Onde wɛ ekɔ “la ohetoheto lo elimu w’ɛlɔlɔ”?

1, 2. Diɛsɛ diakɔna dia laande diele l’Ɛmɛnyi wa Jehowa, ndo ngande wayaokayɛ lo dikambo sɔ?

ANTO efula mbɔsaka diekɔ tshondo ya diɛsɛ dia laande etena kawashawɔ difuto dimɔtshi l’ɔtɛ wambowosala dui dimɔtshi dia dimɛna. Ɛnyɛlɔ, anto amɔtshi wakalongola prix nobel l’ɔtɛ wakawasale la wolo dia mbidja wɔladi lam’asa elui ehende w’anto wahetshana kana wahokana. Ande diɛsɛ dia laande diele la so dia tomama oma le Nzambi dia tokimanyiya anto akina dia vɔ monga la diɔtɔnganelo dia dimɛna la nde lee!

² Oko weso Ɛmɛnyi wa Jehowa, sho mbele la diɛsɛ dia laande sɔ. Lo ɛlɔmbwɛlɔ ka Nzambi nde la Kristo, tekɔ lo nɔmba anto lo mbatɛ ɔnɛ: “Nyokane . . . la Nzambi.” (2 Kɔr. 5:20) Jehowa ekɔ lo nkamba la so dia nkimanyiya anto akina dia vɔ ndjasukanya la nde. Diakɔ diele, miliyɔ y’anto wele lo wedja ndekana 235, wambokimanyiyama dia monga la diɔtɔnganelo dia dimɛna la Nzambi ndo waya l’elongamelo ka ndjokondja lɔsɛnɔ la pondjo. (Tito 2:11) L’ohetoheto tshɛ, tekɔ lo nɔmba “onto tshɛ lalanga, [dia ndjɔsa] ashi wa lɔsɛnɔ wɔsɔsa.” (Ɛny. 22:17) Lam’ele sho mbɔsaka ɔkɛndɛ ɔsɔ la nɛmɔ di’efula ndo sho mbokotshɛka l’etete tshɛ, sunganaka mɛtɛ dia sho mbelamɛ ɔnɛ anto wele “la ohetoheto lo elimu w’ɛlɔlɔ.” (Tito 2:14) Nyɛsɔ tɔsɛdingolake kakianɛ woho wele monga l’ohetoheto l’elimu w’ɛlɔlɔ toshaka diaaso dia nkimanyiya anto akina dia vɔ ndjasukanya la Jehowa. Yoho mɔtshi yakokaso nsala dui sɔ ele, lo tshimbo ya olimu aso w’esambishelo.

TOKOYA OHETOHETO WA JEHOWA NDE LA YESO

3. Lande na kahombaso mbokoya ‘ohetoheto waki Jehowa’?

³ Lo ntɛkɛta dikambo dia kɛnɛ kayosala Ɔna Nzambi lo ɛlɔmbwɛlɔ kande, Isaya 9:7 mbutaka ɔnɛ: “Saki ka [Jehowa] kanga lulimbilimbi kayutsha osoku.” Ɛtɛkɛta ɛsɔ mɛnyaka nsaki k’efula kele la Shɛso kele l’olongo di’anto shimbamɛ. Ɛnyɛlɔ k’ohetoheto wa Jehowa tɛnyaka hwe di’oko weso apandjudi wa Diolelo, sho pombaka nsukɛ olimu w’esambishelo wakandatosha l’otema ɔtɔi, la wangasanu ndo l’ohetoheto. Naka sho monga la nsaki k’efula ka nkimanyiya anto akina dia vɔ mbeya Nzambi, kete tayɛnya dia sho mbokoyaka ɛnyɛlɔ k’ohetoheto wa Jehowa. Oko weso ekambi kaamɛ la Nzambi, onde tamboyashikikɛ dia ndjasha tshɛ dia nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ lo ndjela akoka aso?​—1 Kɔr. 3:9.

