Woho wa nɔngɔsɔla sawo dikambo di’etshumanelo
EKONGELO ka Kalasa k’Olimu wa Teokrasi kakalɔngɔswama dikambo dia wahɔ w’etshumanelo k’otondo. Wetshelo w’ohomba efula mbishamaka nto lo nsanganya kina ya l’etshumanelo ndo ya weke. Naka wɛ ambolongola sawo dimɔtshi lo nsanganya shɔ, kete eya dia wɛ ekɔ l’ɔkɛndɛ wa woke. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akakeketsha Timɔtɛ laki omendji w’Okristo dia nde mbidjaka yimba lo wetshelo ande. (1 Tim. 4:16) Wanɛ waya lo nsanganya y’Akristo wakayatshungwɛ etena k’ohomba, ndo amɔtshi l’atei awɔ wakasale la wolo efula dia tanema lo nsanganya shɔ l’oyango wa vɔ ndjetshama awui wendana la diɔtɔnganelo diasawɔ la Nzambi. Diakɔ diele, mbisha wetshelo wa ngasɔ ekɔ mɛtɛ ɔkɛndɛ wa woke! Ngande wakokayɛ kotsha ɔkɛndɛ ɔsɔ dimɛna na?
Akambo w’ohomba w’oma lo wadielo wa Bible
Sawo nɛ dia lo kalasa mbɔsama oma lo wadielo wa Bible wele l’ekongelo wendana la lomingu lakɔ. Diɔ la dia mɛnya woho wa shɛngiya yele l’awui asɔ le so ɛlɔ kɛnɛ. Lo ndjela Nehemiya 8:8, Ɛzɛra nde l’asekande wakadiaka Ɔtɛkɛta wa Nzambi lo sɛkɛ, wakalembetshiyaka ɔtɛkɛta akɔ, ‘wakashaka kitshimudi yawɔ,’ ndo wakokiyaka anto. Sawo diayɛ dia wadielo w’akambo w’ohomba w’oma lo Bible koshaka diaaso dia wɛ lawɔ sala dui sɔ.
Ngande wakokɛ nɔngɔsɔla sawo nɛ na? Naka kokaka, adia etenyi ka Bible kɛsɔ lomingu ɔtɔi kana mingu efula la ntondo. Oma lâsɔ, ko wɛ kanyiya dikambo di’etshumanelo kanyu ndo di’ehomba atɔ. Lɔmba Jehowa lo dikambo sɔ. Dako diakɔna, bɛnyɛlɔ diakɔna, ndo atɔndɔ akɔna wele l’etenyi k’Ɔtɛkɛta wa Nzambi kɛsɔ wendana l’ehomba ɛsɔ na?
Ekɔ ohomba sala eyangelo. Onde Watchtower Library sur CD-ROOM kana Index des publications de la Société Watch Tower wekɔ l’ɔtɛkɛta wakokayɛ mbadia dimɛna? Naka eelo, kete kamba dimɛna la dihomɔ sɔ. Lo sala eyangelo wendana l’avɛsa wakayasɔnyi dia mbika epole ɔsɛkɛ lɔkɔ, wɛ koka tana dilembetshiyelo diendana l’ahole wakete awui akɔ, diendana l’ekotshamelo ka prɔfɛsiya, l’ɔsɛdingwelo wa kɛnɛ kɛnya avesa amɔtshi lo dikambo dia Jehowa, kana la dilembetshiyelo diendana l’atɔndɔ amɔtshi. Tonake dia mɔmbɔla awui wamboleka efula. Sembɔnɛ l’avɛsa angana ato wakayasɔtɔdi. Ndeka dimɛna sɔtɔla avɛsa angana ato ndo mbalembetshiya dimɛna dimɛna.
Sawo diayɛ koka nto kɔlɔmba dia wɛ nɔmba ampokami dia vɔ mbuta wahɔ wakawakondja oma lo wadielo wa Bible wa lomingu lakɔ. Awui akɔna wakawɛnyi dia wayowakimanyiya lo wekelo awɔ w’onto ndamɛ ndo wa lo nkumbo kana l’olimu awɔ ndo lo yoho yawɔ ya lɔsɛnɔ na? Waonga akɔna waki Jehowa wakɛnɛmɔma l’etenyi kɛsɔ wendana la woho watshɛnde anto ndo wedja akambo na? Awui akɔna wambeka ampokami wambokeketsha mbetawɔ kawɔ ndo lowando lawɔ otsha le Jehowa na? Tetshake wenya l’awui wa wolo wolo. Ka epole ɔsɛkɛ lo kitshimudi ndo l’ohomba w’awui wakayasɔnyi.
