapitianga ki te au anoano ta ua e te akono tau kore me kare te akamaroiroi ra i te apinga akakona, te kona kava, me kare i tetai ua atu apinga te patoi ra i te au kaveinga Pipiria, te kapiti ra koe ma “te neneva,” tei rave i te angaanga mei te mea rai e kare a Iehova i vai ana.—Salamo 14:1.
14 Penei ake te manako ra koe e mei te mea e te aere ra koe ki te au uipaanga Kerititiano e te angaanga maroiroi ra i roto i te putuputuanga, te maroiroi ra koe e kare e akakeuia mai e tetai teata ta ua me kore tetai akatangi anga ma te au imene meitaki inara e au tuatua viivii. Penei te manako ra koe e kare e tupu mai te au tupu anga kino me akara viviki koe i tetai ravenga viivii i te Web site i runga i te Internet. Te akakite maira te apotetoro ko Paulo kia koe e kua tarevake koe! Te karanga ra aia e: “E kino te tuatua meitaki i te kapiti anga kikino ra.” (1 Korinetia 15:33) Ma te mii, e manganui te au Kerititiano mapu meitaki kua akakinoia to ratou au tu meitaki e te au kapitianga tau kore. Kia manako pakari, i reira, i te kopae ke atu i taua au kapitianga. Me rave koe i te reira, te aru ra koe i ta Paulo ako anga e: “Eiaa e akatau atu i teianei ao: ei tu ke ra to kotou i te akaou anga o to kotou ngakau, kia taka tikai ia kotou i to te Atua ra anoano, tei meitaki, e te tau, e te apa kore oki.”—Roma 12:2.
15. Eaa te rua o te ikianga ta te au mapu ou ka rave, e eaa te au taomianga te tukunaia ra ki runga ia ratou i tetai taime i roto i teia tu nei?
15 Teia te rua o te iki anga taau ka aro atu. Ka tae mai tetai tuatau ka rave koe i te iki anga e eaa taau ka inangaro i te rave me oti taau apii. Me te noo ra koe i roto i tetai enua kare e rava ana te au angaanga, penei ka taomiia koe kia mou mai i te mea meitaki ka rauka mai. Me te noo ra koe i roto i tetai enua puapinga, penei te vai ra te au iki anga e manganui, ko etai ia ratou e timata anga tikai. Ma te au akakoro anga meitaki, penei ka raurau toou au puapii me kare to nga metua kia aruaru koe i tetai angaanga te oronga maira i te tinamou i te pae moni, penei ake rai te apinganui katoa ra. Inara, te tereni anga no taua angaanga ra penei ka kotinga pakari i te taime ka rauka ia koe i te akapou i te tavini anga ia Iehova.
16, 17. E akataka mai e akapeea te au irava tukeke e tauturu ei i tetai tangata mapu kia rauka tetai manako parani no te angaanga anga.
16 Kia maara e kia akara i te Pipiria i mua ake ka rave ei i tetai ikianga. Te akamaroiroi maira te Pipiria ia tatou kia angaanga no te oraanga, i te akaari anga e tei runga ia tatou te apainga no te turu anga ia tatou uaorai. (2 Tesalonia 3:10-12) Noatu rai, te o maira tetai au mea. Te akamaroiroi atu nei ra matou kia tatau koe i te au irava te aru maira e kia akamanako e akapeea te reira i te tauturu anga i tetai tangata mapu kia parani i roto i te tumu no te iki anga i tetai angaanga: Maseli 30:8, 9; Koheleta 7:11, 12; Mataio 6:33; 1 Korinetia 7:31; 1 Timoteo 6:9, 10. I muri ake i te tatau anga i taua au irava, te kite ra ainei koe i to Iehova manako no runga i taua tumu ra?
