Tonge ekambi wa lo dinela wele l’ɔngɛnɔngɛnɔ!
‘Dinela diekɔ woke, kele ekambi wekɔ tshitshɛ. Ɔnkɔnɛ, nyɔlɔmbɛ Owandji wa dinela dia nde toma ekambi lo dinela diande.’—MATEU 37, 38.
1. Kakɔna katokimanyiya dia tetemala la sala lolango laki Nzambi?
ETENA kohɔso lushi lakatabatizama ko koma okambi ɔmɔtshi wa Jehowa, oyadi atete kana ambeta ɛnɔnyi efula , sho mbeyaka mɛna di’oko lui ketshi kɛnɛ mbaki lushi lakɔ. Tatɛ oma lo lushi lɔsɔ, oyango aso wa lo lɔsɛnɔ woleki woke wakonge wa tombolaka Jehowa. Lam’akatayatshungwɛka etena k’ɔlɔlɔ dia kimanyiya anto akina dia mboka ndo mbetawɔ losango la Diolelo, takalekaka ndjakiyanya ntondo dia kambɛ Jehowa l’ɔngɛnɔngɛnɔ. (Efeso 5:15, 16) Polo nd’ɛlɔ kɛnɛ, sho mɛnaka dia nshi tetaka esadi esadi etena kayashaso efula dia ‘monga la lotumu efula la sala l’olimu wa Nkumadiɔndjɔ.’ (1 Koreto 15:58) Kânga mbahomanaso l’ekakatanu, ɔngɛnɔngɛnɔ wele laso lam’asalaso lolango laki Jehowa totshutshuyaka dia tetemala la sala olimu wa Nkumadiɔndjɔ.—Nehemiya 8:10.
2. Kakɔna katokimanyiya dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ wele laso l’olimu wa dinela wa didjidji wakambaso?
2 Oko weso Akristo, sho tamboyakimɔ l’olimu wa dinela wa didjidji. Yeso Kristo akɛdika otshumanyelo w’anto dikambo dia lɔsɛnɔ la pondjo l’olimu wa dinela. (Joani 4:35-38) Lam’ele tekɔ lo mbisha lonya l’olimu wa dinela ɔsɔ, ayonga ɔlɔlɔ sho sɛdingola ɔngɛnɔngɛnɔ waki l’Akristo wa lo ntambe ka ntondo wanɛ wakayakimɔ l’olimu akɔ. Tayɔsɛdingola akambo asato watokimanyiya dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ wele laso ɛlɔ kɛnɛ l’olimu wa dinela wakambaso. Akambo akɔ asato vɔ anɛ: (1) losango laso l’elongamelo, (2) woho watondoyaso olimu aso wa nyanga anto, ndo (3) dionga dia wɔladi diele laso oko ekambi wa lo dinela.
Wakatomama oko ekambi lo dinela
3. Dikambo diakɔna diakasha ambeki wa Kristo wa ntondo ɔngɛnɔngɛnɔ?
3 Nsɛnɔ y’ekambi wa ntondo w’olimu wa dinela, djekoleko y’apɔstɔlɔ 11 waki Yeso, yakatshikitana efula l’ɔnɔnyi wa 33 T.D., lam’akawatshu otsha l’okongo ɔmɔtshi wa la Ngalileya dia tohomana la Kristo l’ɔkɔngɔ wa eolwelo kande! (Mateu 28:16) Lo diaaso sɔ, ondo “anyasu wuleki kama tshanu” waki lawɔ. (1 Koreto 15:6) Vɔ wakatetemala la mbohɔ olimu wakawasha Yeso. Nde akawatɛ ate: “Nyutshu, nyete wedja tshe ambeki, nyâbatiza lu lukumbu la Papa ndu l’Ona ndu la [nyuma k’ekila]. Nyuwaetshaki dia ntsha akambu tshe wamumunyutela.” (Mateu 28:19, 20) Kânga mbakawahomana l’asui wa wolo, vɔ wakakondja ɔngɛnɔngɛnɔ efula oma l’olimu wa dinela lam’akawɛnyi woho wakatatemaka tshumanelo di’ambeki wa Kristo l’ahole efula. L’edjedja ka wonya, ‘lokumu l’ɔlɔlɔ lakasambishama le ditongami tshɛ dia l’ɛs’olongo.’—Kolosai 1:23; Etsha 1:8; 16:5.
