Aokuso

Ia mātau ni manatu tāua se lua mai i lenā salamo: (1) E feagai tagata amiotonu ma faafitauli. (2) E laveaʻiina e Ieova i tatou mai i faafitauli. E faapefea? O se tasi o auala, e na te fesoasoani iā i tatou ina ia iai se vaaiga saʻo i mea o loo tutupu i le lalolagi. E ui ua folafola mai e Ieova e tatou te maua le olioli i le auaunaga iā te ia, ae e lē faapea ai e tatou te lē feagai ma ni faafitauli. (Isa. 66:14) Ua ia augani mai ina ia tatou taulaʻi i le lumanaʻi lea o le a tatou maua ai se olaga fiafia e faavavau. (2 Kori. 4:​16-18) Ae i le taimi lenei, ua ia fesoasoani mai ina ia tatou auauna pea iā te ia i aso taʻitasi. (Aue. 3:​22-24) O le ā e tatou te aʻoaʻoina mai i faaaʻoaʻoga a auauna faamaoni a Ieova, i taimi o le Tusi Paia ma aso nei? Atonu e tatou te feagai ma faafitauli e tutupu faafuaseʻi. Ae pe a tatou faalagolago iā Ieova, e na te tausia lava i tatou.—Sala. 55:22. w23.04 14-15 ¶3-4

E mafai ona tatou aʻoaʻoina ni lesona tāua mai i le faaaʻoaʻoga a Iosefa ma Maria. Na la gauaʻi i faipule silisili e ui ina faigatā. (Luka 2:​1-6) I le pe ā ma le 9 masina o le maʻitaga o Maria, na tofotofoina ai lo la usiusitaʻi ina ua faatonuina e le Emeperoa o Roma o Aokuso le faia o se tusigāigoa. O lea, na faimalaga ai Iosefa ma Maria i Peteleema e pe ā ma le 150 kilomita (93 maila) le mamao ma na ui atu i nuu maugā. E leʻi faigofie lenā faigāmalaga aemaise lava iā Maria. Atonu na la popole mo lona saogalemu ma le la pepe e leʻi fanau mai. Ae e faapefea pe a tigā faafuaseʻi le manava o Maria a o alu le malaga? O loo ia tauaveina le Mesia. Pe na la faia lenā mea ma faamolemolega e lē usiusitaʻi ai i le malo? E leʻi faatagaina e Iosefa ma Maria na atugaluga ina ia lē usiusitaʻi ai i le tulafono. Na faamanuia Ieova i lo la usiusitaʻi. Na taunuu ma le manuia Maria i Peteleema ma fanauina ai se pepe soifua mālōlōina lelei, ma na faataunuuina ai foʻi se valoaga o le Tusi Paia.—Mika 5:2. w23.10 8 ¶9; 9 ¶11-12

Ae e faapefea pe afai e te lagona le popole e faia se tali i sauniga? Atonu e aogā iā te oe le sauniuni lelei. (Faata. 21:5) O le tele lava e te malamalama ai i se mataupu, o le a e maua foʻi le toʻa e faia ai se tali. Ia faapupuu foʻi au tali. (Faata. 15:23; 17:27) O le faapupuu o tali, e faaitiitia ai lou popole. O le faia o se tali puupuu i au lava upu, o le a iloa ai na e sauniuni lelei ma o loo e malamalama lelei i le mataupu. Ae e faapefea pe afai na e faataʻitaʻia na fautuaga ae o loo e popole pea e fai ni tali se tele? Ia e mautinoa e talisapaia e Ieova au taumafaiga faamaoni e faia le mea sili. (Luka 21:​1-4) O le faia o le mea sili e lē uiga atu i le faia o se mea e te lē gafatia ma avea ai o se avega mamafa. (Fili. 4:5) Ia maumauaʻi e faia le mea e te mafaia, faataatia se sini ina ia ausia ai, ma tatalo mo se lototoʻafilemu. Atonu o lou sini lava sa iai, o le faia o se tali puupuu. w23.04 21 ¶6-8

Ua faatusaina e le aposetolo o Paulo i tatou i fitafita e mataalia ma faaauupegaina mo se taua. E nofosauni i taimi uma se fitafita e tau i se taua. E faapena foʻi i tatou. E tatou te nofosauni mo le aso o Ieova, e ala i le oofu i le ufifatafata o le faatuatua ma le alofa ma le puloutau o le faamoemoe. E puipuia e le ufifatafata le fatu o se fitafita. E faapena foʻi ona puipuia e le faatuatua ma le alofa o tatou loto. E fesoasoani nei uiga iā i tatou e auauna ai pea i le Atua ma mulimuli iā Iesu. O le faatuatua ua tatou mautinoa ai o le a tauia e Ieova i tatou, ona o loo tatou saʻili iā te ia ma o tatou lotoatoa. (Epe. 11:6) O le a uunaʻia ai i tatou e faamaoni pea i lo tatou Taʻitaʻi o Iesu e ui i faigatā. E faamalosia lo tatou faatuatua e feagai ma luʻi o le olaga, e ala i le mātauina o faaaʻoaʻoga faaonapōnei o i latou na tumau ma le faamaoni, e ui i sauāga po o faafitauli tau tamaoaiga. E tatou te ʻalofia foʻi le mailei o le manaʻo tele i meafaitino, e ala i le faaaʻoaʻo iā i latou na faafaigofie o latou olaga ina ia faamuamua ai manaʻoga o le Malo. w23.06 10 ¶8-9

