Ngbâ Lakue ti Sala Kusala ti Kongo le-kobe!
“Azo so alu le-kobe na ngule, fade ala fâ le-kobe na ngia.”—PSAUME 126:5.
1. Ngbanga ti nyen ti “sambela Mveni ti le-kobe ni si Lo to azo ti kusala” laso?
NA PEKO ti ota kapa ti fango tene ti lo na Galilée, Jésus Christ atene na adisciple ti lo: “Le-kobe ti yaka ayeke mingi biani, me azo ti kusala ayeke mingi pepe.” (Matthieu 9:37) Dutingo ti aye ni ayeke legeoko nga na Judée. (Luc 10:2) Teti ye so ayeke tâ tene a sala fadeso ndulu na angu 2 000 awe, ti ngoi ti laso ayeke tongana nyen? Biani, na ngoi ti ndangba ngu ti kusala so ahon, aTémoin ti Jéhovah ahon 6 000 000 angbâ lakue ti sala kusala ti kongo le-kobe na lege ti fä na popo ti azo ngbundangbu omene, na ‘ye atia mingi na popo ti ala, na ala kangbi kirikiri tongana angasangbaga so ayeke na berger pepe.’ Tongaso, wango ti Jésus ti “sambela Mveni ti le-kobe ni si Lo to azo ti kusala ti fâ le-kobe ti Lo” angbâ na ngangu laso tongana ti so a yeke la ni a sala siècle mingi awe.—Matthieu 9:36, 38, NW.
2. Ye nyen agboto lê ti azo na ndo e?
2 Jéhovah Nzapa, Mveni ti le-kobe ni, akiri tene na sambela so a hunda ti tokua awakua mingi ahon. Na so tâ ngia si ayeke ti mu mbage na kusala ti kongo le-kobe so Nzapa afa lege na ni! Atä so wungo ti e ayeke mingi pepe tongana a haka ni na ti amara, mungo mbage ti e na wâ na yâ kusala ti fango tene ti Royaume na ti salango adisciple agboto lê ti azo ti sese na ndo e. Na yâ akodoro mingi, a sala tene ti e fani mingi na yâ asango. Totongo ti sonnerie na yâ mbeni limon na televizion alingbi peut-être ti pusu azo ti tene so aTémoin ti Jéhovah ayeke na yanga-da. Biani, na yâ siècle 21, a hinga nzoni mingi kusala ti e ti Chrétien tongana awakua ti kongo le-kobe na lege ti fä.
3. (a) E hinga tongana nyen so a bi lê la ni na ndo kusala ti fango tene ti Royaume ti kozo siècle? (b) Ngbanga ti nyen e lingbi ti tene so a-ange amu maboko na kusala ti e ti fango tene?
3 Azo ti sese nga aba akusala ti fango tene ti Royaume ti kozo siècle na ala sala ngangu na ndo awafango nzo tene. Ni la, bazengele Paul asû na mbeti: “Teti, bê ti mbi atene, Nzapa azia e abazengele na nda ni, e yeke tongana azo so ngbanga ti kui ayeke na li ti ala; teti a sala si e [abazengele] ga ye ti ngia ti sese so, na lê ti a-ange na ti azo.” (1 aCorinthien 4:9) Legeoko nga, gbungo ngangu ti e tongana awafango tene ti Royaume atä na gbele salango ngangu agboto lê ti azo ti sese na ndo e na ayeke kota ye mingi na lê ti a-ange. Apocalypse 14:6 (NW) atene: “Na mbi [bazengele Jean] ba mbeni ange nde ayeke hulu na bê ti yayu, na lo yeke na nzo tene ti lakue lakue ti fa tongana nzo-sango na azo so alango na ndo sese, na amara kue, akete mara kue, ayanga kue, na azo nde nde kue.” Biani, e yeke na mungo maboko ti a-ange na yâ kusala ti e ti fango tene so ayeke kusala ti e ti kongo le-kobe!—aHébreu 1:13, 14.
‘Ala Ga Ye ti Ke’
4, 5. (a) Gbotongo mê wa Jésus amu na adisciple ti lo? (b) Ngbanga ti nyen awakua ti Nzapa ti ngoi ti laso aga “ye ti ke”?
