Fa na Gigi Bibe ti Christ

“Zia si Nzapa so ayeke mu bê so azia pepe nga na dengo bê amu lege na i ti wara na popo ti i oko bibe so Christ Jésus ayeke na ni giriri.”​—AROMAIN 15:5, NW.

1. Tongana nyen bango ndo ti mbeni zo alingbi ti sala ngangu na ndo fini ti lo?

BIBE ayeke sala kota kangbi mingi na yâ fini. Mbeni bibe so asala nzala ti ye oko pepe wala so ayeke ba ndo na bê kue, bibe so aba ye na nzoni lê wala so aba ye na sioni lê, bibe ti gango na wusuwusu wala so amu maboko ti sala kusala, bibe ti demango tele wala so ayeke fa bê ti kiri singila alingbi ti sala kota ngangu na ndo lege so mbeni zo asala ye tongana ambeni ye asi, nga lege so ambeni zo ayeke sala ye na mbage ti lo. Tongana mbeni zo ayeke na nzoni bango ndo, lo lingbi ti duti na ngia atä na yâ ti aye ti ngangu mingi. Ti zo so ayeke na nzoni bango ndo pepe, mbeni ye oko pepe ayeke nzoni na lê ti lo atä, tongana a ba na nzoni lê, fini ayeke nzoni.

2. Tongana nyen zo ayeke manda abango ndo ti lo?

² A lingbi a manda abango ndo mandango, atä a yeke ti nzoni wala ti sioni. Biani, a manda ni mandango. Na salango tene ti mbeni molenge so adü lo ade ti ninga pepe, mbeni kota bakari (Collier’s Encyclopedia) atene: “Atä abango ndo wa lo yeke duti ande na ni na nda ni, a lingbi lo wara wala lo manda ni, gi tongana ti so a yeke nzoni lo wara wala lo manda mbeni yanga ti kodoro wala mbeni kode nde.” E yeke manda abango ndo so tongana nyen? Atä so aye mingi ayeke mu maboko ti manda ni, ye so angoro zo nga dutingo na popo ti azo ayeke sala ngangu mingi. Kota bakari so asala tene ni na nduzu ge atene: “E yeke manda wala e yeke nyon abango ndo ti azo so e yeke ndulu na ala mingi.” Angu saki mingi awe, Bible asala mbeni tene tongaso: “Zo so atambela na awandara, fade lo ga zo ti ndara, me lo so asala songo na awabuba, fade ye ti vundu asi na lo.”​—aProverbe 13:20; 1 aCorinthien 15:33.

Mbeni Tapande ti Nzoni Bango Ndo

3. Zo wa ayeke la ni nzoni tapande na lege ti bibe ti lo, na tongana nyen e lingbi ti mu tapande ti lo?

³ Jésus azia tapande ti kota ahon na ndo tene ti bango ndo, nga na yâ tanga ti ambeni ye nde kue. Lo tene: “Mbi mu tapande so na i, si i lingbi sala legeoko tongana ye so Mbi sala na i.” (Jean 13:15) Ti duti tongana Jésus, a lingbi kozoni kue e manda ye na ndo lo.a E yeke manda fini ti Jésus ti tene e sala ye so bazengele Pierre afa: “A hiri i teti ye so, teti Christ mveni ahu pono teti i, na lo zia tapande teti i si i lingbi tambela mbilimbili na senda ti lo.” (1 Pierre 2:21, NW) Ye so e zia na gbele e a yeke ti sala ngangu kue ti duti tongana Jésus. So andu nga ti gi ti wara mara bibe ti lo.

4, 5. Mbage wa ti bibe ti Jésus agboto lê na ndo ni na aRomain 15:1-3, na tongana nyen aChrétien alingbi ti mu tapande ti lo?