4. L’atei w’akambo wa woho akɔna wakatomama ambeki wa Kristo l’olimu wa dinela?
4 L’etatelo k’olimu ande la Ngalileya, Yeso akasɔnɛ apɔstɔlɔ 12 ndo akâtome djekoleko dia vɔ mbewoya anto ɔnɛ: “Diulelu dia l’ulungu diaya suke.” (Mateu 10:1-7) Nde ndamɛ “akakindula lu esumba tshe [wa la Ngalileya] ndu lu ngelu. Ndi aketsha antu lu temwelo diawo, akasambisha lukumu l’ololo la diulelu. Ndi akatakonoyaka wehu tshe w’elandu la wehu tshe wa hemo.” Yeso akoke elui w’anto kɛtshi “ne dia vo wakahenyahenyama, ndu kundjala la ekimanyelu, uku ekoko waha la ulami.” (Mateu 9:35, 36) Nde akanandema efula l’asolo, diakɔ diakandatɛ ambeki ande ate: “[“Dinela diekɔ woke,” NW], keli ekambi mbeli tshitshe. Okone nyolombe [Owandji], kanga dinela [Jehowa Nzambi], keli ndi atumi ekambi lu dinela diandi.” (Mateu 9:37, 38) Woho wakɛnyi Yeso ohomba w’ekambi l’olimu wa dinela l’etena kɛsɔ mbakandɛnyi ohomba wa dikambo diakɔ lam’akinde la Juda lâsɔ ko nshi yande ya lanɛ la nkɛtɛ ambotshikala paka ngɔndɔ shamalo tsho. (Luka 10:2) Lo waaso akɔ ahende, nde akatome ambeki ande oko ekambi l’olimu wa dinela.—Mateu 10:5; Luka 10:3.
Losango laso l’elongamelo
5. Woho akɔna wa losango latatewoya?
5 Oko weso ekambi wa Jehowa wa nshi nyɛ, sho mbetawɔka leeta la ndjonga ekambi l’olimu wa dinela l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ. Dikambo dimɔtshi diatosha ɔngɛnɔngɛnɔ efula ele tekɔ lo mɛmbɛ anto wele ekalema ndo wambɔkɔmɔ etema losango l’elongamelo. L’ɛnyɛlɔ k’ambeki waki Yeso wa lo ntambe ka ntondo, tekɔ la diɛsɛ dia woke dia mbewoya lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo lele losango l’oshika l’elongamelo le anto “[w]ahenyahenyama, ndu [weli bu] la ekimanyielu, uku ekoko waha la ulami”!
6. L’olimu akɔna wakayakimɔ apɔstɔlɔ lo ntambe ka ntondo?
6 Oya l’atei atei wa ntambe ka ntondo, ɔpɔstɔlɔ Paulo akayakimɔ efula l’esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ. Ndo olimu ande wa dinela waki mɛtɛ l’etombelo w’amɛna, nɛ dia lam’akandafundɛka Akristo wa la Kɔrɛtɔ l’ɔnɔnyi wa 55 T.D., nde akate ate: “Anyasu, kakiane dimi lambunyulembetshiya lukumu l’ololo lakamanyusambishaka, ndu lakanyalungula, lu lako lemadinyu.” (1 Koreto 15:1) Apɔstɔlɔ ndo Akristo akina wa lo ntambe ka ntondo waki ekambi waki l’etete efula l’olimu wa dinela. Kânga mbele Bible hatotɛ dia sho mbeya apɔstɔlɔ angana waki la lɔsɛnɔ l’ɔkɔngɔ w’akambo wa weke wakakonya l’elanyelo ka Jerusalɛma l’ɔnɔnyi wa 70 T.D., sho mbeyaka di’ɔpɔstɔlɔ Joani akatetemala sambisha ɛnɔnyi 25 l’ɔkɔngɔ w’elanyelo kɛsɔ.—Enyelo 1:9.
