Tambela na ndo ti lege so lumière ni angbâ gi ti kono
“Lege ti azo ti mbilimbili ayeke tongana lâ ti ndapre so asu, a su mingi, juska a ga kota lâ.”—APROVERBE 4:18.
1, 2. Nyen la azo ti Jéhovah awara na peko ti lumière ti yingo so alondo na lo na so ayeke kono ti ga kota?
JÉHOVAH NZAPA ayeke tâ Lingu ti lumière ni mveni. Zo wa la alingbi ti fa ye so sigingo ti lâ ayeke sara na ndo ti bï nzoni mingi ahon lo, zo wa? (Psaume 36:10). Nzapa atene: ‘Tongana lumière ti ndapre agbu nda ti sese, sese aga ye nde tongana ndô na gbe ti sceau [wala tampon]; na a leke ye kue pendere tongana bongo.’ (Job 38:12-14). Tongana lumière ti lâ ayeke kono, mo yeke bâ sese nzoni nga aye kue asigigi polele tongana ti so a mû mbeni ye tongana tampon si a kpo na ndo ti popoto ti lekengo na ta, dessin so ayeke na gbe ti tampon ni ayeke sigigi na ndo ti popoto ni.
2 Jéhovah ayeke nga Lingu ti lumière na lege ti yingo (Psaume 43:3). Na ngoi so sese so angbâ na yâ ti kota bingo, tâ Nzapa angbâ ti za lumière na ndo azo ti lo. Ye ti peko ti lumière so ayeke nyen? Bible akiri tënë, atene: “Lege ti azo ti mbilimbili ayeke tongana lâ ti ndapre so asu, a su mingi, juska a ga kota lâ.” (aProverbe 4:18). Lumière so alondo na Jéhovah na so angbâ ti kono ti gue na ni angbâ ti su na ndo lege ti azo ti lo nga a yeke gbian aye na ndo tënë ti akungba na yâ ti bungbi, atënë ti mabe nga na tambela ti ala.
Sungo ti lumière ni aga na agbiango ye so andu akungba na yâ ti bungbi
3. Ye nyen si a mû zendo ni na Esaïe 60:17?
3 Na lege ti prophète Esaïe, Jéhovah atene tënë so kozoni: “Fade Mbi ga na lor na place ti gengere, na Mbi ga na argent na place ti wen, gengere na place ti keke, na wen na place ti tênë.” (Esaïe 60:17). Legeoko tongana ti so ziango mbeni ye so akpengba na place ti mbeni so akpengba pëpe aye ti fa lekengo peko ti ye ni si a ga nzoni, na “nda ti ngoi so” wala “lâ ti nda ni” so, a gbian aye mingi so andu akungba na yâ ti bungbi ti aTémoin ti Jéhovah.—Matthieu 24:3; 2 Timothée 3:1.
4. Gbiango ye wa aduti lani na ngu 1919? Ye ti nzoni wa aga na pekoni?
4 Na tongo nda ti lâ ti nda ni so, akongregation ti aWamandango Bible (iri so a hinga na aTémoin ti Jéhovah ândö) ayeke soro lani a-ancien na adiacre ti ala na lege ti vote. Ye oko, ambeni ancien ni ayeke na tâ nzara ti fango tënë pëpe. Na ndo ti so ala ye pëpe ti sigigi na fango tënë, ambeni ayeke sara si bê ti aita anze na kusala ni. Ni la, na ngu 1919, a zia mbeni fini ye na yâ ti kongregation oko oko: kungba ti wayinda ti kusala. A yeke pëpe kongregation si avoté wayinda ti kusala ni, me a yeke filiale si ayeke soro lo lani alingbi na aye so Mbeti ti Nzapa afa. Akua ti wayinda ti kusala andu lekengo kusala ti fango tënë, mungo aterritoire na azo nga mungo wango na ala ti fa tënë. Na yâ ti angu so aga na peko ti lekengo ye so, azo mingi amû mbage ti ala na kusala ti fango tënë ti Royaume.
5. Lekengo ye wa aduti lani dä na popo ti ngu 1920 ti si na ngu 1929?
5 A kiri a mû lani ngangu na akongregation kue na lege ti wango so: “I fa, i fa, i fa tënë ti Gbia na royaume ti lo.” A mû wango ni so na aWamandango Bible na kota bungbi so aduti na Cedar Point (na Amerika) na ngu 1922. Ti si na ngu 1927, lekengo kusala ti fango tënë nzoni asara si a mû dimanche tongana lango so ayeke tâ nzoni mingi ti fa tënë da na da. A mû dimanche ngbanga ti nyen? Ngbanga ti so dimanche ayeke lango so mingi ti azo ayeke sara kua pëpe. A-Témoin ti Jéhovah ti laso ayeke fa oko bibe so na lege so ala yeke sara kue ti gue na ndo ti azo na angoi so mingi ti ala ayeke na yanga-da; angoi tongana andayenga nga na alakui.
