BHIBHLIYOTEKA MU INTERNETI ya Torre de Vigia
Ncenjezi
ya Torre de Vigia
Cisena
  • BHIBHLYA
  • MABUKHU
  • MISONKHANO
  • mwbr18 Novembro ya
  • Mudabuluswa Matawiro a Umaso Wathu Wacikristu na Utumiki ya Novembro

Nkhabe kugumanika vidhyu pa khundu ino.

Munatilekerera, paoneka madodo pakupangiza vidhyu.

  • Mudabuluswa Matawiro a Umaso Wathu Wacikristu na Utumiki ya Novembro
  • Mudabuluswa Matawiro a Umaso Wathu Wacikristu na Utumiki (2018)
  • Misolo Ming'ono
  • SUMANA 5-​11 YA NOVEMBRO
  • SUMANA 12-​18 YA NOVEMBRO
  • SUMANA 19-​25 YA NOVEMBRO
  • SUMANA 26 YA NOVEMBRO–2 YA DEZEMBRO
Mudabuluswa Matawiro a Umaso Wathu Wacikristu na Utumiki (2018)
mwbr18 Novembro ya

Mudabuluswa Matawiro a Umaso Wathu Wacikristu na Utumiki

SUMANA 5-​11 YA NOVEMBRO

MPFUMA ZA MAFALA A MULUNGU | JUWAU 20-​21

“Kodi Iwe Usandifuna Kupiringana Izi?”

(Juwau 21:​1-⁠3) Buluka penepo, Yezu aonekera pontho kuna anyakupfundzace ku Bara ya Tibheriyadhe. Kuonekera kwace kwacitika tenepa: 2 Simau Pedhru, Tomasi (akhacemerwa Dhidhimo), Natanieli wa ku Kana wa Galileya, ana a Zebhedheu na anyakupfundzace anango awiri, onsene akhali pabodzi pene. 3 Simau Pedhru aapanga: “Ndiri kuenda kamedza.” Iwo antawira: “Tende pabodzi.” Iwo abuluka mbakwira m’mwadiya, mbwenye aphupudza nee kuphata cinthu.

(Juwau 21:4-14) Mbwenye pikhaca kunja, Yezu alimira pa gombe, anyakupfundzace nee adzindikira kuti akhali Yezu. 5 Penepo Yezu aabvundza: “Ananga, muna cinthu toera kudya?” Iwo antawira: “Nkhabe!” 6 Iye aapanga: “Gwisirani kokota kukhundu yamadyo ya mwadiya, munaphata zingasi.” Natenepa iwo aigwisira, mbwenye nee akhakwanisa kuikwewa thangwi ikhali na nyama zizinji za m’madzi. 7 Penepo nyakupfundza akhafuniwa na Yezu apanga Pedhru: “Ndi Mbuya!” Simau Pedhru pidabva iye kuti ndi Mbuya, abvala nguwo yace yakunja, thangwi akhali cipezipezi, (peno akhali na nguwo ya nkati basi) mbagwera m’madzi. 8 Mbwenye anyakupfundza anango akhabwera m’mwadiya ung’ono mbakwewa kokota ikhadadzala na nyama za m’madzi, thangwi nee akhali kutali na ntunda, ukhadasala nsindzo wa metru 90 basi toera kupandira. 9 Pidafika iwo kuntunda, iwo aona moto wa makala pakhali nyama za m’madzi, mbaonambo nkate. 10 Yezu aapanga: “Bweresani nyama zingasi za m’madzi zidaphata imwe cincino.” 11 Natenepa Simau Pedhru aenda m’mwadiya mbakwewa kokota yakudzala na nyama zikulu za m’madzi mbaipandiza kuntunda. Maseze zikhali 153, kokota nee yapanduka. 12 Yezu aapanga: “Bwerani mudye.” Nee m’bodzi wa anyakupfundzace akhali na cipapo toera kumbvundza kuti: “Ndimwe ani?” Thangwi iwo akhadziwa kuti iye ndi Mbuya. 13 Yezu aafendedzera, akwata nkate mbaapasa. Iye acitambo pibodzi pyene na nyama za m’madzi. 14 Kweneku kukhali kuonekera kwacitatu kudacita Yezu kuna anyakupfundzace pidamala iye kulamuswa muli akufa.

(Juwau 21:​15-​19) Pidamala iwo kudya, Yezu abvundza Simau Pedhru: “Simau mwana wa Juwau, kodi iwe usandifuna kupiringana izi?” Iye antawira: “Inde Mbuya, imwe musadziwa kuti ndisakufunani kakamwe.” Iye ampanga: “Dyesa ana mabira anga.” 16 Iye ambvundza pontho kacikawiri: “Simau mwana wa Juwau, kodi iwe usandifuna?” Iye antawira: “Inde Mbuya, imwe musadziwa kuti ndisakufunani kakamwe.” Iye ampanga: “Kumbiza ana mabira anga.” 17 Yezu ambvundza pontho kacitatu: “Simau mwana wa Juwau, kodi iwe usandifuna?” Pedhru atsukwala thangwi Yezu ambvundza pontho kacitatu kuti: “Iwe usandifuna?” Natenepa iye ampanga: “Mbuya, imwe musadziwa pinthu pyonsene; pontho imwe musadziwa kuti ine ndisakufunani kakamwe.” Yezu ampanga: “Dyesa ana mabira anga. 18 Ine ndinakupanga na cinyindiro consene kuti, pikhali iwe m’phale, ukhabvala wekhene nguwo zako mbuenda kukhafuna iwe. Mbwenye ungakalamba, unafuthula mikono yako munthu unango anadzakubvazika nguwo mbakuendesa ku mbuto inakhonda iwe kufuna.” 19 Yezu alonga mafala anewa toera kupangiza kuti Pedhru mbadafa munjira yakuti mbidapasa mbiri Mulungu. Pidamala iye kulonga pyenepi, ampanga: “Pitiriza kunditowera.”

