A yeke nzoni e sara ye tongana nyen na mbage ti azo?

“Ye so i ye azo asara na i, i sara tongaso na ala nga.”​—LUC 6:31.

1, 2. (a) Fango ye na ndo ti Hoto ayeke nyen? (b) E yeke bâ ande nyen na yâ ti article so nga na article ti peko?

JÉSUS CHRIST ayeke lani biani Kota Wafango ye. Na ngoi so awato ti Jésus, so ayeke gi ti kanga lege na kua ti Nzapa so lo yeke sara atokua azo ti gbu lo, azo ni akiri maboko senge, na ala tene: “Mbeni zo asara tënë tongaso lâ oko pëpe!” (Jean 7:32, 45, 46). Fango ye ti Jésus na ndo ti Hoto ayeke mbeni oko ti apendere diskur so lo mû. A yeke wara atënë ti yâ ti diskur so na yâ ti Évangile ti Matthieu ti londo na chapitre 5 ti si na chapitre 7; a yeke wara nga ambeni oko mara ti tënë tongaso na Luc 6:20-49.a

² Peut-être versê so azo ahinga ni mingi na yâ ti diskur so Jésus amû na ndo ti hoto ayeke ti so andu lege so e yeke sara na ye na mbage ti azo. Versê ni atene: “Ye so i ye azo asara na i, i sara tongaso na ala nga.” (Luc 6:31). Jésus asara lani aye ti nzoni mingi na azo. Jésus asava azo ti kobela na même lo zingo akuâ. Ye oko, azo ayeke wara aye ti nzoni mbilimbili na ngoi so ala yeda na nzoni tënë so lo fa na ala. (Diko Luc 7:20-22.) E aTémoin ti Jéhovah e yeke na ngia mingi ti mû mbage ti e nga na yâ ti kusala ti fango tënë ti Royaume (Mat. 24:14; 28:19, 20). Na yâ ti article so nga na article ti peko, e yeke bâ ande atënë so Jésus atene na ndo ti kusala so. E yeke bâ ande nga ambeni tënë ti yâ ti Fango ye na ndo ti Hoto so andu lege so a yeke nzoni e sara ye na mbage ti azo.

Sara ye na ngangu pëpe na azo

3. Ti mo, sarango ye na ngangu pëpe na zo aye ti tene nyen?

³ Jésus atene: “Ngia ayeke na azo so ayeke na tâ be-ti-molenge [wala, “ayeke sara ngangu na amba ti ala pëpe,” Fini Mbuki, 2001], teti fade sese so aga ye ti héritier ti ala.” (Mat. 5:5). Na yâ ti Bible, ti sara ye na ngangu pëpe na zo aye pëpe ti tene so zo ayeke wokongo zo, me a ye ti tene ti sara ye na nzoni bê ti fa so e yeke sara ye ague oko na aye so Nzapa ahunda. A yeke hinga ni na bango lege so e yeke sara ye na mbage ti amba ti e azo. Na tapande, e yeke ‘kiri sioni pëpe na zo so asara sioni na e’.​—aRom. 12:17-19.

4. Ngbanga ti nyen la azo so ayeke sara ye na ngangu pëpe na amba ti ala ayeke na ngia?

⁴ Azo so ayeke sara ye na ngangu pëpe na amba ti ala ayeke na ngia ndali ti so “fade sese so aga ye ti héritier ti ala.” Jésus ayeke na “tâ be-ti-molenge, [wala, lo “yeke sara ngangu na zo pëpe,” FM 01] na bê ti [lo] ayeke kota pëpe”. A yeke lo la Nzapa “azia Lo héritier ti ye kue” na tongaso lo yeke kozo zo so sese so ayeke ye ti héritier ti lo (Mat. 11:29; aHéb. 1:2; Ps. 2:8). A fa kozoni awe so fade ambeni zo ayeke komande na yâ ti Royaume ti yayu na tere ti Messie so a iri lo “Molenge Ti Zo”. (Dan. 7:13, 14, 21, 22, 27). Azo 144 000 so a sa yingo na ndo ti ala ayeke sara ye na ngangu pëpe na azo. Ala yeke “afon Christ na yâ ye ti héritier”, na ala nga ayeke wara sese tongana ye ti héritier legeoko na Jésus (aRom. 8:16, 17; Apoc. 14:1). Tanga ti azo so ayeke na tâ be-ti-molenge ayeke wara ande fini ti lakue lakue na ndo ti sese so Royaume ti Nzapa ayeke komande na ndo ni.​—Ps. 37:11.