Sawo dia wetshelo
Sawo nɛ mbɔsama oma l’ekanda wambotombaka, ɛnyɛlɔ oma lo sawo dimɔtshi di’oma lo Tshoto y’Etangelo kana Réveillez-vous !, kana oma l’etenyi ka dibuku dimɔtshi. Mbala efula awui wa lo sawo dia wetshelo ndekaka ndo yɛdikɔ ya wonya washawɔ onto. Lâsɔ, ngande wahombayɛ mɔmbɔla sawo nɛ na? Shadiɔ oko ombetsha, koko aha oko onto latakɔndɔla kɛnɛ tshɛ kele lo sawo diakɔ. Omendji pombaka monga ‘l’akoka wa mbetsha.’—1 Tim. 3:2.
Tatɛ nɔngɔsɔla sawo diayɛ lo mbeka awui wakawakosha. Adia avɛsa wele lɔkɔ. Kana yimba. Sala la wolo dia ntsha akambo asɔ la ntondo ka lushi layoyosha sawo diayɛ. Eya dia vɔ keketshaka ndo anangɛso dia tadisha awui w’oma lɛnɛ ɔsami sawo diayɛ. Lâsɔ, ɔkɛndɛ ayɛ kema paka wa vusola sawo diayɛ kana disusa, koko wa mɛnya woho wa kamba l’awui wa lɔkɔ. Kamba l’awui amɔtshi wasungana wa lo sawo diayɛ lo yoho yayokimanyiya mɛtɛ etshumanelo.
Oko wele ɔna tshɛ ekɔ la lonto lande, mbele ndo etshumanelo tshɛ kekɔ l’akambo atɔ hita. Ombutshi wetsha dimɛna hakomɛ paka lo mɛnya ɔna ɛlɛmbɛ wendana la lɔkɛwɔ, koko nde kanaka la nde yimba. Nde mendaka woho wa dionga diele l’ɔnande ndo ekakatanu walɔshana lande. Lo yoho yakɔ yamɛ, embetsha wa l’etshumanelo salaka la wolo dia mbeya ehomba w’ampokami awɔ. Koko, ombetsha wele la shɛnɔdi ayewɔ dia mbisha bɛnyɛlɔ diakoka nyangiya ampokami amɔtshi. Nde ayɛnya ɛtshɔkɔ wayokondja anto lo kɛndakɛnda lo mboka ka Jehowa ndo ayoka epole ɔsɛkɛ lo dako di’oma l’Afundelo diayokimanyiya as’etshumanelo dia ndɔshana dimɛna l’ekakatanu wele lawɔ.
Wetshelo wa dimɛna minandaka etema w’ampokami. Dikambo sɔ halɔmbɛ ɔtɛkɛtshi dia nde mbuta tsho awui wa lo sawo diande, koko nde pombaka nto mɛnya ohomba w’awui akɔ. Nde nɔmbamaka dia ndjakiyanya l’otema ɔtɔi dikambo dia wanɛ wetshande. Anami wa lo nyuma pombaka mbeya ɛkɔkɔ dimɛna. Naka vɔ wayohɔka la ngandji tshɛ dikambo di’ekakatanu wotshikitanyi wele l’ɛkɔkɔ, kete vɔ wayotondjaka ɛtɛkɛta w’ekeketshelo, wɛnya dia vɔ mbeyaka ekakatanu awɔ ndo ɛtɛkɛta wa kɛtshi.
Oko wadieya embetsha w’eshika, sawo pombaka monga l’oyango ɔmɔtshi wokɛma hwe. Sawo pombaka mbishama lo yoho yakɛnɛmɔla awui woleki ohomba ndo yayokimanyiya ampokami di’aha mbohɛ awui akɔ. Ampokami pombaka monga l’akoka wa mbohɔ tokanyi t’ohomba tayonga la shɛngiya lo nsɛnɔ yawɔ.
