ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET ca Watchtower
Watchtower
ICEGERANYO C'IBITABU CO KURI INTERNET
Ikirundi
  • BIBILIYA
  • IVYASOHOWE
  • AMAKORANIRO
  • w06 15/9 rup. 16-rup. 19 ing. 17
  • Ibikurubikuru vyo mu gitabu c’Imigani

Nta videwo ihari.

Uradutunga, ividewo yanse kuvuga.

  • Ibikurubikuru vyo mu gitabu c’Imigani
  • Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2006
  • Udutwe
  • Ivyo bijanye
  • ‘NIWIRONKERE UBUKEREBUTSI KANDI UGUMYE UGUTOZWA INDERO’
  • IMIGANI YIREBANGA YO KUTUYOBORA
  • “UBUTUMWA BUREMEREYE”
  • “Ubukerebutsi ni uburinzi”
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2007
  • Ubukerebutsi nyakuri buguma bushira ijwi hejuru
    Umunara w’Inderetsi utangaza Ubwami bwa Yehova (Integuro y’ukwiga)—2022
  • Ugutinya Imana ‘kwigisha ubukerebutsi’
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2006
  • ‘Uwumvira igikangiro ni inkerebutsi’
    Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2006
Ibindi
Umunara w’Inderetsi Utangaza Ubwami bwa Yehova—2006
w06 15/9 rup. 16-rup. 19 ing. 17

Ijambo rya Yehova ni rizima

Ibikurubikuru vyo mu gitabu c’Imigani

UMWAMI SALOMO wa Isirayeli ya kera yarashobora guca “imigani ibihumbi bitatu” (1 Abami 4:32). Twoba dushobora kuronka ayo majambo y’ubukerebutsi yavuze? Egome cane. Igitabu ca Bibiliya c’Imigani, icarangiye kwandikwa nko mu 717 B.G.C., kirimwo myinshi muri iyo migani ya Salomo. Ibigabane bibiri vya nyuma vyonyene ni vyo vyitirirwa abandi banditsi, bano bakaba ari Aguri umuhungu wa Yake be n’umwami Lemuweli. Ariko rero, hari abiyumvira yuko Lemuweli ari irindi zina rya Salomo.

Ayo majambo yahumetswe n’Imana yakoranirijwe mu gitabu c’Imigani afise intumbero irimwo zibiri yo gutuma umuntu “[a]menya ubgenge bo n’inyigisho”, ni ukuvuga kumenya ubukerebutsi be no gutozwa indero (Imigani 1:2). Ayo majambo aradufasha kuronka ubukerebutsi, ubwo na bwo bukaba ari ubushobozi bwo kubona neza ibintu no gukoresha ubumenyi mu gutorera umuti ingorane. Biciye kuri ayo majambo, turatozwa indero, tukigishwa gukora ibibereye no kwigenza runtu. Gutega yompi iyo migani be no gukurikiza impanuro dusanga muri yo, birashobora kugira ico bikoze ku mutima wacu, bikagira ico biterereye mu gutuma duhimbarwa, bikongera bigatuma turoranirwa.​—Abaheburayo 4:12.

‘NIWIRONKERE UBUKEREBUTSI KANDI UGUMYE UGUTOZWA INDERO’

(Imigani 1:1–9:18)

Salomo avuga ati: “Bgenge arangururira ijwi mu nzira” (Imigani 1:20). Ni kubera iki dukwiye kwumviriza iryo jwi ryumvikana kandi rirongorotse ryabwo? Ikigabane ca 2 kiravuga ivyiza vyinshi bizanwa no kuronka ubwenge, ari bwo bukerebutsi. Ikigabane ca 3 kiravuga ingene dushobora kugiranira ubucuti bwa somambike na Yehova. Mu kigabane gikurikira Salomo avuga ati: “Ikir’imbere ya vyose n’[“ubukerebutsi”, NW]: nuko wironkere [“ubukerebutsi”, NW]; mber’ivy’ufise vyose ubihebere ugutahura. Gumya [“ugutozwa indero”, NW]; ntukurekure”.​—Imigani 4:7, 13.