4. Naa ɛnyɛlɔ k’ohetoheto ndo k’etete l’olimu w’esambishelo kakatotshikɛ Yeso?

⁴ Kakianɛ, tɔsɛdingolake ɛnyɛlɔ k’ohetoheto wa Yeso. Nde akatotshikɛ ɛnyɛlɔ ka kokele k’onto laki l’ohetoheto ndo l’etete l’olimu w’esambishelo. Oyadi ɛhɛnyɔhɛnyɔ akɔna wakokomɛ, nde akatetemala monga l’ohetoheto l’olimu w’esambishelo polo ndo l’ekomelo ka paa efula ka lɔsɛnɔ lande lanɛ la nkɛtɛ. (Jni. 18:36, 37) Lo yɛdikɔ yakayalekaka nyɔi kande nsukana, mbakaleke yɛdikɔ yaki Yeso ya nkimanyiya anto akina dia mbeya Jehowa nkeketala.

5. Ngande wakasale Yeso akambo lo yoho yɔtɔnɛ la wɛɛla ande w’otamba wa fingo?

⁵ Ɛnyɛlɔ, l’eleko k’ɔlɔ akatshi ka lo 32 T.D., Yeso akasha wɛɛla wa pami kɛmɔtshi kaki l’otamba wa fingo waki kɔtɔka elowa l’ekambɔ kande k’elowa. Kaanga mbakate kanga ekambɔ dia vɔ nkɔta otamba akɔ, ose olimu wa l’ekambɔ kakɔ akalɔmbɛ dia vɔ mbosha etena k’otale dia nde mbotshimɛ difuku ndo mbidja ɛtɛtɔ. (Adia Luka 13:6-9.) L’etena kɛsɔ, paka ambeki angana ato mbakatanema oko elowa w’oma l’olimu w’esambishelo ka Yeso. Koko, oko wakandiɛnya lo wɛɛla w’otamba wa fingo, Yeso akakambe l’etena ka mondo kakootshikalɛ, mbuta ate ngɔndɔ oko shamalo dia nsambisha efula la Judeya ndo la Pereya. Yema tshitshɛ la ntondo ka nyɔi kande, Yeso akanyange nɛ dia anto efula ‘wakahokamɛka wetshelo ande, koko kokitanyiyaka.’​—Mat. 13:15; Luka 19:41.

6. Lande na kahombaso ndeka ndjasha l’olimu w’esambishelo?

⁶ Lo menda woho wambotoleka nyɔngɔmɛ lo nshi y’ekomelo, shi ekɔ ohomba efula sho ndeka ndjasha l’olimu w’esambishelo? (Adia Danyele 2:41-45.) Ande diɛsɛ dia laande diele la so dia monga Ɛmɛnyi wa Jehowa lee! Lo nkɛtɛ k’otondo paka sho Ɛmɛnyi wa Jehowa ato mbakimanyiya anto dia vɔ monga l’elongamelo k’ɔnɛ paka Diolelo diaki Nzambi mbayoyokandola ekakatanu tshɛ wele l’anto. Atete edja kele Jurnalistɛ mɔtshi akoke dimbola diakinde kotana okadimwelo nɛ: “Lande na kele akambo wa kɔlɔ komɛka ndo anto w’ɛlɔlɔ?” Oko weso Akristo, sho mbele l’ɔkɛndɛ ndo la diɛsɛ dia mbisha ekadimwelo lo ambola wa ngasɔ lo nkamba la Bible dia nkimanyiya wanɛ tshɛ wele suke dia tohokamɛ. Sho tekɔ l’ɛkɔkɔ w’eshika wa ‘mpɛtahɛta la nyuma’ ndo nkotsha ɔkɛndɛ wakatosha Nzambi. (Rɔmɔ 12:11) Diɛsɛ l’ekimanyielo ka Nzambi, nsambisha l’ohetoheto tshɛ ayokimanyiya anto akina dia vɔ mbeya ndo mboka Jehowa ngandji.

YIMBA YA NDJAHOMBIA TOMBOLAKA JEHOWA

7, 8. Lande na kele monga la yimba ya ndjahombia tombolaka Jehowa?

