Mo peut ti ngbâ ti duti na confiance so Jéhovah ayeke aidé mo na angoi ti kpale

1-2. Ambeni kpale wa la aJuif so akiri lani na Jérusalem awara so ague oko na ti e? (Bâ encadré “Ngoi ti Aggée, Zacharie nga na Esdras.”)

ESKÊ na ambeni ngoi mo yeke gi bê ti mo na ndö ti gigi ti kekereke? Peut-être mo perdre kua ti nginza ti mo na mo yeke gi bê ti mo na ndö ti bango lege ti azo ti sewa ti mo. Peut-être mo yeke gi bê ti mo na ndö ti nzoni duti ti azo ti sewa ti mo ndali ti wusuwusu so ayeke na yâ ti kodro, sarango ye ti ngangu na zo wala kangango lege na kua ti e ti fango tënë. Eskê mo yeke na yâ ti mbeni kpale so? Tongana a yeke tongaso, mo yeke bâ ande nzoni tongana mo gbu li na ndö ti fason so Jéhovah a-aidé azo ti Israël ândö na ngoi so ala wara mara ti akpale so.

² A-Juif so a dü ala lani na Babylone abezoin kpengba mabe ti zia mosoro ti ala nga na nzoni duti so ala yeke na ni na Babylone ti gue na mbeni kodro so mingi ti ala ahinga ye nzoni na ndö ni ape. Kete na peko ti so ala si kâ, ala komanse ti wara kpale ti bâ lege ti azo ti sewa ti ala. Wusuwusu ayeke lani na yâ ti kodro-togbia ti Perse, nga amara so angoro ala ake ala. A yeke lani ngangu na ambeni ti zia li ti ala na ndö ti kua ti lekengo peko ti temple ti Jéhovah. Tongaso, na ngu 520 tongaso kozo na ngoi ti e, Jéhovah atokua aprophète use, Aggée na Zacharie, ti aidé azo ni ti kiri ti yapu na yâ ti kua ni (Ag. 1:1; Zach. 1:1). Tongana ti so e yeke bâ, kua ti aprophète use so aga na anzoni ye mingi. Me, nduru na ngu 50 na pekoni, aJuif so akiri lani ayeke na bezoin ti tene a kiri a kpengba ala. Esdras, so ahinga ti sû peko ti Ndia ni pendere mingi, alondo na Babylone ti gue na Jérusalem ti wa awakua ti Nzapa ti zia vorongo Jéhovah kozo na yâ ti fini ti ala.—Esdras 7:​1, 6.

3. Ahunda wa la e yeke bâ ni? (aProverbe 22:19).

³ Legeoko tongana ti so aprophétie ti Aggée na Zacharie a-aidé awakua ti Jéhovah ti ândö ti ngbâ ti sara confiance na Jéhovah na ngoi so a kanga lege na ala, aprophétie so apeut ti aidé nga e laso ti ngbâ ti duti na confiance so Jéhovah ayeke aidé e na angoi ti kpale. (Diko aProverbe 22:19.) Na ngoi so e yeke bâ tënë so Aggée na Zacharie atene na azo ni nga na tapande ti Esdras, e yeke kiri tënë na ahunda so: Akpale kue so aJuif awara lani asara ala tongana nyen? Ngbanga ti nyen la a yeke nzoni e ngbâ ti zia li ti e na ndö ti sarango ye so bê ti Nzapa aye na ngoi so gigi akpengba na e? Tongana nyen la e peut ti sara confiance mingi na Jéhovah na angoi ti kpale?

AKPALE SO AJUIF AWARA ASARA SI ALA YAPU ENCORE APE

4-5. Nyen la peut-être asara si aJuif ayapu encore ape na yâ ti kua ti lekengo temple?

⁴ Na ngoi so aJuif so akiri asi lani na Jérusalem, ala yeke na gbâ ti kua ti sara. Hio ala leke gbalaka ti Jéhovah nga ala zia fondation ti temple ni (Esdras 3:​1-3, 10). Me a ninga ape aJuif ayapu encore ape na kua ni. Ngbanga ti nyen? Na ndö ti kua ti lekengo temple, ala doit lani ti sara ada ti ala wani, ti lu yaka nga ti mû kobe na azo ti sewa ti ala (Esdras 2:​68, 70). Ala wara lani kangango lege ti awato so agi lani ti kaï kua ti lekengo temple ni.—Esdras 4:​1-5.