4 Na ngoi so a tokua abazengele ti Jésus tongana awakua ti kongo le-kobe, ala bata wango-tene ti lo ti ‘duti na ndara tongana angbo, na ti duti na be-sioni-pepe tongana abungu.’ Jésus akiri atene: “I kpe lege ti azo; teti fade ala gue na i na tribunal, na fade ala se i na yâ synagogue ti ala; na fade i luti na gbele agouverneur na agbia ngbanga ti Mbi teti tene ti témoin na ala na aGentil. . . . Fade i ga ye ti ke na lê ti azo kue ngbanga ti iri ti mbi; me zo so agbu ngangu a si na nda ni ayeke lo so fade a sö lo.”—Matthieu 10:16-22, NW.
5 E ga “ye ti ke” laso ngbanga ti so “sese kue ayeke na gbe ti ngangu ti zo ti sioni,” Satan Diable so ayeke kota wato ti Nzapa na ti azo ti Lo. (1 Jean 5:19, NW) Awato ti e aba maïngo ti e na lege ti yingo, me ala ke ti yeda so Jéhovah si ayeke na lingu ni. Awato aba lê ti e na yanga ti e na ngia tongana e yeke mu mbage ti e na ngia na kusala ti kongo le-kobe. Bê ti ala adö ti ba e na dutingo beoko! Biani, ala lingbi peut-être ti yeda na ni na bê use tongana ala gue na mbeni kodoro nde, na ala ba so, na ndo so nga, aTémoin ti Jéhovah ayeke sala oko kusala so ala ba a yeke sala na yâ kodoro ti ala mveni. Biani, e hinga so na ngoi so alingbi, fade même awato ti e ayeke hinga Jéhovah, wamungo maboko na e nga lingu ti beoko ti e.—Ezéchiel 38:10-12, 23.
6. Beku wa e yeke na ni tongana e bi tele ti e na yâ kusala ti kongo le-kobe, me hundango tene wa alondo?
6 Mveni ti kongo le-kobe amu na Molenge ti lo, Jésus Christ, “ngangu kue na yayu na sese.” (Matthieu 28:18) Na lege so, Jéhovah asala kusala na Jésus ti fa lege na kua ti lo ti kongo le-kobe na salango kusala na a-ange ti yayu nga, na sese ge, na “ngba ti be-ta-zo na ti ndara” so a sa yingo na ndo ti lo. (Matthieu 24:45-47, NW; Apocalypse 14:6, 7) Me tongana nyen e lingbi ti luti na gbele kangango lege so alondo na awato, na atä so kue ti bata ngia ti e na ngoi so e ngbâ lakue ti sala kusala ti kongo le-kobe?
7. Bibe wa a lingbi e sala ngangu ti bata tongana a kanga lege na e wala a sala ngangu na e?
7 Tongana e luti na gbele kangango lege wala même tâ salango ngangu, zia e gi mungo maboko ti Nzapa si e lingbi bata mara ti bibe so Paul ayeke na ni. Lo sû na mbeti: “Tongana azo azonga e, e hiri tene-nzoni na li ti ala; tongana azo asala ngangu na e, e gbu ngangu; tongana azo asala si iri ti e aga sioni, e voro ala.” (1 aCorinthien 4:12, 13) Ngoi na ngoi, mara ti bibe tongaso, tongana ague legeoko na kusala ti e ti fango tene na ndara na gbele azo, ayeke gbian bango ndo ti awato ti e.
8. Dengo bê wa mo gboto na lege ti atene ti Jésus so a sû ni na Matthieu 10:28 (NW)?
8 Même ziango mbito ti kuâ na bê ti e asala pepe si wâ ti e tongana awakua ti kongo le-kobe akiri na peko. E yeke fa polele na mbito oko pepe tokua ti Royaume na lege kue so azi. Na e wara dengo bê so akpengba zo na lege ti atene so ti Jésus: “I duti pepe na mbito ti ala so afâ tele me alingbi pepe ti fâ âme; me nde na so, i sala mbito ti lo so alingbi ti futi âme na tele na yâ Géhenne.” (Matthieu 10:28, NW) E hinga so Babâ ti e ti yayu ayeke Wamungo fini. Lo futa ala so abata be-biani ti ala na angbâ lakue ti sala kusala ti kongo le-kobe.