E masani ona faasino atu le amio pulea, i le taofia o i tatou lava mai i le faia o le mea leaga. E manaʻomia ina ia uunaʻia ai i tatou e ausia o tatou sini, aemaise lava pe a faigatā ona ausia se sini po ua leai foʻi se uunaʻiga iā i tatou e faia ai. Ia manatua, o le amio pulea o se vala o le fua o le agaga. O lea, ia talosaga atu iā Ieova mo lona agaga paia e fesoasoani iā te oe e faaleleia atili lenā uiga tāua. (Luka 11:13; Kala. 5:​22, 23) Aua le faatalitali seʻia lelei atoatoa mea uma. E leai se mea e lelei atoatoa i lenei lalolagi. Pe afai e tatou te faatalitali seʻia lelei atoatoa mea uma, e ono lē mafai lava ona ausia o tatou sini. Atonu e leai se uunaʻiga iā i tatou, ona e foliga mai e matuā faigatā ona ausia o tatou sini. Pe afai o lou tulaga lea, aiseā e lē amata ai i ni sini faigofie? Pe afai o lou sini o le atiaʻe o se uiga, aiseā e te lē galue ai e faaalia lenā uiga e ala i le faia o ni gaoioiga lāiti? Pe afai o lou sini o le faitauina o le Tusi Paia atoa, aiseā e lē amata ai i le faitauina na o sina vaega o se mataupu o le Tusi Paia? w23.05 29 ¶11-13

A o faagasolo aso e gata ai, ua faaaogā e Ieova lana faalapotopotoga e saunia mai pea meaʻai faaleagaga, e fesoasoani iā i tatou uma ina ia savavali ai pea i “le Ala Paia.” (Isa. 35:8; 48:17; 60:17) E tatou te ono manatu o le taimi lava e talia ai e se tasi se suʻesuʻega faale-Tusi Paia, o lenā ua ia maua le avanoa e savalia ai “le Ala Paia.” O nisi o na tagata suʻesuʻe e savavali i lenā ala mo se taimi puupuu ona latou tuua lea. Ae o nisi e maumauaʻi e savavali ai pea i lenā ala, seʻia oo i le taunuuga. O le ā lenā taunuuga? O i latou e faamoemoe e ola i le lagi, e taʻitaʻia i latou e “le Ala Paia” “i le parataiso a le Atua” o loo i le lagi. (Faaa. 2:7) Ae mo i latou e faamoemoe e ola i le lalolagi, e taʻitaʻia i latou e lenā ala i se olaga lelei atoatoa i le iʻuga o le 1,000 tausaga. Pe afai o loo e savalia lenā ala i aso nei, aua e te toe tepa i tua. Ia faaauau pea lau savaliga seʻia oo i le lalolagi fou. Tau ina ia manuia lau faigāmalaga! w23.05 17 ¶15-16; 19 ¶17-18

O le a faigofie ona tuuina atu lou ola iā Ieova, pe a e manatunatu i mea uma ua ia faia mo oe. (Sala. 116:​12-14) Ua taʻua i le Tusi Paia Ieova o Lē e foaʻiina mai “meaalofa lelei uma ma mea uma e atoatoa ona lelei.” (Iako. 1:17) O le meaalofa silisili ua ia foaʻiina mai, o le taulaga togiola a lona Alo o Iesu. O le togiola ua mafai ai ona e maua se faiā vavalalata ma Ieova, ma ua e maua ai foʻi le avanoa e ola ai e faavavau. (1 Ioa. 4:​9, 10) O le tuuina atu o lou ola iā Ieova, o se tasi lea o auala sili e faailoa atu ai lou lototalisapaia o le faailoaga silisili o lona alofa, faatasi ai ma isi faamanuiaga ua foaʻiina mai e Ieova iā te oe.—Teu. 16:17; 2 Kori. 5:15. w24.03 5 ¶8

E tutusa o tatou lagona ma Lota le tagata amiotonu e faatatau i tapulaa tauamio a lenei lalolagi. “Na matuā mafatia [o ia] ona o amioga faauamaaa a tagata solitulafono,” auā na ia iloa e inosia e Ieova amioga leaga. (2 Pete. 2:​7, 8) O le mataʻu ma le alofa o Lota iā Ieova, na ia teena ai tapulaa tauamio a tagata na latou ola faatasi. Ua siʻomia foʻi i tatou i tagata e itiiti pe leai se faaaloalo mo tapulaa tauamio a Ieova. Peitaʻi, e mafai ona tatou tausia pea le mamā tauamio, pe afai e faatumauina lo tatou alofa i le Atua ma atiaʻe le mataʻu iā te ia. O lea, ua saunia e Ieova faalaeiauga e ala mai i le tusi o Faataoto. E mafai e Kerisiano uma, o tane ma fafine, o ē talavou ma ē matutua, ona maua aogā mai i le iloiloina o fautuaga atamai o loo i lenei tusi. Pe a tatou matataʻu iā Ieova, e tatou te faaeteete ina neʻi o tatou manatu māmā i amioga leaga. w23.06 20 ¶1-2; 21 ¶5

