Tônge la woho wa yimba yaki la Kristo
“Nzambi latoshaka etetemalo la esambelo anyokimanyiya dia nyu monga la woho wa yimba yamɛ yaki la Kristo Yeso.”—RƆMƆ 15:5, NW.
1. Ngande wakoka dionga di’onto monga la shɛngiya lo dionga di’onto okina?
DIONGA kana yimba tshikitanyaka lɔsɛnɔ l’onto efula. Dionga, oyadi dia nɛndɛ kana di’etete, di’ɔlɔlɔ kana dia kɔlɔ, di’ewanu kana dia mbeya sɛna l’anto, dia ngunanguna kana dia lowando kokaka monga la shɛngiya ya wolo lo woho wakoka onto ndɔshana l’ekakatanu ndo lo woho wawɔsa anto akina. Dionga di’ɔlɔlɔ kokaka kimanyiya onto dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ kânga lam’ende l’atei w’ekakatanu wa wolo. Le onto lele la dionga dia kɔlɔ, ndoko dikambo diele dimɛna lo washo ande, kânga lam’ende la lɔsɛnɔ la dimɛna.
2. Ngande weka onto dia monga la waonga amɔtshi?
2 Onto kokaka mbeka dia monga la dionga di’ɔlɔlɔ kana dia kɔlɔ. Lo mɛtɛ, lêka mbekawɔ dia monga la weho wa waonga asɔ. Ansiklopedi ɔmɔtshi (Collier’s Encyclopedia) mbutaka lo kɛnɛ kendana l’ɔn’ashashi ɔnɛ: “Waonga tshɛ wayondongaka lawɔ l’ɔkɔngɔ, nde akahombe mbakondja kana mbaeka lêka, oko wakandeke dia mbeya ɔtɛkɛta ɔmɔtshi kana diewo dimɔtshi.” Lâsɔ, ngande wekaso dia monga la waonga amɔtshi na? Kânga mbele awui efula wekɔ ohomba lo dikambo sɔ, dihole diodjashiso ndo angɛnyi aso wekɔ la shɛngiya ya wolo efula. Ansiklopedi wakatashidi ntondo mbutaka nto ɔnɛ: “Sho mbekaka kana mbokoyaka waonga w’anto wekesanɛ laso efula.” Ambeta ɛnɔnyi nunu, Bible akate dikambo dimɔtshi dia woho ɔsɔ ɔnɛ: “One latengolaka kame la akanga a [lomba], atuyalaka kanga [lomba]. Keli one latekesanelaka la akanga a dinginya, atuhumoka lukulu l’engeno.”—Tukedi 13:20; 1 Koreto 15:33.
Ɛnyɛlɔ ka ndjela dia monga la dionga di’ɔlɔlɔ
3. Onto akɔna aki la dionga dia dimɛna efula, ndo ngande wakokaso mbôkoya?
3 Oleki anto akina tshɛ, Yeso Kristo akasha ɛnyɛlɔ koleki dimɛna lo kɛnɛ kendana la dionga. Nde akate ate: “Lambunyusha [ɛnyɛlɔ ka] ndu nyu ntsha, uku unyutshedimi.” (Joani 13:15) Dia monga oko Yeso, sho la dia mbeka ntondo akambo wendana la lonto la nde.a Sho mbekaka lɔsɛnɔ laki Yeso l’oyango wa salaka kɛnɛ kakatɔlɔmbɛ ɔpɔstɔlɔ Petero ate: “Nyu nyaketama dia dikambu diako, ne dia Kristu akanyusuwela, akanyutshikela [ɛnyɛlɔ], dia nyu mbuyela lu wanya andi.” (1 Petero 2:21) Oyango aso ele sala tshɛ kokokiso sala dia monga oko Yeso. Mbut’ate monga la woho wa yimba yaki lande.