nwtsty pidzindikiro pya pfundziro pa Juw. 21:15, 17

Yezu abvundza Simau Pedhru: Yezu acedza na Pedhru ndzidzi pang’ono Pedhru mbadamala kale kukhonda Yezu katatu. Yezu akhafuna kudziwa mabvero akhali na Pedhru kuna iye, ndi thangwi yace, ambvundza katatu mpaka ‘Pedhru kutsukwala.’ (Juw. 21:​17) Pa lemba ya Juw. 21:​15-​17, Juwau aphatisira mafala mawiri Acigerego: a·ga·paʹo, na phi·leʹo. Mbwenye Ncisena, mafala mawiri ene asabveka ufuni. M’maulendo matatu Yezu abvundza Pedhru: “Kodi iwe usandifuna?” M’maulendo onsene matatu, Pedhru atawira na ntima onsene kuti akhafuna Yezu. Mbwenye Yezu acita mibvundzo ineyi toera kugomezera kuti ufuni ukhafunika kukulumiza Pedhru toera kudyesa mwauzimu na ‘kukumbiza’ anyakupfundza a Yezu akuti pano asalongwa ninga “ana mabira.” (Juw. 21:​16, 17; 1 Ped. 5:​1-⁠3) Yezu apasa mwai Pedhru toera kulonga m’maulendo matatu kuti iye asafunadi Yezu, buluka penepo Pedhru apaswa basa ikulu yakutsalakana mabira. Pyenepi pyapangiza kuti Yezu akhadalekerera Pedhru na ntima onsene, ngakhale kuti iye akhadan’khonda katatu.

kodi iwe usandifuna kupiringana izi?: Mafala akuti “kupiringana izi” anakwanisa kubveka munjira zizinji. Anyakupfundza anango alonga kuti mafala anewa anakwanisa kubveka “kodi iwe usandifuna kakamwe kupiringana anyakupfundza anango?” peno “kodi iwe usandifuna kakamwe kupiringana munandifunira anyakupfundza anango?” Mbwenye panango mabvekero a mafala anewa ndi akuti “kodi iwe usandifuna kakamwe kupiringana pinthu ipi?” Panango pinthu pikhalonga iye pikhali nyama za m’madzi zikhadaphata iwo, peno pinthu pinango pyakuti pikhabverana na basa yawo yakusodza nyama za m’madzi. Mbwenye pisaoneka kuti ntsonga ikhafuna kugomezerwa pa vesi ineyi ndi yakuti: ‘Kodi iwe usandifuna kakamwe kupiringana pinthu pyakumanungo peno mpfuma? Khala ndi tenepo, dyesa ana mabira anga.’ Tinganyerezera umaso ukhali na Pedhru, tinaona kuti mbvundzo unoyu ukhalidi wakuthema. Ngakhale Pedhru akhali m’bodzi wa anyakupfundza akutoma a Yezu (Juw. 1:​35-​42), mbwenye mu ndzidzi unango iye akhadabwerera pontho ku basa yace yakusodza nyama za m’madzi. Pakupita miyezi mingasi, Yezu apanga Pedhru toera asiye basa yace yakusodza nyama za m’madzi toera akhale ‘nyakusodza anthu.’ (Mat. 4:​18-​20; Luk. 5:​1-​11) Ntsiku inango, Yezu mbadamala kale kufa, Pedhru adziwisa andzace kuti ali kuenda pontho kacita basa yace yakusodza nyama za m’madzi, na anyakupfundza anango aendambo pabodzi na iye. (Juw. 21:2, 3) Natenepa pisaoneka kuti Yezu akhafuna kuti Pedhru acite cisankhulo cibodzi: Kuikha pa mbuto yakutoma basa yace yakusodza nyama za m’madzi yakuti ikhaimirirwa na nkuku wa nyama zikhali patsogolo pace, peno kuikha pa mbuto yakutoma basa yakudyesa mwauzimu mabira peno atowerere a Yezu?​—Juw. 21:​4-8.

ulendo wacitatu: Pedhru akhonda Mbuyace katatu; Mbwenye cincino, m’maulendo matatu, Yezu akumpasa mwai toera kulonga mabvero ace. Pidalonga Pedhru mabvero ace, Yezu ampanga toera ampangize kuti asanfunadi mukuikha basa ya Mulungu pa mbuto yakutoma mu umaso wace. Mukuphedzwa na abale anango akhatsogolera, Pedhru akhafunika kudyesa, kuwangisa na kukumbiza mabira a Kristu akuti ndi atowereri ace akukhulupirika. Atowereri anewa akhali akudzodzwa, mbwenye akhafuna basi kupfundziswa pya Mulungu.​​—⁠Luk. 22:⁠32.