Atonu o loo e feagai ma teteega mai i ou tauaiga, pe atonu foʻi ua e faataulaga le saʻilia o meafaitino ina ia faamuamua ai manaʻoga o le Malo i lou olaga. (Mata. 6:33) Pe afai o le tulaga lenā, ia e manatua, e silafia e Ieova mea uma o loo e faia mo ia. (Epe. 6:10) Atonu ua e tofo i le moni o upu nei a Iesu: “O so o se tasi e na te tuua se fale, po o uso, o tuafāfine, o le tinā, o le tamā, o fanau, po o fanua, ona o aʻu ma le tala lelei, e maua e ia e taʻi 100 i le taimi nei, o fale, o uso, o tuafāfine, o tinā, o fanau, ma fanua, faatasi ai ma sauāga, ma le ola e faavavau i le lumanaʻi.” (Mare. 10:​29, 30) E tele atu faamanuiaga ua e maua, nai lo o so o se faataulaga ua e faia.—Sala. 37:4. w24.03 9 ¶5

Ina ua feagai Kerisiano i Iutaia ma se oge tele, na “filifili” ai uso i le faapotopotoga i Anetioka “e auina atu se fesoasoani i uso o loo nonofo i Iutaia, e tusa ma le mea ua mafai e le tagata.” (Galu. 11:​27-30) E ui i le mamao o le mea na nonofo ai uso na aafia i le oge, ae na maumauaʻi Kerisiano i Anetioka e fesoasoani iā i latou. (1 Ioa. 3:​17, 18) E mafai foʻi ona tatou faaalia le alofa mutimutivale i aso nei, pe a tatou iloa ua aafia o tatou uso i ni mala. E vave ona tatou ofo atu le fesoasoani, e ala i le fesili i toeaina pe e mafai ona tatou galulue i se poloketi, faia foaʻi tauofo mo le galuega i le lalolagi aoao, po o le tatalo mo i latou ua aafia i mala. E manaʻomia foʻi e o tatou uso ma tuafāfine le fesoasoani ina ia latou maua mea e manaʻomia e ola ai. Pe a afio mai lo tatou Tupu o Keriso Iesu e faaoo mai le faasalaga, tau ina ia maua mai i tatou o faaalia le alofa mutimutivale ma valaaulia i tatou ina “ia fai [ma o tatou] tofi le Malo.”—Mata. 25:​34-40. w23.07 4 ¶9-10; 6 ¶12

Na faaaʻoaʻo Iesu i le auala na faaalia ai e Ieova le magafagafa. Na auina mai o ia i le lalolagi e talaʻi i “mamoe o le aiga o Isaraelu ua leiloloa.” Ae na ia faaalia le magafagafa i le auala na faataunuu ai lenā tofiga. O se faaaʻoaʻoga, na ʻaiʻoi atu iā te ia se fafine e lē o se Isaraelu, ina ia faamālōlō i lana tama teine “ua matuā temonia lava.” Na faaalia e Iesu le alofa mutimutivale, ma faamālōlō le tama teine a le fafine. (Mata. 15:​21-28) O se isi faaaʻoaʻoga, i se taimi muamua atu i le faiva a Iesu na ia fetalai ai: “O lē e teena aʻu . . . ou te teena foʻi o ia.” (Mata. 10:33) Ae pe na ia teena Peteru o lē na faafitia faatolu o ia? E leai. Na silafia e Iesu le salamō o Peteru ma le malosi o lona faatuatua. Ina ua toetū Iesu, na faaali atu o ia iā Peteru ma faamautinoa atu i ai ua faamagaloina o ia ma e alofa iā te ia. (Luka 24:​33, 34) E magafagafa Ieova le Atua ma Iesu Keriso. Ae e faapefea i tatou? E faatalitalia e Ieova i tatou ina ia faaalia le magafagafa. w23.07 21-22 ¶6-7

O ā faamautinoaga e mafai ona tatou faailoa atu i ē e faigatā ona talitonu, o le a taunuu moni lava le folafolaga a le Atua e faatatau i le Parataiso? Muamua, o Ieova lava ia na faia le folafolaga. Ua faapea mai le tusi o Faaaliga: “Ona fetalai mai lea o Lē o loo afio i le nofoālii: ʻFaauta! Ou te faia ia fou mea uma lava.’” E iā Ieova le atamai, malosi, ma le faanaunauga e faataunuu ai lana folafolaga. Lua, e matuā mautinoa le faataunuuina o le folafolaga a Ieova. O lea, i lana silafaga, ua uma ona faataunuuina. Ua talafeagai ai ona ia fetalai mai: “O upu nei e faamaoni ma moni. . . . Ua taunuu!” Tolu, pe a amata e Ieova se mea e na te faaiʻuina lava, e pei ona faamautinoa mai i lana fetalaiga, “O aʻu o le Alefa ma le Omeka.” (Faaa. 21:6) O le a faamaonia e Ieova e pepelo Satani, ma e lē mafai ona ia taofia le faataunuuina o le finagalo o Ieova. O lea la, pe a faapea mai se isi, “E faigatā ona ou talitonu i lenā mea,” ia faitau ma faamatala i ai le Faaaliga 21:​5, 6. Ia faailoa i ai auala ua faamautinoa mai ai e Ieova lana folafolaga, e pei lava ua ia sainia.—Isa. 65:16. w23.11 7 ¶18-19

