Ɔnɛ lele Ɔnɔmbɔdi aso wakamba olimu ɛlɔ kɛnɛ
“Ndi akatshu atalembia, ndu dia ntolembia.”—ENY. 6:2.
1, 2. a) Olimu akɔna wakasale Kristo oko Nkumekanga ntatɛ lo 1914 wɔkɔndwami lo Bible? b) Akambo akɔna wakasale Kristo kam’akandahenyama l’okudi?
KRISTO akâhenyama l’okudi oko Nkumekanga ka lo Diolelo diaki Jehowa diakakimɔma l’anya wa Mɛsiya lo 1914. Ngande wakokaso kanyiya kakianɛ woho wayande? Oko wende Nkumekanga kodjashi lo nkiti ka Diolelo diande, nde ekɔ lo nshishima la nkɛtɛ mbala la mbala dia mɛna woho walɔmbwama tshumanelo diande. Oko wediɔ ngasɔ, sho pombaka ntshikitanya yoho yaso ya lɔsɛnɔ. Dibuku dia Esambu ndo dia Enyelo mbɛnyaka oko nkumekanga kele la wolo kahemi lâdiko dia falasa oko ‘ɔnɛ latalɛmbia ndo latatetemala la ta diande polo ndo l’edjelo k’otshumba.’—Eny. 6:2; Osam. 2:6-9; 45:1-4.
2 Etshelo ka ntondo kakasale Kristo oko Nkumekanga l’ɔkɔngɔ wa nde mbahenyama l’okudi, aki otshumba wakandadje ‘Diabolo nde la andjelo ande.’ Oko wende Mikael arkandjelo dia nɔmbɔla andjalo ande, Kristo akalɛndja Satana nde la ɛdiɛngɛ ande ndo akawakadja oma l’olongo w’ekila oya l’emamu wa nkɛtɛ. (Eny. 12:7-9) Oma lâsɔ, oko wende “dikendji dia sheki” diaki Jehowa, Yeso akaye nde la She dia ndjɔsɛdingola tɛmpɛlɔ ka lo nyuma. (Mal. 3:1) Nde akalombosha Lokristokristo, mbuta ate etenyi koleki woke ka “Babilona ka Wuki,” akâtane l’onongo wa dikila ndo l’onongo wa monanyi ka lo nyuma kakawasalaka kâmɛ la ase pɔlitikɛ wa lo dikongɛ di’akambo nɛ.—Eny. 18:2, 3, 24.
Kristo ambɛdia ɔhɔmbɔ ande wa la nkɛtɛ
3, 4. a) Olimu akɔna wakakambe Kristo oko “dikendji” dia Jehowa? b) Ɔsɛdingwelo wa tɛmpɛlɔ wakashola dui diakɔna? c) Oko wende Ɔtɛ w’etshumanelo, ɔsɔnwɛlɔ akɔna wakasale Yeso?
3 Ɔsɛdingwelo wakasale Jehowa nde la “dikendji” diande wakayosholaka nto wongelo wa olui w’Akristo wa mɛtɛ lo tɛmpɛlɔ ka lo nyuma ka la nkɛtɛ mbuta ate, wanɛ waki kondjatambiyaka l’ɛtɛmwɛlɔ wa lo Lokristokristo. Koko, kânga Akristo w’akitami asɔ, mbuta ate “ana wa Lewi” wakahombe mbɛdiama. Kɛsɔ mbɔtɔnɛka la prɔfɛsiya kakewoya Malaki ɔnɛ: “Ndi [Jehowa] ayudjase uku ondelodi, la ombedishi wa fesa. Ndi ayedia ana apami wa Lewi, ayâlelola uku paunyi la fesa. Okone vo wayulambula [Jehowa] elambu w’ololo.” (Mal. 3:3) Jehowa akakambe la “dikendji dia sheki,” Kristo Yeso dia ndjɛdia Isariyɛlɛ wa lo nyuma ɔsɔ.