Mbeni Tokua so Asö Fini
9. Tongana nyen ambeni zo asala ye na gbele atene ti Ézékiel na tongana nyen mara ti ye tongaso ayeke si laso?
9 Tongana prophète Ézékiel afa na mbito pepe atokua ti Jéhovah na “amara so ake tene,” aroyaume ti Israël na Juda, a nzere na ambeni zo ti mä tene so lo yeke na ni ti tene. (Ezéchiel 2:3) Jéhovah atene: “Ba, na lê ti ala, mo yeke tongana bia ti ndoye na yanga ti zo so go ti lo ayeke nzoni, na lo lingbi ti pika mozoko nzoni.” (Ezéchiel 33:32) Atä so ala ye atene ti Ézékiel ala sala ye pepe alingbi na ni. Ye nyen ayeke si laso? Tongana tanga ti azo so a sa yingo na ndo ti ala na afon ala ayeke fa na mbito pepe atokua ti Jéhovah, a nzere na ambeni zo ti mä tene ti aye ti nzoni so Royaume ayeke ga na ni, me ala yekia ni pepe, ala ga adisciple pepe, na ala mu mbage ti ala nga pepe na yâ kusala ti kongo le-kobe.
10, 11. Na yâ kozo mbage ti siècle 20, ye nyen a sala ti fa na gbele azo tokua ti e so asö fini, na aye wa aga na pekoni?
10 Na mbeni mbage nde, azo mingi ayeda na kusala ti kongo le-kobe na ala mu mbage ti ala na fango tokua ti Nzapa. Na tapande, na ngoi ti mbeni molongo ti akota bungbi so atambela na popo ti angu 1922 na ngu 1928, atokua ti fango ngbanga na ndo sioni bungbi ti aye ti Satan atoto polele. Andokua ti radio asala tene ti afango nda ti ye polele so a fa ni na akota bungbi so. Na pekoni, azo ti Nzapa akangbi ambeti ti atokua so kutu mingi.
11 Na hunzingo ti angu 1930, mbeni mbage nde ti kusala ti fango tene aba gigi: tambelango na a-pancarte ti fa tene na ni. Kozoni kue, azo ti Jéhovah atambela na a-pancarte so afa tene ti akota diskur. Na pekoni, ala tambela na a-pancarte so na ndo ni a sû atene tongana ti so: “Lege ti vorongo ayeke son na ye ti handa,” na “Sala na Nzapa nga na Christ, Gbia ni.” Tongana ala tambela na ndo alege, ala yeke gboto lê ti azo. Mbeni ita-koli so amu mbage ti lo la ni lakue na kusala so na ndo alege ti Londres, Angleterre, so azo mingi asi singo dä, atene: ‘Ye so asala kusala mingi ti gboto lê ti azo na ndo aTémoin ti Jéhovah na ti kpengba ala.’
12. Na ndo ti atokua ti fango ngbanga ti Nzapa, ye nyen e gboto lê na ndo ni na yâ kusala ti e, na azo wa abungbi fadeso oko na yâ kusala ti fango nzo tene?
12 Tongana e yeke fa atokua ti fango ngbanga ti Nzapa, e yeke gboto lê nga na ndo aye ti nzoni so ayeke mbeni mbage ti tokua ti Royaume ni. Fango tene ti e na mbito pepe na gbele azo ti sese amu maboko na e ti gi na ti wara azo so alingbi. (Matthieu 10:11) Mingi ti andangba zo so a sa yingo na ndo ti ala ayeda na hiringo ndo ti trompette ti kongo le-kobe ni na yâ angu 1920 na ngu 1930. Na pekoni, na mbeni kota bungbi na ngu 1935, a fa pendere nzo tene ti mbeni nzoni gigi ti kekereke teti “azo mingi so asi singo” ti “ambeni ngasangbaga” na ndo paradis na sese. (Apocalypse 7:9; Jean 10:16) Ala bata atokua ti fango ngbanga ti Nzapa na ala sala beoko na aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala ti mu mbage na fango nzo tene so asö fini.
13, 14. (a) Dengo bê wa e lingbi ti wara na lege ti Psaume 126:5, 6? (b) Tongana e ngbâ ti lu na ti zia ngu dä, ye nyen ayeke si ande na pekoni?