Na faia e Ieova lenā folafolaga iā Aperaamo. I lenā taimi, ua 75 tausaga o Aperaamo ma e leʻi iai sana fanau. Pe na vaai Aperaamo i le faataunuuga atoatoa o lenā folafolaga? E leai. Ina ua ia sopoʻia le vaitafe o Eufirate ma faatalitali mo le 25 tausaga, na ia vaaitino ai i le fanau faavavega mai o lona atalii o Isaako. I le 60 tausaga mulimuli ane ai, na ia molimauina foʻi le fananau mai o Esau ma Iakopo o atalii o lona atalii. (Epe. 6:15) Peitaʻi, e leʻi vaaia e Aperaamo ē e tupuga mai iā te ia ua avea ma nuu tele ma ulu atu i le Nuu Folafolaina. Ae na maua e lenā tane faamaoni se faauōga vavalalata ma Lē na foafoaina o ia. (Iako. 2:23) Pe a toe faatūina Aperaamo, e mautinoa lona matuā fiafia i le iloaina, o lona faatuatua ma lona onosaʻi ua maua ai e atunuu uma faamanuiaga. (Kene. 22:18) O le ā le lesona? Atonu e tatou te lē o vaaitino i le faataunuuga o folafolaga uma a Ieova i le taimi lenei. Peitaʻi, pe a tatou onosaʻi e pei o Aperaamo, e mautinoa o le a tauia i tatou e Ieova i le taimi lenei, ae e sili atu i le lalolagi fou ua Ia folafolaina mai.—Mare. 10:​29, 30. w23.08 24 ¶14

Na lotomaulalo le tupu o Usia a o talavou. Na aʻoaʻoina o ia ina ia “mataʻu i le Atua moni.” Na maliu o ia ina ua 68 ona tausaga, ma o le tele o lona olaga na faamanuia ai o ia e Ieova. (2 No. 26:​1-4) Na faatoʻilaloina e Usia le toʻatele o fili o le Atua ma faamalosia ʻautau i Ierusalema. (2 No. 26:​6-15) E mautinoa na fiafia Usia i mea na ia faia ona o le fesoasoani a le Atua. (Fai. 3:​12, 13) Na masani ona tuuina atu e le tupu o Usia faatonuga i isi. Atonu na ia manatu ai e mafai ona ia faia so o se mea e manaʻo i ai. I se tasi aso, na filifili ai Usia e ulu atu i le malumalu o Ieova ma taumafai ma le faamaualuga e susunu mea manogi i le fata faitaulaga, o se mea e faasā ona faia e tupu. (2 No. 26:​16-18) Na taumafai le Ositaulaga Sili o Asaraia e faasaʻo o ia, ae na matuā ita ai lava Usia. O le mea e faanoanoa ai, na faalēaogāina e Usia lona talaaga faamaoni ma faasalaina ai o ia i le lepela. (2 No. 26:​19-21) Pe ana faaauau ona ia lotomaulalo, semanū e iʻu lelei lona olaga. w23.09 10 ¶9-10

E ui o le aposetolo o Peteru o se Kerisiano faauuina, ae na ia tauivi pea ma ona vaivaiga. I le 36 T.A., na iai Peteru ina ua faauuina i le agaga paia le tagata o Nuu Ese o Konelio lea na avea ma faamaoniga manino o le ʻlē faailoga tagata o le Atua,’ ma o le taimi foʻi lenā ua mafai ona avea tagata o Nuu Ese ma vaega o le faapotopotoga Kerisiano. (Galu. 10:​34, 44, 45) Ua mafai nei ona aai faatasi Peteru ma tagata o Nuu Ese, o se mea e na te leʻi faia muamua. Ae na manatu nisi Kerisiano i Iutaia e lē tatau ona aai faatasi Kerisiano Iutaia ma Kerisiano mai i Nuu Ese. Ina ua ō mai nisi o na Kerisiano Iutaia i Anetioka, e leʻi toe aai faatasi Peteru ma ona uso mai i Nuu Ese atonu ina neʻi lē fiafia Kerisiano Iutaia iā te ia. Ina ua mātauina e le aposetolo o Paulo le faagutugutulua o Peteru, na ia aʻoaʻia ai o ia i luma o tagata. (Kala. 2:​13, 14) E ui lava i le mea sesē a Peteru na fai, ae na ia finafinau pea. w23.09 22 ¶8

Atonu e tou te mātauina ni vala e mafai ona faaleleia pe a iloiloina ma le faamaoni outou lava, ae aua le lotovaivai ai. E ʻagalelei le Alii,’ ma o le a ia fesoasoani iā te outou e faaleleia na vala. (1 Pete. 2:3) Ua faamautinoa mai e le aposetolo o Peteru iā i tatou: “O le Atua . . . e na te faamāeʻaina le aʻoaʻoina o outou. E na te faamausalīina outou.” I le taimi muamua, na manatu ai Peteru e lē agavaa e faatasi ma le Alo o le Atua. (Luka 5:8) Ae o le lagolagosua alofa a Ieova ma Iesu, na finafinau ai pea Peteru e avea o se soo o Keriso. O le iʻuga, na agavaa ai Peteru “e ulufale atu . . . i le Malo e faavavau o lo tatou Alii ma le Faaola o Iesu Keriso.” (2 Pete. 1:11) Maʻeu se taui mataʻina! O le a e maua foʻi le taui o le ola e faavavau, pe a e finafinau pea e pei o Peteru ma lotomalie e aʻoaʻoina oe e Ieova. O le a outou “maua le iʻuga o lo outou faatuatua, o lo outou faaolataga lea.”—1 Pete. 1:9. w23.09 31 ¶16-17

