Lushi la Jehowa l’elombwelo lambosukana!
“Lushi la wuki la [Jehowa] laya suki, lo lambusukana, lo layuya esadi.”—ZEFANIYA 1:14.
1. Ɔhɛmwɛlɔ akɔna wakasha Nzambi lo tshimbo ya Zɛfaniya?
JEHOWA NZAMBI ayanga ndanya anto wa kɔlɔ. Nyohokame! Nde ekɔ lo tewola ate: “Dimi layudiaka antu . . . Dimi layulanya antu wa kolo. Dimi layushila antu tshe weli ladiku dia kete ushiki.” (Zefaniya 1:3) Ɛtɛkɛta ɛsɔ, Jehowa Nkum’Olongo akâtɛkɛta oma lo tshimbo y’omvutshi ande Zɛfaniya, ɔnɛ laki ondo kanula ya Hɛzɛkiya, Nkumekanga ka kɔlamelo. Ɛtɛkɛta ɛsɔ wakatama lo nshi ya Josiya, Nkumekanga k’ɔlɔlɔ komonga ɛtɛkɛta wa dimɛna le ‘anto wa kɔlɔ’ waki lo wodja wa Juda.
2. Bonde kele etsha waki Josiya koshimba oyelo wa lushi laki Jehowa l’elombwelo?
2 Aha la tamu, ɛtɛkɛta wa prɔfɛsiya wakewoya Zɛfaniya akayolekaka nomialomia nsaki kaki la Josiya, Nkumekanga ka dikɛnda, ka minya ɔtɛmwɛlɔ wa mindo oma la Juda. Koko, kânga mbakanya Josiya ɔtɛmwɛlɔ wa kashi oma lo wodja, nde kominya awui tshɛ wa kɔlɔ oma l’atei w’anto kana shidiya etombelo wa kɔlɔ w’oma lo pɛkato yakatshe Nkumekanga Manase ka tshɛnde, ɔnɛ ‘lakalodia Jerusalɛma l’akila w’anto waha l’onongo.’ (2 Khumi ya Dikanga 24:3, 4; 2 Ekondo 34:3) Ɔnkɔnɛ, lushi la Jehowa l’elombwelo lakahombe ndja.
3. Ngande wakokaso ndjashikikɛ ɔnɛ sho kokaka ndjohandɔ lo ‘lushi la nkɛlɛ kaki Jehowa’?
3 Koko, anto amɔtshi wakahombe pandɔ lo lushi lɔsɔ la wɔma. Diakɔ diakatɛtɛ omvutshi waki Nzambi ate: “Ntundu nyu nyatatshanyema uku fufudi yatufumbofumboka; ntundu ududu wa [Jehowa] watayi le nyu; ntundu ka lushi la [Jehowa] latayi le nyu. Nyuyangi [Jehowa] nyu akanga a [“ndjâkitshakitsha,” NW] tshe wa la kete, nyu wane watulamaka andjangu andi. Nyuyangi [losembwe], nyuyangi [“okitshakitsha,” NW] Undu, nyu mbeyaka mpanda lu lushi la kele ka [Jehowa].” (Zefaniya 2:2, 3) Aha la minya elongamelo ka panda lo lushi la Jehowa oma lo timba taso, nyɛsɔ tɔsɛdingole dibuku dia lo Bible dielɛwɔ Zɛfaniya. Dibuku sɔ diakafundama la Juda la ntondo k’ɔnɔnyi wa 648 N.T.D. oma le omvutshi Zɛfaniya, tanemaka l’atei w’‘ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya’ waki Nzambi wahombaso sho tshɛ mbidja yimba.—2 Pet. 1:19.
Jehowa ambosembola lonya lande
4, 5. Ngande wakakotshama Zefaniya 1:1-3 le anto wa kɔlɔ wa la Juda?
