Lande na kahombayɛ ndjakimɔ le Jehowa?

‘L’otsho ɔnɛ, ondjelo wa Nzambi kami akayemala suke la mi.’—ETSHA 27:23.

1. Wanya akɔna watakola wanɛ wayanga batizama, ndo dikambo sɔ monyiyaka ambola akɔna?

“OMA l’ekimanyielo k’olambo wa Yeso Kristo, onde nyakayatshumoya lo pɛkato yanyu ndo ndjâkimɔ le Jehowa dia ntshaka lolango lande?” Ɔsɔ ekɔ dimbola dimɔtshi lo ambola ahende watokadimolaka wanɛ wayanga batizama otsha l’ekomelo ka sawo dia batismu. Lande na kahomba Akristo ndjakimɔ le Jehowa? Ɛlɔlɔ akɔna wakondjaso lo ndjakimɔ le Nzambi? Lande na kele Nzambi hakoke mbetawɔ ɔtɛmwɛlɔ w’onto naka nde hayakimwe le nde? Dia nkadimola ambola asɔ, ntondotondo sho pombaka nsɛdingola kɛnɛ kelɛwɔ ndjakimɔ.

2. Kakɔna kalembetshiya ndjakimɔ le Jehowa?

² Kakɔna kalembetshiya ndjakimɔ le Nzambi? Tende woho wakalembetshiya ɔpɔstɔlɔ Paulo diɔtɔnganelo diaki lam’asande la Nzambi. La ntondo ka masuwa wakinde lɔkɔ nde l’anto akina ninda, nde akelɛ Jehowa ɔnɛ ‘Nzambi kami.’ (Adia Etsha 27:22-24.) Akristo wa mɛtɛ tshɛ wekɔ anto waki Jehowa. Koko, andja ɔnɛ lo tshɛ kawɔ wekɔ “lu wulu wa kanga kolo.” (1 Joa. 5:19) Akristo komaka anto waki Jehowa etena ketawɔwɔ ndjakimɔ le Nde lo dɔmbɛlɔ. Ndjakimɔ kɛsɔ ekɔ dɔkɔlɔkɔ diasala onto ndamɛ ndo tɔ ndjelanaka la batismu ka l’ashi.

3. Batismu kaki Yeso kaki djembetelo ya na, ndo ngande wakoka ambeki ande mbokoya ɛnyɛlɔ kande?

³ Yeso akatotshikɛ ɛnyɛlɔ ka dimɛna etena kakandasɔnɛ dia nsala lolango laki Nzambi. Lam’ele nde akotɔ lo wodja wa Isariyɛlɛ wakashile ndjakimɔ, nde akashile ndjakimɔ le Nzambi. Koko, lo batismu kande nde akasale dui dimɔtshi dioleki kɛnɛ kakalɔmbamaka l’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ. Ɔtɛkɛta wa Nzambi mɛnyaka ɔnɛ: “Enda, dimi lambuya, dia ndjutsha lulangu laye, we [Nzambi].” (Heb. 10:7; Luka 3:21) Ɔnkɔnɛ, batismu kaki Yeso akɛnyaka woho wakandayakimɔ le Nzambi dia nsala lolango laki She. Ambeki ande mbokoyaka ɛnyɛlɔ kande etena kabatizamawɔ. Koko, lo dikambo diawɔ, batismu ka l’ashi ekɔ djembetelo ya lo sɛkɛ yɛnya dia vɔ wamboyakimɔka le Nzambi lo dɔmbɛlɔ.

Ɛlɔlɔ wakondjaso lo ndjakimɔ le Nzambi

4. Wetshelo akɔna wakondjaso oma lo lɔngɛnyi laki lam’asa Davidi la Jɔnatana lo kɛnɛ kendana la kɔhi?

⁴ Ndjakimɔ k’Okristo ekɔ dui di’ohomba efula. Ndjakimɔ kɛsɔ bu kɔhi y’anyanya. Ko, ɛlɔlɔ akɔna wakondjaso lo ndjakimɔ le Nzambi? Nyɛsɔ tɔsɛdingole ɛlɔlɔ wakondja anto etena kadjawɔ kɔhi l’anto akina. Tɔshi ɛnyɛlɔ ka kɔhi ya lɔngɛnyi. Dia monga l’ɔngɛnyi, onto pombaka mbetawɔ ɔkɛndɛ waya lo dikambo sɔ. Dui sɔ nɔmbaka dia vɔ mbidja kɔhi mɔtshi, mbuta ate onto l’onto ekɔ l’ɔkɛndɛ wa ndjakiyanya dikambo di’ɔngɛnyi ande. Lɔngɛnyi lɔmɔtshi loleki dimɛna latɛkɛtama lo Bible ekɔ lɔnɛ laki lam’asa Davidi la Jɔnatana. Vɔ wakadje ndo sheke ya lɔngɛnyi lawɔ. (Adia 1 Samuele 17:57; 18:1, 3.) Kânga mbele yoho ya lɔngɛnyi ya ngasɔ hayoleka tanema ɛlɔ kɛnɛ, amama efula wa lɔngɛnyi keketalaka etena kadjawɔ kɔhi kana koka onto l’onto dia nde ekɔ l’ɔkɛndɛ otsha le osekande.—Tuk. 17:17; 18:24.