E faatino e ositaulaga o latou tiute i le lotoā o le faleʻie paia lea e siʻo e se pā. Na iai foʻi i totonu o lenā lotoā le fata faitaulaga telē ʻapamemea e fai ai taulaga mū, faatasi ai ma se faatanoa vai e faia i le ʻapamemea e fufulu ai lima ma vae o ositaulaga, a o leʻi faia la latou auaunaga paia. (Eso. 30:​17-20; 40:​6-8) I aso nei, a o leʻi maua e le vaega totoe o le ʻaufaauuina lo latou taui faalelagi e auauna o ni ositaulaga faatasi ma Iesu, e latou te auauna ma le faamaoni i le vaega faalelalolagi o le lotoā pito i totonu o le malumalu faaleagaga. O le iai o le faatanoa vai telē, o se faamanatu tāua mo i latou ma Kerisiano uma, ina ia faatumauina lo latou mamā tauamio ma le faaleagaga. O fea la e tapuaʻi ai le “motu o tagata e toʻatele”? Na vaaia e le aposetolo o Ioane i latou o loo “tutū i luma o le nofoālii,” ma “tuuina atu [ai i le Atua] le auaunaga paia . . . i le ao ma le pō.” O loo auauna le motu o tagata e toʻatele i le lalolagi i le lotoā pito i fafo o le malumalu faaleagaga. (Faaa. 7:​9, 13-15) Maʻeu lo tatou lotofaafetai ona ua tuuina mai e Ieova iā i tatou se avanoa matagofie, e tapuaʻi atu ai iā te ia i lona malumalu sili faaleagaga! w23.10 28 ¶15-16

O se tasi o auala e faamalosia ai i tatou e Ieova, o toeaina. (Isa. 32:​1, 2) O lea, pe a e lagona le popole, ia faailoa atu i toeaina. Pe a latou aumaia le fesoasoani, ia talia ma le lotofaafetai. E mafai e Ieova ona faamalosia oe, e ala mai i toeaina. E faamalosia foʻi i tatou i lo tatou faamoemoe o le ola e faavavau i le lalolagi Parataiso, po o le Malo i le lagi. (Roma 4:​3, 18, 19) O lo tatou faamoemoe e faamalosia ai i tatou e onosaia faigatā, talaʻi le tala lelei, ma faataunuu le tele o tofiga i le faapotopotoga. (1 Tesa. 1:3) O le faamoemoe foʻi lenā na faamalosia ai le aposetolo o Paulo. Na “matuā omia,” “fememeaʻi,” “sauāina,” ma “lafotūina” Paulo. Na iai foʻi taimi na lamatia ai lona ola. (2 Kori. 4:​8-10) Na maua e Paulo le malosi e tumau ai e ala i le taulaʻi i lona faamoemoe. (2 Kori. 4:​16-18) Na taulaʻi atu pea Paulo i lona faamoemoe o le ola e faavavau i le lagi. Na manatunatu loloto Paulo i lenā faamoemoe, ma na ia lagona ai le ʻfaafouina mai i lea aso ma lea aso.’ w23.10 15-16 ¶14-17

Pe a tatalo, ia manatunatu po ua oo i le taimi a Ieova e tali mai ai i au tatalo. Atonu e tatou te manatu e manaʻomia ona vave tali mai a tatou tatalo. O le mea moni e silafia e Ieova le taimi sili ona lelei e tali mai ai. (Epe. 4:16) Pe a lē vave ona tali mai Ieova i a tatou tatalo, e tatou te ono manatu ai e na te lē taliina a tatou tatalo. Peitaʻi, atonu e lē o le taimi lenā ua filifili Ieova e tali mai ai. O se faataʻitaʻiga, na tatalo se uso talavou ina ia toe malosi. Peitaʻi, e leʻi toe foʻi i se lelei lona maʻi. Pe ana faavavega ona faamālōlō e Ieova lona maʻi, atonu la e finau mai Satani e na o le pau le māfuaaga e auauna ai pea lenā uso iā Ieova ona ua faamālōlōina lona maʻi. (Iopu 1:​9-11; 2:4) E lē gata i lea, ua faatulaga e Ieova le taimi e aveesea atoatoa ai maʻi. (Isa. 33:24; Faaa. 21:​3, 4) O lea la, e tatou te lē faatalitalia i le taimi lenei le faamālōlōina faavavega o o tatou maʻi. E mafai la ona talosaga atu le uso iā Ieova ina ia foaʻi atu iā te ia le malosi ma le filemu o le mafaufau, e onosaia ai lona maʻi ma auauna ai pea ma le faamaoni i le Atua. w23.11 23 ¶13