⁵ A-Juif so akiri lani awara nga kpale ti nginza nga wusuwusu ayeke na yâ ti kodro ni. Kodro ti ala ayeke fadeso mbage ti kodro-togbia ti Perse. Na peko ti so Cyrus, gbia ti Perse, akui na ngu 530 kozo na ngoi ti e, Cambyse so aga gbia na peko ti lo aye ti mû Égypte. Na ngoi so aturugu ti lo ayeke gue ti mû Égypte, peut-être ala hunda kobe, ngu nga na ndo ti lango na azo ti Israël, a sara si gigi akiri akpengba même mingi na ala. Na ngoi so Darius I so aga gbia na peko ti lo akomanse ti komande, gbâ ti akpale angbâ na yâ ti kodro-togbia ti Perse, na tapande azo alondo ti ke yanga ti gouvernement nga wusuwusu ayeke na yâ ti kodro ni. Kite ayeke dä ape so akpale so asara si gbâ ti azo so akiri na kodro ti ala ayeke gi bê ti ala na ndö ti ye so ala yeke sara ti bâ lege ti azo ti sewa ti ala. Akpale so kue asara si ambeni Juif abâ so a yeke nzoni ngoi ti kiri ti leke temple ti Jéhovah la ape.—Ag. 1:2.

6. Ti gue oko na Zacharie 4:​6, 7, mbeni kpale wa la aJuif awara lani? Tongana nyen la Zacharie adë bê ti ala?

⁶ Diko Zacharie 4:​6, 7. Na ndö ti kpale ti nginza nga na wusuwusu so ayeke na yâ ti kodro ni, aJuif adoit nga ti gbu ngangu na ngoi so a sara aye ti ngangu na ala. Na ngu 522 kozo na ngoi ti e, awato awara lege ti pusu gouvernement ti Perse ti kanga lege na kua ti lekengo peko ti temple ti Jéhovah. Me Zacharie adë bê ti ala so Jéhovah ayeke sara kua na ngangu yingo ti lo ti zi kpale kue so ala wara. Na ngu 520 kozo na ngoi ti e, Gbia Darius amû lege na ala ti kiri ti sara kua ti temple ni nga lo mû na ala nginza ndali ni. Lo tene nga na agouverneur ti ndo ni ti aidé ala.—Esdras 6:​1, 6-10.

7. Tongana nyen la Jéhovah afuta aJuif so akiri na Jérusalem na ngoi so ala zia kua ti lo kozo?

⁷ Na lege ti Aggée nga na Zacharie, Jéhovah atene na azo ti lo so lo yeke mû maboko na ala tongana ala zia kua ti lekengo peko ti temple ni na kozo ndo (Ag. 1:​8, 13, 14; Zach. 1:​3, 16). So aprophète ni akpengba aJuif, ala kiri akomanse kua ti temple ni na ngu 520 kozo na ngoi ti e, na ala hunzi ni na yâ ti ngu osio tongaso. So ala zia kua ti Jéhovah kozo atâa so ala yeke na kpale mingi, Jéhovah a-aidé ala ti wara aye so ala bezoin ni ti ngbâ na fini nga lo aidé ala ti ngbâ nduru na lo. A sara si ala voro Jéhovah na ngia.—Esdras 6:​14-16, 22.

ZIA LI TI MO GÏ NA NDÖ TI SARANGO YE SO NZAPA AYE

8. Tongana nyen la Aggée 2:4 apeut ti aidé e ti zia li ti e gï na ndö ti sarango ye so Nzapa aye? (Bâ nga kete tënë na gbe ni.)

