Ngbâ lakue ti sala ye alingbi na aye so mo manda

“Ye so i manda, na i kamata, na i mä, na i bâ na yâ mbi giriri, i sala ye so; na fade Nzapa ti siriri aduti na i.”​—APHILIPPIEN 4:9.

NA YÂ mbeni mbeti-sango (Emerging Trends), a wara li ti tënë so: “Lege ti vorongo ayeke gue na li ni, me nzoni salango ye ti azo ayeke kiri na peko.” A mû tënë so na peko ti mbeni gingo nda ti ye so a sala na yâ kodoro ti Amerika kue. Biani, na yâ kodoro so, a bâ mbeni guengo na li ni ti wungo ti azo so ayeke gue na église, na so atene so lege ti vorongo ayeke na kota ndo na yâ fini ti ala. Ye oko, tondo ni atene: “Atâa wungo ti azo mingi mingi so, gbâ ti azo ti Amerika ayeke hunda tele ti ala wala lege ti vorongo ayeke sala ngangu biani na yâ fini ti azo oko oko, nga na ti mara ni kue.”

² Ye so andu gi kodoro oko pëpe. Na ndo sese kue, azo mingi atene so ala yeda na Bible na ala yeke azo ti Nzapa; ye oko, ala zia pëpe si Mbeti ti Nzapa asala ngangu biani na ndo fini ti ala (2 Timothée 3:5). Koli so amû li ni na ndo mbeni bungbi ti azo so ayeke gi nda ti ye ni atene: “E ngbâ lakue ti bâ Bible na nene ni mingi, me âdu ti mungo ngoi biani ti diko ni, ti manda ni, na ti sala ye alingbi na ni, e pensé so ngoi ti aye so ahon awe.”

³ Me ti atâ Chrétien, ye ni ayeke nde. Batango wango ti Tënë ti Nzapa amû lege ti gbian bibe ti ala na salango ye ti ala. Na azo alingbi ti bâ hio fini salango ye so ala yeke fa na gigi (aColossien 3:5-10). Ti adisciple ti Jésus, Bible ayeke pëpe mbeni buku so a zia gi na yâ ti mbeni ndo ti batango ambeti na so zende amû tele ni kue teti asala kua na ni pëpe. Nde na so, bazengele Paul atene na aChrétien ti Philippes: “Ye so i manda, na i kamata, na i mä, na i bâ na yâ mbi giriri, i sala ye so; na fade Nzapa ti siriri aduti na i.” (aPhilippien 4:9). A-Chrétien ayeda na tâ tënë ti Mbeti ti Nzapa, me ala sala ahon so. Ala gi ti sala ye alingbi na ye so ala manda, na ala ngbâ lakue ti bata wango ti Bible na yâ sewa ti ala, na place ti kua, na yâ kongregation, nga na yâ tanga ti ambage ti fini ti ala kue.

⁴ Ti sala ye alingbi na andia nga na akpengba-ndia ti Nzapa ayeke kete ye pëpe. E yeke na yâ mbeni sese so ayeke na gbe ti ngangu ti Satan Diable, lo so Bible ahiri lo “nzapa ti sese so”. (2 aCorinthien 4:4; 1 Jean 5:19). Tongaso, a yeke kota ye mingi ti sala hange na ye kue so alingbi ti kanga lege na e ti duti lakue be-ta-zo na Jéhovah Nzapa. Tongana nyen e lingbi ti ga azo ti be-biani?

Sala na lege ti “tapande ti nzo tënë”

⁵ Mbeni ye so ahunda ti sala ye alingbi na aye so e manda ayeke ti mû mbage lakue na be-biani na tâ vorongo, atâa kengo ndo so awato alingbi ti ga na ni. Ti duti na bê so azia pëpe ahunda ti sala ngangu. Jésus atene so ‘zo so aye ti ga na peko ti ni, zia lo ke tele ti lo mveni, lo yô keke ti pasi ti lo, na lo ga na peko ti ni lâ na lâ’. (Luc 9:23) Jésus atene lani pëpe so a lingbi e mû peko ti lo gi teti yenga oko, nze oko, wala ngu oko. Nde na so, lo tene a lingbi e sala ni ‘lâ na lâ’. Tënë ti lo afa polele so dutingo ti e ti disciple ayeke pëpe gi mbeni senge ngoi na yâ fini ti e wala mbeni wâ so laso e yeke na ni teti vorongo, me so kekereke e girisa ni. Ti mû mbage na be-biani na tâ vorongo aye ti tene so e duti na bê so anze pëpe na yâ lege so e soro, atâa ye so alingbi ti si. E lingbi ti sala ni tongana nyen?