E ui i le matuiā o le mea sesē na faia e Samasoni, ae e leʻi faavaivai ai. Na ia saʻili se avanoa e faataunuu ai lona tofiga mai i le Atua, o le faasagatau i tagata Filisitia. (Faama. 16:​28-30) Na ʻaiʻoi atu Samasoni iā Ieova: “Seʻi oʻu tauimasui i tagata Filisitia.” Na tali e le Atua moni le ʻaiʻoiga a Samasoni ma toe faafoʻisia lona malosi uigaese. E sili atu ona toʻatele tagata Filisitia na fasiotia e Samasoni i lenā taimi nai lo o se isi lava taimi. E ui na tofo Samasoni i āuga tigā o lana mea sesē, ae na ia taumafai pea e faia le finagalo o Ieova. E tusa pe e tatou te faia se mea sesē ma faasaʻo i tatou pe aveese se faaeaga, aua neʻi o tatou faavaivai. Ia manatua, e nofosauni Ieova e faamagalo i tatou. (Sala. 103:​8, 9) E ui i a tatou mea sesē, ae e mafai ona faaaogā pea i tatou e Ieova e pei ona ia faia iā Samasoni. w23.09 6 ¶15-16

E tatou te maua le finagalo malie o le Atua pe a tatou tumau. E lē faapea ai e fiafia Ieova pe a e feagai ma tofotofoga po o faafitauli. Peitaʻi, e fiafia o ia ona o lou tumau faamaoni. E matuā faalaeiauina i tatou i le iloaina o lo tatou tutumau e faafiafiaina ai Ieova. (Sala. 5:12) Ia manatua, na tumau Aperaamo i tofotofoga ma ia maua ai le finagalo malie o le Atua. Na avea o ia ma uō a Ieova ma taʻua o ia o sē e amiotonu. (Kene. 15:6; Roma 4:​13, 22) E faapena foʻi i tatou. E lē faalagolago lo tatou mauaina o le finagalo malie o le Atua, i le tele o mea e tatou te faia i le auaunaga po o faaeaga o loo tatou maua. Ae e tatou te maua lona finagalo malie, pe a tatou tutumau faamaoni. E mafai e i tatou uma ona tutumau e tusa po o le ā lo tatou matutua, tulaga po o tomai. Po o e tumau faamaoni i se tofotofoga o loo e fesagaʻia i le taimi lenei? Pe afai o lea, ia e manatua o loo e faafiafiaina le finagalo o Ieova. O le iloaina o lenā mea e telē lona aafiaga lelei iā i tatou. E mafai ona faamalosia ai lo tatou faamoemoe. w23.12 11 ¶13-14

E manaʻomia ona lelei le auala e fesootaʻi ai se uso Kerisiano ma isi. O se uso e lelei le auala e fesootaʻi ai, e faalogologo lelei ma taumafai ia malamalama i manatu ma faalogona o isi. (Faata. 20:5) E mafai ona ia mātauina ituaiga leo, foliga vaaia, ma taga a se isi tagata. E lē mafai ona e aʻoaʻoina lenā tomai pe afai e te lē faifaimea faatasi ma isi. E faigatā ona faaleleia le auala e te fesootaʻi ai ma isi, pe afai e masani ona e faaaogā isi auala e fesootaʻi ai e pei o imeli ma feʻau tusitusia. O lea, ia saʻili avanoa e mafai ona e fesootaʻi tuusaʻo ai ma isi. (2 Ioa. 12) E ao foʻi i se uso taʻumatuaina ona tausia o ia lava ma lona aiga. (1 Timo. 5:8) O se mea lelei le aʻoaʻoina o se tomai e mafai ona maua ai sau galuega. (Galu. 18:​2, 3; 20:34; Efe. 4:28) Ia taumafai e iloa oe o se tagata e galue mamafa ma taumafai e faamāeʻa se galuega. O le faia faapea, o le a mafai ai ona maua sau galuega ma tumau ai. w23.12 27 ¶12-13

Pe a taʻua i le Tusi Paia le faaupuga “le aso o Ieova,” e faasino atu i le taimi e faamasinoina ai e Ieova ona fili ma aumaia le faaolataga mo ona tagata. I aso ua mavae, e iai taimi na faaoo mai ai e Ieova sala faafaamasinoga. (Isa. 13:​1, 6; Eseki. 13:5; Sefa. 1:8) O le a amata “le aso o Ieova” i le osofaʻia o Papelonia le Aai Tele ae taualuga i le taua o Amaketo. Ina ia sao mai i lenā “aso,” e manaʻomia ona tatou nofosauni i le taimi lenei. Na aʻoaʻoina i tatou e Iesu e lē gata ia nofosauni mo le “puapuaga tele,” ae ia faaauau ona “nofosauni” mo lenā taimi. (Mata. 24:21; Luka 12:40) I le tusi muamua a le aposetolo o Paulo i le faapotopotoga i Tesalonia, na ia faaaogā ai le tele o talafaatusa ina ia fesoasoani i Kerisiano e nofosauni mo le aso tele o le faamasinoga a Ieova. Na iloa e Paulo e lē o le taimi lenā e oo mai ai le aso o Ieova. (2 Tesa. 2:​1-3) Peitaʻi na ia fautuaina ona uso ina ia nofosauni mo lenā aso, e peiseaʻī o le a oo mai i le aso e sosoo ai, ma e mafai foʻi ona tatou faatatauina lenā fautuaga. w23.06 8 ¶1-2