⁷ Oko wadiɛnya kɛnɛ kakakomɛ ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ, olimu aso w’esambishelo mbeyaka tokonya tena dimɔtshi lo ndala “engondo” ndo “tena dimɔtshi aha la mbo ya ndɛ.” (2 Kɔr. 6:5) Ditelo sɔ mɛnyaka ohomba wa monga la yimba ya ndjahombia ndo toholaka dikambo di’ambatshi mboka wetsha olimu w’esambishelo lo dihole dia ntondo etena kele vɔamɛ mbayakotshɛ ehomba awɔ. Kɛsɔ mbasala ndo waa misiɔnɛrɛ w’Ɛmɛnyi wa Jehowa ‘wayakimɔ tshɛ oko olambo’ dia tokimanyiya lo wedja ekina. (Flpɛ. 2:17) Dikumanyi dia l’etshumanelo vɔ la wɔ wekɔ lo nkamba olimu la wolo tshɛ wayahondja mbo ya ndɛ ndo wekɔ lo ndala engondo dia nkokɛ ɛkɔkɔ wa Jehowa. Woho akɔ waamɛ mbele, epalanga w’anto ndo wanɛ wele bu la yoonge ya dimɛna vɔ la wɔ wekɔ lo nkɛnɛmɔla yimba ya ndjahombia nɛ dia vɔ salaka la wolo awɔ tshɛ dia mbɔtɔ lo nsanganya y’Akristo ndo sambishaka. Etema aso ndolanɛka la lowando etena kakanaso yimba dikambo di’ekambi waki Nzambi ɛsɔ tshɛ wele la yimba ya ndjahombia. Lo mɛtɛ, welo wadjawɔ ɛsɔ mongaka la shɛngiya y’efula le anto akina lo woho wɔsawɔ olimu w’esambishelo.

⁸ Etena kakandadia mukanda ɔmɔtshi wakawatomɛ ase Boston Target lo Lincolnshire, Royaume-Unis, pami kɛmɔtshi kele bu Ɔmɛnyi wa Jehowa akate ate: “Anto waya bu la mbetawɔ l’ɔtɛmwɛlɔ . . . Ko kakɔna kasala ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ? Vɔ hawotshu dia tosambisha anto oko wakasalaka Kristo. Tshɔi y’ɔtɛmwɛlɔ yɛnama dia wekɔ lo ndjakiyanya lo dikambo di’anto, yatshɔ tosambisha anto akina akambo wa mɛtɛ la waa kawɔ ele Ɛmɛnyi wa Jehowa.” L’andja ɔnɛ wele anto wambolola l’eyango wa lokaki, monga la yimba ya ndjahombia tombolaka Jehowa Nzambi.​—Rɔmɔ 12:1.

9. Kakɔna kakoka totshutshuya dia ntetemala monga l’ohetoheto lo elimu w’ɛlɔlɔ?

⁹ Ahombaso nsala naka tambɛna dia taya bu l’ohetoheto l’olimu w’esambishelo? Naka dui dia ngasɔ diambotokomɛ, kete ayonga dimɛna sho nkana yimba lo kɛnɛ kasala Jehowa lo tshimbo y’olimu w’esambishelo. (Adia Rɔmɔ 10:13-15.) Ekɔ mɛtɛ di’onto latetaka lokombo la Jehowa la mbetawɔ tshɛ mbayoshimbamɛ, koko anto kokaka nsala dui sɔ paka naka sho mbasambisha. Mbeya dui sɔ pombaka totshutshuya dia sho ntetemala monga l’ohetoheto l’elimu w’ɛlɔlɔ ndo monga l’etete lo nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo.

LƆKƐWƆ LASO LA DIMƐNA KOTOLAKA ANTO AKINA OYA LE JEHOWA

10. Lande na kakokaso mbuta ɔnɛ lɔkɛwɔ laso la dimɛna kotolaka anto oya le Jehowa?

¹⁰ Kaanga mbele dionga sɔ diekɔ ohomba efula l’olimu w’esambishelo, aha ohetoheto oto mbakoka nkotola anto oya le Nzambi. Dikambo dia hende diakoka nkotola anto akina oya le Nzambi ele lɔkɛwɔ laso la dimɛna. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akɛnya ohomba wa monga la lɔkɛwɔ la dimɛna etena kakandafunde ate: “Sho hatokitshɛ ndooko onto otamba wa ntakanya diaha olimu aso mɔnywama.” (2 Kɔr. 6:3) Ɛtɛkɛta watondjaso ndo lɔkɛwɔ laso la dimɛna nɛngaka wetshelo waki Nzambi ndo kotolaka anto akina oya l’ɔtɛmwɛlɔ wa Jehowa. (Tito 2:10) Lo mɛtɛ, lɔkɛwɔ laso la dimɛna tshutshuyaka anto akina dia ntɛkɛta dimɛna dikambo diaso.

