Prɔfɛsiya ka Hɔsea tokimanyiyaka dia kɛndakɛnda la Nzambi

‘Vɔ wayɔkɛndakɛnda l’ɔkɔngɔ wa Jehowa.’​—HOSEA 11:10.

1. Kɛnyɔ yakɔna ya didjidji yatanema lo dibuku dia Hosea?

ONDE wɛ nangaka menda tɔkɛnyɔ tɔmɔtshi tele la akɛnyi w’amɛna efula? Dibuku dia lo Bible dia Hosea diekɔ la kɛnyɔ ya ngasɔ ya didjidji.a Kɛnyɔ shɔ mɛnyaka awui wendana la akambo wakasalemaka lo nkumbo kaki Hɔsea ɔprɔfɛta wa Nzambi ndo mendanaka la tshuki dia didjidji diaki lam’asa Jehowa la wodja wa Isariyɛlɛ lo tshimbo ya sheke y’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ.

2. Kakɔna keyama lo dikambo dia Hɔsea?

² Awui wendana la kɛnyɔ shɔ ya diambo tanemaka lo Hosea tshapita 1. Ondo Hɔsea akasɛnaka lo ɛtshi kɛmɔtshi ka nkɛtɛ ka diolelo dia Isariyɛlɛ dia waoho dikumi, (diakelamɛka nto ɔnɛ Efarayima, nɛ dia dioho diakɔ diakaleke waoho akina woke). Nde akataka akambo wahataye lo nshi yakolɛka nkumi ya dikanga esambele y’ekomelo ya l’Isariyɛlɛ ndo lo nshi ya Uziya, Jɔtama, Ahaza la Hɛzɛkiya, nkumi ya dikanga ya Juda. (Hosea 1:1) Ɔnkɔnɛ, Hɔsea akasambisha lo edja kele oko ɛnɔnyi 59. Kânga mbele dibuku sɔ diɔlame lokombo lande diakashile fundama aha edja efula l’ɔkɔngɔ wa ɔnɔnyi 745 N.T.D., diɔ diekɔ ohomba ɛlɔ kɛnɛ, kele miliyɔ y’anto wekɔ lo ndjela yoho ya lɔsɛnɔ yakatama lo ɛtɛkɛta w’ɔnɛ: ‘Vɔ wayɔkɛndakɛnda l’ɔkɔngɔ wa Jehowa.’​—Hosea 11:10.

Kɛnɛ kɛnya ɔsɛdingwelo wa lo tshena pe

3, 4. Lembetshiya lo tshena pe kɛnɛ katanema lo Hosea tshapita 1 polo 5.

³ Ɔsɛdingwelo wa lo tshena pe wa Hosea tshapita 1 polo 5 ayokeketsha yɛdikɔ yaso ya kɛndakɛnda la Nzambi lo monga la mbetawɔ ndo la yoho ya lɔsɛnɔ yɔtɔnɛ la lolango lande. Kânga mbakakɔ ase diolelo dia Isariyɛlɛ lo loseka la lo nyuma, Nzambi akakoke mbaoka kɛtshi naka vɔ ndjatshumoya. Dikambo sɔ diakɛnyama oma lo kɛnɛ kakasale Hɔsea nde la wadɛnde Ngɔmɛrɛ. L’ɔkɔngɔ wa nde mbota la nde ɔna, ondo nde akote ana akina ahende oma lo loseka. Koko, Hɔsea akokaloya, oko waketawɔ Jehowa mboka ase Isariyɛlɛ wakayatshumoya kɛtshi.​—Hosea 1:1–3:5.

⁴ Jehowa aki la kilombo la ase Isariyɛlɛ nɛ dia ndoko mɛtɛ, kɛtshi, lɔsɛngɔ kana ewo ka Nzambi kaki lo wodja. Nde akahombe mbikoya l’ase Isariyɛlɛ wakayakimɔ lo ɔtɛmwɛlɔ wa dikishi ndo ase diolelo dia Juda wakatɔmbɔkɔ. Koko, etena kakakome wodja waki Nzambi ‘lo asui wa wolo,’ vɔ wakahombe nyanga Jehowa.​—Hosea 4:1–5:15.

Kɛnyɔ yambotatɛ

5, 6. a) Ngande wakadiangana loseka lo diolelo dia Isariyɛlɛ dia waoho dikumi? b) Lande na kele ɔhɛmwɛlɔ wakawasha Isariyɛlɛ w’edjedja wekɔ ohomba efula le so?

