Ngia ayeke na awakua ti Jéhovah
“Ngia ayeke na azo so ahinga ye ti yingo amanke ala.”—MATTHIEU 5:3.
NGIA ayeke ye ti ngele ngangu so azo ti Jéhovah ayeke na ni. Wasungo psaume David afa atënë ti bê ti lo na tenengo: “Ngia ayeke na azo so L’Eternel ayeke Nzapa ti ala.” (Psaume 144:15). Ngia ayeke bibe ti nzoni duti so zo ayeke na ni. Tongana e hinga so Jéhovah ayeke hiri deba nzoni na ndo e, e yeke wara mbeni tâ ngia so gunda ni alï tâ ngangu na yâ bê ti e (aProverbe 10:22). Mara ti ngia so ayeke fa kota songo so e yeke na ni na Babâ ti e ti yayu, nga ayeke mû lege na e ti hinga so e yeke sala ye so bê ti lo aye (Psaume 112:1; 119:1, 2). A yeke nzoni ti hinga so Jésus afa molongo ti aye gumbaya so ngbanga ni e lingbi ti duti na ngia. Na yâ article so nga na ti peko, gingo nda ti aye so ayeke mû ande maboko na e ti bâ tâ ngia so e yeke wara tongana e ngbâ be-ta-zo na Jéhovah, “Nzapa so ayeke na ngia”. —1 Timothée 1:11, NW.
Hingango so aye ti yingo amanke e
2 Na ngu 31 ti ngoi ti e, Jésus amû mbeni oko ti apendere diskur so ahon tanga ti adiskur kue na yâ mbaï. A hiri ni Fango ye na ndo ti Hoto ngbanga ti so Jésus amû ni na tele ti mbeni hoto, ndulu na Kota Ngu ti Galilée. Évangile ti Matthieu atene: ‘Tongana [Jésus a]bâ azo mingi so, Lo ma hoto, na Lo duti na sese, na tongana adisciple ti Lo asi na Lo, Lo lungula yanga ti Lo, Lo fa nda ti tënë na ala, Lo tene: Ngia ayeke na azo so ahinga ye ti yingo amanke ala, teti royaume ti yayu ayeke ti ala.’ Tongana a tene ni tâ gi tongana ti yanga ti Grec ni, a lingbi ti kiri peko ti akozo tënë ti Jésus so tongaso: “Ngia ayeke na awanzinga (tongana andu ye) ti yingo”, wala “Ngia ayeke na azo so ayeke azo ti hiringo ye ti yingo.” (Matthieu 5:1-3, Kingdom Interlinear; Les Saintes Écritures—Traduction du monde nouveau, kete tënë na gbe ni). Mbeni Bible (Today’s English Version) akiri pekoni tongaso: “Ngia ayeke na azo so ahinga so ala yeke awanzinga na lege ti yingo.”
3 Na yâ Fango ye ti lo na ndo ti Hoto, Jésus afa polele so mbeni zo ayeke na ngia mingi tongana lo hinga biani so ye ti yingo amanke lo. A-Chrétien so ayeke na tâ be-ti-molenge, so ahinga biani so ala yeke awasiokpari, ayeke toto na Jéhovah ti tene lo pardone ala na lege ti kota ngele ti sandaga ti Christ (1 Jean 1:9). Na lege so, ala yeke wara siriri ti bê nga na tâ ngia. “Ngia ayeke na zo so kengo-ndia ti lo a pardone awe, na lo so siokpari ti lo a honde awe.”—Psaume 32:1; 119:165.
