Esombe w’anto wekɔ anto wa nɛmɔ wa lo nkumbo kaso k’Akristo
“Vo watunemaka lu luudu la [Jehowa] . . . watongonaka. Vo wayotokaka elua ndu lu nshi yawo y’esumbi.”—OSAMBU 92:13, 14.
1. Kanyi yakɔna yele l’anto efula lo dikambo di’esombe?
JEHOWA nangaka ekambi ande tshɛ wa kɔlamelo, mbidja ndo wanɛ waya esombe. Koko, lo ndjela alapɔlɔ w’oma lo wodja ɔmɔtshi, ɔnɔnyi tshɛ suke la nunu nkama tshanu y’esombe wa lo wodja w’États-Unis wekɔ lo pɛnyahɛnyama ndo hawodjama yimba oma le anto akina. Alapɔlɔ wa woho akɔ wâmɛ w’oma l’andja w’otondo mɛnyaka dia ɔhɛnyɛhɛnyɛlɔ w’esombe ekɔ dikambo diasalema l’andja w’otondo. Ɔlɔngɔswamelo ɔmɔtshi mɛnyaka dia kiɔkɔ ya dikambo sɔ ndja oma lo “kanyi ya kɔlɔ yele l’anto efula . . . y’ɔnɛ tena di’esombe diambetaka, vɔ waya bu la wolo wa kamba ndo wendɛka paka oma le anto akina.”
2. (a) Ngande wɔsa Jehowa ekambi ande wa kɔlamelo waya esombe? (b) Ɛtɛkɛta akɔna wananda otema watanaso l’Osambu 92:12-15?
2 Jehowa Nzambi mbɔsaka ekambi ande waya esombe la nɛmɔ efula. Nde mbidjaka yimba lo “woho wele lonto laso la l’etei k’otema,” mbut’ate eongelo kaso ka lo nyuma oleki wɛɔdu aso wa demba. (2 Koreto 4:16) L’Ɔtɛkɛta ande, mbut’ate lo Bible, sho tanaka eshikikelo kɛnɛ kananda otema: “Antu w’ololo watuluwanaka uku atuku. Vo watulaka uku etamba a waki wa la Lebanona. Vo watunemaka lu luudu la [Jehowa], watongonaka lu aseke a [Nzambi k]asu. Vo wayotokaka elua ndu lu nshi yawo y’esumbi. Vo wayuyala uku utamba wuludi too l’ashi ndu l’akatshi w’eyuyu. Dia [“mbewoya ɔnɛ: Jehowa kele kanga losembwe,” NW].” (Osambu 92:12-15) Ɔsɛdingwelo w’avɛsa anɛ wayotɛnya l’akambo akɔna w’ohomba wakokayɛ kimanyiya esombe wele l’atei wa nkumbo kaso k’Akristo.
“Wayotokaka elua ndu lu nshi yawo y’esumbi”
3. (a) Lande na kɛdikawɔ anto w’ɔlɔlɔ la atoko? (b) Ngande wakoka esombe ‘tetemala tɔ elowa lo nshi yawɔ y’esombe’?
3 Omembi w’esambo ekɔ lo mbɛdika anto w’ɔlɔlɔ la atoko ‘wonɛmi l’asɛkɛ wa Nzambi kaso.’ Vɔ “wayotokaka elua lu nshi yawo y’esumbi.” Onde wɛ hetawɔ di’ɔsɔ ekɔ kanyi yakeketsha? Lo nshi yakafundamaka Bible, atoko w’amɛna ndo wosembwe tɔɔ wakatanemaka efula l’asɛkɛ wa lo wedja wa l’Ehotwelo ka wonya. Lâdiko dia woho wakawalɛngaka asɛkɛ, atoko wakɔsamaka nto la nɛmɔ efula lo woho wakawatɔka mba efula, ndo amɔtshi wakatetemalaka tɔ mba olekanyi ɛnɔnyi lokama.a Lo shikimalaka l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ, sho lawɔ kokaka “nto elua lu elimu w’ololo tshe.”—Kolosai 1:10.