5. Ngande wakakokaka ɔhɔmbɔ ntetemala nkondja ɛlɔlɔ oma le nkumɛnde k’ɔlɔlɔ?

⁵ Ɛlɛmbɛ wakasha Nzambi ase Isariyɛlɛ tɛkɛtaka dikambo dia diɔtɔnganelo dikina diakelaka anto ɛlɔlɔ waya lo mbidja kɔhi. Etena kakalangaka ɔhɔmbɔ ntshikala la nkumɛnde k’ɔlɔlɔ, nde akahombaka ntshika dɔkɔlɔkɔ dia ntshikala pondjo la nkumɛnde. Ɛlɛmbɛ wakataka ɔnɛ: “Naka fumbi ambuta ati: Dimi mbukaka khumemi la wademi ndu an’ami ngandji, dimi haletawo ntshungo dia ndjala la ndjadjasela. Ku khumendi ayuwela la ntundu ka [Nzambi], ayûsukanya la suku kana lasuki la ekoho, ayûtundula wushu lu tui diandi la wuulu, ku ndi ayûkambelaka ulimu pundju.”—Etum. 21:5, 6.

6, 7. a) Ɛlɔlɔ akɔna wakondja anto lo nsala kɔhi? b) Kakɔna kɛnya dikambo sɔ lo diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa?

⁶ Diwala ekɔ diɔtɔnganelo dialɔmba kɔhi ya wolo efula. Diɔ diekɔ tshondo ya kɔhi, koko aha diokanelo dia lofunda. Anto ahende wodjashi tsho aha la ntshukana hawokoke vɔ la anawɔ monga la lotui tshitshi la mɛtɛ. Koko anto ahende wakasale kɔhi ya diwala dia nɛmɔ wekɔ l’ɛkɔkɔ w’eshika wa l’Afundelo wa nsala la wolo dia nkandola la ngandji ekakatanu wakoka mbakomɛ.—Mat. 19:5, 6; 1 Kor. 13:7, 8; Heb. 13:4.

⁷ Lo nshi yakafundamaka Bible, anto wakakondjaka ɛlɔlɔ lo nsala waokanelo lo awui w’okanda kana w’olimu. (Mat. 20:1, 2, 8) Ngasɔ mbediɔ ndo ɛlɔ kɛnɛ. Ɛnyɛlɔ, sho kondjaka wahɔ lo mfunda diokanelo diaso lofunda la ntondo ka ndjasha l’awui w’okanda kana la ntondo ka ntatɛ nkamba olimu. Omalɔkɔ, naka kɔhi keketshaka waɔtɔnganelo wele oko lɔngɛnyi, diwala ndo olimu, kete hoke ndjakimɔ tshɛ dia monga la diɔtɔnganelo la Jehowa! Nyɛsɔ kakianɛ tɔsɛdingole ɛlɔlɔ wakakondja anto wa lo nshi y’edjedja lo ndjakimɔ le Jehowa Nzambi ndo woho wakaleke dikambo sɔ kɔhi y’akambo akina.

Ɛlɔlɔ wakakondja ase Isariyɛlɛ lo ndjakimɔ le Nzambi

8. Kakɔna kakalembetshiyaka ndjakimɔ k’ase Isariyɛlɛ le Nzambi?

⁸ Wodja w’Isariyɛlɛ lo tshɛ kawɔ wakayakimɔ le Jehowa etena kakawatshike dɔkɔlɔkɔ le nde. Jehowa akâtshumanya suke l’okongo wa Sinai ndo nde akawatɛ ate: “Naka nyayulunga diui diami, ndu nyayulama daka diami, nyu nyayuyala wudja ami l’atei a wedja tshe.” Wodja w’otondo wakakadimola vɔate: “Shu tayutsha akambu aso tshe wakati [Jehowa].” (Etum. 19:4-8) Ndjakimɔ k’ase Isariyɛlɛ konembetshiyaka tsho ntshika dɔkɔlɔkɔ. Dui sɔ diakalembetshiyaka dia vɔ wakahombe monga wodja wa Jehowa ndo nde akawaɔsaka oko ‘wodja ande wa lânde.’