⁵ Nzambi akadjangɛ Hɔsea ɔnɛ: “Tshoka, ututshuki umuntu kanga luseka, [ndo ana wa loseka], ne dia wudja one watekamaka ditemolatemola, wambumo uma le mi dimi [Jehowa].” (Hosea 1:2) Polo lo yɛdikɔ yakɔna yakafulanɛ loseka lo Isariyɛlɛ w’edjedja na? Vɔ totɛka ɔnɛ: ‘Yimba ya loseka yakanganyiya [anto wa lo diolelo dia waoho dikumi], ndo oma lo loseka vɔ wakamɔ etale oma le Nzambi kawɔ. Ananyu wa wamato wakasale monanyi ndo akilo anyu wa wamato wakonana. Apami watɔsaka wamato akanga wa loseka ndo vɔ la wamato wakasalaka loseka lo tɛmpɛlɔ mbakalambolaka elambo.’​—Hosea 4:12-14.

⁶ Monanyi ka lo nyuma ndo ka lo demba kakadiangana lo Isariyɛlɛ. Jehowa akahombe “mbikoya” la ase Isariyɛlɛ. (Hosea 1:4; 4:9) Ɔhɛmwɛlɔ ɔnɛ wekɔ ohomba efula le so nɛ dia Jehowa ayoyokoya la anto wasala awui wa mindo ndo wayasha lo ɔtɛmwɛlɔ wa mindo ɛlɔ kɛnɛ. Koko wanɛ wakɛndakɛnda la Nzambi namaka ɛlɛmbɛ ande wendana la ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi ndo vɔ mbeyaka ɔnɛ: “Nduku kanga munanyi . . . ayuyala la sangu lu diulelu dia Kristu la [Nzambi].”​—Efeso 5:5; Jakoba 1:27.

7. Diwala dia Hɔsea la Ngɔmɛrɛ diaki didjidji dia na?

⁷ Etena kakatshuke Hɔsea Ngɔmɛrɛ, ondo nde aki emuma ndo aki womoto lakikɔ la kɔlamelo lo etena ‘kakandawotɛ ɔna pami.’ (Hosea 1:3) Oko wɛnyamidiɔ lo kɛnyɔ ya didjidji, yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa nde tshungola ase Isariyɛlɛ oma lo lɔhɔmbɔ la l’Edjibito lo 1513 N.T.D., Nzambi akadje la wɔ sheke yakonge oko kɔhi ya diwala dia pudipudi. Lam’akawetawɔ sheke shɔ, Isariyɛlɛ akalake dia tshikala la kɔlamelo otsha le ‘omɛnde lawokanga,’ Jehowa. (Isaya 54:5) Ɔnkɔnɛ, diwala dia didjidji diaki lam’asa Isariyɛlɛ la Nzambi sɔ diakɛnyama lo tshimbo ya diwala dia pudipudi dia lam’asa Hɔsea la Ngɔmɛrɛ. Koko akambo wakayotshikitana mɛtɛ lo yoho ya diambo!

8. Ngande wakatɔngɔ diolelo dia l’Isariyɛlɛ dia waoho dikumi, ndo kakɔna kakokayɛ mbuta lo dikambo di’ɔtɛmwɛlɔ awɔ?

⁸ Wadi aki Hɔsea “akatshu diemi ntu, akuti ona umuntu.” Ɔna womoto ɔsɔ ndo l’ɔkɔngɔ diko ɔna okina lakandayotaka waki ana wakote Ngɔmɛrɛ oma lo loseka. (Hosea 1:6, 8) Lam’ele Ngɔmɛrɛ aki didjidji dia Isariyɛlɛ, wɛ koka ndjambola ɔnɛ: ‘Ngande wakayokoma Isariyɛlɛ dia ndjosala loseka na?’ Lo 997 N.T.D., waoho dikumi w’Isariyɛlɛ wakakakitɔna la dioho dia lo sidɛ dia Juda la dia Bɛndjamina. Wakatatɛ tɛmɔla y’ana ya ngɔmbɛ yakasalema lo waoho dikumi wa diolelo di’Isariyɛlɛ dia lo nɔrdɛ diaha anto tetemala ntshɔka la Juda dia tɔtɛmɔla Jehowa lo tɛmpɛlɔ ka la Jerusalɛma. Ɔtɛmwɛlɔ wa jambizambi ya kashi Baala la awui atɔ wa mindo wa dieyanelo wakashikimala wolo l’Isariyɛlɛ.