4, 5. (a) Elowa akɔna w’ohomba wahomba Akristo tɔ? (b) Sha bɛnyɛlɔ dia l’Afundelo di’Akristo wakatɔ ‘elowa w’ɛlɔmɔ awɔ.’
4 Jehowa nongamɛka di’Akristo tɔ ‘elowa w’ɛlɔmɔ awɔ,’ mbut’ate ɛtɛkɛta watondjawɔ dikambo dia lotombo lande ndo di’asangwelo ande. (Heberu 13:15) Onde dikambo sɔ mendanaka la yɛ oko weyɛ osombe w’onto? Eelo, diɔ mendanaka la yɛ mɛtɛ.
5 Bible kekɔ la bɛnyɛlɔ di’esombe wakasambisha dikambo dia lokombo la Jehowa ndo di’asangwelo ande aha la wɔma. Mɔsɛ aki l’ɛnɔnyi ndekana “akumi esambeli” lam’akotome Jehowa oko omvutshi ndo onyimpala ande. (Osambu 90:10; Etumbelu 4:10-17) Woho wakinde osombe koshimba Danyɛlɛ dia nde sambisha lowandji laki Jehowa la dihonga tshɛ. Danyɛlɛ aki ondo l’ɛnɔnyi 90 l’ɛmɔtshi lam’akawete Bɛlɛshaza dia nde ndjôlembetshiya afundelo wakafundama lo dihindo l’ehele. (Danyele, tshapita 5) Ko kayotota dikambo di’ɔpɔstɔlɔ w’osombe Joani? Otsha l’ekomelo k’olimu wakandakambe edja efula, nde akandama lo lokanu lo disɛnga dia Patɛmɔ, ‘nɛ dia nde akatɛkɛtaka dikambo dia Nzambi ndo dia Yeso.’ (Enyelo 1:9) Ondo wɛ kokaka mbohɔ anto akina wa lo Bible wakatɔ ‘elowa w’ɛlɔmɔ awɔ’ lo nshi yawɔ y’esombe.—1 Samuele 8:1, 10; 12:2; 1 Khumi ya Dikanga 13:14:4, 5; Luka 1:7, 67-79; 2:22-32.
6. Ngande wakamba Jehowa l’“esumbi” dia mbuta akambo wahataye lo nshi nyɛ y’ekomelo?
6 Lo vusola awui waki omvutshi w’ose Hɛbɛru Jɔɛlɛ, ɔpɔstɔlɔ Petero akate ate: “[Nzambi] kata ati: Lu nshi y’ekumelu, dimi layutshulwela antu nyuma kami [mbidja ndo “esombe”], . . . ku vo wayuta akambu wahatayi.” (Etsha 2:17, 18; Joele 2:28) Omalɔkɔ, lo nshi y’ekomelo nyɛ, Jehowa kambaka l’esombe wa l’atei w’olui w’akitami w’esɔ ndo wa l’atei w’“ekoko ekina” dia mbewoya asangwelo ande. (Joani 10:16) Aya ɛnɔnyi akumi wele amɔtshi l’atei w’esombe ɛsɔ wekɔ lo tɔ elowa wa Diolelo la kɔlamelo.
