Chapitre Bale Oko na Omene
Tokua ti Beku Teti Angba so Bê ti Ala Anze
1. Fa dutingo ti aJuif so ayeke angba na Babylone.
A YEKE la ni mbeni sioni ngoi na yâ mbaï ti Juda. A zi na ngangu azo so Nzapa ate mbele na ala na yâ kodoro ti ala, na fadeso ala yeke ba pasi tongana ngba na Babylone. Tâ tene, a mu na ala mbeni liberté ti sala akusala ti ala ti lâ oko oko. (Jérémie 29:4-7) Ambeni awara akode ti kusala wala abi tele na yâ adengo buze.a (Néhémie 3:8, 31, 32) Ye oko, gigi akpengba la ni teti aJuif so ayeke angba. Ala yeke angba na lege ti mitele nga na ti yingo. Zia e ba tongana nyen.
2, 3. Tongana nyen dutingo na ngba asala ye na ndo vorongo so aJuif amu na Jéhovah?
2 Tongana aturugu ti Babylone afuti Jérusalem na ngu 607 K.N.E., ala futi gi kodoro ni pepe; ala futi tâ vorongo nga. A hon so, ala lungula aye ti yâ ti temple na ala futi ni, ala buba yâ ti kusala ti aprêtre na lege so ala mu ambeni zo ti kete mara ti Lévi tongana ngba na ala fâ ambeni nde. Teti ala yeke mbeni pepe na da ti vorongo, balaga, na bungbi ti aprêtre so a leke ni, lege ayeke dä la ni pepe teti aJuif ti mu asadaka na tâ Nzapa tongana ti so Ndia ahunda.
3 A-Juif be-ta-zo alingbi la ni ti ngbâ ti bata vorongo ti ala na lege ti fango ganza nga na mungo peko ti Ndia na lege kue so azi na ala. Na tapande, ala lingbi ti gbanzi tele ti ala na kobe so a ke ni na ala, na ti bata Sabbat. Me na salango tongaso, ala lingbi la ni ti luti na gbele hengo ndo ti azo so amu ala na ngba, teti azo ti Babylone aba angobo ti salango ye ti vorongo ti aJuif tongana ye ti buba. A lingbi ti ba dutingo na vundu ti angba so na yâ atene ti wasungo psaume: “Na tele ti angu ti Babylone, e duti kâ, na e toto tongana e dabe e na Sion. E kanga harpe ti e na nduzu, na yâ keke ti tele ti ngu. Na ndo kâ, ala so akamata e na ngba, ala komande e ti sala bia, na ala so afuti e, ala komande e ti sala ngia, ala tene, Sala mbeni bia ti Sion na e.”—Psaume 137:1-3.
4. Ngbanga ti nyen a yeke la ni ye senge teti aJuif ti bi lê na ambeni mara nde ti zi ala, me ala lingbi ti bi lê na zo wa ti mu maboko na ala?
4 Tongaso, aJuif so ayeke angba alingbi ti bi lê ti ala na zo wa ti wara dengo bê? Salut ti ala ayeke londo na ndo wa? Biani pepe na mbage ti oko ti amara so angoro ala! Ala kue ayeke na ngangu oko pepe na gbele Babylone, na mingi ti ala ake aJuif. Me beku ayeke la ni dä. Jéhovah, lo so ala sala ngangu li na lo na ngoi so ala yeke na liberté, amu na ala na lege ti nzobe mbeni tisango ndo, atä so ala de la ni na ngba.