4 “Dui dia [Jehowa]” le Zɛfaniya tatɛka la ɔhɛmwɛlɔ wakatɛnyi ntondo. Nzambi mbutaka ɔnɛ: “Dimi layulanya diango tshe dieli ladiku dia kete, mbata [Jehowa]. Dimi layudiaka antu la nyama, fudu ya l’ulungu la nsi ya l’ashi a waki. Dimi layulanya antu wa kolo. Dimi layushila antu tshe weli ladiku dia kete ushiki, mbata [Jehowa].”—Zefaniya 1:1-3.
5 Jehowa aki suke la minya akambo wa kɔlɔ lo nkɛtɛ ya Juda. Ko Nzambi akahombe kamba l’onto akɔna dia ‘ndanya diangɔ tshɛ diele lâdiko dia nkɛtɛ’ na? Lam’ele ondo Zɛfaniya akewoya prɔfɛsiya kɛsɔ l’etatelo k’ɛlɔmbwɛlɔ kaki Nkumekanga Josiya, l’ɔnɔnyi wa 659 N.T.D., lâsɔ, ɛtɛkɛta wa prɔfɛsiya ɛsɔ wakayokotshamaka lam’akonge elanyelo ka Juda la Jerusalɛma, kapitalɛ kayɔ oma l’anya w’ase Babilɔna l’ɔnɔnyi wa 607 N.T.D. L’etena kɛsɔ, mbakahombe ‘ndanyema’ anto wa kɔlɔ wa la Juda.
6-8. Kakɔna kakatama lo Zefaniya 1:4-6, ndo ngande wakakotshama prɔfɛsiya kɛsɔ lo Juda y’edjedja?
6 Lo tɛkɛta dikambo di’etsha waki Nzambi otsha le atɛmɔdi wa kashi, Zefaniya 1:4-6 mbutaka ɔnɛ: “Dimi layusimbula lunya lami dia ndo la Juda, ndu dia ndo la asi Jerusalema tshe. Dimi layushila atshikadi wa Bala ushiki uma lu dihuli ne, ndu layunya lukumbu l’elombedi, atemodi wa dikishi. Ee, layushila waku watotemolaka ului wa diango dia l’ulungu l’ete wa mvudu, waku watotemolaka, watutshibaka le [Jehowa], ndu watutshibaka Milikome, waku wakakadimo uma le [Jehowa], waki kunyanga [Jehowa] kuyanga mbumbula ushiki.”
7 Jehowa akahombe sembola lonya lande dia ndanya ase Juda l’ase Jerusalɛma. Nde akɔshi yɛdikɔ ya ndjaka atɛmɔdi wa Bala, jambizambi yasha ɛtɛtɔ y’ase Kanana. Tozambizambi ta wamato ta lo ngelo takelamɛka waa Bala nɛ dia atɛmɔdi atɔ wakafɔnyaka ɔnɛ tɔ tekɔ la tɔsɛngiya l’ahole amɔtshi wa lânde. Ɛnyɛlɔ, ase Mɔaba l’ase Midiyana wakatɛmɔlaka Bala kɛmɔtshi l’Okongo wa Pɛɔrɛ. (Walelu 25:1, 3, 6) Jehowa akahombe ndjaka ɛlɔmbɛdi wa Bala wa lo Juda y’otondo, ndo dioho di’ɛlɔmbɛdi di’ase Lɛwi waki komonga la kɔlamelo ndo wakasekolaka ɛlɛmbɛ waki Jehowa lo mbekesanɛ kâmɛ l’anto asɔ.—Etumbelu 20:2, 3.
8 Nzambi akahombe ndjaka ndo wanɛ ‘wakakusamɛka elui wa diangɔ dia l’olongo,’ lo sala diendja dia tɔɔtɔ ndo lo tɛmɔla ngɔndɔ. (2 Khumi ya Dikanga 23:11; Jeremiya 19:13; 32:29) Nkɛlɛ ka Nzambi kakahombe ndja nto le wanɛ wakahembaka sɔhanya ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ la wa kashi lo ‘tshiba le Jehowa ndo le Milikɔmɛ.’ Ondo Milikɔmɛ ekɔ lokombo lokina laki Mɔlɛka jambizambi y’ase Amɔna yoleki woke. L’ɔtɛmwɛlɔ wa Mɔlɛka wakalambolaka ndo ana.—1 Khumi ya Dikanga 11:5; Jeremiya 32:35.