9. Ɛlɔlɔ akɔna wakakondjaka ase Isariyɛlɛ lo ndjakimɔ le Nzambi?

⁹ Ase Isariyɛlɛ wakakondja wahɔ lo woho wakiwɔ wodja wa Jehowa. Nde aki la kɔlamelo le wɔ ndo akakotshaka ehomba awɔ oko ombutshi wa ngandji wayakiyanya dikambo di’ɔnande. Nzambi akatɛ ase Isariyɛlɛ ate: “Wali mbeyaka mbuhela ona lalomiandi? Umbutshi huki on’andi lakanduti ketshi uka? Vo mbeyaka mbuhela undu, keli dimi haleyi nkuhela.” (Is. 49:15) Jehowa akawasha Ɛlɛmbɛ lo tshimbo ya Mɔsɛ dia mbalɔmbɔla, akâkeketshaka lo tshimbo y’aprɔfɛta ndo akâkokɛka lo tshimbo y’andjelo. Omembi w’esambo ɔmɔtshi akafunde ate: “Ndi katenyaka Jakoba diui diandi, ndu elembe andi la adjangu andi le Isariyele. Ndi kuntshela wedja tshe pupu.” (Osam. 147:19, 20; adia Osambu 34:7, 19; 48:14.) Oko wakakokɛka Jehowa wodja wakinde lo nshi y’edjedja, woho akɔ wâmɛ mbasalande lo dikambo dia wanɛ wayakimɔ le nde nshi nyɛ.

Ɔkɔkɔ wahombaso ndjakimɔ le Nzambi

10, 11. Onde sho mbotɔka lo nkumbo kaki Nzambi ka l’andja w’otondo? Lembetshiya.

¹⁰ Etena kakana onto yimba dia kana nde kokaka ndjakimɔ ndo batizama, nde mbeyaka ndjambola ɔnɛ: ‘Lande na kahamakoke ntɛmɔla Nzambi kânga handjakimwe le nde?’ Okadimwelo wa dimbola sɔ mɛnamaka hwe etena kasɛdingolaso woho watɔsa Nzambi. Ohokanyiya yema dia l’ɔtɛ wa pɛkato kaki Adama, sho tshɛ tamboyotɔ l’andja wa nkumbo ka Nzambi. (Romo 3:23; 5:12) Ndjakimɔ kaso le Nzambi ekɔ dui di’ohomba efula dia sho mbetawɔma lo nkumbo kande ka l’andja w’otondo. Nyɛsɔ tende lande na kediɔ ngasɔ.

¹¹ Ndoko ombutshi w’onto wakoka mbota ɔna lele kokele. (1 Tim. 6:19) Sho hatotɔ oko ana wa Nzambi nɛ dia etena kakasale ambutshi aso wa ntondo pɛkato, takangana la Shɛso ndo Otungi aso wa ngandji. (Ɛdika la Euhwelu k’Elembe 32:5.) Ntatɛ oma l’etena kɛsɔ, anto wa l’andja w’otondo wekɔ lo nsɛna l’andja wa nkumbo kaki Jehowa ndo vɔ mangana la Nzambi.

12. a) Ngande wakoka anto wele kema kokele mbetawɔma lo nkumbo ka Nzambi? b) Wanya akɔna wahomba onto ntakola la ntondo ka batizama?

¹² Kânga mbediɔ ngasɔ, l’onto ndo l’onto sho kokaka nɔmba Nzambi dia nde tetawɔ lo nkumbo kande lo monga ekambi ande.a Ngande wakoka dikambo sɔ salema oko weso atshi wa pɛkato? Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ɔnɛ: “Shu takekesanela la [Nzambi] lu nyoi ka On’andi lam’akisu atunyi.” (Romo 5:10) Lo batismu, sho nɔmbaka Nzambi dia nde tosha nkum’otema k’ɔlɔlɔ dia mbetawɔma le nde. (1 Pet. 3:21) Koko, sho pombaka ntakola wanya amɔtshi la ntondo ka batizama. Sho pombaka mbeka dia mbeya Nzambi, dia ndjaɛkɛ le nde, ndjatshumoya ndo dia nkadimola otema. (Joa. 17:3; Etsha 3:19; Heb. 11:6) Ndo sho pombaka nto ntakola nna dikina dia mbetawɔma lo nkumbo ka Nzambi. Nna diakɔna sɔ?