9. Oko wakadiatama lo Hosea 1:6, kakɔna kakakomɛ Isariyɛlɛ?

⁹ Etena kakote Ngɔmɛrɛ ɔna okina oma lo loseka, Nzambi akatɛ Hɔsea ate: “Uwole lukumbu wati: Lahukama ketshi; [mbuta ate “Nde hokama kɛtshi ndoko yema”], ne dia dimi handjuka khumbu ka Isariyele ketshi ntu, kuyanga mbadimanyia kolo nduku yema.” (Hosea 1:6) Jehowa ‘akawanya’ etena kakande ase Asuriya ase Isariyɛlɛ lo fumbe lo 740 N.T.D. Koko Nzambi akoke diolelo dia Juda dia waoho ahende kɛtshi ndo akadishimbɛ aha la ota, yɔɔmbɔ, ata, falasa, koyanga la ambahemi wa falasa. (Hosea 1:7) L’otsho ɔtɔi wa lo 732 N.T.D., ondjelo ɔtɔi akadiake asɔlayi w’ase Asuriya 185 000 wakadinge Jerusalɛma, kapitalɛ ka Juda.​—2 Khumi ya Dikanga 19:35.

Kilombo kaki Jehowa otsha le Isariyɛlɛ

10. Dionga dia loseka diaki la Ngɔmɛrɛ mɛnyaka dikambo diakɔna?

¹⁰ Ngɔmɛrɛ akasɛkɛ Hɔsea ndo akakome “umuntu kanga luseka,” lo mbidjasɛ lo loseka la pami kekina. Dikambo sɔ diakɛnya woho wakɔtɔ diolelo di’Isariyɛlɛ toseke ta pɔlitikɛ la wedja w’atɛmɔdi wa dikishi ndo wakadiatatɛ mendɛ le wɔ. Lo dihole dia wodja w’Isariyɛlɛ mbetawɔ dia ɔngɔnyi wa l’emunyi waki lawɔ wakaye oma le Jehowa, vɔ wakate dia ɔngɔnyi ɔsɔ wakaye oma le tozambizambi ta wedja ɛsɔ ndo wakɔnyɔla sheke ya diwala yaki lam’asawɔ la Nzambi lo ndjasha lo ɔtɛmwɛlɔ wa kashi. Aha la tâmu, Jehowa akahombe mbikoya la wodja ɔsɔ wakasale loseka la lo nyuma!​—Hosea 1:2; 2:2, 12, 13.

11. Kakɔna kakakomɛ sheke y’Ɛlɛmbɛ etena kaketawɔ Jehowa dia ase Isariyɛlɛ ndo ase Juda tɔlama lo lɔhɔmbɔ?

¹¹ Dilanya diakɔna diakalongola Isariyɛlɛ lo woho wakandasɛkɛ Omɛnde Lawokanga? Nzambi akasale dia nde ntshɔ “l’usui wa shenga” la Babilɔna, wodja wakalɛndja Asuriya, lɛnɛ akatɔlama Isariyɛlɛ lo lɔhɔmbɔ lo 740 N.T.D. (Hosea 2:14) Ɔnkɔnɛ, etena kakakumiya Jehowa diolelo dia waoho 10, nde kokumiya sheke ya diwala yakandadje la waoho 12 wa ntondo wa wodja w’Isariyɛlɛ. Omalɔkɔ, etena kaketawɔ Nzambi dia Jerusalɛma ndanyema oma le ase Babilɔna lo 607 N.T.D., ndo mbetawɔ dia ase Juda mindama lo lɔhɔmbɔ, nde kokumiya sheke y’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ, yele oma lɔkɔ waoho 12 w’Isariyɛlɛ wakatshukana la nde lo yoho ya didjidji. Diokanelo sɔ diakakomɛ paka l’ɔkɔngɔ w’ewandji w’ase Juda tona Yeso Kristo ndo mbodiaka lo 33 tena diaso (T.D.).​—Kolosai 2:14.

Jehowa ambolaka Isariyɛlɛ

12, 13. Kakɔna kotami lo Hosea 2:6-8, ndo ngande wakakotshama ɛtɛkɛta ɛsɔ le ase Isariyɛlɛ?

