Aru Anga i te Akaraanga Ta Iesu i Akanoo
“Kua tuku atu na oki au i te akaraanga na kotou, ko taku i raveo ia kotou nei, kia akapera katoa kotou.”—IOANE 13:15.
1. Eaa a Iesu i riro ei ei akaraanga no te au Kerititiano kia aruia?
I ROTO i te tuatua enua o te tangata nei, okotai ua tangata tei ora ana i roto i tona oraanga katoa kare i ara ana. Taua tangata ra ko Iesu. I te pae mai ia Iesu, “kare atu oki e tangata e kore ei te ara.” (1 Ariki 8:46; Roma 3:23) No taua tumu ra, te manako ra te au Kerititiano tika tikai ia Iesu ei akaraanga apa kore kia aruia. E tikai, ia Nisana 14, 33 T.N., i mua ua ake i tona mate anga, kua akakite a Iesu ki tana au pipi e kia aru iaia. Kua tuatua aia: “Kua tuku atu na oki au i te akaraanga na kotou, ko taku i raveo ia kotou nei, kia akapera katoa kotou.” (Ioane 13:15) I taua po openga, kua taiku atu a Iesu i te au mataara e manganui ka tauta te au Kerititiano kia riro mai mei iaia rai. I roto i teia atikara, ka akamanako tatou i etai o teia tu.
Te Anoano no te Tu Akaaka
2, 3. Na roto i teea au mataara i riro ei a Iesu ei akaraanga apa kore no te tu akaaka?
2 Te raurau anga a Iesu i tana au pipi kia aru i te akaraanga tana i akanoo, te tuatua tikai ra aia no te tu akaaka. Tere atu i tetai atianga, kua ako aia i tana au pipi kia taakaaka, e i te po ia Nisana 14, kua akaari aia i tona uaorai tu akaaka na te orei anga i te vaevae o tana au apotetoro. Ei reira kua karanga atura a Iesu: “E kua orei na oki au, ko te Atu e te Orometua, i to kotou vaevae, kia orei katoa oki kotou i to kotou uaorai vaevae e tikaʼi.” (Ioane 13:14) Mei reira mai, kua akakite aia ki tana au apotetoro e kia aru i te akaraanga tana i akanoo. E mei teaa atura te akaraanga memeitaki o te reira no te tu akaaka!
3 Kua akakite mai te apotetoro ko Paulo kia tatou e i mua ake i te aere anga mai ki te enua nei, ko Iesu te ‘tu ïa no te Atua.’ Noatu rai, kua tuku ke maira aia iaia uaorai e kua riro mai ei tangata akaaka. Tei maata atu i te reira, “kua taakaaka aia iaia uaorai i te akonoanga e tae ua atu ki te mate, ki te mate [“i runga i tetai rakau tamamae anga,” NW].” (Philipi 2:6-8) E tamanako ana i te reira. Kua ariki a Iesu, te rua o te peretana teitei roa atu i te ao katoa e pini ua ake, kia taakaaka i raro ake i te au angera, kia anauia ei pepe varevare, kia kauraro atu ki te nga metua apa, e i te openga ra kia mate mei tetai tangata rave kino ra. (Kolosa 1:15, 16; Ebera 2:6, 7) Mei teaa atura te tu akaaka! Ka rauka ainei i te aru i taua “tu ngakau” e kia tatanu i taua “ngakau akaaka ra”? (Philipi 2:3-5) Ae, inara kare te reira i te mea ngoie ua.
4. Eaa te au mea te akariro ra i te au tangata kia akaparau, inara eaa te akaparau i kino roa ai?
4 Te tua tuke no te tu akaaka ko te akaparau. (Maseli 6:16-19) Na te akaparau i taki atu i to Satani topa anga. (1 Timoteo 3:6) Ka aka ngoie ua te reira ki roto i te au ngakau o te tangata, e me tae ana ki reira, e mea ngata te akaatea mai i te reira. Te akaparau ra te au tangata no to ratou enua, to ratou iti tangata, ta ratou au apinga, ta ratou apii, te au mea i rauka ia ratou i teianei ao, to ratou turanga taoonga, to ratou au tu akara anga, to ratou au tu tarekareka anga, e tetai atu au mea e manganui. Inara, kare tetai o taua au apinga ra e puapinga ana kia Iehova. (1 Korinetia 4:7) E me ka akatupu mai te reira kia akaparau tatou, ka akakino te reira i to tatou pirianga kiaia. “Teitei ua rai a Iehova, ka akono mairai aia i tei akaaka; kareka te ngengongengo ra, ei te mamao ke aia e akara mai ei.”—Salamo 138:6; Maseli 8:13.