Ni igiki kidufasha kwirinda inzira z’ubuhumbu z’iyi si? Ikigabane ca 5 c’igitabu c’Imigani kivuga yuko ari ugukoresha ubushobozi bwo kwiyumvira be n’ugutahura uburyo butandukanye iyi si ikoresha mu kudukwegakwega. Ikindi kintu kidufasha ni ukuzirikana ku ngaruka zibabaje cane z’ubuhumbu. Ikigabane gikurikira kiratugabisha ku bintu no ku nyifato vyonona ubucuti dufitaniye na Yehova. Ikigabane ca 7 kiradondora mu buryo ngirakamaro ibintu biba koko vyerekana ingene umuntu w’igihumbu akora. Ikigabane ca 8 kirerekana mu buryo bwiza utoraba agaciro k’ubukerebutsi be n’ukuntu bukwegera. Ikigabane ca 9, kino kikaba ari insozero ikabura y’imigani ivugwa muri ivyo bigabane umunani vya mbere, kirimwo ikigereranyo gishimishije kituvyurira umutima wo kuguma turondera ubukerebutsi.

Inyishu z’ibibazo bishingiye ku Vyanditswe:

1:7; 9:10​—Ni mu buryo ki ugutinya Yehova ari “kwo tanguriro ry’ukumenya”, kukaba na “kwo tanguriro ry’ubgenge”, ari bwo bukerebutsi? Umuntu adatinya Yehova ntashobora kugira ubumenyi, kubera yuko ari we Muremyi w’ibintu vyose akaba ari na we Ivyanditswe bikomokako (Abaroma 1:20; 2 Timoteyo 3:16, 17). Ni we Soko ruheta ry’ubumenyi nyakuri bwose. Ni co gituma rero ugutinya Yehova kurimwo ukumwubaha ari yo ntango y’ubumenyi. N’ikindi kandi, ugutinya Imana ni kwo tanguriro ry’ubukerebutsi kubera yuko ata muntu ashobora kugira ubukerebutsi ata bumenyi afise. Vyongeye, umuntu adatinya Yehova ntakoresha ubumenyi na bumwe afise kugira ngo atere iteka Umuremyi.

7:1, 2​—“Amajambo yanje” be n’“amabgirizwa yanje” birimwo ibiki? Uretse inyigisho zo muri Bibiliya, ayo majambo be n’ayo mabwirizwa birimwo n’amategeko yo mu muryango abavyeyi bashiraho ku bw’ineza y’abawugize. Abana barakwiye gukurikiza ayo mategeko be n’inyigisho bahabwa n’abavyeyi babo zo mu Vyanditswe.

8:30​—Uwo “mukozi w’umuhanga” ni nde? Ubwenge, canke ubukerebutsi, buvugwa ng’aho bwafashwe nk’umuntu buvuga ko bwitwa umukozi w’umuhanga. Ukwo kuntu ubukerebutsi budondorwa nk’aho ari umuntu si uburyo bwo kuryosha imvugo gusa busigura ukuntu bumeze, ariko kandi bugereranya Umwana w’imfura w’Imana Yezu Kirisitu imbere y’uko aba umuntu nkatwe. Kera cane imbere y’uko avukira ngaha kw’isi ari umuntu, Imana ‘[“yaratumye abaho”, NW] mw’itanguriro ry’inzira zayo’ (Imigani 8:22). Bwa “mukozi w’umuhanga”, yarakoranye umwete ari kumwe na Se wiwe igihe ibintu vyose vyaremwa.​—Ab’i Kolosayi 1:15-17.

9:17​—Ayo “mazi y’amībano” ni iki, kandi ni kubera iki avugwa ko ‘aryoshe’? Kubera yuko ukuryoherwa abubakanye bagira igihe barangura amabanga yabo y’abubatse Bibiliya ikugereranya n’ukunywa amazi apfutse yo mw’iriba, ayo mazi y’amibano agereranya ubusambanyi bugirwa bikaba ibanga (Imigani 5:15-17). Kwibwira yuko ubwo busambanyi butazomenyekana ni vyo bituma ayo mazi amera nk’ayaryoshe.

Ivyigwa tuhigira:

1:10-14. Dukwiye kwirinda gukwegakwegerwa mu nzira mbi z’abacumuzi biciye ku matungo badusezeranira.