4, 5. Naa woho ɔmɔtshi wa dionga diaki la Yeso dialembetshiyawɔ lo Romo 15:1-3, ndo ngande wakoka Akristo mbôkoya?
4 Kakɔna kalɔmbama dia monga la woho wa yimba yaki la Kristo Yeso na? Tshapita ya 15 ya mukanda wa Paulo le ase Rɔma kadimolaka wombola ɔsɔ. Lo avɛsa w’etatelo wa lo tshapita shɔ, Paulo tɛkɛtaka dia dionga dimɔtshi diaki Yeso dia dimɛna efula, lo mbuta ɔnɛ: “Shu wane weli la wulu, diele la su dia memba wutshu a wane weli weodu, aha dia shu ndjangenyangenya shu shame. Untu l’untu l’atei asu angenyangenya unyandi lu akambu weli ololo, weya mbûdia. Ne dia Kristu kundjangenyangenya ndame. Keli uku akafundama ati: Tengo yakawakotengaka we [Nzambi], yakayala l’ote ami.”—Romo 15:1-3.
5 Dia mbokoya dionga diaki Yeso, Akristo keketshamaka dia ndjalɔngɔsɔla woho wa kotsha ehomba w’anto akina la ndjakitshakitsha tshɛ lo dihole dia monga la saki ka ndjangɛnyangɛnya paka vamɛ. Eelo, mbetawɔ la ndjakitshakitsha tshɛ dia kambɛ anto akina ekɔ dionga diatɛnamaka paka le anto “weli la wulu.” Yeso ɔnɛ laki wolo lo nyuma oleki anto tshɛ akate ate: “On’a untu, kundja dia antu mbukambela ulimu, keli akayi dia mbakambela ulimu, la dia mbakimwela lumu landi uku etshungwelu ka antu efula.” (Mateu 20:28) Oko weso Akristo, sho lawɔ nangaka kambɛ anto akina, mbidja ndo wanɛ “weli weodu.”
6. Yoho yakɔna yakokaso mbokoya Yeso lo woho wakandasalaka la ntondo k’ɔlɔshamelo ndo ka sɔnyi kakawawoshaka?
6 Dionga dikina di’ɔlɔlɔ diakakɛnɛmɔla Yeso ele nde aki wonya tshɛ la tokanyi ndo l’etsha w’amɛna mbut’ate wodia anto akina. Ndoko lushi lakandetawɔ dia dionga dia kɔlɔ diaki l’anto akina monga la shɛngiya lo dionga di’ɔlɔlɔ diaki lande lo kɛnɛ kendana l’olimu wakandakambɛka Nzambi; ndo sho lawɔ tatetawɔke dikambo sɔ. Lam’akawawosha sɔnyi ndo akawosoya l’ɔtɛ wakandakambɛka Nzambi la kɔlamelo tshɛ, Yeso akakikɛ la lotutsha tshɛ aha la nyanga kana ngunanguna. Nde akeyaka ɔnɛ wanɛ wasala tshɛ dia ngɛnyangɛnya anyawɔ anto ‘lo sala kɛnɛ kele ɔlɔlɔ dia mbaodia,’ kokaka nongamɛ dia ndɔshama oma le wanɛ wele bu ambetawudi ndo oma le andja ɔnɛ wahamane akambo fundo.