17 Auraka rava te angaanga e riro mai ei mea puapinga maata i te arai anga te reira i ta tatou tavini anga kia Iehova. Me tau ra koe no tetai angaanga tau ma tetai apiianga a te apii teitei, e meitakiia. Me te inangaro ra koe i tetai tereni anga ke i muri ake i te apii teitei, kia uriuri manakoia te reira tumu ki to nga metua. Inara, auraka rava e akangaro ke “i te au mea e maata ua atu te meitaki”—te au mea vaerua. (Philipi 1:9, 10) Auraka e rave i te tarevake mei ta Baruka, te tangata tata o Ieremia, i rave ana. Kua ngere iaia te arikianga i tana akameitaki anga no te tavini anga e kua aere atu i ‘te kimi i te meitaki maata nona uaorai.’ (Ieremia 45:5) Kua ngaropoina iaia i tetai tuatau e kare e rauka i te “meitaki maata” i roto i teia ao i te akapiri vaitata atu iaia kia Iehova me kare i te tauturu iaia kia ora mai i te akapouia anga a Ierusalema. Aiteite katoa kia tuatuaia tetai apinga no tatou i teia tuatau nei.
E Ariki i te Au Mea Vaerua
18, 19. (a) Te mamae ra te maata anga o toou au tangata tupu i teaa, e eaa toou manako no ratou? (e) Eaa ra te manganui kare e manako mate pongi ana i te pae vaerua?
18 I kite ana koe i te au tutu i roto i te akakitekite anga nuti o te au tamariki i roto i te au enua kua rokoia e te onge? Me te pera ra koe, papu tikai e kua maoraora toou ngakau ia ratou. Te maoraora ainei ra to ngakau ma taua tu ki te tangata i roto i toou ngai e noo ra? Eaa ra ka tau ei? No te mea te pongi katoa ra te maata anga ia ratou. Te mamae ra ratou mei te onge tei totouia mai e Amosa: “Te tuatua maira te Atu ra ko Iehova, e tae maira te au rā, e unga atu ei au i te onge ki runga i te enua; kare ra i te onge kai, e te kaki i te vai, i te akarongo ra i te tuatua na Iehova.”—Amosa 8:11.
19 E tika, te maata anga o te aronga te mamae ra mei teia pongi anga pae vaerua kare i “manako i to ratou anoano i te pae vaerua.” (Mataio 5:3, NW) E manganui kare e manako ana e te pongi ra i te pae vaerua. Penei te manako katoa ra etai e kua angai meitakiia ratou. Inara me te akapera ratou, no te mea oki e kua angaiia ratou ki runga i te “pakari [puapinga kore] o teianei ao,” te kapiti maira i te apinga materia, te kimikimianga taineti, te au manako no runga i te tu akono tau, e tetai o taua au mea ra. Te manako ra etai e te akariro ra te “pakari” o teia tuatau i te au apii anga a te Pipiria ei mea taito. Inara, “kare akera to te ao i kite i te Atua i to ratou uaorai pakari.” Kare te pakari o teianei ao e tauturu ia koe kia akavaitata atu ki te Atua. Kare ua mari ra e “mea neneva ïa i te Atua.”—1 Korinetia 1:20, 21; 3:19.
20. Eaa ra kare i te mea tau kia inangaro i te aru i te au tangata kare e akamori ana ia Iehova?
20 Me akara koe i taua au tutu o te au tamariki onge, te inangaro ra koe kia riro mai mei ia ratou rai? Kare rava! Inara, kua akaari mai etai au mapu i roto i te au ngutuare Kerititiano i tetai inangaro kia riro mai mei te tangata te pongi ra i te pae vaerua takapini ia ratou. Penei, te manako ra taua aronga ou e e oraanga manamanata kore e te rekareka to taua au mapu i roto i teianei ao. Ngaropoina ia ratou e kua akatakakeia mai taua au mapu mei ia Iehova. (Ephesia 4:17, 18) Ngaropoina katoa, ia ratou te au tupuanga kino no te pongi anga i te pae vaerua. Ko etai o teia au mea ko te au mapu tei nui anoano koreia e te au tupuanga i te pae kopapa e te pae manako no te tu akono tau kore, te kai avaava, te kona anga i te kava, e te apinga akakona. Te akatika ra te pongi anga pae vaerua i tetai vaerua meameaau, tetai manakonako anga puapinga kore, e te ngere anga no te akatereanga i roto i te oraanga.
