Atënë so azo ahunda

Na Israël ti giriri, eskê molongo ti akotara so asi na Messie andu droit ti zo ti kozo molenge?

Na ambeni ngoi e tene tongaso. Na bango ni, tënë so e tene ague oko na ye so e diko na aHébreu 12:16. Versê ni atene so Ésaü ‘ane pëpe aye so ayeke nzoni-kue’ nga lo ‘kä [na Jacob] adroit ti lo ti kozo molenge ndali ti sembe ti kobe oko.’ Na bango ni, ye so afa so na ngoi so Jacob awara ‘adroit ti kozo molenge’ lo ga na yâ ti molongo ti akotara so asi na Messie.—Mat. 1:2, 16; Luc 3:23, 34.

Ye oko, tongana e kiri e bâ ambaï ti Bible, a fa so zo ayeke na bezoin ti duti kozo molenge ti koli si lo duti kotara ti Messie ape. Zia e bâ ambeni ye so afa ni.

Ruben ayeke lani kozo molenge ti Jacob (Israël) so lo dü na Léa. Ambeni ngoi na pekoni, kozo molenge ti Jacob ti koli so lo dü na Rachel, wali ti lo so lo ye lo mingi, ayeke Joseph. Na ngoi so Ruben asara mbeni sioni ye, droit ti kozo molenge ague na Joseph (Gen. 29:31-35; 30:22-25; 35:22-26; 49:22-26; 1 Chron. 5:1, 2). Ye oko, Ruben na Joseph ayeke na yâ ti molongo ti akotara ti Messie pëpe. A yeke Juda osio molenge ti Jacob ti koli so lo dü na Léa la ayeke na yâ ni.—Gen. 49:10.

Na Luc 3:32, a fa azo oku so ayeke na yâ ti molongo ti akotara so asi na Messie. Na bango ni, azo so a fa ala so ayeke akozo molenge. Tongaso, Boaz adü Obed so ayeke babâ ti Jessé.—Ruth 4:17, 20-22; 1 Chron. 2:10-12.

Ye oko, David so ayeke molenge ti Jessé ti koli ayeke kozo molenge ape. Lo yeke tanga ti amolenge ti koli miombe. Me David ayeke na yâ ti molongo ti akotara ti Messie (1 Sam. 16:10, 11; 17:12; Mat. 1:5, 6). Legeoko nga, Salomon so ayeke nga na yâ ti molongo ti akotara so asi na Messie ayeke lani kozo molenge ti David ape.—2 Sam. 3:2-5.

Ye so aye pëpe ti tene so dutingo kozo molenge ayeke lani kota ye ape. A yeke ne lani kozo molenge ti koli mingi, na mingi ni lo la lo yeke ga mokonzi ti sewa na peko ti babâ ti lo. Lo yeke nga lani molenge-koli so ayeke wara double ti aye so babâ ti lo azia na peko ti lo.—Gen. 43:33; Deut. 21:17; Jos. 17:1.

Me a lingbi lani ti mû droit ti kozo molenge na mbeni molenge ni nde. Abraham atomba lani Ismaël, na lo mû droit ti kozo molenge na Isaac. (Gen. 21:14-21; 22:2). Tongana ti so a fa, a mû lani droit ti Ruben ti kozo molenge na Joseph.

Fadeso zia e kiri na ndö ti aHébreu 12:16 so atene: “Ala bâ si mbeni zo ti sarango lango-sioni wala mbeni zo so ayeke ne pëpe aye so ayeke nzoni-kue aduti na popo ti ala pëpe, mbeni zo tongana Ésaü so akä adroit ti lo ti kozo molenge ndali ti sembe ti kobe oko.” Tënë so aye ti tene nyen?

Bazengele Paul ayeke sara lani tënë na ndö ti akotara ti Messie ape. Lo mû fade wango na aChrétien ti “leke alege so ayeke nzoni ndali ti gere ti ala”. Tongana ala sara tongaso, a yeke “gbanzi [ala] na kota nzobe ti Nzapa pëpe”. A yeke gbanzi ala na ni tongana ala yeke sara lango-sioni (aHéb. 12:12-16). Tongana ala sara ni ala yeke tongana Ésaü. Lo “ne pëpe aye so ayeke nzoni-kue” nga lo ye pëpe aye ti yingo.

Ésaü ayeke lani na fini na ngoi ti giriri, peut-être na ambeni ngoi lo yeke lani na pasa ti mû asandaga na Nzapa (Gen. 8:20, 21; 12:7, 8; Job 1:4, 5). Me so Ésaü aye gï ti kaï anzara ti bê ti lo, lo zia apasa so kue ahon ndali ti sembe ti kobe oko. Peut-être lo ye pëpe ti bâ pasi so a tene ayeke si na ahale ti Abraham (Gen. 15:13). Ésaü afa so lo ye pëpe aye ti yingo, a sara si lo bâ na nene ni pëpe aye so ayeke nzoni-kue na lege so lo sara mariage na awali use so ayeke apaïen, na ye so azia vundu mingi na bê ti babâ na mama ti lo (Gen. 26:34, 35). Lo yeke tâ nde mingi na Jacob so asara kue ti sara mariage na mbeni wali so ayeke voro tâ Nzapa.—Gen. 28:6, 7; 29:10-12, 18.

Tongaso, e lingbi ti tene nyen na ndö ti molongo ti akotara so asi na Jésus, Messie ni? Ambeni zo so ayeke na yâ ti molongo ti akotara ti lo ayeke akozo molenge ti koli, me a yeke ala kue ape. A-Juif ahinga ni lani na ala yeda na ni, ala tene so Christ adoit ti ga na lege ti hale ti David tanga ti molenge ti Jessé ti koli.—Mat. 22:42.