7. Lembetshiya woho watatetemala esombe tɔ elowa wa Diolelo kânga mbewɔ l’ekakakatanu wa lo demba.
7 Tɔshi ɛnyɛlɔ ka Sonia, lakakome opandjudi wa Diolelo wa lo tena tshɛ tatɛ oma l’ɔnɔnyi 1941. Kânga mbambondɔlɔshana edja efula la hemɔ kahakɔnɔ, nde mbekaka l’anto Bible lakande mbala la mbala. Nde ekɔ lo mbut’ate: “Sambisha lokumu l’ɔlɔlɔ ekɔ etenyi ka lɔsɛnɔ lami. Ndo nshi nyɛ olimu ɔsɔ mbele lɔsɛnɔ lami. Dimi halange tshika sambisha.” Atete edja, Sonia nde l’enondo ande Olive wakasambisha Janet laki suke la nyɔi lakawahomana la nde lo dihole diatokongɛka ɛkɔnyi enganga la lupitadi, losango la lo Bible lasha elongamelo. Nyango aki Janet layasha efula l’ɔtɛmwɛlɔ w’aseka Mupɛ, akambiama heyama lo mɛna ngandji kakawɛnya ɔnande ko aketawɔ mbeka Bible ndo nde ekɔ lo tahame dimɛna. Onde wɛ koka kamba la waaso wa ngasɔ dia tɔ elowa wa Diolelo?
8. Ngande wakɛnya Kalɛba laki osombe wɛkamu ande le Jehowa, ndo ngande wakoka Akristo w’esombe mbokoya ɛnyɛlɔ kande?
8 Lo tetemala sambisha Diolelo la dihonga kânga mbayawɔ esombe, Akristo w’esombe ndjelaka ɛnyɛlɔ kaki Kalɛba, lakatshindɛ Mɔsɛ l’oswe wa shɛnga l’edja k’ɛnɔnyi akumi anɛi. Kalɛba aki l’ɛnɔnyi 79 lam’akandatenyanya Ɔkɛdi wa Jɔrɔdana otsha lo Nkɛtɛ ya Daka. L’ɔkɔngɔ wa nde ndɔsha ata ɛnɔnyi esamalo l’ɔnɔngɔ w’alembe w’ase Isariyɛlɛ wakatadjaka etshumba, nde akakoke ngɛnangɛna la kɛnɛ kakandasale ko nde tokômuya. Koko nde komumuya, la dihonga tshɛ nde akalɔmbɛ olimu okina wa wolo wa nɛndja ‘esomba a weke’ wa wolo efula wa lo lɛkɛ l’akona wa lo wodja wa Juda, lɛnɛ akadjasɛka Anakima, mbut’ate akongote w’apami. L’ekimanyielo ka Jehowa, Kalɛba ‘akawatshanya, oko wakalake Jehowa.’ (Jashua 14:9-14; 15:13, 14) Onga l’eshikikelo dia Jehowa ekɔ la yɛ, oko wakinde la Kalɛba, lam’atayatetemala tɔ elowa wa Diolelo lo nshi yayɛ y’osombe. Ndo naka wɛ tetemala monga la kɔlamelo, kete nde ayokombɛ dihole l’andja w’oyoyo wakalakema.—Isaya 40:29-31; 2 Petero 3:13.
‘Vɔ Wayotetemala monga l’alemba w’ashashi’
9, 10. Ngande wakoka Akristo w’esombe tshikala nge lo mbetawɔ ndo lo nyuma? (Enda kiombo ya lo lɛkɛ 11.)
9 Lo kotola yambalo l’elowa watɔ ekambi wa kɔlamelo waki Jehowa waya esombe, omembi w’esambo akafunde ate: “Antu w’ololo watuluwanaka uku atuku. Vo watulaka uku etamba a waki wa la Lebanona. Vo wayotokaka elua ndu lu nshi yawo y’esumbi. Vo wayuyala uku utamba wuludi too l’ashi ndu l’akatshi w’eyuyu.”—Osambu 92:12, 14.
10 Ngande wakokayɛ nama wolo ayɛ wa lo nyuma kânga mbayayɛ osombe? Toko kôshishaka dimɛna diadiɔ lam’ele ɛtɛkɔ kadiɔ k’ashi komomaka. Woho akɔ wâmɛ mbele, wɛ kokaka kondja mbo ya ndɛ ya lo nyuma oma l’ashi w’akambo wa mɛtɛ wa lo Bible l’ekimanyielo ka wekelo ayɛ w’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo lo monga kâmɛ l’ɔlɔngɔswamelo ande. (Osambu 1:1-3; Jeremiya 17:7, 8) Wɛ ekɔ ohomba efula le anyayɛ ambetawudi l’ɔtɛ wa wolo wa lo nyuma wele layɛ. Tɔsɛdingole mɛtɛ ka dikambo sɔ oma l’ɛnyɛlɔ k’ɔlɔmbɛdi a lâdiko Jehɔyada.
