Σημειώσεις κάι ε Παλουτνέ Σελίδες
1. Σαΐ Σι η Μπαρί Βαβυλώνα
Σαρ τζανάς ότι η «Βαβυλώνα η Μπαρί» σι σα ε χοχαμνέ θρησκείες; (Αποκάλυψη 17:5) Ντικ σο σικαέλ-λες ανταά:
Επηρεασαρέλ σα ε ντουνιαά. Πφεντινάολ ότι η Μπαρί Βαβυλώνα μπεσέλ οπράλ “μπουτέ μανουσέντε τα τθεμέντε” τα ότι «κερέλ κουμάντο οπράλ κάι ε πφουβάκε τθαγκαρά».—Αποκάλυψη 17:15, 18.
Ινάι πολιτική ή εμπορική οργάνωση. «Ε τθαγκαρά ε πφουβάκε» τα «ε έμποροι» μανγκέν τε ρισπισαρέν-λα.—Αποκάλυψη 18:9, 15.
Μελαρέλ ε Ντεβλέσκο αλάβ. Πφεντινάολ λουμπνί ζερέμ σι-λα συνεργασία με τις κυβερνήσεις για τε νταλίκ τε λελ παρές ή αβέρ σέα. (Αποκάλυψη 17:1, 2) Χοχαέλ ε μανουσέν ατάρ σα ε τθεμά. Επίσης, σι-λα η ντος ε μεριμάσκε μπουτέ μανουσένγκο.—Αποκάλυψη 18:23, 24.
Ντικ κάι ο σικλιπέ 13 σημείο 6
2. Κάνα κα Αβέλας ο Μεσσίας;
Η Αγία Γραφή πφεντάς ότι κα νακχένας 69 εβδομάδες τζίπουν τε αβέλας ο Μεσσίας.—Διαβασαρέν Δανιήλ 9:25.
Κάνα αρχισάιλε ε 69 εβδομάδες; Κάι ο μπρες 455 Π.Κ.Χ. Οντοά ο μπρες, ο κυβερνήτης Νεεμίας αβιλό κάι ι Ιερουσαλήμ για “τε κερέλ-λα πάλι σαρ σας τα τε λατσσαρέλ-λα γκένε”.—Δανιήλ 9:25· Νεεμίας 2:1, 5-8.
Κάντικι ασταρντέ ε 69 εβδομάδες; Μπάζιμ κάι ε προφητείες ε Γραφιάκε ο εκ γκιές μανγκέλ τε σικαέλ εκ μπρες. (Αριθμοί 14:34· Ιεζεκιήλ 4:6) Άρα, κάθε εβδομάδα σι 7 μπρεσά. Κάι ανταϊά ι προφητεία, ε 69 εβδομάδες ασταρέν 483 μπρεσά (69 εβδομάδες x 7 γκιεσά).
Κάνα μπιτιλέ ε 69 εβδομάδες; Άμα γκινάς 483 μπρεσά ατάρ ο 455 Π.Κ.Χ., αβάς κάι ο μπρες 29 Κ.Χ.a Οντοά ο μπρες ακριβώς μπολντιλό ο Ιησού τα κερντιλό ο Μεσσίας!—Λουκάς 3:1, 2, 21, 22.
Ντικ κάι ο σικλιπέ 15 σημείο 5
3. Ιατρικά Σέα κάι σι τε Κερέν ε Ρατέσαρ
Σι ιατρικά σέα κάι χρησιμοποιησαρέν ο ίδιο ρατ ε μανουσέσκο κάι σι νασφαλό. Για παράδειγμα, σι μανουσά κάι ντεν πο ρατ για τε τθον-λες αβέρ μανουσά. Ή ντεν ρατ για τε χρησιμοποιησαρέν-λες βον ε ίδιοι άμα κα χρειασάολ τε κερέν εκ εγχείρηση κάποια στιγμή. Αμά ε Χριστιανοί ιν κερέν-λες ανταά.—Δευτερονόμιο 15:23.
