Gi tënë nzoni ti Jéhovah na ngangu ti mo kue
“[Nzapa a]ga zo ti futango azo so ayeke gi lo ngangu.”—AHÉB. 11:6.
1, 2. (a) Azo mingi ayeke sara nyen ti wara tënë nzoni ti Nzapa? (b) Ngbanga ti nyen tënë nzoni ti Jéhovah ayeke kota ye na lê ti e?
“NZAPA airi tënë nzoni na ndo ti mo!” A yeke tënë so azo ayeke tene ka ti kiri singila na mbeni zo so asara nzoni na ala wala tongana ala ye ti hunda mbeni zo ti mû maboko na ala. Akota zo ti abungbi ti vorongo nzapa nde nde ayeke iri tënë nzoni na ndo ti azo, anyama nga na ndo ti aye tongana akeke wala atênë. Ambeni zo alingbi ti voyagé ti gue na ambeni ndo so azo ayeke bungbi dä ti voro nzapa ngbanga ti so ala pensé so ala lingbi ti wara tënë nzoni ti Nzapa kâ. Fani mingi azo ti poroso ayeke hunda Nzapa ti iri tënë nzoni na ndo ti kodoro ti ala. Mo pensé so mara ti sambela tongaso so azo ayeke tene ti hunda tënë nzoni ti Nzapa so ayeke na lege ni? Nzapa ayeke mä ni biani? Azo wa la Nzapa ayeke iri tënë nzoni na ndo ti ala? Nga ngbanga ti nyen?
2 Jéhovah afa kozoni awe so na alango ti nda ni, lo yeke duti ande na ambeni zo ti lo so ayeke na sioni oko pëpe nga so ayeke na siriri. Azo ni so alondo na popo ti amara kue na ala yeke fa nzoni tënë ti royaume na ndo ti sese kue atâa so azo ake ala wala akanga lege na ala (És. 2:2-4; Mat. 24:14; Apoc. 7:9, 14). E so e yeda ti duti na popo ti azo so, e ye ti wara tënë nzoni ti Nzapa nga e yeke na besoin ni; ndali ti so tongana Nzapa airi tënë nzoni na ndo ti e pëpe aye so e sara ayeke ga nzoni pëpe (Ps. 127:1). Nyen la e lingbi ti sara ti wara tënë nzoni ti Nzapa?
Azo so amä yanga awara tënë nzoni mingi
3. Tongana azo ti Israël amä yanga, nyen la ala yeke wara na pekoni?
3 Diko aProverbe 10:6, 7. Kozoni si azo ti Israël alï na Sese ti Zendo, Jéhovah afa so ala yeke wara mosoro mingi nga lo yeke bata ala tongana ala mä yanga ti lo (Deut. 28:1, 2). Biani, Jéhovah ayeke iri tënë nzoni mingi na ndo ti azo ti lo. Ti azo so amä yanga, kite ayeke pëpe so ala yeke wara tënë nzoni.
4. Tâ mango yanga aluti na ndo ti nyen?
4 A lingbi nyen la apusu azo ti Israël ti mä yanga? Ndia ti Nzapa afa so a yeke nzere na Nzapa pëpe tongana azo ti lo asara na lo “na tâ ngia pëpe, na bê ti [ala] kue pëpe”. (Diko Deutéronome 28:45-47.) Ti mä yanga ti Jéhovah aye gi pëpe ti tene ti sara ye alingbi na aye so a hunda, tongana ti so anyama na asioni yingo ayeke sara (Marc 1:27; Jacq. 3:3). Tâ mango yanga ti Nzapa aluti na ndo ti ndoye. Tongana e hinga biani so acommandement ti Jéhovah ayeke mbeni nengo ye pëpe, a yeke nzere na e ti mä yanga ti lo nga e hinga so “lo ga zo ti futango azo so ayeke gi lo ngangu.”—aHéb. 11:6; 1 Jean 5:3.
5. Ti zia bê kue na zendo ti Jéhovah ayeke mû maboko tongana nyen na mbeni zo ti sara ye alingbi na ndia so ayeke na Deutéronome 15:7, 8?