Kusaka Mpfuma Zauzimu

(Juwau 20:​17) Yezu ampanga: “Leka pitiriza kundiphata, thangwi ndidzati kuenda kuna Baba. Mbwenye ndoko kuna abale anga, mbuapanga kuti: ‘Ine ndiri kuenda kuna Babanga, wakuti ndi Babanumbo, kuna Mulungu wanga, wakuti ndi Mulungu wanumbo.’ ”

nwtsty cidzindikiro ca pfundziro pa Juw. 20:⁠17

Leka pitiriza kundiphata: Fala Yacigerego yakuti haʹpto·mai m’midzidzi inango isalonga pya “kukhuya; kugwentsa cinthu” peno “kuphata.” Anango athumburuza mafala a Yezu kuti: “Lekani kundiphata.” Mbwenye undimomwene ndi wakuti Yezu nee akhakhondesa Mariya Madhalena toera akhonde kum’phata, thangwi pidamala iye kulamuswa muli akufa, iye atawira ‘kuphatwa miyendo yace’ na akazi anango. (Mat. 28:⁠9) Pisaoneka kuti Mariya Madhalena nee akhafuna kuti Yezu aende kudzulu. Natenepa, toera apitirize kukhala na Mbuyace, iye am’phata mwadidi toera akhonde kuenda. Yezu na kufuna kumpasa cinyindiro cakuti ndzidzi wace wakuenda kudzulu udzati kufika, iye apanga Mariya toera ansiye. Buluka penepo Yezu ampanga toera aende kadziwisa anyakupfundzace kuti iye alamuswa muli akufa.

(Juwau 20:​28) Tomasi antawira: “Mbuyanga, Mulungu wanga!”

nwtsty cidzindikiro ca pfundziro pa Juw. 20:⁠28

Mbuyanga, Mulungu wanga!: Mafala anewa angathumburuzwa fala na fala asabveka “Mbuya wa ine na Mulungu [ho the·osʹ] wa ine!” Anyakufufudza anango asalonga kuti mafala anewa akudembetera alongwa kuna Yezu, mbwenye mwandimomwene akhafuna kulongwa kuna Mulungu, Babace Yezu. Anango asalonga kuti mwakubverana na cilongero cakutoma Cacigerego, mafala anewa alongwa kuna Yezu. Ngakhale tenepo, mafala akuti “Mbuyanga, Mulungu wanga” asabveka mwadidi mwakubverana na mbuto idalembwa iwo m’Malemba onsene adalembwa mukutsogolerwa na Mulungu. Nakuti Yezu akhadapanga kale anyakupfundzace kuti “ine ndiri kuenda kuna Babanga, wakuti ndi Babanumbo, kuna Mulungu wanga, wakuti ndi Mulungu wanumbo,” nkhabepo thangwi yakukhulupira kuti Tomasi akhanyerezera kuti Yezu ndi Mulungu wamphambvu zonsene. (Onani cidzindikiro ca pfundziro pa Juw. 20:​17.) Tomasi akhadabva kale Yezu mbakacita phembero kuna ‘Babace,’ mbamulonga kuti ndi “Mulungu m’bodzi basi wandimomwene.” (Juw. 17:​1-⁠3) Panango Tomasi akhali na mathangwi mawiri toera kucemera Yezu “Mulungu wanga”: Thangwi yakutoma, iye akhaona Yezu ninga “mulungu,” tayu Mulungu wamphambvu zonsene. (Onani cidzindikiro ca pfundziro pa Juw. 1:⁠1.) Thangwi yaciwiri, panango iye atsalakana Yezu munjira ibodzi ene ninga ikhatsalakanira atumiki a Mulungu aanju akhatumwa na Yahova toera kudzapereka mphangwa, ninga munapangizira Malemba Acihebheri. Pisaoneka kuti Tomasi akhadziwa pinthu pyenepi pyonsene. M’midzidzi inango, anju angaenda kapereka mphangwa kuna anthu, buluka penepo anthu anewa peno anyakulemba Bhibhlya adalemba cakucitika ceneci, akhatawira anju unoyu peno kuntsalakana ninga Yahova Mulungu. (Onani Gen. 16:​7-​11, 13; 18:​1-5, 22-​33; 32:​24-​30; Aton. 6:​11-​15; 13:​20-​22.) Natenepa, panango Tomasi acemera Yezu kuti “Mulungu wanga” thangwi iye akhaona Yezu ninga muimiriri peno ule adatumwa na Mulungu wandimomwene toera kudzapereka mphangwa.

Anango asalonga kuti kuphatisirwa kwa fala inango (artigo definido) nduli mwa mafala akuti “mbuya” na “mulungu” kusapangiza kuti mafala anewa akhalonga pya Mulungu wamphambvu zonsene. Mbwenye khundu ino, mafala anewa aphatisirwa toera kupangiza malembero Acigerego. Madzina anango anapangiza cidzo ca munthu asalembwa na fala inango nduli (artigo definido) ninga pidalembwa pa Luk. 12:​32, Akol. 3:​18–4:⁠1, na 1 Ped. 3:⁠7. Natenepa, khundu ino, kuphatisirwa kwa fala inango (artigo definido) nkhabe pangiza pikhanyerezera Tomasi mu ndzidzi udalonga iye mafala anewa.

