Apendere, i tambela na lege so alingbi na Jéhovah

AMBENI nda ti tënë asala si ambeni maseka Chrétien azia sewa ti ala nga na kongregation ti ala teti mbeni ngoi tongaso ti gue na mbeni ndo nde. Ambeni ague tongaso ti kono yâ ti kusala ti ala ti fango tënë. Ambeni nde azia da ti ala ahon ngbanga ti dutingo ti ala nde na aye ti sese so (Esaïe 2:4; Jean 17:16). Na yâ ambeni kodoro, “César” amû yanga ti bi na da ti kanga ambeni maseka be-ta-zo, wala lo mû ala ti sala ambeni kua teti nzoni ti azo kue.a​—Marc 12:17; Tite 3:1, 2.

Na ngoi so apendere ni ayeke sala kanga teti dutingo ti ala nde na sese so, ala lingbi ti duti teti alango mingi na popo ti azo so tambela ti ala ayeke sioni. Legeoko nga, guengo yongoro na sewa ti ala aga na ambeni pendere ti sala kua na popo ti azo so tambela ti ala ayeke sioni. Tongana nyen amaseka Chrétien so wala ambeni zo nde, so abâ mbeni ye nde pëpe gi ti duti na mara ti ndo tongaso, alingbi ti hon ndo ti angangu so a yeke sala na ndo ti ala na ngoi so ala yeke tiri ti “tambela na lege so alingbi na Nzapa”? (1 aThessalonicien 2:12). Tongana nyen ababâ na mama ti ala alingbi ti mû maboko na ala ti leke tele ti ala ti hon ndo ti aye ti sioni kue so alingbi ti si na ala?​—aProverbe 22:3.

Ambeni mbilimbili kpale ni

Tákis, mbeni pendere ti ngu 21 so asala anze 37 yongoro na da ti lo atene: “A yeke lani ngangu mingi na mbi nga ye ti ziango mbito na bê tongana mbi duti yongoro na nzoni fango lege ti ababâ na mama ti mbi nga na batango ndo ti ndoye ti a-ancien so ahinga mbi nzoni mingi.”b Lo kiri lo tene: “Na ambeni ngoi, mbi bâ tele ti mbi so ye ti sioni alingbi ti si na mbi hio.” Pétros so ayeke na ngu 20 abâ so a lingbi lo gue yongoro na da ti lo teti angu use na ndo ni. Lo fa tënë so: “A yeke lani ti kozo ni la na yâ fini ti mbi ti mû adesizion gi mbi oko na ndo ngia so mbi yeke sala nga akamarade ti mbi, na adesizion so mbi mû lani ayeke lakue pëpe na lege ti ndara.” Na pekoni, lo tene: “Ngoi na ngoi, bê ti mbi ayeke gi mbi ti bâ nene kungba so kota liberté ti mbi ni aga na ni na mbi.” Tássos, mbeni ancien so ayeke wara tele lakue na amaseka Chrétien so ayeke na yâ mara ti dutingo tongaso atene: “Sioni yanga, kpengba-li na asalango ye ti ngangu ti ala so amä na bê pëpe alingbi ti sala ngangu na ndo amaseka so lê ti ala azi pëpe na so aleke tele pëpe ti gbu ngangu.”

Teti so ala yeke duti na ala yeke sala kusala na popo ti azo so ayekia akpengba-ndia ti Bible pëpe, a yeke nzoni mara ti apendere Chrétien tongaso asala hange ti haka pëpe peko ti salango ye ti azo so ayeke na tele ti ala, so aluti na ndo pitan na ague nde na Bible (Psaume 1:1; 26:4; 119:9). Ti bata nzoni programme ti mandango ye ala mveni, ti guengo na abungbi nga ti fango tënë alingbi peut-être ti duti ngangu kete (aPhilippien 3:16). A lingbi nga ti duti ngangu na ala ti zia na gbele ala akusala ti yingo na ti sala ngangu ti si dä.

Kite ayeke pëpe so amaseka Chrétien so ayeke be-ta-zo aye ti zia ngia na bê ti Jéhovah na lege ti asalango ye ti ala na atënë ti yanga ti ala. Ala tara na be-biani ti sala ye alingbi na tisango ndo so ti Babâ ti ala ti yayu: “Molenge ti mbi, mo duti na ndara na mo mû ngia na bê ti mbi, si mbi lingbi kiri tënë na zo so azonga mbi.” (aProverbe 27:11). Ala hinga so salango ye ti ala ayeke na ngangu na ndo lege so ambeni zo ayeke bâ na Jéhovah nga na azo ti lo.​—1 Pierre 2:12.

