“Mbi yeke na i”

‘Wakua ti Jéhovah atene, Jéhovah atene, Mbi yeke na i.’​—AGGÉE 1:13.

1. Jésus asara lani tënë ti angoi wa so akpa tere na ti e?

E YEKE laso na yâ ti mbeni kpengba ngoi ti mbaï ti azo. Tongana ti so aprophétie ti Bible so aga tâ tënë afa ni, e lï awe na yâ “lâ ti Seigneur” ngbene ye na ngu 1914 (Apocalypse 1:10). Peut-être mo manda ye na ndo tënë so awe, na mo hinga so Jésus ahaka lani “lâ ti Molenge Ti Zo” so lo yeke komande na yâ Royaume ti lo, na “lâ ti Noé” nga na “lâ ti Lot.” (Luc 17:26, 28). Na lege ti aprophétie ti Bible, aye so asi lani na lâ ti Noé nga na ti Lot akpa tere na ti ngoi ti e. Ye oko, mbeni ye nde ayeke dä so a lingbi e bâ ni tâ nzoni.

2. Tokua wa Jéhovah amû lani na Aggée nga na Zacharie?

² Zia e bâ mbeni ye so asi lani kâ na ngoi ti aprophète Aggée nga na Zacharie so ayeke aJuif. Tokua wa si aprophète be-ta-zo use so amû, na so awakua ti Jéhovah ti laso alingbi ti manda ye dä? Aggée na Zacharie ayeke lani ‘awakua ti Jéhovah’ so ayeke fa tënë ti yanga ti lo na aJuif so alondo na ngbâa na Babylone si akiri. Jéhovah atokua ala na mbage ti azo ti Israël ti fa na ala so, ni Jéhovah ni yeke mû maboko na ala na yâ kusala ti lekengo temple ti Jérusalem (Aggée 1:13; Zacharie 4:8, 9). Atâa so abuku ti Aggée na Zacharie ayo mingi pëpe, ala yeke na popo ti ‘atënë kue ti Mbeti ti Nzapa so alondo na yanga ti Nzapa, na so a yeke nzoni ti fa nda ti tënë, ti zingo na zo, ti kiri zo na lege ni, na ti fa na zo lege ti sara ye mbilimbili.’​—2 Timothée 3:16.

A lingbi e bi bê na aprophétie ti Aggée na ti Zacharie

3, 4. Ngbanga ti nyen a lingbi e bi bê na aprophétie ti Aggée na Zacharie?

³ Biani, aJuif ti ngoi ni kâ awara lani ye ti nzoni na lege ti atokua ti Aggée na Zacharie, nga ambeni mbage ti aprophétie so Aggée na Zacharie afa aga lani tâ tënë na ngoi ni kâ. Ye oko, ngbanga ti nyen e lingbi ti hinga biani so a lingbi e bi bê ti e laso na abuku use so? E yeke wara kiringo tënë ni na aHébreu 12:26-29. Na yâ ti aversê so, bazengele Paul afa peko ti Aggée 2:6 so afa tënë na ndo ti Jéhovah a tene fade lo yeke “yengi ayayu na sese”. Na nda ni, fade yengingo aye so ayeke “kinda trône ti aroyaume” na ayeke “futi ngangu ti aroyaume ti amara”.​—Aggée 2:22.

⁴ Na fango peko ti atënë ti Aggée, bazengele Paul ayeke sara tënë ti ye so ayeke si ande na “aroyaume ti amara” na lo fa kota ti Royaume so aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala ayeke wara ni ande, Royaume so alingbi ti yengi pëpe (aHébreu 12:28). Na ndo so, mo lingbi ti bâ so aprophétie ti Aggée nga na ti Zacharie asara tënë ti mbeni ngoi so ade ti si lani pëpe na ngoi so Paul asû lani mbeti ti lo na aHébreu. Laso nga, tanga ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala, so ayeke komande ande legeoko na Jésus na yâ ti Royaume ti lo, angbâ na ndo sese so. Tongaso, aprophétie ti Aggée nga na ti Zacharie andu biani ngoi ti e.

5, 6. Aye wa asi kozoni na ngoi so Aggée na Zacharie afa aprophétie ti ala?