SUMANA 12-​18 YA NOVEMBRO

MPFUMA ZA MAFALA A MULUNGU | MABASA 1-3

“Mpingo Wacikristu Watambira Nzimu Wakucena”

(Mabasa 2:​1-⁠8) Pa ntsiku ya Phwando ya Pentekoste, anyakupfundza onsene akhadagumanyikana pa mbuto ibodzi ene. 2 Penepo pene kudzulu kwabveka kutitima ninga kwa mphepo ikulu, mbakubveka kakamwe mu nyumba yonsene mukhali iwo. 3 Penepo iwo atoma kuona pinthu pyakulandana na malirimi a moto, malirimi anewa amwazika mbaphamira m’bodzi na m’bodzi wa iwo, 4 onsene adzala na nzimu wakucena, mbatoma kulonga pilongero pyakusiyana-siyana ninga mukhatsogolerwa iwo na nzimu wakucena. 5 Pa ndzidzi unoyu, mu Yerusalemu mukhali na Ayuda akugopa Mulungu adabuluka m’mbuto zonsene pa dziko yapantsi. 6 Pidabveka kutitima kweneku, mwinji wa anthu wagumanyikana, onsene adzumatirwa thangwi m’bodzi na m’bodzi wa iwo akhabva anyakupfundza mbakalonga mu cilongero cace. 7 Mwandimomwene, iwo adzumatirwa kakamwe, mbalonga: “Onani basi, kodi anthu onsene awa anabva ife mbakalonga nee ndi Agalileu? 8 Mphapo, pyakwanisika tani kuti m’bodzi na m’bodzi wa ife abve mu cilongero cace?

(Mabasa 2:​14) Mbwenye Pedhru alimira pabodzi na apostolo 11, mbaapanga mwakugaluza: “Imwe anthu a ku Yudeya pabodzi na imwe monsene munakhala mu Yerusalemu, bveserani mwadidi mafala anga.

(Mabasa 2:​37, 38) Pidabva iwo pyenepi, mitima yawo yanentseka kakamwe, mbabvundza Pedhru na apostolo anango: “Abale, mphapo tisafunika kucitanji?” 38 Pedhru aapanga: “Tcunyukani, m’bodzi na m’bodzi wa imwe abatizwe mu dzina ya Yezu Kristu toera mulekererwe madawo anu, natenepa munadzatambira nzimu wakucena ninga muoni wakukhonda lipa.

(Mabasa 2:​41) Natenepa, ale adatawira mafala adalonga Pedhru abatizwa, pa ntsiku ineyi anthu cifupi na 3.000 athimizirika mu nsoka wawo.

(Mabasa 2:​42-​47) Iwo akhapitiriza kubvera pipfundziso pya apostolo, kupasana pinthu unango na ndzace, akhadya pabodzi pene, mbacita maphembero. 43 Penepo anthu onsene atoma kugopa, pontho apostolo atoma kucita pirengo na pinthu pizinji pyakudzumisa. 44 Anyakupfundza apswa anewa akhali pabodzi pene, pontho pinthu pyonsene pikhali na iwo, akhapiphatisira pabodzi pene, 45 iwo akhagulisa minda yawo na pinthu pikhali na iwo, mbagawiza kobiri ineyi kuna onsene, mwakubverana na kusowa kwa m’bodzi na m’bodzi. 46 Ntsiku zonsene iwo akhasonkhana mu templo, onsene akhali na cifuniro cibodzi cene. Iwo akhadya cakudya panyumba ya unango na ndzace, mbagawana cakudya cawo mwakutsandzaya na ntima onsene, 47 iwo akhasimba Mulungu, pontho akhafuniwa na anthu onsene. Mu ndzidzi ubodzi ene, Yahova akhapitiriza ntsiku zonsene kuthimizira anthu pakati pawo, akuti akhapita munjira ya cipulumuso.

w86 1/12 29 ¶4-5, 7

Pyakupereka Pinacitisa Munthu Kukhala Wakutsandzaya

Ntsiku idakhazikiswa mpingo Wacikristu, mu caka 33 pakumala kubalwa kwa Kristu, anthu cifupi na 3.000 akuti akhadamala kwene kubatizwa, akhali na nsambo ‘wakupasana pinthu unango na ndzace, wakudya pabodzi pene, mbacita maphembero. Thangwi yanji iwo akhacita pyenepi? Iwo akhacita pyenepi toera kuwangisa cikhulupiro cawo ‘mukubvera pipfundziso pya apostolo.’​​—⁠Mabasa 2:​41, 42.

Ayuda na ale adatawira kupita mu uphemberi Waciyuda aenda ku Yerusalemu basi ene kacita Phwando ya Pentekoste. Mbwenye ale adapfundza undimomwene mbakhala Akristu akhafuna kupitiriza mu Yerusalemu toera athimizire cidziwiso cawo kuti akhale na cikhulupiro cakuwanga. Pyenepi pyacitisa kuti paoneke nkandzo wa mbuto yakukhala na cakudya. Anango mwa alendo anewa akhali na kobiri yakukwana, mbwenye anango nkhabe. Natenepa masasanyiro acitwa toera kuphedza ale akhafuna ciphedzo.​—Mabasa 2:​43-​47.

Nkhabe munthu akhakakamizwa kupasa anango pinthu pyace peno kugulisa pinthu pyace toera kupasa kobiri anango. Mbwenye anthu akhacita pyenepi na kufuna kwawo. Pontho cifuniro ca masasanyiro anewa nee cikhali cakucitisa anthu akupfuma kugulisa pinthu pyawo pyonsene toera akhale akutcerenga. Mbwenye thangwi ya ntsisi, iwo akhaphedza Akristu andzawo akuti mu ndzidzi unoyu akhanentseka. Ndi thangwi yace, iwo akhagulisa pinthu pyawo toera aphedze ale akuti akhali dzololo toera kucita pinthu mwakubverana na Umambo wa Mulungu.​​—⁠Onani 2 Akorinto 8:​12-​15.