⁶ Paul awa Timothée so ayeke fon lo na kusala, lo tene: “Mo sala na lege ti tapande ti nzo tënë so mo mä na yanga ti mbi, na lege ti mabe na ndoye so ayeke na yâ Christ Jésus.” (2 Timothée 1:13). Paul aye lani ti tene nyen? Tënë ti Grec so a sû pekoni ge na “tapande” aye ti sala tënë ti dessin so mbeni wakode asala. Atâa so a yeke fa pëpe anzene nzene tënë kue na yâ ti dessin so, a yeke leke akatikati ti dessin ni nzoni si zo so ayeke na nzoni bango ndo alingbi ti bâ wala ti gbu nda ti image ni kue. Legeoko nga, tapande ti tâ tënë so Paul afa na Timothée nga na ambeni zo ayeke pëpe mbeni ye so amû ni ti fa tâ kiringo tënë na ahundango tënë oko oko kue so alingbi ande ti londo. Ye oko, tongana a bungbi ni kue, fango ye so alingbi awe ti fa lege na zo; a yeke tongana mbeni dessin so afa pëpe anzene nzene tënë kue. Na lege ti fango ye so, azo ti bê ti mbilimbili alingbi ti hinga ye so Jéhovah ahunda na mbage ti ala. Biani, ti nzere na lê ti Nzapa, a hunda na ala ande ti ngbâ ti sala na lege ti tapande ti tâ tënë na salango ye alingbi na ye so ala manda.

⁷ Na kozo siècle, azo tongana Hyménée, Alexandre, na Philète ayeke maï lani abibe so ague nde na “tapande ti nzo tënë”. (1 Timothée 1:18-20; 2 Timothée 2:16, 17). Tongana nyen akozo Chrétien alingbi ti sala ti tene a-apostat agboto ala yongoro pëpe? A lingbi ala manda Bible nzoni na ala bata atënë ni na yâ fini ti ala. Ala so ayeke mû tapande ti Paul na ambeni be-ta-zo nde alingbi ti hinga na ti ke ye kue so ague nde na tapande ti tâ tënë so a fa na ala (aPhilippien 3:17; aHébreu 5:14). Ahon ti duti azo so ‘ahinga ye oko pëpe na so azia bê ti ala na ahundango tënë na atënë ti papa’, akozo Chrétien angbâ lakue ti gue na li ni na yâ nzoni lege ti mungo tele ti ala kue na Nzapa (1 Timothée 6:3-6). E yeke sala oko ye so tongana e ngbâ lakue ti sala ye alingbi na atâ tënë so e manda. A yeke mbeni ye so akpengba mabe biani ti bâ so azo kutu mingi so ayeke sala na Jéhovah na ndo sese kue angbâ ti sala na lege ti tapande ti tâ tënë ti Bible so afa na ala.​—1 aThessalonicien 1:2-5.

Ke ‘atënë ti pande’

⁸ Satan atara ti buba be-biani ti e na pusungo e ti duti na kite na mbage ti aye so a fa na e. Laso, legeoko na kozo siècle, a-apostat na ambeni zo nde ayeke gi ti futi mabe ti ala so ayeke nzoni (aGalate 2:4; 5:7, 8). Ngoi na ngoi, ala yeke sala kusala na asango na lege ti télévizion nga na ambeti so akangbi asioni tënë wala même akota tënë ti mvene na ndo akode nga na abibe ti azo ti Jéhovah. Paul agboto mê so fade a yeke handa ambeni zo ti ke lege ti tâ tënë. Lo sû na mbeti: “Teti lâ ni ayeke ga so fade ala ye ti mä nzo tënë pëpe; me, teti mê ti ala asara ala, fade ala hiri amaître mingi na lege ti nzara ti ala mveni ti fa tënë na ala; na fade ala kanga mê ti ala si ala mä tene-biani pëpe, na ala zia mê ti ala ti mä tënë ti pande [“atënë ti wataka”, NW].”​—2 Timothée 4:3, 4.