4 Ti hinga so ye ti yingo amanke e ayeke pusu e ti diko Bible lâ oko oko, ti te kobe ti yingo so “ngbâa be-ta-zo na ti ndara” ayeke mû “na tâ ngoi ni” nga ti gue na bungbi lakue (Matthieu 24:45, NW; Psaume 1:1, 2; 119:111; aHébreu 10:25). Ndoye so e yeke na ni teti amba ti e ayeke sala si e hinga so ye amanke ala na lege ti yingo nga ayeke pusu e ti fa nzo tënë ti Royaume nga ti fa ye na wâ (Marc 13:10; aRomain 1:14-16). Fango atâ tënë ti Bible na azo ayeke mû na e ngia (Kusala 20:20, 35). Ngia ti e ayeke kono gi konongo tongana e yeke gbu li na ndo pendere beku nga na aye ti nzoni so Royaume ayeke ga ande na ni. Ti “kete kundu,” aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala, ala yeke na beku ti wara fini so alingbi ti futi pëpe na yayu, nga ala yeke duti azo ti yâ ti ngorogbia ti Royaume ti Christ (Luc 12:32; 1 aCorinthien 15:50, 54). Ti “ambeni ngasangbaga”, a yeke fini ti lakue lakue na yâ paradis na ndo sese na gbe ti ngorogbia so.—Jean 10:16; Psaume 37:11; Matthieu 25:34, 46.
Tongana nyen azo ti vundu alingbi ti duti na ngia?
5 Na bango ni gi tongaso, atënë so Jésus akiri atene, so andu ngia, ague oko pëpe. Lo tene: “Ngia ayeke na azo so atoto na vundu, teti fade A lungula vundu ti ala.” (Matthieu 5:4). Tongana nyen zo alingbi ti duti na vundu nga na oko ngoi ni lo yeke na ngia? Ti gbu nda ti atënë ti Jésus so, a lingbi e hinga mara ti vundu wa si lo yeke sala tënë ni. Disciple Jacques afa so dutingo ti e ti wasiokpari alingbi ti sala si e duti na vundu. Lo sû na mbeti: “I sukula maboko ti i, i awasiokpari; i sukula bê ti i, i azo ti bê use. I duti na vundu, i toto na vundu na ngule; a lingbi ngia ti i agbian ti ga vundu, na tâ ngia ti i agbian ti ga vundu ti lê. I sala i mveni kete na lê ti Nzapa, na fade Lo yä iri ti i.” (Jacques 4:8-10). Azo so ayeke na vundu biani ngbanga ti dutingo ti ala ti wasiokpari ayeke wara dengo bê tongana ala hinga so a lingbi ti pardone siokpari ti ala tongana ala fa na gigi mabe na yâ kota ngele ti sandaga ti Christ, nga ala fa so ala gbian bê ti ala biani na salango ye so bê ti Jéhovah aye (Jean 3:16; 2 aCorinthien 7:9, 10). Na lege so, ala lingbi ti duti na kota songo na Jéhovah nga ti duti na beku ti wara fini ti lakue lakue ti sala na lo na ti sepela lo. Ye so ayeke sala si ala yeke na kota ngia na bê ti ala.—aRomain 4:7, 8.
6 Tënë ti Jésus so andu nga azo so ayeke toto na vundu ndali ti aye ti sioni so amû ndo na sese. Jésus asala kusala na prophétie ti Esaïe 61:1, 2 na ndo lo mveni. Prophétie ni atene: “Yingo ti Seigneur L’Eternel ayeke na ndo Mbi, teti L’Eternel asa mafuta na li ti Mbi ti fa tene-nzoni na awanzinga; Lo to Mbi ti sala si bê ti zo so afâ awe aga nzoni, . . . ti lungula vundu ti azo kue so atoto na vundu.” Kusala so abâ nga aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala so ade na sese ge, so afon ala “ambeni ngasangbaga” ayeke mû maboko na ala ti sala ni. Ala kue ayeke mû mbage ti ala na kusala ti ziango marque, na lege ti fä, na ndo lê ti “azo so abima, ala so atoto teti ye kue ti sioni mingi so azo asala na yâ [Jérusalem so ake tënë ti mabe, so a duti fä ti aChrétien ti yanga].” (Ezéchiel 9:4). Azo tongaso ayeke wara dengo bê na lege ti ‘Tene-nzoni ti royaume’. (Matthieu 24:14). Ala yeke na ngia ti mä so na yâ ngoi kete fini sese ti mbilimbili so Jéhovah ayeke leke ayeke mû place ti sioni sese ti Satan.