3:3. Dukwiye guha agaciro kanini ubuntu-mvarukundo be n’ukuba umunyakuri tukongera tukagaragaza izo kamere mu buryo buboneka nka kurya twokwerekana umugufu w’agaciro twambaye mw’izosi. Turakwiye kandi kwandika izo kamere ku mutima wacu, zikaba kimwe mu bintu bitugize.

4:18. Ubumenyi bwo mu Vyanditswe bugenda buriyongera intambwe ku yindi. Kugira ngo tugume mu muco, dutegerezwa kubandanya kugaragaza ukwicisha bugufi n’ubugwaneza.

5:8. Turakwiye kuguma duca kure ibintu vyose vyodukwegakwegera mu buhumbu, vyaba biciye mu miziki, mu kwinezereza, kuri Internet, canke mu bitabu be n’ibinyamakuru.

5:21. Mbega umukunzi wa Yehova yoshobora gufata ubucuti bwiza afitaniye n’iyo Mana y’ukuri akabukaba ibinezereza vy’akanya gato? Habe namba! Kuba dutahura neza yuko Yehova abona inzira zacu be n’uko agira ico atubaza ni co kintu gihambaye cane gikwiye kutuvyurira umutima wo kuguma tutanduye mu vyo kwigenza runtu.

6:1-5. Ese ukuntu muri iyi mirongo tuhakura impanuro nziza yo ‘kutaba ishinga’ ku bandi, ni ukuvuga kutemera kugira indagano itaranga ubukerebutsi mu vy’ubucuruzi ku bwabo! Mu gihe dusuzumye ibintu twitonze maze tugasanga twafashe ingingo isa n’iyitaranga ubukerebutsi, turakwiye guca ‘twisaba mugenzi wacu’ dukobeje, maze tukagira uko dushoboye kwose kugira ngo dusubize ibintu mu buryo.

6:16-19. Muri iyo mirongo, haravugwamwo ubwoko nyamukuru indwi bw’ibintu bibi vy’uburyo bwose. Dukwiye kwiga kurushiriza kuvyanka urunuka.

6:20-24. Igihe umuntu arezwe hisunzwe Ivyanditswe, birashobora kumukingira kugwa mu mutego w’ubuhumbu. Abavyeyi bakwiye kudafata minenegwe ivyo guha abana babo mwene iyo nyigisho.

7:4. Dukwiye kwiga gukunda cane ubukerebutsi n’ugutahura.

IMIGANI YIREBANGA YO KUTUYOBORA

(Imigani 10:1–29:27)

Imigani isigaye ya Salomo ni amajambo yirebanga magufimagufi kandi arashe. Iyo migani, iyishikirizwa ahanini mu mvugo zihushanya, zibangabanganya canke zigereranya, iratanga ivyigwa bihambaye cane mu bijanye n’inyigenzo, imvugo be n’agatima umuntu yogaragaza.

Kuva ku kigabane ca 10 gushika ku ca 24, harashimika ku kamaro k’ugutinya Yehova kurimwo ukumwubaha. Imigani yo mu kigabane ca 25 gushika ku yo mu kigabane ca 29 yatoranijwe n’“abantu ba Hezekiya umwami w’i Buyuda” (Imigani 25:1). Iyo migani iratwigisha kwiheka kuri Yehova, ikatwigisha n’ibindi vyigwa bihambaye cane.

Inyishu z’ibibazo bishingiye ku Vyanditswe:

10:6​—Ni mu buryo ki ‘umuryano wubikiza ku munwa w’abanyavyaha’? Ivyo vyoshoboka mu buryo bw’uko abanyakibi bahisha imigambi yabo y’ububisha yo kugirira nabi abandi bakoresheje amajambo asosa. Canke vyoshoboka mu buryo bw’uko urwanko abanyakibi bankwa rubanumya, narirya abantu usanga muri rusangi babanka.