11, 12. (a) Ɔkɛndɛ akɔna w’ohomba wakakotsha Jehɔyada l’ɔkɔndɔ wa diolelo di’ase Juda? (b) Ngande wakakambe Jehɔyada la shɛngiya yaki lande dia pamia ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ?
11 Jehɔyada aki l’ɛnɔnyi ndekana lokama lam’akatatɛ Ataliya mbolɛ la Juda ndo lam’akadiake womoto ɔsɔ ekana ande hita. Kakɔna kakasale osombe Jehɔyada? Nde la wadɛnde wakashɛ Jɔashi ɔtɔi akɔ w’ɔna wa lo nkumbo ka nkumekanga lakahandɔ l’anya waki Ataliya. Vɔ wakawoshɛ lo tɛmpɛlɔ. Oma lâsɔ, lo yoho ya diambo, Jehɔyada akadje Jɔashi laki l’ɛnɔnyi esambele nkumekanga ndo akadiakisha Ataliya.—2 Ekondo 22:10-12; 23:1-3, 15, 21.
12 Oko wakinde onami wa nkumekanga, Jehɔyada akakambe la shɛngiya shɔ dia pamia ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ. Nde “akadji l’antu tshe ndu la khum’ekanga sheki ya vo ndjala wudja wa [Jehowa].” Lo didjango dia Jehɔyada, wodja wakanyukola luudu la Baala, jambinzambi ya kashi ndo wakanya diakelo diatɔ, esatɔ atɔ, ndo ɔlɔmbɛdi. Ndo nto paka l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Jehɔyada mbakalɔngɔsɔla Jɔashi tɛmpɛlɔ ndo kɛnɛ tshɛ kakahombamaka dia tɔ nɔngɔswama. “Jehoashi akatshaka akambu w’usimbwi lu ashu wa [Jehowa] lu nshi yandi tshe, ne dia olombedi Jehoyada akawetshaka.” (2 Ekondo 23:11, 16-19; 24:11-14; 2 Khumi ya Dikanga 12:2) Lam’akandavu aya l’ɛnɔnyi 130, Jehɔyada akakundɛma oko nkumi ya dikanga nɛ dia nde “akatshaka ololo lu Isariyele lu ashu wa [Nzambi], akatshela wa lu luudu Landi ololo.”—2 Ekondo 24:15, 16.
13. Ngande wakoka Akristo w’esombe ‘salɛ [Nzambi] ndo luudu lande ɔlɔlɔ’?
13 Ondo hemɔ kana ekakatanu ekina koshimbaka dia sala tshɛ kakokayɛ sala dia pamia ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ. Oyadi dui sɔ diekɔ ɔsɔku, wɛ ekɔ la wolo wa ‘salɛ Nzambi ka mɛtɛ ndo luudu lande ɔlɔlɔ.’ Wɛ kokaka mɛnya ohetoheto lo luudu la Jehowa la lo nyuma lo mbɔtɔka ndo lo mbishaka kɔmatɛrɛ lo nsanganya ya l’etshumanelo ndo lo sambishaka etena tshɛ keyɛ la diaaso. Woho wetawɔyɛ alako wa lo Bible esadi ndo woho wasukɛyɛ ‘ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ’ ndo etshumanelo ayonga la shɛngiya yakeketsha lo nkumbo k’Akristo. (Mateu 24:45-47) Wɛ kokaka tshutshuya anyayɛ atɛmɔdi “lu ngandji la lu elimu w’ololo.” (Heberu 10:24, 25; Filemona 8, 9) Ndo wɛ ayonga tshondo y’ɔtshɔkɔ le akina naka wɛ sala akambo lo yoho yɔtɔnɛ la dako dia Paulo diata ɔnɛ: “Dia dikumanyi ndjakimela, ndjala la kenemo, la ki, la wulu lu mbetawo, ndu ngandji ndu lu kolamelu. Ndu dikumanyi dia amantu wayali la kenemo lu akambu awo, tawuyalaki atendanyi, kuyanga fumbi ya wanu. Vo wayali embetsha wa akambu w’ololo.”—Tito 2:2-4.