Ngia ayeke na azo so ayeke na tâ be-ti-molenge
7 Na yâ Fango ye ti lo na ndo ti Hoto, Jésus angbâ ti tene: “Ngia ayeke na azo so ayeke na tâ be-ti-molenge, teti fade sese so aga ye ti héritier ti ala.” (Matthieu 5:5). Ngoi na ngoi, azo abâ ti ala so tënë tâ be-ti-molenge aye ti fa mbeni wokongo so zo ayeke na ni. Me a yeke tongaso pëpe. Ti fa nda ti tënë so a kiri pekoni na “tâ be-ti-molenge,” mbeni wandara ti Bible asû na mbeti: “Kota ye so a yeke hinga na zo so ayeke na [tâ be-ti-molenge] ayeke so lo hinga ti kanga nzara ti tele ti lo. Tâ be-ti-molenge ayeke pëpe salango ye yeke tongana zo so awoko wokongo, ziango si atënë ti bê afa lege na zo, dutingo zo so ayeke gi kpô tongaso sân ti fa bibe ti lo. A yeke ngangu so zo ayeke na ni ti fa lege na tele ti lo.” Jésus asala tënë so na ndo lo mveni: “Mbi yeke na tâ be-ti-molenge na bê ti Mbi ayeke kota pëpe.” (Matthieu 11:29). Me tongana a ndu tënë ti mungo mbage ti ye so ayeke mbilimbili, Jésus ayeke na mbito pëpe.—Matthieu 21:12, 13; 23:13-33.
8 Tongaso, tâ be-ti-molenge ague tâ oko na ngangu ti kanga nzara ti tele. Biani, tâ be-ti-molenge na ngangu ti kanga nzara ti tele ayeke na yâ molongo ti aye so bazengele Paul afa ni tongana “lengo ti Yingo”. (aGalate 5:22, 23). Ti duti na tâ be-ti-molenge, a hunda ti wara mungo maboko ti yingo vulu. A yeke mbeni nzoni salango ye ti Chrétien so alingbi ti sala si lo yeke na siriri na azo so amä na bê pëpe nga na azo ti yâ ti kongregation. Paul asû na mbeti: “I yü be-ti-ndoye, nzobe, be-kota-pepe, tâ be-ti-molenge, be-nze-pepe, i zingo na ambeni zo na popo ti i fade pëpe . . ., i pardone ye na popo ti i.”—aColossien 3:12, 13.
9 Ye oko, salango ye na tâ be-ti-molenge angbâ gi pëpe na ndo songo so e yeke na ni na azo. E yeke fa so e yeke na tâ be-ti-molenge na dutingo ndulu ti yeda na yanga-ti-komande ti Jéhovah. Na ndo tënë so, Jésus Christ ayeke kozo tapande ni. Na ngoi so lo yeke lani ge na sese, lo sala ye na tâ be-ti-molenge nga lo yeda na ye kue so bê ti Babâ ti lo aye (Jean 5:19, 30). Jésus ayeke kozoni kue zo so ayeke wara sese tongana ye ti héritier, ndali ti so a soro lo ti duti Mokonzi ni (Psaume 2:6-8; Daniel 7:13, 14). Lo na azo 144 000, so ayeke “afon [lo] na yâ ye ti héritier” na so a soro ala na “popo ti azo” ti “komande na ndo sese”, si ayeke kangbi yâ ti ye ti héritier so (aRomain 8:17; Apocalypse 5:9, 10; 14:1, 3, 4; Daniel 7:27). Fade Christ na amba ti lo mokonzi ayeke komande akoli na awali kutu mingi so ayeke tongana angasangbaga. Fade prophétie ti psaume so ayeke wara mbeni pendere gango tâ tënë na ndo ala: “Azo so ayeke na tâ be-ti-molenge, fade sese ni aga ye ti héritier ti ala, fade ala wara ngia na yâ siriri so awu mingi.”—Psaume 37:11; Matthieu 25:33, 34, 46.