¹² Nzambi akalake Isariyɛlɛ dia ‘minya loseka lande,’ koko nde akakombola ndjela eseka wakôlangaka. (Hosea 2:2, 5) Jehowa akate ate: “Okone dimi lutsha mbudihela mbuka kandi k’atende, la mpika eheli ka lukumbu laawo, diaha ndi ntana mbuka yandi ntu. Ndi ayuyelana la eseka andi, keli ndi huwanda. Ndi ayâyanga, keli ndi huwaena. L’okongo diku ndi ayuta ati: Dimi layukalula, layutsho le umemi la ntundu, ne dia etena kakimi la ndi, dimi laki la ongenongeno uleki kakiane. Ndi kumbeya ntu ati: Dimi kakawusha epunga, ashi w’elua la iso. Dimi lakawusha fesa la paunyi efula, yakawatshaka la yo ulimu wa Bala [kana, “yakawasale la yɔ ekishi ka Baala,” nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi, NW].”​—Hosea 2:6-8.

¹³ Kânga mbakayange Isariyɛlɛ ekimanyielo ka wedja ‘wakôlangaka efula,’ ndoko ɔtɔi l’atei awɔ lakakoke mbokimanyiya. Nde akadingama la lokombo lele oko hioka yambodingama wolo yahakoke ndoko onto mbɔtɔ lɔkɔ. L’ɔkɔngɔ w’ase Asuriya dinga Samariya, mbuta ate kapitalɛ ɛnɔnyi esato, tɔ kakayɔkɔka lo 740 N.T.D., ndo diolelo dia waoho dikumi kondjokoka shikikɛma nto pondjo. Paka anto amɔtshi ato l’atei w’ase Isariyɛlɛ wakatɔlama lo fumbe mbakakoke shihodia woho waki akambo dimɛna etena kakakambɛka washɛwɔ Jehowa. Atshikadi asɔ wakahombe mbikadja ɔtɛmwɛlɔ wa Baala ndo nyanga sheke y’oyoyo lo diokanelo diakiwɔ la Jehowa.

Ɛnamelo kekina ka lo kɛnyɔ

14. Woho akɔna wakayokaloyaka Hɔsea tshuki diande nde la Ngɔmɛrɛ?

¹⁴ Dia sho shihodia dimɛna diɔtɔnganelo diele lam’asa akambo wakete lo luudu la Hɔsea ndo diɔtɔnganelo diaki lam’asa Isariyɛlɛ la Jehowa, tɔsɛdingole ɛtɛkɛta ɛnɛ: “[Jehowa] akamvutela ati: Tshoka ntu, utulangi umuntu kanga munanyi, lalangema le eseka [tosale la nde loseka].” (Hosea 3:1) Hɔsea akakitanyiya didjango sɔ lo tɔsa Ngɔmɛrɛ oma le pami kakadjasɛka la nde. Oma lâsɔ, Hɔsea akadjangɛ wadɛnde la wolo tshɛ ate: “Dieli la ye dia ntshikala la mi nshi efula. Tuyakimuki lu luseka, tuyalaki la pami kekina.” (Hosea 3:2, 3) Ngɔmɛrɛ aketawɔ engwelo ndo Hɔsea akakaloya diɔtɔnganelo diawɔ dia tshuki. Ngande wakakotshama dikambo sɔ lo woho wakongaka Nzambi la wodja w’Isariyɛlɛ ndo wa Juda?

15, 16. a) L’atei w’akambo akɔna wakakoke wodja waki Nzambi wakalongola dilanya mbokama kɛtshi oma le nde? b) Ngande wakakotshama Hosea 2:18?

¹⁵ Kânga mbaki ase Isariyɛlɛ ndo ase Juda lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna, Nzambi akakambe la aprɔfɛta ande dia ‘tɛkɛta lo etema awɔ.’ Dia vɔ mbokama kɛtshi oma le Nzambi, wodja ande wakahombe ndjatshumoya ndo kalola le Omɛwɔ Lâkanga, oko wakakalola Ngɔmɛrɛ le omɛnde. Oma lo etena kɛsɔ Jehowa akakoke mbɔsa wodja wakandasha dilanya waki oko wadɛnde oma “l’usui” wa Babilɔna ndo mbakaloya la Juda ndo la Jerusalɛma. (Hosea 2:14, 15) Nde akakotsha daka sɔ lo 537 N.T.D.