Ekomelo ka Lokristokristo kaya suke!
9. (a) Onongo akɔna wele la Lokristokristo? (b) Otshikitanyi l’ase Juda waki komonga la kɔlamelo, kakɔna kahombaso ndjashikikɛ dia sala?
9 Akambo asɔ tshɛ toholaka kɛnɛ kasala ase Lokristokristo, wanɛ wambokita pidi l’ɔtɛmwɛlɔ wa kashi ndo wa diendja dia tɔɔtɔ! Ekɔ mɛtɛ wɔnɔnyi efula lo menda miliyɔ y’anto yadiakema oko olambo oma l’ata wasukamɛ oma le ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ! Tatɔfɔnake pondjo l’ase Juda waki komonga la kɔlamelo, ndo ‘wakayotshikaka dia ndjela Jehowa,’ ko ndjonga la wendjodi kana ndjotona ɛlɔmbwɛlɔ kande. Lo dihole dia sala ngasɔ, nyɛsɔ totshikale la kɔlamelo le Nzambi.
10. Ngande wakokayɛ nembetshiya ohomba wa prɔfɛsiya ka lo Zefaniya 1:7?
10 Ɛtɛkɛta waki omvutshi wayela ɛnɛ mbɔtɔnɛka dimɛna efula l’anto wa kɔlɔ waki lo nshi ya Juda ndo wanɛ wa lo nshi yaso nyɛ. Zefaniya 1:7 mbutaka ɔnɛ: “[Anto tshɛ wa]yali ki la ntundu ka Khumadiodjo [Jehowa] ne dia lushi landi laya suki. [Jehowa] akalongosola ulambu, ndi akakidia wane wakandeti l’ulambu.” Mɛnamaka di’oko “wane wakandeti,” waki ase Kaladiya, atunyi w’ase Juda. Ndo “ulambu” ɔsɔ kɛdikɛdi Juda la kapitalɛ kakiyɔ! Zɛfaniya akewoya nto sangwelo diaki Nzambi dia ndanya Jerusalɛma, ndo prɔfɛsiya kɛnɛ lawɔ tɛkɛtaka d’elanyelo ka Lokristokristo. Ɔnkɔnɛ, lam’ele lushi laki Nzambi l’elombwelo lambosukana ɛlɔ kɛnɛ, andja w’otondo pombaka ‘nɛmbɔhala ki la ntondo ka Jehowa Nkum’Olongo’ ndo mpokamɛ kɛnɛ katande lo tshimbo ya ‘lemba la tshitshɛ l’ɛkɔkɔ’ l’akitami w’esɔ waki Yeso vɔ la anyawɔ, mbut’ate ‘ɛkɔkɔ ekina.’ (Luka 12:32; Joani 10:16) Elanyelo kekɔ lo kongɛ wanɛ tshɛ wahatohokɛ lotui ndo wayɔtɔmbɔkwɛ Diolelo diaki Nzambi.—Osambu 2:1, 2.
Lushi l’elanyelo laya suke!
11. Kakɔna kalembetshiya Zefaniya 1:8-11?
11 Lo kɛnɛ kendana la lushi laki Jehowa, Zefaniya 1:8-11 mbutaka nto ɔnɛ: “Lu lushi l’ulambu wa [Jehowa], dimi layusuya ewandji la ana apami wa khum’ekanga, ndu wane tshe wolotshi eloto w’asi wedja. Lushi lako, dimi layusuya wane tshe watulimboka ladiku [dia lɔyɛnga], la waku watuludiaka luudu la khumewo too la akambu wa ngala la lukesu. [Jehowa] kata ati: Lushi lako, tukuku tayukema uma la suku dia Nsi, alelu uma lu leke lukina, la lundju la wulu uma l’akuna. Nyuleli nyu asi Etuli; ne dia ambetshetshi w’ukanda kema ntu, wane tshe watembaka fesa wambushila ushiki.”