7. Ngande wakɛnya Yeso solo dia lotutsha, ndo ngande wahombaso sala woho akɔ wamɛ?
7 Yeso akakɛnɛmɔla yimba kana dionga di’ɔlɔlɔ lo toho tokina. Nde akendɛka nshi tshɛ le Jehowa, ndo akakongɛka ekotshamelo k’asangwelo wakinde la solo dia lotutsha. (Osambu 110:1; Mateu 24:36; Etsha 2:32-36; Heberu 10:12, 13) Ndo nto, Yeso aki la solo dia lotutsha otsha le ambeki wakinde. Nde akawatɛ ate: “Nyeki akambu uma le mi;” koko lam’ele nde aki la “memakana,” dako diakinde diakawaɔdiaka asolo ndo diakakeketsha. Ndo lam’ele nde aki la “ndjakitshakitsha,” ndoko lushi lakandonge l’ofunu kana lotamanya. (Mateu 11:29) Paulo tokeketshaka dia mbokoya waonga asɔ waki Yeso lo mbuta ate: “Nyuyali la yimba nye l’atei anyu yaki ndu le Kristu Jesu. Kuyanga ndi aki lu efanelu ka [Nzambi], ndi kunkana ati: Mbedima pupu la [Nzambi] eko engo ka dimi munda. Keli ndi akayanya uma lu lutumbu, akayala uku ukambi, akuto lu efanelu k’antu.”—Filipi 2:5-7.
8, 9. (a) Bonde kahombaso sala la wolo dia monga la dionga di’aha la lokaki? (b) Bonde kahatahombe ndjakɔmɔla otema naka hatokoke dia ndjela ɛnyɛlɔ kakatotshikɛ Yeso lo tshɛ, ndo ngande wele Paulo aki ɛnyɛlɔ ka dimɛna efula lo dikambo sɔ?
8 Mɛtɛ ekɔ wɔdu dia mbuta ɔnɛ sho nangaka kambɛ anto akina ndo mbetsha ehomba awɔ la ntondo ka wakiso. Koko, naka sho sɛdingola dionga diaso l’otema ɔtɔi, kete sho kokaka mɛna di’etema aso haleke totshutshuya dia mbetsha wahɔ w’anto akina la ntondo ka wakiso. Lande na kediɔ ɔsɔku na? Ɔkɔkɔ wa ntondo ele: takahowɔ dionga dia lokaki oma le Adama la Eva; ndo ɔkɔkɔ wa hende ele: tekɔ lo sɛna l’andja watshutshuya anto l’akambo wa lokaki. (Efeso 4:17, 18) Mbala efula, monga la dionga diele bu la lokaki nembetshiyaka monga la tokanyi totshikitanyi la eongelo kotɔ laso k’anto wele bu kokele. Dikambo sɔ nɔmbaka dia sho mbɔsa tɛdikɔ ndo mbidja welo.
9 Otshikitanu w’efula wele lam’asa eongelo kaso k’anto wele bu kokele la ɛnyɛlɔ ka kokele kakatotshikɛ Yeso mbeyaka tɔkɔmɔla otema. Sho mbeyaka ndjɔfɔnya ɔnɛ hatokokaki pondjo monga la yimba kana la dionga nɛ diaki la Yeso. Koko, tende ɛtɛkɛta ɛnɛ w’ekeketshelo waki Paulo, nde mbutaka ate: “Dimi mbeyaka nti: Nduku engo k’ololo keli lu dimba diami. Dimi leko la lulangu la ntsha ololo, keli wulu wa ntsha akambu w’ololo kemako. Dimi hatutshaka akambu w’ololo walangami ntsha, keli latutshaka akambu wa kolo wahamalangi ntsha. [“Dimi mɛtɛ ngɛnangɛnaka ɔlɛmbɛ wa Nzambi lo ndjela onto lêmi l’etei k’otema,” NW]. Keli dimi lambushula olembe ukina walo la olembe wa lu yimba yami ta l’atei wa beke dia dimba diami. Olembe ako ambumbete fumbi k’olembe wa kolo keli lu beke diami dia dimba.” (Romo 7:18, 19, 22, 23) Lo mɛtɛ, oma lo woho wakinde komonga kokele, Paulo kokokaka mbala efula sala lolango laki Nzambi oko wakandakombolaka, koko nde akasha ɛnyɛlɔ ka dimɛna efula oma lo dionga diande, ekanelo kande ka yimba, ndo oma lo woho wakandɔsaka Jehowa ndo ɛlɛmbɛ Ande. Sho lawɔ kokaka monga la waonga wa ngasɔ.