6. Mungo yanga wa a yeda na ni na ngu 1931? Tongana nyen ye so abâ nga kusala ti fango tënë ti Royaume?
6 Kusala ti fango tënë ti Royaume akiri alondo ngangu mingi tongana, na peko ti midi ti dimanche, lango 26 ti juillet ngu 1931, a yeda ti kozoni na mbeni mungo yanga na kota bungbi so aduti na Columbus (Amerika), nga na pekoni, a yeda na ni na ndo sese kue. Mbeni tënë ti yâ ti mungo yanga ni ayeke so: “E yeke awakua ti Jéhovah Nzapa so atokua e ti sara mbeni kusala na iri ti lo; ti sara ye alingbi na komandema ti lo, e yeke fa tënë ti témoin ti Jésus Christ na e yeke fa na azo so Jéhovah ayeke tâ Nzapa nga Nzapa ti Ngangu Ahon Kue. Ni la, na ngia, e yeda ti yô iri ni so Seigneur Nzapa afa ni na yanga ti lo, na e ye si a hinga e na iri ni so; a yeke iri aTémoin ti Jéhovah.” (Esaïe 43:10). Bâ tongana nyen fini iri so afa polele kozo kusala ti azo kue so ayeke mû iri ni so! Biani, Jéhovah ayeke lani na mbeni kusala so a lingbi awakua ti lo kue amû mbage ti ala dä. Na ti bâ ni nzoni, awakua ti lo ayeda lani na tënë so na ngia!
7. Gbiango ye wa aga lani na ngu 1932? Ngbanga ti nyen?
7 Na tâ be-ti-molenge, a-ancien mingi abi lani tere ti ala na yâ kusala ti fango tënë. Ye oko, na ambeni ndo, a-ancien so a voté ala votengo ake na kuru go tënë so a tene a lingbi zo kue na yâ ti kongregation afa tënë. Me, mbeni gbiango ye ayeke lani nduru ti si. Na ngu 1932, na yâ ti Tour ti Ba Ndo, a hunda na akongregation ti zia lege ti votengo a-ancien na adiacre. Nde na so, ala yeke voté mbeni komite ti kusala so na yâ ni a yeke wara aita-koli so akpengba na lege ti yingo nga so ayeke fa tënë. Na lege so, kua ti bango lege ti kongregation ayeke na tïtî azo so ayeke fa tënë na wâ mingi; na ye so asara si kusala ni ague lani na li ni mingi.
Tongana lumière ayeke kono, a gbian aye mingi nga
8. Gbiango ye wa asi na ngu 1938?
8 Lumière ni “asu, a su mingi” lani. Na ngu 1938, a kaï tënë ti votengo a-ancien na adiacre biaku biaku. Aita kue so a iri ala na kusala, a yeke iri ala fadeso a lingbi na ye so Bible afa nga na gbe ti fango lege ti “ngbâa be-ta-zo na ti ndara”. (Matthieu 24:45-47, NW ). Mingi ti akongregation kue ti aTémoin ti Jéhovah ayeda hio na gbiango ye ni, na kusala ti fango tënë angbâ lani ti lë lengo.
9. Na ngu 1972, gbiango ye wa asi? Ngbanga ti nyen a yeke mbeni gbiango ye so ayeke nzoni ahon ti kozo?
9 Ti to nda ni na lango 1 ti octobre ngu 1972, mbeni gbiango ye na ndo mungo li ni na yâ kongregation asi. Na yâ ti akongregation kue ti aTémoin ti Jéhovah, a hon ti tene mbeni surveillant so a iri lo serviteur ti kongregation lo oko si amû li ni, a zia na sese mbeni bungbi ti a-ancien ti mû li ni. Fini gbiango ye so apusu aita-koli so ayeke abiazo ti gi ti yô kungba na yâ ti kongregation (1 Timothée 3:1-7). Ye so asara si aita-koli mingi awara akode na ndo tënë ti yongo kungba na yâ ti kongregation. Aita-koli so aduti biani ye ti mungo maboko mingi ti bâ lege ti gbâ ti afini zo so ayeda na tâ tënë ti Bible!