Kusaka Mpfuma Zauzimu

(Mabasa 3:​15) Natenepa, imwe mwapha ule Anatsogolera Anthu ku umaso, mbwenye Mulungu amulamusa muli akufa, ife ndife amboni a pinthu pyenepi.

it-2 543 ¶1

Yezu Kristu

“Anatsogolera Anthu ku umaso.” Kristu Yezu apereka umaso wace waungwiro ninga Ciomboli toera kupangiza kuti Babace ndi wakukoma ntima kakamwe. Pyenepi pyacitisa kuti asankhulwe atowereri a Kristu anafuna kudzatonga na iye kudzulu, pontho pyacitisa kuti mwinji ukulu wa anthu kukhala na cidikhiro cakukhala pa dziko yapantsi mbutongwa na Umambo wace. (Mat. 6:​10; Juw. 3:​16; Aef. 1:⁠7; Aheb. 2:⁠5; onani CIOMBOLI.) Munjira ineyi, iye ndi ‘Anatsogolera Anthu [“Mwana Ntongi,” KJ; JB] onsene ku umaso.’ (Mabasa 3:​15) Fala Yacigerego idaphatisirwa pano isalonga pya “nkulu wa atsogoleri,” pontho fala ibodzi ene yaphatisirwa toera kulonga cidzo ca Mose (Mabasa 7:​27, 35) ninga “ntongi” ku Izraeli.

(Mabasa 3:​19) “Natenepa, tcunyukani mbamucinja toera mulekererwe madawo anu, pontho toera ibwere midzidzi yacibalangazo buluka kuna Yahova,

cl 265 ¶14

Mulungu Wakuti Ali ‘Dzololo Toera Kulekerera’

14 Kulekerera kwa Yahova kusalongwambo pa Mabasa 3:​19: “Natenepa, tcunyukani mbamucinja toera mulekererwe madawo anu.” Fala Yacigerego idathumburuzwa kuti mulekererwe, m’midzidzi inango isabveka “kuduwala, . . . kutaya peno kufudza.” Pontho anyakufufudza anango alonga kuti fala ineyi isabveka kufudza mafala adalembwa na munthu. Pyenepi pikhakwanisika tani? Tinta ikhaphatisirwa kazinji kene mu ndzidzi wakale ikhacitwa na makala, ulimbu na madzi. Ungamala kwene kulemba na ntundu unoyu wa tinta, munthu unango mbadakwanisa kukwata thonje yakutota pang’ono mbafudza pidalembwa. Pyenepi pisapangiza kulekerera kunacita Yahova. Nakuti iye ndi wantsisi, angatilekerera, asakhala ninga akwata thonje mbafudza nayo madawo athu onsene.

SUMANA 19-​25 YA NOVEMBRO

MPFUMA ZA MAFALA A MULUNGU | MABASA 4-5

“Iwo Apitiriza Kumwaza Mphangwa za Mulungu Mwacipapo”

(Mabasa 4:​5-​13) Mangwana mwace, atsogoleri a Ayuda, akulu a mbumba na apfundzisi a mwambo agumanyikana mu Yerusalemu, 6 pabodzi na nyantsembe wankulu Anasi, Kaifa, Juwau, Alexandre na abale onsene a nyantsembe wankulu. 7 Iwo aikha Pedhru na Juwau pakati pawo, mbatoma kuabvundza: “Musacita pyenepi na mphambvu za ani, peno mu dzina ya ani?” 8 Penepo Pedhru adzala na nzimu wakucena, mbaapanga: “Imwe atsogoleri na akulu a mbumba, 9 khala ife tikucitwa mibvundzo lero thangwi ya cinthu cadidi cidacita ife kuna munthu wakulamala, pontho khala musafuna kudziwa kuti mbani adamuwangisa, 10 dziwani imwe monsene pabodzi na mbumba yonsene ya Izraeli, kuti munthu uyu awangiswa mu dzina ya Yezu Kristu wa ku Nazareti, ule adakhomera imwe pamuti, mbwenye Mulungu amulamusa muli akufa. Kubulukira mwa iye, munthu uyu adalimira patsogolo panu, awangiswa. 11 Yezu unoyu, ndi ‘mwala udakhondwa na imwe anyakumanga, wakuti wadzakhala mwala wakufunika kakamwe wapankhomo.’ 12 Kusiyapo pyenepi, dziwani kuti nkhabe munthu unango anafuna kupulumusa anthu, thangwi nkhabepo dzina inango idaperekwa kuna anthu pantsi pano toera tikwanise kupulumuswa nayo.” 13 Pidaona iwo cipapo ca Pedhru na Juwau, na kudziwa kuti iwo akhali anthu ene pyawo akuti nee apfundza kakamwe, iwo adzumatirwa. Penepo adzindikira kuti iwo akhali pabodzi na Yezu.

w08 1/9 bokosi pa tsa. 15

Mafala Alongwa Mbalembwa​—Kulemba mu Ndzidzi wa Akristu Akutoma

Kodi Apostolo Nee Akhadziwa Kuleri na Kulemba?

Atongi na amuna anango akhatsogolera mu Yerusalemu “pidaona iwo cipapo ca Pedhru na Juwau, na kudziwa kuti iwo akhali anthu ene pyawo akuti nee apfundza kakamwe, iwo adzumatirwa.” (Mabasa 4:​13) Kodi apostolo akhalidi anthu akukhonda pfundza, akuti nee akhadziwa kuleri na kulemba? Toera kutawira mbvundzo unoyu, bukhu yakuti The New Interpreter’s Bible (Bhibhlya Ipswa ya N’thumburuzi) yalonga: “Ife tisafunika kubvesesa mwadidi mafala anewa, thangwi iwo nee asapangiza kuti Pedhru [na Juwau] nee akhadapfundza, pontho iwo nee akhadziwa kuleri na kulemba. M’mbuto mwace, mafala anewa asapangiza kuti anyakutonga na apostolo akhali anthu akusiyana kakamwe.”

w08 15/5 30 ¶6

Ntsonga Zikulu za Bukhu ya Mabasa

4:​13—Ndimomwene kuti Pedhru na Juwau Nee Akhadziwa Kuleri na Kulemba? Nkhabe, iwo akhadziwa. Iwo asalongwa kuti akhali “anthu ene pyawo akuti nee apfundza kakamwe” thangwi iwo nee akhadapfundziswa maxikola a akulu a mauphemberi.