⁵ Buku ti Esdras amû lege na e ti hinga tënë na ndo ambeni ye so asi kozoni na ngoi so Aggée na Zacharie ato nda ti fa aprophétie ti ala. Na peko ti so aJuif alondo na ngbâa na Babylone si ala kiri na kodoro ti ala na ngu 537 kozo ti Christ, a yeke gouverneur Zorobabel nga na kota prêtre Josué (Jésua) si ayeke bâ ndo lani na ndo ti kusala so a sara ti zia gere ti fini temple ti Jérusalem na sese na ngu 536 kozo ti Christ (Esdras 3:8-13; 5:1). Atâa so kusala ti ziango gere ti temple ni aga na kota ngia mingi na ala, kete na pekoni mbeto ato nda ti sara aJuif. Esdras 4:4 atene so “azo ti sese” ni, awato ti ala, “asara ye ti lungula ngangu ti azo ti Juda, na ala sara si ala yeke na mbeto ti sara da ni.” Awato ti aJuif ni, mbilimbili azo ti Samarie, abi atënë ti wataka na li ti ala. Azo ti Samarie ni apusu lani gbia ti Perse ti kanga lege na kusala ti lekengo temple ni.​—Esdras 4:10-21.

⁶ Wâ so aJuif ayeke na ni kozo ti leke na temple ni adë. Ala to nda ti gi gi aye ti ala mveni. Ye oko, na ngu 520 kozo ti Christ, so ti tene ngu 16 na peko ti so ala leke gere ti temple ni, Jéhovah atokua Aggée na Zacharie ti pusu azo ti mara ni ti kiri ti sara kusala ti lekengo temple ni (Aggée 1:1; Zacharie 1:1). Ndali ti so awatokua ti Jéhovah awa ala na afa nga polele na ala so Jéhovah ayeke mû maboko na ala, aJuif akiri na kusala ti lekengo temple ni juska ala hunzi ni na ngu 515 kozo ti Christ.​—Esdras 6:14, 15.

7. Ye so asi na ngoi ti aprophète Aggée na Zacharie akpa tere na ti e tongana nyen?

⁷ Mo hinga gango tâ tënë ti atënë so kue na ngoi ti e? E yeke na kusala ti sara, so andu fango “tene-nzoni ti Royaume.” (Matthieu 24:14). Na peko ti Kozo Bira so Amû Sese Kue, a gboto lê mingi na ndo ti kusala ti fango tënë so. Gi tongana ti so a zi lani aJuif ti giriri na ngbâa na Babylone, awakua ti Jéhovah laso asigigi na ngbâa na Kota Babylone so ayeke abungbi ti vorongo anzapa ti wataka kue. Azo so Nzapa asa yingo na ndo ti ala abi tere ti ala na yâ kusala ti fango tënë na azo, ti fango ye na ala na ti ga na ala na yâ tâ bungbi ti vorongo Nzapa. Laso, kusala ni so aga kota mingi na peut-être mo nga kue mo yeke sara kusala so. So fadeso ngoi ti hunzingo ti aye ti laso aga nduru, a yeke tâ ngoi ti sara kusala ni so la! A lingbi kusala ni so, so ayeke Nzapa si amû na e ti sara ni angbâ ti gue juska ti si na “kota ye ti vundu”, ngoi so Nzapa ayeke ga ti gbian aye na yâ ti dutingo ti azo ti sese (Matthieu 24:21). Kota ye ti vundu ni so ayeke zi aye ti sioni kue na ayeke mû lege na atâ wakua ti Nzapa ti maï na ndo lê sese kue.

8. Ngbanga ti nyen e lingbi ti duti na beku so biani Jéhovah ayeke mû maboko na kusala ti e?

⁸ Tongana ti so aprophétie ti Aggée na ti Zacharie afa, na ngoi so e yeke sara kusala so na bê ti e kue, e lingbi ti hinga so biani Jéhovah ayeke mû maboko na e na lo yeke iri deba nzoni na ndo ti e. Atâa so ambeni zo asara ngangu ti futi awakua ti Nzapa wala ti kanga lege na kusala so Nzapa amû na ala, mbeni ngorogbia oko pëpe awara lege ti kanga lege na guengo na li ni ti kusala ti fango tënë. Gbu li ti mo ti bâ tongana nyen na peko ti Kozo Bira so Amû Sese Kue ti si na laso, Jéhovah ahiri deba nzoni na ndo kusala ti fango tënë ti Royaume na sarango si wungo ti awakua ti lo angbâ gi ti gue na li ni juska fadeso. Ye oko, ye angbâ mingi ti tene a sara.

