Aye wa mo yeke nduru ti zia ti wara fini ti lakue lakue?
“Zo alingbi mû nyen ti [bata] fini ti lo?”—MAT. 16:26.
1. Ngbanga ti nyen Jésus ake na kuru go tënë so Pierre atene?
YE SO bazengele Pierre amä ahon ndo ti gbungo li ti lo. Mokonzi ti lo Jésus Christ so lo ye lo mingi atene “na lê ti azo kue” so na yâ ti kete ngoi ni yeke bâ pasi nga ni yeke kui. Kite ayeke dä pëpe so Pierre aye nzoni ti Jésus, ni la lo suku na lo, lo tene: “Nzapa aye so pëpe, Seigneur; fade ye so aga na Mo lâ oko pëpe.” Jésus aturne peko ti lo na Pierre na lo bâ tanga ti adisciple ti lo. Âmanke tanga ti adisciple ni nga ayeke na mara ti oko bibe so, so ayeke na lege ni pëpe so. Na pekoni, Jésus atene na Pierre: “Mo zia lege ti Mbi, Satan; mo yeke tongana son na lege ti Mbi, teti mo bi bê ti mo na ye ti Nzapa pëpe, me na ye ti azo.”—Marc 8:32, 33; Mat. 16:21-23.
2. Aye wa Jésus aku na mbage ti atâ disciple ti lo ti sara ni?
2 Tënë so Jésus akiri atene amû peut-être maboko na Pierre ti hinga ndani so Jésus ake na kuru go ye so lo tene. Jésus ‘airi azo mingi so na adisciple ti Lo nga, Lo tene na ala, Tongana mbeni zo aye ti ga na peko ti Mbi, a lingbi lo ke tere ti lo mveni, lo yô [keke ti pasi, MN ] ti lo, na lo ga na peko ti Mbi. Teti zo so aye ti sö fini ti lo, fade lo girisa fini ti lo; me zo so agirisa fini ti lo teti Mbi, na teti Tene-nzoni, fade lo sö fini ti lo.’ (Marc 8:34, 35). A yeke polele so Jésus aga nduru lani awe ti mû fini ti lo na sandaga ndali ti azo nga lo ku lani na mbage ti adisciple ti lo ti duti nduru ti mû fini ti ala ti sara na kua ti Nzapa. Tongana ala sara lani tongaso, ala yeke wara nzoni futa na pekoni.—Diko Matthieu 16:27.
3. (a) Atënë wa Jésus ahunda lani na azo so ayeke mä lo? (b) Peut-être use hundango tënë ti Jésus adabe ti azo so ayeke mä lo na ndo ti nyen?
3 Na oko ngoi ni so, Jésus ahunda atënë use so apusu zo ti gbu li, lo tene: “Tongana mbeni zo awara ye ti sese so kue, na lo girisa fini ti lo, fade lo wara faïda ti nyen?” nga, “Zo alingbi mû nyen ti [bata] fini ti lo?” (Marc 8:36, 37). Zo ayeke hinga hio kiringo tënë ti kozo hundango tënë ni so. Tongana zo awara aye ti sese so kue, me lo girisa fini ti lo, aye kue so lo wara ayeke gi senge senge. Zo ayeke hinga nzerengo ti aye so lo wara gi tongana lo ngbâ na fini ti bâ nzoni na lege ni. Use hundango tënë ti Jésus ayeke so: “Zo alingbi mû nyen ti [bata] fini ti lo?” Peut-être hundango tënë so adabe ti azo so ayeke mä lo na ndo ti tënë so Satan atene na ngoi ti Job, lo tënë: “Fade zo amû ye ti lo kue ti bata fini ti lo.” (Job 2:4). Tënë ti Satan so alingbi ti duti tâ tënë na ndo ti ambeni zo so avoro Jéhovah pëpe. Azo mingi ayeke sara ye kue, ala yeke doro akpengba-ndia kue gi ti mû lege na ala ti ngbâ na fini. Ye oko, ti aChrétien, bango ndo ti ala ayeke nde.