4 Koko, Kristo akatane Akristo w’akitami akɔ wâmɛ wa kɔlamelo wasala la wolo awɔ tshɛ dia mbisha ase luudu la mbetawɔ mbo ya ndɛ ya lo nyuma lo tena diayɔ. Ntatɛ lo 1879, oyadi l’atei wa tena di’ɔlɔlɔ kana dia kɔlɔ vɔ wakatondja akambo wa mɛtɛ w’oma lo Bible, wendana la Diolelo diaki Nzambi lo periodikɛ kɛnɛ. Yeso akate dia ‘lam’ayondoya’ dia ndjɔsɛdingola ase luudu lande lo “ekumelu k’etena kene,” nde ayohomba ntana ɔhɔmbɔ ɔmɔtshi awasha “mbu ya nde yawo lu tena diayo.” Nde akahombe ndjotɛ okambi ɔsɔ dia nde ekɔ la ɔtshɔkɔ ndo “ayûkitsha ladiku dia diango diandi tshe” dia la nkɛtɛ. (Mat. 24:3, 45-47) Oko wende Ɔtɛ w’etshumanelo k’Akristo, Kristo ekɔ lo nkamba ‘l’ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo wa kɛsɔ’ ɔsɔ dia nɔmbɔla wahɔ Ande wa Diolelo la nkɛtɛ. Nde ekɔ lo mbisha akitami wele “antu wa luudu landi” ndo “ekoko ekina” wasekawɔ ɛlɔmbwɛlɔ lo tshimbo ya Olui-walɔmbɔla.—Joa. 10:16.
Dinela dia la nkɛtɛ
5. Olimu akɔna wakasale Kristo oko Nkumekanga wakɛnyi Joani l’ɛnɛlɔ?
5 Ɔpɔstɔlɔ Joani akɛnyi ɛnɛlɔ ka dikambo dikina diakahombe ndjosala Nkumekanga Mɛsiya lo “lushi la Khumadiondjo,” l’ɔkɔngɔ wa Nde mbahenyama l’okudi lo 1914. Joani akafunde ate: “Dimi lakendi menyi ku dingi dia wema; lakenyi untu lufanyi la ona untu undjashi lu ndingi diako. Ndi aki la dembo dia kusu l’ote andi, la lukuwa la diesa lu lunya landi.” (Eny. 1:10; 14:14) Joani akoke dui dia ondjelo ɔmɔtshi oma le Jehowa diatɛ Omunyi dia nde ntoma lokuwa lande la dinela nɛ dia “diango dia dinela dia la kete diambela.”—Eny. 14:15, 16.
6. Kakɔna kakate Yeso kakahombe ndjosalema l’edjedja ka wonya?
6 “Dinela dia la kete” sɔ toholaka wɛɛla waki Yeso wa eponga la kangaka. Lo wɛɛla ɔsɔ Yeso akayaɛdika la pami kakonɛ woho w’eponga l’ekambɔ kande la kanyi ya ndjokondja eponga efula w’amɛna, walembetshiya “ana wa diulelu,” mbuta ate Akristo w’akitami wa mɛtɛ wayotolɛ kâmɛ lande lo Diolelo diande. Koko, l’atei wa deke otunyi ande “Diabolo” akayonɛ kangaka l’ekambɔ kakɔ, mbuta ate: “ana wa kanga kolo.” Kanga ekambɔ akadjangɛ ase olimu ande dia vɔ ntshika dia eponga la kangaka mbola kâmɛ edja ndo l’etena ka dinela, mbuta ate ‘ekomelo ka dikongɛ nɛ di’akambo.’ L’etena kɛsɔ, nde akahombe ndjotoma andjelo ande dia vɔ ndjokakitola eponga la kangaka.—Mat. 13:24-30, 36-41.