9. Ye wa asi giriri na so a lingbi e bi bê na ndo ni? Ngbanga ti nyen a lingbi e bi bê dä?

⁹ Nyen la e lingbi ti manda na yâ buku ti Aggée na Zacharie na so a yeke pusu ande e mingi ti sara ye alingbi na yanga so Nzapa amû na e ti fa tënë nga ti fa ye na azo? Biani, zia e bâ ambeni ye so e lingbi ti manda na yâ ti abuku so. Na tapande, zia e bâ ambeni nzene nzene tënë so andu kusala ti temple ni so aJuif so alondo na ngbâa na akiri na sese ti ala ayeke lani na kungba ti sarango ni. Tongana ti so e sara tënë ni fade, aJuif so alondo na ngbâa na Babylone si akiri na kodoro ti ala akanga bê pëpe ti sara kusala ti lekengo temple ni. Na peko ti so ala lu gere ti da ni na sese awe, ala dö lege ti kua ni azia. Sioni bango ndo wa la amaï lani na popo ti ala? Na nyen la e lingbi ti manda na ndo ni?

A lingbi e duti na nzoni bango ndo na ndo aye ti mitele

10. A-Juif amaï lani mara ti bango ndo wa so ayeke na lege ni pëpe? Ye nyen asi na pekoni?

¹⁰ A-Juif ni so akiri lani na Jérusalem awe ayeke tene: “Lâ ti sara da ti L’Eternel ade aga pëpe.” (Aggée 1:2). Na ngoi so ala to nda ti kusala ti lekengo temple ni, na so ala lu gere ti da ni na sese na ngu 536 kozo ti Christ, ala yeke tene lani pëpe so “lâ ti sara da ti L’Eternel ade aga pëpe.” Ye oko, a ninga pëpe na pekoni, ala zia lege na kangango lege ti azo ti akodoro so angoro ala nga na ti ngorogbia ni ti zia mbeto na bê ti ala si ala dö lege ti kua ni ala zia. A-Juif ni ato nda ti bi bê ti ala mingi na ndo ti lekengo ada ti ala mveni nga na ndo ti nzoni duti ti ala. Na bango kangbi so ayeke na popo ti ada ti ala so ala leke ni gi na apendere keke na temple ni so ade ti hunzi ni pëpe, Jéhovah ahunda tënë na ala, lo tene: “Laso ayeke lâ teti i mveni ti duti na da so ayeke na plafond, tongana da ti L’Eternel ade na futingo ni?”​—Aggée 1:4.

11. Ngbanga ti nyen a lingbi Jéhovah awa lani aJuif ti ngoi ti Aggée?

¹¹ Biani, aJuif agbian yâ ti aye so ala zia ni lani na kozo ndo ti sara. Ahon ti tene ala zia na kozo ndo ye so bê ti Jéhovah aye, so ti tene ti leke temple ni, ala bi bê ti ala gi na ndo ti nzoni duti ti ala mveni nga na ndo ti lekengo ada ti ala. Ala bâ na nene ni mbeni pëpe kusala ti lekengo da so a yeke voro Jéhovah na yâ ni. Tënë ti Jéhovah so a yeke na Aggée 1:5 apusu aJuif ti ‘gi bê ti ala na lege ti ala!’ Jéhovah ayeke tene lani na ala ti mû ngoi ti gbu li ti ala na ndo ti ye so ala yeke sara so, nga na ndo ti akpale so ayeke si na ala ndali ti so ala zia kusala ti lekengo temple ni na kozo ndo pëpe na yâ ti fini ti ala.

12, 13. Aggée 1:6 afa dutingo ti aJuif tongana nyen?

¹² Mo lingbi ti bâ kpale so aJuif awara lani ngbanga ti so ala zia aye so bê ti ala aye na nzoni ndo ni pëpe, ala zia ni na kozo ndo. Bâ tënë so Nzapa atene na ala na Aggée 1:6: “I lu ye mingi, na i wara gi kete kete; i te, me a lingbi na i pëpe; i nyon, me yâ ti i asi pëpe; i yü bongo, me tere ti i ayeke wâ pëpe; na lo so awara futa, lo wara futa ni ti zia na yâ bozo so adû ayeke dä.”