⁸ So kota ye ti vundu ayeke pusu nduru nduru, a yeke kota ye mingi ti tene e girisa ape so e doit ti sara ye alingbi na commandement so a mû na e ti fa tënë (Marc 13:10). Me a peut ti duti ngangu na e ti zia li ti e na ndö ti kua ti fango tënë tongana e yeke na kpale ti nginza wala a kanga lege na kua ni. Nyen la apeut ti aidé e ti zia aye ti Royaume na kozo ndo? E doit ti duti na confiance so “Jéhovah ti aturugu” ayeke na e.b Lo yeke mû maboko na e tongana e ngbâ ti zia aye ti Royaume kozo na aye so agbu bê ti e. Tongaso e doit ti sara mbeto ti ye oko ape.—Diko Aggée 2:4.

9-10. Tongana nyen la mbeni koli na wali so asara mariage awe abâ so tënë ti Jésus so ayeke na Matthieu 6:33 ayeke biani tâ tënë?

⁹ Bâ tapande ti Oleg na wali ti lo Irina so ayeke apionnier.c Na peko ti so ala gue ti mû maboko na mbeni congrégation, ala perdre kua ti ala ndali ti kpale ti nginza so ayeke na yâ ti kodro ti ala. Atâa so na yâ ti ngu oko tongaso ala yeke na mbeni nzoni kua ape, lakue ala bâ so Jéhovah ayeke bâ lege ti ala na ndoye nga na ambeni ngoi aita amû maboko na ala. Nyen la a-aidé ala lani na ngoi so ala wara kpale so? Oleg, so na tongo nda ni adécouragé kue, atene: “So e gi ti fa tënë mingi a-aidé e ti zia li ti e na ndö ti ye so ayeke kota mingi na yâ ti fini ti e.” Na ngoi so lo na wali ti lo angbâ ti gi kua, ala fa tënë mingi.

¹⁰ Mbeni lâ, na ngoi so ala kiri na yanga-da na peko ti fango tënë, ala bâ so mbeni kota kamarade ti ala asara kilomètre 160 ti ga na ala bozo ti kobe use. Oleg atene: “Na lango ni so, e kiri e bâ tongana nyen la Jéhovah ayeke bâ lege ti e nga tongana nyen la aita ayeke pensé na e. E hinga biani so Jéhovah ayeke girisa awakua ti lo lâ oko ape, même tongana e bâ so mbeni ye ti sarango ni ayeke dä ape.”—Mat. 6:33.

11. Tongana e ngbâ ti zia li ti e na ndö ti sarango ye so Nzapa aye, nyen la e peut ti ku terê ti e na ni?

¹¹ Jéhovah aye ti tene e zia li ti e na ndö ti songo fini ti azo na lege so e ngbâ ti sara adisciple. Tongana ti so e tene fade na paragraphe 7, Aggée awa lani awakua ti Jéhovah ti kiri ti komanse ti leke temple. Tongana ala sara ni, Jéhovah atene lo yeke “iri tënë nzoni na ndö ti ala.” (Ag. 2:​18, 19). E nga kue e peut ti hinga biani so Jéhovah ayeke sara tufa na ndö ti a-effort ti e tongana e zia kua so lo mû na e ti sara na kozo ndo.

LEGE TI SARA CONFIANCE MINGI NA JÉHOVAH

12. Ngbanga ti nyen la Esdras nga na amba ti lo so akiri abezoin lani ti duti na kpengba mabe?

¹² Na ngu 468 kozo na ngoi ti e, Esdras na mbeni use groupe ti aJuif alondo na Babylone ti kiri na Jérusalem. Ala bezoin lani ti duti na kpengba mabe si ala sara voyage so. Gbia amû lani na ala gbâ ti lor na argent ndali ti kua ti temple, tongaso azo ti nzi apeut ti gbu ala (Esdras 7:​12-16; 8:31). Na ndö ni, hio ala bâ lani so même na Jérusalem kpale apeut ti si na ala. Azo mingi ayeke lango lani kâ ape, nga a bezoin ti leke mur nga na ayanga ti gbagba ni. Nyen la e peut ti manda na lege ti tapande ti Esdras na ndö ti sarango confiance mingi na Jéhovah?