Ye ti nzoni ni ayeke so mingi ti apendere tongaso ayeke sala kue ti duti tongana aita ti ala ti kozo siècle so bazengele Paul amû tënë so na ndo ala: “I tambela na lege so alingbi na Seigneur, ti mû ngia na Lo na yâ ye kue, si i lë na kusala ti nzoni kue, . . . na bê ti i azia pëpe, na bê ti i anze pëpe, na i duti na tâ ngia.” (aColossien 1:9-11). Bible afa atapande mingi ti apendere so akpe mbito ti Nzapa, so atambela na lege so alingbi na Lo na popo ti azo ti kirikiri, so salango ye ti ala ayeke sioni na so ayeke voro ayanda.​—aPhilippien 2:15.

‘Jéhovah ayeke lani na Joseph’

Na ngoi so lo de maseka mingi, Joseph molenge ti Jacob na Rachel so ala ye lo mingi ague yongoro na da so babâ ti lo so akpe mbito ti Nzapa abata lo dä na lege ti ndoye. A kä lo ti tene a gue na lo tongana ngbâa na Egypte. Joseph azia mbeni nzoni tapande tongana maseka-koli so aye kua, so ayeke na nzoni iri nga na nzoni tambela. Atâa so lo sala ngbâa na Potiphar so ayeke voro lani Jéhovah pëpe, Joseph asala ye ti lo na bê kue nga na wâ, a sala si mveni ti lo na nda ni ahunda lo ti bâ ndo na ndo aye ti da ti lo kue (Genèse 39:2-6). Joseph abata be-biani ti lo na Jéhovah, na tongana be-biani ti lo so asala si a bi lo na da ti kanga, lo tene pëpe na bê ti lo: “Ye so kue gi senge?” Même na ngoi so lo yeke na kanga, lo fa so lo yeke na anzoni lengo, na kete na pekoni lo wara kungba ti bâ ndo na ndo aye mingi ti da ti kanga ni (Genèse 39:17-22). Nzapa ahiri deba nzoni na ndo lo, na tongana ti so Genèse 39:23 atene, ‘Jéhovah ayeke lani na lo’.

A yeke duti fade ngangu pëpe na Joseph so aduti gi lo oko yongoro na azo ti sewa ti lo so akpe mbito ti Nzapa, ti tï na yâ salango ye ti apaïen so angoro lo, na ti sala pitan kirikiri tongana ti azo ti Egypte. Me nde na so, lo bata lani akpengba-ndia ti Nzapa nga na nzoni dutingo ti lo atâa atara ti ngangu mingi ahon kue so lo wara. Tongana wali ti Potiphar angbâ gi ti tene na lo na peko ti tele ti bungbi na lo, kiringo tënë so lo mû na bê kue ayeke so: “Mbi lingbi sala kota sioye so na siokpari ti ke Nzapa tongana nyen?”​—Genèse 39:7-9.

Laso, a lingbi amaseka Témoin asala ye alingbi na andia ti Bible so ake tënë ti asioni kamarade, aye so andu pitan, na abia so atënë ti yâ ni ayeke sioni. Ala bâ so “lê ti L’Eternel ayeke na ndo kue ti bâ azo ti sioni na azo ti nzoni.”​—aProverbe 15:3.

Moïse akpe ti wara “ngia na yâ siokpari”

Moïse akono na yangbo ti Pharaon, na popo ti azo so avoro ayanda na atomba gi peko ti ngia. Bible atene na ndo lo: “Na lege ti mabe, [Moïse ake ti tënë] azo adi iri ti lo molenge ti molenge ti Pharaon ti wali, teti lo ye ti hu pono legeoko na azo ti Nzapa ahon ti wara ngia na yâ siokpari teti kete ngoi.”​—aHébreu 11:24, 25.

Salango songo na sese so alingbi ti ga na ambeni ye ti nzoni; ye oko, a yeke duti gi teti kete ngoi. Na même tongana a yeke ti hon so, a lingbi ti ninga gi teti kete ngoi so a zia na sese so (1 Jean 2:15-17). A yeke duti ande nzoni mingi pëpe ti mû tapande ti Moïse? Bible atene so “lo gbu ngangu legeoko tongana lo yeke bâ Lo so zo abâ Lo pëpe.” (aHébreu 11:27). Lo bata li ti lo na ndo ye ti héritier na lege ti yingo, so akotara ti lo so akpe mbito ti Nzapa azia na lo. Lo sala si ye so Jéhovah aleke ti sala aduti nga ye so lo leke ti sala, tongana lo zia na gbele lo ti sala ye so bê ti Nzapa aye.​—Exode 2:11; Kusala 7:23, 25.