¹⁶ Nzambi akakotsha nto daka nɛ diata ɔnɛ: “Dimi layudja la nyama ya l’ukunda, fudu ya l’ulungu la diango dia yakutula dia la kete sheki dikambu diaye. Dimi layokola eta la yombo, layunya ta uma lu kete, layuwetamia la lutui tshitshi.” (Hosea 2:18) Atshikadi w’ase Juda wakakalola lo nkɛtɛ yawɔ ya lôtɔ wakadjasɛ lo wɔladi ndo vɔ komonga ndoko la dikambo dia mboka wɔma wa waa nyama. Prɔfɛsiya kɛsɔ kakakotshama nto lo 1919 T.D., etena kakatshungɔ atshikadi w’Isariyɛlɛ wa lo nyuma oma lo “Babilona ka Wuki,” tshunda dia ɛtɛmwɛlɔ wa kashi wa l’andja w’otondo. Vɔ wekɔ lo mbidjasɛ kakianɛ lo lotui ntshitshi ndo wekɔ lo ngɛnangɛna lo paradiso ka lo nyuma kâmɛ l’asekawɔ, wele la elongamelo ka nsɛna pondjo pondjo la nkɛtɛ. Waonga wele oko waa nyama kema l’atei w’Akristo wa mɛtɛ asɔ.​—Enyelo 14:8; Isaya 11:6-9; Ngalatiya 6:16.

Tolame wetshelo ɛsɔ lo otema

17-19. a) Waonga akɔna waki Nzambi wakeketshamaso dia mbokoya? b) Ngande wahomba kɛtshi ndo kandji ka Jehowa monga la shɛngiya le so?

¹⁷ Nzambi ekɔ kanga kɛtshi ndo mbokanaka kandji, ndo sho pombaka sala ngasɔ. Ɔsɔ ekɔ wetshelo ɔmɔtshi wakondjaso oma lo totshapita ta etatelo ta Hosea. (Hosea 1:6, 7; 2:23) Woho waketawɔ Nzambi dia mboka ase Isariyɛlɛ wakayatshumoya kɛtshi mbɔtɔnɛka la yokedi yakasambiyama yata ɔnɛ: “One latusheka kolo yandi, hatongonaka. Keli one latushulaka ndu latosekaka kolo yandi, ayukama ketshi.” (Tukedi 28:13) Atshi wa kɔlɔ wakayatshumoya keketshamaka nto la ɛtɛkɛta waki omembi w’esambo wata ɔnɛ: “Elambu watongenangenaka [Jehowa] weli sulu diambate. [Nzambi] li, we hatuni sulu diambate kana utema wa ndjakitshakitsha.”​—Osambu 51:17.

¹⁸ Prɔfɛsiya ka Hɔsea mbikaka epole ɔsɛkɛ lo kɛtshi ndo kandji koka Nzambi katɛmɔlaso anto. Oyadi anto amɔtshi wambotakɔ mboka yande yosembwe, vɔ kokaka ndjatshumoya ndo kalola nto oya le nde. Naka vɔ ntsha ngasɔ, kete Jehowa ayowalongola. Nde akoke anto wa lo wodja wa Isariyɛlɛ wakayatshumoya, mbuta ate wodja wakadje la nde sheke ya tshuki dia didjidji kɛtshi. Kânga mbakiwɔ kokitanyiya Jehowa ndo ‘mbakawanyangiya l’Ekila la Isariyɛlɛ, nde akawaokaka kɛtshi ndo akohɔka dia vɔ waki emunyi.’ (Osambu 78:38-41) Kɛtshi ka ngasɔ pombaka totshutshuya dia sho tetemala kɛndakɛnda la Jehowa, Nzambi kaso ka kɛtshi.

¹⁹ Kânga mbakadiangana pɛkato yele oko odiakelo, wovi, ndo loseka lo Isariyɛlɛ, Jehowa ‘akatɛkɛta lo otema ande.’ (Hosea 2:14; 4:2) Etema aso hita ndo omamemelo aso le Jehowa pombaka keketshama etena kakanaso yimba lo kɛtshi ndo kandji kande. Nyɛsɔ toyambole shoamɛ ɔnɛ: ‘Ngande wakokami mbokoya dimɛna dimɛna kɛtshi ndo kandji ka Jehowa lo woho wadjasɛmi la anto akina na? Naka osekami Okristo lakasalɛ kɔlɔ ambɔnɔmba edimanyelo, onde dimi lekɔ suke dia mbodimanyiya l’ɛnyɛlɔ kaki Nzambi?’​—Osambu 86:5.