4. Ngbanga ti nyen ahundango tënë ti Jésus aye ti tene ye mingi na aChrétien?
4 E hinga so Jésus aga na sese pëpe ti mû na e nzoni seni, mosoro nga na mbeni fini so aninga na yâ ti dunia ti laso. Lo ga ti zi lege na e ti wara fini ti lakue lakue na yâ ti dunia so ayeke ga, nga beku ti fini ti lakue lakue so e yeke na ni ayeke kota ye mingi na lê ti e (Jean 3:16). Ti mbeni Chrétien, kozo hundango tënë ti Jésus aye lani ti tene, “Tongana zo awara anzoni ye ti gigi so kue me lo girisa beku ti fini ti lakue lakue, ye ti nzoni wa lo wara dä?” Lo yeke wara ye ti nzoni dä oko pëpe (1 Jean 2:15-17). Ti mû maboko na e ti kiri tënë na use hundango tënë ti Jésus, e lingbi ti hunda tere ti e wani, e tene: ‘Aye wa mbi yeke nduru ti zia ni laso si mbeni ye oko pëpe akanga lege na mbi ti wara ande fini ti lakue lakue?’ Kiringo tënë ti e, so a yeke bâ ni na yâ ti sarango ye ti e, ayeke fa wala tënë ti beku ti e agbu bê ti e mingi wala pëpe.—Bâ nga Jean 12:25.
5. E yeke sara nyen ti wara fini ti lakue lakue tongana mbeni matabisi?
5 Ti tâ tënë ni, Jésus aye lani pëpe ti tene so a yeke mû fini ti lakue lakue na zo tongana futa ti kusala so lo sara ni. Même fini ti e so aninga mingi pëpe laso, Nzapa la amû ni na e tongana matabisi. E lingbi pëpe ti vo ni wala ti sara mbeni ye si e lingbi na ni. Oko lege so e lingbi ti wara na fini ti lakue lakue tongana matabisi ayeke ti “mä na bê na Christ Jésus” nga na Jéhovah, “Zo ti futa ye na ala so agi Lo.” (aGal. 2:16; aHéb. 11:6). Ye oko, a lingbi e fa mabe ti e na lege ti akusala ti e, ndali ti so “mabe so ayeke na kusala ni pëpe ayeke na fini pëpe.” (Jacq. 2:26). Ni la, tongana e kiri e gbu li na ndo ti hundango tënë ti Jésus, a yeke nzoni e gbu li nzoni na ndo ti aye so e yeke nduru ti zia ni na yâ ti dunia ti laso nga na aye so e yeke nduru ti sara na yâ ti kua ti Jéhovah ti fa so mabe ti e ayeke na fini.
“Christ amû ngia na Lo mveni pëpe”
6. Kota ye so agbu bê ti Jésus lani ayeke nyen?
6 Ahon ti tene Jésus azia lê ti lo na ndo ti aye ti nzoni so lo lingbi ti wara na ngoi ti lo, lo zia lê ti lo gi na ndo ti aye so ayeke akota ye biani nga lo ke ti gi ti wara aye so alingbi ti sara si lo duti nzoni. Lo yeke lakue nduru ti zia lege ti warango ambeni ye nga lo mä yanga ti Nzapa lakue. Ahon ti sara aye so anzere na bê ti lo, lo tene: “Mbi sara ye so amû ngia na [Nzapa] lakue.” (Jean 8:29). Jésus ayeke lani nduru ti sara nyen ti tene lo nzere na Nzapa?
7, 8. (a) Nyen la Jésus amû ni lani? A futa lo tongana nyen? (b) A yeke nzoni e hunda tere ti e na tënë wa?
7 Mbeni lâ, Jésus atene na adisciple ti lo, lo tene: “Molenge Ti Zo aga si azo asara boi na Lo pëpe, me ti sara boi, na ti mû fini ti Lo tongana wen teti azo mingi.” (Mat. 20:28). Kozoni, na ngoi so Jésus ato nda ti tene na adisciple so na yâ ti ngoi kete lo yeke “mû fini ti Lo”, Pierre awa Jésus ti zi tere ti lo na yâ ti ye so. Ye oko, Jésus aluti ngangu. Jésus ayeda na bê ti lo wani ti mû fini ti lo so ayeke na siokpari pëpe ndali ti azo. So Jésus ayeke bi bê ti lo gi na ndo ti lo wani pëpe, a sara si lo wara lani biani ye so Nzapa amû zendo ni. Nzapa azingo lo na kuâ na lo ‘yä Lo na nduzu na koti ti Lo’. (Kus. 2:32, 33). Na tongaso lo ga mbeni nzoni tapande teti e.