11. Lande na kahombaso nɔmbaka Nzambi mbala la mbala lo kɛnɛ kendana la shɛngiya yele la lɔkɛwɔ laso le anto akina?

¹¹ Kaanga mbeyaso ɔnɛ lɔkɛwɔ laso la dimɛna koka monga la shɛngiya y’ɔlɔlɔ le anto akina, lɔ koka monga nto la shɛngiya ya kɔlɔ. Oyadi tekɔ lo olimu, la ngelo kana la kalasa sho mbewɔka dia lɔkɛwɔ laso nkonya anto akina dia ndjɔtɛkɛta kɔlɔ lo dikambo diaso. Naka sho salaka pɛkato l’okonda, kete dui sɔ diayonga l’etombelo wa kɔlɔ efula le so. (Hɛb. 10:26, 27) Dui sɔ pombaka totshutshuya dia sho nɔmbaka Nzambi mbala la mbala lo kɛnɛ kendana la shɛngiya yele la lɔkɛwɔ laso le anto akina. L’andja ɔnɛ wele lɔkɛwɔ l’anto lambolana, anto w’etema ɛlɔlɔ wayotetemala mɛna otshikitanu wele lam’asa “untu ololo la untu a kolo, one latotemolaka Nzambi la one lahatôtemolaka.” (Mal. 3: 18) Lo mɛtɛ, lɔkɛwɔ laso la dimɛna lekɔ ohomba efula dia nkimanyiya anto dia ndjaokanya la Nzambi.

12-14. Shɛngiya yakɔna yele la woho wakikɛso akambo wadja mbetawɔ kaso l’ohemba le anto akina? Sha ɛnyɛlɔ.

¹² Lo mukanda wakandafundɛ ase Kɔrɛtɔ, ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akate dia nde akadiɛnɛ l’asui, ekakatanu, dikɔmɔki ndo nkanu. (Adia 2 Kɔrɛtɔ 6:4, 5.) Etena katokomɛ ehemba ɛmɔtshi wadja mbetawɔ kaso l’ohemba, naka sho mbikikɛ kete dui sɔ diayokimanyiya anto akina dia vɔ mbetawɔ akambo wa mɛtɛ. Tɔshi ɛnyɛlɔ kɛnɛ: Ambeta ɛnɔnyi ɛmɔtshi wele Ɛmɛnyi wa Jehowa wa lo wodja wa Angola waki lo waale wa shilama oshiki. Asɔlayi wakande wadi la omi amɔtshi wele Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo angɛnyi aso wa lo mɛtɛ 30 etena kakiwɔ lo losanganya. Anto waki l’etenyi kakɔ wakamɔtɛ dia menda woho wakawakɔmɔlaka anangɛso asɔ waki komonga l’onongo polo ndo lo mbatondja akila. Oyadi wamato kana ana w’akɛnda, vɔ tshɛ wakasoyama efula. Vɔ waki l’oyango wa mbotsha anto wa lo ngelo kɛsɔ wɔma diaha vɔ mpokamɛ losango l’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Koko l’ɔkɔngɔ wa sɔnyi kakawasha Ɛmɛnyi wa Jehowa lo sɛkɛ kɛsɔ, anto efula wa lo ngelo kakɔ wakatshu le wɔ ndo wakaalɔmbɛ dia mbeka la wɔ Bible. L’ɔkɔngɔ wa laasɔ, esambishelo ka Diolelo kakakokanɛ lɛkɔ, ohamelo w’efula wakonge ndo vɔ wakatshɔkwama efula.

¹³ Ɛnyɛlɔ kɛsɔ mɛnyaka dia monga la mbetawɔ ka wolo ndo nsukɛ atɔndɔ wa lo Bible mongaka la shɛngiya y’efula le anto akina. Sho koka nkanyiya nto woho wakakimanyiyama anto akina dia vɔ ndjaokanya la Nzambi l’ɔtɛ wa dihonga diaki la Petero ndo apɔstɔlɔ akina. (Etsha 5:17-29) Naka sho la wɔ monga la mbetawɔ ka wolo, kete dui sɔ diayokimanyiya ambeki aso wa Bible, asekaso wa l’olimu kana ase nkumbo kaso dia vɔ mbetawɔ losango laso.