Αβέρ σέα αμά, νταλίκ τε κερέν-λεν. Αντρέ ανταλέντε σι ε εξετάσεις ε ρατέσκε, η αιμοκάθαρση, η αιμοαραίωση ή ο μηχάνημα για τη διάσωση ε ρατέσκι ή για καρδιοπνευμονική παράκαμψη. Κάθε Χριστιανός σι λαζίμι τε λελ κόρκορου ι απόφαση σαρ κα χρησιμοποιησάολ λέσκο ρατ κάνα κα κερέλ εκ ιατρική εξέταση, εκ συγκεκριμένη θεραπεία ή αβέρ καντισαέ σέα. Κάθε εκίμο μπέλκιμ τε κερέλ ανταλά ε ιατρικά σέα αβέρτουλις. Οντάν, μπι τε κερέλ εκ Χριστιανός εκ χειρουργείο, εκ ιατρική εξέταση ή εκ θεραπεία, σι λαζίμι τε σικλόλ ακριβώς σαρ κα χρησιμοποιησάολ λέσκο ρατ. Ντικ ανταλά ε πουτσλιμάτα:
Άμα εκ ποσότητα με ρατέσταρ ικλέλ ατάρ μο σώμα για τε τεμιζλέρουν-λες τα μπέλκιμ μάλιστα τε να ντελ εμέμ αντό μο σώμα, κα πφενέλ μάνγκε μι συνείδηση ότι ανταά ο ρατ συνεχισαρέλ τε σι μέρος ατάρ μο σώμα, τα ότι ινάι λαζίμι «τε τσσορντόλ κάι ι πφουβ»;—Δευτερονόμιο 12:23, 24.
Άμα οπράλ κάι εκ εγχείρηση εκ ποσότητα με ρατέσταρ κα ικλέλ, κα νακχέλ ατάρ εκ μηχάνημα για τε τεμιζλέρουν-λες τα κα ντελ αντρέ (ή οπρέ) κάι μο σώμα, κα κερντόλας ζιάνο κάι μι συνείδηση κάι σικλαρντέμ-λα ε Γραφιάταρ ή νταλίκ τε κεράβας-λες ανταά;
Ντικ κάι ο σικλιπέ 39 σημείο 3
4. Χωρισμός
Η Όρμπα ε Ντεβλέσκι πφενέλ οντολένγκε κάι σι οζονιμέ ότι ινάι λατσσό τε χωρισάον τα πφενέλ ξεκάθαρα ότι ο χωρισμός ιν ντελ ο δικαίωμα ούτε ε ρομέστε ούτε ε ρομνάτε τε οζονισάολ γκένε. (1 Κορινθίους 7:10, 11) Όμως, σι περιπτώσεις κάι εμπούκα Χριστιανοί ντουσουντουλάρ τε χωρισάον.
Ο ρομ ιν μανγκέλ τε ανέλ ε αναγκαία κάι ο κχερ: Αστάρ ανταλέσταρ, ε αναβά ινάι-λα ε βασικά σέα για τε τραϊσαρέν.—1 Τιμόθεο 5:8.
Ο εκ ε ντουένταρ κερέλ μπαρό ζιάνο κάι οκολέσκο σώμα: Αστάρ ανταλέσταρ, μπέλκιμ τε σι σε κίνδυνο ο σαστιπέ ή ο τραϊπέ εκχέσκο.—Γαλάτες 5:19-21.
Σι μπαρό κίνδυνος τε αράντολ ο αμαλιπέ ε Ιεχωβάσαρ: Εκ τζενό ναστίκ τε υπηρετισαρέλ ε Ιεχωβάς αστάρ πε ρομέσταρ ή πε ρομνάταρ.—Πράξεις 5:29.
5. Γιορτίες
Ε Χριστιανόν ινάι-λεν σχέση γιορτιένσαρ κάι πφαγκέν ε Ιεχωβάσκο γκι. Αμά ερ Χριστιανός σι λαζίμι τε χρησιμοποιησαρέλ πι συνείδηση κάι σι εκπαιδευμένη ατάρ ι Γραφή για τε ντικχέλ σο κα κερέλ καντισαέ γιορτιένσαρ. Ντικ εμπούκα παραδείγματα.
Εκ τζενό πφενέλ τούκε «χρόνια πολλά». Νταλίκ απλώς τε πφενές ευχαριστώ. Τε μανγκέλα τε σικλόλ νταά μπουτ, νταλίκ τε ντες-λες τε ακχιαρέλ σόσκε ιν κερές ανταϊά ι γιορτία.