⁴ Ti duti na bibe ti Jésus Christ andu nga ye wa? Chapitre 15 ti mbeti so Paul ato na azo ti Rome amu maboko na e ti kiri tene na hundango tene so. Na yâ ti akozo versê ti chapitre so, Paul asala tene ti mbeni kpengba lengo ti Jésus tongana lo tene: “Me e so e yeke ngangu, a lingbi e sala na azo so ayeke na ngangu pepe, e sala na ala na ndo so ala kpengba dä pepe; na e mu ngia na e mveni pepe. A lingbi azo oko oko kue amu ngia na azo so ayeke ndulu na ala, ti sala nzoni na ala si ala kpengba. Teti Christ amu ngia na Lo mveni pepe; me legeoko tongana Mbeti ti Nzapa atene, Tene ti zonga ti azo so azonga Mo atï na li ti Mbi.”​—aRomain 15:1-3.

⁵ Ti mu tapande ti bibe ti Jésus, a wa aChrétien ti duti ndulu ti sala kusala teti azo so ye atia ala, na dutingo na be-ti-molenge ahon ti gi lakue ti nzere na lê ti ala mveni. Biani, dutingo ndulu na be-ti-molenge kue ti sala kusala teti ambeni zo ayeke mbeni ye so amu lege ti hinga na azo ‘so ayeke ngangu.’ Jésus, so na lege ti yingo ayeke ngangu ahon tanga ti azo ti sese kue, atene na ndo lo mveni: “Molenge ti zo aga, ti tene asala na lo pepe, me ti sala na azo na ti mu âme ti lo tongana kota ngele ti sö azo mingi.” (Matthieu 20:28, NW) Tongana aChrétien, e nga e ye ti wara lege ti sala kusala teti ambeni, na andu nga “azo so ayeke na ngangu pepe.”

6. Na lege wa e lingbi ti mu tapande ti Jésus na yâ salango ye ti lo na gbele kangango lege nga na zonga?

⁶ Mbeni kpengba lengo nde so Jésus afa na gigi ayeke tapande ti gbungo li na ti salango ye, so ayeke ba ye lakue na nzoni lê. Lâ oko pepe lo zia lege na bango ye na nzoni lê pepe ti ambeni zo ti sala ngangu na ndo mbilimbili bango ndo ti lo mveni na mbage ti salango na Nzapa; a lingbi e sala ni nga lâ oko pepe. Tongana a bi zonga na li ti lo na a sala ngangu na lo teti so lo voro Nzapa na dutingo be-ta-zo, na be-nze-pepe Jésus agbu ngangu sân ti dema tele. Lo hinga la ni so azo kue so atara ti mu ngia na zo so ayeke ndulu na ala “ti sala nzoni na ala si ala kpengba,” ayeke ku ti wara kangango lege so alondo na mbage ti sese so amä na bê pepe na alingbi pepe ti gbu nda ti ye.

7. Tongana nyen Jésus afa na gigi be-nze-pepe, na ngbanga ti nyen a lingbi e sala tongaso nga?

⁷ Jésus afa nga na gigi mbilimbili lege ti bibe na yâ ambeni ye nde. Lâ oko pepe lo fa so be-nze-pepe atia lo na mbage ti Jéhovah me na be-nze-pepe, lo ku gango tâ tene ti aye so Jéhovah aleke ti sala. (Psaume 110:1; Matthieu 24:36; Kusala 2:32-36; aHébreu 10:12, 13) Na ndo ni, bê ti Jésus anze pepe na mbage ti adisciple ti lo. Lo tene na ala: “I manda tene ti mbi”; teti so lo yeke “sala ye na ngangu pepe,” fango ye ti lo ayeke kpengba zo na adë bê ti lo. Nga teti so lo yeke “bê ti molenge,” lo sala ye pepe ti dö bê ti azo wala na lege ti fandara. (Matthieu 11:29) Paul awa e ti mu tapande ti ambage nde nde ti bibe ti Jésus so tongana lo tene: “I bi bê ti i legeoko tongana Christ abi bê ti Lo giriri; Lo yeke legeoko na Nzapa giriri, me na lê ti Lo, ti lingbi na Nzapa ayeke ye ti gbu na ngangu pepe, me Lo zia gloire ti Lo, Lo kamata tele ti ngba, Lo ga tongana zo.”​—aPhilippien 2:5-7.