I le 1978, na fausia ai i Tokyo i Iapani se fale e matuā maualuga e 60 ona fogāfale. Na taumānatu tagata, pe faamata e mafai i lenei fale ona tatalia le tele o mafuiʻe e masani ona lūlū i lea aai. O le ā le metotia na faaaogā e i latou na tusia le ata o le fale? Ia fausia lenei fale ina ia matuā malosi. I le taimi e tasi, ia faigofie ona maluelue ae e lē faaleagaina pe solo i lalo, pe a lūlū se mafuiʻe. E pei Kerisiano o lenā fale e matuā maualuga. I le ā le itu? E tatau i se Kerisiano ona iai se vaaiga paleni i le tutumau ma le fetuutuunaʻi. E manaʻomia ona ia malosi ma mausalī, ina ia usitaʻia ai tulafono ma tapulaa a Ieova. “E gauaʻigofie” o ia ma e lē faalotolotolua. Ae i le isi itu, e manaʻomia ona ia “magafagafa” pe fetuutuunaʻi, pe afai e talafeagai ma le tulaga o loo iai. (Iako. 3:17) Pe a iai i se Kerisiano lenā vaaiga paleni, o le a ia ʻalofia ai le soona faasāsā naʻuā po o le lologofie. w23.07 14 ¶1-2

Na manaʻomia ona teena e Iesu faaosoosoga a Satani le Tiapolo, e aofia ai osofaʻiga tuusaʻo ina ia lē faamaoni i le Atua. (Mata. 4:​1-11) Na maumauaʻi Satani ina ia faia e Iesu se agasala ma lē mafai ai ona ia faataunuu le togiola. Na feagai Iesu ma isi tofotofoga, a o faagasolo lana faiva i le lalolagi. Na sauāina o ia e ona fili ma taumafai e fasioti o ia. (Luka 4:​28, 29; 13:31) Na ia onosaia foʻi vaivaiga o ona soo. (Mare. 9:​33, 34) I lona faamasinoga, na sauāina ma ulagia o ia, ona fasiotia lea o ia i se auala e sili ona tigā ma faalumaina. (Epe. 12:​1-3) Na manaʻomia foʻi ona ia onosaia tigā i ona toe taimi, e aunoa ma le fesoasoani a Ieova. (Mata. 27:46) O le mea moni, e tele mafatiaga na feagai ma Iesu ina ia saunia ai le togiola. Pe e lē faalolotoina ai ea lo tatou alofa mo Iesu, pe a manatunatu i le tele o faataulaga na ia faia mo i tatou? w24.01 10-11 ¶7-9

O le onosaʻi e mafai ona fesoasoani iā i tatou i le auala e feutagaʻi ai ma isi. E fesoasoani iā i tatou e faalogologo lelei ai a o talanoa mai isi. (Iako. 1:19) E mafai foʻi e le onosaʻi ona faatupuina ai le filemu. E puipuia ai i tatou mai i le vave ona gaoioi ma faia ni faamatalaga faatigā ona o le tele o omiga. Pe afai foʻi e tatou te onosaʻi, o le a lē vave ona tatou feita pe a faatigā mai se tasi. Nai lo o le tauimasui atu, ae o le a “faaauau ona [tatou] faapalepale le tasi i le isi, ma ia fefaamagaloaʻi ma le lotoatoa.” (Kolo. 3:​12, 13) E fesoasoani foʻi le onosaʻi iā i tatou e faia ai filifiliga lelei. Nai lo o le vavevave e faia se faaiʻuga, ia faaalu se taimi e faia ai ni saʻiliʻiliga ma iloilo po o fea le filifiliga e sili ona lelei. O se faataʻitaʻiga, pe a saʻili se galuega atonu e tatou te talia le avanoa muamua e ofoina mai. Ae pe afai e tatou te onosaʻi, o le a tatou faaalu se taimi e iloilo ai aafiaga o lenā galuega i le aiga ma la tatou faasologa faaleagaga. Ioe, o lo tatou onosaʻi, atonu o le a tatou ʻalofia ai le faia o ni filifiliga lē lelei. w23.08 22 ¶8-9

Pe afai e iai taimi e te lotovaivai ai ona o lou tauivi ma faanaunauga agasala, o le mafaufau i lau tautoga na faia iā Ieova ina ua tuuina atu lou ola iā te ia, o le a e maumauaʻi ai e teena faaosoosoga. E faapefea? Pe a tuuina atu oe iā Ieova, ua e faafitia oe lava. O lona uiga, ua e filifili e teena faanaunauga ma sini e lē fiafia i ai le finagalo o Ieova. (Mata. 16:24) O lea, pe a e feagai ma se tofotofoga, e te lē tau mafaufau po o le ā le mea e fai. Ua uma ona e filifili o le a e tumau faamaoni iā Ieova, ma o le a e maumauaʻi pea e faafiafia o ia. O le a e faaaʻoaʻo iā Iopu. E ui na ia feagai ma tofotofoga e sili ona ogaoga, ae na ia faapea mai ma le maumauaʻi: “Ou te lē aveesea loʻu faamaoni!”—Iopu 27:5. w24.03 9 ¶6-7