“I Ga na Lingu”
5. Nda ti atene “ga na lingu” ayeke nyen?
5 Na lege ti Isaïe, Jéhovah asala tene na prophétie na aJuif so ayeke angba: “Héi, i oko oko kue so i yeke na nzala ti ngu, i ga na lingu! na i so i yeke na nginza pepe, i ga, i vo, na i te! biani, i ga, i vo vin na dulait, me na nginza pepe, wala ti ngele pepe.” (Esaïe 55:1) Afä mingi ayeke na yâ ni. Na tapande, ba tisango ndo so: “I Ga na lingu.” Tongana ngu ayeke pepe, fini alingbi ti duti dä pepe. Tongana ngu ti ngele ngangu so ayeke dä pepe, e azo e lingbi ti duti na fini gi ndulu na yenga oko senge. Tongaso, a yeke na lege ni so Jéhovah asala kusala na ngu tongana mbeni fä teti ye so atene ti lo ayeke sala ande na ndo aJuif so aduti na ngba. Fade tokua ti lo ayeke dë bê ti ala, legeoko tongana mbeni dede ngu na mbeni lango ti ndowâ. A yeke kpengba ala na yâ suingo bê ti ala, na a kaï nzala ti ala teti tâ tene na mbilimbili. Na fade a mu na ala beku ti sigigi na gbe ti ngba. Ye oko, ti wara nzoni dä, a lingbi aJuif so ayeke angba anyon tokua ti Nzapa, ala bi bê na ni, na ala sala ye alingbi na ni.
6. Tongana nyen aJuif ayeke wara nzoni tongana ala “vo vin na dulait”?
6 Jéhovah amu nga “vin na dulait.” Dulait akpengba tele ti apendere na amu maboko na amolenge ti kono. Legeoko nga, fade atene ti Jéhovah ayeke kpengba na lege ti yingo azo ti lo na a mu lege na ala ti kpengba songo ti ala na lo. Me ti vin ni a yeke tongana nyen? Fani mingi a sala kusala na vin na angoi ti matanga. Na yâ ti Bible, a ye ti tene mosoro nga salango ngia. (Psaume 104:15) Na tenengo na azo ti lo ti “vo vin,” Jéhovah ayeke dë bê ti ala so fade kiringo na bê kue na mbage ti tâ vorongo ayeke sala si ala “duti na tâ ngia mingi.”—Deutéronome 16:15; Psaume 19:9 (19:8, NW); aProverbe 10:22.
7. Ngbanga ti nyen nzobe ti Jéhovah na mbage ti angba ni ayeke nde mingi, na ye so afa na e nyen na ndo lo?
7 So be-nzoni ti Jéhovah ti mu mara ti dengo bê na lege ti yingo tongaso na aJuif so ayeke angba! Nzobe ti lo akiri akono mingi ahon tongana e dabe na mbaï ti kirikiri na ti kpengba li ti aJuif. A ye ti tene pepe so ala lingbi na yengo dä ti Jéhovah. Ye oko, wasungo psaume David asû na mbeti asiècle mingi kozoni: “Jéhovah ayeke na be-nzoni nga na grâce, lo sala ngonzo hio hio pepe na lo si na nzobe. Fade lo gi lakue pepe ti wara sioni ti zo, nga fade lo bata pepe ngonzo na bê teti ngoi so adiko nda ni pepe.” (Psaume 103:8, 9, NW) A hon ti fâ yâ ti songo ti lo na azo ti lo, Jéhovah ayeke mu li ni ti gue ti si na salango songo. Tâ tene, lo yeke Nzapa so “nzobe ayeke ye so anzere na Lo.”—Michée 7:18.
Ziango Bê so Ayeke na Lege ni Pepe
8. A-Juif mingi azia bê ti ala na ndo wa, atä gbotongo mê wa?
8 Juska na ngoi ni so, aJuif mingi azia bê ti ala kue pepe na Jéhovah ti wara salut. Na tapande, kozoni na tingo ti Jérusalem, amokonzi ti lo abi lê na mbage ti angangu mara ti mu maboko na ala, na salango pitan, tongana a lingbi ti tene tongaso, na Égypte nga na Babylone. (Ezéchiel 16:26-29; 23:14) Teti anda ti tene so ayeke na lege ni, Jérémie agboto mê: “Zonga aga na ndo zo so azia bê ti lo na zo, na ngangu ti lo ayeke na tïtî mitele, na bê ti lo azia L’Eternel.” (Jérémie 17:5) Ye oko, a yeke mbilimbili ye so azo ti Nzapa asala giriri!