7. Ngande watane Kristo “dinela dia la kete”?
7 Lo ekotshamelo k’ɛnɛlɔ kakawasha Joani, Yeso akatatɛ nɔmbɔla olimu wa dinela wa l’andja w’otondo. “Dinela dia la kete” diakatatɛ ntshumanya atshikadi wa “ana wa diulelu” wa l’atei w’anto 144 000, mbuta ate ‘eponga’ wa lo wɛɛla wa Yeso. Otshikitanu wele lam’asa Akristo wa mɛtɛ la wa kashi wakayɛnamaka lo yoho ya hwe l’ɔkɔngɔ wa Ta dia ntondo dia l’andja w’otondo, woho ɔnɛ wele dikambo sɔ diakayokimanyiyaka lo yoho y’efula dia ntshumanya etenyi ka hende ka “dinela dia la kete,” mbuta ate olui okina w’ɛkɔkɔ. Olui ɔsɔ kema “ana wa diulelu” koko vɔ wekɔ “ului a wuki” wele ambolami wa Diolelo. Vɔ ndja oma l’atei wa “wauhu tshe ndu uma lu weuhu w’antu tshe, ndu w’eteketa tshe.” Vɔ wekɔ lo nɛmbɛ Diolelo diaki Mɛsiya diokengami la Yeso Kristo nde la anto 144 000 wele “ekilami” wayotolɛ kâmɛ la nde lo lowandji la l’olongo.—Eny. 7:9, 10; Dan. 7:13, 14, 18.
Woho walɔmbwama tshumanelo
8, 9. a) Kakɔna kɛnya dia Kristo hasɛdingola tsho lɔkɛwɔ l’ase etshumanelo lo tshɛ kawɔ, koko nde sɛdingolaka ndo yoho ya lɔsɛnɔ lasɛna onto l’onto? b) Oko wɛnyamidiɔ lo lɛkɛ 26, naa “akambu a waki wa Satana” wahombasɔ mbewɔ?
8 Takɛnyi lo sawo dia mbala ketshi woho wakasɛdingolaka Kristo dimɛna dimɛna eongelo ka lo nyuma ka tshumanelo dia lo ntambe ka ntondo T.D. Lo nshi yaso nyɛ, oko wolɛnde oko Nkumekanga kele la “wulu tshe ndu l’ulungu ndu la kete,” Kristo lele Ɔnɔmbɔdi aso mbele Ɔtɛ wa tshumanelo dia l’andja w’otondo ndo di’emendji adiɔ. (Mat. 28:18; Kol. 1:18) Jehowa “akûkitsha ote w’akambu tshe w’ekelizia” k’akitami. (Ef. 1:22) Oko wende Ɔtɛ, ndoko dikambo kânga ɔtɔi dieta l’atei wa tshumanelo ndekana 100 000 di’Ɛmɛnyi wa Jehowa diakoka mbohandɔ.
9 Yeso akatomɛ etshumanelo k’edjedja ka la Tuyatira losango ɔnɛ: “Ona [Nzambi] leli la ashu uku lumbi la dja, . . . kata akambu ane. Dimi mbeyaka etsha aye.” (Eny. 2:18, 19) Nde akahangwɛ anto amɔtshi wa l’etshumanelo kɛsɔ l’ɔtɛ w’akambo wa mindo wakawasalaka ndo wa yoho yawɔ ya lɔsɛnɔ ya lokaki, lo mbatɛ ɔnɛ: “Dim’ako katushishimaka ashu w’ekongo ndu etema, ku layufuta untu l’untu uku etsha an[de].” (Eny. 2:23) Ɛtɛkɛta ɛsɔ mɛnyaka dia Kristo hasɛdingola tsho lɔkɛwɔ l’ase etshumanelo lo tshɛ kawɔ, koko nde sɛdingolaka ndo yoho ya lɔsɛnɔ lasɛna onto l’onto. Yeso akândola Akristo amɔtshi wa la Tuyatira waki ‘kondjelaka akambo wa weke waki Satana.’ (Eny. 2:24) Woho akɔ wâmɛ mbele ɛlɔ kɛnɛ, Yeso mbetawɔka ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka kana epalanga watona djatambiya lo “akambu a waki wa Satana,” lo tshimbo ya Ɛtɛrnɛtɛ kana tɔkɛnyɔ ta ngala ta lo vidɛo kana y’ekanelo ka lomba ka kɔlɔ kele l’anto wa l’andja ɔnɛ. Nde ngɛnangɛnaka efula etena kɛnande Akristo efula ɛlɔ kɛnɛ wayahombia ndo wasala la wolo awɔ tshɛ dia ndjela ɛlɔmbwɛlɔ kande l’akambo tshɛ wa lo nsɛnɔ yawɔ.
