Kua Kite Ainei Koe?

Koai ra “te rangatira o te iero,” e eaa tana au apainga?

Tetai o te au arataki akonoanga ngati Iuda tei orureau kia opuia te apotetoro ko Petero raua ko Ioane ia raua e tutu aere ra koia oki, ko “te rangatira o te iero.” (Angaanga 4:​1-3) Kare te Pipiria i akataka mai ana i te au apainga a te rangatira o te iero, inara e mea umere tikai te akakiteanga ta tetai au tuatua enua i oronga mai.

I te akaraanga, kia tae ki te taime o Iesu i te enua nei, na te taunga e mou ra i taua taoonga ra, koia te tangata mana i raro ake i te kau taunga nunui. Na te rangatira o te iero e akaaere ia roto, e ia vao mai i te iero i Ierusalema. Nana e akaaere ana i te akamorianga i ko i te iero, pera katoa tetai pupu tangata e angaanga ra ei au akava i reira. Ka akapapu te au rangatira i raro ake iaia e kia akatuera, e kia topiri te au tiaki i te au ngutupa i te popongi e te po, e te akapapu e kare e tangata e tomo ki te au ngai kare ratou e akatikaia, e te tiaki i te ngai vairanga moni o te iero.

Te au taunga e te ngati Levi e angaanga ra i ko i te iero, e 24 o ratou tuanga i akanooia, ka angaanga te tuanga okotai e tai epetoma i te taime okotai, e rua taime i te mataiti. Kare e kore e, e rangatira rai to te tuanga okotai.​—1 Paraleipomeno 24:​1-​18.

Teia au rangatira o te iero, e au tangata mana akaaere ratou. Kua taiku kapitiia mai ratou ma te kau taunga nunui tei orureau kia tamateia a Iesu, e kua taangaanga katoa ratou i te au tangata e akaaere ra ratou, kia opu ia Iesu.​—Luka 22:​4, 52.

Te karanga ra a Mataio 3:4 e e “tāpaki e te meli ngangaere” ta Ioane Papetito kai. E kai matauia ainei te tapaki i taua tuatau ra?

Kare tetai aronga e manako ana e kua kai tikai a Ioane i te manumanu, karanga ratou e te tuatua ra a Mataio i te ua o te tumu rakau tapaki (locust tree), e ua rakau ngangaere, me kore i tetai tu ika. Inara ko te kupu ta Mataio i taangaanga, te tuatua ra te reira i tetai katiri kereteki tei kiteaia e e Acrididae i teia tuatau. Te mea matau roaia atu i Iseraela ko te tapaki o te metepara, e aere akapupu ua ana taua katiri tapaki ra e e kino maata tana e akatupu ana.​—Ioela 1:​4, 7; Nahuma 3:​15.

E manako ana te iti tangata Asura e te Etiopia e e kai manea tikai te tapaki, e te kai nei rai tetai au ngati Iuda Bedouin e te Yemen i te reira i teia tuatau. I Iseraela, e manakoia ana te tapaki e e kai na te aronga putaua. Me oti te mimiti, te vaevae, e te kopu i te akaateaia, e kai mataia ana te toenga o te kopapa me kore e tauia ana, e me kore e tamaroia ana i roto i te ra. Tetai taime e tamitiia ana te tapaki me kore e tapuruia ana ki roto i te vinika e te meri. Karanga te tata tuatua enua ko Henri Daniel-Rops e mei te koura vai rai tona tu kia tongi.

I te mea e i tutu aere a Ioane na roto i te metepara, kare e kore e rauka ngoie ua ana ia Ioane te tapaki. (Mareko 1:4) E kai meitaki tikai te tapaki e te meri no te mea mei te 75 patene te maata o te porotini i roto.

[Caption on page 20]

ARONGA RAVERAVE E APAI RA I TE TAPAKI E TE REMUNA

[Caption on page 20]

Mei roto i te puka Discoveries Among the Ruins of Nineveh and Babylon (1853)