14. Kakɔna kakoka sala emendji w’Akristo dia pamia ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ?
14 Onde aya ɛnɔnyi efula weyɛ lo kamba oko ekumanyi l’atei w’etshumanelo? Ɔnangɛso ɔmɔtshi lambokamba edja efula oko ekumanyi l’etshumanelo ekɔ lo mbisha dako nɛ ate: “Kamba la lomba lamboyokondja l’edja k’ɛnɔnyi efula aha la lokaki. Sha anto akina ɛkɛndɛ, ndo kahana l’anto wele la nsaki ka mbeka diewo diayɛ . . . Sɛdingola akoka wele l’akina. Hamia akoka akɔ. Lɔngɔsɔlaka nshi yayaye.” (Euhwelu k’Elembe 3:27, 28) Woho wayashayɛ l’otema ɔtɔi l’esambishelo ayela anto akina wa lo nkumbo kaso k’Akristo ɛtshɔkɔ efula.
‘Nyewoya dia Jehowa kele kanga losembwe’
15. Ngande wewoya Akristo waya esombe ‘dia Jehowa kele kanga losembwe’?
15 Ekambi wa Nzambi waya esombe kotshaka ɔkɛndɛ awɔ wa ‘mbewoya anto dia Jehowa kele kanga losembwe.’ Naka wɛ ekɔ osombe w’Okristo, kete ɛtɛkɛta ayɛ ndo etsha ayɛ kokaka mɛnya akina dia ‘Jehowa kele dive diayɛ, ndo ndoko dikambo dia kɔlɔ diele le nde.’ (Osambu 92:15) Atoko mbewoyaka waonga woleki ohomba w’Otungi awɔ. Ɔnkɔnɛ, Jehowa akanyosha diɛsɛ dia mbewoya wanɛ wɔ̂tɔ l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ ɛlɔ kɛnɛ akambo wendana la nde. (Euhwelu k’Elembe 32:7; Osambu 71:17, 18; Joele 1:2, 3) Lande na kele dikambo sɔ ohomba?
16. Ɛnyɛlɔ kakɔna ka lo Bible kɛnya ohomba wa ‘mbewoya ɔnɛ Jehowa kele kanga losembwe’?
16 Lam’akayala Jashua, ɔnɔmbɔdi w’ase Isariyɛlɛ “usumbi a lukusumbi,” nde “aketi asi Isariyele tshe: dihangamendi diawo, ete wa khumbu yawo, embadi awo la elombodi awo wa ta,” dia mbaohola awui wa losembwe wakasale Nzambi. Nde akate ate: “Nduku dikambu diakati [Jehowa, Nzambi k]anyu, lu dikambu dianyu, diahatatshama.” (Jashua 23:1, 2, 14) Lo tshanda mɔtshi, ɛtɛkɛta ɛsɔ wakakeketsha yɛdikɔ yakɔshi wodja dia tshikalaka la kɔlamelo. Koko, l’ɔkɔngɔ wa nyɔi ka Jashua, “lolonga lukina laki kumbeya [Jehowa], kuyanga akambu wakandatshela Isariyele lakuli, lakâkite. Asi Isariyele wakatshi kolo lu ashu wa [Jehowa], wakatendela WaBala.”—Embadi 2:8-11.