7, 8. Naa losango l’elongamelo l’ewoya ekambi wa Jehowa la shamanya yoleki tena dikina tshɛ?
7 Oma lâsɔ mbakayokomaka ɛnɔnyi nkama wakahemɛ ewandji wa lo Lokristokristo, mbut’ate ‘pami kɔnyɔla ɛlɛmbɛ.’ (2 Tesalonika 2:3) Koko, oya l’ekomelo ka ntambe ka 19, wanɛ wakasale la wolo dia mbɔtɔnganyiya nsɛnɔ yawɔ la wetshelo wa Lokristo la ntondo wakɔshi losango l’elongamelo, mbut’ate mbewoya losango la Diolelo. Ɔnkɔnɛ, tatɛ oma lam’akatatɛ tomba numɛlɔ katɔ ntondo (lo Ngɔndɔ k’Esambele 1879, l’Angɛlɛ) ɔtɛ a dui wa jurunalɛ nyɛ wakonge l’ɛtɛkɛta ɛnɛ “Dikɛndji dia Wôngelo wa Kristo,” “Dikɛndji dia Diolelo dia Kristo,” kana “Mbewoyaka Diolelo diaki Jehowa.”
8 Diolelo diaki Nzambi dia l’olongo diakakimɔma l’anya waki Yeso Kristo l’ɔnɔnyi wa 1914, ndo kakianɛ tekɔ lo mbewoya losango l’elongamelo lɔsɔ la shamanya yoleki tshɛ. Lande na? Nɛ dia l’atei w’ɛtshɔkɔ wayotela Diolelo diaki Nzambi mbele ndo osukanelo w’ekomelo ka dikongɛ nɛ di’akambo dia kɔlɔ. (Danyele 2:44) Ɔsɔ kokaka monga mɛtɛ losango la dimɛna efula! Ndo sho kokaka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula dia mbewoya Diolelo sɔ la ntondo k’oyelo wa ‘fɔnu ka woke.’—Mateu 24:21; Mako 13:10.
Tambotondoya olimu aso wa nyanga anto
9. Yeso akandatɛ ambeki ande, ndo ngande wakalongolaka anto losango la Diolelo lɔsɔ?
9 Dikambo dikina diatosha ɔngɛnɔngɛnɔ l’olimu aso wa dinela ele woho watondoyaso dia nyanga anto wakoma ambeki ndo wasangana la so kâmɛ l’olimu akɔ wa dinela. L’ɔnɔnyi 31 polo 32 T.D., Yeso akatɛ ambeki ande ate: “Lam’ayunyukuma l’usumba kana lu ngelu tshe, kanyuyangi untu lukuki nyulungula.” (Mateu 10:11) Aha anto tshɛ mbakâlongola oko wadiɛnya toho totshikitanyi takalongolaka anto losango la Diolelo. Koko, ambeki waki Yeso wakasambisha lokumu l’ɔlɔlɔ l’ohetoheto lo dihole tshɛ diakakoke tanema anto.
10. Ngande wakatetemala Paulo nyanga anto wakoka?
10 L’ɔkɔngɔ wa nyɔi ndo wa eolwelo ka Yeso, oyangelo w’anto wakoka wakatetemala salema la wolo tshɛ. Paulo akakane yimba nde l’ase Juda lo waa shinangɔnga yawɔ kâmɛ ndo l’anto waki lo lobingu l’Atɛna. Lam’akandasambisha l’Arɛɔpango l’osomba ɔsɔ w’ase Ngirika, “amotshi wakumamema, waketawo. Omotshi Diyonusiyo, usi Areopango, la umuntu lukumbu landi Damari, ndu akina kame la wo.” Dihole tshɛ diakatshu Paulo, nde akashaka ɛnyɛlɔ lo sambisha “lu luudu la luudu.”—Etsha 17:17, 34; 20:20.