13. Lande na kahomba onto ntshika dɔkɔlɔkɔ dia ndjakimɔ le Nzambi dia nde mbetawɔma lo nkumbo k’atɛmɔdi Ande?

¹³ La ntondo k’onto lambanganaka la Nzambi mbɔtɔ lo nkumbo k’ekambi waki Nzambi, ntondotondo nde pombaka ntshika dɔkɔlɔkɔ le Jehowa. Dia nshihodia dikambo sɔ dimɛna, tɔshi ɛnyɛlɔ ka papa kɛmɔtshi ka ngandji kamboyakiyanya dikambo di’ɔna etshike ɔmɔtshi ndo amboyanga dia mbôta oko ɔna yanyi. Papa kɛsɔ mbeyamaka oko onto l’ɔlɔlɔ. Koko, la ntondo ka nde mbetawɔ ɔna ɔsɔ oko ɔnande, nde kombolaka di’ɔna ɔsɔ ntshika dɔkɔlɔkɔ dimɔtshi. Ɔnkɔnɛ, papa kɛsɔ kokaka mbuta ɔnɛ: “La ntondo ka dimi ketawɔ oko ɔnami, dimi nangaka mbeya dia kana wɛ ayombokaka ngandji ndo ayɔnɛmiyaka oko shɔ.” Paka naka ɔna ɔsɔ ambetawɔ dia nsala dikambo sɔ mbakoka papa kɛsɔ mbêtawɔ lo nkumbo kande. Shi dikambo sɔ mbokɛmaka? Lo yoho yakɔ yâmɛ mbele, Jehowa mbetawɔka paka wanɛ wetawɔ dia ntshika dɔkɔlɔkɔ dia ndjakimɔ le nde dia vɔ mbɔtɔ lo nkumbo kande. Bible mbutaka ɔnɛ: ‘Nyoyalambole le nde oko olambo wasɛna ndo ndjakimɔ lo yoho yetawɔnde.’—Romo 12:1.

Ndjakimɔ ekɔ djembetelo ya ngandji ndo ya mbetawɔ

14. Lo yoho yakɔna yele ndjakimɔ ekɔ djembetelo ya ngandji?

¹⁴ Ntshika dɔkɔlɔkɔ dia ndjakimɔ le Nzambi ekɔ djembetelo ya ngandji k’oma k’ɛse otema kokaso Jehowa. Lo toho tɔmɔtshi, dui sɔ diekɔ oko dɔkɔlɔkɔ dia diwala. Pami k’Okristo katshukana mɛnyaka ngandji kande lo ntshika dɔkɔlɔkɔ diande dia ntshikala la kɔlamelo le wadɛnde oyadi kakɔna tshɛ kayotomba. Ɔsɔ ekɔ dɔkɔlɔkɔ mbatshikande koko aha daka di’anyanya. Nde shihodiaka dia nde hatokoka monga la diɛsɛ dia mbidjasɛ la nde oko wadɛnde naka nde hatshiki dɔkɔlɔkɔ dia diwala. Woho akɔ wâmɛ mbele, hatokoke nkondja ɛtshɔkɔ tshɛ waya lo monga anto wa lo nkumbo kaki Jehowa naka hatotshiki dɔkɔlɔkɔ dia ndjakimɔ le nde. Ɔnkɔnɛ, sho ndjakimɔka le Nzambi nɛ dia kânga mbeso anto wele kema kokele, sho kombolaka monga anto ande ndo sho mbɔsaka yɛdikɔ ya ntshikala la kɔlamelo otsha le nde oyadi kakɔna tshɛ kayotomba.—Mat. 22:37.

15. Ngande wɛnya ndjakimɔ mbetawɔ?

¹⁵ Etena kayakimɔso le Nzambi, sho kɛnɛmɔlaka mbetawɔ kaso. Bonde kediɔ ngasɔ? Mbetawɔ kele la so otsha le Jehowa toshikikɛka dia ndjasukanya la Nzambi ekɔ dikambo di’ɔlɔlɔ le so. (Osam. 73:28) Sho mbeyaka dia hatongaka nshi tshɛ wɔdu dia nkɛndakɛnda la Nzambi etena kasɛnaso l’atei wa “lolonga la kolo ndu lahasimbwi,” koko sho ndjaɛkɛka lo daka diaki Nzambi diata dia nde ayosukɛ welo wadjaso. (Fil. 2:15; 4:13) Sho mbeyaka dia tekɔ anto wele kema kokele, koko tekɔ l’eshikikelo dia Jehowa ayotoka kɛtshi kânga etena kasalaso munga. (Adia Osambu 103:13, 14; Romo 7:21-25.) Tekɔ la mbetawɔ dia Jehowa ayɔtshɔkɔla welo wadjaso dia nama olowanyi aso.—Jobo 27:5.