9. Tongana nyen aJuif mingi alingbi ti ‘mu nginza ti ala teti ye so ayeke kobe pepe’?
9 Fadeso ala duti ngba na yâ mbeni oko ti amara so ala zia bê ti ala kozoni na ala. Ala manda mbeni ye na lege so? A lingbi ti tene so mingi ti ala amanda ye pepe, teti Jéhovah ahunda: “Teti nyen i mu nginza ti i teti ye so ayeke kobe pepe? na teti nyen i sala kusala teti ye so alingbi na nzala ti i pepe?” (Esaïe 55:2a) Tongana aJuif so ayeke angba ayeke zia bê na mbeni zo nde, pepe Jéhovah, ala yeke ‘mu nginza ti ala teti ye so ayeke kobe pepe.’ Fade Babylone ayeke zi ala pepe biani, teti ngobo ti salango ye ti lo ayeke ti zia lâ oko pepe angba ti kiri na kodoro ti ala. Ti tâ tene ni, Babylone, na ngangu ti lo ti mu akodoro mingi, dengo buze ti lo, nga na vorongo ti wataka ti lo, ayeke na ye oko pepe ti mu na aJuif so ayeke angba.
10. (a) Na lege wa fade Jéhovah ayeke futa aJuif so ayeke angba tongana ala mä lo? (b) Mbele wa Jéhovah ate na David?
10 Jéhovah adema na azo ti lo: “I mä Mbi nzoni, na i te ye so ayeke nzoni, na zia âme ti i awara ngia na ye ti nzoni mingi. I zia mê ti i ti mä, na i ga na Mbi; i mä, na fade i ngbâ na fini; fade Mbi te mbele ti lakue lakue na i, même Mbi mu na i tâ nzobe so Mbi zê na David.” (Esaïe 55:2b, 3) Oko beku teti azo so ate kobe nzoni pepe na lege ti yingo ayeke gi na mbage ti Jéhovah, lo so ayeke sala fadeso tene ti prophétie na lege ti Isaïe. Tâ fini ti ala mveni aluti na ndo mango tokua ti Nzapa, teti lo tene na salango tongaso, fade ala “ngbâ na fini.” Ye oko, “mbele ti lakue lakue” ayeke nyen, so fade Jéhovah ayeke te na azo so amä lo? Mbele so ayeke ‘nzobe so Lo zê na David.’ Asiècle mingi kozoni, Jéhovah amu zendo na David so trône ti lo “angbâ lakue.” (2 Samuel 7:16, NW) Tongaso, “mbele ti lakue lakue” so a sala tene ni ge andu yanga-ti-komande.
Mbeni Héritier ti Lakue Teti Royaume so Ayeke Kpu na Kpu
11. Ngbanga ti nyen gango tâ tene ti zendo ti Nzapa na David alingbi ti kpa tâ ye pepe na lê ti angba so ayeke na Babylone?
11 A yeke tâ tene so bibe ti yanga-ti-komande so aga na lege ti David alingbi ti duti mbeni ye so ayeke tâ ye pepe na lê ti aJuif so ayeke angba. Ala glisa awe kodoro ti ala na même dutingo ti ala tongana mara! Me so ayeke la ni teti kete ngoi. Jéhovah aglisa pepe mbele ti lo na David. Atä na lê ti azo ye ni ayeke tâ ye pepe, ye so Nzapa aleke ti sala na ndo Royaume ti lakue lakue na lege ti hale ti David ayeke ga ande nzoni. Me tongana nyen nga lawa? Na ngu 537 K.N.E., Jéhovah azi azo ti lo na gbe ti ngba ti Babylone na lo kiri ala na kodoro ti ala. Ye so ague ti si na mbeni royaume so angbâ teti lakue lakue? Pepe, ala ngbâ ti duti na gbe ti komandema ti mbeni kodoro-togbia nde ti apaïen, Médo-Perse. “Angoi so adiko” teti amara ti komande ade ti hunzi pepe. (Luc 21:24, NW) Teti gbia oko ayeke na Israël pepe, zendo so Jéhovah amu na David ayeke ga tâ tene pepe teti asiècle mingi so ayeke ga na peko.