(Mabasa 4:​18-​20) Penepo iwo aacemera, mbaapanga kuti akhonde kulonga cinthu nee kupfundzisa munthu mu dzina ya Yezu. 19 Mbwenye Pedhru na Juwau aatawira: “Longani ndimwe khala mphyakuthema pamaso pa Mulungu kubvera imwe mbatikhonda kubvera Mulungu. 20 Mbwenye ife nee tinasiya kulonga pinthu pidaona ife na pidabva ife.”

(Mabasa 4:​23-​31) Pidabuluswa iwo, aenda kuna anyakupfundza anango mbalonga pinthu pidapangwa iwo na akulu a anyantsembe na akulu a mbumba. 24 Pidabva iwo pyenepi, onsene aphembera pabodzi pene kuna Mulungu, mbalonga: “Mbuya Wankulu Kakamwe, imwe Ndimwe adacita kudzulu na pantsi, bara na pinthu pyonsene piri mwenemu, 25 na ciphedzo ca nzimu wanu wakucena, imwe mwacitisa kuti ntumiki wanu, mbuyathu Dhavidhi alonge kuti: ‘Thangwi yanji anthu a madzindza anango asaipirwa, pontho thangwi yanji anthu asanyerezera pinthu pyakusowa basa? 26 Amambo a dziko yapantsi akhunganyika, pontho atongi agumanyikana pabodzi pene toera kuthimbana na Yahova pabodzi na nyakudzodzwa wace.’ 27 Mwandimomwene, Herodhi na Ponsyo Pilato agumanyikana mu nzinda uno na anthu a madzindza anango pabodzi na mbumba ya Izraeli toera kutcinga Yezu, ntumiki wanu wakucena adadzodza imwe. 28 Iwo agumanyikana toera kucita pidalonga imwe mwanyapantsi kuti mbapidacitika mwakubverana na mphambvu yanu na cifuno canu. 29 Mbwenye cincino Yahova, onani kuthusa kunaticita iwo, pontho phedzani atumiki anu toera apitirize kulonga mafala anu na cipapo consene, 30 mbamupitiriza kufuthula djanja yanu toera kuwangisa anyakuduwala, pontho pirengo na pidzindikiro mbapipitiriza kucitika mu dzina ya Yezu, ntumiki wanu wakucena.” 31 Pidamala iwo kudembetera kuna Mulungu, mbuto idagumanyikana iwo yatekenyeka, penepo onsene adzala na nzimu wakucena, mbatoma kulonga mafala a Mulungu mwacipapo.

it-⁠1 159 ¶8

Apostolo

Mabasa mu Mpingo Wacikristu. Apostolo akhala akuwanga pidatambira iwo nzimu wakucena wa Mulungu pa Pentekoste. Makapitulu maxanu akutoma a bukhu ya Mabasa a Apostolo asapangiza kuti iwo nee akhagopa, pontho akhali na cipapo cakupitiriza kumwaza mphangwa na kulonga kuti Yezu alamuswa muli akufa, ngakhale kuti akhaikhwa nkaidi, kumenywa peno kuthuswa kuti anaphiwa na atongi. Mukutsogolerwa na nzimu wakucena, pidamala kwene Pentekoste, apostolo awangisira kakamwe toera atsalakane mwadidi mpingo wakuti ukhadamala kwene kukhazikiswa, pontho pyenepi pyacitisa kuti mpingo upitirize kukula. (Mabasa 2:​41; 4:⁠4) Pakutoma amwaza mphangwa ku Yerusalemu, buluka penepo ku Samariya na pakumalisira pa dziko yonsene yapantsi.​​—⁠Mabasa 5:​42; 6:⁠7; 8:​5-​17, 25; 1:⁠8.

Kusaka Mpfuma Zauzimu

(Mabasa 4:​11) Yezu unoyu, ndi ‘mwala udakhondwa na imwe anyakumanga, wakuti wadzakhala mwala wakufunika kakamwe wapankhomo.’

it-3 209 ¶1

Mwala Wakufunika Kakamwe Wapankhomo

Lemba ya Masalmo 118:​22 isapangiza kuti mwala udakhondwa na anyakumanga nyumba wadzakhala ‘wakufunika kakamwe wapankhomo’ (Cihebheri, roʼsh pin·nahʹ). Yezu aphatisira profesiya ineyi kwa iye ene pidalonga iye kuti iye ndi ninga “mwala wakufunika kakamwe wapankhomo” (Cigerego, ke·pha·leʹ go·niʹas, nzati wapankhomo). (Mat. 21:​42; Marko 12:​10, 11; Luka 20:​17) Nakuti nzati peno mwala wapankhomo ndi wakufunika kakamwe pakumanga nyumba, Yezu Kristu ndi nzati wa mpingo Wacikristu wa anyakudzodzwa akuti asalandaniswa na templo yauzimu. Pedhru aphatisirambo Masalmo 118:​22 kwa Kristu toera kupangiza kuti iye akhali “mwala” udakhondwa na anthu, mbwenye Mulungu ausankhula toera ukhale “wakufunika kakamwe wapankhomo.”—Mabasa 4:​8-​12; onanimbo 1 Ped. 2:4-7.