Losanganya l’Olimu
Naka dako diayɛ mbɔsama oma lo sawo dimɔtshi di’oma l’Olimu Aso wa Diolelo, kete wɛ hatonga la pâ k’efula. Lanɛ wɛ ayɛna dia wekɔ lo kɔlɔmba mbala efula, aha dia sɔtɔla awui woleki sungana, koko dia mɔmbɔlɛ ampokami tokanyi tele lo sawo di’oma l’Olimu Aso wa Diolelo diakawakosha. Kimanyiya ampokami dia vɔ kana yimba l’avɛsa wasukɛ alako tshɛ wakashama. (Tito 1:9) Mbala efula etena hatongaka ka mbahɛ awui akina nɛ dia pombaka nɛnya wonya.
Lo wedi okina, vɔ koka kosha sawo diele awui wa lɔkɔ hawotanema kânga lo sawo ɔtɔi di’oma l’Olimu Aso wa Diolelo. Vɔ koka kotoma lo sawo dimɔtshi dia lo Tshoto y’Etangelo, kana funda paka towui tɔmɔtshi. Oko weyɛ ombetsha, wɛ mbahomba sɛdingola ehomba w’etshumanelo wɔtɔnɛ la sawo diayɛ. Wɛ mbeyaka mɛna ɔlɔlɔ dia kamba l’ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi ka mondo kana kɔndɔla lo tshena pe dui dimɔtshi diasungana diakatombe. Tohɛke dia ɔkɛndɛ ayɛ kema tsho wa mbisha sawo, koko wa disha lo yoho yakoka kimanyiya ase etshumanelo dia kamba l’ɔngɛnɔngɛnɔ olimu watɔlɔmba Ɔtɛkɛta wa Nzambi dia kamba.—Etsha 20:20, 21.
Etena kalɔngɔsɔlayɛ sawo diayɛ, kanyiya dikambo di’awui wele l’ase etshumanelo kanyu. Andolawɔ lo kɛnɛ kewɔ lo sala. Ngande wakoka mbakimanyiya alako wa lo sawo nɛ dia vɔ ndeka kondja etombelo w’ɔlɔlɔ ndo ɔngɛnɔngɛnɔ l’olimu awɔ w’esambishelo naka vɔ mbakitanyiya?
Onde sawo diayɛ nɔmbaka dia kamba la wɛnyɛlɔ kana l’ɔkɔnya ɔmɔtshi? Naka eelo, kete dikambo sɔ pombaka talɔngɔsɔmi dimɛna la ntondo. Wɛ koka pembama dia nɔmba tsho onto ɔmɔtshi dia nɔngɔsɔla ɛnyɛlɔ kana ɔkɔnya ɔsɔ, koko dikambo sɔ hatotondjaka nshi tshɛ etombelo w’amɛna. Sala la wolo tshɛ dia nyu tohodi wɛnyɛlɔ kana ɔkɔnya ɔsɔ la ntondo ka lushi la losanganya. Yashikikɛ dia wɛnyɛlɔ kana ɔkɔnya ɔsɔ wayokeketsha wetshelo washama.
Nsanganya ya weke
Lo tena dimɔtshi vɔ koka nɔmba anangɛso wele la waonga w’ɔlɔlɔ wa lo nyuma ndo wambokoma atɛkɛtshi wa lo sɛkɛ w’ɔlɔlɔ ndo embetsha w’eshika dia vɔ mbisha sawo dimɔtshi lo losanganya lɔmɔtshi la woke. Sho nongolaka wetshelo wa teokrasi oma lo waaso asɔ w’eshika wa lânde. Vɔ koka kɔlɔmba dia mbisha sawo dia lâdia kana di’oma l’ekongelo, mbisha alako wendana la dramɛ dia lo nshi yakafundama Bible woho wa wɛ mɛnya ohomba w’awui adiɔ le so ɛlɔ kɛnɛ, kana kosha tsho rɛferansɛ kana alako amɔtshi. Naka wɛ ambokondja diɛsɛ dia mbisha sawo lo losanganya lɔmɔtshi, kete eka dimɛna awui wakawakosha. Ekawɔ edja ndo wɛ amboshihodia ohomba w’awui akɔ.