10. Gbiango ye wa asi na ngu 1976?
10 Aita so abungbi si aga Wabatango Bungbi, a kangbi yâ ti ala na akomite omene. Nga, ti to nda ni na lango 1 ti janvier ngu 1976, akusala kue ti bungbi ti Jéhovah na ti akongregation ti ndo sese kue atambela na gbe ti akomite omene so. A yeke tâ nzoni mingi ti bâ so “awawango mingi” si ayeke bâ lege ti aye kue so andu kusala ti Royaume.—aProverbe 15:22; 24:6.
11. Gbiango ye wa asi na ngu 1992, na ngbanga ti nyen?
11 Na ngu 1992, mbeni gbiango ye akiri asi. A kpa ye so asi lani na peko ti so azo ti Israël na ambeni wande alondo na ngbâa na Babylone si akiri. Na ngoi ni kâ, wungo ti aLévite ti sara kua na temple ayeke lani mingi pëpe. Tongaso, ti mû maboko na aLévite, a mû akua mingi na aNéthin wala aNethinim, so ala yeke azo ti Israël pëpe. Legeoko nga, ti mû maboko na bungbi ti ngbâa be-ta-zo na ti ndara ti bâ lege ti akusala so ayeke gue gi na li ni na sese ge, na ngu 1992, a kiri a mû akungba na ambeni zo so ayeke ti “ambeni ngasangbaga”. A iri ala ti duti awamungo maboko na akomite ti Wabatango Bungbi.—Jean 10:16.
12. Na lege wa Jéhovah asara si siriri aga azo ti bata e?
12 Aye ti peko ti agbiango ye so kue ayeke nyen? Jéhovah atene: “Fade Mbi sara si siriri aga azo ti bata mo, na mbilimbili aga azo ti komande mo.” (Esaïe 60:17). A yeke wara “siriri” na popo ti awakua ti Jéhovah laso nga ndoye ti “mbilimbili” aga ‘zo ti komandengo’ ala, na lege so ndoye ti ye so ayeke “mbilimbili” si ayeke pusu ala ti sara na Nzapa. A leke ala nzoni mingi ti sara kusala ti fango tënë ti Royaume na ti sarango adisciple.—Matthieu 24:14; 28:19, 20.
Jéhovah aza lumière na ndo atënë ti mabe
13. Tongana nyen Jéhovah aza lumière na ndo atënë ti mabe ti azo ti lo na popo ti ngu 1920 ti si na 1929?
13 Jéhovah aza nga lumière yeke yeke na ndo atënë so azo ti lo amä na bê dä. Mbeni tapande ni ayeke mbeti ti Apocalypse 12:1-9. Na yâ ti aversê so, a sara tënë ti “mbeni wali” so ayeke na ngo na so adü, mbeni “kota bengba ngbo” nga na mbeni “Molenge ti koli”. Aye ota so kue aduti fä ti ambeni zo wala mbeni ye. Mo hinga ye so ala oko oko kue aduti fä ni? A fa nda ti aye so na yâ ti mbeni article ti Tour ti Ba Ndo ti Anglais ti 1 mars 1925 so li ti tënë ni ayeke “Dungo mara ni.” Article so amû lege na azo ti Nzapa ti gbu nda ti aprophétie so andu dungo Royaume nzoni ahon ti kozo, nga a fa polele so abungbi ayeke use: bungbi ti Jéhovah na ti Satan. Na pekoni, na ngu 1927 ti si na ngu 1928, azo ti Nzapa ahinga so Mbeti ti Nzapa ake tënë ti matanga ti Noël nga na ti dungo, na ala zia lege ti sarango ni.
14. Atâ tënë ti mabe wa a zi nda ni polele na popo ti ngu 1930 ti si na ngu 1939?
14 Na yâ ti ngu 1930 ti si na ngu 1939, a kiri a za lumière na ndo atënë ti mabe ota. Teti angu mingi lani, aWamandango Bible ahinga so “azo mingi so asi singo” so a sara tënë ti ala na Apocalypse 7:9-17 ayeke nde na azo 144 000, so ayeke komande legeoko na Christ tongana agbia nga na aprêtre (Apocalypse 5:9, 10; 14:1-5). Ye oko, ala de ti hinga lani azo mingi so asi singo so polele pëpe. Legeoko tongana ti so lumière so ayeke su yeke yeke asara si aye so zo abâ ni nzoni pëpe asigigi polele, na ngu 1935 a hinga azo mingi so asi singo tongana azo so ayeke sö kuâ na yâ ti “kota ye ti vundu,” nga ala yeke na beku ti wara fini ti lakue lakue na ndo sese. Na pekoni, na yâ ti oko ngu ni so, a fa mbeni ye polele so abâ amolenge ti aTémoin ti Jéhovah ti akodoro nde nde so ayeke gue na ekole. Na ngoi so lani tënë ti yengo kodoro agbu bê ti azo ngangu, aTémoin ti Jéhovah ahinga so barango bendere ti kodoro ayeke gi mbeni senge ye pëpe, me a yeke vorongo yanda. Na ngu so aga na pekoni, a zi nda ti mbeni tënë ti mabe nde: a yeke so Christ akui lani na ndo mbeni senge keke, me na ndo ti keke ti croix pëpe.—Kusala 10:39.