10. Ngande walembetshiyama woho walɔmbwama dikumanyi dia lo tshumanelo oma le Kristo, ko yɛdikɔ yakɔna yahombawɔ mbetawɔ?
10 Kristo ekɔ lo nɔmbɔla tshumanelo diande la ngandji tshɛ lo tshimbo ya dikumanyi diakasɔnama. (Ef. 4:8, 11, 12) Lo ntambe ka ntondo, emendji tshɛ wakotɔ oko ana wa yanyi l’ekimanyielo ka nyuma. Vɔ nembetshiyama lo dibuku dia Enyelo oko tɔɔtɔ lo lonya la Kristo. (Eny. 1:16, 20) Ɛlɔ kɛnɛ, dikumanyi dia lo tshumanelo efula wekɔ anto wa lo lemba l’okina l’ɛkɔkɔ. Vɔ sɔnwamaka l’ɔkɔngɔ wa dɔmbelɔ ndo w’ɛlɔmbwɛlɔ ka nyuma k’ekila, diakɔ diakokawɔ vɔ lawɔ mbɔsama oko wekɔ lo nɔmbwama oma le Kristo, kana la lonya lande. (Etsha 20:28) Koko, vɔ mbetawɔka dia Kristo ekɔ lo nkamba la djui ya tshitshɛ y’apami w’Akristo w’akitami wakenga Olui-walɔmbɔla dia nɔmbɔla ambeki ande la nkɛtɛ.—Adia Etsha 15:6, 28-30.
“Khumadiondjo Jesu, uyi”
11. Lande na kalomɔlomɔso dia mɛna Ɔnɔmbɔdi aso ayaye aha la ntshimbatshimba?
11 L’ɛnɛlɔ kakalongola ɔpɔstɔlɔ Joani, Yeso akawotɛ mbala efula dia nde ekɔ lo ndjaye aha la ntshimbatshimba. (Eny. 2:16; 3:11; 22:7, 20) Aha la tâmu, Yeso akatɛkɛtaka dia oyelo ande dia ndjolanya Babilɔna ka Woke ndo atshikadi wa lo dikongɛ nɛ di’akambo dia kɔlɔ diaki Satana. (2 Tes. 1:7, 8) Oko wakandalomɔlomɔka dia mɛna okotshamelo w’akambo wa diambo wakewoyama, Joani ɔpɔstɔlɔ w’osombe akate ate: “Ayali osoku! Khumadiondjo Jesu, uyi!” Sho wanɛ wasɛna l’ekomelo ka dikongɛ di’akambo dia kɔlɔ nɛ, tekɔ lo nomɔlomɔ dia mɛna Ɔnɔmbɔdi ndo Nkumekanga kaso ayaye lo wolo wa Diolelo dia ndjokidia lokombo la She ndo dia ndjoyindja lowandji Lande.