Totshikitanya waonga aso wa kɔlɔ
10. Naa dionga di’ɔlɔlɔ diakakeketsha Paulo ase Filipi dia monga ladiɔ?
10 Onde anto amɔtshi kokaka monga l’ohomba wa tshikitanya dionga dia kɔlɔ diele lawɔ? Eelo. Ngasɔ mbakatshe Akristo amɔtshi wa lo ntambe ka ntondo. Lo mukanda wakafundɛ Paulo ase Filipi nde akatɛkɛta lo kɛnɛ kendana la monga la dionga di’ɔlɔlɔ. Nde akafunde ate: “Dimi latakundja, ndu latayala ololo tshe. Keli lakatakolameka ntsho wulu, ne dia dimi nungula engo kakankitshiya Kristu Jesu. Anyami, dimi hayadia uku untu lakalungula. Keli dikambu otoi mbatumutshaka: dimi lambuhela akambu wa l’okongo, lambokolamela utsha lu akambu weli la ntundu. Dimi lambusamanya utsha lu dihuli diatamatshu, dia nungula difutu dia leta l’uma l’ulungu, lakambeti [Nzambi] le Kristu Jesu. Okone shu wane weli tutshundju, tukani yimba osoku.”—Filipi 3:12-15. (Sho mbɛnganyisha alɛta ango.)
11, 12. Toho takɔna tatɛnya Jehowa woho wa monga la dionga di’ɔlɔlɔ?
11 Ɛtɛkɛta waki Paulo mɛnyaka dia onto tshɛ lambokoma Okristo, ko hɛnyi ohomba wa pama otsha la ntondo ekɔ la dionga dia kɔlɔ. Okristo ɔsɔ kema la dionga kana la yimba ya Kristo. (Heberu 4:11; 2 Petero 1:10; 3:14) Onde kɛsɔ nangaka mbuta ɔnɛ onto la ngasɔ hakokaki tshikitanya dionga diande pondjo? Kema, nde kokaka ditshikitanya. Nzambi kokaka tokimanyiya dia sho tshikitanya yimba kana dionga diaso naka sho mɛtɛ nangaka ditshikitanya. Paulo ambota nto ate: “Naka nyu nyambukana yimba kina, [Nzambi] ayunyenya ndu dikambu diako.”—Filipi 3:15.
12 Koko, naka sho nangaka dia Jehowa tosholɛ dionga dia dimɛna diahomba monga laso, kete sho hatohombe kɔma anya. Wanɛ wele la woho wa ‘dionga okina’ wayokimanyiyama dia monga la dionga dia dimɛna naka vɔ ndjasha dia mbeka Ɔtɛkɛta waki Nzambi l’ekimanyielo k’ekanda w’Akristo watondja ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ.’ (Mateu 24:45) Dikumanyi di’Akristo, diakasɔnama oma le nyuma k’ekila ‘dia nama etshumanelo kaki Nzambi,’ wayɔngɛnangɛna dia tosha ekimanyielo kele laso ohomba. (Etsha 20:28) Tekɔ mɛtɛ la lowando le Jehowa nɛ dia nde tokanɛka l’ɔtɛ weso kema kokele ndo tokimanyiyaka la ngandji tshɛ! Nyɛsɔ tetawɔ ekimanyielo kakɔ.