⁹ Ahon ti sala ye na lege ti tapande ti nzo tënë, ambeni zo azia si ‘atënë ti pande’ wala ti wataka agboto ala. Atënë ti pande so ayeke nyen? Peut-être Paul ayeke pensé na atënë ti tere so azo mveni si asigigi na ni, na tapande mara ti atënë so a wara na yâ buku ti Tobit so a sû ni pëpe na gbe ti yingo ti Nzapa.a Atënë ti pande so andu peut-être nga atënë ti bibe so apika bê na ti so aluti na ndo ndara ti zo senge. Na nga, ambeni zo “na lege ti nzara ti ala mveni” atï na yâ handa ti ala so ayeke kanga lê na ndo aye so adoro andia ti Nzapa wala so ayeke kasa ala so amû li ni na yâ kongregation (3 Jean 9, 10; Jude 4). Atâa aye ti pikango gere ni ayeke so wa, a bâ so ambeni zo aye gi atënë ti wataka ahon ti gi atâ tënë ti Mbeti ti Nzapa. Ngoi kete na pekoni, ala zia ti sala ye alingbi na aye so ala manda, na ye so ayeke gi teti sioni ti ala mveni na lege ti yingo.​—2 Pierre 3:15, 16.

¹⁰ E lingbi pëpe ti tï na yâ ti atënë ti pande laso tongana e gi ti soro nga ti bâ nzoni yâ ti ye so e yeke mä na e yeke diko. Na tapande, fani mingi azo ti kangbingo asango ayeke maï tënë ti pitan. Azo mingi ayeke maï abibe ti kite na ndo Nzapa wala bibe so atene polele so Nzapa ayeke pëpe. Angangu wakasango ndo ayeke he ni na ngia tongana a tene so a sû Bible na gbe ti yingo ti Nzapa. Na a-apostat ti laso angbâ lakue ti maï atënë ti kite ti tara ti kinda mabe ti aChrétien. Na salango tënë ti mbeni mara ti sioni ye tongaso, so aprophète ti wataka ti kozo siècle ayeke maï lani, bazengele Jean amû gbotongo mê so: “I so mbi ndoye i mingi, i zia bê ti i na tënë ti ayingo kue pëpe, me i tara ayingo ni ti bâ tongana ala yeke ti Nzapa; teti aprophète mingi ti wataka atambela na sese so.” (1 Jean 4:1). Tongaso, a hunda ti tene e sala hange.

¹¹ Na ndo tënë so, Paul asû na mbeti: “I gi bê ti i mveni ti bâ tongana i yeke na lege ti mabe biani”. (2 aCorinthien 13:5). Bazengele ni awa e ti ngbâ lakue ti bâ wala e yeke ndulu lakue na atënë ti mabe kue ti aChrétien. Tongana e yeke ndulu ti mä ala so bê ti ala ayeke so lakue teti ambeni ye, a lingbi e gi ti bâ tele ti e mveni na yâ sambela (Psaume 139:23, 24). E yeke gi ndulu ti bâ faute ti azo ti Jéhovah? Tongana a yeke tongaso, ngbanga ti nyen? Atënë wala asalango ye ti mbeni zo aso bê ti e? Tongana a yeke ni la, e yeke sala ngangu ti bâ ye ni na lege ni? Kpale kue so e yeke wara na yâ sese so ayeke gi teti kete ngoi (2 aCorinthien 4:17). Même tongana e tingbi na mbeni kpale na yâ kongregation, ngbanga ti nyen ti zia ti sala na Nzapa? Tongana mbeni ye aso bê ti e, a yeke nzoni ahon pëpe ti sala ye so e lingbi ti sala ti leke kpale ni, na ti zia tanga ti aye ni na maboko ti Jéhovah?​—Psaume 4:5; aProverbe 3:5, 6; aEphésien 4:26.