8, 9. (a) Ngbanga ti nyen a hunda e ti sala kusala ti lë bibe so ayeke pepe na kion? (b) Ngbanga ti nyen a lingbi bê ti e anze pepe tongana e mu pepe na mbeni lege so alingbi kue tapande so Jésus azia, na nzoni tapande ti Paul na lege so ayeke so wa?

⁸ A yeke ngangu pepe ti tene so e ye ti sala kusala teti aita ti e, ti zia aye so atia ala kozoni na ti e. Me tongana e gi nda ti bibe ti e na bê kue, a lingbi ti ba so bê ti e ague kue na mbage so pepe. Ngbanga ti nyen? Kozoni kue, a yeke ngbanga ti so e wara asioni bibe tongana ye ti héritier na lege ti Adam na Ève; ti use ni, e yeke na yâ sese so ayeke maï bibe ti kion. (aEphésien 4:17, 18) Mingi ni, ti lë bibe ti kion pepe ahunda ti lë mbeni tapande ti gbungo li so ayeke nde na so a dü e na ni, so ayeke mbilimbili-kue pepe. Salango tongaso a hunda lekengo ye na bê kue nga na ngangu.

⁹ Dutingo mbilimbili-kue pepe ti e so asigigi polele, so ague nde mingi na tapande ti mbilimbili-kue so Jésus azia na e, alingbi ngoi na ngoi ti sala si bê ti e anze. E lingbi ti dë kite so lege ayeke dä pepe ti duti na oko tapande ti bibe so Jésus ayeke na ni giriri. Me ba atene ti Paul so awa zo: “Teti mbi hinga ye oko ti nzoni ayeke na yâ mbi pepe, so atene, na yâ mitele ti mbi; teti mbi ye ti sala nzoni, me ngangu ti sala nzoni ayeke na mbi pepe. Teti nzoni so mbi ye ti sala, mbi sala pepe; me sioni so mbi ye ti sala pepe, mbi sala. Teti zo-ti-ya-ni ti mbi awara ngia na yâ ndia ti Nzapa; me mbi ba mbeni ndia na yâ amembre ti mbi so atiri na ndia ti bibe ti mbi, na a sala si mbi ga ngba ti ndia ti siokpari so ayeke na yâ amembre ti mbi.” (aRomain 7:18, 19, 22, 23) Biani, fani mingi, dutingo mbilimbili-kue pepe ti Paul akanga lege na lo ti sala ye so bê ti Nzapa aye tongana ti so bê ti lo aye, me bango ndo ti lo, so ti tene lege so lo yeke gbu li na lo yeke bibe na ndo Jéhovah nga na ndia ti Lo, ayeke nzoni tapande. Ti e a lingbi ti duti tongaso nga.

Gingo ti Leke Abibe so Ayeke na Lege ni Pepe

10. Bibe wa Paul awa azo ti Philippe ti lë ni?

¹⁰ Lege ayeke dä ti tene mbeni zo aleke bibe so ayeke na lege ni pepe? Biani. Ye so ayeke la ni nga tâ tene teti ambeni Chrétien ti kozo siècle. Na yâ mbeti ti lo na azo ti Philippe, Paul asala tene ti dutingo na nzoni bango ndo. Lo tene: “Mbi tene pepe mbi kamata ye so awe [dutingo na fini na yayu na lege ti kozo londongo ti awakinda], wala mbi ga zo so alingbi kue; me mbi kpe ngangu si mbi lingbi gbu ye so, teti Christ Jésus agbu mbi awe ti mu ye so na mbi. Aita, mbi tene na bê ti mbi pepe mbi kamata ye so awe; me mbi sala gi ye oko​—mbi dabe mbi pepe na ye so ayeke na peko ti mbi, mbi lo tele ti mbi ti kpala ye so ayeke na li ni, mbi kpe ngangu ti si na nda ti lege ni ti kamata matabisi so Nzapa ahiri mbi na nduzu ti kamata na yâ Christ Jésus. Tongaso, e so e ga azo so alingbi kue, zia e bi bê ti e ti sala tongaso.”​—aPhilippien 3:12-15, (e si e sû gere ti ambeti so nde).