10:10​—“Ūvuniranira akagohe” atera gute umubabaro? “Umuntu w’umugarariji” yoshobora kudakoresha gusa “akanwa kagoreka”, ariko kandi akagerageza kunyegeza imvo akorana ibintu mu gukoresha ibimenyetso vy’umubiri, nk’‘ukuvuniranira urugohe’ (Imigani 6:12, 13). Mwene ubwo buryo bwo guhenda abandi burashobora gutuma uwahenzwe agira amaganya.

10:29​—“Inzira y’Uhoraho” ni iki? Inzira ivugwa muri uwo murongo yerekeza ku vyo Yehova agirira abantu, ntiyerekeza ku ngendo y’ubuzima dukwiye gukurikiriza. Ivyo Imana igirira abantu bisobanura ugutekanirwa ku bantu bagororotse, ariko bigasobanura uguhona ku banyakibi.

11:31​—Ni kubera iki umunyakibi yogererwa ibikwiranye na we kuruta umugororotsi? Ukwo kugererwa kuvugwa muri ico canditswe ni urugero rw’igihano umwumwe wese muri bo aronka. Igihe umugororotsi atirimutse, ico aheza akagererwa ni ugutozwa indero ku bw’amakosa aba yakoze. Umunyakibi arakora icaha n’ibigirankana kandi akanka guhindukira ngo akore iciza. Ku bw’ivyo rero, aca ahabwa igihano gikomeye akwiriye.

12:23​—Ni mu buryo ki umuntu “ahisha ivyo azi”? Umuntu ahisha ubumenyi afise ntibisobanura yuko atabwerekana na gato. Ahubwo riho, bisobanura yuko yiyubara mu kuntu abwerekana, ntabwerekane mu buryo bwo kwirata.

18:19​—Ni mu buryo ki ‘uwo muvukana yakomerekejwe bigora kumugarura kurusha kunesha igisagara gikomeye’? Nka kurya kw’igisagara gikomeye gikikijwe n’ingabo zagiteye, mwene uwo muntu yoshobora kwanka rwose ko haba ugusubiza hamwe. Amatati ari hagati yiwe be n’uwamukomerekeje, canke uwamucumuyeko, yoshobora guhinduka bitagoranye nk’“ibihindizo vyugara inzu y’igihome”.

Ivyigwa tuhigira:

10:11-14. Kugira ngo amajambo tuvuga abe ayubaka, umuzirikanyi wacu ukwiye kuba wuzuyemwo ubumenyi butagira agakosa, urukundo rukaba ari rwo rutuvyurira umutima wo kugira ico dukoze, kandi ubukerebutsi bukaba ari bwo butwereka ibikwiye kuva mu kanwa kacu.

10:19; 12:18; 13:3; 15:28; 17:28. Ese amajambo tuvuga yoba make kandi tukayavuga tubanje kuyazirikanako.

11:1; 16:11; 20:10, 23. Yehova yipfuza ko tuba inzirabugunge mu vy’ubucuruzi.

11:4. Ni ibiranga ubujuju kwiruka inyuma y’amaronko umuntu ntabe acitaho ukwiyigisha Bibiliya, ukwitaba amakoraniro, isengesho be n’ubusuku bwo mu ndimiro.

13:4. ‘Kwifuza’ kuzezwa amabanga mw’ishengero canke kubaho mw’isi nshasha vyonyene ntibihagije. Dutegerezwa kandi kuba abanyamwete tukongera tugakora uko dushoboye kwose kugira ngo dukwize ivyo dusabwa.

13:24; 29:15, 21. Umuvyeyi munyarukundo ntafyinisha umwana wiwe canke ngo yirengagize amakosa yiwe. Ahubwo riho, aragira ico akoze agakosora umwana wiwe kugira ngo amufashe guheba amakosa yakoze atarashinga imizi muri we.

14:10. Kubera yuko ukuntu twiyumva mu mutima tudashobora kuguserura neza igihe cose canke ngo abatwitegereza bame bagutahuye, impumurizo bashobora kuturonsa usanga iri n’aho igarukira. Vyoshobora kuba ngombwa ko twihanganira ingorane zimwezimwe mu kwiheka gusa kuri Yehova.

15:7, NW. Dukwiye kutabwira umuntu icarimwe ibintu vyose tuzi, nka kurya nyene umurimyi atarunda imbuto ziwe zose ahantu hamwe. Umuntu w’inkerebutsi arakwiragiza ubumenyi afise buhorobuhoro bivanye n’ibiba bikenewe.