Κο ρομ ή κι ρομνί, κάι ινάι Μάρτυρας ε Ιεχωβάσκο, μανγκέλ τούταρ τε τζας κάι εκ τραπέζι κάι κερέν τουμαρέ μανουσά ε μπαρέ γκιεσένγκε. Άμα κι συνείδηση μεκέλ-τουτ τε τζας, νταλίκ τε πφενές από νταά ανγκλέ κε ρομέσκε ή κε ρομνάκε ότι, άμα κα κερντόν αντέτα κάι ο τραπέζι κάι σι αντίθετα ε Γραφιάσαρ, του να κα κερές-λεν.
Κο αφεντικό ντελ-τουτ παρές σαρ δώρο ε μπαρέ γκιεσένγκε. Σι λαζίμι τε πφενές ότι ιν μανγκές-λεν; Αναλόγως. Μήπως άμα κα λες ο δώρο κο αφεντικό κα σανεντέρ ότι του-ντα κερές ι γιορτία ή σι απλά εκ τρόπος για τε σικαέλ ότι σεάρ ι λατσσί μπουκί κάι κερές;
Εκ τζενό ντελ-τουτ εκ δώρο ε μπαρέ γκιεσένγκε. Μπέλκιμ τε πφενέλ τούκε: «Τζανάβ ότι του ιν κερές γιορτίες, αμά μανγκάβ τε νταβ-τουτ ανταά ο δώρο». Μπέλκιμ τε κερέλ-λες σάντε ζερέμ μανγκέλ-τουτ. Οκολέ ριγκάταρ αμά, μήπως μανγκέλ τε ντικχέλ κάντικι πακιαντό σαν ή μανγκέλ τε ισπίλντελ-τουτ τε κερές ι γιορτία; Αφού κα ντουσουνούρσουν-λεν ανταλά, του κα διαλεξαρές άμα κα λες ο δώρο ή άερ. Κάι σα αμαρέ αποφάσεις, μανγκάς τε ασταράς τεμίζι αμαρί συνείδηση τα τε ατσσάς πακιαντέ κάι ο Ιεχωβά.—Πράξεις 23:1.
Ντικ κάι ο σικλιπέ 44 σημείο 1
6. Σοβαρά Νασφαλιμάτα κάι Σι Κολλητικά
Ζερέμ μανγκάς ε μανουσέν, σι λαζίμι τε κορλάρους μπουτ για τε να κολλισαράς οκολέν σοβαρά νασφαλιμάτα. Ανταά κερντόλ είτε άμα σι-αμέν εκ σοβαρό νασφαλιπέ κάι σι κολλητικό είτε κάνα πακιάς ότι μπέλκιμ τε σαμ νασφαλέ. Κεράς-λες ανταά ζερέμ η Αγία Γραφή ντελ ι εντολή: «Σι λαζίμι τε μανγκές ε μανουσές κάι σι πασά-τούτε σαρ μανγκές τουτ».—Ρωμαίους 13:8-10.
Σαρ ασουνάς κάι ανταϊά ι εντολή; Εκ τζενό κάι λιάς εκ σοβαρό νασφαλιπέ ινάι λατσσό τε ντελ ανγκάλι τα τε τσσουμίντελ οκολέν. Ινάι λατσσό τε χολάολ άμα μερικά τζενέ πακιάν ότι, για τε κορλάρουν πε αναβά, ναστίκ τε τσινγκάρντεν-λες πε κχερέστε. Τα πριν τε μπολντόλ, σι λαζίμι τε πφενέλ κάι ο πρεσβύτερο κάι σι συντονιστής λέσκε κχανγκιράτε ότι σι-λες εκ σοβαρό νασφαλιπέ, για τε μπολντόλ με τρόπο κάι να κα πατισάον καέκ ζιάνο οκολά ε τζενέ κάι κα μπολντόν. Πριν τε αρχισαρέλ στενή γνωριμία, εκχέ τζενές κάι μπέλκιμ σι-λες εκ σοβαρό κολλητικό νασφαλιπέ σι λαζίμι τε τζαλ, μπι τε πφενέλ λέσκε κάποιος, τε κερέλ εξέταση αίματος. Άμα κα κερές-λες ανταά, κα σικαές ότι ενδιαφερισάος οκολένγκε, “τα ιν ντικχές σαντέ κιρό λατσσιπέ, αμά ο λατσσιπέ οκολένγκο-ντα”.—Φιλιππησίους 2:4.