Ngia ayeke na azo so ayeke na nzara ti mbilimbili
10 Tongana lo yeke fa tënë na ndo hoto na kodoro ti Galilée, tënë so Jésus atene na pekoni so andu ngia ayeke so: “Ngia ayeke na azo so nzara ti mbilimbili asala ala legeoko tongana nzara ti kobe na ti ngu asala zo, teti fade ala wara ye alingbi na nzara ti ala.” (Matthieu 5:6). Ti aChrétien, Jéhovah la ayeke fa ye so ayeke mbilimbili. Tongaso, azo so nzara ti mbilimbili asala ala tongana nzara ti kobe na ti ngu ayeke tâ na kota nzara ti wara fango lege ti Nzapa. Azo tongaso ahinga biani so ala yeke awasiokpari na ala yeke tâ na kota nzara ti duti azo so Jéhovah ayeda na ala. So ngia si ala yeke na ni tongana ala manda na yâ Tënë ti Nzapa so, tongana ala gbian bê ti ala na ala gi ti wara pardon na lege ti kota ngele ti sandaga ti Christ, ala yeke wara ande lege ti ga azo so ayeke mbilimbili na gbele Nzapa!—Kusala 2:38; 10:43; 13:38, 39; aRomain 5:19.
11 Jésus atene so azo tongaso alingbi ti duti na ngia ndali ti so “fade ala wara ye alingbi na nzara ti ala.” (Matthieu 5:6). Ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala na so a hiri ala ti “komande” tongana agbia legeoko na Christ na yayu, a diko ala “azo ti mbilimbili” so alingbi na fini (aRomain 5:1, 9, 16-18). Jéhovah aga babâ ti ala na lo yeda na ala tongana amolenge ti lo ti yingo. Ala ga amba ti Christ na yâ ye ti héritier, na a hiri ala ti ga agbia na aprêtre na yâ Royaume ti lo ti yayu.—Jean 3:3; 1 Pierre 2:9.
12 Ti azo mingi so asi singo, ade a diko ala azo ti mbilimbili so alingbi na fini pëpe. Ye oko, Jéhovah amû kamême na ala mbeni dutingo ti mbilimbili na lege ti mabe ti ala na yâ mênë ti Christ so atuku (Jacques 2:22-25; Apocalypse 7:9, 10). A diko ala mbilimbili tongana akamarade ti Jéhovah ti ku na songo ala na ngoi ti “kota ye ti vundu”. (Apocalypse 7:14). Na gbe ti “ayayu ti fini”, na ngoi so ala yeke ga mbage ti fini sese so “mbilimbili aduti na yâ ni”, a yeke kiri ande ti kaï nzara ti mbilimbili so asala ala tongana nzara ti ngu.—2 Pierre 3:13; Psaume 37:29.
Ngia ayeke na azo so asala be-nzoni
13 Fango ye ti Jésus na ndo ti Hoto angbâ ti gue. Lo tene: “Ngia ayeke na azo so asala be-nzoni na azo, teti fade A sala be-nzoni na ala.” (Matthieu 5:7). Tongana a ndu tënë ti fango ngbanga, be-nzoni andu salango ye ti mbeni wafango ngbanga so abâ mawa ti mbeni zo ti sioni na lo dë ngbanga na li ti lo tâ gi tongana ti so ndia ahunda pëpe. Ye oko, tongana a yeke sala kusala na ni na yâ Bible, mingi ni, tënë so a kiri pekoni na “be-nzoni” aye ti fa bango mawa ti zo so ye atia lo na ti mû maboko na lo. Tongaso, azo ti be-nzoni ayeke azo so salango ye ti ala afa so ala yeke bâ mawa ti zo. Parabole ti Jésus ti zo ti Samarie so asala ye na nzobe ayeke pendere tapande ti zo so “asala be-nzoni” na mbeni mba ti lo so ye atia lo.—Luc 10:29-37.