¹² A hon ti duti lakue ndulu ti kasa ndo ngangu, zia e bata nzoni bango ndo ti yingo na ndo atënë so e yeke wara na lege ti mandango ye ti e mveni nga na ngoi ti abungbi (1 aCorinthien 2:14, 15). A hon ti wara kite na ndo Tënë ti Nzapa, a yeke duti lege ti ndara mingi ahon ti duti na bango ndo ti azo ti Bérée ti kozo siècle so agi lani nda ti Mbeti ti Nzapa nzoni! (Kusala 17:10, 11). Na pekoni, zia e sala ye alingbi na ye so e manda, na bingo yongoro atënë ti pande nga na dutingo ndulu na tâ tënë.

¹³ Mbeni tënë ti pande wala ti wataka nde ayeke nga dä so a lingbi e sala hange na ni. A yeke kangbi fadeso akete tondo mingi so apika bê ngangu, na mingi ni a yeke sala ni na lege ti Internet. A yeke lege ti ndara ti sala hange na atondo so, mbilimbili tongana e hinga pëpe tâ ndo so ala londo dä. Même tongana a yeke mbeni Chrétien so e hinga lo nzoni si atokua ye ni, peut-être lo mä tënë ni na yanga ti mbeni zo nde. Ndani la, a yeke kota ye mingi ti sala hange na tenengo peko ti aye so asi me so e gi gunda ni nzoni pëpe, wala ti tokua ni na lege ti Internet na ambeni zo nde. Biani, e ye pëpe ti tene peko ti “atënë ti pande so ake Nzapa” wala ‘apande ti wataka so ake ye ti nzoni-kue’ (1 Timothée 4:7, New International Version). Teti so e yeke nga na kungba ti tene tâ tënë na popo ti e, a yeke duti lege ti ndara teti e ti ke ye kue so alingbi ti sala si e kangbi atënë ti mvene même sân ti tene e hinga.​—aEphésien 4:25.

Anzoni ye ti peko ti salango ye alingbi na tâ tënë

¹⁴ Ti sala ye alingbi na ye so e manda na yâ ngoi ti mandango Bible ti e mveni nga na abungbi ayeke ga na gbâ ti aye ti nzoni. Na tapande, e lingbi ti bâ ande so songo ti e na aita ti e na yâ mabe ayeke ga nzoni ahon (aGalate 6:10). Bibe ti e mveni ayeke gbian ti ga nzoni ahon tongana e bata akpengba-ndia ti Bible (Psaume 19:9). Na ndo ni, na salango ye alingbi na ye so e manda, e ga “ye ti sepela nzo tënë ti Nzapa” na e lingbi ti gboto ambeni zo na mbage ti tâ vorongo.​—Tite 2:6-10.

¹⁵ Na popo ti aTémoin ti Jéhovah, a yeke wara apendere mingi so ayeke gi ti sala ye alingbi na aye so ala manda na yâ mandango ye ti ala mveni na yâ Bible na ambeti ti aChrétien, nga na gango lakue na abungbi ti kongregation. Nzoni tambela ti ala ayeke mbeni kota tënë ti témoin teti awafango ye nga na akamarade ti ala ti ekole (1 Pierre 2:12). Bâ tapande ti Leslie, mbeni molenge-wali ti Amerika so ayeke na ngu 13. Lo yeda so a yeke lani ngangu na lo mingi ti sala tënë ti mabe ti lo na akamarade ti lo na ekole, me mbeni lâ ye ni agbian. “Azo ti klase ti mbi ato nda ti sala tënë na ndo lege so azo ayeke tara ti kä ye na amba ti ala. Mbeni molenge-wali ni oko ayôro maboko ti lo na lo fa aTémoin ti Jéhovah na tapande.” Teti so lo yeke Témoin, Leslie asala nyen? Lo tene: “Mbi fa tënë ti mabe ti mbi, na ye so adö bê ti azo kue, teti mbi yeke ka kpô mingi na ekole.” Ye ti peko ti salango ye ti Leslie na mbito pëpe ayeke so wa? Leslie atene: “Mbi wara lege ti zia na molenge ti wali ni mbeni brochure na mbeni tract, teti so lo yeke lani na ambeni tënë nde ti hunda.” Biani, Jéhovah awara ngia mingi tongana apendere so asala ye alingbi na ye so ala manda ayeda ti tomba mbito na ti londo ti fa tënë na ekole!​—aProverbe 27:11; aHébreu 6:10.