15:15; 18:14. Igihe tuguma tubona ibintu mu buryo bwiza biradufasha kuronka umunezero, no mu gihe tuba turi mu bintu bibabaje.

17:24. Dukwiye kutamera nk’“igipfu”, co amaso yaco be n’umuzirikanyi waco biguma biyerera aho kuguma vyibanda gusa ku bintu bihambaye. Ahubwo riho dukwiye kurondera ugutahura kugira ngo dushobore gukorana ubukerebutsi.

23:6-8. Turakwiye kwirinda kugaragaza ubwakiranyi bw’uruhendo.

27:21. Amajambo yo kudushima arashobora kwerekana ukuntu tumeze. Turerekana ukwicisha bugufi igihe amajambo yo kudushima atumye tubona ko dufitiye umwenda Yehova, akongera akaturemesha kubandanya tumukorera. Mu gihe na ho ayo majambo yo kudushima atumye twumva ko dusumba abandi, tuba tubuze ukwicisha bugufi.

27:23-27. Iyo migani, ikoresheje imvugo yerekeza ku vy’ubworozi, irashimika ku kamaro ko kuronka agahimbare mu kubaho mu buryo bworoheje biva ku kuba umuntu akorana umwete. Irakwiye canecane gutuma tubona ko dukeneye kwiheka ku Manaa.

28:5. Mu gihe ‘turondeye’ Yehova biciye kw’isengesho no ku kwiyigisha Ijambo ryiwe, turashobora ‘gutahura ibintu vyose’ dukeneye kugira tumukorere mu buryo ashima.

“UBUTUMWA BUREMEREYE”

(Imigani 30:1–31:31)

Igitabu ca Bibiliya c’Imigani gisozerwa n’“ubutumwa buremereye” bubiri (Imigani 30:1; 31:1, NW). Ubutumwa bwa Aguri, bukoresheje imvugo ngereranyo zituma tuzirikana, burerekana ukuntu umuntu w’umwina atigera ahaga, bukongera bukerekana ingene bigoye gutahura uburyo butandukanye uwuryosharyosha umwigeme akoreshab. Vyongeye, buratugabisha ku bijanye n’ukwishira hejuru be n’ukuvugana ishavu.

Ubutumwa buremereye Lemuweli yahawe na nyina wiwe na bwo, burimwo impanuro nziza zijanye no kunywa umuvinyu be n’izindi nzoga ku rugero, hamwe n’izerekeye uguca imanza zigororotse. Amajambo adondora umukenyezi ameze neza asozerwa n’aya majambo agira ati: “Aragahabga ibiva mu maboko yiwe, kand’ibikorwa vyiwe ni bimushire hejuru”.​—Imigani 31:31.

Kuronka ubukerebutsi, kwemera gutozwa indero, gutsimbataza ugutinya Yehova be no kumwihekako, ese ukuntu ivyo ari ivyigwa vy’ingirakamaro iyo migani yahumetswe n’Imana yigisha! Nimuze rero dukurikize impanuro iyo migani itanga, gutyo duheze twironkere agahimbare “uwubaha Uhoraho” yironkera.​—Zaburi 112:1.

[Utujambo tw’epfo]

a Raba Umunara w’Inderetsi (mu gifaransa) wo ku wa 1 Myandagaro 1991, urupapuro rwa 31.

b Raba Umunara w’Inderetsi (mu gifaransa) wo ku wa 1 Mukakaro 1992, urupapuro rwa 31.

[Ifoto ku rup. 16]

Yehova ni we Soko ry’ubumenyi nyakuri bwose

[Ifoto ku rup. 18]

Bisobanura iki ‘gukwiragiza ubumenyi’?

    Ibitabu vy’ikirundi (1983-2025)
    Sohoka
    Injira
    • Ikirundi
    • Rungika
    • Uko vyoza bimeze
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Amasezerano agenga ikoreshwa
    • Ibijanye no kugumya ibanga
    • Gutunganya ibijanye no kugumya ibanga
    • JW.ORG
    • Injira
    Rungika