Akaaka i Rotopu i to Tatou Au Taeake
5. No teaa ra e puapingaia ai kia akaaka oki te aronga pakari?
5 Auraka katoa ta tatou au oronga anga e te au rauka anga i roto i te angaanga a Iehova e akariro ia tatou kia akaparau; kare katoa rai te au apainga i roto i te putuputuanga. (1 Paraleipomeno 29:14; 1 Timoteo 6:17, 18) Ko te tika, te teimaa atu i ta tatou au apainga, te anoanoia ra kia akaaka roa atu tatou. Kua raurau te apotetoro ko Petero i te aronga pakari e auraka e “akaueue ua ki runga i te tuanga a te Atua ra, [kia riro mai] ei kaveinga ra kotou no te anana.” (1 Petero 5:3) Kua akataoongaia te aronga pakari kia riro mai ei tavini e ei au akaraanga, kare ei au atu e te au pu.—Luka 22:24-26; 2 Korinetia 1:24.
6. I roto i teea au ngai o te ora anga Kerititiano te inangaro ra tatou i te tu akaaka?
6 Kare ko te aronga pakari anake ua te anoano ra i te tu akaaka. Ki te au tane mapu, penei te akaparau ra e e viviki atu to ratou au manako e e matutu atu te au kopapa i te akaaite anga ki to te aronga ruaine, kua tata a Petero: “Kia kakauia kotou i te akaaka; ‘e patoi te Atua i tei nengonengo, e oronga mai i te meitaki no tei akaaka.’” (1 Petero 5:5) Ae, e puapinga te tu akaaka mei to Karaiti no te katoatoa. Te umuumuia ra te tu akaaka kia tutu aere i te tuatua meitaki, i te aro tikai anga i te tuke anga me kore te akakino anga kino. Te umuumuia ra te tu akaaka kia ariki i te akoanga me kore kia akamama mai i to tatou oraanga e rauka ai kia akamaata atu i ta tatou tuanga i roto i te angaanga orometua. Kapiti atu, te anoanoia ra te tu akaaka pera katoa te akarongo mataku kore i te tamou marie anga i te akakino anga i te ngai tangata, te au ta anga kino, me kore te takinga kino anga pakari.—1 Petero 5:6.
7, 8. Eaa etai atu au mataara ka rauka ia tatou i te tatanu i te tu akaaka?
7 Akapeea tetai tangata te autu anga i te akaparau e te akono anga iaia uaorai “ei ngakau akaaka ra, i te manako akameitaki atu tetai ki tetai” kiaia ra? (Philipi 2:3) Te umuumuia ra aia kia akamanako iaia uaorai mei ia Iehova rai. Kua akamarama mai a Iesu i te tu tika i tona tuatua anga e: “Koia katoa kotou, kia raveia e kotou te au mea katoa i akaueia atu, e na ko atu kotou, E au tavini puapinga kore matou nei: ko tei tau tikai ia matou ra, ko ta matou ïa i rave io nei.” (Luka 17:10) Kia maara oki e, te apinga ta tatou e rave ra kare e rauka i te akaaiteia atu ki ta Iesu i rave ana. Inara, e tu akaaka to Iesu.
8 Pera katoa, ka rauka ia tatou i te pati i ta Iehova tauturu kia tatanu i te akamanako anga tau no tatou uaorai. Mei te tata taramo ra, ka rauka ia tatou i te pure e: “E akakite mai koe kiaku i te akono meitaki e te karape: te irinaki nei oki au i taau ra au akauenga.” (Salamo 119:66) Ka tauturu mai a Iehova ia tatou kia akatupu i tetai manako anga meitaki e te tau no tatou uaorai, e ka akameitaki mai aia ia tatou no to tatou tu akaaka. (Maseli 18:12) Kua karanga a Iesu e: “Te akateitei iaia uaorai, e akamoraroia ïa; e te akamoraro iaia uaorai, e akateiteiia ïa.”—Mataio 23:12.
