Nginza so amû teti azo ti mawa ague na ndo wa?
NA PEKO ti akpale so asi na lango 11 ti septembre 2001 na Gbata ti New York nga na Washington, aye so azo mû ti mû maboko na azo so kpale ni asi na ala ayeke lani ye ti dongo bê. Andokua so abâ tënë ti azo ti mawa awara lani mbeni nginza so akono mingi, so wungo ni asi ngbundangbu 1 690F CFA ti mû maboko na asewa so kpale ni asala sioni na mbeni zo ti ala. Teti so bê ti ala adö na mbito ndali ti aye mingi so abuba, azo na ndo kue aye lani ti mû maboko.
Ye oko, bê ti azo alondo fade fade ti so tongana ala mä a tene ambeni kota ndokua so abâ tënë ti azo ti mawa, so azo ahinga ni mingi, ayeke sala ye na lege ni pëpe na nginza ni. Na yâ mbeni tondo, bê ti azo aso ngangu mingi teti so mbeni ndokua so abâ tënë ti azo ti mawa aye ti mû ndambo ti nginza so lo wara, so wungo ni ayeke ngbundangbu 332 na ndo ni kutu 800F CFA, ti sala na ambeni ye nde. Atâa so na pekoni ndokua ni achangé tënë ti yanga ti lo na lo hunda pardon, mbeni wagosinga atene: “Azo ti kasango ndo abâ gbiango tënë ti yanga ti ala tongana mbeni ye so aga na peko na alingbi pëpe ti sala si azo akiri azia bê ti ala na lo.” Ka ti mo a yeke tongana nyen? Ziango bê ti mo na andokua so abâ tënë ti azo ti mawa akiri na peko na yâ ti angu so?
A mû maboko wala a buba gi ye senge?
Mingi ni, a yeke bâ mungo ye na andokua so abâ tënë ti azo ti mawa tongana mbeni ye so alingbi na gonda. Me, a yeke pëpe zo kue si ayeda na ni. A sala angu 200 awe, Samuel Johnson, mbeni wasungo mbeti ti kodoro ti Grande-Bretagne asû ândö na mbeti: “Mo lingbi ti hinga biani so mo yeke sala ye ti nzoni tongana mo mû nginza ti futa na azo so asala kpengba kua ahon ti mû gi nginza tongaso na andokua so abâ tënë ti azo ti mawa.” Na ngoi ti e, ambeni zo ayeke na mara ti bango ndo tongaso, na atondo so amû na ndo lege so andokua ni ayeke buba na nginza kirikiri asala ye oko pëpe ti mû lege na azo ti kiri ti zia bê ti ala na andokua ni. Bâ atapande use so ade ti ninga pëpe.
A tomba wayinda ti mbeni ndokua so abâ tënë ti azo ti mawa ti San Francisco na kua na peko ti so a bâ so lo hunda ndokua ti lo ti futa nginza mingi ti tene a-opéré mbeni mbage ti tele ti lo si aga nzoni nga ti futa nginza 312 000F CFA, yenga oko oko teti ngu use na ando so lo te kobe dä. Na Grande-Bretagne, kamene asala ambeni zo ti lekengo ambeni limon na télé so ayeke hiri nginza teti azo ti mawa, tongana tënë ni asigigi so na ndo nginza ngbundangbu omene na ndo ni kutu 240F CFA so a tokua ti leke na afini ndo ti batango anyindu na kodoro ti Roumanie, gi agbagbara da 12 si a leke ni, na a hinga pëpe ndo so tanga ti nginza ni, so ahon kutu mingi, ague dä. Mara ti atondo ti ziango vundu na bê tongaso ayeke pusu biani ambeni zo so ayeke mû ye ti duti na donzi na ndo wungo ti nginza so ala yeke mû nga azo so ala yeke mû ni na ala.
Ti mû ni wala pëpe
Ye oko, a yeke duti ye ti vundu ti zia lege na akusala ti ambeni zo wala ambeni ndokua so wungo ti ala ayeke mingi pëpe, ti buba tâ nzoni bibe na be-nzoni ti e na mbage ti ambeni zo. Bible atene: “Tâ lege ti sala na Nzapa, lege so ayeke na siokpari oko pëpe na lê ti Nzapa Babâ ayeke so: ti gue ti bâ amolenge so babâ ti ala ayeke pëpe na awomua na yâ vundu ti ala”. (Jacques 1:27). Biani, ti mû maboko na azo ti mawa nga na azo so aye ti fini atia ala mingi ayeke mbeni kota mbage ti lege ti vorongo ti aChrétien.
Ye oko, mo lingbi ti hunda tele ti mo, ‘A lingbi mbi ngbâ lakue ti mû ye na andokua so abâ tënë ti azo ti mawa wala a lingbi mbi tara ti mû ye ni na azo ni mveni?’ Mara ti mungo ye wa Nzapa ayeke ku na mbage ti e? Fade article ti peko ayeke sala lisoro na ndo ahundango tënë so.