13 Tene ti Psaume 126:5, 6 ayeke kota ye ti dengo bê teti awakua ti kongo le-kobe, na mbilimbili teti ala so ahu pono ti salango ngangu: “Azo so alu le-kobe na ngule, fade ala fâ le-kobe na ngia. Zo so atoto na ngule tongana lo yeke gue na le-kobe na maboko ti lo ti lu, fade lo kiri na tâ ngia na gbâ ti le-kobe ti lo.” Atene ti wasungo psaume na ndo lungo na kongo le-kobe afa batango ndo ti Jéhovah na deba nzoni ti lo na ndo tanga ti azo so asigigi na gbe ti ngba na Babylone ti giriri. Ala wara ngia mingi so a zi ala na gbe ti ngba, me peut-être ala toto na ngule tongana ala yeke lu ye na ndo sese so aduti yangbato na so a sala kusala dä pepe teti angu 70 so ala sala na ngba. Ye oko, ala so ague na li ni na yâ akusala ti ala ti lungo le-kobe na ti lekengo ye awara ngia ti ba lengo nga na ngia ti peko ti kusala ti ala.
14 E lingbi peut-être ti toto na ngule tongana e yeke na kpale wala tongana e wala afon e wamabe ahu pono teti ye ti mbilimbili. (1 Pierre 3:14) Na yâ ti kusala ti e ti kongo le-kobe, e lingbi peut-être ti wara ye ti ngangu na tongo nda ni ngbanga ti so a ba so e yeke na ye oko pepe ti fa ni tongana nzoni lengo ti angangu so e sala na yâ kusala ti fango tene. Me tongana e ngbâ ti lu na ti zia ngu dä, Nzapa ayeke sala ande si aye amaï, na fani mingi a yeke hon ye kue so e bi bê ti e dä. (1 aCorinthien 3:6) A yeke ba ye so nzoni na yâ alengo ti peko ti kangbingo aBible na ambeti na ndo Bible so e yeke kangbi.
15. Mu mbeni tapande so afa nzoni ye so ambeti ti aChrétien ayeke sala na yâ kusala ti kongo le-kobe.
15 Ba tapande ti mbeni koli so iri ti lo ayeke Jim. Tongana mama ti lo akui, lo wara na popo ti akungba ti lo buku La vie: comment est-elle apparue? Évolution ou création?a. Lo diko ni na nzala mingi. Na yâ ti lisoro so lo sala na mbeni Témoin so afa tene na lo na ndo lege, Jim ayeda ti tene a kiri a sala vizite na lo, na ye so amu lege na mandango Bible. Jim ague na li ni hio na lege ti yingo, lo mu tele ti lo mveni na Jéhovah, na lo wara batême. Lo sala tene ti aye so lo manda na ambeni zo ti sewa ti lo. Na nda ni, ita ti lo ti wali na ti koli aga aTémoin ti Jéhovah. Na pekoni, Jim awara matabisi ti duti zo so amu tele ti lo mveni na nzobe ti sala kusala ti ngoi-kue na Béthel ti Londres.
Na Ngia Atä A Sala Ngangu na Ala
16. (a) Ngbanga ti nyen a ba aye ti nzoni na yâ kusala ti kongo le-kobe? (b) Gbotongo mê wa Jésus amu na ndo ye so nzo tene ayeke sala, me e yeke ga ndulu na azo na bango ndo wa?
16 Ngbanga ti nyen aye aga nzoni tongaso na yâ kusala ti kongo le-kobe? Ngbanga ti so aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala na afon ala amä awango so ti Jésus: “Tene so Mbi fa na i na bingo, i tene so na lumière; tene so azo afa na i na papata, i fa tene so na ndo da.” (Matthieu 10:27) Ye oko, e lingbi ti ku ti wara akpale teti Jésus amu gbotongo mê so: “Fade mbeni zo akä ita ti lo si a fâ lo; na babâ asala tongaso na molenge ti lo; na fade amolenge alondo ti ke ababâ na amama ti ala si a fâ ala.” Jésus akiri atene na ndo ni: “I tene na bê ti i pepe, Mbi ga ti zia siriri na ndo sese; Mbi ga ti zia siriri na ndo sese pepe, me ti zia épée dä.” (Matthieu 10:21, 34) Jésus aleke pepe na bê ti lo ti kangbi yâ ti asewa. Me ngoi na ngoi, nzo tene ayeke sala ye tongaso. A yeke nga tâ ye legeoko teti awakua ti Nzapa laso. Tongana e sala vizite na asewa, e leke pepe na bê ti e ti ga na kangbi na yâ ti sewa. Nzala ti bê ti e ayeke ti tene zo oko oko kue ayeda na nzo tene. Tongaso, e tara ti ga ndulu na azo kue na yâ ti mbeni sewa na mbeni lege so ayeke nzoni na afa nzobe, na so asala si tokua ti e agboto ala so “bê ti ala alingbi na ye so a hunda teti fini ti lakue lakue.”—Kusala 13:48, NW.