5. Sarango ye na ngangu pëpe na azo tongana ti Christ ayeke sara nyen na ndo ti e?

⁵ Tongana e yeke sara ye na ngangu, azo ayeke kanga bê gbä ti duti na tere ti e nga ala yeke kpe e kpengo. Ye oko, tongana e sara ye na ngangu pëpe tongana ti Christ, a yeke nzere na azo ti duti na tere ti e nga e yeke kpengba aita ti kongregation. Tâ be-ti-molenge ayeke mbeni oko ti asarango ye so yingo vulu ti Nzapa amû lege na e ti duti na ni tongana e ‘yeke na fini na lege ti Yingo, nga e yeke tambela na lege ti Yingo’. (Diko aGalate 5:22-25.) Biani, e ye ti tene a diko e na popo ti azo so ayeke na tâ be-ti-molenge so yingo vulu ti Jéhovah ayeke fa lege na ala.

Azo so asara be-nzoni na azo ayeke na ngia mingi!

6. “Azo so asara be-nzoni na azo” ayeke na apendere sarango ye wa?

⁶ Jésus atene nga na yâ ti Fango ye ti lo na ndo ti Hoto, lo tene: “Ngia ayeke na azo so asara be-nzoni na azo, teti fade A sara be-nzoni na ala.” (Mat. 5:7). “Azo so asara be-nzoni na azo” ayeke bâ mawa ti azo, na ala yeke sara anzoni ye ti mû maboko na azo so ye atia ala. Jésus asara amiracle ti mû maboko na azo so ayeke bâ pasi ndali ti so “mawa ti ala agbu lo”. (Mat. 14:14; 20:34, FM 01). Tongaso, a yeke nzoni bango mawa ti azo apusu e ti sara be-nzoni na ala.​—Jacq. 2:13.

7. Bango mawa ti azo apusu Jésus ti sara nyen?

⁷ Na ngoi so gbâ ti azo atingbi na Jésus tongana lo yeke gue ti wu tere ti lo, “lo ye ti sara be-nzoni na ala, teti ala yeke tongana angasangbaga so ayeke na berger pëpe”. Tongaso, “Lo komanse ti fa ye mingi na ala.” (Marc 6:34). So kota ngia si e yeke wara na ngoi so e nga kue e yeke fa nzoni tënë ti Royaume na azo na e yeke fa ye na ala na ndo ti kota nzobe so Nzapa asara na azo!

8. Ngbanga ti nyen la azo so ayeke sara be-nzoni na azo ayeke na ngia?

⁸ Azo so ayeke sara be-nzoni na azo ayeke na ngia ndali ti so a yeke “sara be-nzoni na ala.” Tongana e sara be-nzoni na azo, fani mingi ala sara nga be-nzoni na e (Luc 6:38). Na ndo ni, Jésus atene: “Tongana i pardone siokpari ti azo, fade Babâ ti i na yayu apardone i nga”. (Mat. 6:14). Gi azo so ayeke sara be-nzoni na azo la Nzapa ayeke pardone siokpari ti ala nga lo yeke yeda na ala, na ye so ayeke sara si ala duti na ngia.

“Awasara-songo” ayeke na ngia ndali ti nyen?

9. Tongana e yeke gi ti duti na siriri na azo, e yeke sara ye tongana nyen?

⁹ Jésus akiri afa mbeni raison so ayeke sara si zo ayeke na ngia, lo tene: “Ngia ayeke na awasara-songo, teti fade a di iri ti ala amolenge ti Nzapa.” (Mat. 5:9). Tënë ti yanga ti Grec so a kiri pekoni na lege ti tënë “awasara-songo” aye ti tene “azo so ayeke gi ti duti na siriri na azo.” Tongana e yeke azo so ayeke gi ti duti na siriri na azo, e yeke yeda pëpe wala e yeke mû mbage ti e pëpe na yâ ti mbeni ye tongana pango ndo, so alingbi ti ‘kangbi popo ti andeko.’ (aProv. 16:28). Na lege ti atënë ti yanga ti e nga na aye so e yeke sara, e yeke gi ti duti na siriri na aita ti e na yâ ti kongregation nga na azo ti gigi (aHéb. 12:14). E yeke sara ngangu kue ti duti na siriri mbilimbili na Jéhovah Nzapa.​—Diko 1 Pierre 3:10-12.