15. Lawa nga tongana nyen a gboto lê na ndo mênë tongana ye so ayeke nzoni-kue?
15 Na peko ti Use Bira so Amû Sese Kue, so na ngoi ni mungo mênë na aturugu so awara kota kä amû ndo, lumière akiri asu ngangu ti fa so mênë ayeke mbeni ye so ayeke nzoni-kue. Tour ti Ba Ndo ti 1 juillet 1945 na Anglais awa lani “awakua kue ti Jéhovah so ayeke gi ti wara fini ti lakue lakue na ndo fini sese ti mbilimbili ti bâ mênë tongana ye so ayeke nzoni-kue nga ti kpe andia ti Nzapa na ndo kpengba tënë so.”
16. Les Saintes Écritures—Traduction du monde nouveau asigigi lawa? Ambeni nzoni ye ti yâ ni ayeke so wa?
16 Na ngu 1946, a bâ so a hunda ti wara mbeni fini Bible so a kiri pekoni alingbi na afini hingango ye so a wara ni nga so atënë ti mabe so alondo na angobo ti sarango ye ti azo so atene ala yeke aChrétien ayeke duti na yâ ni pëpe. A to nda ti kiri peko ti Bible ni so na nze ti décembre ngu 1947. Na ngu 1950, a sigigi na Les Écritures grecques chrétiennes—Traduction du monde nouveau na yanga ti Anglais. Ti mbage ti Mbeti ti Nzapa so a sû ni na yanga ti Hébreu, a sigigi na ni yeke yeke na ambage oku, na a to nda ni ngu 1953. Mbage oku ni asigigi na ngu 1960, so ti tene ngu 12 tongaso na peko ti so a komanse kua ti kiringo pekoni. Les Saintes Écritures—Traduction du monde nouveau ni kue asigigi ti lo na ngu 1961. Ambeni nzoni ye mingi ayeke na yâ Traduction du monde nouveau so fadeso a sigigi na ayanga ti kodoro mingi. Na yâ ni, a kiri na iri ti Nzapa, Jéhovah, na place ni. Na ndo ni, teti so a kiri peko ti atënë ti yâ ni alingbi tâ na yanga ti Hébreu nga na Grec, ye so amû lege ti ngbâ ti gbu nda ti ambeni ye nzoni na yâ Mbeti ti Nzapa.
17. Lumière wa so angbâ ti kono asu ngangu na ngu 1962?
17 Na ngu 1962, a zi nda ti tënë na ndo “azo ti komande” so a sara tënë ti ala na aRomain 13:1 nga a fa juska na ndo wa aChrétien alingbi ti mä yanga ti ala. Nzoni gingo nda ti aRomain chapitre 13 nga na ambeni versê tongana Tite 3:1, 2 na 1 Pierre 2:13, 17 afa polele so “azo ti komande” ni ayeke Jéhovah na Jésus Christ pëpe, me a yeke azo ti komande ti sese so.
18. Ambeni tâ tënë so a zi nda ni polele na popo ti ngu 1980 ti ga na ngu 1989 ayeke so wa?
18 Na yâ ti angu so aga na pekoni, lumière so asu na ndo lege ti azo ti mbilimbili angbâ gi ti su ti ga kota ahon ti kozo. Na ngu 1985, a fa nda ti atënë so aye ti tene ti diko zo mbilimbili ti wara “fini” nga ti diko zo mbilimbili tongana kamarade ti Nzapa (aRomain 5:18; Jacques 2:23). Na ngu 1987, a fa nda ti Jubilé (ngu ti hurungo trompette) ti aChrétien.
19. Tongana nyen Jéhovah akiri atokua lumière mingi ahon ti kozo ndali ti azo ti lo na yâ ti angu so ahon ade ti ninga mingi pëpe?