12. Olimu akɔna wayoshidiya Kristo la ntondo ka mpɛpɛ y’elanyelo kimɔma?
12 La ntondo ka Yeso ndja dia ndjolanya okongamelo wɛnama waki Satana, atshikadi wa l’olui w’anto 144 000 wakenga Isariyɛlɛ wa lo nyuma wayodjama djembetelo y’ekomelo. Bible mbutaka hwe dia mpɛpɛ yayohomba ndanya dikongɛ diaki Satana hayotokimɔma la ntondo ka wodjelo wa djebetelo y’anto 144 000 shidiyama.—Eny. 7:1-4.
13. Ngande wayɛnya Kristo wôngelo ande etena kayotatɛ etenyi ka ntondo ka ‘fɔnu ka woke’?
13 Anto efula wa la nkɛtɛ hawoshihodia ‘wôngelo’ waki Kristo wakatatɛ lo 1914. (2 Pet. 3:3, 4) Koko, kem’edja, wôngelo wakinde wayɛnama etena kayondela elanyelo kaki Jehowa oya lo tenyi diotshikitanyi dia lo dikongɛ di’akambo diaki Satana. Elanyelo ‘k’onto lɔnyɔla ɛlɛmbɛ,’ mbuta ate ewandji wa lo Lokristokristo ayonga ɛnamelo ka lânde ka ‘wôngelo ande.’ (Adia 2 Tesalonika 2:3, 8.) Dikambo sɔ diayɛnya hwe dia Yeso ambotatɛ nsala olimu oko Shushi yakasɔnama oma le Jehowa. (Adia 2 Timote 4:1.) Elanyelo ka Lokristokristo lele etenyi koleki woke ka Babilɔna ka Woke kayosalema la ntondo ka elanyelo ka tshunda dia kɔlɔ dia l’andja w’otondo di’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi. Jehowa ayodja tokanyi l’etema w’ewandji wa pɔlitikɛ dia vɔ ndanya womoto kanga loseka ɔsɔ. (Eny. 17:15-18) Dikambo sɔ diayonga etenyi ka ntondo ka ‘fɔnu ka woke.’—Mat. 24:21.
14. a) Lande na kayosusama etenyi ka ntondo ka fɔnu ka woke? b) Kakɔna kayolembetshiya ‘djembetelo ya Ɔna onto’ le ekambi waki Jehowa?
14 Yeso akate dia nshi ya fɔnu ka woke yayohomba susama “ne dia esonami,” mbuta ate atshikadi w’Akristo w’akitami weke la nkɛtɛ. (Mat. 24:22) Jehowa hatetawɔ dia elanyelo k’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi mana Akristo w’akitami ndo asekawɔ ɛkɔkɔ ekina. Yeso akakotsha ate: “L’okongo w’asui wa lu nshi sho,” tolembetelo tayonga lo wonya, lo ngɔndɔ ndo lo tɔɔtɔ “ku djimbitelu ya On’a untu yayene l’ulungu.” Wedja wa la nkɛtɛ “wayulela” l’ɔtɛ wa dikambo sɔ. Dikambo sɔ hadiotokomɛ akitami wele l’elongamelo ka tɔsɛna l’olongo ndo asekawɔ wele l’elongamelo ka nsɛna lanɛ la nkɛtɛ. Vɔ ‘wayedia ɛtɛ awɔ nɛ dia etshungwelo kawɔ kambosukana.’—Mat. 24:29, 30; Luka 21:25-28.