12. Ye wa Jéhovah asala ti tene mbele ti Royaume so lo te na David aga tâ tene?
12 A hon angu 500 na peko ti zingo Israël na gbe ti ngba ti Babylone, Jéhovah asala mbeni kota ye na mbage ti gango tâ tene ti mbele ti Royaume. A yeke na ngoi so, na yayu, lo tokua fini ti kozo Molenge ti lo, tongo nda ni ti kusala ti lekengo ye ti lo, na yâ Marie, mbeni masia so ayeke Juif. (aColossien 1:15-17) Tongana lo sala tene ti ye so, ange ti Jéhovah atene na Marie: “Fade Lo ga kota, na fade ala di iri ti Lo Molenge Ti Lo Ti Nduzu Ahon Kue; na fade Seigneur Nzapa amu na Lo trône ti babâ ti Lo David. Na fade Lo komande azo ti da ti Jacob lakue, na fade royaume ti Lo awe lâ oko pepe.” (Luc 1:32, 33) Tongaso, a dü Jésus na yâ molongo ti gbia David na lo wara tongana ye ti héritier ngangu ti dutingo gbia. Na pekoni so a zia lo na ndo mbata ti gbia, Jésus ayeke komande teti “lakue lakue.” (Esaïe 9:6 [9:7, NW]; Daniel 7:14) Tongaso, lege azi fadeso awe ti tene zendo so Jéhovah amu na David a sala asiècle mingi teti mbeni héritier ti lakue aga tâ tene.
“Zo ti Komande Azo”
13. Tongana nyen Jésus ayeke la ni “témoin ti azo” na ngoi ti kusala ti lo nga na peko ti guengo ti lo na yayu?
13 Fade gbia so ayeke ga ande ayeke sala nyen? Jéhovah atene: “Ba, Mbi mu Lo ti ga témoin ti azo, Zo ti fa lege, na Zo ti komande azo.” (Esaïe 55:4) Na ngoi so Jésus aga kota zo, lo yeke watokua ti Jéhovah na ndo sese, témoin ti Nzapa na amara. Na ngoi ti fini ti lo tongana zo ti mitele, kusala ti lo ague na mbage ti “angasangbaga ti da ti Israël so aglisa.” Ye oko, ngoi kete kozoni na guengo ti lo na yayu, Jésus atene na adisciple ti lo: “Tongaso i gue, i sala si azo na popo ti amara kue aga adisciple. . . Ba! Mbi yeke na i lakue juska na ngoi ti hunzingo ti aye ti fadeso.” (Matthieu 10:5, 6; 15:24; 28:19, 20, NW) Tongaso, na ngoi ni, a gue na tokua ti Royaume na azo so ayeke aJuif pepe, nga ambeni ti ala amu mbage na yâ gango tâ tene ti mbele so a te na David. (Kusala 13:46) Na lege so, même na peko ti kuâ ti lo, londongo ti lo na popo ti akinda, nga guengo ti lo na yayu, Jésus angbâ lakue ti duti ‘témoin ti Jéhovah na azo.’
14, 15. (a) Tongana nyen Jésus afa la ni so lo yeke “Zo ti fa lege, na Zo ti komande”? (b) Adisciple ti Jésus ti kozo siècle aduti na beku wa?