¹⁴ Tena tshɛ, anangɛso l’akadiyɛso amɔtshi diɛnɛka l’ɛhɛnyɔhɛnyɔ. Ɛnyɛlɔ, lo wodja wa Armenie anangɛso oko 40 wekɔ lo lokanu l’ɔtɛ wa lomangemange lawɔ ndo mɛnamaka di’anangɛso l’akadiyɛso akina wayodjama lo lokanu lo nshi yayaye. Ɛmɛnyi wa Jehowa 55 wa la Érythrée wekɔ lo lokanu ndo amɔtshi l’atei awɔ wekɔ l’ɛnɔnyi ndekana 60. Ɛmɛnyi wa Jehowa suke la 700 wa la Corée du sud wekɔ lo lokanu l’ɔtɛ wa mbetawɔ kawɔ. Dui sɔ diambosalema ambeta oko ɛnɔnyi 60. Diakɔ diele, sho pombaka nɔmbaka di’anangɛso wele la kɔlamelo asɔ wahɛnyahɛnyama lo wedja wotshikitanyi ntombola Nzambi ndo dia dui sɔ nkimanyiya anto akina dia vɔ ndja oya l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ.​—Osam. 76:8-10.

15. Sha ɛnyɛlɔ kɛnya woho wele monga la losembwe koka nkonya anto akina dia mbeka akambo wa mɛtɛ.

¹⁵ Naka sho monga la yoho ya lɔsɛnɔ ya dimɛna, kete dui sɔ diayokimanyiya anto akina dia mbeya akambo wa mɛtɛ. (Adia 2 Kɔrɛtɔ 6:4, 7.) Ɛnyɛlɔ, tende dikambo nɛ: Kadiyɛso kɛmɔtshi akatatshɔka la ɔngɛnyi ande ɔmɔtshi otsha lo dihole dimɔtshi dia suke. Etena kakandafute falanga ya mutuka wakawɔtɔ, ɔngɛnyi ande akawotɛ ɔnɛ tofutake mɛ, ma lanɛ la lanɛ wɔtwɛso ko sho tofuta! Koko, kadiyɛso kɛsɔ akawotɛ di’ekɔ dimɛna nde mfuta falanga kaanga mbahawatshwe etale. Aha la ntshimbatshimba ɔngɛnyi ande ɔsɔ akakite oma lo mutuka. Lo wonya akɔ waamɛ, shufɛlɛ akakadimɔ oya le kadiyɛso ndo akawombola ate “onde wɛ ekɔ Ɔmɛnyi wa Jehowa?” Kadiyɛso akokadimola ate: “Eelo, ko lande na kambokayɛ dimbola sɔ?” Ko shufɛlɛ yakɔ akokadimola ate “lakanyohokamɛki etena kakanyasawolaki lo kɛnɛ kendana l’ofutelo wa mutuka ndo lakeyaki ɔnɛ Ɛmɛnyi wa Jehowa wekɔ l’atei w’anto wokosalaka dui sɔ ndo vɔ wokongaka la losembwe l’akambo tshɛ.” L’ɔkɔngɔ wa ngɔndɔ mɔtshi, pami kɛmɔtshi akasukana la kadiyɛso etena kakiwɔ lo losanganya ko akawombola ate: “Onde wɛ aakambeye? Dimi mbele shufɛlɛ yakasawolaka la yɛ lo kɛnɛ kendana l’ofutelo wa mutuka. Lo menda lɔkɛwɔ layɛ la dimɛna, lakɔshi yɛdikɔ ya ntatɛ mbeka Bible l’Ɛmɛnyi wa Jehowa.” Yoho yeyamaso oko anto wele la losembwe, konyaka anto dia mbɛkɛ etema le so.