O loo faatasi ma i tatou Ieova “le Atua o le alofa.” (2 Kori. 13:11) E naunau moni mai o ia iā i tatou taʻitoʻatasi, ma e tatou te mautinoa “e siʻosiʻomia [i tatou] e Lona alofa faamaoni.” (Sala. 32:10) O le tele e tatou te manatunatu ai i auala ua faaalia mai ai lona alofa iā i tatou, o le atili foʻi lenā ona moni o ia iā i tatou ma vavalalata atu ai iā te ia. E mafai ona tatou talanoa atu iā te ia i so o se taimi, ma faailoa atu e tatou te matuā manaʻomia lona alofa. E mafai foʻi ona sasaa atu iā te ia o tatou popolega uma, auā e tatou te mautinoa e malamalama o ia ma naunau e fesoasoani mai. (Sala. 145:19) E pei ona tatou faalatalata i se afi i se aso mālūlū ina ia maua ai le māfanafana, e faapena foʻi ona tatou tosina atu i le alofa māfana o Ieova. E matuā malosi le alofa o Ieova ma faapelepele. O lea, ia e maua le fiafia ona e alofa Ieova iā te oe, ma ia tatou tali atu i lona alofa e ala i le faapea atu: “Ou te alofa iā Ieova”!—Sala. 116:1. w24.01 31 ¶19-20

E leʻi tau na o le faailoa atu e Iesu i tagata, o Ieova o le suafa o le Atua. O tagata na aʻoaʻo atu ai Iesu, ua latou iloa le suafa o le Atua. Peitaʻi, na taulamua Iesu i le ʻfaamatalaina mai o le Tamā.’ (Ioa. 1:​17, 18) O se faaaʻoaʻoga, ua faailoa mai i Tusitusiga Paia Eperu, e alofa mutimutivale ma tigā alofa Ieova. (Eso. 34:​5-7) Na faamanino atili mai e Iesu lenā manatu, ina ua ia faamatalaina le talafaatusa i le atalii faamaumauʻoa ma lona tamā. Ua faapea mai le tala, ina ua ʻiloa mamao atu e le tamā’ lona atalii ua salamō, ua tamoʻe atu ma fusi o ia ma faamagalo ma le lotoatoa. O lenei tala ua faamatilatila mai ai le alofa mutimutivale ma le tigā alofa o Ieova. (Luka 15:​11-32) Na fesoasoani Iesu i isi e malamalama i le ituaiga Tamā e iai Ieova. w24.02 10 ¶8-9

E faafouina ma faamāfanafana e Ieova i latou ua mafatia. E faapefea ona tatou lagona le tigā alofa ma avatu faamāfanafanaga i isi e pei ona faia e Ieova? O se tasi o auala, o le atiaʻe o uiga lea e uunaʻia ai i tatou e avatu faamāfanafanaga. O ā nisi o na uiga? O le ā e fesoasoani iā i tatou e faatumauina ai le alofa lea e tatou te manaʻomia ina ʻia fefaamāfanafanaaʻi ai pea’? (1 Tesa. 4:18) E manaʻomia ona tatou atiaʻe uiga māfana e pei o le tigā alofa o le tasi i le isi, alofa faaleuso, ma le agalelei. (Kolo. 3:12; 1 Pete. 3:8) E faapefea ona fesoasoani na uiga iā i tatou? Pe a tatou lagona le tigā alofa mo o tatou uso ma naunau moni iā i latou, o le a iai iā i tatou se faanaunauga malosi e avatu faamāfanafanaga pe a feagai ma faigatā. Na fetalai Iesu, “o le tele o mea i le loto e tautala mai ai le gutu. E aumaia e le tagata lelei mea lelei mai i ana oloa lelei.” (Mata. 12:​34, 35) O le avatu o faamāfanafanaga i o tatou uso ma tuafāfine, o se vala lea e sili ona tāua e faailoa atu ai lo tatou alofa iā i latou. w23.11 10 ¶10-11

Ina ia malamalama i valoaga o le Tusi Paia, e manaʻomia ona tatou fesili atu mo se fesoasoani. O se faataʻitaʻiga, seʻi faapea o loo oulua malaga ma sau uō i se vaipanoa e te lē masani ai, ae e masani lelei lau uō i lenā vaipanoa. E iloa lelei e lau uō auala ma magāala. E mautinoa lou fiafia ona o loo oulua ō faatasi ma lau uō. E pei Ieova o lenā uō lotofesoasoani, ua ia silafia lelei lo tatou lumanaʻi. O lea, ina ia malamalama i valoaga o le Tusi Paia, e tatau ona tatou talosaga atu ma le lotomaulalo mo le fesoasoani a Ieova. (Tani. 2:28; 2 Pete. 1:​19, 20) E pei Ieova o se matua alofa, e finagalo o ia ina ia maua e lana fanau se lumanaʻi fiafia. (Iere. 29:11) Ae e ese mai i mātua faaletagata, e mafai e Ieova ona valoia ma le saʻo mea o le a tutupu i le lumanaʻi. Na ia faamautinoa e faamauina valoaga i lana Afioga, ina ia mafai ona tatou iloa e faatatau i ni mea iloga a o leʻi tutupu.—Isa. 46:10. w23.08 8 ¶3-4