5 Bâ tongana nyen a yeke bâ mara ti mango yanga tongaso, so aye ti tene zo azia bê ti lo kue na Nzapa, na sarango ye alingbi na ndia so ayeke na Deutéronome 15:7, 8. (Diko.) Tongana azo ni asara ye lani alingbi na ndia so gi tongaso ngbanga ti so ndia ni la ahunda ni, a yeke mû kamême maboko na azo ti yere. Me ye so ayeke sara si azo ti Nzapa aduti na nzoni songo na popo ti ala? Ye so ayeke fa biani so ala mä na bê na ngangu so Jéhovah ayeke na ni ti mû ye na azo ti lo? A yeke fa nga so ala bâ na nene ni lege so azi na ala ti mû tapande ti Jéhovah so ayeke mû ye na zo? A yeke ngangu kete! Zo so ayeke mû ye na zo na bê ti lo kue, Nzapa ayeke bâ ni na lo mû zendo ti iri tënë nzoni na ndo ti aye kue so zo ni ayeke sara (Deut. 15:10). Ti mä na bê na zendo so ayeke pusu zo ti sara ye nga Nzapa ayeke iri tënë nzoni mingi na ndo ti lo.—aProv. 28:20.
6. A-Hébreu 11:6 amû maboko na e ti hinga nyen?
6 Ti wara tënë nzoni ti Jéhovah, a hunda ti mä na bê so lo yeke Zo so ayeke futa azo ti lo. Me aHébreu 11:6 afa nga mbeni ye nde so a lingbi e sara ti wara tënë nzoni ti Nzapa. Bâ so Jéhovah ayeke futa azo so “ayeke gi lo ngangu.” Tënë so a kiri pekoni na ‘gi ngangu’ aye ti tene ti mû ngangu ti mo kue ti sara na mbeni ye. Bâ tongana nyen versê so amû maboko na e ti hinga so tongana e sara ngangu e yeke wara tënë nzoni ti Nzapa. Oko tâ Nzapa so “alingbi ti tene mvene pëpe” la asara tënë so (Tite 1:2). Na yâ ti angu mingi mingi so ahon, lo fa so zo alingbi biani ti zia bê na azendo ti lo. Atënë ti lo ayeke tï na ngu lâ oko pëpe, a yeke ga tâ tënë lakue (És. 55:11). Tongaso, a lingbi e hinga na bê ti e kue so tongana e sara ye so afa so e yeke na tâ mabe, e yeke bâ na ndo ti e wani so Lo yeke zo ti futango zo.
7. Nyen la e lingbi ti sara ti wara tënë nzoni ti Nzapa na lege ti “ngongoa” ti Abraham?
7 Aye so asi na Jésus Christ afa so lo la lo yeke kota zo ti yâ ti “ngongoa” ti Abraham. A-Chrétien so a soro ala na lege ti yingo ayeke tanga ti azo ti yâ ti “ngongoa” so afa tënë ni kozoni awe. A tokua ala ti “ ‘fa anzoni’ ti lo so lo iri ala ti sigigi na yâ ti bingo ti ga na yâ ti pendere lumière ti lo.” (aGal. 3:7-9, 14, 16, 26-29; 1 Pi. 2:9). E lingbi pëpe ti duti na nzoni songo na Jéhovah tongana e sara sanka ti azo so Jésus azia ala ti bâ lege ti aye ti lo. Tongana “ngbâa be-ta-zo so ayeke sara ye na ndara” amû maboko na e pëpe, e lingbi ti gbu nda ti aye so e yeke diko na yâ ti Bible so nzoni pëpe. E yeke hinga nga pëpe tongana nyen ti sara ye alingbi na ni (Mat. 24:45-47). Tongana e yeke sara ye ague oko na aye so e yeke manda na yâ ti Bible, e lingbi ti wara tënë nzoni ti Nzapa.
Zia lê ti e angbâ gi na ndo ti ye so Nzapa aye
8, 9. Tongana nyen la Jacob asara ngangu ti sara ye ague oko na zendo ti Nzapa?
8 Tënë ti sarango ngangu ti wara tënë nzoni ti Nzapa apusu e ti dabe ti e na Jacob. Lo hinga lani pëpe tongana nyen zendo so Nzapa amû na Abraham ayeke ga tâ tënë, me lo hinga so Jéhovah ayeke sara si hale ti âta ti lo ayeke ga mingi, na so ala yeke ga ande mbeni kota mara. Tongaso, na ngu 1781 kozo ti Christ, Jacob ague na kodoro ti Haran ti mû wali. Lo ye lani gi pëpe ti wara mbeni zo so anzere na lo ti duti na tere ti lo, me lo gi mbeni wali so ayeke wakua ti Jéhovah, so akpengba na lege ti yingo na so alingbi ande ti duti mbeni nzoni mama ti amolenge ti lo.