11. L’ɛnɔnyi wakete, toho takɔna takakambe l’Akristo dia tetemala l’olimu wa dinela?
11 L’ɛnɔnyi akumi angana eto w’oya l’ekomelo ka ntambe ka 19, Akristo w’akitami w’esɔ wakayakimɔ la dihonga tshɛ l’olimu wa nyanga anto wakoka. Sawo dimɔtshi diaki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ “Nyambokitama Esɔ dia Sambisha,” diakatombe lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ k’Esambele la k’Enanɛi 1881 l’Angɛlɛ diakate ɔnɛ: “Esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ . . . kekɔ lo tatetemala le ‘akanga wa memakana,’ wanɛ wetawɔ ndo walanga mpokamɛ dia kele amɔtshi oma l’atei awɔ kenga demba dia Kristo, mbut’ate monga ekitɔ kâmɛ la nde.” Ekambi w’olimu waki Nzambi wa dinela wakahomanaka mbala efula l’anto lam’akatombaka anto asɔ oma l’ɛtɛmwɛlɔ awɔ ndo wakawashaka traktɛ yele la losango l’oma l’Afundelo lakafundama dia memula nsaki k’anto anɛ wakoka nongola losango lakɔ. L’ɔkɔngɔ wa vɔ sɛdingola etombelo w’ɔlɔlɔ wakonge la yoho y’ekambelo shɔ dimɛna, Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka Tanu 15, 1903, l’Angɛlɛ, yakakeketsha wanɛ wakakambaka olimu wa dinela dia kahanya waa traktɛ “lo luudu la luudu, la pindju ka Lushi la Lomingu.”
12. Ngande wambotoleka kondja etombelo w’ɔlɔlɔ l’olimu aso w’esambishelo? Sha ɛnyɛlɔ.
12 L’ɛnɔnyi wêke kambeta ɛnɛ, takafudia olimu aso lo tshɔka toyanga anto l’ahole akina koko aha paka lo mvudu yawɔ tsho. Toho t’ekambelo tɔsɔ takatondja etombelo w’amɛna efula lo wedja wele awui w’ekondjelo ndo oweso wa tɔkɛnyɔ salaka di’anto hawotanema lawakawɔ lo wenya walekaso tshɔ dia tasambisha. Lam’akɛnyi kadiyɛso kɛmɔtshi ka l’Angleterre nde l’osekande amɛngɔdi amɔtshi wakakawolaka mbala la mbala otsha lawakawɔ lo mituka awɔ l’ɔkɔngɔ wa vɔ mbɔsa yema ya lɔpɛpɛ l’omamu wa lushi lɔmɔtshi la woke, vɔ wakayakeketsha ndo wakatshu lɛnɛ aki mituka ɛsɔ ko wakakahɛ wanɛ waki lo mituka ɛsɔ kɔpi ya Tshoto y’Etangelo la ya Réveillez-vous! Lo ngɔndɔ ɔtɔi, vɔ wakasha anto periodikɛ 229. Vɔ wekɔ lo mbuta vate: “Sho hatoke wɔma dia sambisha l’omamu wa lushi la woke, l’ahole wandawɔ okanda, kana lo dihole dikina dia wolo sambisha diakokaso koma nɛ dia sho mbeyaka shate Jehowa ekɔ la so wonya tshɛ.” Vɔ wakakondja anto wa tshikɛka periodikɛ mbala tshɛ katomba numɛlɔ k’oyoyo, wakamɛ mbeka l’anto Bible, ndo akadiyɛso ahende asɔ wakakambe olimu w’ombatshi mboka wa tshanda.