Tokondja wetshelo oma le anto akina
13. Wetshelo akɔna wakokaso kondja lo kɛnɛ kendana la dionga di’ɔlɔlɔ lo ndjela ɔkɔndɔ wa lo Bible waki Jɔbɔ?
13 Lo Romo tshapita 15, Paulo mɛnyaka dia sho kokaka tshikitanya dionga diaso naka sho kana lomba la bɛnyɛlɔ diakete. Nde ate: “Akambu tshe wakawafundi ntundu wakafundama dia ntulakanya dia shu ndjala la elungamelu uma lu etetemalu la uma lu ekikitshelu ka lu afundelu.” (Romo 15:4) Ekambi ɛmɔtshi waki Jehowa wa kɔlamelo wa lo nshi ya ntondo wakahombaka tshikitanya waonga awɔ amɔtshi. Oko ɛnyɛlɔ, lo tshɛ, Jɔbɔ aki la dionga di’ɔlɔlɔ. Ndoko lushi lakandasha Jehowa ɛkɔmɔ kana mbetawɔ di’asui tɛwɔla mbetawɔ kaki la nde le Nzambi. (Jobo 1:8, 21, 22) Koko, nde akalangaka ndjaɛnya ndamɛ dia nde ekɔ kanga ɔlɔlɔ. Ɔnkɔnɛ, Jehowa akatome Elihu dia kimanyiya Jɔbɔ woho wa nde tshikitanya kanyi shɔ. Jɔbɔ kɔmbɔsa dako diakawosha Elihu oko lɔtɛngɔ, koko nde aketawɔ la ndjakitshakitsha tshɛ dia tshikitanya dionga diande ndo akamɛ ditshikitanya.—Jobo 42:1-6.
14. Ngande wakokaso mbokoya Jɔbɔ, naka wambotosha dako lo kɛnɛ kendana la dionga diaso?
14 Onde sho kokaka sala oko wakasale Jɔbɔ naka onyaso ɔmɔtshi l’Okristo ambototɛ la ngandji tshɛ ɔnɛ takasadi kɔlɔ lo dikambo dimɔtshi? L’ɛnyɛlɔ ka Jɔbɔ, hatohombe pondjo ‘mbuta dia Nzambi mbele lo kiɔkɔ ya dikambo tshɛ dia kɔlɔ.’ (Jobo 1:22) Naka tekɔ lo soyama aha la dikambo, hatohombe pondjo ngunanguna kana mbuta ɔnɛ Jehowa mbele kiɔkɔ y’ekakatanu wakiso. Têwɔ dia ndjayangɛ tɛkɛ nɛndɛ, ndo teyake ɔnɛ oyadi diɛsɛ diakɔna diele laso l’olimu waki Jehowa, sho tekɔ paka ‘ɛhɔmbɔ w’anyanya.’—Luka 17:10.
15. (a) Naa dionga dia kɔlɔ diaki l’ambeki amɔtshi waki Yeso? (b) Ngande wakɛnya Petero dionga di’ɔlɔlɔ?
15 Lo ntambe ka ntondo, ampokami amɔtshi waki Yeso waki la dionga dia kɔlɔ. Lo diaaso dimɔtshi, Yeso akate dui dimɔtshi diaki wolo dimana fundo. Ɔnkɔnɛ, “ambeki wa Jesu efula, lam’akawuki diui so, wakati vati: Diui so wulu. Eya dietawo na?” Wanɛ wakate ngasɔ waki mɛtɛ la yimba kana la dionga dia kɔlɔ. Ndo dionga diawɔ dia kɔlɔ akayakonyaka di’aha vɔ mpokamɛ Yeso nto. Ɔkɔndɔ ɔsɔ mbutaka ɔnɛ: “L’okongo a dikambu so, ambeki wa Jesu efula wakakalula ekongokongo, kumengola la ndi ntu.” Ko onde ambeki tshɛ mbaki la dionga dia kɔlɔ sɔ? Kema. Ɔkɔndɔ tetemalaka mbuta ɔnɛ: “Ku Jesu akambula ambeki dikumi l’ahendi ati: Ndu nyu mbalanga ntsho? Simona Petero akawumbula ati: Khumadiondjo, le na atshosu?” Oma lâsɔ ko Petero ndjokadimola ndamɛ ate: “We keli la aui wa lumu la pundju.” (Joani 6:60, 66-68) Ɔsɔ mɛtɛ aki dionga dia dimɛna efula! Lam’atomba dilembetshiyelo kana angadimu wendana la eokelo k’Afundelo wakokaso mbala mɔsthi mɛna dia ekɔ wolo mbetawɔ mbala kakɔ ɔtɔi, onde hatoleka dimɛna dia sho monga la woho wa dionga diaki la Petero? Tayonga mɛtɛ dinginya dia tshɔlɔlɔ naka sho tshika kambɛ Jehowa kana tatɛ ‘tondja ɛtɛkɛta wa kɔlɔ’ l’ɔtɛ wɔnɛ hatoshihodia weho w’angadimu amɔtshi weke ka ntomba!—2 Timote 1:13.