9 E hinga so Jacob awara Rachel so ayeke mbeni fami ti lo. Lo ye Rachel na lo yeda ti sara kua na Laban so ayeke babâ ti Rachel teti ngu mbasambala tongaso si Rachel aga wali ti lo. A yeke pëpe mbeni senge tënë ti yengo tere ti koli na wali so zo alingbi ti girisa ni pëpe. Jacob ahinga zendo so Nzapa ti Ngangu Ahon Kue amû na âta ti lo Abraham na so lo kiri lo mû ni na babâ ti lo Isaac (Gen. 18:18; 22:17, 18; 26:3-5, 24, 25). Isaac atene na molenge ti lo Jacob lo tene: “Nzapa Ti Ngangu Ahon Kue airi tënë nzoni na ndo mo, Lo sara si mo dü amolenge mingi na mo wu mingi, si mo lingbi ga amara mingi. Lo mû tënë nzoni ti Abraham na mo, na ahale ti mo, si mo lingbi ga héritier ti sese so mo duti dä, so Nzapa amû na Abraham.” (Gen. 28:3, 4). Biani, ngangu kue so Jacob asara ti gi ti wara mbeni wali so alingbi na ti sara sewa afa so lo zia bê ti lo kue na tënë so Jéhovah atene.
10. Ngbanga ti nyen Jéhovah ayeke lani na ngia ti iri tënë nzoni na ndo ti Jacob?
10 Jacob ayeke gi lani mosoro ndali ti sewa ti lo pëpe. Bê ti lo ayeke lani na ndo ti zendo so Jéhovah amû so andu ahale ti lo. Lê ti lo ayeke lani na ndo ti gango tâ tënë ti ye so bê ti Jéhovah aye. Jacob aye lani ti sara ye kue so lo lingbi ti sara ti wara tënë nzoni ti Nzapa atâa akpale wa la lo tingbi na ni. Lo bata bibe ni so juska na mbakoro ti lo, na Jéhovah airi tënë nzoni na ndo ti lo ndali ni.—Diko Genèse 32:24-29.
11. Ti gue oko na ye so bê ti Nzapa aye na so lo fa ni awe, a yeke nzoni e sara kue ti sara nyen?
11 Na tapande ti Jacob, e hinga pëpe anzene nzene ye kue na ndo ti lege so ye so Jéhovah aleke ti sara ayeke ga tâ tënë. Ye oko, na lege ti mandango Mbeti ti Nzapa, e hinga akota ye so ayeke si na “lâ ti Jéhovah”. (2 Pi. 3:10, 17). Na tapande, e hinga pëpe lawa si lango ni so ayeke si, me e hinga so a ga nduru awe. E mä na bê na Mbeti ti Nzapa so atene tongana e fa tënë nzoni na yâ ti kete ngoi so angbâ, e yeke sö e mveni nga na azo so ayeke mä e.—1 Tim. 4:16.
12. Nyen la e yeke na kite dä oko pëpe?
12 E hinga so nda ni alingbi ti si na ngoi kue; Jéhovah ayeke ku pëpe ti tene a fa tënë na azo oko oko kue na ndo ti sese awe si (Mat. 10:23). Na ndo ni, e wara anzoni wango na ndo ti ye so e lingbi ti sara ti fa tënë nzoni. Mabe apusu e ti sara kusala so na ngangu ti e kue, ti mû ye kue so e yeke na ni ti sara na kusala so. E yeke fa tënë ande lakue na ando so azo ayeke mä e nzoni? Biani, e lingbi ti hinga ni kozo tongana nyen? (Diko Zo-ti-fa-tene 11:5, 6.) Kusala ti e ayeke ti fa tënë, na e hinga biani so Jéhovah ayeke iri tënë nzoni na ndo ti e (1 aCor. 3:6, 7). E yeke na kite pëpe so lo yeke bâ ngangu so e yeke sara nga na lege ti yingo vulu ti lo, lo yeke fa na e aye so a lingbi e sara.—Ps. 32:8.