21. Akapeea e rauka ai ia tatou i te paruru ia tatou uaorai mei te ariki anga i te au tu tarevake o te aronga kare e akamori ana ia Iehova?
21 No reira, ia koe i te apii i rotopu i te aronga kare i te aronga akamori ia Iehova, eiaa e taitaia no to ratou au tu. (2 Korinetia 4:18) Ka tuatua aviri etai no runga i te au mea vaerua. Kapiti katoa oki, ka oronga mai te akakitekite nuti i te tauta anga akaariuke kikite, i te karanga anga e e mea tau kia rave i te tu akono tau kore, kia kona, me kore i te tuatua anga i te au tuatua viivii. E tamaki atu i taua akakeuanga. E rave ua atu i te kapiti putuputu anga ma te tangata “i te tamou marie anga i te akarongo, e te akava-ngakau meitaki.” E “kia maata nei te rave anga i te angaanga a te Atu.” (1 Timoteo 1:19; 1 Korinetia 15:58) Kia rave maroiroi i roto i te Are Uipaanga Patireia e i roto i te angaanga koro. I toou au mataiti i te apii, e piri atu ki roto i te angaanga painia tauturu mei tetai taime ki tetai taime. E akamaroiroi i toou manako pae vaerua i roto i teia tu, e kare e ngere ia koe toou tu parani.—2 Timoteo 4:5.
22, 23. (a) Eaa ra te Kerititiano mapu i rave putuputu ei i te au ikianga kare tetai e marama ana? (e) Eaa ta te au mapu e akamaroiroiia maira kia rave?
22 Penei ka taki atu tetai manako pae vaerua o te au mea ia koe kia rave i te au ikianga kare tetai ke e marama meitaki ana. Ei akaraanga, ko etai tangata mapu Kerititiano e tangata akatangi imene meitaki e e tangata apii akangateiteiia i roto i te tumu anga apii ravarai i te apii. I tona karatuatianga mai, kua piri atu aia ma tona metua tane i roto i tetai pitiniti tama anga maramarama kia rauka oki iaia i te aruaru i te angaanga tana i iki ana ei tangata tutu evangeria tamou, me kore ei painia. Kare oki tona au puapii i marama ana i te au tumu no tana ikianga, inara me i akavaitata atu ana koe kia Iehova, papu ia matou e kua marama meitaki koe.
23 Ia koe e akamanako ra e akapeea i te taangaanga anga i te au apinga okomaata o to mapu anga, ‘i te akaputu marie anga i te meitaki tumu noou uaorai a muri atu, kia rave koe i te ora mutu kore.’ (1 Timoteo 6:19) Kia tauta pakari kia “akamanako i Tei anga ia koe” i roto i to mapu anga—e te toenga o to oraanga katoa. Ko te reira ua te mataara kia patu i tetai tuatau puapinga, tetai tuatau kare rava e ope.
Eaa Toou Manako Taopenga?
• Eaa te ako anga akauruia te tauturu ra i te au mapu ou i ta ratou parani anga no te tuatau ki mua?
• Eaa etai au mataara ka rauka i te mapu i te “akavaitata atu ki te Atua”?
• Eaa etai au ikianga ta tetai tangata mapu ka rave te ka akakeu i tona tuatau ki mua?
[Au Tutu i te kapi 15]
Ka akatika ainei koe i te au aruaruanga naau uaorai kia akapou katoatoa i toou maroiroi e te tu oraora mapu anga?
[Tutu i te kapi 16, 17]
Te mou taka meitaki ra te au Kerititiano mapu pakari i to ratou akara anga pae vaerua