¹³ Atâa so aJuif ayeke lani na yâ ti kodoro so Nzapa amû na ala, sese ti kodoro ni ayeke lë kobe pëpe tongana ti so ala ye. Tongana ti so lo gboto mê ti ala lani kozo awe, Jéhovah ayeke zi deba nzoni ti lo na ndo ti ala (Deutéronome 28:38-48). Ndali ti so Jéhovah amû lani maboko na ala pëpe, ala lu alë ti kobe me ala kö ni gi kete kete, so alingbi ti kaï nzara ti ala pëpe. Ndali ti so Jéhovah ahiri deba nzoni na ndo ti ala pëpe, ala yeke yü bongo, me tere ti ala ayeke mû wâ pëpe. A kpa même mo bâ mo tene ala yeke zia nginza ti kua so ala sara ni na yâ ti abozo so akoro awe, tongaso nginza ni atï na ala wara ye na peko ni pëpe. Tënë “I nyon me yâ ti i asi pëpe” ayeke nga mbeni tënë nde ti fa so Jéhovah ayeke iri deba nzoni pëpe na ndo ti aJuif. Atâa wungo ti vin so ala lingbi ti sara ni, a yeke duti gi kete na a yeke si yâ ti ala pëpe.

14, 15. Ye wa e manda na Aggée 1:6?

¹⁴ Ye so a lingbi e manda na ndo tënë ti ada ti aJuif so a yeke ti fa na e pëpe lege ti tene e leke yâ ti da ti e si aduti pendere. Kozo si ala gue lani na ngbâa, prophète Amos azingo lani na azo ti Israël so ayeke na mosoro mingi tënë ti “da kue so a leke na pembe ti doli” nga na tënë ti so “ala lo [wala ala kpaka] tere ti ala na ndo divan ti ala”. (Amos 3:15; 6:4). Ada so ala leke ni pendere nga so ala zia apendere ye na yâ ni angbâ lani pëpe. Awato ti ala so amû lani kodoro ni anzi aye so kue. Ye oko, angu mingi na pekoni, na peko ti ngu 70 so ala sara na ngbâa na Babylone, mingi ti ala amanda ye oko pëpe na ndo ti aye so asi na ala lani kozoni si ala gue na ngbâa. Ti e, e yeke manda ye ande na ndo ni? A yeke duti ande tâ na lege ni ti tene e oko oko kue e hunda tere ti e na atënë so: ‘Ti tâ tënë ni, tënë ti da ti mbi nga na ti lekengo yâ ni agbu bê ti mbi tongana nyen? Ka tongana mbi leke ti kiri ti manda mbeti ayo ti wara na kota kua ti nginza atâa so mbi hinga so sarango tongaso alingbi ti mû ngoi ti mbi mingi teti ambeni ngu, ye so alingbi ti kanga lege na mbi pëpe ti sara ambeni ye ti yingo?’​—Luc 12:20, 21; 1 Timothée 6:17-19.

¹⁵ A lingbi ye so e diko na Aggée 1:6 apusu e ti hinga so e yeke na bezoin ti deba nzoni ti Nzapa na yâ gigi ti e. A-Juif ti giriri so awara lani pëpe deba nzoni ti Nzapa; ndali ni, ala bâ pasi na pekoni. Atâa e yeke na akungba ti mitele mingi wala pëpe, tongana dutingo ti e asara si Jéhovah airi deba nzoni na ndo ti e pëpe, ye so alingbi ti buba ande songo ti e na Nzapa biani biani (Matthieu 25:34-40; 2 aCorinthien 9:8-12). Ye oko, tongana nyen si e lingbi ti wara deba nzoni ti Nzapa?

Jéhovah ayeke mû maboko na lege ti yingo ti lo

16-18. Zacharie 4:6 aga lani tâ tënë tongana nyen na ngoi ni kâ?

¹⁶ Nzapa apusu Zacharie so asara nga kua tongana prophète na tere ti Aggée ti gboto lê na ndo tâ ye so Jéhovah amû ni lani ti pusu azo ti lo na kusala nga ti iri deba nzoni na ndo ti ala na ngoi ni kâ. Ye so afa tongana nyen lo lingbi ti iri deba nzoni na ndo ti mo nga kue. E diko tënë so: “Na lege ti ye ti bira pëpe, wala na lege ti ngangu pëpe, me na lege ti Yingo ti Mbi, L’Eternel Ti Sabaoth atene.” (Zacharie 4:6). Peut-être mo mä a diko versê so fani mingi awe, me a ye lani ti tene nyen teti aJuif ti ngoi ti Aggée na Zacharie? Na a ye ti tene nyen nga teti mo?