11, 12. Na alege wa Jéhovah afa na e mbilimbili bibe?

¹¹ Atene ti Paul afa so tongana mbeni zo aga Chrétien awe na lo ba pepe nene ti gue na li ni, lo yeke na nzoni bibe pepe. Lo gi pepe ti duti na oko bibe ti Christ. (aHébreu 4:11; 2 Pierre 1:10; 3:14) Beku ayeke dä mbeni pepe teti dutingo ti zo tongaso? A yeke dä. Nzapa alingbi ti mu maboko na e ti gbian bibe ti e tongana e ye biani ti sala tongaso. Paul ague na li ni ti tene: “Tongana i bi bê ti i nde, fade Nzapa afa ye so na i nga.”​—aPhilippien 3:15.

¹² Ye oko, tongana e ye si Jéhovah afa na e nzoni bibe, a lingbi e sala nga mbage ti kusala ti e. Mandango Tene ti Nzapa na yâ sambela nga na mungo maboko ti ambeti ti aChrétien so “ngba ti be-ta-zo na ti ndara” aleke, ayeke mu ande lege na azo so ‘abi bê ti ala nde’ ti maï nzoni bibe. (Matthieu 24:45, NW) A-Chrétien so ayeke a-ancien, so yingo ti nzoni-kue ahiri ala na kusala ti “duti aberger na ndo kongrégation ti Nzapa,” ayeke duti ande na ngia ti mu maboko. (Kusala 20:28, NW) So bê ti kiri singila si e yeke na ni teti so Jéhovah ayeke bi bê na awokongo ti e na lo mu maboko na e na lege ti ndoye! Zia e yeda na ni.

Mandango Ye na Mbage ti Ambeni Zo

13. Na yâ tondo ti Bible na ndo Job, ye nyen e manda na ndo nzoni bibe?

¹³ Na aRomain chapitre 15, Paul afa so gbungo li na ndo atapande ti mbaï alingbi ti mu maboko na e ti leke abibe ti e. Lo sû na mbeti: “Tene kue so a sala na Mbeti ti Nzapa giriri, a sala na mbeti si e manda ye, si na lege ti bê so azia pepe, na ti tene ti Mbeti ti Nzapa so alungula vundu, e lingbi duti na beku.” (aRomain 15:4) A hunda la ni na ambeni be-ta-zo wakua ti Jéhovah ti ngoi ti giriri ti leke ambeni mbage ti bibe ti ala. Na tapande, tongana a ba aye kue, Job ayeke na nzoni bibe. Lâ oko pepe lo tene so Jéhovah ayeke na lingu ti ye ti sioni, nga na mbeni ngoi oko pepe lo zia lege na pono ti yengi ziango bê ti lo na Nzapa. (Job 1:8, 21, 22) Ye oko, lo yeke la ni ndulu ti gi lege ti zi tene na li ti lo. Jéhovah afa lege na Élihou ti mu maboko na Job ti kiri ti leke bibe so. A hon ti ba ni tongana zonga, na be-ti-molenge Job ayeda na nene ni ti gbian ye na yâ bibe ti lo, na lo to nda ni hio ti sala ni.​—Job 42:1-6.

14. Tongana nyen e lingbi ti duti tongana Job tongana a mu wango na e na ndo bibe ti e?

¹⁴ E yeke sala ye tongana ti so Job asala giriri tongana mbeni fon e Chrétien atene na e na nzobe e yeke fa na gigi mbeni bibe so ayeke nzoni pepe? Legeoko tongana Job, zia lâ oko pepe e “sala buba tene ti ke Nzapa.” (Job 1:22) Tongana e yeke ba pasi so alingbi fade ti duti teti e pepe, zia lâ oko pepe e dema tele wala e tene so Jéhovah ayeke na lingu ti akpale ti e. Zia e kpe ti gi ti zi tene na li ti e mveni, na dango bê so atä akungba ti e ayeke so wa na yâ kusala ti Jéhovah, e ngbâ lakue “aboi senge.”​—Luc 17:10.