8 Bazengele Paul awa aChrétien ti Rome ti ‘mû ngia’ na ala wani pëpe nga lo dabe ti ala so même “Christ amû ngia na Lo mveni pëpe”. (aRom. 15:1-3). Tongaso, aye wa e yeke nduru ti zia ni, na tapande ti Christ, ti mû lege na e ti sara ye alingbi na wango ti Paul?
Jéhovah aye aye ti e so ayeke tâ nzoni mingi
9. Ye wa mbeni Chrétien ayeke sara biani na ngoi so lo mû tere ti lo na Nzapa?
9 Na Israël ti giriri, Ndia ti Moïse ahunda ti tene tongana mbeni Juif aga ngbâa, a lingbi a zi lo na ngu mbasambala ni wala na ngu ti Jubilé. Ye oko, tongana mbeni ngbâa aye wa ti lo, lo lingbi ti soro ti ngbâ ti duti ngbâa na ndo ti wa ti lo na yâ ti fini ti lo kue. (Diko Deutéronome 15:12, 16, 17.) A yeke oko ye so e soro ti sara na ngoi so e mû tere ti e na Nzapa. E yeda na bê ti e kue ti sara ye so bê ti Nzapa aye, me pëpe ti sara aye so bê ti e wani aye. Na sarango tongaso, e fa so e ye Jéhovah mingi na so e yeke na nzara ti sara na lo teti lakue lakue.
10. Na lege wa e yeke aye ti Nzapa? A yeke nzoni ye so asara nyen na ndo ti bibe ti e nga na aye so e yeke sara?
10 Tongana aTémoin ti Jéhovah ayeke manda Bible fadeso na mo, mo yeke fa nzo tënë nga mo yeke gue na abungbi, mo lingbi biani na gonda. E yeke na beku so na yâ ti kete ngoi bê ti mo ayeke pusu mo ti mû tere ti mo na Jéhovah na ti hunda tënë so zo ti Ethiopie ahunda na Philippe, lo tene: “Ye nyen akanga lege na mbi ti wara batême?” (Kus. 8:35, 36). Na pekoni, songo ti mo na Nzapa ayeke ga tongana songo so atingbi Nzapa na aChrétien so Paul atene na ala, lo tene: “I yeke ti i mveni pëpe. Teti A vo i na ngere ti ngangu.” (1 aCor. 6:19, 20). Atâa e yeke na beku ti gue na yayu wala ti wara fini ti lakue lakue na sese ge, tongana e mû tere ti e na Jéhovah awe, lo ga Wa ti e. Ni la a yeke kota ye mingi ti tene e ke ti sara aye so bê ti e aye nga e zia ti “ga angbâa ti azo”. (1 aCor. 7:23). A nzere na e mingi ti duti awakua ti Jéhovah so ayeke be-ta-zo, so lo yeke sara kua na ala ti sara ye so bê ti lo aye.
11. Ye wa a hunda na aChrétien ti mû? Ye so aye biani ti tene nyen, tongana a haka ni na sandaga so a yeke mû lani na gbe ti Ndia ti Moïse?
11 Paul amû wango na amba ti lo aChrétien lo tene: “I mû tere ti i na Nzapa tongana sacrifice so ayeke na fini, na a yeke nzoni-kue, na a lingbi na lê ti Nzapa; so ayeke kusala so alingbi na i.” (aRom. 12:1). Atënë so alingbi ti dabe ti aChrétien so ayeke aJuif na asandaga so ala yeke mû lani kozoni si ala ga adisciple ti Jésus. Ala hinga so na gbe ti Ndia ti Moïse, a hunda ti tene anyama so ala mû na sandaga na ndo ti balaga ti Jéhovah aduti anyama so ayeke tâ nzoni mingi. Nzapa ayeda lani pëpe na sandaga ti anyama so ayeke nzoni pëpe (Mal. 1:8, 13). A yeke nga tongaso na ngoi so e mû tere ti e na lo tongana “sacrifice so ayeke na fini”. E yeke mû na Jéhovah aye ti e so ayeke tâ nzoni mingi, me pëpe tanga ti ye so angbâ na e na pekoni so e sara ye kue so bê ti e aye. Na ngoi so e mû tere ti e na Nzapa, e mû fini ti e kue na lo. So ti tene e mû na lo ngangu ti e, akungba na anginza ti e nga na akode ti e (aCol. 3:23). E yeke fa tongana nyen so e mû aye so na lo?