Gi ti wara yingo vulu
13, 14. Na lege wa e bâ ngangu so yingo ti Nzapa ayeke na ni ti mû maboko na azo ti lo ti sara kusala?
13 Ka tongana e bâ so e lingbi pëpe ti sara mbeni kusala na yâ ti bungbi wala ti fa tënë? A yeke nzoni e hunda na Jéhovah ti mû na e yingo vulu ti lo si e maï akode ti e na yâ ti kusala ti lo. (Diko Luc 11:13.) Yingo ti Nzapa alingbi ti sara si ambeni zo awara kode ti sara ambeni kusala na yâ ti bungbi atâa dutingo ti ala wala hingango ye ti ala ayeke ândö tongana nyen. Na tapande, na peko ti sigingo ti ala na Égypte, yingo ti Nzapa amû maboko na azo ti Israël so ayeke lani aberger nga angbâa ti sö benda na ndo ti awato ti ala na yâ ti bira atâa so ala hinga ye mingi pëpe na ndo ti bira (Ex. 17:8-13). Kete na pekoni, oko yingo ti Nzapa so amû maboko na Betsaléel na Oholiab ti leke tabernacle so ayeke tâ pendere mingi tongana ti so Nzapa afa plan ni.—Ex. 31:2-6; 35:30-35.
14 Yingo ti Nzapa so ayeke ngangu mingi amû maboko na awakua ti Nzapa ti ngoi ti e ti wara akode ti sara na ambeni kusala na yâ ti bungbi na ngoi so ala bâ so ala yeke na bezoin ti tene ala pete ambeti ti ala ala wani. Na yâ ti mbeni lettre, ita so ayeke bâ ndo na ndo ti ndokua ti petengo ambeti na ngoi ni kâ afa kusala so Ita R. J. Martin asara na ngu 1927. Lo tene: “Tâ gi na ngoi ni so alingbi, Seigneur azi lege si e wara kota masini ti petengo na ambeti atâa so e hinga ye oko pëpe na ndo ti kode so a leke na ni nga lege ti sara kusala na ni. Me Seigneur ahinga ti mû ndara na azo so amû tere ti ala ti sara na lo na bê ti ala kue. . . . Gi na yâ ti akete yenga, e hinga ti sara kusala na masini so nzoni, nga angbâ ti sara kusala nzoni. Masini so ayeke sara aye so même azo so aleke ni apensé na ni lâ oko pëpe.” Juska laso, Jéhovah angbâ ti iri tënë nzoni na ndo ti akusala so azo ayeke sara na lo na ngangu ti ala kue.
15. Tongana nyen aRomain 8:11 alingbi ti mû ngangu na azo so ayeke na yâ ti tara?
15 Yingo ti Jéhovah ayeke sara kusala na alege nde nde. Awakua ti Nzapa kue alingbi ti wara yingo so, na ayeke mû maboko na ala ti hon ndo ti akota kpale. Ka tongana e bâ so mbeni tara ahon ndo ti e? Atënë ti Paul so ayeke na aRomain 7:21, 25; 8:11 alingbi ti mû ngangu na e. Biani, “yingo ti lo so azingo Jésus na kuâ” alingbi ti mû maboko na e ti wara ngangu ti hon ndo ti anzara ti mitele ti e. A sû mbeti so na aChrétien so a soro ala na lege ti yingo, me a ndu nga awakua ti Nzapa kue. E kue e yeke wara fini tongana e mä na bê na Christ, e sara ngangu ti hon ndo ti asioni nzara ti bê ti e nga e sara ye ague oko na fango lege ti yingo vulu.
16. A lingbi e sara nyen ti wara yingo vulu ti Nzapa?
16 E lingbi ti ku ti tene Nzapa amû ngangu ti lo na e sân ti tene e sara mbeni ye? Oko pëpe. Tongana e sambela ti hunda yingo ti Nzapa, a lingbi e manda nzoni Bible so a sû na gbe ti yingo ti Nzapa (aProv. 2:1-6). Na ndo ni, yingo ti Nzapa ayeke na ndo ti congrégation ti aChrétien. Tongana e yeke gue na abungbi lakue, e fa so e yeke na nzara ti ‘mä ye so yingo atene na acongrégation.’ (Apoc. 3:6). Na mbage, a lingbi tâ be-ti-molenge apusu e ti sara ye ague oko na ye so e manda. A-Proverbe 1:23 amû na e wango so: “I gi tere ti i ti mä tënë so mbi yeke zingo na i ngbanga ni. Bâ, fade mbi sa yingo ti mbi na ndo i.” Tâ tënë, Nzapa ayeke mû yingo vulu ti lo na “ala so ayeke mä yanga ti lo, so ayeke mokonzi.”—Kus. 5:32.