14 A lingbi Jésus aduti la ni nga “Zo ti fa lege, na Zo ti komande azo.” A lingbi biani na fango ye ti prophétie so, Jésus, na ngoi so lo de na sese, ayeda na bê kue na akungba ti mokonzi na lo mu li ni na yâ aye nde nde kue, na lo gboto na mbage ti lo azo mingi, na fango na ala atâ tene, nga aye ti nzoni so aga na azo so amu peko ti komandema ti lo. (Matthieu 4:24; 7:28, 29; 11:5) Lo fa biani lege na adisciple ti lo, lo leke ala teti kapa ti fango tene so ayeke ku ala. (Luc 10:1-12; Kusala 1:8; aColossien 1:23) Gi na yâ angu ota na ndambo, Jésus aleke gere ti kongrégation so asala beoko, so azo ti yâ ni saki mingi alondo na amara nde nde kue! Gi mbeni tâ “Zo ti fa lege, na Zo ti komande” si alingbi fade ti sala mara ti kota kusala tongaso.b
15 Azo so a bungbi ala lâ ni na kongrégation ti aChrétien ti kozo siècle ayeke ala so a sa yingo ti nzoni-kue ti Nzapa na ndo ti ala, na ala yeke na beku ti ga afon mokonzi ti Jésus na yâ Royaume ti yayu. (Apocalypse 14:1) Ye oko, prophétie ti Isaïe andu angoi so ahon ti akozo Chrétien. Aye afa polele so Jésus Christ ato nda ni ti komande pepe tongana Gbia ti Royaume ti Nzapa kozoni na ngu 1914. Ngoi kete na pekoni, mbeni ye amaï na popo ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala na ndo sese, so a kpa mingi ye so asi na aJuif so ayeke angba na siècle omene K.N.E. Biani, ye so asi la ni na aChrétien so ayeke mbeni gango tâ tene ti kota ahon ti prophétie ti Isaïe.
Dutingo Ngba na Zingo Zo ti Ngoi ti E
16. Kota vundu wa asi na peko ti ziango Jésus tongana Gbia na ngu 1914?
16 A hinga la ni ziango Jésus na mbata ti Gbia na ngu 1914 na lege ti mbeni kota vundu na ndo sese, vundu so ade ti si lâ oko pepe. Ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so na peko ti so lo ga Gbia awe, Jésus atomba Satan na ambeni sioni zo ti yingo na yayu. Tongana lo yeke ndulu na sese awe, Satan ato nda ti tiri bira na tanga ti azo ti nzoni-kue, tanga ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala. (Apocalypse 12:7-12, 17) Kota mbage ti ye so asi na ngu 1918 na ngoi so kusala ti fango tene na gbele azo kue aga ndulu ti hunzi biaku, na a kanga awayinda ti Société Watch Tower ndali ti tene ti wataka so a tene ala yeke gi ti kinda ngorogbia. Na lege so, awakua ti Jéhovah ti ngoi ti laso ague la ni na ngba na lege ti yingo, ye so adabe na dutingo na ngba ti aJuif ti giriri. Kota kamela aluti la ni na ndo ala.
17. Tongana nyen dutingo ti ala so a sa yingo na ndo ti ala agbian na ngu 1919, na a mu ngangu na ala na ngoi ni kâ tongana nyen?
17 Ye oko, dutingo na ngba ti awakua ti Nzapa so a sa yingo na ndo ti ala aninga la ni pepe. Na lango 26 ti nze ti Mars ngu 1919, a zi awayinda so na kanga, nga na pekoni a lungula atene kue so a bi na li ti ala. Jéhovah atuku yingo ti nzoni-kue na ndo azo ti lo so ayeke na liberté, na lo kiri lo mu na ala ngangu teti kusala so ayeke ku ala. Na ngia, ala yeda na tisango ndo ti ‘nyon ngu so amu fini senge senge.’ (Apocalypse 22:17) Ala vo “vin na dulait, me na nginza pepe, wala ti ngele pepe” na a mu na ala ngangu na lege ti yingo teti pendere guengo na li ni so ayeke ku ala, ye so tanga ti ala so a sa yingo na ndo ti ala aba ni kozoni pepe.