16. Naa dionga dia kɔlɔ efula diaki l’ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ w’ase Juda wa lo nshi yaki Yeso?
16 Ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ w’ase Juda wa lo ntambe ka ntondo komonga la woho wa yimba yaki la Yeso. Woho wakawɔshi yɛdikɔ yaha mpokamɛ Yeso akɛnama l’etena kakandolola Lazaro oma lo nyɔi. Le onto tshɛ laki la dionga di’ɔlɔlɔ l’etena kɛsɔ, dihindo sɔ diakakoke mbêtawoya ɔnɛ Yeso mɛtɛ akatomama oma le Nzambi. Koko, sho mbadiaka ɔnɛ: “Elombedi a waki la Afarise wakasangana, wakambwana vati: Atshasu na? ne dia untu one ntshaka tulimbitelu efula. Naka shu tayutshika okone, keti antu tshe mbêtawo. Ku asi Romo wayuya, wayosa kete yasu la wudja asu.” Yɛdikɔ yakɔna yakawɔshi na? Bible mbutaka ɔnɛ: “Uma ka lushi loso, vo wakadji sheki dia mbudiaka.” Lâdiko dia vɔ mbɔtɔ sheke ya ndjaka Yeso, vɔ wakayange nto dia ndanya djembetelo yasɛna yakɛnyaka dia nde ekɔ otshi w’ahindo. Diakɔ diele, “elombedi a waki wakambwana dia vo ndjaka ndu Lazaro.” (Joani 11:47, 48, 53; 12:9-11) Ayonga mɛtɛ kɔlɔ ka ditshi naka sho monga la dionga dia ngasɔ mbut’ate momala kana monga la lonyangu l’ɔtɛ w’akambo wahombaso mɛtɛ ngɛnangɛna! Ɔsɔ ekɔ dionga dia wâle efula!
Tonge la woho wa dionga di’ɔlɔlɔ diaki la Yeso
17. L’atei w’akambo akɔna wakɛnya Danyɛlɛ nde la Yeso dihonga diaki lawɔ?
17 Ekambi wa Jehowa wokongaka nshi tshɛ la dionga di’ɔlɔlɔ. Lam’akɔtɔ atunyi waki Danyɛlɛ sheke dia tshutshuya nkumekanga dia nde tondja ɔlɛmbɛ ɔmɔtshi wasekɛ onto tshɛ dia sala dɔmbɛlɔ kana tɛmɔla ɛtɛmɔlatɛmɔla kekina kana onto okina, lâdiko dia ndamɛmɛ l’edja ka nshi 30, Danyɛlɛ akeye dia dikambo sɔ diayodja diɔtɔnganelo diasande la Jehowa Nzambi lo wâle. Onde nde aketawɔ dia mbetsha nshi 30 y’etondo aha la nɔmba kana tɛmɔla Nzambi? Kema, nde akatetemala nɔmba Jehowa mbala shato lo lushi oko waki mbekelo kande aha la mboka wɔma. (Danyele 6:6-17) Yeso nde lawɔ kombetawɔ di’atunyi ande mbôtsha wɔma. Lushi lɔmɔtshi la Sabato, nde akɛnyi onto ɔmɔtshi laki la lonya lamboma. Yeso akeyaka di’ase Juda efula waki lawɔ totowɔngɛnangɛna dia mbɛ̂na akɔnɔla onto lushi la Sabato. Nde akawambola dia vɔ mbisha kanyi yawɔ lo dikambo sɔ. Lam’akawatone dia kadimola, Yeso akatshu ko akakɔnɔla pami kɛsɔ. (Mako 3:1-6) Nde akakotshaka olimu ande mbala tshɛ kakandeyaka dia dikambo dialangande sala diekɔ ɔlɔlɔ.