17. Ye so tënë nzoni ti Nzapa ayeke sara na ndo ti angangu so e yeke sara, e lingbi ti haka na nyen?
17 Atâa so a hunda ti sara ngangu ti wara tënë nzoni ti Nzapa, girisa pëpe so a yeke pëpe gi ni oko la asara si Jéhovah amû gbâ ti aye ti nzoni na azo ti lo. Lege so tënë nzoni ti lo ayeke sara kusala na ndo ti angangu so e yeke sara ayeke tongana ye so nzoni kobe ayeke sara na tere ti e. Nzapa aleke tere ti e si e hinga nzerengo ti kobe nga si e wara ngangu na lege ti anzoni ye so ayeke na yâ ni. Lo mû nga na e akobe ni. E hinga mbilimbili kue pëpe tongana nyen si kobe ni awara anzoni ye so ayeke na yâ ni, na mingi ti e alingbi nga pëpe ti fa tongana nyen si tere ti e ayeke wara ngangu na lege ti akobe so e yeke te. Me ye so e hinga ayeke so kobe ayeke mû ngangu na zo na a lingbi e te kobe ti wara ngangu. Tongana e soro ti te anzoni kobe, a yeke sara nzoni mingi na e. Legeoko nga, Jéhovah afa aye so a lingbi e sara ti wara fini ti lakue lakue, na lo mû maboko na e ti sara ye a lingbi na aye so lo hunda. Biani, lo mû maboko na e mingi na lo lingbi na gonda. Ye oko, a lingbi e sara kusala maboko na maboko na Nzapa, na sarango ye a gue oko na ye so lo ye si lo iri tënë nzoni na ndo ti e.—Ag. 2:18, 19.
18. Mo leke na bê ti mo ti ngbâ ti sara nyen? Ngbanga ti nyen?
18 Tongaso, gi ti sara akusala kue so a mû na mo na yâ ti bungbi na ngangu ti mo kue. Gi lakue mungo maboko ti Jéhovah ti sara akusala ni nzoni (Marc 11:23, 24). Tongana mo yeke sara tongaso, hinga na bê ti mo kue so “zo kue so ayeke gi ye ayeke wara ni”. (Mat. 7:8). A yeke iri ande tënë nzoni na ndo ti ala so a soro ala na lege ti yingo na lege so ala yeke wara “couronne ti fini” na yayu (Jacq. 1:12). Ti “ambeni ngasangbaga” ti Christ so ayeke sara ngangu ti wara tënë nzoni na lege ti ngongoa ti Abraham, ala yeke duti ande na ngia ti mä Christ na tenengo na ala: “Ala so Babâ ti mbi airi tënë nzoni na ndo ti ala, ala ga ala wara royaume so a leke ni teti ala ngbene ye so a zia gere ti dunia.” (Jean 10:16; Mat. 25:34). Biani, “sese ni aga ye ti héritier ti azo so [Nzapa a]iri tënë nzoni na ndo ala; . . . na fade ala duti dä lakue.”—Ps. 37:22, 29.
Mo lingbi ti fa ndani?
• Tâ mango yanga aluti na ndo ti nyen?
• Ti wara tënë nzoni ti Nzapa, a hunda ti sara nyen?
• E lingbi ti wara yingo vulu ti Nzapa tongana nyen? Yingo vulu ti Nzapa ayeke mû maboko na e tongana nyen?
[Afoto na lembeti 12]
Jacob atiri na mbeni ange ti wara tënë nzoni ti Jéhovah
Mo nga kue mo yeke sara ye na ngangu ti mo kue?
[Foto na lembeti 13]
Yingo vulu ti Nzapa amû maboko na Betsaléel nga na Oholiab ti hinga ti sara kusala nzoni mingi