10. Ngbanga ti nyen la “awasara-songo” ayeke na ngia?

¹⁰ Jésus atene so “awasara-songo” ayeke na ngia “teti fade a di iri ti ala amolenge ti Nzapa.” Ndali ti so aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala afa so ala yeke na mabe na Jésus so ayeke Messie, a “mû lege na ala ti ga amolenge ti Nzapa”. (Jean 1:12; 1 Pi. 2:24). Ka ti “ambeni ngasangbaga” ti Jésus so ayeke gi ti duti na siriri na azo, a yeke tongana nyen? Ala nga kue, Jésus ayeke ga ande “Babâ [ti ala] Ti Lakue Lakue” na ngoi so Jésus na aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala ayeke komande teti ngu saki oko (Jean 10:14, 16; Es. 9:5; Apoc. 20:6). Na hunzingo ti Komandema ti Jésus ti Ngu Saki Oko, azo ti “ambeni ngasangbaga”, so ayeke gi ti duti na siriri na azo, ayeke ga ande atâ molenge ti Nzapa na ndo ti sese.​—1 aCor. 15:27, 28.

11. Tongana “ndara so alondo na nduzu” ayeke fa lege na e, e yeke sara ye tongana nyen na mbage ti azo?

¹¹ Ti duti na nzoni songo na Jéhovah so ayeke “Nzapa ti siriri”, a lingbi e gi ti duti na asarango ye ti lo, so na popo ni a yeke wara dutingo na siriri na azo (aPhil. 4:9). Tongana e zia si “ndara so alondo na nduzu” afa lege na e, e yeke sara ye na siriri na mbage ti azo (Jacq. 3:17). Biani, gingo ti duti na siriri na azo ayeke sara si e duti na ngia.

“I zia lumière ti i aza na gbele azo”

12. (a) Jésus atene nyen na ndo ti lumière ti yingo? (b) Na lege wa e lingbi ti zia si lumière ti e aza?

¹² Na ngoi so e yeke mû maboko na azo ti hinga tâ tënë na ndo ti Nzapa, e yeke sara ye nzoni mingi na mbage ti ala (Ps. 43:3). Jésus atene na adisciple ti lo so ala yeke “lumière ti sese so” nga lo wa ala ti zia si lumière ti ala aza ti mû lege na azo ti bâ ‘anzoni kusala’ ti ala, wala anzoni ye so ala yeke sara na azo. Ye so ayeke sara si ala zi nda ti tâ tënë ti Mbeti ti Nzapa “na gbele azo”, wala ala sara si azo awara nzoni dä. (Diko Matthieu 5:14-16.) Laso nga, e yeke zia lumière ti e aza na lege so e yeke sara anzoni ye na azo nga e yeke fa nzoni tënë na ndo ti “sese so kue,” so ti tene “na amara kue”. (Mat. 26:13; Marc 13:10). Kusala so ayeke kota ye mingi na lê ti e.

13. Aye wa azo ayeke bâ na mbage ti e?

¹³ Jésus atene so ‘a lingbi ti honde kodoro so ayeke na li ti hoto pëpe.’ Azo ayeke bâ hio mbeni gbata so ayeke na li ti hoto. Legeoko nga, azo ayeke bâ anzoni kusala so e yeke sara tongana awafango nzoni tënë ti Royaume. Ala yeke bâ nga anzoni sarango ye ti e tongana sarango ye ahon ndo ni pëpe nga na sarango ye na lege ni.​—Tite 2:1-14.

14. (a) Lampe so azo ayeke bâ na ndo lani na ngoi ti akozo Chrétien ayeke tongana nyen? (b) Ti honde lumière na lege ti yingo pëpe na gbe ti “sakpa” aye ti tene nyen?

¹⁴ Jésus atene lani so a yeke nzoni a za wâ na lampe na a zia ni, pëpe na gbe ti mbeni sakpa, me na ndo ti mbeni ye so a yeke zia lampe ka na ndo ni ti tene a za na ndo ti azo kue so ayeke na yâ ti da ni. Lampe so azo ayeke bâ na ndo na ngoi ti akozo Chrétien ayeke mbeni kete ta ti sese so a leke ni na a zia mèche na mafuta na yâ ni (fani mingi a yeke mafuta ti olive) ti sara si wâ ni angbâ ti za. Fani mingi, a yeke zia lampe so na ndo ti mbeni ye na nduzu so a leke ni na keke wala na wen, na tongaso lampe ni ayeke za ‘lumière na azo kue so ayeke na yâ ti da.’ Azo ayeke za wâ na lampe pëpe ti honde ni na gbe ti mbeni “sakpa”, wala mbeni ta so akono na so alingbi ti zia litre ti ngu gumbaya na yâ ni. Jésus aye lani pëpe ti tene adisciple ti lo ahonde lumière ti ala na lege ti yingo na gbe ti mbeni ye so ayeke tongana sakpa. Tongaso, a lingbi e zia lumière ti e aza, na e zia lâ oko pëpe si kangango lege wala sarango ngangu asara si e ke ti zi nda ti tâ tënë ti Bible na azo wala e bata ni gi teti e wani.

