Onde ekɔ ohomba monga la kɔlamelo?
KARL, onyimpalaa ɔmɔtshi wa lo tshunda dimɔtshi diendana la ekokelo ka yônge ya demba akatɛ onto ɔmɔtshi ate: “Wɛ ekɔ lo shisha falanga efula dia kokɛ yônge yayɛ ya demba. Naka wɛ ndja lo tshunda diami, kete wɛ ayombaka ngɔndɔ tshɛ dɔlara 20 ndo falanga shɔ yekɔ efula.”
Jens akokadimola ate: “Dui sɔ mbeyaka monga mɛtɛ. Koko aya ɛnɔnyi efula wemi lo kokɛ yônge yami ya demba paka lo tshunda diâmɛ diokomongaka. Diɔ diakakimanyiya efula lo nshi yakete ndo dimi nangaka tshikala la kɔlamelo le diɔ.”
Karl akokadimola ate: “Kɔlamelo ekɔ dionga dia dimɛna efula. Koko, otonelo ayɛ wa tshikitanya tshunda diendana la ekokelo ka yônge ya demba l’ɔtɛ wa kɔlamelo ekɔ lo koshishɛ falanga efula.”
Karl aki la shadiya. Mbala efula monga la kɔlamelo otsha le onto ɔmɔtshi mbeyaka shishɛ onto falanga. Ndo kɔlamelo nɔmbaka wenya, wolo ndo dimama dia ngandji. Onde kɔlamelo ekɔ ohomba?
Kânga mbele anto mbɔsaka kɔlamelo la nɛmɔ, efula bu la yɔ
Lo ɛkɔnya ɛmɔtshi wakasalema oma le tshunda dia lo Allemagne dielɛwɔ (Allensbach Opinion Research Institute), wakɛnya dia pursa 96 ka wanɛ wakawakɔnya mbɔsaka kɔlamelo oko dionga dia dimɛna efula. Ɛkɔnya wa mbala ka hende wakasale Allensbach l’atei wa ɛlɔngɔlɔngɔ la esekaseka wele la ɛnɔnyi 18 polo 24 wakɛnya dia anto 2 lo 3 wakate dia kɔlamelo ekɔ dui dieyama le anto efula, mbuta ate vɔ mbɔsaka kɔlamelo la nɛmɔ.
Kânga mbele anto efula mbɔsaka kɔlamelo la nɛmɔ, etena kâlɔmbawɔ dia monga la kɔlamelo, vɔ hawotongaka la yɔ. Ɛnyɛlɔ lo wedja efula wa lo Erɔpɛ, atshukanyi efula kana ase nkumbo hawoleke monga la kɔlamelo lamasawɔ. Mbala efula angɛnyi kema la kɔlamelo lamasawɔ. Ndo nto, kɔlamelo yaki lamasa owandji w’olimu la ose olimu ande ndo lamasa kɔmɛrsa la waa kidiya yande yaya bu nto ɛlɔ kɛnɛ. Lande na?
Tena dimɔtshi, lokema la awui wa lo lɔsɛnɔ hasha anto diaaso ndo wolo wa kotsha kɛnɛ kalɔmba kɔlamelo. Onto lakashama sɔnyi oma le anto akina, mbokaka wolo monga la kɔlamelo otsha le oseka onto tshɛ. Akina mbeyaka kombola nsɛna yoho mɔtshi ya lɔsɛnɔ yahalɔmbɛ onto dia monga la kɔlamelo.
Oyadi ɔkɔkɔ akɔna tshɛ, kɔlamelo ekɔ dionga diɔsama la nɛmɔ le anto efula, koko diele anto efula bu la diɔ. L’ɔtɛ wa dikambo sɔ, nyɛsɔ tɔsɛdingole ambola wayela anɛ: Onde ekɔ ohomba monga la kɔlamelo? Naka ɔsɔku, otsha le onto akɔna ahombaso monga la kɔlamelo ndo lo toho takɔna? Naa ɛlɔlɔ waya lo monga la kɔlamelo?
[Nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi]
a Nkombo mɔtshi yakatshikitanyema lo sawo nɛ ndo lo sawo diayela.
[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 3]
Kɔlamelo ekɔ dionga diɔsama la nɛmɔ le anto efula, koko diele anto efula bu la diɔ