Wanɛ washawɔ sawo dia lâdia pombaka mbadia awui wa lɔkɔ tshɛkɛta lo tshɛkɛta. Vɔ hawohombe kawola lo tshɛkɛta mbala hiende kana nɔnga awui lo yoho yawɔ. Vɔ mbekaka awui akɔ dimɛna dia shihodia awui wa lɔkɔ woleki ohomba ndo woho wɔmbɔdiwɔ awui akɔ. Vɔ mboholaka wadielo akɔ la dui dia wolo edja ndo wokoka mbisha sawo sɔ watekana aha mbadia mbatawadia, mbut’ate la wangasanu, l’osalosalo, l’ɔngɛnɔngɛnɔ, l’otema ɔtɔi, l’eshikikelo, la dui diɔtɔnganɛ l’ampokami ndo weyaka ɔnɛ lâsɔ pombaka mbidiya kana kitshakitsha dui.
Anangɛso washawɔ ekongelo ka sawo wekɔ l’ɔkɛndɛ wa disha lo yoho yɔtɔnɛ dimɛna l’ekongelo kakawalongola. Lo dihole dia tadiaka oma l’ekongelo kana dilɔngɔsɔla oko dako dia lâdia, ɔtɛkɛtshi pombaka mbisha sawo sɔ lo yoho yele oko ndamɛ mbatɛkɛta ndo awui akɔ pombaka tomba oma l’atei w’otema ande. Ekɔ ohomba nɛmiya wenya wele la sawo sɔ woho wa wɛ nembetshiya dui tshɛ dioleki ohomba diele lɔkɔ. Ɔtɛkɛtshi pombaka kamba dimɛna la tokanyi ndo l’avɛsa wele l’ɛse k’awui woleki ohomba. Nde hahombe mbidja awui ande hita ko minya awui wele l’ekongelo kakawawosha. Lo mɛtɛ, Ɔtɛkɛta wa Nzambi mbele kiɔkɔ ya wetshelo washama. Ɔkɛndɛ wele la dikumanyi di’Akristo ele wa ‘sambisha ɔtɛkɛta.’ (2 Tim. 4:1, 2) Diakɔ diele, ɔtɛkɛtshi pombaka kotola yambalo efula l’avɛsa wele l’ekongelo, lo kana la wɔ yimba ndo lo mɛnya woho wa kamba l’avɛsa akɔ.
Aha ndjɔlɔngɔsɔlaka sawo paka l’ɔkɔngɔ
Onde wɛ ekɔ l’etshumanelo keyɛ la waaso efula wa mbisha asawo? Ngande wakokayɛ mbidja yimba l’asawo asɔ tshɛ? Paka mbewɔ dia ndjɔlɔngɔsɔlaka asawo ayɛ lo minitɛ k’ekomelo.
Di’etshumanelo kondja mɛtɛ wahɔ oma l’asawo washama, nɔmbamaka dia vɔ nɔngɔsɔma dimɛna nshi efula la ntondo. Lâsɔ, onga la mbekelo ka mbadiaka awui wa lo sawo diayɛ aha la tshimbatshimba kam’alongolayɛ sawo diakɔ. Kɛsɔ mbayokokimanyiya dia kanaka yimba lɔkɔ kânga etena kasalayɛ elimu ekina. Lo nshi kana mingu efula ya la ntondo ka wɛ ndjosha sawo diayɛ, wɛ koka mboka awui amɔtshi wayokokimanyiya dia mbeya yoho ya dimɛna ya mbisha sawo diakɔ. Akambo amɔtshi koka tomba wayɛnya ohomba w’awui wa lo sawo diayɛ. Mbadia ndo kana yimba dikambo dia sawo diayɛ kam’adilongolayɛ mbɔsaka wenya, koko wenya ɛsɔ hawoshishɔ oshishɔshishɔ. Etena kayoyodjasɛ dia nɔngɔsɔla sawo diayɛ, mbayoyɛna wahɔ w’oma lo woho wakayatadisha ndo wakayatakanyi yimba ntondo l’awui wa lo sawo diakɔ. Nɔngɔsɔla asawo lo yoho shɔ hatokotshindja wɔɔngɔ efula ndo ayokokimanyiya dia wɛ mbisha sawo diakɔ lo yoho y’ɔlɔlɔ ndo yayonanda etema w’ase etshumanelo.
Naka wɛ ayɔngɛnangɛna woshasha wakawakosha wendana l’ekongelo kakɔshi Jehowa dia mbetsha ekambi ande, kete wɛ ayowosha kɛnɛmɔ ndo ayonga tshondo y’ɔtshɔkɔ le anto wawoka ngandji.—Is. 54:13; Romo 12:6-8.