13. Nyen la Esdras asara ti sara confiance mingi na Jéhovah? (Bâ nga kete tënë na gbe ni.)

¹³ Esdras abâ lani awe tongana nyen la Jéhovah amû maboko na awakua ti lo na angoi ti kpale. Ngu mingi kozo, na ngu 484 kozo na ngoi ti e, peut-être Esdras ayeke lani na Babylone na ngoi so Gbia Assuérus asû maboko na gbe ti mbela so ahunda ti fâ aJuif kue so ayeke na yâ ti kodro-togbia ti Perse (Esther 3:​7, 13-15). Fini ti Esdras nga na ti aJuif kue ayeke lani na yâ ti kpale. Na ngoi so ala mä tënë ni, vundu asara ala mingi tongaso ala ke ti te kobe nga ala yeke toto na ngoi so ala yeke sambela Jéhovah ti aidé ala (Esther 4:3). So a fâ azo so a leke lani ti fâ aJuif, mo imaginé a sara Esdras na amba ti lo tongana nyen (Esther 9:​1, 2). Peut-être ye so asi na Esdras na angoi ti kpale so aleke lo ndali ti akpale so ayeke ku lo na devant nga peut-être asara si lo yeke na confiance mingi na ngangu so Jéhovah ayeke na ni ti bata awakua ti Lo.d

14. Nyen la mbeni ita-wali amanda na ngoi so Jéhovah abâ lege ti lo na angoi ti kpale?

¹⁴ Tongana Jéhovah abâ lege ti e na angoi ti kpale ayeke sara si e duti na confiance mingi na lo. Bâ tapande ti Anastasie, so ayeke na Europe de l’est. Lo ke kua ti lo tongaso si lo yôro terê ti lo na yâ ti ye ti poroso ape. Lo tene: “Kozo ti tene mbi duti sân pata na yâ ti gigi ti mbi la.” Lo kiri lo tene: “Mbi sambela Jéhovah na mbi bâ tongana nyen la lo bâ lege ti mbi nzoni mingi. Tongana a kiri a si so mbi yeke na kua ape, mbeto ayeke sara mbi ape. Tongana Babâ ti mbi ti yayu ayeke bâ lege ti mbi laso, kekereke lo yeke bâ lege ti mbi.”

15. Nyen la a-aidé lani Esdras ti ngbâ ti sara confiance na Jéhovah? (Esdras 7:​27, 28).

¹⁵ Esdras abâ lani maboko ti Jéhovah na yâ ti gigi ti lo. So Esdras agbu li na ndö ti gbâ ti angoi so Jéhovah amû maboko na lo ândö a-aidé lo ti duti na confiance mingi na Lo. Bâ so lo tene “maboko ti Jéhovah Nzapa ti mbi ayeke na ndö ti mbi”. (Diko Esdras 7:​27, 28.) Esdras akiri atene mara ti tënë so fani oku na yâ ti mbeti so iri ti lo ayeke na ndö ni.—Esdras 7:​6, 9; 8:​18, 22, 31.

16. Na yâ ti aye wa la e peut ti bâ polele maboko ti Nzapa na yâ ti fini ti e? (Bâ nga afoto.)

¹⁶ Jéhovah apeut ti aidé e na ngoi so e yeke na yâ ti kpale. Na tapande, na ngoi so e yeke hunda congé na patron ti e tongaso si e peut ti gue na mbeni kota bungbi, wala na ngoi so e yeke hunda ti tene a changé kapa ti kua ti e tongaso si e peut ti ga na abungbi ti e kue, e peut ti bâ maboko ti Jéhovah na yâ ti gigi ti e. Ye ti peko ni apeut ti hon gbungo li ti e.

17. Tongana nyen la Esdras afa so lo sara terê ti lo kete na angoi ti kpale? (Bâ foto ti couverture ni.)

¹⁷ Esdras asara terê ti lo kete lo sambela Jéhovah ti aidé lo. Lakue tongana Esdras agi bê ti lo na ndö ti akua so a mû na lo, lo yeke sara terê ti lo kete lo sambela Jéhovah (Esdras 8:​21-23; 9:​3-5). Bango ndo ti Esdras apusu amba ti lo ti mû maboko na lo nga ti mû tapande ti mabe ti lo (Esdras 10:​1-4). Tongana e gi bê ti e na ndö ti aye so e bezoin ni wala nzoni duti ti sewa ti e, e doit ti sambela Jéhovah e duti sûr so lo yeke mä e.