19 Na ngu 1995, a gbu nda ti kangbingo popo ti “angasangbaga” na “angasa” nzoni mingi ahon ti kozo. Ti ngu 1998, a zi nda ti anzene nzene ye so andu temple so Ezéchiel abâ na suma, so a to nda ti ga tâ tënë awe. Na ngu 1999, a kiri afa mbeni tënë nzoni na ndo lawa nga na tongana nyen si ‘ye ti sioni mingi so asara si ye aga yangbato ayeke duti na Ndo ti Nzoni-kue’. (Matthieu 24:15, 16; 25:32). Nga, na ngu 2002, a kiri a gbu nzoni mingi nda ti tënë ti vorongo Nzapa “na yingo na tene-biani.”—Jean 4:24.
20. Na yâ ti ambeni ye wa a kiri a gbian ye na popo ti azo ti Nzapa?
20 Nde na agbiango ye so andu akungba na yâ ti bungbi nga na yâ ti atënë ti mabe, a kiri a gbian ambeni ye so andu tambela ti aChrétien. Na tapande, na ngu 1973, a bâ nyongo manga tongana mbeni ye so ayeke sara sioni na mitele ti zo na ayeke tongana mbeni kota siokpari (2 aCorinthien 7:1). Ngu bale-oko na pekoni, na yâ ti Tour ti Ba Ndo ti 15 octobre 1983 na Français, a fa polele bango ndo ti e na ndo sarango kusala na angombe. Aye kue so e bâ ayeke gi ambeni tapande ti lumière so angbâ gi ti kono na ngoi ti e.
Ngbâ ti tambela na ndo ti lege so lumière ni angbâ gi ti kono
21. Dutingo na bango ndo wa a yeke mû ande maboko na e ti ngbâ ti tambela na ndo lege so lumière ni angbâ gi ti kono?
21 Mbeni ancien so lo ninga na kua ni atene: “Ti yeda na mbeni gbiango ye nga ti leke dutingo ti mo ti lingbi na ni alingbi ti duti ngangu.” Ye nyen amû maboko na lo ti yeda na gbâ ti agbiango ye so lo bâ na yâ ti angu 48 so lo yeke wafango tënë ti Royaume? Lo kiri tënë, lo tene: “Kota ye ni ayeke ti duti na nzoni bango ndo. Ti ke ti yeda na gbiango ye ni ayeke tongana ti so bungbi ti Jéhovah ayeke gue ti lo na li ni me mo ngbâ ti mo na peko. Tongana a si so a yeke ngangu na mbi ti yeda na agbiango ye ni, mbi yeke gbu li ti mbi na ndo atënë ti Pierre so lo tene na Jésus, atene: ‘Seigneur, fade e gue na zo wa? Mo yeke na tënë so amû fini ti lakue lakue.’ Na pekoni mbi hunda tere ti mbi, mbi tene: ‘Mbi yeke gue ande na ndo wa? Gi na yâ ti bingo ti sese so?’ Ye so amû maboko na mbi ti luti ngangu na yâ ti bungbi ti Nzapa.”—Jean 6:68.
22. Tongana nyen e yeke wara nzoni na tambelango na yâ lumière?
22 Sese so angoro e ayeke biani na yâ ti kota bingo. Na ngoi so lumière ti Jéhovah angbâ ti su na ndo azo ti lo, dû so akangbi popo ti ala na sese so angbâ gi ti kono. Lumière so ayeke sara nyen ndali ti e? Biani, tongana a za lumière na yâ ti mbeni dû so ayeke na ndo ti mbeni lege so avuko, dû ni ayeke hon pëpe. Legeoko nga, lumière so alondo na yâ Tënë ti Nzapa ayeke zi agbanda pëpe, me a yeke mû maboko na e biani ti kpe ni si e ngbâ ti tambela na ndo ti lege so lumière ni angbâ gi ti kono. Tongaso, zia e ngbâ lakue ti dengi mê nzoni na atënë ti prophétie ti Jéhovah so ayeke tongana “lampe so aza na bingo”.—2 Pierre 1:19.
Mo dabe mo na ni?
• Jéhovah aga na agbiango ye wa so andu akungba na yâ ti bungbi ti lo?
• Lumière so ayeke kono aga na gbiango ye wa na yâ atënë ti mabe?
• Agbiango ye wa mo mveni mo bâ na lê ti mo? Ye nyen amû maboko na mo ti yeda na ni?
• Ngbanga ti nyen mo ye ti ngbâ ti tambela na ndo lege so lumière ni angbâ gi ti kono?
[Afoto na lembeti 27]
Kota bungbi so aduti na Cedar Point na 1922 akpengba lani aWamandango Bible ti sara kusala ti Nzapa
[Foto na lembeti 29]
Ita Nathan Knorr ayeke fa “Les Écritures grecques chrétiennes—Traduction du monde nouveau” ti Anglais so asigigi na 1950
[Lingu ti foto na lembeti 26]
© 2003 BiblePlaces.com