(Mabasa 5:1) Mamuna unango anacemerwa Ananiya na nkazace anacemerwa Safira, agulisambo munda wawo.

w13 1/3 15 ¶4

Pedhru na Ananiya Alonga Uthambi—Ifembo Tisapfundzanji?

Toera akwanise kukhala na kobiri yakuphedza nayo anthu anewa akuti akhadamala kwene kubatizwa, Ananiya na nkazace agulisa munda wawo. Pidaenda kapereka Ananiya kobiri ineyi kuna apostolo, iye alonga kuti kobiri yonsene ya munda ndi ineyi. Mbwenye unoyu ukhali uthambi. Iye akhadabisa kobiri inango! Natenepa Mulungu aphedza Pedhru toera kudziwa kuti Ananiya alonga uthambi, ndi thangwi yace Pedhru apanga Ananiya: “Iwe nee wanyengeza anthu, mbwenye wanyengeza Mulungu.” Pa ndzidzi unoyu, Ananiya agwa pantsi mbafa! Pakupita midzidzi mitatu, nkazace abwerambo. Nakuti iye nee akhadziwa pidacitikira mamunace, alongambo uthambi mbagwa pantsi mbafambo.

SUMANA 26 YA NOVEMBRO–2 YA DEZEMBRO

MPFUMA ZA MAFALA A MULUNGU | MABASA 6-8

“Waoneka Nkandzo mu Ndzidzi Udakhazikiswa Kwene Mpingo Wacikristu”

(Mabasa 6:⁠1) Mu ntsiku zenezi, pikhathimizirika anyakupfundza a Yezu, Ayuda akhalonga Cigerego atoma kudungunya thangwi ya Ayuda akhalonga Cihebheri, pidaona iwo kuti azice awo nee akhapaswa cakudya cikhatambiriswa anthu pa ntsiku.

bt 41 ¶17

“Tisafunika Kubvera Mulungu Ninga Ntongi”

17 Nkati mwa mpingo wakuti ukhadamala kwene kukhazikiswa mwaoneka nkandzo. Ndi upi nkandzo unoyu? Azinji kwa ale akhabatizwa toera kukhala anyakupfundza nee akhali a mu Yerusalemu, natenepa iwo akhafuna kupfundza pizinji mbadzati kubwerera kwawo. Na thangwi ineyi anyakupfundza a mu Yerusalemu mwakufuna kwawo akhapasa kobiri alendo anewa toera akwanise kugula cakudya na pinthu pinango pikhafuna iwo. (Mabasa 2:​44-​46; 4:​34-​37) Mu ndzidzi unoyu, waoneka nkandzo ukulu. Azice akhalonga Cigerego “nee akhapaswa cakudya cikhatambiriswa anthu pa ntsiku.” (Mabasa 6:⁠1) Mbwenye pyenepi nee pikhacitika kuna azice akhalonga Cihebheri. Pisaoneka ninga nkandzo ukhali wakusankhulana. Mwakukhonda nentsa, nkandzo unoyu unakwanisa kucitisa anthu kukhala akukhonda kubverana mu mpingo kupiringana mikandzo inango.

(Mabasa 6:2-7) Natenepa, apostolo 12 agumanya anyakupfundza onsene, mbaapanga: “Si pyadidi tayu kwa ife kusiya basa yakupfundzisa mafala a Mulungu toera kugawiza cakudya. 3 Natenepa abale, sankhulani pakati panu amuna anomwe a makhaliro adidi, akudzala na nzimu wakucena na udziwisi, penepo ife tinaakhazikisa toera kutsalakana basa ineyi yakufunika; 4 mbwenye ife tinapitiriza kucita maphembero na kupfundzisa mafala a Mulungu.” 5 Anyakupfundza onsene akomerwa na mafala adalonga iwo. Natenepa, iwo asankhula Estevau munthu wacikhulupiro kakamwe na wakudzala na nzimu wakucena, Filipi, Prokoro, Nikanori, Timau, Parmena na Nikolau wa ku Antiyokiya adapita mu uphemberi Waciyuda. 6 Iwo aabweresa kuna apostolo. Apostolo acita phembero, mbaasandzikira manja. 7 Natenepa mafala a Mulungu akhapitiriza kumwazika, anyakupfundza akhapitiriza kuthimizirika kakamwe mu Yerusalemu; pontho mwinji ukulu wa anyantsembe watoma kukhulupira.

bt 42 ¶18

“Tisafunika Kubvera Mulungu Ninga Ntongi”

18 Apostolo ale akhatumikira ninga mathubo akutonga a mpingo unoyu wakuti ukhapitiriza kukula, aona kuti si pyadidi tayu kwa iwo “kusiya basa yakupfundzisa mafala a Mulungu toera kugawiza cakudya.” (Mabasa 6:⁠2) Toera kumalisa nkandzo unoyu, iwo aphemba anyakupfundza toera asankhule amuna anomwe “akudzala na nzimu wakucena na udziwisi” akuti apostolo mbadaakhazikisa toera kutsalakana “basa ineyi yakufunika.” (Mabasa 6:⁠3) Akhafunika amuna a makhaliro adidi, thangwi kusiyapo kugawiza cakudya, basa ineyi ikhaphataniza kukoya kobiri, kugula pinthu pikhafunika na kulemba kobiri yonsene ikhaphatisira iwo pakugula pinthu pyenepi. Amuna onsene adasankhulwa akhali na madzina Acigerego, panango pyenepi mbipidacitisa kuti azice akhadungunya ale akhale akutsandzaya. Pidamala iwo kucita phembero mbadinga mwacidikhodikho makhaliro a amuna anewa, apostolo aakhazikisa toera acite “basa ineyi yakufunika.”