18. Nyen la apeut ti aidé e ti sara confiance mingi na Jéhovah?

¹⁸ Tongana e sara terê ti e kete e hunda Jéhovah ti aidé e nga e yeda ti tene amba ti e a-aidé e, e yeke sara confiance mingi na Jéhovah. Erika, so ayeke na amolenge ota, angbâ lakue ti sara confiance na Jéhovah, même na ngoi so lo wara angangu kpale. Na yâ ti kete ngoi, lo dü molenge na kuâ ni nga koli ti lo so lo ye lo mingi akui. Na ndö ti aye kue so asi so, lo tene: “Mo peut ti hinga kozo ape tongana nyen la Jéhovah ayeke aidé mo. Mo peut ti wara mungo maboko na ambeni lege so mo ku terê ti mo na ni ape. Mbi bâ so Jéhovah akiri tënë na asambela ti mbi na lege ti atënë nga na asarango ye ti akamarade ti mbi. Tongana mbi zi bê ti mbi na akamarade ti mbi, a peut ti duti ngangu oko na ala ape ti aidé mbi.”

NGBÂ TI SARA CONFIANCE NA JÉHOVAH JUSKA NA NDA NI

19-20. Nyen la e peut ti manda na lege ti tapande ti aJuif so alingbi lani ape ti kiri na Jérusalem?

¹⁹ E peut nga ti manda mbeni kpengba ye na lege ti tapande ti aJuif so alingbi lani ape ti kiri na Jérusalem. Ambeni alingbi lani ape ti kiri ndali ti so ala yeke mbakoro, wala terê ti ala ason wala dutingo ti sewa ti ala amû lege na ala ape ti kiri. Atâa so kue, ala yeke lani na ngia ti mû na azo so ayeke kiri aye so ala bezoin ni ndali ti kua ti temple ni (Esdras 1:​5, 6). Na bango ni, ngu 19 tongaso na peko ti so kozo groupe ti aJuif akiri na Jérusalem, ala so angbâ na Babylone angbâ lani ti tokua ye na Jérusalem.—Zach. 6:10.

²⁰ Même tongana e peut ti sara ape aye kue so e ye ti sara na yâ ti kua ti Nzapa, e peut ti duti sûr so Jéhovah abâ na nene ni a-effort so e sara na bê ti e kue ti zia ngia na bê ti lo. E hinga ni tongana nyen? Na ngoi ti Zacharie, Jéhovah ahunda lani na lo ti mû lor na argent so azo so ayeke na Babylone atokua ti leke na couronne (Zach. 6:11). “Kota pendere couronne” so ‘adabe’ ti azo na aye so ala mû na bê ti ala kue (Zach. 6:​14, akete tënë na gbe ni). E peut ti duti sûr so Jéhovah ayeke girisa lâ oko ape a-effort so e sara na bê ti e kue ti sara na lo na angoi ti kpale.—aHéb. 6:10.

21. Nyen la ayeke aidé e ti sara confiance na Jéhovah atâa ye wa la ayeke si kekereke?

²¹ Kite ayeke dä ape so e yeke ngbâ ande ti wara akpale na lâ ti nda ni so, nga peut-être aye ayeke ga ande sioni mingi na yâ ti angoi so ayeke ga (2 Tim. 3:​1, 13). Me, e bezoin ti gi bê ti e ahon ndö ni ape. Zia e girisa ape tënë so Jéhovah atene na azo ti lo na ngoi ti Aggée, lo tene: “Mbi yeke na ala . . . Ala sara mbeto pëpe.” (Ag. 2:​4, 5). E nga kue e peut ti duti sûr so Jéhovah ayeke duti na e na ngoi kue so e sara kue ti sara ye so bê ti lo aye. Tongana e sara ye alingbi na aye so e manda na lege ti aprophétie ti Aggée nga na ti Zacharie nga na lege ti tapande ti Esdras, e yeke ngbâ ti sara confiance na Jéhovah atâa akpale wa la e wara na yâ ti angoi so ayeke ga.