12. Ngande wakatanema anto amɔtshi l’‘ɛlɔtɔ w’angɛndangɛna’?
12 Nkumekanga Josiya akayɔhɛnamaka oma le Jehɔaza, Jehɔyakima, la Jehɔyakina. Oma lâsɔ mbakayonga diolelo diaki Sedikiya nɛ diakayohomana l’elanyelo ka Jerusalɛma. Kânga mbakahombe elanyelo kɛsɔ mbâkomɛ, ondo amɔtshi l’atei awɔ wakayange dia mbetawɔma oma le wedja wakasukana la wɔ lo ndɔta “eloto w’asi wedja.” Yoho yakɔ yamɛ, anto efula mɛnyaka ɛlɔ kɛnɛ oma lo toho totshikitanyi dia wekɔ angɛndangɛnda l’ɔlɔngɔswamelo waki Jehowa. Oko wɛnyawɔ oma l’ɔlɔtɔ awɔ ɔnɛ vɔ wekɔ l’ɔlɔngɔswamelo waki Satana, vɔ wayolanyema.
13. Lo ndjela prɔfɛsiya ka Zefaniya, kakɔna kakahombe tomba lam’akɔtwɛ Babilɔna Jerusalɛma na?
13 “Lushi loso” lakalanyema Juda mbɔtɔnɛka la lushi layolanya Jehowa atunyi ande, lushi layondokomiya akambo wa kɔlɔ, ndo layondɛnya woke woke wa nkudu kande. Tokoko takahombe mbokɛma oma la Soko dia Nse, lam’akalɔsha ase Babilɔna Jerusalɛma. Wakasha soko sɔ lokombo lɔsɔ nɛ dia ondo diɔ diaki suke la lobingu la nse. (Nehemiya 13:16) Alembe w’ase Babilɔna wakahombe mbɔtɔ lo dihole diakawelɛka ɔnɛ lɛkɛ lokina [kartie kahende] ndo “lundju la wulu [l’]uma l’akuna,” nembetshiyaka ondo lofunguso l’alembe w’ase Kaladiya wanɛ wakayasukanaka. Anto wakoke ‘ekoko w’alelo’ w’ase [Maktesh], ondo etenyi kɛmɔtshi ka la diko k’okidi wa Tyropœôn [Tirɔpɛɔmɔ]. Lande na kakawahombe mbuda tokoko na? Nɛ dia olimu w’okanda, mbut’ate olimu wa “wane tshe watembaka fesa,” takawahombe salema nto lɛkɔ.
14. Polo lo yɛdikɔ yakɔna yakahombe Nzambi sɛdingola wanɛ wakayataka ɔnɛ atɛmɔdi ande mbewɔ?
14 Polo lo yɛdikɔ yakɔna yayɔsɛdingola Jehowa wanɛ wafuna ɔnɛ atɛmɔdi ande mbewɔ na? Prɔfɛsiya kekɔ lo tetemala mbuta ɔnɛ: “Lushi lako, dimi layuyangiayangia Jerusalema la atala. Dimi layusuya antu wudjashi l’atei w’engenongeno awo, watutaka l’etema awo vati: [Jehowa] hutsha ololo kana kolo. Ekundji awo wayuyala diango dia dimbu, mvudu yawo yayuyala elanyelu ketu. Vo wayuhika mvudu, keli hawudjase loko. Vo wayune ekodi wa vinyo lu dikambo, keli hawono ashi awo w’elua.”—Zefaniya 1:12, 13.