17. Akambo akɔna wambosalɛ Jehowa ekambi ande wa nshi nyɛ?
17 Olowanyi wele l’etshumanelo k’Akristo ka nshi nyɛ hendana paka l’awui wa l’onyɔ wata ekambi waki Nzambi waya esombe. Koko, mbetawɔ kaso le Jehowa ndo l’alaka ande keketshamaka lam’ahokamɛso ɔkɔndɔ wendana l’‘akambo a weke’ wasalɛnde ekambi ande lo nshi nyɛ y’ekomelo. (Embadi 2:7; 2 Petero 1:16-19) Naka aya ɛnɔnyi efula weyɛ l’ɔlɔngɔswamelo wa Jehowa, kete wɛ akakoke mbohɔ etena kaki apandjudi wa Diolelo yema tshitshɛ efula lo wodja kana l’ɛtshi kanyu ka nkɛtɛ kana etena kakawahomana l’ɔlɔshamelo wa wolo l’olimu w’esambishelo. L’edjedja wonya, wɛ akɛnyi woho wakanya Jehowa wekamu ɛmɔtshi ndo ‘pamia esadi esadi’ lofulo l’apandjudi wa Diolelo. (Isaya 54:17; 60:22) Wɛ ambɛna woho wambolembetshiyama hwe akambo wa mɛtɛ wa lo Bible ndo etshikitanu w’ɔlɔlɔ watatetemala salema l’atei w’ɔlɔngɔswamelo waki Nzambi wɛnama. (Tukedi 4:18; Isaya 60:17) Onde wɛ nyangaka keketsha akina lo mbaewoya awui wamboyɛna wendana l’etsha wa losembwe wa Jehowa? Dikambo sɔ koka monga mɛtɛ l’ekeketshelo k’efula le nkumbo k’Akristo!
18. (a) Ɛnya etombelo w’ɔlɔlɔ waya lo ‘mbewoya anto akina dia Jehowa kele kanga losembwe.’ (b) Ngande wamboyɛna wɛmɛmɛ dia Jehowa ekɔ kanga losembwe?
18 Kayotota dikambo dia mbala yakayɛnyi ngandji ka Jehowa ndo ɛlɔmbwɛlɔ kande lo lɔsɛnɔ layɛ? (Osambu 37:25; Mateu 6:33; 1 Petero 5:7) Martha, kadiyɛso kɛmɔtshi kaya osombe akakeketshaka anto akina lo mbatɛka ate: “Oyâdi dikambo diakɔna diayotomba, Jehowa hakokalɛki pondjo. Nde ayokosukɛ.” Dako sɔ diaki la shɛngiya ya wolo le Tolmina, ombeki ɔmɔtshi wa Bible waki Martha wakalongola batismu l’etatelo k’ɛnɔnyi 1960. Tolmina akate ate: “Lam’akavu omɛmi, dimi lakakɔmɔ efula, koko ɛtɛkɛta ɛsɔ wakakeketsha di’aha dimi mbetsha ndoko losanganya ɔtɔi. Ndo Jehowa mɛtɛ akakeketsha dia tetemala.” Tolmina akashaka ambeki ande wa Bible dako sɔ l’edja k’ɛnɔnyi efula. Eelo, lo mbisha ekeketshelo ndo lo mbewoya akina etsha waki Jehowa wa losembwe, wɛ koka keketsha mbetawɔ k’asekayɛ ambetawudi.
Jehowa mbɔsaka esombe wa kɔlamelo la nɛmɔ
19, 20. (a) Ngande wɔsa Jehowa olimu w’ekambi ande waya esombe? (b) Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo diayela?
19 L’andja ɔnɛ wele anto kema la lowando, anto hawoyoleka mbidja esombe yimba. (2 Timote 3:1, 2) Esombe mbohɔmaka paka oma lo kɛnɛ kambowôsalaka mbut’ate kɛnɛ kakiwɔ, oleki kɛnɛ kewɔ. Lo yoho yotshikitanyi, Bible mbutaka dia: “[Nzambi] kema kolo, dia ndi mbuhela ulimu anyu la ngandji kakanyenya antu lu lukumbu landi, uku akanyakimanyia ekilami, ndu uku atshanyu edja ndu elo.” (Heberu 6:10) Lo mɛtɛ, Jehowa Nzambi mbohɔka etsha anyu wa kɔlamelo w’edjedja. Nde mbɔsaka nto la nɛmɔ kɛnɛ katetemalanyu sala l’olimu ande. Eelo, nde mbɔsaka esombe wele la kɔlamelo oko Akristo watɔ elowa, wele la lonyuma l’ɔlɔlɔ, ndo oko Akristo wele la wolo, mbut’ate djembetelo yasɛna ya wolo ande.—Filipi 4:13.