Tongana amaseka so akpe mbito ti Nzapa atï na popo ti azo so aye Nzapa pëpe, na so salango ye ti ala ayeke sioni, ala lingbi ti kpengba songo ti ala na Jéhovah na lege ti mandango ye ala mveni, ti hinga nzoni mingi “Lo so zo abâ Lo pëpe.” Mbeni programme so andu akusala kue ti aChrétien, na so a yeke wara dä guengo lakue na abungbi nga na fango tënë, ayeke mû ande maboko na amaseka so ti bata li ti ala na ndo aye ti yingo (Psaume 63:7; 77:13). A lingbi ala sala ngangu ti lë mabe na beku so akpengba tongana ti Moïse. Ala yeke sala nzoni ande ti zia li ti ala nga na asalango ye ti ala na ndo Jéhovah, na ti wara ngia ti duti kamarade ti lo.

Mbeni maseka-wali asala kusala na yanga ti lo ti gonda Nzapa

Mbeni maseka nde so azia nzoni tapande na ngoi so lo yeke yongoro na ndo ti lo ayeke mbeni kete molenge-wali ti Israël so azo ti Syrie agbu lo na ngoi ti prophète ti Nzapa Elisée. Lo ga wakua ti wali ti mbeni mokonzi ti Syrie so ayeke na buruma na so iri ti lo ayeke Naaman. Molenge-wali so atene na mveni ti lo ti wali so: “O, tongana seigneur ti mbi ayeke na prophète so ayeke na Samarie! Fade lo lungula kobela ti ngiba ti lo.” Ndali ti tënë ti témoin so molenge-wali so amû, Naaman ague na ndo ti Elisée na Israël na lo sava. Na ndo ni, Naaman aga mbeni wavorongo Jéhovah.​—2 aGbia 5:1-3, 13-19.

Tapande ti molenge-wali so afa nene ni teti amaseka ti sala kusala na yanga ti ala ti gonda Nzapa, même tongana ala gue yongoro na ababâ na mama ti ala. Tongana fade molenge-wali so ayeke ka na “sioni yanga” wala gi na “atënë ti buba” na yanga ti lo, ka lo lingbi ti wara fade kpale ti sala kusala na yanga ti lo nzoni tongana ngoi azi na lo ti sala ni. Mo bâ tongaso nga pëpe? (aEphésien 5:4; aProverbe 15:2). Níkos, mbeni maseka-koli so ayeke na ngu 20 na ndo ni, na so asala kanga teti dutingo ti lo nde ti Chrétien adabe lo tongaso: “Tongana mbi na ambeni maseka-koli e yeke na yâ mbeni da ti kanga, yongoro na ababâ na mama ti e nga na kongregation, mbi bâ so asalango tënë ti e ato nda ti gbian ti ga sioni. Na nda ni, yanga ti e amû gonda na Jéhovah pëpe.” Ye so amû ngia mingi na yâ ye so ayeke so Níkos na ambeni mba ti lo awara mungo maboko ti sala ye alingbi na wango ti Paul na ndo tënë so: “A lingbi i sala tënë ti ye ti pitan pëpe, wala tënë ti sioye, wala tënë ti bê, na i di iri ti ye so na popo ti i pëpe, teti ye so ayeke nzoni pëpe na popo ti azo ti be-vulu.”​—aEphésien 5:3.

Jéhovah ayeke lani tâ zo na lê ti ala

Ye so asi na aHébreu ota so ayeke akamarade ti Daniel na yâ Babylone ti giriri afa tâ tënë ti ye so Jésus atene, so dutingo be-ta-zo na yâ kete kete ye ayeke gue na zo ti duti be-ta-zo na yâ ye mingi nga (Luc 16:10). Tongana ala wara kpale ti tengo akobe so Ndia ti Moïse ake ni, ala lingbi fade ti tene na bê ti ala so ala yeke azo so a gbu ala na ngbâa na mbeni kodoro-wande na tongaso ala yeke na mbeni ye nde ti salango ni pëpe. So tâ deba nzoni si ala wara teti so ala bâ na nene ni même aye so akpa akete kete ye! Ala wara seni na ndara so ahon ti angbâa kue so angbâ ti te anzoni ye ti gbia ni. Biani, dutingo be-ta-zo na yâ akete kete ye akpengba ala, a sala si na ngoi so ala tingbi na kota tara so ahon ye kue ti kuku ti voro mbeni yanda, ala ke ti sala ni.​—Daniel 1:3-21; 3:1-30.

Jéhovah ayeke lani tâ Zo na lê ti amaseka ota so. Atâa so ala yeke lani yongoro na da ti ala nga na ndo so a yeke voro Nzapa dä, ala leke na bê ti ala ti bata tele ti ala si ala ga sioni pëpe na lege ti sese so (2 Pierre 3:14). Songo ti ala na Jéhovah ayeke tâ na ngele mingi na lê ti ala, a sala si ala yeke ndulu ti mû fini ti ala ndali ni.