Ndjakimɔ le Nzambi mbelaka ɔngɛnɔngɛnɔ

16, 17. Lande na kele ndjakimɔ le Jehowa mbishaka ɔngɛnɔngɛnɔ?

¹⁶ Ndjakimɔ le Jehowa mbelaka ɔngɛnɔngɛnɔ nɛ dia dui sɔ nɔmbaka dia sho ndjalambola le nde. Yeso akate dui dia mɛtɛ di’ohomba efula etena kakandate ɔnɛ: “Ɔngɛnɔngɛnɔ wa mbisha, ndeka wa nongola.” (Etsha 20:35, Dyookaneelo dy’Oyooyo) Yeso akɛnyi ɔngɛnɔngɛnɔ waya lo mbisha etena kakandakambaka olimu ande la nkɛtɛ. Etena kaki dui sɔ ohomba, nde komumuyaka, kɔndɛka ndo akayahombiaka akambo amɔtshi dia nde nkimanyiya anto akina dia ntana mboka ka lɔsɛnɔ. (Joa. 4:34) Yeso akokaka ɔlɔ lo ngɛnyangɛnya otema wa She. Yeso akate ate: “Dimi latutshaka akambu watôngenyangenyaka nshi tshe.”—Joa. 8:29; Tuk. 27:11.

¹⁷ Ɔnkɔnɛ, Yeso akɛnya ambeki ande yoho ya lɔsɛnɔ yela ɔngɛnɔngɛnɔ etena kakandate ate: “Naka untu alanga ndjelami, ndi [ayasɛkɛ].” (Mat. 16:24) Nsala dui sɔ ndekaka tosukanya la Jehowa. Onde sho kokaka ntana onto okina lakoka ndjakiyanya la ngandji tshɛ lo dikambo diaso ko ndeka Yeso?

18. Bonde kele nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ la ndjakimɔ kaso le Jehowa mbishaka ɔngɛnɔngɛnɔ woleki ndjakimɔ le ɛngɔ kɛmɔtshi kana le onto okina tshɛ?

¹⁸ Ndjakimɔ le Jehowa ndo nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ la ndjakimɔ kaso lo nsala lolango lande ayotela ɔngɛnɔngɛnɔ efula oleki ndjakimɔ le oseka ɛngɔ kekina tshɛ kana le onto okina tshɛ. Ɛnyɛlɔ, anto efula wayasha l’oweso wa lomombo la l’emunyi hawokondja ɔlɔ ndo ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛtɛ. Koko, wanɛ wayakimɔ le Jehowa tanaka ɔngɛnɔngɛnɔ wa pondjo pondjo. (Mat. 6:24) Diɛsɛ diele la wɔ dia monga “ekambi kame la [Nzambi]” mbashaka ɔngɛnɔngɛnɔ. Vɔ hawoyakimɔ l’olimu ɔmɔtshi, koko le Nzambi kaso kele la lowando. (1 Kor. 3:9) Ndoko onto lele la lowando oko nde. Nde ayokoma polo lo nkaloya ekambi ande wa kɔlamelo waya esombe akɛnda dia vɔ ngɛnangɛnaka pondjo pondjo.—Jobo 33:25; adia Heberu 6:10.

19. Diɛsɛ diakɔna diakondja wanɛ wayakimɔ le Jehowa?

¹⁹ Ndjakimɔ le Jehowa tokimanyiyaka dia sho monga la diɔtɔnganelo dia ma ma la nde. Bible mbutaka ɔnɛ: “Nyusukani le [Nzambi] ku ndi ayusukana le nyu.” (Jak. 4:8; Osam. 25:14) Lo sawo diayela, tayɔsɛdingola lande na kakokaso monga l’eshikikelo k’ɔnɛ nsɔna dia monga anto waki Jehowa ekɔ dui dia lomba.

[Nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi]

Ngande wayoyokadimola?

• Ndjakimɔ le Nzambi kɛdikɛdi na?

• Ɛlɔlɔ akɔna wakondjaso lo ndjakimɔ le Nzambi?

• Lande na kele ekɔ ohomba di’Akristo ndjakimɔ le Jehowa?

[Osato wa lo lɛkɛ 6]

Nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ la ndjakimɔ kaso mbelaka ɔngɛnɔngɛnɔ wa pondjo