Sara kua na ngoi ti mo na ndara
12, 13. Mbeni lege ti mû na Jéhovah ye ti e so ayeke tâ nzoni mingi a yeke so wa?
12 Mbeni lege ti mû na Jéhovah ye ti e so ayeke tâ nzoni mingi ayeke ti sara kua na ngoi ti e na ndara. (Diko aÉphésien 5:15, 16.) Ye so a hunda ti tene e kanga nzara ti bê ti e. Ngangu so azo so angoro e agi ti sara na ndo ti e nga na wokongo ti e wani ayeke pusu e ti mû ngoi ti e kue ti sara na aye so anzere na e wala aye so ayeke ga na ye ti nzoni gi na e wani. A yeke tâ tënë so ye oko oko ayeke na “ngoi” ti lo. Ngoi ti sarango ngia ayeke dä nga ngoi ti sarango kua ti nginza ayeke dä, ti mû lege na e ti sara ye so Nzapa ahunda na e (Zo-ti. 3:1). Ye oko, a yeke nzoni mbeni Chrétien so amû tere ti lo na Nzapa awe asara ye lakue na hange nga lo sara kua na ngoi ti lo na ndara.
13 Na ngoi so Paul ague na gbata ti Athènes, lo bâ so “azo ti Athènes kue na awande so aduti kâ, ala sara mbeni ye pëpe, gi ti fa wala ti mä mbeni fini tënë.” (Kus. 17:21). Laso nga, azo mingi ayeke buba ngoi ti ala tongaso. Ala yeke buba ngoi ti ala na bango télé, sarango angia ti vidéo nga na gingo ye na ndo ti Internet. Wungo ti aye ti ngia ayeke gue gi na li ni na ayeke gi ti pusu e ti buba ngoi ti e. Tongana e bi tere ti e mingi na yâ ti sarango angia so, a yeke sara si e yeke na ngoi pëpe ti manda ye na ndo ti Jéhovah. E lingbi même ti pensé so e yeke na aye ti sarango ni mingi, na tongaso e yeke na ngoi pëpe ti sara “ye so ayeke nzoni ahon,” wala aye so andu kua ti Jéhovah.—aPhil. 1:9, 10.
14. Ahundango tënë wa ayeke nzoni e gbu li nzoni na ndo ni?
14 Tongaso, teti so mo yeke mbeni wakua ti Jéhovah so amû tere ti lo na lo awe, hunda tere ti mo: ‘Lâ oko oko, mbi yeke diko Bible, mbi yeke gbu li na ndo ni nga mbi yeke sambela?’ (Ps. 77:13; 119:97; 1 aThes. 5:17). ‘Mbi yeke mû mbeni ngoi ti leke abungbi? Mbi yeke kpengba aita na lege ti acommentaire so mbi yeke sara na ngoi ti abungbi?’ (Ps. 122:1; aHéb. 2:12). Mbeti ti Nzapa atene so Paul na Barnabas amû “lâ mingi, ala fa tënë na mbeto pëpe na yâ Seigneur”. (Kus. 14:3). Mo lingbi ti leke dutingo ti mo ti mû lege na mo ti mû “lâ mingi”, wala ngoi mingi ti fa tënë, na peut-être ti sara kua ti pionnier?—Diko aHébreu 13:15.
15. Na lege wa a-ancien ayeke sara kua na ngoi ti ala na ndara?
15 Na ngoi so bazengele Paul na Barnabas ague lani ti bâ kongregation ti Antioche, “ala duti kâ na adisciple lâ mingi” si ala lingbi ti kpengba ala (Kus. 14:28). Legeoko nga laso, na ndoye, a-ancien ayeke mû ngoi ti ala mingi ti kpengba aita. Na ndo ti fango tënë, a-ancien ayeke sara kua ngangu ti fa lege na kundu ni, ti kiri na ala so agirisa lege, ti mû maboko na ala so ayeke na kobela nga ti sara ambeni gbâ ti akua so andu kongregation. Tongana mo yeke mbeni ita-koli so awara batême awe, dutingo ti mo amû lege na mo ti sara aye so a hunda si mo sara ambeni kua na yâ ti kongregation?