15. ‘Anzo kusala’ ti e ayeke sara nyen na ndo ti ambeni zo?

¹⁵ Na pekoni so Jésus asara tënë ti mbeni lampe so aza, lo tene na adisciple ti lo, lo tene: “Tongaso i zia lumière ti i aza na gbele azo, si ala lingbi bâ nzo kusala ti i, na ala mû gloire na Babâ ti i so ayeke na yayu.” Na pekoni so ambeni zo abâ ‘anzo kusala’ ti e, ala “mû gloire” na Nzapa na lege so ala ga awakua ti lo. Ye so apusu e ti ngbâ ti ‘su na popo ti azo na sese so tongana asungo ye’.​—aPhil. 2:15.

16. Ti duti “lumière ti sese so” ahunda na e ti sara nyen?

¹⁶ Ti duti “lumière ti sese so” ahunda ti tene e fa nzoni tënë ti Royaume nga e sara si azo aga adisciple. Me a hunda nga na e ti sara mbeni ye. Bazengele Paul atene: “I tambela tongana amolenge ti lumière, teti lengo ti lumière ni ayeke na yâ ye kue ti nzoni, ti mbilimbili, na ti tene-biani.” (aEph. 5:8, 9). A hunda ti tene asarango ye ti e ague oko na akpengba-ndia ti Nzapa. Biani, a lingbi e yeda na wango ti bazengele Pierre so atene: “I tambela mbilimbili na popo ti aGentil, si tongana ala sara tënë ti ke i tongana azo ti sara sioni, ala lingbi mû gloire na Nzapa, na lâ ni so Lo ga ti bâ ala, teti ala bâ nzo kusala ti i awe.” (1 Pi. 2:12). Me tongana kpale atï na popo ti ambeni Chrétien, a lingbi ala sara nyen?

“Mo leke songo na ita ti mo”

17-19. (a) “Matabisi” so a sara tënë ni na Matthieu 5:23, 24 ayeke nyen? (b) A yeke kota ye biani ti tene zo agi ti leke tënë na popo ti lo na ita ti lo? Jésus afa ni tongana nyen?

¹⁷ Na yâ ti Fango ye ti Jésus na ndo ti Hoto, lo wa adisciple ti lo ti kpe ti bata ngonzo na bê ti ala na tere ti mbeni ita. A lingbi ala duti nduru ti gi ti leke tënë na popo ti ala na mbeni ita so bê ti lo aso na mbage ti ala. (Diko Matthieu 5:21-25.) Gbu li nzoni na ndo ti wango so Jésus amû. Lo tene so na ngoi so mo yeke gue ti mû matabisi na mo dabe ti mo so ita ti mo ayeke na mbeni tënë na tere ti mo, a lingbi mo sara nyen? A lingbi mo zia matabisi ti mo ni na devant ti balaga ni, na mo gue mo leke tënë na ita ti mo. Na pekoni so mo sara tongaso awe, mo lingbi ti kiri ti mû matabisi ti mo.

¹⁸ Fani mingi, “matabisi” ni ayeke sandaga so mbeni zo ayeke mû na Jéhovah na yâ ti temple ti lo. Anyama so a yeke mû na sandaga ayeke kota ye mingi ndali ti so na gbe ti Ndia ti Moïse, mungo sandaga ayeke mbeni mbage ti ye so Nzapa ahunda na azo ti Israël ti sara na yâ ti vorongo ti ala. Me tongana mo dabe ti mo so ita ti mo ayeke na mbeni tënë na tere ti mo, a yeke kota ye ti leke tënë na popo ti mo na lo ahon mungo matabisi ti mo. Jésus atene: “Mo zia matabisi ti mo na tere ti balaga ni, mo gue mo leke songo na ita ti mo kozoni si, na nda ni, mo ga mo mû matabisi ti mo.” Kozo ti tene zo agi ti sara mbeni ye so Ndia ahunda, a yeke kota ye ti tene lo leke tënë na popo ti lo na ita ti lo.