¹⁷ Zia e dabe ti e so atënë so Nzapa apusu lani Aggée na Zacharie ti fa alë anzoni lengo na ngoi ni kâ. Atënë ti aprophète use so amû ngangu biani na aJuif be-ta-zo. Aggée ato nda ti fa atënë ti prophétie ti lo na yâ nze omene ti ngu 520 kozo ti Christ. Zacharie ato nda ti fa ti lo tënë ti prophétie na nze miombe ti oko ngu ni so (Zacharie 1:1). Tongana ti so mo lingbi ti bâ ni na Aggée 2:18, na yâ ti nze gumbaya ni, kusala ti ziango gere ti temple ni akiri alondo tâ ngangu mingi ahon ti kozo. Tongaso, a pusu aJuif na kusala na ala sara tongana ti so Jéhovah afa na ala na dutingo na beku so biani lo yeke mû maboko na ala. Atënë so ayeke na Zacharie 4:6 aye ti sara tënë ti maboko so Nzapa ayeke mû na ala.

¹⁸ Tongana aJuif akiri lani na kodoro ti ala na ngu 537 kozo ti Christ, ala yeke lani na aturugu pëpe. Ye oko, Jéhovah abata ala na lege na lo fa lege na ala tongana ala londo na Babylone ti kiri na Jérusalem. Nga, kete na pekoni, tongana ala to nda ti sara kusala ti lekengo temple ni, a yeke yingo ti Jéhovah si afa lani lege na ala. Tongana ala kiri lani ti sara kusala ti lekengo temple ni na bê ti ala kue, Jéhovah amû zendo so fade lo yeke mû maboko na ala na lege ti yingo vulu ti lo.

19. Yingo ti Nzapa ahon lani ndo ti kota ye ti ngangu wa?

¹⁹ Na lege ti molongo ti ambeni suma miombe so lo mû lege na Zacharie ti bâ ni, Jéhovah adë bê ti Zacharie so fade ni yeke mû maboko na azo ti ni na yâ kusala ti lekengo temple ni juska ala hunzi ni. Osio suma ni so ayeke na buku ti Zacharie chapitre 3 afa so Satan asara lani kue ti kanga lege na ngangu so aJuif ayeke sara ti tene ala hunzi na kusala ti lekengo temple ni (Zacharie 3:1). Biani, a nzere lani na Satan pëpe ti bâ Kota Prêtre Josué ti sara kusala ndali ti aJuif na yâ ti mbeni fini temple. Atâa so Zabolo ayeke sara lani kue ti kanga lege na aJuif si ala leke temple ti Jéhovah pëpe, yingo ti Jéhovah nga ayeke sara kota kusala mingi ti zi aye so aye ti kanga lege na aJuif nga akpengba ala si ala gue na kusala ti lekengo temple ni juska ahunzi.

20. Tongana nyen si yingo vulu ti Nzapa amû maboko lani na aJuif ti sara ye so bê ti Nzapa aye ti leke temple?

²⁰ A bâ kangango lege so ayeke londo na mbage ti akota zo ti kodoro-togbia ti Perse so ayeke na ngangu ti kanga lege na kusala ti lekengo temple ni, tongana mbeni hoto so aJuif alingbi ti hon ndo ni pëpe. Ye oko, Jéhovah amû zendo so, kangango lege ni so ayeke tongana “hoto” so, fade ni yeke zi ni, na place ni ayeke ga “kpangbala sese.” (Zacharie 4:7). A yeke biani ye so asi lani! Gbia Darius ti Kozoni agi yâ ti aye na lo wara ngbene mbela so Cyrus asû maboko ti lo na gbe ni, so amû lani lege na aJuif ti kiri ti leke temple ni; tongaso lo mû lege na aJuif ti kiri ti leke ni. Na ndo ni, Darius ti Kozoni amû yanga ti tene a zi nginza na yâ ti sanduku ti mosoro ti gbia na a mû na aJuif, ti mû maboko na ala ti futa na aye so andu tënë ti kusala ti lekengo temple ni. So tâ mbeni nzoni gbiango ye teti aJuif! Yingo vulu ti Jéhovah asara lani mbeni ye na yâ ti gbiango ye so? Biani, yingo ti Jéhovah asara mbeni ye dä. Kusala ti lekengo temple ni ahunzi na ngu 515 kozo ti Christ, na yâ ti ngu omene ni ti komandema ti Gbia Darius ti Kozoni.​—Esdras 6:1, 15.