16. Ambeni lege so e lingbi ti “sara ye ti nzoni na aita ti e awamabe” ayeke so wa?
16 Aita mingi ayeke na ngia ti mû maboko na aita so agirisa aye ti ala ndali ti akpale tongana yengingo ti sese wala ngu-nzapa so apika ahon ndo ni. Na tapande, mbeni ita-wali so ayeke na ngu 65 tongaso, na so ayeke sara kua na Béthel, asara voyage fani mingi na ayongoro ndo ti mû maboko na aita so kpale asi na ala. Ngbanga ti nyen la lo mû angoi ti congé ti lo ti sara na ye so? Lo tene: “Atâa so mbi yeke na akpengba kode na ndo ti kua so pëpe, a yeke mbeni kota pasa la mbi yeke na ni ti sara aye kue so a hunda. Tongana mbi bâ kpengba mabe so aita so agirisa aye ti ala ayeke na ni, a kpengba mbi mingi.” Nga, na ndo ti sese kue, aita saki mingi ayeke mû mbage ti ala ti leke aDa ti Royaume nga na aDa ti Assemblée. Tongana e yeke sara mara ti akua tongaso, a fa so na kion pëpe e “sara ye ti nzoni na aita ti e awamabe.”—aGal. 6:10.
“Mbi yeke na i lakue”
17. Nyen la mo yeke nduru ti zia ni si mo wara fini ti lakue lakue?
17 A ga nduru awe ti futi azo ti sioni so ague yongoro na Nzapa. E hinga pëpe mbilimbili ngoi so ye so ayeke si. Ye oko, e hinga biani so “lâ ade mingi pëpe” nga so “ye ti sese so ayeke gbian.” (Diko 1 aCorinthien 7:29-31.) Ye so asara si e kiri e bâ nene ti hundango tënë ti Jésus so lo tene: “Zo alingbi mû nyen ti [bata] fini ti lo?” Kite ayeke dä pëpe so e yeke zia ti sara aye so bê ti e wani aye na e sara aye kue so Jéhovah ahunda na e ti mû lege na e ti wara “tâ fini biani.” (1 Tim. 6:19). Biani, a yeke kota ye ti tene e yeda na wango so Jésus amû na e ti mû ‘peko ti lo’ lakue nga ti ‘gi royaume ti Nzapa kozoni’.—Mat. 6:31-33; 24:13.
18. E hinga nyen na bê ti e kue? Ngbanga ti nyen?
18 Ti tâ tënë ni, a yeke kete ye pëpe ti mû peko ti Jésus lakue, nga legeoko tongana ti so Jésus atene, ambeni zo agirisa fini ti ala na yâ ti dunia so ndali ti so ala mû peko ti lo. Ye oko, legeoko tongana Jésus, e yeke kpe ti tï na yâ ti tara ti zi tere ti e na yâ ti aye so ayeke ku e. E zia bê ti e kue na zendo so Jésus amû na akozo Chrétien so a sa yingo na ndo ti ala, lo tene: “Mbi yeke na i lakue, même juska na nda ti ngoi so.” (Mat. 28:20). Ni la, zia e mû ngoi ti e mingi nga na akode ti e kue ti sara na kua ti Jéhovah. Tongana e sara ni, a fa so e hinga na bê ti e kue so Jéhovah ayeke bata ande e na yâ ti kota ye ti vundu wala lo yeke zingo ande e ti duti na yâ ti fini dunia so ayeke ga (aHéb. 6:10). Na sarango tongaso, e yeke fa so e bâ na nene ni mingi fini ti lakue lakue so Nzapa amû na e tongana matabisi.
Mo yeke kiri tënë tongana nyen?
• Na lege wa Jésus afa so lo yeke nduru ti sara na Nzapa nga na azo?
• Ngbanga ti nyen a yeke nzoni e ke tere ti e wani? E yeke sara ni tongana nyen?
• Na Israël ti giriri, Jéhovah ayeda gi na asandaga wa? Ye so amû maboko na e laso tongana nyen?
• Na alege wa e lingbi ti sara kua na ngoi ti e na ndara?
[Afoto na lembeti 26]
Jésus asara lani lakue ye so anzere na Nzapa
[Foto na lembeti 28]
Na singila na bê, azo ti Israël amû atâ nzoni ye ti ala ti mû maboko na tâ vorongo
[Afoto na lembeti 29]
Ti sara kua na ndara na ngoi ti e asara si e nzere na lê ti Nzapa