20. Sha ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi dia mɛnya ɔnɛ sho pombaka monga la wɛkamu lo elongamelo kasha Nzambi.

²⁰ Nzambi mbishaka elongamelo ka mɛtɛ. Ɛnyɛlɔ, nde akalake ate: “Dimi layutuwusha . . . ukidi wa Akora uku suku di’elungamelu.” (Hosea 2:15) Okongamelo wa Jehowa w’edjedja waki oko wadɛnde aki la elongamelo ka shikaa ka kaloyama lo nkɛtɛ yande ya lôtɔ, lɛnɛ akatanemaka “ukidi wa Akora.” Ekotshamelo ka daka sɔ, lo 537 N.T.D., toshaka ɔkɔkɔ w’oshika wa ngɛnangɛna lo elongamelo ka shikaa kambokitsha Jehowa la ntondo kaso.

21. Ɔkɛndɛ akɔna wele la ewo lo woho wakɛndakɛndaso la Nzambi?

²¹ Dia tetemala kɛndakɛnda la Nzambi, sho pombaka tetemala kondja ewo kande ndo kamba la tɔ olimu lo nsɛnɔ yaso. Wodja wa Isariyɛlɛ komonya la ewo ka Jehowa. (Hosea 4:1, 6) Eelo, anto amɔtshi wakɔsaka wetshelo waki Nzambi la nɛmɔ efula, wakatshaka akambo lo yoho yɔtɔnɛ la wetshelo akɔ ndo wakatshɔkwama efula. Hɔsea aki ɔmɔtshi l’atei awɔ. Kɛsɔ mbakokaso mbuta ndo lo dikambo dia anto 7000 wa lo nshi y’Elidja waki kokusamɛ Baala. (1 Khumi ya Dikanga 19:18; Romo 11:1-4) Lowando laso lo wetshelo waki Nzambi ayotokimanyiya dia sho tetemala kɛndakɛnda la Nzambi.​—Osambu 119:66; Isaya 30:20, 21.

22. Ngande wahomba apɔstazi mbɔsama?

²² Jehowa nongamɛka dia anto walɔmbɔla wodja ande mbikadja apɔstazi. Hosea 5:1 mbutaka ɔnɛ: “Nyu elombodi, nyulungi dikambu ne! Nyu wa lu luudu la khum’ekanga, nyuhuke tui! Elumbwelu kene kambuya le nyu, ne dia nyu nyaki utamba a ntakanya la Mizipa, la otei wambemi la Tabora.” Ewandji w’apɔsta wakikɔ djonga ndo ɔtɛi le ase Isariyɛlɛ lo mbatshutshuya dia tɛmɔla dikishi. Okongo wa Tabɔra ndo dihole diakawelɛka ɔnɛ Mizipa mbaki ahole wa ɔtɛmwɛlɔ wa kashi wa ngasɔ.

23. Wahɔ akɔna wamboyokondja oma lo wekelo wa Hosea tshapita 1 polo 5?

²³ Polo lanɛ, prɔfɛsiya ka Hɔsea ambotɛnya dia Jehowa ekɔ Nzambi ka kɛtshi kasha elongamelo ndo katshɔkɔla wanɛ wakamba la wetshelo ande ndo wakadja apɔstazi. Oko ase Isariyɛlɛ wa lo nshi y’edjedja wakayatshumoya, nyɛsɔ toyange Jehowa ndo toyatshutshuyake nshi tshɛ dia mbɔngɛnyangɛnya. (Hosea 5:15) Lo ntsha ngasɔ, tayona kɛnɛ kele ɔlɔlɔ ndo tayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ wahakoke mbɛdikama ndo la ki kele la wanɛ tshɛ wakɛndakɛnda la Nzambi la kɔlamelo.​—Osambu 100:2; Filipi 4:6, 7.

[Nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi]

Ngande wayoyokadimola?

• Diwala dia Hɔsea nde la Ngɔmɛrɛ diekɔ didjidji dia na?

• Lande na kaki Jehowa la kilombo nde la ase Isariyɛlɛ?

• Wetshelo akɔna w’oma lo Hosea tshapita 1 polo 5 wambokambiya?

[Osato wa lo lɛkɛ 9]

Onde wɛ mbeyaka ele didjidji dia wadi aki Hɔsea?