Tetai Manako Anga Tau no te Tika e te Tarevake
9. Akapeea a Iesu i te manako anga i te tika e te tarevake?
9 Noatu e kua ora ana e 33 mataiti i rotopu i te au tangata apa ra, kua vai ua a Iesu “kare rava ra e ara.” (Ebera 4:15) Ko te tika, i te totou anga no runga i te Mesia, kua karanga te tata taramo e: “I inangaro koe i te tuatua-tika, e te rikarika ra koe i te kino.” (Salamo 45:7; Ebera 1:9) I roto katoa i teia te tauta ra te au Kerititiano i te aru ia Iesu. Kare e kua kite ua ratou i te tika mei te tarevake; te rikarika ra ratou i te tarevake e te inangaro ra i te tika. (Amosa 5:15) Te tauturu ra teia ia ratou kia tamaki atu i to ratou au anoano tu ara.—Genese 8:21; Roma 7:21-25.
10. Me rave tataraara kore tatou i te “kino ra,” te akaari maira to tatou tu i teaa?
10 Kua tuatua a Iesu kia Nikodemo Pharisea e: “Ko te rave i te kino ra, kua makitakita anake ïa ki te mārama, kare oki e aere mai ki te mārama, ko te kitea aea tana tuatua. Ko te akono i te tuatua-mou ra, ka tae mai ïa ki te mārama kia kitea meitakiia e, te tau ra tana tuatua ki te Atua.” (Ioane 3:20, 21) E tamanako ana: kua akataka a Ioane ia Iesu ei “mārama mou, ko te akamārama mai i te tangata katoa.” (Ioane 1:9, 10) Inara, te karanga ra a Iesu e me rave tatou i te “kino ra”—te au apinga tarevake kare i arikiia e te Atua—te rikarika ra tatou i te marama. Ka rauka ainei ia koe i te akamanako i te rikarika anga ia Iesu e tana au turanga? Inara, ko te turanga ia no te aronga tei rave tataraara kore i te ara. Penei ake kare ratou e manako ana i te au mea na te reira mataara, te taka meitaki ra e te akapera ra a Iesu.
Akapeea te Tatanu Anga i to Iesu Manako Anga no te Tika e te Tarevake
11. Eaa te mea puapinga me ka tatanu tatou i to Iesu manako no te tika e te tarevake?
11 Te inangaro ra tatou i te maramaanga taka meitaki e eaa te tika e eaa te tarevake mei te tumu manako o Iehova. Ka rauka ua ia tatou taua maramaanga na te apii anga i te Tuatua a te Atua, te Pipiria. Ia tatou e aruaru ra i taua apii anga, te anoanoia ra tatou kia pure mei ta te tata taramo i pure ra: “E akakite mai koe kiaku i to au arataa, e Iehova; e apii mai koe iaku i to au aerenga.” (Salamo 25:4) Inara, kia maara ra e e pikikaa a Satani. (2 Korinetia 11:14) Ka rauka iaia i te taui i te tarevake e te akariro anga i te reira ei akara anga arikiia ki tetai Kerititiano matakite kore. No reira, te anoanoia ra tatou kia akamanako oonu anga i ta tatou e apii ra e kia akarongo meitaki i te akoanga a “te tavini akono meitaki e te pakari.” (Mataio 24:45-47) Na te apii, te pure, e te akamanako oonu no runga i ta tatou e apii ra e tauturu ei ia tatou kia tupu mai ma te pakari e kia riro mai ko tetai aronga tei “taangaanga i rauka ai to ratou kite ngakau kia tereniia i te kite i te tika e te tarevake.” (Ebera 5:14, NW) Ei reira tatou e manako ei i te rikarika atu i te tarevake e te inangaro anga i te tika.