15. (a) Kakɔna kakahombe komɛ ɛlɔmbɛdi w’ɛtɔlɔki wa la Jerusalɛma? (b) Kakɔna kayokomɛ wanɛ wele l’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi ɛlɔ kɛnɛ?
15 Ɛlɔmbɛdi w’ɛtɔlɔki wa la Jerusalɛma sɔhanyaka ɔtɛmwɛlɔ wa Jehowa la ɔtɛmwɛlɔ wa kashi. Kânga mbakawafɔnyaka dia wekɔ la lotui tshitshi, Nzambi akahombe mbâyanga l’ewa w’atala wakahombe mbɔtɔ polo ndo l’ahole wa wodjima wa lo nyuma wa lɛnɛ akawɔlama. Ndoko ɔtɔi l’atei awɔ lakahombe pandɔ oma l’esambishelo ndo oma l’elanyelo kaki Nzambi. Ɛtɔlɔki ɛsɔ waki kondjakiyanyaka kânga yema wakɔlama ki watekana ɛkɔngɔ ka wanu kambolala lo mpoke. Vɔ konanga mpokamɛ ɛtɛkɛta waki Nzambi wendana la woho wakandahombe mbekɛ lonya lande l’akambo w’anto, diakɔ diakiwɔ kokoka pandɔ oma l’elombwelo kana l’elanyelo kaki Nzambi. Wanɛ tshɛ wele l’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi ɛlɔ kɛnɛ hawotohandɔ ndo vɔ lawɔ, mbidja ndo wanɛ wele lo Lokristokristo, ndo wanɛ wakatɔlɔkɔ oma l’ɔtɛmwɛlɔ wa Jehowa! Oko wahawetawɔ dia tekɔ lo sɛna lo “nshi y’ekumelu,” vɔ mbutaka l’etema awɔ ɔnɛ, “[Jehowa] hutsha ololo kana kolo.” Anto asɔ wekɔ lo ndjâkesa mɛtɛ!—2 Timote 3:1-5; 2 Petero 3:3, 4, 10.
16. Kakɔna kayotomba lam’ayoya elombwelo kaki Nzambi le Juda, ndo woho weyaso dikambo sɔ pombaka monga la shɛngiya yakɔna le so?
16 Wakewola ɛtɔlɔki w’ase Juda ɔnɛ ase Babilɔna wakahombe ndjomba lomombo kana ɔngɔnyi awɔ, ndjolanya mvudu yawɔ ndo ndjɔsa elowa w’oma lo dikambɔ diawɔ dia vinyɔ. Mbokɛmaka dia lomombo la l’emunyi komonga l’ohomba lam’akaye elombwelo kaki Nzambi le ase Juda. Ngasɔ mbayodionga ndo lam’ayoya lushi la Jehowa l’elombwelo le andja ɔnɛ. Lâsɔ, nyɛsɔ tɔsɛnake lo nyuma ndo ‘toyamɔtshɛ ekundji l’olongo’ lo mbetsha olimu waki Jehowa lo dihole dia ntondo lo nsɛnɔ yaso!—Mateu 6:19-21, 33.
‘Lushi la woke laki Jehowa laya suke’
17. Lo ndjela Zefaniya 1:14-16, ngande wambosukana lushi laki Jehowa l’elombwelo?
17 Polo lo yɛdikɔ yakɔna yambosukana lushi la Jehowa l’elombwelo na? Lo ndjela Zefaniya 1:14-16, Nzambi toshikikɛka ɔnɛ: “Lushi la wuki la [Jehowa] laya suki, lo lambusukana, lo layuya esadi. Lushi la [Jehowa] lambukukia diui dialo. Ahuka wambuda tukuku ta wulu. Lushi lako, layuyala lushi l’ududu, lushi l’ohenyohenyo la asui, lushi la dihandju la elanyelu, lushi la udjima la lutshukutshuku, lushi la wangi la udjima a tshududu, lushi la amama la tukuku ta ta, dia ndo la esumba a wulu, ndu la tangelu di’etali.”