15. (a) Bibe ti sioni wa ambeni disciple ti Jésus afa na gigi? (b) Tongana nyen Pierre afa na gigi nzoni bibe?

¹⁵ Na ngoi ti kozo siècle, ambeni zo so amä Jésus afa na gigi mbeni bibe so ayeke nzoni pepe. Na mbeni ngoi, Jésus asala mbeni tene so ayeke la ni ngangu ti gbu nda ni. Na pekoni, “tongana ambeni disciple ti Lo mingi amä tene so, ala tene, So ayeke kpengba tene! Zo nyen alingbi mä tene so?” A yeke polele so ala so asala tene tongaso ayeke na bibe ti sioni. Na bibe ti ala ti sioni ague na ala ti zia ti mä Jésus. Tondo ni atene: “Teti tene so, adisciple ti Lo mingi akiri, na ala tambela na Lo mbeni pepe.” Azo kue la ni ayeke na bibe ti sioni? Pepe. Tondo ni angbâ ti tene: “Tongaso Jésus atene na ala bale oko na ndo ni use, I nga, i ye ti zia Mbi? Simon Pierre akiri tene na Lo, Seigneur, fade e gue na zo nyen?” Biani, na pekoni Pierre akiri tene na hundango tene ti lo mveni: “Mo yeke na tene so amu fini ti lakue lakue.” (Jean 6:60, 66-68) So tâ pendere bibe! Tongana a zia e na gbele afango nda ti Bible wala gbungo nda ni so akiri a leke yâ ni, so kozoni e lingbi ti ba so ayeke ngangu ti yeda na ni, a yeke duti nzoni pepe ti fa na gigi mara ti bibe so Pierre afa? A yeke duti ande ye ti buba mingi ti zia ti sala na Jéhovah, wala ti sala tene na lege so ague nde na “tapande ti nzo tene,” senge gi ngbanga ti so na tongo nda ni ambeni ye ayeke dä so akpengba ti gbu nda ni!​—2 Timothée 1:13.

16. Sioni bibe wa amokonzi ti lege ti vorongo ti aJuif ti ngoi ti Jésus afa na gigi?

¹⁶ Amokonzi ti lege ti vorongo ti aJuif ti kozo siècle afa pepe na gigi mara ti bibe so Jésus ayeke na ni giriri. Lekengo na bê ti ala kue ti mä Jésus pepe asigigi polele na ngoi so lo zingo Lazare na popo ti akinda. Ti zo so ayeke na bibe ti nzoni, ye ti kpene so alingbi fade ti duti kpengba fä so a yeke Nzapa si ato Jésus. Ye oko, e diko: “Tongaso akota prêtre na aFarizien abungbi azo ti tribunal, ala tene, Fade e sala nyen? teti zo so asala fä mingi. Tongana e zia Lo senge tongaso, fade azo kue amä na bê na Lo; na fade aRomain aga, na fade ala kamata ndo ti e na mara ti e.” Ye so ala sala na nda ni? “Ala commencé na lâ ni kâ ti wa tele ti ala ti fâ Lo.” Na ndo gbengo lingo ti fâ Jésus, ala leke nga ti futi fä so ayeke na fini, ti kusala ti lo wasalango ye ti kpene. “Me akota prêtre awa tele ti ala ti fâ Lazare nga.” (Jean 11:47, 48, 53; 12:9-11) Ba tongana nyen a yeke duti ande mbeni ye ti kpe ni mingi tongana e maï mara ti bibe tongaso na ti sala ngonzo wala ti tene bê ti e aso teti aye so e lingbi fade ti duti na ngia ndali ni! Biani, a lingbi ti ga na ye ti sioni!

Mungo Tapande ti Nzoni Bibe ti Christ

17. (a) Na yâ ti aye wa Daniel afa so mbito asala lo pepe? (b) Tongana nyen Jésus afa kpengbango bê?