12. Eaa te akoanga Pipiria te tauturu maira ia tatou e auraka e rave i te kino?
12 Me rikarika tatou i te tarevake, kare tatou e akatika i tetai anoano no te au mea tarevake kia tupu mai i roto i to tatou au ngakau. E manganui te au mataiti i muri ake i to Iesu mate anga, kua tata te apotetoro ko Ioane: “Auraka e anoano i teianei ao, e te au mea ravarai o teianei ao. Ko te tangata i anoano i teianei ao ra, kare te anoano o te Metua i roto iaia ra. Ko te au mea ravarai oki o teianei ao, ko te anoano tika kore o te kopapa nei, e te anoano tika kore o te mata nei, e te akatietie o te ora anga nei, kare ïa i to ko mai i te Metua ra, no teianei ao anake ïa.”—1 Ioane 2:15, 16.
13, 14. (a) Eaa i kino ei no te au Kerititiano kia inangaro i te au apinga o teianei ao? (e) Akapeea tatou e kopae atu ei i te tatanu anga i te inangaro anga i te au apinga i roto i teianei ao?
13 Penei te manako ra etai pae e kare e tarevake te au mea katoatoa i roto i teianei ao. Noatu rai, ka rauka i teianei ao e ta te reira au apinga rekaia i te akaanga ke ia tatou mei te tavini anga ia Iehova. E kare e apinga ta teianei ao e oronga mai tei akapapaia kia akapiri vaitata atu ia tatou ki te Atua. No reira, me maata mai to tatou inangaro i te au mea i roto i teianei ao, e te au mea katoa kare uaorai e tarevake ana, tei runga tatou i te mataara kino. (1 Timoteo 6:9, 10) Pera katoa oki, e maata te apinga i roto i teianei ao e kino tikai e ka taviivii ia tatou. Me akarakara tatou i te au teata me kore te au porokaramu tivi te akaari maira i te ta ua, te apinga materia, me kore te ainga tau kore, ka riro mai taua apinga ra ei mea arikiia—e oti akera ei timata anga. Me kapiti atu tatou ma te au tangata te maata anga o to ratou manako te akameitaki anga i to ratou tu oraanga me kore te akamaata anga i te au ravenga pitiniti, ka riro mai taua au apinga ra ko te mea puapinga maata roa atu kia tatou katoa.—Mataio 6:24; 1 Korinetia 15:33.
14 I tetai tua, me rekareka tatou i te Tuatua a Iehova, “ko te anoano tika kore o te kopapa nei, e te anoano tika kore o te mata nei e te akatietie o te ora anga nei” ka ngaro ke atu ta te reira apinga rekaia. Pera katoa, me kapiti atu tatou ma te aronga tei tuku i te au inangaro o te Patireia o te Atua na mua, ka riro mai tatou mei ia ratou rai, te inangaro anga i ta ratou e inangaro ra e te kopae anga i ta ratou e kopae ra.—Salamo 15:4; Maseli 13:20.
15. Mei to Iesu turanga rai, akapeea te inangaro anga i te tuatua tika e te rikarika anga i te ravenga kino e akaketaketa ai ia tatou?
15 Te rikarika anga i te ravenga kino e te inangaro anga i te tuatua tika i tauturu ei ia Iesu kia vai tamou i tona mata ki runga i te “rekareka tei tukuia ki mua iaia ra.” (Ebera 12:2, NW) E tika rai te reira no tatou. Kua kite tatou e “te ngaro ke nei teianei ao, ma ta to reira katoa e anoano nei.” Ko tetai ua atu navenave ka rauka i teianei ao e tuatau poto ua to te reira. Inara, “ko tei akono ra i to te Atua ra anoano, e tika ïa i te ora anga e tuatau ua atu.” (1 Ioane 2:17) No te mea e kua rave a Iesu i to te Atua anoano, kua akatuera mai aia i te mataara no te au tangata kia rauka te ora mutu kore. (1 Ioane 5:13) E aru tatou katoatoa iaia e kia puapingaia mei tona tu tiratiratu.