17. Tongana nyen a zia nde ala so amu mbage ti kota yanga-ti-komande ti Nzapa, na mbeni oko ti atapande so ayeke nyen?
17 Tokua ti Royaume ayeke zia nde ala so amu mbage ti kota yanga-ti-komande ti Nzapa. Na tapande, ba tongana nyen afon e na yâ vorongo aduti nde ngbanga ti so ala ‘mu na César ye so ayeke ti César, me ala mu na Nzapa ye so ayeke ti Nzapa’ na ngoi ti komandema ti aNazi na Zamani. (Luc 20:25) Nde na amokonzi ti lege ti vorongo nga na aChrétien ti yanga so ayeke na yâ ti a-église ti Chrétienté, awakua ti Jéhovah aluti ngangu, na ala ke ti doro akpengba-ndia ti Bible. (Esaïe 2:4; Matthieu 4:10; Jean 17:16) Wasungo mbaï Christine King so asû buku The Nazi State and the New Religions (Komandema ti aNazi na Afini Lege ti Vorongo) atene: “Gi aTémoin ti Jéhovah oko si yanga-ti-komande [ti aNazi] awara lege pepe ti hon na ngangu, teti atä so a fâ saki mingi na popo ti ala, kusala ni angbâ lakue ti gue na ti si na nze ti mai ti ngu 1945, bungbi ti aTémoin ti Jéhovah angbâ lakue na fini, me Komande ti aNazi pepe.”
18. Bango ndo wa azo ti Jéhovah afa na gigi atä so a yeke sala ngangu na ala?
18 Biani, bango ndo so azo ti Jéhovah afa na gigi tongana ala luti na gbele salango ngangu ayeke kota ye mingi. Na ngoi so bê ti azo ti komande ti sese apika na bango mabe ti e, bê ti ala adö mingi ti ba so e yeke na sioni bibe pepe wala e bata tene na bê pepe. Na tapande, aTémoin so asö fini na ngoi ti Holocauste (kota fango zo ti aNazi) afa na gigi fani mingi ngia na nzerengo tele tongana ala bi bê na ndo ye so asi na ala. Ala hinga so Jéhovah amu la ni na ala “ngangu so ahon ti senge ni.” (2 aCorinthien 4:7, NW) Ala so a sa yingo na ndo ti ala na so ayeke na popo ti e ahinga biani na bê so ‘a sala iri ti ala na mbeti na yayu.’ (Luc 10:20) Gbungo ngangu ti ala alë mbeni beku so aga pepe na suingo bê, na awakua be-ta-zo ti kongo le-kobe so ayeke na beku ti wara fini na sese ayeke na oko bibe so.—aRomain 5:4, 5.