Azo Mingi so Asi Singo Amu Gloire na Ala so Nzapa Asa Yingo na ndo Ala
18. A wara abungbi use wa na popo ti adisciple ti Jésus Christ, na ala bungbi aga nyen laso?
18 Adisciple ti Jésus ayeke na oko ti abeku use. Kozoni kue, a bungbi awe mbeni “kete kundu” ti azo 144 000, aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala so alondo na popo ti aJuif na ti aGentil, ala so ayeke “Israël ti Nzapa” na ayeke na beku ti komande legeoko na Jésus na yâ Royaume ti yayu. (Luc 12:32; aGalate 6:16; Apocalypse 14:1) Use ni, na lâ ti nda ni, “azo mingi so asi singo” ti “ambeni ngasangbaga” afa tele ti ala na gigi. Ala yeke na beku ti duti na fini ti lakue lakue na ndo mbeni sese so aga paradis. Kozoni si kota ye ti vundu ato nda ni, gbâ ti azo so, so a diko pepe wungo ti ala kozoni, asala kusala legeoko na kete kundu ni, na abungbi use so kue aga ‘kundu oko’ na gbe ti ‘Berger oko.’—Apocalypse 7:9, 10; Jean 10:16.
19. Tongana nyen mbeni “mara” so Israël ti Nzapa ahinga kozoni pepe ayeda na hiringo ndo ti mara ti yingo so?
19 A lingbi ti ba bungbingo azo mingi so asi singo na yâ atene ti prophétie ti Isaïe so: “Ba, fade Mo hiri mbeni mara so Mo hinga pepe; na fade mara so ahinga Mo pepe akpe ti ga na Mo, tene ti L’Eternel Nzapa ti Mo, na tene ti Lo Ti Nzoni-kue ti Israël, teti Lo mu gloire na Mo awe.” (Esaïe 55:5) Na yâ angu so aga na peko ti zingo ala na gbe ti ngba ti yingo, tanga ti ala so a sa yingo na ndo ti ala ahinga la ni pepe so kozoni na Har-Maguédôn ala yeke duti mbeni gbakuru so a sala na kusala ti hiri mbeni kota “mara” ti voro Jéhovah. Ye oko, tongana ngoi ayeke hon, azo mingi ti bê ti mbilimbili so ayeke pepe na beku ti yayu ato nda ti bungbi oko na ala so a sa yingo na ndo ti ala, nga ti sala na Jéhovah na oko wâ so ala yeke na ni. Afini zo so aba dutingo ti gloire ti azo ti Nzapa, na ala yeda so Jéhovah ayeke na popo ti ala. (Zacharie 8:23) Na yâ ti angu so ato nda ni na 1930, ala so a sa yingo na ndo ti ala aga ti hinga tâ nda ti bungbi so, so wungo ni ayeke gue na li ni mingi na popo ti ala. Na pekoni ala ba so mbeni kota bungbingo azo angbâ na gbele ala. Azo mingi so asi singo aga na loro ti bungbi na azo so Nzapa ate mbele na ala, na a yeke na lege ni.
20. (a) Na ngoi ti e, ngbanga ti nyen a lingbi ‘a gi Jéhovah’ fade fade, na a yeke sala ye so tongana nyen? (b) Fade Jéhovah asala ye tongana nyen na mbage ti azo so agi lo?
20 Na ngoi ti Isaïe, a to mbela: “I gi L’Eternel tongana i lingbi wara Lo; i di iri ti Lo tongana Lo yeke ndulu.” (Esaïe 55:6) Na ngoi ti e, atene so alingbi biani, teti ala so abungbi aga Israël ti Nzapa nga teti azo mingi so asi singo, so wungo ti ala ayeke gue na li ni. Zo ayeke wara gi tongaso pepe deba nzoni ti Jéhovah, nga tisango ndo ti lo angbâ lakue lakue pepe. Fadeso a yeke ngoi ti gi nzobe ti Nzapa. Tongana ngoi so a diko teti ngbanga ti Jéhovah asi awe, fade mbeni ye ti sala ayeke pepe. Tongaso, Isaïe atene: “Zia zo ti sioni ake lege ti lo, na zo ti kirikiri ake bibe ti lo; zia lo kiri na L’Eternel, na fade Lo sala be-nzoni na lo; zia lo kiri na Nzapa ti e, na fade Lo mu pardon na lo kue.”—Esaïe 55:7.