13. Naa etshikitanu ɛmɔtshi wendana l’olimu aso wele ohomba l’ahole amɔtshi?
13 Lam’atatatetemala nyanga anto wakoka nongola losango laso, monga l’ɔsɛdingwelo w’oshika l’ahole amɔtshi lo kɛnɛ kendana l’okambelo w’olimu aso mbeyaka monga ohomba. Ɛnyɛlɔ, kânga mambekɛ Ɛmɛnyi wa Jehowa efula sambisha lo luudu la luudu la pindju ya Lushi la Lomingu, vɔ mɛnaka dia l’ahole amɔtshi esambishelo kɛsɔ bu l’etombelo w’amɛna efula nɛ dia mbala mɔtshi vɔ tanaka anto watemɔ. Ɔnkɔnɛ, lo tshikitanya ekongelo kawɔ, Ɛmɛnyi wa Jehowa efula tetemalaka la nyanga anto l’akɔlɔ mbala mɔtshi l’ɔkɔngɔ wa nsanganya y’Akristo. Ndo wakɛnyi dia yoho shɔ yaki l’etombelo w’amɛna. Ɔnɔnyi wetshi, lofulo l’apandjudi wa Diolelo wa l’andja w’otondo lakadɛ pursa 2,3. Dikambo sɔ tombolaka Owandji wa dinela ndo ngɛnyangɛnyaka etema aso.
Tonge la wɔladi l’olimu wa dinela
14. Dionga diakɔna dionga laso lam’ewoyaso losango laso, ndo lande na?
14 Ɔkɔkɔ okina watosha ɔngɛnɔngɛnɔ l’olimu aso mendanaka la dionga dia wɔladi diele laso l’olimu ɔsɔ wa dinela. Yeso akate ate: “Lam’ayunyoto lu luudu, kanyusha wane weli loko moyo. Naka wane weli lu luudu lako weko ololo, ki kanyu kayali loko.” (Mateu 10:12, 13) Yoho shɔ yakawashanaka mɔyɔ lo Hɛbɛru ndo tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yakakambe lawɔ lo Bible mbishaka kanyi y’ɔnɛ ‘Ki kayale layɛ.’ Dionga sɔ mbele laso otsha le anto lam’asambishaso lokumu l’ɔlɔlɔ. Sho nongamɛka dia vɔ wayetawɔ losango la Diolelo dimɛna. Wanɛ walietawɔ mongaka l’elongamelo ka ndjaokanya la Nzambi naka vɔ ndjatshumoya oma lo pɛkato yawɔ, ndjioka ɔkɔngɔ ndo sala lolango lande. Ndo l’ɔkɔngɔ diko, onto kokaka ndjokondja lɔsɛnɔ la pondjo naka wɔladi monga lam’asande la Nzambi.—Joani 17:3; Etsha 3:19; 13:38, 48; 2 Koreto 5:18-20.
15. Ngande wakokaso nama dionga diaso dia wɔladi lam’ahomanaso l’okadimwelo wa kɔlɔ l’olimu aso?
15 Ngande wakokaso nama wɔladi aso lam’atona anto losango laso? Yeso akate ate: “Keli naka [luudu] kema ololo, ki kanyu kakaluli le nyu.” (Mateu 10:13) Ɔkɔndɔ waki Luka wendana la woho wakatomama ambeki 70 mbutaka ɛtɛkɛta waki Yeso ɛnɛ: “Naka on’a ki eko loko, ki kanyu kayusambela le ndi. Naka kema, ki kanyu kayukalula le nyu.” (Luka 10:6) Lam’asambishaso anto lokumu l’ɔlɔlɔ, sho salaka dikambo sɔ la dionga di’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo dia wɔladi. Okadimwelo wa la wendjodi, wa la nkɛlɛ, kana wa lɔsɛndji w’oma le onto lasawola la so, toshaka tsho diaaso dia losango laso la wɔladi ‘kawola le so.’ Koko, ndoko okadimwelo ɔtɔi l’atei w’ekadimwelo ɛnɛ tshɛ wakoka toshishɛ wɔladi aso wele olowa ɔmɔtshi wa nyuma k’ekila kaki Jehowa.—Ngalatiya 5:22, 23.
Oyango w’ɔlɔlɔ le wanɛ wakamba olimu wa dinela
16, 17. (a) Oyango akɔna wele laso lam’asalaso waendelo w’eyoyo? (b) Ngande wakokaso kimanyiya anto wele la wembola w’oma l’atei wa Bible?