18. Bonde kahatahombe mbuta ɔnɛ lushi laki Jehowa l’elombwelo leke etale efula?
18 Wakewoya ɛlɔmbɛdi wa kɔlɔ w’ase Juda, ɛlɔhɛ, l’anto k’anto ɔnɛ ‘Lushi la woke laki Jehowa lakasukana.’ Le wodja wa Juda ‘lushi la Jehowa lakaye esadi wa mamba.’ Woho akɔ wamɛ mbele, l’etena kaso kɛnɛ, aha sho fɔnya kânga yema ɔnɛ lushi la Jehowa layondela elombwelo le anto wa kɔlɔ lêke etale efula. Nɛ dia, oko wakalanya Nzambi ase Juda esadi esadi, mbayangande mbela lushi lande l’elanyelo ‘aha la tshimbatshimba.’ (Enyelo 16:14, 16) Ayonga mɛtɛ etena ka pâ efula le wanɛ tshɛ wahadje yimba l’ɔhɛmwɛlɔ waki Jehowa wewoya Ɛmɛnyi ande ndo le wanɛ watona mbɔtɔ l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ!
19, 20. (a) Naa etombelo ɛmɔtshi wakonge l’elanyelo kaki Nzambi le Juda la Jerusalɛma? (b) Lo ndjela elanyelo kayanga komɛ dikongɛ nɛ di’akambo, wembola akɔna wambɔma?
19 Nkɛlɛ kaki Nzambi le Juda la Jerusalɛma, aki ‘lushi la shɔkɔ ndo l’ɔkɛyi.’ Ase Babilɔna wakɔtɔ la ta ndo wakela anto wa la Juda asui efula, mbidja ndo ekiyanu wa lo yimba nɛ dia vɔ waki la ntondo ka nyɔi ndo k’elanyelo. ‘Lushi lɔsɔ la dihandjo ndo l’elanyelo’ lakonge lushi la wodjima wa tshududu, la wange ndo la lotshukutshuku, ondo aha tsho lo yoho ya lo didjidji, koko ndo ya mɛtɛ mɛtɛ nɛ dia dinga l’odiakelo wakonge oseka dihole tshɛ. Ɔsɔ aki “lushi la amama la tukuku ta ta,” koko amama kana ɔhɛmwɛlɔ ɔsɔ tshɛ wakonge anyanya.
20 Sɛtɛdi ya la Jerusalɛma wakatshikala paka esukisuki keto etena kakalɔsha ase Babilɔna la wolo tshɛ dia ‘kɔsha tangelo di’etale.’ Lo nshi yaso nyɛ, tangelo dia l’andja ɔnɛ diɛnama oko diekɔ la nkudu diayonga anyanya la ntondo k’alembe waki Nzambi w’oma l’olongo, wayokamba lande dia ndanya andja ɔnɛ wa kɔlɔ ko ntshika anto w’ɔlɔlɔ. Onde wɛ ekɔ lo nongamɛ dia ndjohandɔ l’elanyelo kɛsɔ? Onde wɛ ambeta lo wedi wa Jehowa ‘ɔnɛ latokokɛka wanɛ tshɛ watowokaka ngandji ndo latolanyaka anto wa kɔlɔ’?—Osambu 145:20.
21, 22. Ngande wayokotshama Zefaniya 1:17, 18 lo nshi yaso nyɛ?
21 Zefaniya 1:17, 18 mɛtɛ akatɛkɛta dia lushi l’elombwelo la wɔma efula! Jehowa Nzambi ekɔ lo mbuta ate: “Dimi layela asui le antu dia vo nkendakenda uku akanga a tutshungu, ne dia wakantshela, dimi [Jehowa] kolo. Dikila diawo diayutshulwama uku ditshu, la emunyi awo uku tumi. Fesa yawo kuyanga paunyi hayeya mbashimbela lu lushi l’ududu la [Jehowa]. Keli kete tshe yayutshumbama la dja ya kandjema kandi, ne dia ndi ayukumia ekumelu ka woma le waku tshe watudjaseka la kete.”