¹⁶ Mbeni tapande ni nde ayeke ti Élisabeth. Ti londo na ngu mbasambala nga na yâ angu kue so lo sala na kete da-mbeti, molenge-wali so atisa awafango ye na lo ti ga na Da ti Royaume na ngoi kue so lo yeke na mbeni devoir ti sala na Ekole ti kusala ti aChrétien. Tongana mbeni wafango ye ni alingbi pëpe ti ga, Élisabeth angbâ na peko ti hunzingo ti ekole ni, na lo fa devoir ni na wafango ye ni. Na ndangba ngu so lo sala na kota da-mbeti, Élisabeth asû mbeni tondo ti alembeti bale-oko so na yâ ni lo fa aye ti nzoni so aga na lege ti Ekole ti kusala ti aChrétien, na lo fa ni na gbele mbeni bungbi ti awafango ye osio. A hunda nga na lo ti fa mbeni tapande ti devoir tongana ti so a yeke sala ka na Ekole ti kusala ti aChrétien; tongaso lo soro li ti tënë so: “Ngbanga ti nyen Nzapa azia lege na sioye?” Élisabeth awara ye ti nzoni na lege ti programme ti fango ye so aTémoin ti Jéhovah amû na yâ Ekole ti kusala ti aChrétien. Lo yeke gi oko ti amaseka Chrétien mingi so amû gloire na Jéhovah na salango ye alingbi na aye so ala manda na yâ Tënë ti lo.

¹⁷ Bible awa aChrétien ti sala ye na lege ni na yâ aye kue (aHébreu 13:18). Salango ye na lege ti handa alingbi ti futi songo ti e na ambeni zo, na ye ti kota ahon, a lingbi ti futi songo ti e na Jéhovah (aProverbe 12:22). Tongana salango ye ti e amû lege na azo ti zia bê na ndo e, ye so ayeke fa na gigi so e yeke sala ye alingbi na aye so e manda, na a pusu azo mingi ti yekia aTémoin ti Jéhovah mingi ahon ti kozoni.

¹⁸ Bâ tapande ti mbeni turugu so iri ti lo ayeke Philippe. Lo mû mbeni chèque ti lo so zo alingbi fade ti sala na kusala ti mû na nginza na banque tongana ti so bê ti lo aye, na lo bi chèque so na mbeni ndo; lo hinga ye oko pëpe juska na ngoi so a zia chèque ni na yâ mbeni enveloppe na a kiri na ni na lo. A yeke mbeni Témoin ti Jéhovah si awara ni, na mbeni mbeti so azia na tele ti chèque ni afa so a yeke atënë ti mabe ti lo si apusu lo ti kiri na chèque so. Bê ti Philippe adö. Lo tene: “Ala lingbi fade ti nzi na mbi adollar 9 000 (ndulu na CFA 6 000 000)!” Na mbeni ngoi nde kozoni, lo wara vundu tongana a nzi kpoto ti lo na yâ église. Ti bâ ni nzoni, mbeni zo so ahinga lo nzoni anzi kpoto ti lo, me mbeni wande so ahinga lo pëpe akiri na lo mbeni chèque so alingbi fade ti nzi na anginza ti lo saki mingi! Biani, aChrétien so asala ye na lege ni ayeke ga na gonda na ndo iri ti Jéhovah Nzapa!

Ngbâ lakue ti sala ye alingbi na aye so mo manda

¹⁹ Ala so asala ye alingbi na ye so ala manda na yâ Mbeti ti Nzapa ayeke wara aye ti nzoni mingi. Disciple Jacques asû na mbeti: “Zo so abâ na yâ ndia so alingbi kue, ndia ti liberté, na lo ngbâ na lege ni, lo yeke zo so amä tënë senge pëpe ti girisa tënë ni, me lo yeke zo so asala ye; fade zo so awara nzoye na lege ti kusala ti lo.” (Jacques 1:25). Biani, tongana e sala ye alingbi na aye so e manda na yâ Mbeti ti Nzapa, fade e yeke wara tâ ngia na e yeke wara lege mingi ahon ti luti na gbele aye ti ngangu so asi na yâ fini. Mingi ahon ye kue, fade e yeke wara deba nzoni ti Jéhovah nga na beku ti fini ti lakue lakue!​—aProverbe 10:22; 1 Timothée 6:6.