Gbu Ngangu na yâ Kusala ti Kongo Le-kobe
19. A sala kusala na anzoni kode wa na yâ fango tene ti aChrétien?
19 A lingbi a ku ti ba teti ngoi oke Jéhovah ayeke zia lege na e ti bi tele ti e na yâ ti kusala ti kongo le-kobe na lege ti fä. Ti ku na ngoi so, a lingbi e bata na li so awakua ti kongo le-kobe ayeke na ambilimbili kode ti salango na kusala ti ala. Legeoko nga, e lingbi ti hinga na bê so dutingo be-ta-zo ti e na yâ alege so a tara ni ti fango tene ayeke ga ande na ye ti nzoni. Paul atene na afon lo Chrétien: “Mbi hunda i mingi ti sala legeoko tongana mbi sala.” (1 aCorinthien 4:16) Na ngoi so Paul atingbi na a-ancien ti Éphèse na Milet, lo dabe ti ala so lo gbanzi tele ti lo pepe ti fa tene na ala ‘na gbele azo, nga da na da.’ (Kusala 20:20, 21) Timothée, fon Paul na kusala amanda akode ti bazengele ni, na tongaso lo lingbi ti mu lege na azo ti Corinthe ti hinga ni. (1 aCorinthien 4:17) Nzapa ahiri deba nzoni na ndo akode ti fango ye ti Paul, legeoko tongana ti so lo yeke hiri deba nzoni ande na ndo gbungo ngangu ti e na yâ kusala ti fango nzo tene na gbele azo na lege ti fango tene da na da, salango afini vizite, amandango Bible na ndo ti azo, nga na fango tene na ndo kue so a lingbi ti wara azo dä.—Kusala 17:17.
20. Tongana nyen Jésus afa so kota kongo le-kobe ti yingo aga ndulu, na tongana nyen ye so aga tâ ye na yâ angu so ahon aninga mingi pepe?
20 Na pekoni so lo fa tene na mbeni wali ti Samarie ndulu na Sychar na ngu 30 N.E., Jésus asala tene ti kongo le-kobe na lege ti yingo. Lo tene na adisciple ti lo: “I yä lê ti i, i ba le-kobe ti yaka abe alingbi na fango ni. Zo so afâ le-kobe ni awara futa ti lo, na lo bungbi lengo ni teti fini ti lakue lakue, si zo so alu na zo so afâ le-kobe alingbi duti na ngia legeoko.” (Jean 4:34-36) Peut-être Jésus aba awe lengo ti peko ti tingbingo tele ti lo na wali ti Samarie, teti azo mingi aduti na mabe na lo tongana ala mä tene ti témoin ti wali ni. (Jean 4:39) Na yâ angu so ahon ade ti ninga pepe, akodoro nde nde azi andia so akanga lege na aTémoin ti Jéhovah wala ayeda na kusala ti ala na lege ti ndia; ye so azi lege na afini yaka teti kongo le-kobe. Ye ti pekoni ayeke so kota kongo le-kobe na lege ti yingo ayeke gue na li ni. Biani, na ndo ti sese kue, e wara adeba nzoni mingi tongana e ngbâ ti bi tele ti e na ngia na yâ kusala ti kongo le-kobe na lege ti yingo.
21. Ngbanga ti nyen e yeke na nda ti tene ti ngbâ lakue ti duti tongana awakua ti kongo le-kobe so ayeke na ngia?
21 Tongana ale-kobe ti yaka abe na alingbi na kongo ni, a yeke nzoni awakua asala ye fade fade. A lingbi ala ku pepe ti sala kua. Laso, a hunda na e ti sala kusala ngangu nga na bibe ti sala ye fade fade ngbanga ti so e yeke na “lâ ti nda ni.” (Daniel 12:4) Biani, e yeke tingbi na akpale, me a yeke ko le-kobe ti awavorongo Jéhovah so ayeke kota ahon ti kozo. Tongaso, a yeke lâ ti duti na ngia. (Esaïe 9:3) Tongaso, tongana awakua so ayeke na ngia, zia e ngbâ lakue ti sala kusala ti kongo le-kobe!
[Kete Tene na Gbe Ni]
a So aTémoin ti Jéhovah asigigi na ni na akangbi ni.
Mo Yeke Kiri Tene Tongana Nyen?
• Tongana nyen Mveni ti le-kobe akiri tene na hundango ti wara awakua mingi ahon?
• Atä so e ga “ye ti ke,” bibe wa e bata lakue?
• Ngbanga ti nyen e yeke na ngia atä so a sala ngangu na e?
• Ngbanga ti nyen a lingbi e gbu ngangu na yâ kongo le-kobe na dutingo na bibe ti sala ye fade fade?
[Afoto na lembeti 16, 17]
Ala so abi tele ti ala na yâ kongo le-kobe na lege ti yingo ayeke na mungo maboko ti a-ange
[Foto na lembeti 18]
Kusala ti tambelango na a-pancarte ti fa tene na ni agboto lê ti azo mingi na ndo tokua ti Royaume
[Foto na lembeti 18]
E lu na e zia ngu dä, me Nzapa asala si a maï