(Mabasa 7:58–8:1) Pidam’bulusa iwo kunja kwa nzinda, atoma kumponyera miyala. Amboni adampambizira asiya nguwo zawo pana m’phale unango anacemerwa Saulo. 59 Mu ndzidzi ukhamponyera iwo miyala, Estevau adembetera: “Mbuya Yezu, tambirani umaso wanga.” 60 Penepo iye agodama, mbakhuwa na mphambvu yonsene: “Yahova, lekani kuatcunyusa thangwi ya madawo anewa.” Pidamala iye kulonga mafala anewa, iye afa.

8 Saulo atawirirambo kuphiwa kwa Estevau. Pa ntsiku ineyi mpingo ukhali mu Yerusalemu watoma kutcingwa kakamwe; anyakupfundza onsene amala kubalalika, mbaenda mupisa pya ku Yudeya na Samariya, mbasala apostolo basi.

Kusaka Mpfuma Zauzimu

(Mabasa 6:​15) Anthu onsene akhali pa Thando Ikulu Yakutongera Miseru akhamuyang’ana, mbaona kuti nkhope yace ikhali ninga ya anju.

bt 45 ¶2

Estevau—“Wakudzala na Kukoma Ntima Kwa Mulungu, Pontho na Mphambvu”

2 Mu ndzidzi unoyu, nkhope ya Estevau ­ikhaoneka munjira yadzumatirisa kakamwe. Pidamuyang’ana anyakutonga, iwo aona kuti nkhope yace ikhali “ninga ya anju.” (Mabasa 6:​15) Aanju asalonga mphangwa za Yahova Mulungu, ndi thangwi yace iwo nkhabe gopa, ndi akukhurudzika, pontho ndi antendere. Ndi pyenepi pidacitambo Estevau—ngakhale atongi ale akuti akhamuida kakamwe aona makhaliro anewa. Ninji cidam’phedza toera akhale wakukhurudzika?

(Mabasa 8:​26-​30) Mbwenye anju wa Yahova apanga Filipi: “Lamuka, ndoko kunterero, ku nseu unatcitira buluka ku Yerusalemu kuenda ku Gaza.” (Unoyu ndi nseu wa n’thando.) 27 Natenepa, Filipi alamuka mbaenda, iye aona mamuna m’bodzi wa ku Etiopya, akhali nyabasa wankulu wa utongi wa Kandasi, mambo wankazi wa ku Etiopya. Mamuna unoyu akhatsalakana mpfuma yonsene ya Kandasi. Iye akhadaenda ku Yerusalemu toera kulambira Mulungu, 28 pikhabwerera iye kunyumba kwace, akhali nawa mu ngolo yace mbakaleri mwakugaluza bukhu ya mprofeta Izaiya. 29 Natenepa, nzimu wakucena wapanga Filipi: “Ndoko, fendedzera ngolo ineyi.” 30 Filipi athamanga n’khundu mwa ngolo, mbabva kuti iye akuleri mwakugaluza bukhu ya mprofeta Izaiya, mbambvundza: “Kodi musabvesesa pinaleri imwe?”

bt 58 ¶16

Kumwaza “Mphangwa Zadidi Zinalonga Pya Yezu”

16 Akristu lero ali na mwai wakucita basa ninga idacita Filipi. Kazinji kene iwo asakhala na mwai wakumwaza mphangwa za Umambo kwa ale anagumanika na iwo pakucita mabasa awo a ntsiku na ntsiku, ninga pakucita ulendo. Angagumana munthu wakuti asafuna kudziwa pizinji, iwo asadzindikira kuti pyenepi nee pyacitika mwasusudeu, mbwenye na ciphedzo ca Mulungu. Thangwi Bhibhlya isalonga kuti aanju asatsogolera basa yakumwaza mphangwa toera mphangwa zifike kuna “anthu a madziko onsene, a madzindza onsene, a pilongero pyonsene na mbumba zonsene.” (Apok. 14:⁠6) Yezu akhadalongeratu kuti aanju mbadatsogolera basa yathu yakumwaza mphangwa. Mu nsangani wace wa tirigu na nyakasongole, iye alonga kuti mu ndzidzi wakubvuna, peno kunkhomo kwa makhaliro a dziko, ‘anyakubvuna anadzakhala aanju.’ Iye alongambo kuti aanju anewa “anadzabulusa mu Umambo wace anthu onsene anacitisa andzawo kugwa m’madawo na ale anacita pinthu pyakuipa.” (Mat. 13:​37-​41) Mu ndzidzi ubodzi ene, aanju anadzagumanyiza ale anafuna Yahova kuti akhale mu gulu yace, pakutoma ale anafuna kutonga mu Umambo wakudzulu, buluka penepo “mwinji ukulu” wa “mabira anango.”—Apok. 7:9; Juwau 6:44, 65; 10:16.

    Mabukhu Acisena (1982-2025)
    Bulukani
    Fungulani
    • Cisena
    • Tumizirani Anango
    • Sankhulani Pinafuna Imwe
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Pinafunika Imwe Kutowezera
    • Cibisobiso
    • Configurações de Privacidade
    • JW.ORG
    • Fungulani
    Tumizirani Anango