Ντικ κάι ο σικλιπέ 56 σημείο 2
7. Θέματα κάι Σι τε Κερέν ε Μπουκιένσαρ τα με τους Νόμους
Νταλίκ τε κορλάρους-αμέν ατάρ μπουτ προβλήματα άμα γραψαράς σα αμαρέ συμφωνίες κάι σι τε κερέν ε παρένσαρ, τζι άμα-ντα κεράς ι συμφωνία εκχέ αβερέ Χριστιανόσαρ. (Ιερεμίας 32:9-12) Όμως, μπάζιμ μπέλκιμ τε αβέν θέματα ε παρένγκε ή αβερέ σεένγκε κάι ε Χριστιανοί ινάι σύμφωνοι. Κανονικά, σι λαζίμι τε αρακχάς λύση κάι ανταλά ε διαφορές σίγο τα με ειρήνη.
Όμως, σο σι λαζίμι τε κεράς κάνα αβέν μπαρέ θέματα σαρ σι τε πφενέλ εκ τζενό χοχαϊμάτα για τε αραέλ ο αλάβ εκχέ αβερέσκο ή για τε τσορέλ λέσταρ; (Διαβασαρέν Ματθαίος 18:15-17) Ο Ιησού πφεντάς τριν σέα κάι σι λαζίμι τε κεράς:
Προσπαθισαρέν τουμέν ε ντούι κόρκορου τε αρακχέν λύση κάι ο θέμα.—Ντικχέν ο εδάφιο 15.
Άμα ιν κερντιλό ανταά, λε παλά-τούτε εκχέ ή ντουέ γκογκιαερέ τζενέν ε κχανγκιράταρ.—Ντικχέν ο εδάφιο 16.
Άμα πάλι ιν αρακχλέν-λεν, σάντε όζομαν νταλίκ τε τζας κάι ε πρεσβυτέρους.—Ντικχέν ο εδάφιο 17.
Ε νταά μπουτ ντρομά, ινάι λατσσό τε ινγκιαράς αμαρέ πφραλέν κάι ο δικαστήριο, ζερέμ ανταά κα ανέλας λατζ κάι ο αλάβ ε Ιεχωβάσκο τα κάι ι κχανγκιρί. (1 Κορινθίους 6:1-8) Όμως, εμπούκα σεένγκε σι λαζίμι τε αρακχάς λύση αντράλ ατάρ ο νόμο, σαρ σι: ο διαζύγιο, κον ατάρ ο αντρόγυνο κα λελ ε χουρντέν, η διατροφή, η αποζημίωση, η πτώχευση ή η διαθήκη. Ο Χριστιανός κάι τζαλ κάι ο δικαστήριο για τε ντελ λύση κάι καντισαέ προβλήματα τα ασταρέλ ι ειρήνη κάντικι νακχέλ λέσκε βαστέσταρ, ιν κερέλ κάτι κάι σι αντίθετο ε Γραφιάσαρ.
Άμα κερντιλό εκ μπαρό έγκλημα, σαρ για παράδειγμα εκ βιασμός, κακοποίηση εκχέ τσσαέσκι, επίθεση, μπαρό τσοριπέ ή εκ μουνταριπέ, ο Χριστιανός κάι πφουκαέλ ανταά ο έγκλημα κάι ε τσουραλέ, ιν κερέλ κάτι κάι σι αντίθετο ε Γραφιάσαρ.
a Ατάρ ο 455 Π.Κ.Χ. τζι κάι ο 1 Π.Κ.Χ. σι 454 μπρεσά. Ατάρ ο 1 Π.Κ.Χ. τζι κάι ο 1 Κ.Χ. σι εκ μπρες (ινάι-σας μπρες μηδέν). Τα ατάρ ο 1 Κ.Χ. τζι κάι ο 29 Κ.Χ. σι 28 μπρεσά. Σα μπαραμπέρι σι 483 μπρεσά.