22 Oko wakandatshe lo nshi ya Zɛfaniya, Jehowa ayela asui le ‘anto tshɛ wa la nkɛtɛ,’ wanɛ watona mpokamɛ ɔhɛmwɛlɔ ande. Lam’ele wakasalɛ Nzambi kɔlɔ, vɔ wayɔkɛndakɛnda oko totshungu taha l’ekimanyielo, vɔ hawototshungɔ. Lo lushi laki Jehowa l’elombwelo, dikila diawɔ “diayutshulwama uku ditshu,” mbut’ate oko ɛngɔ kɛmɔtshi kaha la nɛmɔ. Ekomelo kawɔ ayonga kɔlɔ ka mamba, nɛ dia Nzambi ayokalɛ edo ndo mbo y’etema y’anto wa kɔlɔ asɔ, vɔ hawotokundɛma, wayonga kala kala lâdiko dia nkɛtɛ, “uku tumi.”
23. Kânga mbahatohandɔ atshi wa kɔlɔ lo ‘lushi la nkɛlɛ ka Jehowa,’ elongamelo kakɔna kasha prɔfɛsiya ka Zɛfaniya?
23 Ndoko onto lakoka shimbɛ wanɛ walɔshana la Nzambi ndo l’ekambi ande. Oko waki fɛsa kana paunyi kokoka tshungola atshi wa kɔlɔ wa la Juda, mbele ndo ɔngɔnyi la falanga hatokokɛ kana shimbɛ ase Lokristokristo l’atshikadi wa lo dikongɛ nɛ di’akambo dia kɔlɔ ‘lo lushi la nkɛlɛ kaki Jehowa.’ Lo lushi lɔsɔ l’elanyelo, ‘nkɛtɛ k’otondo,’ kayolongola la dja ya kandjema yaki Nzambi dia mana atshi wa kɔlɔ oshiki. Oko weso la mbetawɔ l’ɔtɛkɛta waki Nzambi wa prɔfɛsiya, sho mbeyaka ɔnɛ, tambɔnyɔngɔmɛ efula l’‘etena k’ekomelo.’ (Danyele 12:4) Lushi la Jehowa l’elombwelo lambosukana, ndo kem’edja nto, nde ayanga la mbela ɛsɔmbɔyɛlɔ kande le atunyi ande. Koko, prɔfɛsiya kaki Zɛfaniya kekɔ la yema y’elongamelo k’anto tshungɔ kana panda. Lâsɔ, kakɔna katɔlɔmbawɔ dia sala naka sho nangaka ndjohandɔ lo lushi la nkɛlɛ kaki Jehowa na?
Ngande wayoyokadimola?
• Ngande wakakotshama prɔfɛsiya kaki Zɛfaniya le Juda la Jerusalɛma?
• Kakɔna kayokomɛ Lokristokristo kâmɛ l’anto tshɛ wa kɔlɔ wa lo nshi yaso nyɛ?
• Bonde kahatahombe fɔnya ɔnɛ lushi la Jehowa l’elombwelo leke etale efula?
[Osato wa lo lɛkɛ 4]
Zɛfaniya akewoya la dihonga tshɛ dia lushi la Jehowa l’elombwelo laki suke
[Efundelo wɛnya kanga]
Oma lo Self-Pronouncing Edition of the Holy Bible, kele la King James Version la Revised version
[Osato wa lo lɛkɛ 5]
Lushi la Jehowa lakakomɛ Juda la Jerusalɛma oma l’anya w’ase Babilɔna l’ɔnɔnyi wa 607 N.T.D.
[Osato wa lo lɛkɛ 7]
Onde wɛ nongamɛka mbika lam’ayolanya Jehowa anto wa kɔlɔ?