Aro Anga i te Takinga Kino
16. Eaa ra a Iesu i raurau ei i tana au pipi kia aroa i tetai e tetai?
16 Kua akakite mai a Iesu i tetai mataara ke te ka rauka i tana au pipi i te aru iaia, te na ko anga e: “Teia taku akauenga, kia aroa kotou ia kotou uaorai, mei iaku i aroa ia kotou.” (Ioane 15:12, 13, 17) E maata te au tumu i aroa ai te au Kerititiano i to ratou au taeake. I teia atianga nei, te manako maata ra a Iesu i te riri ta ratou ka aro atu mei teianei ao. Kua tuatua aia: “Kia riri mai to te ao ia kotou ra, kua kite kotou e, ko au ta ratou i mainaina mai ana, ou to ratou riri ia kotou. . . . Kare te tavini i maata i tona pu. I takinga-kino ana ratou iaku ra, e takinga-kino katoa ratou ia kotou.” (Ioane 15:18, 20) Ae, noatu e kua takinga kinoia, mei ia Iesu rai ra te au Kerititiano. Te anoanoia ra ratou kia akatupu i tetai tatua ketaketa e te aroa i te tauturu anga ia ratou kia autu atu i taua riri ra.
17. Eaa ra teianei ao i riri ei i te au Kerititiano mou?
17 Eaa ra teianei ao i riri ei i te au Kerititiano? No te mea, mei ia Iesu rai, “kare ratou no teianei ao.” (Ioane 17:14, 16) E tu neutara ua to ratou i roto i te au tumu anga vaeau e te poritiki, e te akono ra ratou i te au kaveinga Pipiria, te akangateitei anga i te tu tapu o te oraanga e te akono anga i tetai tu akono tau teitei. (Angaanga 15:28, 29; 1 Korinetia 6:9-11) E au akakoroanga maata i te pae vaerua to ratou, kare i te pae materia. Te noo nei ratou i roto i teianei ao, inara mei ta Paulo i tata mai, kare ratou i “rave i to teianei ao ra.” (1 Korinetia 7:31) E tika, ko etai pae kua akakite mai i te mareka anga no te au turanga teitei a te Au Kite o Iehova. Inara kare te Au Kite o Iehova e rave i te akaoko e kimi ei i te marekaanga me kore te ariki anga. Tei tupu mai, kare te maata anga o teianei ao e marama ana ia ratou, e manganui tei riri ia ratou.
18, 19. Te aru anga i te akaraanga o Iesu, akapeea te au Kerititiano i te akono anga i te patoianga e te takinga kinoanga?
18 Kua kite te au apotetoro a Iesu i te riri pakari o teianei ao te opuia anga e te tamateia anga a Iesu, e kua kite ratou e akapeea a Iesu i te akono anga i taua riri ra. I roto i te kainga i Getesemane, kua aere mai te au enemi akonoanga o Iesu i te opu iaia. Kua tauta a Petero i te paruru iaia ma tetai koke, inara kua akakite atu a Iesu kia Petero: “Ka momono ana i taau koke ki roto i te vaî; ko tei rave i te koke ra, ka mate ïa i te koke.” (Mataio 26:52; Luka 22:50, 51) I te au tuatau i mua atu, kua tamaki atu te ngati Iseraela i to ratou au enemi ma te koke. Inara, i teianei, e tuke te au mea. ‘Kare te Patireia o te Atua i to teianei ao’ e kare e paruru anga i te au kotinga pa enua. (Ioane 18:36) Kare e roa atu ka riro mai a Petero ei tuanga no tetai iti tangata pae vaerua, e ka rauka mai to ratou ngai ei au mema ra i te rangi. (Galatia 6:16; Philipi 3:20, 21) Mei reira mai, ka akono te au pipi a Iesu i te riri e te takinga kinoanga mei ta Iesu i rave ana—ma te mataku kore e ma te tu au. Ka akaruke papu ratou i te au tumu te ka tupu mai ki roto i to Iehova nga rima e te irinaki anga ki runga iaia no te maroiroi kia tamou marie ua atu.—Luka 22:42.