21. (a) Na ngoi ti giriri, tongana nyen Jéhovah ‘ayengi amara kue’? Na lege wa si ‘aye ti nzoni mingi ti ala’ asigigi? (b) Tënë so aga tâ tënë na ngoi ti e tongana nyen?

²¹ Na Aggée 2:5, prophète ni adabe ti aJuif na mbele so Jéhovah ate lani na ala na ndo ti Hoto ti Sinaï; na ngoi ni so, “hoto ni kue ayengi mingi.” (Exode 19:18). Na lâ ti aprophète Aggée na Zacharie, Jéhovah aleke ti sara si aye ayengi, tongana ti so a fa tënë ni na lege ti fä na yâ ti aversê 6 nga na 7 ni. Aye ayeke tambela ande kirikiri na yâ ti kodoro-togbia ti Perse, me kusala ti lekengo temple ni ayeke gue ti lo ande gi na li ni juska ti hunzi. Ambeni azo so ayeke aJuif pëpe, me so ayeke ‘aye ti nzoni mingi ti amara kue’ ayeke bungbi legeoko na aJuif ni na nda ni ti mû gloire na Jéhovah na yâ ti temple ni so. Na yâ kota gango tâ tënë ni na ngoi ti e, Nzapa ayeke ‘yengi amara’ na lege ti kusala ti e ti fango tënë, na ye so asara si ‘aye ti nzoni mingi ti ala’ ayeke ga na yâ ti bungbi ti Nzapa na tere ti tanga ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala. Biani, aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala nga na ambeni ngasangbaga ayeke sara si yâ ti da ti Jéhovah asi na gloire. Atâ wakua ti Nzapa so ayeke ku na mabe ngoi so Jéhovah ayeke “yengi ayayu na sese” na mbeni lege nde. Na ye so ayeke sara ande si lo yeke kinda trône ti aroyaume ti amara na lo yeke futi ngangu ti ala.​—Aggée 2:22.

22. Tongana nyen si a yeke “yengi” amara laso, na ye nyen asi na pekoni? Yengingo ye wa ade ti si pëpe?

²² Aversê so adabe ti e na ambeni kota gbiango ye so andu aye nde nde na ngoi ti e, na so “ayayu na sese, kota ngu ti ingo na kuru sese” aduti fä ni. Mbeni oko ti agbiango ye ni ayeke so, a bi Satan Zabolo na ayingo sioni ti lo na sese (Apocalypse 12:7-12). Na ndo ni, kusala ti fango tënë so aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala amû li ni dä ayengi biani aye ti sese ti laso (Apocalypse 11:18). Atâa so kue, “azo mingi so asi singo” so ayeke aye ti nzoni mingi ti amara kue ayeke bungbi legeoko na Israël ti yingo ti sara na Jéhovah (Apocalypse 7:9, 10). Bungbi ti azo so asi singo ayeke sara kua na tere ti aChrétien so a sa yingo na ndo ti ala ti fa nzo tënë so na yâ ngoi kete Nzapa ayeke yengi ande amara na ngoi ti Harmaguédon. Ye so ayeke zi ande lege na atâ wakua ti Nzapa so ayeke na ndo sese mobimba ti ga mbilimbili-kue.

Mo dabe mo na ni?

• Lawa nga na yâ ti mara ti dutingo wa si Aggée na Zacharie asara lani kua ti ala?

• Tongana nyen e lingbi ti sara ye alingbi na tokua so Aggée na Zacharie afa ni?

• Ngbanga ti nyen mo bâ so Zacharie 4:6 akpengba mo?

[Afoto na lembeti 20]

Abuku ti Aggée na ti Zacharie adë bê ti e so Nzapa ayeke mû maboko na e

[Foto na lembeti 23]

“Laso ayeke lâ teti i mveni ti duti na da so ayeke na plafond, tongana da ti L’Eternel ade na futingo ni?”

[Foto na lembeti 24]

Azo ti Jéhovah ayeke sara kusala ti wara ‘aye ti nzoni mingi ti amara’