Fade Jéhovah ayeke zia mo pëpe

Tongana amaseka aduti yongoro na azo so ala ndoye na so ala zia bê kue na ala, a yeke na lege ni ti tene ala bâ tele ti ala nzoni pëpe, ala duti na gingo bê, nga na mbito. Ye oko, ala lingbi ti hon ndo ti atara na aye ti ngangu so asi na ala tongana ala duti na beku kue so ‘fade Jéhovah ayeke ke wala lo yeke zia ala pëpe’ (Psaume 94:14). Tongana mara ti amaseka tongaso “[a]hu pono teti ye ti mbilimbili”, Jéhovah ayeke dä ti mû maboko na ala ti ngbâ ti tambela “na lege ti mbilimbili”.​—1 Pierre 3:14; aProverbe 8:20.

Jéhovah angbâ lani ti kpengba na ti hiri deba nzoni mingi na ndo ti Joseph, Moïse, maseka-wali ti Israël so ayeke ngbâa, na amaseka Hébreu be-ta-zo ota. Laso, lo yeke sala kusala na yingo vulu ti lo, Tënë ti lo, nga na bungbi ti lo ti mû maboko na ala so ayeke “tiri nzo bira ti mabe”, na ziango na gbele ala matabisi ti “fini ti lakue lakue”. (1 Timothée 6:11, 12). Biani, apendere tongaso alingbi biani ti tambela na lege so alingbi na Jéhovah, na a yeke lege ti ndara teti ala ti sala tongaso.​—aProverbe 23:15, 19.

[Akete tënë na gbe ni]

[Encadré na lembeti 25]]

ABABÂ NA MAMA: I LEKE AMOLENGE TI I!

“Amolenge so mo dü ala na lâ ti pendere ti mo, ala yeke legeoko tongana kondoro na maboko ti zo ti ngangu.” (Psaume 127:4). Ti tene mbeni kondoro andu ye so a tokua lo dä, a lingbi a leke ti tokua ni na kode. Legeoko nga, tongana babâ na mama afa lege na ala nzoni kozoni pëpe, amolenge ayeke wara lege pëpe ti hon ndo ti akpale ti gigi.​—aProverbe 22:6.

Apendere ayeke ndulu ti sala ye na li ti ala wala ti tï na yâ “nzara nde nde so asala apendere”. (2 Timothée 2:22). Bible amû gbotongo mê so: “Keke ti sengo na azo na tënë ti zingo amû ndara, me molenge so ala zia lo senge, lo mû kamene na mama ti lo.” (aProverbe 29:15). Tongana ababâ na mama azia akatikati pëpe na yâ asalango ye ti molenge ti ala, a lingbi ti sala si lo duti pëpe na akode so a hunda ni ti luti na gbele atara na angangu so a yeke sala na ndo ti lo tongana lo gue yongoro na da ti lo.

Na yongo kungba ti ala nga polele, a lingbi ababâ na mama afa na amolenge ti ala akpale, na aye ti ngangu so ayeke na yâ sese so. Ala lingbi ti fa asioni ye so apendere alingbi ti wara tongana ala gue yongoro na sewa ni, me a lingbi ala tene pëpe so mara ti aye tongaso alingbi gi ti si na amolenge ti ala ni, wala ala sala pëpe si bê ti amolenge ni anze. Fango ye so, tongana a bungbi ni na ndara so Nzapa amû ni, ayeke ‘mû ande hingango ye na ngangu ti gbungo li na pendere-koli’.​—aProverbe 1:4.

Ababâ na mama so ayeke yôro na yâ bê ti amolenge ti ala akpengba-ndia ti Nzapa na ti so andu nzoni tambela ayeke mû lege na amolenge ni ti hon ndo ti akpale ti gigi. Mandango Bible lakue na sewa, salango lisoro polele, nga na bingo bê na ndo nzoni ti amolenge ti ala alingbi ti sala si ala tï pëpe me ala hon na ngangu. A lingbi ababâ na mama afa lege ti Nzapa na mbeni lege so ayeke nzoni, na lekengo amolenge ti ala ti mû adesizion ande na yâ fini ti ala. Na lege ti tapande ti ala mveni, ababâ na mama alingbi ti fa na amolenge ti ala so lege ayeke dä ti duti nde na sese so atâa so ala yeke na yâ ni.​—Jean 17:15, 16.

[Foto na lembeti 23]

Ambeni maseka Chrétien ayeke na mbeni ye nde pëpe, gi ti zia da ti ala

[Afoto na lembeti 24]

Na tiringo ti hon ndo ti atara, amaseka alingbi ti mû tapande ti Joseph ti bata nzoni tambela

[Afoto na lembeti 26]

Mû tapande ti molenge-wali ngbâa ti Israël so asala kusala na yanga ti lo ti gonda Jéhovah