18. Bonde katɔlɔsha anto amɔtshi, ndo ngande wahombaso sala la ntondo ka dionga diawɔ dia kɔlɔ sɔ na?
18 Nshi nyɛ, Ɛmɛnyi wa Jehowa mbetawɔka dia vɔ lawɔ hawohombe mbetawɔ pondjo dia waonga wa kɔlɔ wele l’atunyi awɔ mbaotsha wɔma. Naka vɔ mbotshama wɔma kete hawotɔkɛnɛmɔla yimba kana dionga diaki la Yeso. Anto efula ndɔshaka Ɛmɛnyi wa Jehowa nɛ dia efula haweye kɛnɛ kewɔ mɛtɛ, ndo akina mbalɔshaka nɛ dia vɔ mbahetshaka kana petshaka losango latawasambisha. Koko, tatetawɔke pondjo dia dionga diawɔ dia kɔlɔ sɔ monga la shɛngiya lo dionga diaso di’ɔlɔlɔ. Hatohombe mbetawɔ pondjo di’anto akina tofundɛ woho wahombaso tɛmɔla Nzambi kaso.
19. Ngande wakokaso kɛnɛmɔla woho wa dionga kana yimba yaki la Yeso Kristo?
19 Yeso aki nshi tshɛ la dionga dia dimɛna otsha le ambeki ande ndo otsha lo tɛdikɔ taki Nzambi, koko komonga wɔdu le nde dia nde sala ngasɔ. (Mateu 23:2, 3) Sho pombaka mbokoya ɛnyɛlɔ kakinde. Tatohɛke di’anangɛso kema kokele oko weso sho lawɔ kema kokele. Onde ekɔ dihole dikina diakokaso tana angɛnyi w’eshika ndo wele la kɔlamelo oleki lo nkumbo kaso ka l’andja w’otondo k’anto l’ɔnango? Jehowa atatosha eokelo ka kokele k’Ɔtɛkɛta wakinde wakafundama, ko onde ekɔ ɔtɛmwɛlɔ ɔmɔtshi wele la eokelo k’efula kotoleki? Nyɛsɔ tongake nshi tshɛ la woho wa yimba y’ɔlɔlɔ yaki la Yeso Kristo. L’atei w’akambo akina wahombaso mbeya, sho pombaka mbeya nto woho wa konga kana mendɛ le Jehowa, dikambo sɔ mbayotɛna lo sawo diayela.
[Nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi]
a Dibuku Onto Loleki Woke lo Tena Tshɛ, diakatondjama oma le Ɛmɛnyi wa Jehowa tɛkɛtaka dia lɔsɛnɔ laki Yeso ndo di’olimu ande.
Onde wɛ kokaka nembetshiya?
• Shɛngiya yakɔna yele la dionga diaso lo nsɛnɔ yaso?
• Kɔndɔla woho wa yimba kana dionga diaki la Yeso Kristo.
• Wetshelo akana wakokaso kondja oma lo dionga diaki la Jɔbɔ?
• Naa dionga di’ɔlɔlɔ diahombaso monga ladiɔ lam’ahomanaso la wekamu?
[Esato wa lo lɛkɛ 18]
Okristo wele la dionga dia dimɛna nyangaka dia kimanyiya anto akina
[Osato wa lo lɛkɛ 20]
Tayonga la woho wa yimba yaki la Kristo naka sho ndjasha dia mbeka Ɔtɛkɛta waki Nzambi.