Yeso akatotshikɛ ɛnyɛlɔ k’okitshakitsha
“Dimi lambonyotshikɛ ɛnyɛlɔ dia nyu nsala woho wonyosalemi.”—JNI. 13:15.
NGANDE WAYOYOKADIMOLA?
Ngande wakɛnya Ɔna Nzambi okitshakitsha la ntondo ka nde ndja la nkɛtɛ?
Ngande wakɛnya Yeso okitshakitsha ande lam’akinde onto?
Ɛlɔlɔ akɔna wakakondja anto diɛsɛ l’okitshakitsha waki Yeso?
1, 2. Wetshelo akɔna wakasha Yeso apɔstɔlɔ ande l’otsho w’ekomelo wa lɔsɛnɔ lande la nkɛtɛ?
L’OTSHO w’ekomelo wa lɔsɛnɔ lande la nkɛtɛ, Yeso aketsha otsho w’otondo nde l’apɔstɔlɔ ande lo luudu lɔmɔtshi la lâdiko la Jɛrusalɛma. Etena kakawasalaka dambo dia dikɔlɔ, Yeso akonɛ, akatshike ndɛ ndo akakolola ahɔndɔ ande wa lâdiko. Nde akɔshi ɛsiyamɛ, akôdinge lo lokende. Oma lâsɔ, nde akadje ashi lo dɔnga, akatatɛ nsola ambeki ande ekolo ndo akâkitola la ɛsiyamɛ wakandadinge lo lokende. L’ɔkɔngɔ diko, nde akalɔtɛ ahɔndɔ ande wa lâdiko. Lande na kaki Yeso l’okitshakitsha wa ngasɔ?—Jni. 13:3-5.
2 Yeso ndamɛ akate ate: “Onde nyamboshihodia kɛnɛ konyosalemi? . . . Ko naka kaanga mbemi Nkumadiɔndjɔ ndo ombetsha, dimi nyosolaka ekolo, kete nyu lawɔ pombaka solana ekolo lam’asanyu.” (Jni. 13:12-15) Lo mbasola ekolo, Yeso akasha apɔstɔlɔ ande wetshelo wa dimɛna efula wakakakatɛ lo timba tawɔ ndo wakahombe mbatshutshuya dia ndjonga l’okitshakitsha lo nshi yayaye.
3. a) Ngande wakɛnya Yeso ohomba wa monga l’okitshakitsha lo waaso ahende w’etondo? b) Kakɔna kayangaso nsɛdingola lo sawo nɛ?
3 Kânga mbakasole Yeso apɔstɔlɔ ande ekolo lo diaaso sɔ, ɔsɔ komonga mbala ka ntondo kakandawaɛnya ohomba wa monga l’okitshakitsha. Lo diaaso dimɔtshi, etena kakatatɛ ambeki ande nkɛnɛmɔla yimba ya shɛmanedi, Yeso akɔshi yana ya dikɛnda yakadjasɛ l’omamu ande ndo akawatɛ ate: “Onto tshɛ lalongola ɔna dikɛnda ɔnɛ lo lokombo lami, ambonongola ndo dimi. Onto tshɛ lanongola, ambolongola ndo Ɔnɛ lakatome. Nɛ dia ɔnɛ layaetɛ tshitshɛ l’atei anyu tshɛ mboleki woke.” (Luka 9:46-48) Lam’ele nde akeyaka di’Afarisɛ wakayangaka lokumu, Yeso akayotaka etena kakandasambishaka ate: “Onto tshɛ layadiya ayokitshakitshama ndo onto tshɛ layakitshakitsha ayodiyama.” (Luka 14:11) Mbokɛmaka hwe dia Yeso nangaka di’ambeki ande monga l’okitshakitsha ndo aha vɔ monga l’otako kana la lotamanya. Dia sho mbôkoya, nyɛsɔ tɔsɛdingola la yambalo tshɛ ɛnyɛlɔ kande k’okitshakitsha. Tayɛna nto woho wakoka dionga sɔ nkimanyiya, aha tsho ɔnɛ lele la diɔ, koko ndo anto akina.