16 Oko wakambaso olimu wa dinela, tekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia mbisha lonya l’otshumanyelo w’anto dikambo dia lɔsɛnɔ la pondjo. Ndo sho mongaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula wonya wetawɔ onto lasambishaso, walangande mbeya akambo efula, ndo wɛnyande dia nde ekɔ ‘ɔngɛnyi wa wɔladi’! Ondo nde ekɔ la wembola efula w’oma lo Bible wahatakoke kadimola lo wendelo ɔtɔi oto. Lam’ele ondo hasungana dia sho mbɔsa wenya efula lo wendelo wa ntondo, kakɔna kakokaso sala na? Sho kokaka monga l’oyango wele oko wɔnɛ wakawatodjangɛ ambeta ɛnɔnyi oko 60.
17 “Ɛmɛnyi wa Jehowa tshɛ pombaka ndjalɔngɔsɔla dia nɔmbɔla wekelo wa Bible wa dimɛna.” Sho tanaka ɛtɛkɛta ɛsɔ lo biukubuku ya sato ya l’ɔnɔngɔ wa tobukubuku Étude modèle takatombe oma l’ɔnɔnyi wa 1937 polo 1941 l’Angɛlɛ. Yɔ tetemalaka mbuta ɔnɛ: “Apandjudi tshɛ wa [Diolelo] pombaka monga l’etete dia kimanyiya anto anɛ wetawɔ nongamɛ losango la Diolelo lo weho tshɛ. Pombaka kawola dia tembola anto asɔ, kadimola l’efula ka wembola wele lawɔ . . . , ko oma lâsɔ tatɛ mbeka la wɔ Bible . . . kam’akondjama diaaso.” Eelo, oyango wasalaso waendelo w’eyoyo ele dia tatɛ mbeka l’anto Bible ndo tetemala la nɔmbɔla wekelo ɔsɔ mbala la mbala.a Naka sho ndjasha le onto leka laso oko le ɔngɛnyi ndo la ngandji tshɛ, kete dikambo sɔ diayotokimanyiya dia sho ndjalɔngɔsɔla dimɛna ndo monga l’akoka wa nɔmbɔla wekelo wa Bible dimɛna.
18. Ngande wakokaso kimanyiya eyoyo dia vɔ koma ambeki waki Yeso Kristo?
18 L’ekimanyielo ka dibuku Ewo Katɔla Otsha lo Lɔsɛnɔ la Pondjo ndo tobukubuku tele oko Kakɔna Katɔlɔmba Nzambi?, sho kokaka nɔmbɔla wekelo wa Bible dimɛna ndo kimanyiya wanɛ weke esadi wa ndjasha l’akambo wa mɛtɛ dia vɔ koma ambeki. Naka sho nyanga dia mbokoya Yeso Kristo, Ombetsha aso wa Woke, kete ondo ambeki asɔ wayokondja wetshelo oma lo dionga diaso dia wɔladi, di’ɔngɛnɔngɛnɔ, dioludi la ngandji ndo oma lo woho walɛmiyaso ɛlɛmbɛ l’alako waki Jehowa. Lam’akimanyiyaso eyoyo lo mbasha ekadimwelo lo wembola awɔ, totshe nto kɛnɛ kakokaso sala dia mbaetsha nganɛ wakokawɔ vɔ lawɔ kadimola wembola wayowaoka anto. (2 Timote 2:1, 2; 1 Petero 2:21) Oko wakambaso olimu wa dinela wa didjidji, sho kokaka mɛtɛ monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia mbeya dia l’ɔnɔnyi w’olimu wetshi, yɛdikɔ ya l’atei atei y’anto wakeke laso Bible lawakawɔ yaki anto 4 766 631. Sho mongaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula djekoleko lam’eso l’atei w’ekambi wa lo dinela wayasha tshɛ dia mbetsha anto Bible lawakawɔ.
Totetemale ngɛnangɛna l’olimu wa dinela
19. Lande na kele akakoke mɛtɛ ɔngɛnɔngɛnɔ monga l’olimu wa dinela lo nshi yakakambaka Yeso olimu ande ndo yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa lâsɔ?