20 Onde wɛ mbɔsaka esombe wa lo nkumbo kaso k’Akristo oko awaɔsa Jehowa? Naka ɔsɔku mbediɔ, kete wɛ ayotshutshuyama dia mbaɛnya ngandji kayɛ. (1 Joani 3:18) Sawo diayela diayɛnya toho tɔmɔtshi t’eshika ta mɛnya ngandji ka ngasɔ lo kotsha ehomba awɔ.
[Nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi]
a Otshuma tshɛ wa mba akakokaka monga la mvuka ya mba kinunu ndo la kilo 8 kana ndekana. Ofundji ɔmɔtshi akɛnya dia “toko kokaka mbisha ɔnɛ lakadionɛ tɔnɛ hiende kana shato ya mba l’edja tshɛ kayodiɔtɔkaka mba.”
Ngande wayoyokadimola?
• Ngande watɔ esombe ‘elowa w’ɛlɔmɔ awɔ’?
• Bonde kele wolo wa lo nyuma w’esombe w’Akristo ohomba efula?
• Ngande wakoka esombe ‘mbewoya dia Jehowa kele kanga losembwe’?
• Lande na kɔsa Jehowa ekambi ande w’esombe la nɛmɔ?
[Kiombo ya lo lɛkɛ 11]
Woho Wakawatshikala Nge lo Mbetawɔ
Kakɔna kambokimanyiya Akristo waya edja efula lo mɛtɛ dia tshikala nge lo mbetawɔ ndo nama wolo awɔ wa lo nyuma na? Kɛnɛ kakate amɔtshi l’atei awɔ tɔ kɛnɛ:
“Mbadiaka avɛsa waka epole ɔsɛkɛ lo diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa ekɔ ohomba efula. Akɔlɔ efula, dimi vusolaka ɛtɛkɛta wa l’Osambu 23 ndo 91.”—Olive, akabatizama lo 1930.
“Mbala tshɛ dimi salaka la wolo dia monga wonya washama dako dia batismu ndo dimi dihokamɛka la yambalo tshɛ, watekana oko ndo dimi mbayanga batizama. Namaka lo wɔɔngɔ woho wakamayakimɔ le Nzambi ekɔ dui di’ohomba diakakimanyiya dia tshikala la kɔlamelo.”—Harry, akabatizama lo 1946.
“Dɔmbɛlɔ dia lushi la lushi diekɔ ohomba efula dia nɔmbaka Jehowa ekimanyielo, ekokelo ndo ɛtshɔkɔ wonya tshɛ, lo ‘mendɛka le nde l’akambo tshɛ.’” (Tukedi 3:5, 6)—Antônio, akabatizama lo 1951.
“Mpokamɛka awui wakakomɛ wanɛ wambokambɛ Jehowa ɛnɔnyi efula la kɔlamelo, akanyomoshikikɛ dia dimi tshikala l’olowanyi ndo la kɔlamelo.”—Joan, akabatizama lo 1954.
“Kema ohomba ndjakana efula. Kɛnɛ tshɛ kele laso ndja oma lo ngandji k’otamanya kaki Nzambi. Mongaka la kanyi shɔ tokimanyiyaka dia tɔla washo aso otsha lo lɛkɛ l’ɔlɔlɔ dia kondjaka mbo ya ndɛ ya lo nyuma yayotokimanyiya dia mbikikɛ polo l’ekomelo.”—Arlene, akabatizama lo 1954.
[Osato wa lo lɛkɛ 11]
Esombe tɔka elowa w’ɔlɔlɔ wa Diolelo
[Osato wa lo lɛkɛ 12]
Wolo wa lo nyuma wele l’esombe wekɔ ohomba efula