“DIMI KUMBUHEDIA, KUYANGA NKALULA EKONGOKONGO”
4. Ngande wakɛnya Ɔna ɛtɔi laki Nzambi okitshakitsha waki la nde la ntondo ka nde ndja la nkɛtɛ?
4 Ɔna ɛtɔi laki Nzambi aki l’okitshakitsha kânga la ntondo ka nde ndja la nkɛtɛ. La ntondo ka nde ndja la nkɛtɛ oko onto, Yeso aketsha ɛnɔnyi waheyama mbadia kâmɛ la She l’olongo. Dibuku di’Izaya mɛnyaka diɔtɔnganelo dia ma ma diaki lam’asa Yeso nde la She lo mbuta ɔnɛ: “Khumadiondjo, [Jehowa] lambumbisha lulimi l’uluwanyi [dia] dimi mbeya ndakanya one lambokomo, atumbetulaka pindju tshe, atudihulaka atui ami dia vo mbuka ololo. Khumadiondjo, [Jehowa] akandjihula atui. Dimi kumbuhedia, kuyanga nkalula ekongokongo.” (Iza. 50:4, 5) Yeso aki l’okitshakitsha ndo akadjaka yimba lo kɛnɛ tshɛ kakawotɛka Jehowa. Nde akalomɔlomɔka ndo aki suke dia mbeka akambo wendana la Nzambi ka mɛtɛ. Ande woho wakayele Yeso ɛnyɛlɔ ka She k’okitshakitsha lo monga la nkɛtshi otsha le atshi wa pɛkato lee!
5. Oko wende Mikayɛlɛ arkandjelo, ngande wakɛnya Yeso dia nde aki l’okitshakitsha ndo akeyaka elelo ande lam’akandawanaka la Satana?
5 Aha ditongami tshɛ dia l’olongo mbaki l’okitshakitsha oko Yeso. Lo dihole dia nde mbetshama oma le Jehowa, ondjelo wakayokomaka Satana Diabolo aketawɔ dia yimba y’otako ndo ya lotamanya monga la shɛngiya le nde ndo mbokonya dia tɔmbɔkwɛ Jehowa. Koko Yeso komonga pondjo la lonyangu l’ɔtɛ wa dihole diaki la nde l’olongo kana nkamba la lowandji lande lo yoho ya kɔlɔ. Oko wende Mikayɛlɛ arkandjelo, Yeso kotamba elelo ‘lam’akinde l’owanu nde la Diabolo dikambo di’odo wa Mɔsɛ.’ Koko, nde aki l’okitshakitsha ndo akeye elelo ande. Nde akatshike dia Jehowa lele Shushi yaheme tshɛ l’andja w’otondo nkandola dui sɔ lo yoho Yande ndo lo etena kalangande.—Adia Judɛ 9.
6. Ngande wakɛnya Yeso okitshakitsha ande lo mbetawɔ dia ndja la nkɛtɛ oko Mɛsiya?
6 L’atei w’akambo wakeke Yeso la ntondo ka nde ndja la nkɛtɛ mbaki ndo prɔfɛsiya yakatatami lo dikambo dia lɔsɛnɔ lande la nkɛtɛ oko Mɛsiya. Lo mɛtɛ, nde akeyaka di’akambo wa kɔlɔ efula wakôkongɛka la ntondo. Koko, Yeso aketawɔ dia ndjɔsɛna la nkɛtɛ ndo ndjovɔ oko Mɛsiya wakalakema. Lande na? Dia mɛnya okitshakitsha waki la Yeso, ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akafunde ate: “Kaanga mbakinde oko Nzambi, nde komonga la kanyi ya mbɔsa dihole dia Nzambi, mbuta ate mbɛdima la Nzambi. Koko, nde akatshike kɛnɛ tshɛ kaki la nde, ko akayaetɛ oko mfumbe ndo akayala onto.”—Flpɛ. 2:6, 7.
LAM’AKINDE ONTO, “NDE AKAYAKITSHAKITSHA”
7, 8. Lo toho takɔna takɛnya Yeso okitshakitsha etena kakinde dikɛnda ndo l’edja tshɛ k’olimu ande la nkɛtɛ?
7 Pɔɔlɔ akafunde ate: “Lam’akandayala onto, nde akayakitshakitsha ndo akonge la okitanyiya polo ndo lo nyɔi, ɛɛ, nyɔi ka l’otamba w’asui.” (Flpɛ. 2:8) Oma ko nshi yande ya dikɛnda, Yeso aki paka l’okitshakitsha. Kânga mbakandodiama oma le Yɔsɛfu nde la Mariya, ambutshi waki komonga kokele, Yeso ‘akatetemala nkitanyiya awui awɔ’ l’okitshakitsha tshɛ. (Luka 2:51) Ande ɛnyɛlɔ ka dimɛna kakandatshikɛ ana w’akɛnda wayoyɔtshɔkwama le Jehowa l’ɔtɛ wakitanyiyawɔ awui w’ambutshi awɔ lee!