19 Akakoke mɛtɛ ɔngɛnɔngɛnɔ monga l’olimu wa dinela lo nshi yakakambaka Yeso olimu ande ndo yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa lâsɔ. Anto efula waketawɔ lokumu l’ɔlɔlɔ etena kɛsɔ. Ɔngɛnɔngɛnɔ wakaleke monga efula lo Pɛntɛkɔsta ka l’ɔnɔnyi wa 33 T.D., nɛ dia yɛdikɔ y’anto 3 000 wanɛ waketawɔ wetshelo waki Petero, wakalongola nyuma k’ekila kaki Jehowa, ndo wakakome anto wa l’Isariyɛlɛ wa lo nyuma waki Nzambi. Ɔnkɔnɛ, lofulo lawɔ lakatetemala mbudɛ, ndo ɔngɛnɔngɛnɔ waki efula nɛ dia “lushi la lushi, Khumadiondjo akasanganyaka wane wakashimbamelaka kame la wo.”—Etsha 2:37-41, 46, 47; Ngalatiya 6:16; 1 Petero 2:9.
20. Kakɔna katela ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula l’olimu aso wa dinela?
20 L’etena kɛsɔ, prɔfɛsiya k’Isaya kakakotshama, tɔ mbutaka ɔnɛ: “We ambuhamia wudja otekoya, ambufudia ongenongeno awo. Vo wambongenangena la ntundu kaye, uku atongenangenaka antu dia nkahana diango dia lohotola.” (Isaya 9:3) Kânga mbotɛna kakianɛ di’oko ‘wodja wakahamiama’ w’akitami w’esɔ wambokoka, tekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula lam’ɛnaso woho watahame lofulo l’ekambi ekina wa lo dinela ɔnɔnyi l’ɔnɔnyi.—Osambu 4:7; Zekariya 8:23; Joani 10:16.
21. Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo diayela?
21 Tekɔ mɛtɛ l’ɛkɔkɔ w’eshika wa tetemala ngɛnangɛna l’olimu aso wa dinela. Losango laso l’elongamelo, woho watatayange anto wakoka nongola losango laso, ndo dionga diaso dia wɔladi ekɔ akambo watela ɔngɛnɔngɛnɔ l’olimu aso wa dinela. Koko, akambo akɔ tshutshuyaka anto efula dia tona losango laso. Ɔpɔstɔlɔ Joani akahomana la dikambo sɔ. Nde akadjama lo lokanu lo disɛnga dia Patmɔsɛ ‘l’ɔtɛ wakandasambishaka akambo wendana la Nzambi ndo la Yeso.’ (Enyelo 1:9) Lâsɔ, ngande wakokaso nama ɔngɛnɔngɛnɔ aso lam’ahomanaso l’asui ndo l’ɛlɔshamelo na? Kakɔna kayotokimanyiya dia mbikikɛ dionga dia kɔlɔ diele l’anto efula wasambishaso na? Sawo diayela tokimanyiyaka oma lo tshimbo y’Afundelo dia kadimola wembola ɛsɔ.
[Nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi]
a Wekelo wakalɔngɔswamaka ntondo l’ahole wakakokaka tshumana anto anɛ wele la nsaki. Koko, kombet’edja, wekelo wakayomɛka salema lo ngelo y’anto vamɛ ndo lo waa nkumbo.—Enda lo Les Témoins de Jéhovah: Prédicateurs du Royaume de Dieu, lɛkɛ 574, dibuku diakatondja Ɛmɛnyi wa Jehowa.
Ngande wayoyokadimola?
• Naa olimu wa dinela wa didjidji wakambema?
• Losango la ngande l’ewoyaso?
• Bonde kambototondoya olimu wa nyanga anto?
• Ngande walamaso wɔladi l’olimu aso wa dinela?
• Bonde kahombaso tetemala ngɛnangɛna l’olimu aso wa dinela?
[Esato wa lo lɛkɛ 10]
Esambishelo kakasalema lo ntambe ka ntondo la ka 20
[Esato wa lo lɛkɛ 11]
Oko Paulo, ekambi wa lo dinela wa nshi nyɛ pembaka dia nyanga anto l’ahole tshɛ
[Osato wa lo lɛkɛ 11]
Tosambishake lokumu l’ɔngɛnɔngɛnɔ