15. Olimu akɔna wayoyosala Yeso lam’ayondoya?
15 La ntondo ka nde nshidiya ɛlɛmbiɛlɔ kande, Ɔna onto ayoya lo yoho kina nto. Nde akate ate: “Lam’ayuya On’a untu lu lutumbu landi, la andjelo tshe kame la ndi, ndi ayudjase lu kiti ka diulelu ka lutumbu landi. Wedja tshe wayusanganyema la ntundu kandi, ku ndi ayuwatanya uku atatanyaka ulami ekoko la mbudi. Ndi ayukitsha ekoko lu lunya landi la pami, ku mbudi lu lunya la lomoso.” (Mat. 25:31-33) Kɛsɔ mendanaka la oyelo waki Kristo oko Shushi dia ndjokakitola anto wa lo “wedja tshe” lo elui ehende: “Ekoko,” mbuta ate wanɛ wakasukɛ anango wa lo nyuma l’ohetoheto tshɛ (Akristo w’akitami wele la nkɛtɛ) ndo “mbudi,” mbuta ate wanɛ “wahakitanyia lukumu l’ololo la Khumesu Jesu.” (2 Tes. 1:7, 8) Ɛkɔkɔ nembetshiyaka “antu w’ololo” wayolongola “lumu la pundju” la nkɛtɛ, koko mbudi lo “sui dia pundju,” mbuta ate wayolanyema.—Mat. 25:34, 40, 41, 45, 46.
Yeso amboshidiya ɛlɛmbiɛlɔ kande
16. Ngande wayoshidiya Kristo lele Ɔnɔmbɔdi aso ɛlɛmbiɛlɔ kande?
16 Kâmɛ la lofulo l’asekande wa nkumi ya dikanga y’ɛlɔmbɛdi wanɛ wakadjama tolembetelo ndo ɛkɔkɔ wele lo lonya lande la pami dia shimbamɛ, Kristo kokaka ntshɔ dia “ntolembia.” (Eny. 5:9, 10; 6:2) Oko wende ɔtɛ w’olui wa andjelo wele la nkudu, kâmɛ la anango wayolwama, aha la tâmu vɔ wayolanya dikongɛ dia pɔlitikɛ diaki Satana, alembe w’ata ndo amundji w’okanda wa lo dikongɛ nɛ dia la nkɛtɛ. (Eny. 2:26, 27; 19:11-21) Ɛlɛmbiɛlɔ kaki Kristo kayokomɛ etena kayondolanya dikongɛ nɛ dia kɔlɔ diaki Satana. Oma lâsɔ, nde ayokeleka Satana la andjelo ande l’edja k’ɛnɔnyi kinunu.—Eny. 20:1-3.
17. Otsha lende ayɔlɔmbɔla Kristo ɛkɔkɔ ekina l’edja ka Lowandji lande l’ɛnɔnyi kinunu, ndo sho pombaka ndjashikikɛ dia nsala dikambo diakɔna?
17 Etena kakandatɛkɛta dikambo dia “ului a wuki” w’ɛkɔkɔ ekina, wanɛ wayoka lo fɔnu ka woke, ɔpɔstɔlɔ Joani akate ate: “Ona-Okoko leli lu kiti ka diulelu, ayuyala ulami awo, ayâlombola utsha lu teko di’ashi a lumu.” (Eny. 7:9, 17) Eelo, lo tshimbo ya Ɛlɔmbwɛlɔ kande ka ɛnɔnyi kinunu, Kristo ayotetemala nɔmbɔla ɛkɔkɔ ekina wanɛ wahokamɛ dui diande ndo nde ayowalɔmbɔla otsha lo lɔsɛnɔ la pondjo. (Adia Joani 10:16, 26-28.) Nyɛsɔ totetemale ndjela Ɔnɔmbɔdi aso la kɔlamelo tshɛ oma ko kakianɛ polo ndo lo andja w’oyoyo watolaka Jehowa!
Ovuswelo
• Kakɔna kakasale Kristo l’ɔkɔngɔ wa nde mbahenyama l’okudi?
• Ehɔmɔ kakɔna kɛnama kakamba la Kristo dia nɔmbɔla tshumanelo?
• Lo toho takɔna tayoya Kristo lele Ɔnɔmbɔdi aso?
• Ngande wayotetemala Kristo tɔlɔmbɔla lo andja w’oyoyo?
[Osato wa lo lɛkɛ 29]
Wôngelo wa Kristo wayɛnama etena kayondolanya dikongɛ nɛ dia kɔlɔ diaki Satana