14 Ti wara ngia so ayeke ga na lege ti salango ye na be-nzoni, e yeke na bezoin ti sala akusala so afa na gigi nzobe na mbage ti azo so ye atia ala (aGalate 6:10). Mawa ti azo asala Jésus. “Lo ye ti sala be-nzoni na ala, teti ala yeke tongana angasangbaga so ayeke na berger pëpe; na Lo komanse ti fa ye mingi na ala.” (Marc 6:34). Jésus ahinga so kota ye so atia azo ayeke ye ti yingo. E nga e lingbi ti fa so mawa ti azo asala e nga e yeke na be-nzoni na mungo na ala kota ye so ala yeke tâ na bezoin ni: ‘Tene-nzoni ti royaume’. (Matthieu 24:14). E lingbi nga ti mû maboko na amba ti e Chrétien so ayeke ambakoro, awomua, amolenge so babâ na mama ti ala ayeke dä pëpe, na ti “lungula vundu ti ala so bê ti ala anze”. (1 aThessalonicien 5:14; aProverbe 12:25; Jacques 1:27). Salango tongaso ayeke sala si e wara gi ngia pëpe, me e yeke wara nga be-nzoni ti Jéhovah.—Kusala 20:35; Jacques 2:13.
Azo so bê ti ala ayeke na sioni kete pëpe nga aye siriri
15 Jésus afa omene nga na mbasambala ye so ayeke sala si zo awara ngia na tenengo: “Ngia ayeke na azo so bê ti ala ayeke na sioni kete pëpe, teti fade ala bâ Nzapa. Ngia ayeke na awasala-songo, teti fade a di iri ti ala amolenge ti Nzapa.” (Matthieu 5:8, 9). Bê so ayeke na sioni kete pëpe ayeke pusu zo gi pëpe ti sala ye nzoni, me a yeke nzoni-kue na lege ti yingo. Nga, a yeke oko na yâ salango ye so Jéhovah aye (1 Chronique 28:9; Psaume 86:11). Tâ mbilimbili nda ti tënë ti Grec so a kiri pekoni na “awasala-songo” aye ti tene “azo so ayeke leke siriri”. Azo so aye siriri ayeke duti na siriri na aita ti ala wamabe, nga tongana lege ayeke dä, ala yeke na siriri na azo so ayeke ndulu na ala (aRomain 12:17-21). Ala yeke “gi lege ti siriri, na [ala] tambela dä.”—1 Pierre 3:11.
16 Ti azo so aye siriri nga ayeke na bê so ayeke na sioni kete pëpe, a mû na ala zendo so “fade a di iri ti ala amolenge ti Nzapa” na “fade ala bâ Nzapa.” Na ngoi so ala de na sese ge, aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala ayeke tongana “amolenge” ti Jéhovah na lege ti yingo (aRomain 8:14-17). Tongana a zingo ala na kuâ ti duti legeoko na Christ na yayu, ala yeke sala kusala na gbele Jéhovah nga ala yeke bâ lo biani.—1 Jean 3:1, 2; Apocalypse 4:9-11.
17 “Ambeni ngasangbaga” so aye siriri ayeke sala na Jéhovah na gbe ti Nzo Berger, Christ Jésus, so ayeke ga “Babâ [ti ala] Ti Lakue Lakue”. (Jean 10:14, 16; Esaïe 9:5). Azo so ayeke sigigi yamba na yâ ti tara na peko ti Komandema ti Ngu Saki Oko ti Christ ayeke ga ande amolenge ti Jéhovah na sese ge na ala yeke “wara liberté ti gloire ti amolenge ti Nzapa.” (aRomain 8:21; Apocalypse 20:7, 9). Ti ku na ngoi ni so, ala yeke sala tënë na Jéhovah tongana Babâ ti ala, ngbanga ti so ala mû tele ti ala na lo, ala hinga lo tongana Lingu ti fini ti ala (Esaïe 64:7). Legeoko tongana Job na Moïse, ala yeke “bâ Nzapa” na lê ti mabe (Job 42:5; aHébreu 11:27). Na lege ti ‘lê ti bê ti ala’ nga na tâ hingango ye ti ala na ndo Nzapa, ala yeke bâ anzoni salango ye ti Jéhovah so ayeke pendere mingi. Nga, ala yeke sala ngangu ti mû tapande ti lo na salango ye so bê ti lo aye.—aEphésien 1:18; aRomain 1:19, 20; 3 Jean 11.