21. Tongana nyen mara ti Israël afa so lo yeke be-ta-zo pepe na tene so akotara ti lo atene?
21 Tene “zia lo kiri na L’Eternel” aye ti tene so azo so a lingbi ala gbian bê ti ala ayeke kozoni na songo na Nzapa. Tene ni adabe e so ambage nde nde mingi ti prophétie ti Isaïe so ayeke na kozo gango tâ tene na ndo aJuif so ayeke angba na Babylone. Asiècle mingi kozoni, akotara ti angba so atene na gigi lekengo na bê ti ala kue ti mä yanga ti Jéhovah tongana ala tene: “E leke na bê ti e oko pepe ti zia L’Eternel ti sambela ambeni nzapa.” (Josué 24:16) Mbaï afa so ‘lekengo ye na bê pepe’ asi fani mingi! Dutingo na mabe pepe ti azo ti Nzapa ayeke nda ti guengo ti ala na ngba na Babylone.
22. Ngbanga ti nyen Jéhovah atene so abibe na alege ti lo ayeke na nduzu mingi ahon ti azo?
22 Tongana ala gbian bê ti ala, fade ye nyen ayeke si? Na lege ti Isaïe, Jéhovah amu zendo so fade ‘Lo mu pardon kue.’ Na lo kiri lo tene: “Teti bibe ti Mbi ayeke bibe ti i pepe, na lege ti i ayeke lege ti Mbi pepe. Teti legeoko tongana ayayu ayeke na nduzu ahon sese, tongaso lege ti Mbi ayeke na nduzu ahon lege ti i, na bibe ti Mbi ayeke na nduzu ahon bibe ti i.” (Esaïe 55:8, 9) Jéhovah ayeke mbilimbili kue, na abibe ti lo nga na alege ti lo ayo na nduzu mingi. Même be-nzoni ti lo ayeke na nduzu mingi si azo alingbi lâ oko pepe ti ku ti si ndulu na ni. Ba si: Tongana e mu pardon na mbeni mba ti e zo, a yeke mbeni wasiokpari si amu pardon na mbeni wasiokpari nde. E hinga so na yâ ngoi kete wala mingi, fade e hunda ti tene mbeni mba ti e amu pardon na e. (Matthieu 6:12) Me Jéhovah, atä so lo hunda lâ oko pepe ti tene a mu pardon na lo, amu pardon “kue”! Tâ tene, lo yeke mbeni Nzapa ti kota nzobe. Nga na yâ be-nzoni ti lo, Jéhovah azi ayanga-da ti ayayu, na lo tuku adeba nzoni ti lo na ndo azo so akiri na lo na bê ti ala kue.—Malachie 3:10.
Adeba Nzoni Teti Ala so Akiri na Jéhovah
23. Tongana nyen Jéhovah amu tapande ti fa biani gango tâ tene ti aye so lo tene?
23 Jéhovah amu zendo na azo ti lo: “Legeoko tongana ngu-nduzu na neige alondo na yayu apika, na a kiri kâ pepe, me a sa ngu-nduzu na sese, na a sala si le-kobe asigigi na sese, na a mbumba, na a mu le-kobe na zo ti lu yaka, na a mu kobe na zo so ate kobe ni, fade tene so asigigi na yanga ti Mbi ayeke legeoko tongaso; fade tene ti Mbi akiri na Mbi senge pepe, me a sala ye so Mbi ye, na fade tene ni awu na kusala so Mbi to lo dä.” (Esaïe 55:10, 11) Ye kue so Jéhovah atene ayeke ga biani tâ tene. Legeoko tongana ti so ngu-nduzu na neige alondo na yayu atï ti sala si sese asi singo na ngu na aga na le-kobe, tongaso nga a lingbi ti zia bê kue na tene so asigigi na yanga ti Jéhovah. Ye so lo mu zendo ni, fade lo sala ni biani.—Nombre 23:19.