²⁰ Tongaso, mo ngbâ lakue ti manda Mbeti ti Nzapa. Gue lakue na abungbi legeoko na awavorongo Jéhovah, na dengi mê na aye so ayeke fa na abungbi. Sala ye alingbi na aye so mo manda, ngbâ lakue ti sala tongaso, na ‘fade Nzapa ti siriri aduti na mo.’​—aPhilippien 4:9.

[Kete Tene na Gbe Ni]

Mo dabe mo na ni?

• “Tapande ti nzo tënë” ayeke nyen? Na tongana nyen e lingbi ti sala ye lakue na lege ti tapande so?

• ‘Atënë ti pande’ wala ti wataka wa ahunda na e ti ke?

• Aye ti nzoni wa ala so asala ye alingbi na aye so ala manda na yâ Mbeti ti Nzapa alingbi ti wara?

[Ahundango Tene ti Manda na Ye]

1, 2. Mingi ni, Bible ayeke sala ngangu biani na ndo fini ti azo so atene ala yeke azo ti Nzapa? Fa pekoni.

3. (a) Tongana nyen Bible asala ngangu na ndo ala so aga atâ Chrétien? (b) Tongana nyen adisciple ti Jésus abata wango ti Paul so awara na aPhilippien 4:9?

4. Ngbanga ti nyen a yeke tâ ngangu biani ti bata andia ti Nzapa?

5. Tënë ti Jésus ti ‘ga na peko ti ni lâ na lâ’ aye ti tene nyen?

6. Tapande ti nzo tënë so akozo Chrétien amanda na tele ti Paul ayeke nyen?

7. Tongana nyen aChrétien alingbi ti ngbâ lakue ti bata tapande ti nzo tënë?

8. (a) Tongana nyen Satan agi ti futi mabe ti e laso? (b) Gbotongo mê wa Paul amû na 2 Timothée 4:3, 4?

9. Ye nyen Paul ayeke pensé peut-être na ndo ni tongana lo sala tënë ti ‘atënë ti pande’?

10. Ambeni tënë ti pande ti ngoi ti e ayeke so wa? Tongana nyen Jean amû gbotongo mê na ndo ni?

11. Mbeni oko lege ti tara na ti bâ wala e yeke na yâ mabe ayeke so wa?

12. Na lege wa azo ti Bérée azia nzoni tapande teti e?

13. Tongana nyen a lingbi ti si na e ti kangbi atënë ti pande wala ti wataka sân ti tene e hinga?

14. Aye ti nzoni wa aga na lege ti salango ye alingbi na aye so e manda na yâ Tënë ti Nzapa?

15. (a) Tongana nyen mbeni pendere atomba mbito na alondo ti fa tënë na ekole? (b) Ye nyen mo manda na ndo tapande so?

16. Tongana nyen Ekole ti kusala ti aChrétien aga na ye ti nzoni na mbeni maseka Témoin?

17, 18. (a) Bible amû wango wa na ndo salango ye na lege ni? (b) Tongana nyen nzoni salango ye ti mbeni Témoin ti Jéhovah andu bê ti mbeni koli?

19, 20. Tongana nyen e lingbi ti wara ande aye ti nzoni tongana e sala ye alingbi na aye so e manda na yâ Mbeti ti Nzapa?

[Foto na lembeti 17]

Akozo Chrétien alingbi fade ti sala nyen ti tene a-apostat ahanda ala pëpe?

[Afoto na lembeti 18]

A lingbi ti lu atënë ti kite na lege ti asango, ti Internet, nga na ti a-apostat ti ngoi ti e

[Foto na lembeti 19]

A yeke lege ti ndara pëpe ti kangbi atënë na ndo atondo so mo hinga gunda ni nzoni pëpe

[Afoto na lembeti 20]

Na place ti kua, na ekole, nga na ndo kue, aTémoin ti Jéhovah ayeke sala ye alingbi na aye so ala diko na yâ Mbeti ti Nzapa