8 Etena kakandayala opalanga, Yeso akɛnya okitshakitsha ande lo mbetsha osalelo wa lolango la Jehowa lo dihole dia ntondo. (Jni. 4:34) Etena kakandasambishaka, Yeso akakambaka la lokombo la Nzambi ndo akakimanyiya anto w’etema ɛlɔlɔ dia vɔ nkondja ewo k’oshika ka waonga ndo k’asangwelo wa Jehowa lo dikambo di’anto. Yeso akasɛnaka nto lo yoho yɔtɔnɛ la kɛnɛ kakandetshaka lo dikambo dia Jehowa. Ɛnyɛlɔ, lo dɔmbɛlɔ diande di’ɛnyɛlɔ, ɛtɛkɛta ande wa mbɔtwɛlɔ mbutaka ɔnɛ: “Shɛso lele l’olongo, lokombo layɛ lakidiame.” (Mat. 6:9) Ndo nto, Yeso aketsha ambeki ande dia vɔ mbetɛ okidiamelo wa lokombo laki Jehowa dui dioleki ohomba lo nsɛnɔ yawɔ. Ndamɛ akasɛnaka lo yoho shɔ. Otsha l’ekomelo k’olimu ande la nkɛtɛ, Yeso akakoke mɛtɛ mbuta lo dɔmbɛlɔ diande ate: “Dimi lakawaewoya [apɔstɔlɔ] lokombo layɛ ndo layowaewoyalɔ.” (Jni. 17:26) L’ekomelo k’olimu ande, Yeso akasha Jehowa lotombo l’ɔtɛ wa kɛnɛ tshɛ kakandasale.—Jni. 5:19.
9. Kakɔna kakatatshi Zɛkariya lo dikambo dia Mɛsiya, ndo ngande wakakotshama dui sɔ le Yeso?
9 Lo kɛnɛ kendana la Mɛsiya, Zɛkariya akatatshi ate: “We ona umuntu a Siona, ongenengene utamanya! Ona umuntu a Jerusalema li, udi tukuku t’ongenongeno! Enda khum’ekanga kanyu ambuya uya le nyu. Ndi eko ololo ndu eko la panda. Ndi eko la ndjakitshakitsha, a[hemi] ladiku dia punda, ladiku di’ona osongo wa punda.” (Zɛk. 9:9) Prɔsɛsiya kɛsɔ kakakotshama etena kakɔtɔ Yeso la Jerusalɛma la ntondo ka difɛstɔ di’Elekanelo k’ɔnɔnyi 33 T.D. Anto wakâle ahɔndɔ awɔ la nkɛtɛ ndo wakake wanga lo toshinga ndo osomba w’otondo wakade amama w’ɔngɛnɔngɛnɔ. Kânga etena kakandakome Nkumekanga, Yeso aki paka l’okitshakitsha.—Mat. 21:4-11.
10. Kakɔna kakɛnya Yeso etena kakandatshikala l’okitanyiya polo lo nyɔi kande?
10 Okitshakitsha ndo okitanyiya waki la Yeso Kristo la nkɛtɛ wakɛnama mbala k’ekomelo lo nyɔi kande ka l’otamba w’asui. Lo nsala ngasɔ, Yeso akɛnya di’anto kokaka ntshikala la kɔlamelo le Jehowa oyadi etena kahomanawɔ l’ekakatanu wa wolo. Yeso akɛnya nto dia Satana ekɔ kanga kashi etena kakandasɛmɛ ate anto kambɛka Nzambi paka l’eyango wa lokaki. (Jɔbɔ 1:9-11; 2:4) Ɔkɔndɔ w’olowanyi waki Yeso wakasukɛ nto losembwe ndo lotshungɔ lele la Nzambi la nɔmbɔla andja w’otondo. Jehowa mɛtɛ akangɛnangɛna etena kakandɛnyi kɔlamelo ndo okitshakitsha w’efula waki l’Ɔnande.—Adia Tokedi 27:11.
11. Elongamelo kakɔna kele l’anto diɛsɛ l’olambo wa tshungo wa Yeso?
11 Nyɔi ka Yeso ka l’otamba w’asui kakakimanyiya dia mfuta oshinga wa tshungo dikambo di’anto. (Mat. 20:28) Dui sɔ diakasha atshi wa pɛkato tshɛ elongamelo ka nsɛna la nkɛtɛ pondjo pondjo ndo diakakotsha kɛnɛ kakalɔmbaka losembwe lande. Pɔɔlɔ akafunde ate: “Oma lo tshelo ɔtɔi ya losembwe, weho tshɛ w’anto wekɔ lo mbɔsama oko anto w’ɛlɔlɔ dia nkondja lɔsɛnɔ.” (Rɔmɔ 5:18) Nyɔi ka Yeso kakasha nto Akristo w’akitami elongamelo ka tɔsɛna lɔsɛnɔ lahavu l’olongo ndo la pondjo la nkɛtɛ dikambo dia “ɛkɔkɔ ekina.”—Jni. 10:16; Rɔmɔ 8:16, 17.