24, 25. Adeba nzoni wa ayeke ku aJuif so ayeke angba, ala so ayeda na tokua ti Jéhovah na lege ti Isaïe?
24 Tongaso, tongana aJuif abata atene so a fa na lege ti prophétie teti ala na yanga ti Isaïe, ka fade ala yeke wara salut so Jéhovah amu zendo ni. Ye ti pekoni ayeke so ala yeke wara kota ngia. Jéhovah atene: “Fade i sigigi na ngia, na a fa lege na i na siriri; fade ahoto na akete hoto asala bia na gbele i; na fade keke ti benyama kue apika maboko ti ala. Na place ti kî, fade keke ti cyprès asigigi; na place ti keki, fade keke ti myrte asigigi; na fade ye so aga ye ti yango-iri ti L’Eternel teti fä ti lakue lakue so alingbi ti hon pepe.”—Esaïe 55:12, 13.
25 Na ngu 537 K.N.E., aJuif so ayeke angba asigigi biani na Babylone na ngia. (Psaume 126:1, 2) Tongana ala si na Jérusalem, ala wara mbeni sese so kî na keki ahon ndo ni. Dabe mo, sese ni angbâ yangbato teti angu mingi. Me azo ti Nzapa so akiri na kodoro ti ala alingbi fadeso ti mu maboko ti ga na mbeni pendere gbiango ye! Akeke so ayö na nduzu mingi, tongana cyprès na myrte, aga na place ti kî na keki. A lingbi ti ba fade fade adeba nzoni ti Jéhovah na ngoi so azo ti lo asala na lo “na ngia.” A yeke tongana ti so sese ni mveni ayeke sala ngia.
26. Laso azo ti Nzapa awara nzoni dutingo wa?
26 Na ngu 1919, a zi tanga ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala na gbe ti ngba ti yingo. (Esaïe 66:8) Legeoko na azo mingi so asi singo ti ambeni ngasangbaga, ala yeke sala fadeso na Nzapa na ngia na yâ mbeni paradis ti yingo. Teti mbeni ye oko ti sioni ti Babylone ayeke na tele ti ala mbeni pepe, ala wara ngia na yâ dutingo ti ala, so aga mbeni “ye ti yango-iri” na lê ti Jéhovah. Mosoro ti ala ti yingo amu gonda na lo na ayä iri ti lo tongana Nzapa ti tâ prophétie. Ye so Jéhovah asala awe teti ala afa na gigi dutingo ti lo ti Nzapa na ayeke fä ti tene ti lo so ayeke biani nga be-nzoni ti lo na mbage ti azo so agbian bê ti ala. Zia ala kue so angbâ ti “vo vin na dulait, me na nginza pepe, wala ti ngele pepe” awara ngia na yâ salango na lo teti lakue lakue!
[Akete tene na gbe ni]
a A wara iri ti aJuif mingi na yâ ambeti ti dengo buze ti Babylone ti giriri.
b Jésus angbâ lakue ti bi lê na ndo kusala ti salango adisciple. (Apocalypse 14:14-16) Laso, akoli na awali Chrétien aba Jésus tongana Beli ti kongrégation. (1 aCorinthien 11:3) Nga na ngoi so Nzapa adiko, fade Jésus ayeke sala ye tongana “Zo ti fa lege, na Zo ti komande” na yâ mbeni lege nde, tongana lo ga na ndangba tiri na tele ti awato ti Nzapa na bira ti Har–Maguédôn.—Apocalypse 19:19-21.
[Foto na lembeti 234]
A tisa aJuif so ayeke na nzala ti ngu ti “ga na lingu” na ti “vo vin na dulait”
[Foto na lembeti 239]
Jésus afa so lo yeke “Zo ti fa lege, na Zo ti komande” teti amara
[Afoto na lembeti 244, 245]
“Zia zo ti sioni ake lege ti lo”