¹⁹ Tënë ti Jésus abâ gi pëpe mbeni mbilimbili offrande nga na mbeni mbilimbili siokpari. Tongaso, a hunda ti tene zo aku kete kozoni si lo mû offrande ti lo tongana lo dabe ti lo so mbeni ita ti lo ayeke na tënë na tere ti lo. Tongana matabisi ni ayeke nyama so ade na fini, a lingbi lo zia nyama ti lo ni “na tere ti balaga” so asacrificateur ayeke zö nyama na ndo ni na yâ ti yangbo ti temple. Na pekoni so ala leke tënë ni awe, zo so ita ti lo ayeke na tënë na tere ti lo alingbi ti kiri ti mû offrande ti lo.

20. Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e gi hio ti leke tënë na popo ti e na mbeni ita ti e so bê ti e aso na tere ti lo?

²⁰ Na lê ti Nzapa, songo ti e na aita ti e ayeke kota ye mingi na yâ ti vorongo ti e. Anyama so a mû na sandaga na Jéhovah ayeke ye oko pëpe na lê ti lo tongana zo so amû ni asara ye na lege ni pëpe na mbage ti amba ti lo (Mi. 6:6-8). Ni la Jésus awa adisciple ti lo ti ‘leke tënë fade fade’ na amba ti ala (Mat. 5:25). Ti gue oko na tënë so, Paul atene: “Tongana ngonzo agbu i, i bata si i sara siokpari pëpe; i zia lâ akui na i na ngonzo na bê ti i pëpe, na i zia ndo na zabolo pëpe.” (aEph. 4:26, 27). Tongana e yeke na raison ti sara ngonzo ndali ti mbeni ye, a yeke nzoni e gi ti leke tënë hio si ngonzo angbâ na bê ti e pëpe na tongaso Satan awara go na ndo ti e pëpe.​—Luc 17:3, 4.

Fa lakue so mo ne azo

21, 22. (a) Tongana nyen e lingbi ti sara ye alingbi na wango ti Jésus so e londo ti sara lisoro na ndo ni? (b) E yeke bâ ande nyen na yâ ti article ti peko?

²¹ Ti dabe ti e na ambeni tënë so Jésus atene na yâ ti Fango ye ti lo na ndo ti Hoto amû maboko na e ti sara ye na nzobe na mbage ti azo nga ti ne ala. Atâa so e kue e yeke na wokongo, e lingbi ti sara ye alingbi na wango ti Jésus ndali ti so lo na Babâ ti e ti yayu aku pëpe ti tene e sara ye ahon ngangu ti e. Tongana e sambela, e sara ngangu nga Jéhovah Nzapa amû maboko na e, a yeke sara si e sara ye na ngangu pëpe, e sara be-nzoni nga e duti na siriri na azo. E lingbi ti za lumière na lege ti yingo so amû gloire na Jéhovah. Na ndo ni, e lingbi ti gi ti leke tënë na aita ti e na ngoi so a hunda ti sara ni.

²² Jéhovah ayeke yeda na vorongo ti zo so ayeke sara ye na lege ni na mbage ti amba ti lo (Marc 12:31). Na yâ ti article ti peko, e yeke bâ ambeni tënë ti yâ ti Fango ye na ndo ti Hoto so ayeke mû ande maboko na e ti ngbâ ti sara aye ti nzoni na azo. Ye oko, na pekoni so e gbu li ti e na ndo ti atënë so e bâ na yâ ti pendere diskur so, e lingbi ti hunda tere ti e, e tene: ‘Mbi yeke sara ye nzoni na mbage ti azo?’

[Akete tënë na gbe ni]

Mo yeke kiri tënë tongana nyen?

• Ti sara ye na ngangu pëpe aye ti tene nyen?

• Ngbanga ti nyen “azo so asara be-nzoni na azo” ayeke na ngia?

• Tongana nyen e lingbi ti zia si lumière ti e aza?

• Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e sara ye hio ti ‘leke songo na ita ti e’?

[Foto na lembeti 8]

Fango tënë ti Royaume ayeke mbeni kpengba lege ti zia lumière ti e aza

[Foto na lembeti 9]

A lingbi asarango ye ti aChrétien ague oko na akpengba-ndia ti Nzapa