19 I te au mataiti i muri mai, kua tata a Petero e: “I mate katoa oki te Mesia uaorai no kotou; e kua vaoo oki i te akaraanga na kotou, kia aru kotou i tona takainga vaevae. . . . Ko tei kore i akakino atu, kia akakinoia mai aia ra; e kia mate aia ra, kare aia i tuatua tutaki atu; kua tuku ra iaia uaorai kiaia nona te manako tika ra.” (1 Petero 2:21-23) Mei ta Iesu i akamatakite ra, kua kite te au Kerititiano i te takinga kino pakari tere atu te au mataiti. I nga anere mataiti mua e i to tatou uaorai tuatau nei, kua aru ratou i to Iesu akaraanga e te akatupu anga i tetai rekoti umere no te tamou marie anga ma te tiratiratu, i te akaari anga e e aronga akono tamou tiratiratu ma te au ratou. (Apokalupo 2:9, 10) Kia akapera katoa rai tatou tataki tai me aro atu i taua au turanga ra.—2 Timoteo 3:12.
“E Tuku ra Kotou i ta te Atu i ta Iesu Mesia ki Runga ia Kotou”
20-22. Na roto i teea mataara te ‘tuku ra te au Kerititiano i ta te Atu i ta Iesu Mesia ki runga ia ratou’?
20 Kua tata a Paulo ki te putuputuanga i Roma: “E tuku ra kotou i ta te Atu i ta Iesu Mesia ki runga ia kotou, e auraka e akamaroiroi i ta te kopapa, kia tupu to te kopapa nei anoano.” (Roma 13:14) Te kakau ra te au Kerititiano ia Iesu, ei akatutu anga, mei tetai kakau rai. Te tauta maata ra ratou i te aru i tona au tu e te au angaanga e kua riro mai ratou ei akaataanga—noatu te tu apa ua—i to ratou Pu.—1 Tesalonia 1:6.
21 Ka autu meitaki ia tatou i te ‘tuku i ta te Atu i ta Iesu Mesia ki runga ia tatou’ me kite tatou i to te Pu oraanga e te tauta anga kia noo mei iaia rai. E aru tatou i tona tu akaaka, te inangaro anga i te tuatua tika, te makitakita anga i te ravenga kino, te aroa anga i tona au taeake, kare i to teianei ao, e te akakoromaki tamou marie anga i te mamae. Kare tatou e ‘akamaroiroi i ta te kopapa, kia tupu to te kopapa nei anoano’—koia oki, kare tatou e akariro i ta tatou akakoroanga maata i roto i te oraanga ei itae anga i te au akakoroanga noa me kore te akamerengo anga i te au anoano o te kopapa. Mari ra, me raveia tetai ikianga me kore te akono anga i tetai manamanata, e ui tatou e: ‘Eaa ta Iesu ka rave i roto i teia turanga nei? Eaa tana e inangaro maira e kia rave au?’
22 I te openga ra, te aru ra tatou ia Iesu na te angaanga maata anga i roto i te “tuatua anga i te evangelia o te basileia.” (Mataio 4:23; 1 Korinetia 15:58) I roto i taua mataara katoa, e aru te au Kerititiano i te akaraanga ta Iesu i akanoo, e na te atikara te aru mai nei e uriuri e ka akapeea ra.
Ka Rauka Ainei ia Koe te Akataka?
• Eaa ka puapingaia ai kia akaaka tetai Kerititiano?
• Akapeea e rauka ai ia tatou i te tatanu i tetai manako tau no te tika e te tarevake?
• Na roto i teea mataara e aru ei te au Kerititiano ia Iesu i te akono anga i te patoianga e te takinga kinoanga?
• Akapeea e rauka ai i te ‘tuku i ta te Atu i ta Iesu Mesia ki runga ia tatou’?
[Tutu i te kapi 7]
Kua akanoo a Iesu i te akaraanga apa kore no te tu akaaka
[Tutu i te kapi 8]
I te au tu ravarai o te oraanga o tetai Kerititiano, kapiti mai te tutu anga, te umuumuia ra te tu akaaka
[Tutu i te kapi 9]
Ka rauka ia Satani i te akariro i te tamataora anga tau kore ei akara anga arikiia e tetai Kerititiano
[Tutu i te kapi 10]
Na te aroa i to tatou au taeake e paruru ia tatou mei te patoianga