DIMI LEKƆ “LA OTEMA W’OKITSHAKITSHA”
12. Ngande wakɛnya Yeso memakana ndo okitshakitsha lo diɔtɔnganelo dia l’anto wele kema kokele?
12 Yeso akelɛ “wanɛ tshɛ wele la paa ndo wele la wetsho” dia vɔ ntshɔ le nde. Nde akawatɛ ate: “Nyɛmbɛ osembe ami ndo nyeke akambo oma le mi, nɛ dia dimi lekɔ la memakana ndo la otema w’okitshakitsha ko anima anyu wayokondja ekeketshelo.” (Mat. 11:28, 29) Waonga wele oko okitshakitsha ndo lɔsɛngɔ wakatshutshuyaka Yeso dia nde mboka anto akina kɛtshi ndo aha mbasalɛ akambo la shɔnɔdi. Nde aki l’ekanelo k’ɔlɔlɔ lo kɛnɛ kakandalongamɛka oma le ambeki ande, akawawândolaka ndo akâkeketshaka. Yeso kosala di’ambeki ande ndjaoka oko anto wele bu l’akoka kana wahawakoke mbɛkɛ etema le wɔ. Nde komonga pondjo kanga awui wolo. Koko, nde akashikikɛ ambeki ande ɔnɛ naka vɔ ndjasukanya la nde ndo nkitanyiya wetshelo ande, kete vɔ wayokeketshama nɛ dia osembe ande bu wotsho ndo oshikɔ ande wekɔ osadi saa. Apami ndo wamato waki l’ɛnɔnyi w’otshikitanyi wakangɛnangɛnaka monga suke la Yeso.—Mat. 11:30.
13. Ngande wakɛnya Yeso kɛtshi kande le anto waki kɔmbɔsamaka la nɛmɔ?
13 Etena kakinde la ntondo k’anto waki kɔmbɔsamaka la nɛmɔ l’Isariyɛlɛ, Yeso akawaoke kɛtshi l’ɔtɛ wakiwɔ kombidjamaka yimba ndo nde akadje yimba l’ehomba awɔ la ngandji tshɛ. Ɛnyɛlɔ, suke la Jɛriko, nde akahomana la kanga tshungu lakatalɔmbanaka diangɔ lakawelɛka Baratimayo nde l’osekande tshungu lahateye lokombo. Vɔ wakatetemala nɔmba Yeso dia nde mbakimanyiya, koko olui w’anto wakâhangwɛ dia vɔ mbɔlama. Lo mɛtɛ, Yeso akakoke mendjola ɛsɛngɔsɛngɔ w’apami wa totshungu asɔ. Koko, nde akalɔmbɛ dia vɔ mbaelande ndo l’ɔkɔngɔ wa mundama la kɛtshi, nde akâsɛnya. Yeso akokoya Jehowa, lo monga l’okitshakitsha ndo la kɛtshi otsha le atshi wa pɛkato waki wɛɔdu.—Mat. 20:29-34; Makɔ 10:46-52.
“ONTO TSHƐ LAYAKITSHAKITSHA AYODIYAMA”
14. Wahɔ akɔna wakakondja anto oma l’okitshakitsha wa Yeso?
14 Woho waki Yeso l’okitshakitsha ekɔ dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo diakoka tokondjɛ wahɔ wa mamba. Jehowa akangɛnangɛna efula dia mɛna Ɔnande la ngandji asala lolango la Nzambi l’okitshakitsha tshɛ. Apɔstɔlɔ ndo ambeki ande wakakeketshama efula l’ɔtɛ wa memakana ndo okitshakitsha waki la Yeso. Ɛnyɛlɔ kande, wetshelo ande ndo wangasanu ande akâtshutshuyaka dia vɔ mpama lo nyuma. Anto waki kɔmbɔsamaka la nɛmɔ wakakondjaka wahɔ oma l’okitshakitsha waki Yeso nɛ dia vɔ mbakalekaka kimanyiyama oma le nde, oma lo wetshelo ndo ekeketshelo kande. L’ekomelo, anto tshɛ wa l’andja w’otondo wayokondja wahɔ wa pondjo oma l’olambo wa tshungo waki Yeso.