TƆKƐNƐMƆLAKE WAONGA WATOMBOLA NZAMBI WONYA TSHƐ

16. Naa etombelo wayonga naka sho nkɛnɛmɔla waonga wele oko solo dia lotutsha, ngandji ndo lɔsɛngɔ? Sha ɛnyɛlɔ.

¹⁶ Naka sho kɛnɛmɔla waonga wele oko solo dia lotutsha, ngandji ndo lɔsɛngɔ, kete dui sɔ diayokimanyiya anto akina dia ndjasukanya la Jehowa. Anto amɔtshi watɔsɛdingola kombolaka dia mbeka akambo wendana la Jehowa, asangwelo ande ndo l’ekambi ande. Dionga ndo lɔkɛwɔ lele l’Akristo wa mɛtɛ lekɔ ohomba efula, lo dihole dia mɛnya tsho laadiko di’ɛlɔmɔ dia vɔ wamboyakimɔ le Nzambi nɛ dia nsala ngasɔ ayowakonya dia mɛnama oko akanga wa dungi pende. Ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ efula, waya akanga w’ɛngɔnyi lo woho wahɔtɔlawɔ ase ɛtɛmwɛlɔ awɔ nunu dia falanga, wakambawɔ layɔ dia ndjasombɛ nkombo, mituka, minda nkɛndɔ otsha lo wedja ekina ndo ndjasombɛ diangɔ di’eshinga wolo. Laadiko dia laasɔ, ase ɛtɛmwɛlɔ efula wayata dia wekɔ ambeki wa Kristo bu la kanyi ya nkimɔ “okimɔkimɔ.” (Mat. 10:8) Koko, lo ɛnyɛlɔ k’ɛlɔmbɛdi w’ase Isariyɛlɛ w’edjedja, vɔ “[w]atetshaka ne dia nkundja difutu.” (Mika 3:11) Woho wa lɔkɛwɔ la dungi pende la ngasɔ hakimanyiya anto dia ndjaokanya kaanga yema la Nzambi.

17, 18. a) Ngande wele nkɛnɛmɔla waonga wa Jehowa lo lɔsɛnɔ laso la lushi la lushi, mbotombolaka? b) Kakɔna kakotshutshuya dia monga l’ohetoheto l’elimu w’ɛlɔlɔ?

¹⁷ Lo wedi okina, wetshelo w’Akristo ndo etsha awɔ w’amɛna mongaka la shɛngiya le anto akina. Ɛnyɛlɔ, etena kakatasambishaka ɔnangɛso ɔmɔtshi lele ombatshi mboka lo luudu la luudu, osombe ɔmɔtshi wa wadi aki odo akatone mbohokamɛ. Mama kɛsɔ akate dia etena kakakɔkɔlaka ɔnangɛso ɔsɔ lo lokuke, nde aki lo kibandola lo kuku dia nɔngɔsɔla tala. Ɔnangɛso ɔsɔ akawotɛ ɔnɛ: “Kema dimɛna wɛ nsala olimu ɔnɛ wɛɛmɛ.” Ɔnangɛso akɔ akatshu la nde dia towɔlɔngɔsɔlɛ tala diakalana, oma laasɔ nde akatetemala la esambishelo kande. Etena kakaye ɔnaki mama kɛsɔ la pami dia ndjowenda, mama kakɔ akawotɛ kɛnɛ kakasalema. Ɔnɔsɔ akaambe heyama polo ndo lo nde nyanga dia mɛnana la ɔnangɛso ɔsɔ dia mbokaloya losaka. Dui sɔ diakaakonya lo sawo dia dimɛna, ndo etombelo waki la dui diakɔ ele ɔnɔsɔ aketawɔ mbeka Bible.

¹⁸ Lande na kahombayɛ monga l’etete l’elimu w’ɛlɔlɔ? Nɛ dia wɛ mbeyaka dia etena kongayɛ l’ohetoheto l’olimu w’esambishelo ndo kasalayɛ akambo lo yoho yɔtɔnɛ la lolango la Nzambi, wɛ mbishaka Jehowa lotombo ndo wɛ mbeyaka nkimanyiya anto akina dia vɔ ndjokondja mpanda. (Adia 1 Kɔrɛtɔ 10:31-33.) Monga l’ohetoheto l’elimu w’ɛlɔlɔ, lo nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ ndo lo monga la lɔkɛwɔ la dimɛna mɛnyaka dia wɛ mbokaka Nzambi ndo wanyayɛ anto ngandji. (Mat. 22:37-39) Ɔnkɔnɛ, naka sho monga l’ohetoheto l’elimu w’ɛlɔlɔ, kete tayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula ntatɛ oma ko kakianɛ. Laadiko dia laasɔ, tayokongɛ l’asolo walomɔlomɔ dia mɛna nshi yayaye yayonga anto tshɛ l’ohetoheto lo dikambo di’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ dia ntombola Jehowa Otungi aso.