¹⁷ Awakua ti Jéhovah ayeke bata nzoni bibe. Na ngoi so awato ti Daniel agbe lingo ti zia na sese mbeni ndia so akanga lege na mbeni zo ti sambela mbeni nzapa wala mbeni zo teti alango 30, me ti sambela gi na gbia, Daniel ahinga so a yeke sala ngangu na ndo songo ti lo na Jéhovah Nzapa. Fade lo zia lege ti sambela na Nzapa teti alango 30? Pepe, na mbito oko pepe, lo ngbâ ti sambela na Jéhovah fani ota na yâ lango oko, tongana ti so lo yeke sala lakue. (Daniel 6:6-17) Legeoko nga Jésus azia lege pepe na awato ti lo ti zia mbito na bê ti lo. Na mbeni lâ ti Sabbat, lo tingbi mbeni koli so maboko ti lo ahule. Jésus ahinga so bê ti mingi ti aJuif so ayeke la ni kâ ayeke nzere pepe tongana lo lungula kobela ti mbeni zo na lâ ti Sabbat. Lo hunda ala polele ti fa bibe ti ala na ndo tene ni. Tongana ala ke, Jésus ague na lo lungula kobela ti koli ni. (Marc 3:1-6) Tongana lo ba so a yeke na lege ni, Jésus agbanzi tele ti lo lâ oko pepe ti sala kusala ti lo.

18. Ngbanga ti nyen ambeni zo ayeke kanga lege na e, me a lingbi e sala ye tongana nyen na gbele bibe ti ala so ayeke nzoni pepe?

¹⁸ A-Témoin ti Jéhovah ahinga so, laso nga, a lingbi ala zia lâ oko pepe si sioni salango ye so alingbi ti londo na mbage ti azo so akanga lege, asala ngangu na ndo ala. Tongaso pepe, ala lingbi ande pepe ti fa na gigi oko bibe ti Christ. Azo mingi ayeke kanga lege na aTémoin ti Jéhovah, ti ambeni ngbanga ti so ala yeke pepe na tâ hingango ye, nga ambeni ngbanga ti so ala ke aTémoin na tokua ti ala. Me zia e zi lâ oko pepe lege na bibe ti ke ti ala ti buba bibe ti e ti nzoni. A lingbi lâ oko pepe e zia lege na ambeni zo ti fa na e lege so e yeke voro Nzapa.

19. Tongana nyen e lingbi ti fa na gigi mara ti bibe so Christ ayeke na ni?

¹⁹ Jésus afa lakue bibe ti nzoni na mbage ti adisciple ti lo nga na mbage ti aye so Nzapa aleke, atä so ayeke la ni ngangu ti sala tongaso. (Matthieu 23:2, 3) A lingbi e mu tapande ti lo. Tâ tene, aita ti e ayeke mbilimbili-kue pepe, na e yeke tongaso nga. Nga, na ndo wa e lingbi ti wara asongo ti nzoni nga atâ kamarade so ayeke be-biani ahon ala so ayeke na yâ songo ti aita ti ndo sese kue? Ade Jéhovah amu na e pepe gbungo nda ti ye kue na ndo Tene so asû na mbeti, me bungbi wa ti lege ti vorongo agbu nda ni mingi ahon? Zia e ngbâ lakue ti bata nzoni bibe, bibe so Christ ayeke na ni giriri. Mbeni ye ni andu nga hingango tongana nyen ti ku Jéhovah, tongana ti so e yeke sala lisoro na ndo ni na yâ article ti peko.

[Kete Tene na Gbe Ni]

Mo Lingbi ti Fa Nda Ni?

• Tongana nyen abango ndo ti e ayeke sala ngangu na ndo fini ti e?

• Bibe ti Jésus Christ ayeke tongana nyen?

• Ye nyen e lingbi ti manda na lege ti bibe ti Job?

• Nzoni bibe so alingbi e duti na ni na gbele kangango lege ayeke so wa?

[Afoto na lembeti 18]

Chrétien so ayeke na bibe ti nzoni ayeke gi lege ti mu maboko na ambeni zo

[Foto na lembeti 20]

Ti manda Tene ti Nzapa na yâ sambela ayeke mu maboko ti duti na bibe ti Christ