15. Wahɔ akɔna wakakondja Yeso diɛsɛ l’okitshakitsha ande?
15 Kayotota dikambo dia Yeso? Onde okitshakitsha waki la nde wakokondjɛ wahɔ? Eelo, nɛ dia nde akatɛ ambeki ande ate: “Onto tshɛ layakitshakitsha ayodiyama.” (Mat. 23:12) Ɛtɛkɛta ɛsɔ pombaka monga mɛtɛ ndo le so. Pɔɔlɔ akate ate: “Nzambi akawodiya [Yeso] lo dihole dia laadiko ndo la ngandji tshɛ nde akawosha lokombo lele laadiko dia nkombo nkina tshɛ, kele adwe tshɛ wa wanɛ wele l’olongo ndo wanɛ wele la nkɛtɛ ndo wanɛ wele l’ɛse ka nkɛtɛ kawokusame lokombo la Yeso ndo kele anto tshɛ kawetawɔ lo sɛkɛ dia Yeso Kristo kele Nkumadiɔndjɔ dikambo dia lotombo la Nzambi She.” Lam’ele Yeso aki l’okitshakitsha ndo la kɔlamelo la nkɛtɛ, Jehowa akawodiya, lo mbosha lowandji lâdiko dia ditongami tshɛ dia l’olongo ndo dia la nkɛtɛ.—Flpɛ. 2:9-11.
YESO AYOYA ‘LO AKAMBO WA MƐTƐ NDO L’OKITSHAKITSHA’
16. Kakɔna kɛnya dia Yeso ayotetemala monga l’okitshakitsha l’olimu wakambɛnde Nzambi?
16 Yeso ayongaka nshi tshɛ l’okitshakitsha l’olimu wakambɛnde Nzambi. Lo mbuta la ntondo kɛnɛ kayosalɛ Yeso atunyi Ande oma lo dihole diande dia lâdiko dia l’olongo, omembi w’esambo akate ate: “Lu lutumbu laye, uyali undeki w’utamanya, lu akambu wa mete, ndjakitshakitsha, la sambu k’ololo.” (Osa. 45:4) Yeso ayoya lo akambo wa mɛtɛ ndo wa losembwe lo Aramangɛdɔna. Kakɔna kayondosala l’ekomelo ka lowandji lande l’Ɛnɔnyi kinunu, “l’ɔkɔngɔ wa nde ndanya waolelo tshɛ ndo mandji tshɛ”? Onde nde ayotetemala monga l’okitshakitsha? Eelo, nɛ dia nde ‘ayokaloya Nzambi diolelo.’—Adia 1 Kɔrɛtɔ 15:24-28.
17, 18. a) Lande na kele ekɔ ohomba di’ekambi wa Jehowa ndjela ɛnyɛlɔ k’okitshakitsha kaki Yeso? b) Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo diayela?
17 Ko kayotota dikambo diaso? Onde tayoyela ɛnyɛlɔ k’okitshakitsha kaki Yeso? Kakɔna kayoyotokomɛ etena kayoya Nkumekanga Yeso Kristo dia ndjolombosha anto lo Aramangɛdɔna? Yoho ya lɔsɛnɔ lakandasɛnɛ mɛnyaka dia nde ayoyoshimbɛ paka anto wele l’okitshakitsha ndo la losembwe. Ekɔ ohomba sho monga l’okitshakitsha naka sho nangaka ndjohandɔ l’elanyelo kɛsɔ. Ndo nto, oko wele okitshakitsha waki Yeso akawela wahɔ nde l’anto akina, tayokondja sho lawɔ wahɔ lo toho efula naka sho monga l’okitshakitsha.
18 Kakɔna kayotokimanyiya dia sho ndjela ɛnyɛlɔ k’okitshakitsha kaki Yeso? Ngande wakokaso nsala la wolo dia monga l’okitshakitsha kânga l’atei w’ekakatanu wa wolo wahomana la so? Ambola asɔ mbayotɔsɛdingola lo sawo diayela.
[Osato wa lo lɛkɛ 10]
[Esato wa lo lɛkɛ 12]
Ɛlɔlɔ akɔna wakoka ɛnyɛlɔ ka Yeso k’okitshakitsha kokondjɛ?
[Osato wa lo lɛkɛ 13]
Woho wakokaka Yeso anto kɛtshi ekɔ tshondo y’ɛnyɛlɔ le so