18 E bâ awe so azo so ayeke wara tâ ngia na salango na Jéhovah ayeke azo so ahinga ye ti yingo amanke ala, azo so ayeke toto na vundu, azo so ayeke na tâ be-ti-molenge, azo so nzara ti mbilimbili asala ala legeoko tongana nzara ti kobe na ti ngu, azo so asala be-nzoni, azo so bê ti ala ayeke na sioni kete pëpe nga na azo so aye siriri. Ye oko, azo tongaso ayeke tingbi lakue na kangango lege nga na salango ngangu. Aye so alingbi ti buba yâ ti ngia ti ala? E yeke bâ hundango tënë so na yâ article ti peko.
Dango bê
• Azo so ahinga ye ti yingo amanke ala ayeke wara mara ti ngia wa?
• Na alege wa azo so ayeke toto na vundu awara dengo bê?
• Tongana nyen e yeke fa so e yeke na tâ be-ti-molenge?
• Ngbanga ti nyen a lingbi e duti azo ti be-nzoni, azo so bê ti ala ayeke na sioni kete pëpe nga aye siriri?
[Ahundango tënë ti manda na ye]
1. Tâ ngia ayeke nyen? Na lo yeke fa nyen na gigi?
2. A yeke na ngoi wa si Jésus asala tënë na ndo ngia? Na kozo tënë ti lo ayeke so wa?
3. Tongana nyen dutingo na tâ be-ti-molenge ayeke mû lege na e ti duti na ngia?
4. (a) Na alege wa e lingbi ti fa so e hinga so aye ti yingo amanke e nga na amba ti e? (b) Ye nyen ayeke sala si ngia ti e akono gi konongo tongana e hinga so aye ti yingo amanke e?
5. (a) Tënë “azo so ayeke toto na vundu” aye ti tene nyen? (b) Azo tongaso ayeke wara dengo bê tongana nyen?
6. Na lege wa ambeni zo ayeke toto na vundu? Na tongana nyen ala yeke wara dengo bê?
7. “Tâ be-ti-molenge” aye ti tene nyen pëpe?
8. Tâ be-ti-molenge ague tâ oko na ye wa? Na ngbanga ti nyen tâ be-ti-molenge ayeke kota ye na yâ songo ti e na azo?
9. (a) Ngbanga ti nyen salango ye na tâ be-ti-molenge angbâ gi pëpe na ndo songo ti e na azo? (b) Tongana nyen ‘sese so ayeke ga ye ti héritier’ ti azo so ayeke na tâ be-ti-molenge?
10. Ti azo so “nzara ti mbilimbili asala ala legeoko tongana nzara ti kobe na ti ngu”, mbeni lege ti kaï ni ayeke so wa?
11, 12. (a) Tongana nyen a diko aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala azo ti mbilimbili? (b) Ti azo mingi so asi singo, tongana nyen a yeke kaï nzara ti mbilimbili so asala ala tongana nzara ti ngu?
13, 14. Na alege wa e lingbi ti fa so e yeke na be-nzoni? Na ye ti nzoni wa e yeke wara?
15. Tongana nyen e lingbi ti duti azo so bê ti ala ayeke na sioni kete pëpe nga aye siriri?
16, 17. (a) Ngbanga ti nyen a hiri ala so a sa yingo na ndo ti ala “amolenge ti Nzapa”? Na tongana nyen ‘ala yeke bâ Nzapa’? (b) Tongana nyen “ambeni ngasangbaga” ayeke “bâ Nzapa”? (c) Na ngoi wa nga tongana nyen “ambeni ngasangbaga” ayeke ga biani “amolenge ti Nzapa”?
18. Na lege ti aye mbasambala so Jésus afa ni tongana aye so ayeke sala si zo aduti na ngia, azo wa ayeke wara tâ ngia laso?
[Foto na lembeti 10]
“Ngia ayeke na azo so ahinga ye ti yingo amanke ala”
[Afoto na lembeti 10]
“Ngia ayeke na azo so nzara ti mbilimbili asala ala legeoko tongana nzara ti kobe na ti ngu asala zo”
[Foto na lembeti 10]
“Ngia ayeke na azo so asala be-nzoni na azo”